MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ ẢNH HƯỞNG CỦA THÔNG TIN BẤT CÂN XỨNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU.PDF

B GIÁO DC V̀ ̀O TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

 TH HNG M
MT S GII PHÁP NHM HN CH NH HNG
CA THÔNG TIN BT CÂN XNG N HOT NG
TÍN DNG CA NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU
LUN VN THC S KINH T
TP.HCM - 2013
B GIÁO DC V̀ ̀O TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

 TH HNG M
MT S GII PHÁP NHM HN CH NH HNG
CA THÔNG TIN BT CÂN XNG N HOT NG
TÍN DNG CA NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU
Chuyên ngành: Qun Tr Kinh Doanh
Mã s: 60.34.0102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS, TS. NGUYN QUANG THU
TP.HCM - 2013
LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan rng đ tài này là do chính tôi thc hin, các s liu thu
thp và kt qu phân tích trong đ tài là trung thc, đ tài không trùng vi bt k đ
tài nghiên cu khoa hc nào.


TP.HCM, ngày 15 tháng 01 nm 2014

Hc viên thc hin




 Th Hng m


MC LC



TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG, BIU
DANH MC HÌNH V,  TH
PHN M U 1

1. T VN  NGHIểN CU 1
2. MC TIểU NGHIểN CU 2
3. I TNG VÀ PHM VI NGHIểN CU 2
3.1. i tng nghiên cu 2
3.2. Phm vi nghiên cu: 2
4. PHNG PHÁP NGHIểN CU 2
5. KT CU CA  TÀI 2
CHNG 1 : C S LÝ THUYT 3
1.1. Lụ THUYT V HOT NG TÍN DNG 3
1.1.1. Các khái nim v tín dng và ri ro tín dng 3

1.1.1.1. Khái nim v tín dng 3
1.1.1.2. Bn cht ca tín dng 3
1.1.1.3. Ri ro tín dng 4
1.1.2. Nguyên nhân ca ri ro tín dng 4
1.1.2.1. Nguyên nhân ch quan 4
1.1.2.2. Nguyên nhân khách quan 5
1.1.3. Các bin pháp phòng nga ri ro tín dng 6
1.2. Lụ THUYT V THÔNG TIN BT CÂN XNG 7
1.2.1. Gii thiu v thông tin bt cân xng 7


1.2.2.
H qu ca thông tin bt cân xng 7
1.2.2.1. La chn bt li 8
1.2.2.2. Tâm lý  li 9
1.3. THÔNG TIN BT CÂN XNG TRONG HOT NG TÍN DNG 10
1.3.1. Thông tin bt cân xng và hot đng tín dng 10
1.3.2. La chn bt li trong hot đng tín dng 11
1.3.3. Tâm lý  li trong hot đng tín dng 13
1.3.4. Các điu kin hn ch nh hng ca thông tin bt cân xng đn hot
đng tín dng 14

CHNG 2: NH HNG CA THÔNG TIN BT CÂN XNG N
HOT NG TÍN DNG CA NH TMCP Á CHÂU 16

2.1. THC TRNG HOT NG TÍN DNG CA NH TMCP Á CHÂU 16
2.1.1. Gii thiu tng quan v NHTM CP Á Châu 16
2.1.2. Thc trng v hot đng ca ACB 18
2.1.2.1. Tng quan v tình hình hot đng ca ACB 18
2.1.2.2. Nghip v huy đng vn 19

2.1.2.3. Nghip v cp tín dng 20
2.1.2.4. Tình hình n xu 23
2.1.3. Nng lc cnh tranh trong hot đng tín dng ca ACB 24
2.2. NH HNG CA THÔNG TIN BT CÂN XNG N HOT NG
TÍN DNG CA NH TMCP Á CHÂU 26

2.2.1. ánh giá các c s vt cht và các điu kin cn thit đ hn ch nh
hng ca thông tin bt cân xng đn hot đng tín dng ti ACB 26

2.2.1.1. H thng thông tin k toán và báo cáo tài chính 26
2.2.1.2. T chc đánh giá tín dng đc lp 27
2.2.1.3. H thng đnh giá và đng ký tài sn đm bo 29
2.2.1.4. H thng công chng 31
2.2.1.5. H thng thanh tra giám sát ngân hàng 31
2.2.1.6. Chính sách lãi sut 33
2.2.1.7. H thng thông tin và c s d liu 34


2.2.1.8.
H thng các tiêu chun và k thut đánh giá 36
2.2.1.9. Nng lc và trình đ cán b tín dng 38
2.2.1.10. Quyt đnh cp tín dng 39
2.2.1.11. Kim tra giám sát, thu hi vn vay 41
2.2.2. Tình hình qun tr ri ro tín dng trong trong môi trng thông tin bt
cân xng ti ACB 42

2.2.2.1. Quy trình cho vay ti ACB 42
2.2.2.2. Kim tra giám sát quá trình s dng vn ca khách hàng 44
2.2.2.3. H thng chm đim xp hng tín dng ni b ti ACB 46
2.2.3. nh hng ca thông tin bt cân xng đn hot đng tín dng ca ACB

49

2.2.3.1. Bt li trong vic la chn khách hàng 50
2.2.3.2. Bt li trong vic la chn khon vay 51
2.2.3.3. Bt li trong vic đánh giá tài sn đm bo 52
2.2.3.4. Tâm lý  li t phía khách hàng 52
2.2.3.5. Tâm lý  li t phía ngân hàng 53
CHNG 3: MT S GII PHÁP NHM HN CH NH HNG CA
THÔNG TIN BT CÂN XNG N HOT NG TÍN DNG CA NH
TMCP Á CHÂU 56
3.1. C S  RA GII PHÁP 56
3.1.1. T đnh hng ca nhà nc và c quan qun lý 56
3.1.1.1. nh hng ca nhà nc 56
3.1.1.2. nh hng phát trin ca ACB 58
3.1.2. T tình hình thc t 59
3.2. GII PHÁP VÀ KIN NGH 61
3.2.1. Gii pháp cho NH TMCP Á Châu 62
3.2.1.1. C ch sàng lc trong tín dng 62
3.2.1.2. C ch giám sát - kim soát tín dng 70
3.2.1.3. C ch phát tín hiu trong giao dch 75
3.2.2. Kin ngh đi vi NHNN và các b ngành có liên quan 78
DANH SÁCH CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT


Ngân hàng nhà nc : NHNN
Ngân hàng thng mi : NHTM
Ngân hàng thng mi c phn Á Châu : Ngân hàng TMCP Á Châu/ ACB
Tài sn đm bo : TSB
T chc tín dng : TCTD
Xp hng tín dng : XHTD

DANH MC CÁC BNG, BIU

Trang
Bng 2.1 - Tng hp tình hình n xu ca ACB giai đon 2010-2012 23
Bng 2.2 - Các bin pháp gim thiu ri ro trong quá trình cp tín dng ti ACB 43
Bng 3.1 - Các du hiu cnh báo trong hot đng tín dng 65

DANH MC CÁC HÌNH V,  TH

Trang
Hình 1.1 - Tóm tt mô hình thông tin bt cân xng 8
Hình 2.1 - Tình hình huy đng vn theo loi tin ca ACB giai đon 2010-2012 19
Hình 2.2 - Tình hình huy đng vn theo loi hình khách hàng ca ACB giai đon 2010-2012 20
Hình 2.3 - Tình hình cho vay theo loi tin ca ACB giai đon 2010-2012 21
Hình 2.4 - Tình hình cho vay theo thi hn vay ca ACB giai đon 2010-2012 21
Hình 2.6 - Tình hình cho vay theo khu vc đa lý ca ACB giai đon 2010-2012 22
Hình 2.7 - Tình hình n xu (nhóm 3-5) ti ACB giai đon 2010-2012 24
Hình 2.8 - Th phn tín dng ca ACB trong giai đon 2010-2012 25

1

PHN M U

1. T VN  NGHIÊN CU
Trong nhng nm qua, h thng ngân hàng đã có nhng đóng góp to ln trong
vic phát trin nn kinh t nc ta. Hi nhp quc t to ra nhiu c hi phát trin
nhng cng đem li không ít nhng khó khn, thách thc cho ngành ngân hàng Vit
Nam nói chung và Ngân hàng thng mi c phn Á Châu (NH TMCP Á Châu -

ACB) nói riêng.  có th tn ti và phát trin trong mt th trng cnh tranh ngày
càng quyt lit và không ngng bin đi nh hin nay, các t chc tín dng (TCTD)
không ngng nâng cao nng lc cnh tranh ca mình thông qua vic m rng quy
mô hot đng, ci tin cht lng dch v, đa dng hóa các sn phm dch v.
Do hot đng to ra thu nhp ch yu ca các ngân hàng là tín dng nên cùng
vi vic m rng quy mô hot đng thì ri ro tín dng cng xy ra. Nht là khi tình
trng tng nóng tín dng đã tr nên ph bin  nc ta. Do đó nguy c ri ro và n
xu là mt thc t hin nhiên, có th xy ra ti bt k mt ngân hàng nào, k c các
ngân hàng hàng đu Vit Nam, bi có nhng ri ro nm ngoài tm kim soát ca
con ngi. Mt trong nhng nguyên nhân gây nên ri ro tín dng là do ngân hàng
luôn là ngi có ít thông tin v d án, v mc đích s dng s tin đc cp so vi
khách hàng. ây chính là hin tng “thông tin bt cân xng”- mt trong nhng
nguyên nhân gây nên tht bi th trng.
Trong thi gian qua, lãnh đo ACB đã có nhng đnh hng và chính sách
ca riêng mình v vn đ thng tin bt cân xng trong hot đng tín dng nhng
vn cha tht s bn vng. Mc tiêu chin lc đã đ ra ca ACB trong nm 2013
là “đy mnh tng trng tín dng hiu qu và an toàn”. Do vy, đ đm bo an
toàn trong hot đng ca mình, ACB cn phi x lý thông tin bt cân xng đ hn
ch la chn bt li và tâm lý  li nhm cho vay đúng ngi, đúng đi tng, đm
bo thu hi đc c gc và lãi ca khon tín dng đã cp cho khách hàng.
Trc nhng đòi hi cp thit ca tình hình qun tr ri ro hin nay, tác gi
chn đ tài “Mt s gii pháp nhm hn ch nh hng ca thông tin bt cân xng
2

đn hot đng tín dng ca Ngân hàng TMCP Á Châu” đ nghiên cu nhm giúp
cho hot đng tín dng ca ACB có th phát trin an toàn và hiu qu hn.
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
- Phân tích nh hng ca thông tin bt cân xng đn hot đng tín dng ca
NH TMCP Á Châu.
-  xut mt s gii pháp nhm hn ch nh hng ca vn đ thông tin bt

cân xng đn hot đng tín dng ca NH TMCP Á Châu.
3. I TNG V̀ PHM VI NGHIÊN CU
3.1. i tng nghiên cu: thông tin bt cân xng trong hot đng tín dng ti ACB
3.2. Phm vi nghiên cu:
* Thi gian nghiên cu: Các thông tin, s liu ca nghiên cu đc thu thp và
phân tích t tháng 08/2013.
* Không gian: Ngân hàng TMCP Á Châu
4. PHNG PH́P NGHIÊN CU
Lun vn s dng phng pháp nghiên cu đnh tính đ tip cn, phân tích
nh hng ca thông tin bt cân xng đn hot đng tín dng ti ACB đ đa ra các
gii pháp khc phc.
Nghiên cu ch yu s dng các s liu th cp đc tng hp t nhiu ngun
khác nhau nh các báo cáo tng kt ca ACB, các bài báo, tp chí, lun vn khoa
hc… có liên quan trc tip hoc gián tip đn vn đ cn nghiên cu.
5. KT CU CA  TÀI
Kt cu ca lun vn bao gm:
Phn m đu
Chng 1: C s lý thuyt
Chng 2: nh hng ca thông tin bt cân xng đn hot đng tín dng ca Ngân
hàng TMCP Á Châu
Chng 3: Mt s gii pháp nhm hn ch nh hng ca thông tin bt cân xng
đn hot đng tín dng ca Ngân hàng TMCP Á Châu
Kt lun
3

CHNG 1
C S LÝ THUYT

1.1. LÝ THUYT V HOT NG TÍN DNG
1.1.1. Các khái nim v tín dng và ri ro tín dng

1.1.1.1. Khái nim v tín dng
Tín dng là mt giao dch v tài sn (tin hoc hàng hóa) gia bên cho vay
(ngân hàng và các đnh ch tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh nghip và
các ch th khác), trong đó bên cho vay chuyn giao tài sn cho bên đi vay s dng
trong mt thi hn nht đnh theo tha thun, bên đi vay có trách nhim hoàn tr vô
điu kin vn gc và lãi cho bên cho vay khi đn hn thanh toán.
Lut các t chc tín dng đnh ngha “Cp tín dng là vic t chc tín dng
tho thun đ khách hàng s dng mt khon tin vi nguyên tc có hoàn tr bng
các nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bo lãnh ngân hàng và các
nghip v khác”.
Tín dng Ngân hàng là quan h tín dng phát sinh gia các ngân hàng, các t
chc tín dng vi các đi tác kinh t - tài chính ca toàn xã hi, bao gm doanh
nghip, cá nhân, t chc xã hi, c quan nhà nc.
1.1.1.2. Bn cht ca tín dng
Tín dng là h thng quan h kinh t phát sinh gia ngi đi vay và ngi cho
vay, nh quan h y mà vn tin t đc vn đng t ch th này sang ch th khác
đ s dng cho các nhu cu khác nhau trong nn kinh t - xã hi.
Trong thc t tín dng hot đng rt phong phú và đa dng nhng  bt c
dng nào cng th hin hai mt c bn là ngi s hu mt s tin hoc hàng hóa
chuyn giao cho ngi khác trong mt thi gian nht đnh và đn thi hn do hai
bên tha thun, ngi s dng hoàn li cho ngi s hu mt giá tr ln hn. Phn
tng thêm đc gi là phn li hay nói theo ngôn ng kinh t là lãi sut.

4

1.1.1.3. Ri ro tín dng
Ri ro tín dng là loi ri ro phát sinh trong quá trình cp tín dng ca ngân
hàng, biu hin thc t qua vic khách hàng không tr đc n và lãi vay nh cam
kt trong hp đng tín dng.
“Ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng là kh nng

xy ra tn tht trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng do khách hàng
không thc hin hoc không có kh nng thc hin ngha v ca mình theo cam
kt” (Khon 01 iu 02 - Quy đnh v phân loi n, trích lp và s dng d phòng
đ x lý ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca TCTD)
Nh vy, có th nói rng ri ro tín dng có th xut hin trong các mi quan
h mà trong đó ngân hàng là ch n và khách hàng n li không thc hin hoc
không đ kh nng thc hin ngha v tr n khi đn hn.
Ri ro tín dng là mt đc trng tiêu biu nht, d xy ra nht trong mi hot
đng ca ngân hàng nh cho vay, chit khu công c chuyn nhng và giy t có
giá, cho thuê tài chính, bo lãnh, bao thanh toán ca ngân hàng.
1.1.2. Nguyên nhân ca ri ro tín dng
Phát sinh t các đi tng tham gia vào quan h tín dng bao gm ri ro do
nguyên nhân ch quan (xut phát t ngi vay và ngân hàng) và do nguyên nhân
khách quan (xut phát t môi trng kinh doanh)
1.1.2.1. Nguyên nhân ch quan
* Ri ro t phía ngân hàng cho vay
- Ngân hàng không có đ thông tin v các s liu thng kê, ch tiêu đ phân
tích và đánh giá khách hàng (thông tin bt cân xng).
- Thm đnh s sài, đánh giá sai lch thông tin khách hàng.
- Thiu giám sát và qun lý sau khi cho vay, sai phm trong vic kim tra
chng t và thc hin công tác thu hi n.
- Quá tin tng vào tài sn th chp, bo lãnh, bo him, coi đó là vt đm bo
chc chn cho s thu hi c gc và lãi tin vay.
5

- Chy theo s lng (hoc theo k hoch) b qua các tiêu chun, điu kin
trong cho vay, thiu quan tâm đn cht lng khon vay.
- Quá lc quan và tin tng vào s thành công ca phng án kinh doanh ca
khách hàng.
- Ngân hàng thiu mt b phn chuyên trách theo dõi, qun lý ri ro, qun lý

hn mc tín dng ti đa cho tng khách hàng thuc tng ngành ngh, sn phm đa
phng khác nhau đ phân tán ri ro, các d báo cn thit trong tng thi k.
- Cán b tín dng thiu phm cht đo đc và trình đ chuyên môn nghip v:
nhân viên có hành vi gi mo hp đng kinh t, t ý đo n cho khách hàng hay c
tình che giu thông tin bt li ca khách hàng…
- Cnh tranh gia các t chc tín dng cha thc s lành mnh, thiu s hp
tác vi nhau.
* Nguyên nhân thuc v phía khách hàng
- S dng vn sai mc đích, không có thin chí trong vic tr n vay.
- Nng lc qun lý kinh doanh kém,
- Tình hình tài chính doanh nghip yu kém, thiu minh bch.
- Mo him trong đu t hay đu t vào các lnh vc vt quá kh nng qun
lý ca mình.
- Khách hàng c tình gian ln, la đo ngân hàng.
1.1.2.2. Nguyên nhân khách quan
- Ri ro do môi trng kinh t không n đnh
+ S thay đi ca môi trng t nhiên nh: thiên tai, dch bnh, bão lt gây
tn tht cho khách hàng vay vn kinh doanh.
+ S bin đng quá nhanh và không d đoán đc ca nn kinh t nh s
thay đi v lãi sut, t giá hi đoái; lm phát; giá nguyên vt liu đu vào tng làm
nh hng đn kt qu kinh doanh ca khách hàng.
+ S tn công ca hàng nhp lu, hàng gi, hàng nhái nh hng đn hot
đng và sc cnh tranh ca các doanh nghip trong nc.
+ Ri ro tt yu ca quá trình t do hóa tài chính, hi nhp quc t.
6

- Ri ro do môi trng pháp lý cha thun li.
+ Vic trin khai kém hiu qu ca c quan pháp lut cp đa phng.
+ S thanh tra, kim tra, giám sát cha hiu qu t phía Ngân hàng Nhà nc
(NHNN).

+ H thng thông tin qun lý cha đy đ, minh bch.
Nh vy, tín dng là mt nghip v cha đng nhiu ri ro, đc bit khi vic
phân tích các phng án vay vn hay các d án đu t không chính xác. Thông tin
đu vào vô cùng quan trng trong quá trình phân tích, đánh giá đ đa ra các quyt
đnh cp tín dng cng nh các quyt đnh x lý tín dng sau gii ngân. Nu ngun
đu vào này kém cht lng do thông tin không chính xác hoc thông tin cp nht
không đy đ và kp thi (thông tin bt cân xng) thì cho dù ngân hàng có ng dng
nhng phng tin và công c phân tích hin đi đn đâu đi na, kt qu tín dng
đu ra cng s tim n rt nhiu ri ro. Trên thc t, đây là mt vn đ ph bin và
khó qun lý khc phc nht là khi tình trng tng trng nóng tín dng và n xu
đang là vn đ nan gii ca th trng tài chính trong giai đan hin nay.
1.1.3. Các bin pháp phòng nga ri ro tín dng
- Xây dng chính sách tín dng hp lý
- Thc hin đúng quy trình qun lý tín dng
- Phân tích tín dng và đánh giá kh nng xy ra ri ro ca mi khon vay
trc khi ra quyt đnh cho vay
- Thng xuyên đánh giá, xp loi khách hàng
- Chn lc ngi vay và giám sát quá trình s dng vn vay
- Chuyên môn hóa vic cho vay và duy trì quan h khách hàng lâu dài
- Thc hin bo đm tín dng
- Giám sát tín dng
- Bo him tín dng
- Tng cng công tác thm đnh khách hàng và d án đu t
7

Trên đây là mt s bin pháp c bn đ phòng nga và hn ch ri ro tín
dng. Tuy nhiên, các t chc tín dng có th có nhng bin pháp hoc sách lc
riêng phù hp vi nhng điu kin c th ca mi ngân hàng.
1.2. LÝ THUYT V THÔNG TIN BT CÂN XNG (ANSYMMETRIC
INFORMATION)

1.2.1. Gii thiu v thông tin bt cân xng
Cha đ ca lý thuyt thông tin bt cân xng là ba nhà kinh t hc George A.
Akerlof, i hc California, M; Andrew Michael Spence, i hc Stanford, M và
Joseph E. Stiglitz, i hc Columbia, M. ây là nhng nhà nghiên cu đã đot
gii Nobel kinh t nm 2001 khi đa ra nhng phân tích ht sc thuyt phc v
thông tin bt cân xng - trng thái mà khi đó “mt ch th trên th trng có nhiu
thông tin tt hn ch th kia”.
Theo Joseph Stiglitz, có hai nguyên nhân gây ra thông tin bt cân xng.
Th nht là do nhng ch th kinh t khác nhau quan tâm ti nhng đi tng khác
nhau và lng thông tin ca h v cùng mt đi tng s khác nhau. Thng thì các
ch th kinh t hiu mình rõ hn là hiu ngi khác. Mc đ chênh lch v thông
tin tùy thuc vào c cu, đc trng ca th trng. Th hai là do ch th kinh t
tham gia giao dch có th c tính che giu thông tin đ đt đc li th trong đàm
phán giao dch. Tình trng thông tin bt cân xng xut hin  nhiu lnh vc khác
nhau ca nn kinh t nh ngân hàng, bo him, th trng bt đng sn, th
trng lao đng, th trng hàng hóa, th trng chng khoán, th trng đ c…
Nh vy, thông tin bt cân xng đc hiu là tình trng kinh t xy ra khi
mt bên giao dch có ít thông tin hn bên đi tác hoc có thông tin nhng thông tin
không chính xác dn đn nhng quyt đnh sai trong quá trình giao dch. ng thi
bên có nhiu thông tin hn cng s có nhng hành vi gây bt li cho bên kia khi
thc hin ngha v giao dch.
1.2.2. H qu ca thông tin bt cân xng
Hai hành vi ph bin do thông tin bt cân xng gây ra là la chn bt li
(adverse selection) và tâm lý  li (moral hazard).
8


Hình 1.1: Tóm tt mô hình thông tin bt cân xng
1.2.2.1. La chn bt li
La chn bt li là kt qu ca tình trng bt cân xng v thông tin, xy ra

trc khi thc hin giao dch (trc khi ký hp đng) trong đó ngi la chn th
tt li chn phi th không tt.
Trong điu kin thông tin đi xng, các bên trong giao dch nm thông tin
ngang nhau và đy đ v đi tng đc giao dch. Khi đó, ngi ta có th tìm
đc th tt hoc th tng xng vi cái giá mà h phi b ra. Nhng trong điu
kin thông tin bt cân xng, ngi có u th v thông tin có th cung cp nhng
thông tin không trung thc v đi tng đc giao dch (hành vi che đy) cho bên
kém u th thông tin. Kt qu là, bên kém u th v thông tin đng ý hoàn thành
giao dch và nhn đc th không nh mình mong mun.
Trên thc t, s la chn bt li có th đc gim thiu bng hai bin pháp
khác nhau nhng có quan h mt thit vi nhau là phát tín hiu (signaling) và sàng
lc (screening). Vic áp dng c ch nào ph thuc vào bên có thông tin hay bên
không có thông tin đóng vai trò ch đng.
C ch phát tín hiu là vic bên có nhiu thông tin có th cung cp thông tin
ca mình (báo phát thông tin) mt cách trung thc và tin cy cho bên có ít thông tin.
C ch phát tín hiu có th đc s dng trong nhiu trng hp khác nhau
nh: trên th trng hàng hóa, ngi bán nhng sn phm cht lng cao s s
dng nhng đng c khuyn khích nh trin khai các chng trình qung cáo đt
tin, vic duy trì ch đ bo hành cho sn phm, làm cho ngi mua bit đc
THÔNG TIN BT
CÂN XNG
La chn bt li
Sàng lc
Phát tín hiu
Tâm lý  li
Giám sát
Sau khi ký
hp đng
Trc khi
ký hp đng

9

mình bán sn phm có cht lng tt và bng lòng tr giá cao hn cho loi sn
phm có cht lng này; trên th trng lao đng, ng c viên đi xin vic phát tín
hiu v nng lc ca mình cho nhà tuyn dng bit thông qua các bng cp, thành
tích đã đt đc; trên th trng tài chính, ngi đi vay phát tín hiu cho ngi cho
vay bit rng mình là ngi có uy tín, có kh nng tr n tt nu đc cp tín dng
hoc trên th trng chng khoán, các công ty niêm yt trên th trng phi cho nhà
đu t thy đc danh ting, hiu qu hot đng và tim nng phát trin ca mình
đ nâng cao v th, bán c phiu vi giá cao và hp lý…
Sàng lc là các hot đng do bên không có hoc có ít thông tin thc hin đ
tách bit, phân loi các đi tác theo mt s tiêu chí nào đó (đc tính, chng loi, )
đ t đó có nhng chính sách, hành đng khác nhau đi vi tng nhóm đi tác.
Cng nh phát tín hiu, c ch sàng lc cng đc ng dng rng rãi trong
nhiu lnh vc khác nhau nh trong th trng lao đng (phân nhóm lao đng đ tr
lng, thng cho nhân viên), th trng tài chính (đa ra nhiu hn mc tín dng,
lãi sut khác nhau đi vi tng đi tng, tng d án và thi hn vay), các t chc
bo him phân loi nhóm khách hàng có ri ro cao và nhóm có ri ro thp d áp
dng mc phí bo him tng ng
1.2.2.2. Tâm lý  li
Tâm lý  li (hay còn gi là ri ro đo đc) là mt thut ng dùng đ ch mt
loi ri ro phát sinh khi đo đc ca ch th kinh t b suy thoái, là mt kiu tht bi
ca th trng ny sinh trong môi trng thông tin bt cân xng.
Tâm lý  li là kt qu ca hành vi b che đy, xut hin sau khi ký hp đng.
Nó phát sinh khi bên chim u th v thông tin có nhng hành đng có th gây tn
hi cho bên có ít thông tin hn.
Hay nói cách khác, tâm lý  li ny sinh khi bên có u th thông tin hiu đc
tình th thông tin bt cân xng gia các bên giao dch và t nhiên hình thành đng
c hành đng theo hng làm li cho bn thân bt k hành đng đó có th làm hi
cho bên kém u th thông tin. Hành vi tha hóa theo hng nh th ca bên có u

10

th thông tin đc bên kém u th thông tin cho là không đng đn, là mt th
nguy him, ri ro cho mình.
 có s tn ti ca tâm lý  li, ba điu kin phi đc tha mãn:
- Phi có s khác bit v quyn li gia các bên.
- Phi có mt c s đ to ra trao đi có li hay mt hình thc hp tác khác
nhau gia các cá nhân t đó làm l ra mâu thun v quyn li.
- Phi tn ti nhng khó khn trong vic xác đnh xem các điu kin tha
thun có đúng là đc tuân th và thc hin hay không.
Trong nhiu trng hp, c ch giám sát đc áp dng nhm mc đích kim
soát tâm lý  li. Thông thng, bên có ít thông tin hn s chp nhn b ra ngun
lc trc tip thc hin (giám sát trc tip) hoc thông qua các kênh thông tin khác
nhau trên th trng (giám sát gián tip) đ đc kim soát thông tin trong sut quá
trình giao dch. Chng hn nh đ tránh các ri ro phát sinh sau khi vay vn, các
TCTD thng thc hin vic kim tra mc đích s dng vn vay ca khách hàng
sau khi gii ngân hay kim tra hot đng sn xut kinh doanh ca khách hàng vay
theo đnh k; giám sát thông qua các qui đnh trong các hp đng tín dng hay s
dng các h thng giám sát khác nh h thng thông tin tín dng, thông tin trên th
trng chng khoán, thông tin t các đi th cnh tranh, các c quan qun lý
1.3. THÔNG TIN BT CÂN XNG TRONG HOT NG TÍN DNG
1.3.1. Thông tin bt cân xng và hot đng tín dng
Thông tin bt cân xng là mt hin tng ph bin trong hot đng tín dng.
Nó chính là tình trng chênh lch thông tin gia bên cho vay (ngân hàng) và bên đi
vay (khách hàng).
Trên thc t, ngi đi vay là bên thng nm rõ các thông tin v khon vay
(d án đu t, nng lc tr n…) nhiu hn phía ngân hàng. Ngoài ra, tình trng
thông tin bt cân xng cng xy ra trong chính ni b ca mt s ngân hàng. ó là
s chênh lch thông tin gia cp qun lý và cp nhân viên do cp qun lý “giao
quyn” thm đnh cho nhân viên khi cp tín dng. Chính s tn ti ca thông tin bt

11

cân xng s dn đn s la chn bt li và tâm lý  li trong quá trình cho vay và
tt yu cui cùng là s gây ra ri ro tín dng.
1.3.2. La chn bt li trong hot đng tín dng
La chn bt li xy ra trc cho vay, khi ngân hàng b khách hàng che giu
mt s thông tin dn ti vic la chn khách hàng không tt và cp tín dng không
hiu qu. Khách hàng có đ ri ro cao thng là nhng khách hàng tích cc nht
trong vic xin vay. Hu qu ca s la chn đi nghch có th dn đn vic cp tín
dng cho khách hàng có ri ro cao (ri ro không tr đc n) nên trong trng hp
này các ngân hàng có th s ct gim cho vay hoc không tip tc cho vay mc dù
trên th trng vn có nhiu khách hàng tt (nhng trng hp có th tr đc n).
Trong hot đng tài chính, la chn bt li s xut hin khi ngun vn khan
him, lãi sut cho vay b đy lên cao. Theo nguyên tc "ri ro cao - li nhun cao”
và nguyên tc loi tr, khi ngun cung tín dng di dào, mc lãi sut cho vay thp
thì các d án có sut sinh li thp - ri ro thp, đm bo kh nng tr n mt cách
chc chn và các d án có sut sinh li cao - ri ro cao vi kh nng tr n ít chc
chn hn đu đc cp tín dng đ thc hin. Nhng khi ngun vn khan him, lãi
sut cho vay b đy lên cao, các d án an toàn s không chu ni áp lc lãi vay s
không vay mà ch có nhng d án có mc đ ri ro cao, vi sut sinh li cao đc
vay vn đ thc hin.
S la chn bt li xy ra khi ngân hàng tin hành thm đnh h s vay vn
ca khách hàng, bao gm các thông tin liên quan đn khách hàng, d án vay vn và
tài sn đm bo tin vay. Nu nhng thông tin này không chính xác s gây ri ro
cho quyt đnh cp tín dng ca ngân hàng.
Mt thc t đang tn ti lâu nay là tình trng các doanh nghip vay vn
thng đi phó vi ngân hàng thông qua vic cung cp các s liu không trung
thc, mc dù nhng s liu này đã đc các c quan có chc nng kim duyt. iu
này gây rt nhiu khó khn cho ngân hàng trong vic nm bt tình hình hot đng
kinh doanh, cng nh vic qun lý vn vay ca đn v. c bit, có mt s NHTM

quyt đnh đu t ch da vào nhng cm nhn trc quan ca mình. iu này nu
12

kéo dài s rt nguy him, nht là khi các cán b ngân hàng có trình đ chuyên môn
thp và khách hàng c ý che đy thông tin hay to thông tin gi, la đo ngân hàng.
Thêm vào đó,  Vit Nam, nhiu công ty làm n thua l vn tn ti trên th
trng. Nó làm “nhiu thông tin” hay góp phn to ra s la di t phía khách
hàng. n khi khách hàng đã mt kh nng chi tr thì ngân hàng cng đã ri vào
tình th “chuyn đã ri”. Ví d gn đây nht là trng hp ca Công ty TNHH
Trng Ngân, mt doanh nghip hot đng trong lnh vc xut nhp khu các mt
hàng nông sn  tnh Bình Dng, th chp 3.360 tn cà phê đ cm c cho 07 ngân
hàng vay 600 t đng. Khi ngân hàng bit công ty ri vào tình trng v n thì trong
kho hàng th chp ch còn 1.500 tn hàng, trong đó có 700 tn là cà phê tr giá
khong 100 t đng, s còn li ch là v, rác và tp cht không có giá tr v kinh t.
Hay trng hp ca Công ty Ch bin thy sn An Khang  Cn Th. Khi công ty
này có du hiu mt kh nng chi tr vào nm 2011, 5 ngân hàng cho vay mi phát
hin bên cnh tài sn đm bo là bt đng sn thì hàng hóa tn kho luân chuyn
tng cng hn 1.000 tn mà công ty này dùng đ th chp ch là mt kho hàng rng.
Nh vy, trong quá trình cp tín dng, s la chn bt li có th xy ra ti bt
k mt xích thông tin nào khi thm đnh nh lúc đánh giá, la chn khách hàng,
đánh giá d án vay hay đánh giá tài sn đm bo.
Bt li trong vic đánh giá, la chn khách hàng. Nguyên nhân là do cha có
đ c s đ đánh giá nng lc ca khách hàng (nng lc qun tr và nng lc tài
chính). V nng lc qun tr, ngân hàng thng đánh giá da vào bng cp hay
thâm niên. iu này dn đn vic cán b thm đnh không đánh giá đúng thc cht
v nng lc ca khách hàng. Còn khi đánh giá nng lc tài chính, các ngân hàng
thng da vào s liu ca báo cáo tài chính. Nhng trên thc t, các báo cáo này
cha đ đ tin cy cao nên nó cng không phn ánh đúng nng lc tài chính ca
khách hàng. Thêm vào đó, tâm lý e ngi ca cán b thm đnh khi điu tra vì s mt
khách hàng cng nh hng nhiu đn đ chính xác ca kt qu đánh giá.

Bt li trong vic đánh giá d án vay. ây là mt vn đ ph bin vì  Vit
Nam, trình đ xây dng d án còn yu kém, nht là các doanh nghip va và nh;
13

h thng pháp lut và các chính sách thng xuyên thay đi; trình đ, nng lc
nghip v cán b thm đnh cha cao hay do khách hàng c tình che giu mc đích
vay vn thc s ca mình.
Bt li trong vic đánh giá tài sn đm bo do ngân hàng không có nhiu
thông tin hay thông tin không chính xác v tài sn đm bo và hn ch trong chuyên
môn ca cán b thm đnh.
1.3.3. Tâm lý  li trong hot đng tín dng
Tâm lý  li trong các hot đng giao dch vay n là khá ph bin. Nó là mt
vn đ do thông tin không cân xng to ra sau cho vay. Trong đó, ngi vay có
nhng hành vi hay có ý mun thc hin nhng hot đng không tt xét theo quan
đim ca bên cho vay và vì nhng hot đng này khin món vay này ít có kh nng
s đc hoàn tr hay nói cách khác là s dn đn ri ro tín dng.
Tâm lý  li gây nên xung đt v li ích gia ngi vay và ngân hàng, gim
bt xác xut hoàn tr n vay nên ngi cho vay có th quyt đnh thôi không cho
vay na hoc s thc hin nhng bin pháp giám sát đ đm bo khon vay s đc
thu hi. Tuy nhiên, vic giám sát quá trình s dng vn vay ca ngân hàng thng
vp phi nhiu khó khn đn t c phía ngân hàng cng nh ngi đi vay.
Bn thân các ngân hàng có th gp phi nhng ri ro do tâm lý  li  ngi đi
vay khi ngân hàng không giám sát đc đy đ ngi đi vay, kích thích ngi này
dùng khon vay mt cách mo him quá mc hay khi khách hàng có đng c đu t
vào nhng d án có đ ri ro cao. Nu d án đó thành công thì khách hàng s thu
đc li rt ln, ngc li nu d án tht bi thì ngân hàng s phi gánh chu hu
qu do khách hàng thua l.
Tâm lý  li cng có th xy ra khi khách hàng s dng vn vay không đúng
mc đích; đu t vào d án kém hiu qu; thiu n lc, không có s nghiêm túc
trong quá trình thc hin d án d dn đn vic thua l, phá sn hay khách hàng c

tình la đo ngân hàng.
Ngoài vic tn ti s yu kém trong hot đng cng nh nng lc qun lý, mt
nguyên nhân ph bin na là các doanh nghip Vit Nam nht là các doanh nghip
14

nhà nc hay có tâm lý  li khi xem vn ngân hàng là vn nhà nc. H cho rng
ngân hàng không th t chi cho vay, thm đnh ch mang tính cht hình thc. Và
nu làm n thua l thì cng tn ti, tr n không đc thì ngân hàng phát mãi tài sn
đm bo và nhà nc s h tr. iu này đa đn các quyt đnh mo him trong
đu t hay đu t vào các lnh vc vt quá kh nng qun lý ca mình.
Ngoài ra, còn có tâm lý  li ca các t chc tín dng sau khi cho vay dn đn
nhng thiu sót trong quá trình kim tra s dng vn vay. Bên cnh đó là nhng ri
ro v đo đc ca mt b phn cán b tín dng. H sn sàng liên kt vi khách hàng
đ hp thc hóa th tc trong quá trình vay vn nhm đt ch tiêu tng trng, li
nhun hay t hn na là tham nhng, n chia trong hp đng tín dng.
1.3.4. Các điu kin hn ch nh hng ca thông tin bt cân xng đn
hot đng tín dng
 hn ch tình trng thông tin bt cân xng trong lnh vc qun lý ri ro tín
dng thì nn kinh t cn phi có c s h tng và điu kin cn thit nh:
- Các quy đnh pháp lý rõ ràng và cht ch.
- H thng k toán và báo cáo tài chính minh bch, đ đ tin cy phn ánh đúng
nng lc tài chính ca khách hàng.
- T chc đánh giá, xp loi tín dng đc lp.
- H thng công chng, đng ký tài sn bo đm tính công khai, minh bch,
khách quan.
- H thng thanh tra giám sát ca NHNN phi cht ch, phát huy đc hiu qu.
Tuy nhiên, đây ch mi là nhng điu kin c bn ca nn kinh t (điu kin
cn) đ giúp hot đng tín dng đc din ra. V phía các t chc tín dng cng
phi đáp ng thêm mt s điu kin v c s hot đng ca mình (điu kin đ) đ
đm bo an toàn cho quá trình cp tín dng ca ngân hàng nh:

- Chính sách lãi sut linh hot phù hp.
- H thng thông tin đy đ có đ tin cy và tính chính xác cao.
- Các tiêu chun đánh giá rõ ràng, minh bch, d áp dng.
- i ng cán b tín dng có nng lc và trình đ.
15

- Quyt đnh cp tín dng ti các ngân hàng trên c s đm bo an toàn tín dng.
- Quá trình kim tra giám sát, thu hi vn vay ca các TCTD đc thc hin và
kim soát cht ch.
Tóm tt chng 1
Chng 2 đã gii thiu khái quát v hot đng tín dng và ri ro tín dng.
Bên cnh đó, chng này còn trình bày các lý thuyt v thông tin bt cân xng và
nh hng ca nó đn hot đng tín dng. ây là nhng nn tng c bn đ tin
hành phân tích nhng nh hng ca thông tin bt cân xng đn hot đng tín dng
ca các NHTM ti Vit Nam và thc t ti ACB trong chng k tip.
16

CHNG 2
NH HNG CA THÔNG TIN BT CÂN XNG N
HOT NG TÍN DNG CA NH TMCP Á CHÂU

2.1. THC TRNG HOT NG TÍN DNG CA NH TMCP Á CHÂU
2.1.1. Gii thiu tng quan v NHTM CP Á Châu
Ngân hàng thng mi c phn Á Châu đc thành lp theo Giy phép s
0032/NH-GP do NHNN Vit Nam cp ngày 24 tháng 04 nm 1993 và Giy phép s
553/ DP- UB do UBND TP. HCM cp ngày 13/05/1993. Ngày 04/06/1993, ACB
chính thc đi vào hot đng và đc xem là mt trong nhng ngân hàng thng mi
c phn đu tiên trong giai đon đu ca thi k chuyn đi kinh t Vit Nam t
nn kinh t tp trung, bao cp tin dn lên nn kinh t th trng.
*Mt s thông tin v ngân hàng:

- Tên pháp lý: Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
- Tên ting Anh: Asia Commercial Bank
- Tên giao dch vit tt: ACB
- Tr s chính: 442 Nguyn Th Minh Khai, Q.3, TP. HCM
- Trang web: www.acb.com.vn
- Slogo:
- Slogan: ACB - Ngân hàng ca mi nhà
*Vn điu l: ACB thành lp vi vn điu l ban đu là 20 t đng ca 34 c
đông. Tính đn ngày 31/12/2012, vn điu l ca ACB là gn 9,377 t đng (chín
nghìn ba trm by mi by t đng).
Tri qua 20 nm xây dng và phát trin, vt qua bao khó khn th thách, tích
ly đc nhiu bài hc, kinh nghim, ACB đã tr thành mt trong nhng NHTM
hàng đu Vit Nam.