B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
Nguyn Phng Hng
NG DNG CÁC PHNG PHÁP
NH GIÁ C PHIU TI NGÂN
HÀNG TMCP Á CHÂU
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
Nguyn Phng Hng
NG DNG CÁC PHNG PHÁP
NH GIÁ C PHIU TI NGÂN
HÀNG TMCP Á CHÂU
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS LI TIN DNH
TP. H Chí Minh – Nm 2013
LI CAM OAN
Tôi cam đoan lun vn “NG DNG CÁC
PHNG PHÁP NH GIÁ C PHIU TI
NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU” là công trình
nghiên cu khoa hc ca bn thân, đc đúc kt t
quá trình hc tp và nghiên cu ca tôi trong thi
gian qua.
Tp.HCM, ngày 11 tháng 11 nm 2013
TÁC GI
NGUYN PHNG HNG
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng biu
Danh mc các biu đ
M U
CHNG 1 – Tng quan v đnh giá c phiu ca ngân hàng thng mi c
phn 4
1.1 Tng quan v c phiu ca ngân hàng thng mi c phn 4
1.1.1 Khái nim v c phiu 4
1.1.2 Phân loi c phiu 4
1.1.3 c đim ca c phiu 6
1.1.4 Vai trò ca c phiu đi vi NHTMCP 7
1.2 nh giá c phiu ca ngân hàng thng mi c phn 8
1.2.1 Khái nim đnh giá c phiu ca NHTMCP 8
1.2.2 Các vn đ liên quan đn đnh giá c phiu ca NHTMCP 8
1.2.2.1 Các loi giá c phiu 8
1.2.2.2 Li tc và ri ro 9
1.2.2.3 C tc 9
1.2.3 Ý ngha ca vic đnh giá c phiu NHTMCP 10
1.3 Các phng pháp đnh giá c phiu ca NHTMCP 10
1.3.1 Các phng pháp chit khu dòng tin 10
1.3.1.1 Mô hình chit khu dòng c tc DDM 10
1.3.1.2 Mô hình đnh giá dòng thu nhp còn li RI 12
1.3.1.3 Mô hình đnh giá dòng tin t do vn c phn FCFE 13
1.3.1.4 Mô hình đnh giá dòng tin t do doanh nghip FCFF 14
1.3.2 Các phng pháp đnh giá tng đi 15
1.3.2.1 Mô hình đnh giá s dng t s P/E 15
1.3.2.2 Mô hình đnh giá s dng t s P/B 16
1.3.3 Phng pháp xác đnh giá tr doanh nghip theo giá tr tài sn ròng 17
1.3.4 Kh nng ng dng các phng pháp 21
1.3.4.1 Phng pháp chit khu dòng tin 21
1.3.4.2 Phng pháp đnh giá tng đi 22
1.3.4.3 Phng pháp giá tr tài sn ròng 23
KT LUN CHNG 1 23
CHNG 2 – ng dng các phng pháp đ đnh giá c phiu Ngân hàng
TMCP Á Châu 25
2.1 Gii thiu Ngân hàng TMCP Á Châu 25
2.1.1 Tng quan v Ngân hàng TMCP Á Châu 25
2.1.2 V th cnh tranh 26
2.1.3 Tình hình hot đng kinh doanh ca ACB trong nm 2013 28
2.2 Thc trng hot đng đnh giá c phiu Ngân hàng TMCP Á Châu 30
2.2.1 Hành lang pháp lý 30
2.2.2 Hot đng đnh giá c phiu ngân hàng 32
2.3 ng dng các phng pháp đ đnh giá c phiu Ngân hàng TMCP Á
Châu 36
2.3.1 Thit lp các gi đnh đ ng dng mô hình đnh giá 36
2.3.2 D toán hot đng kinh doanh ca ACB 38
2.3.2.1 D toán Bng cân đi k toán - Các khon mc tài sn 38
2.3.2.2 D toán Bng cân đi k toán - Các khon mc ngun vn 42
2.3.2.3 D toán Bng kt qu hot đng kinh doanh 45
2.3.2.4 c đnh sut chit khu và tc đ tng trng dài hn 50
2.3.3 ng dng các mô hình đnh giá c phiu Ngân hàng TMCP Á Châu 51
2.3.3.1 Phng pháp chit khu dòng c tc 51
2.3.3.2 Phng pháp đnh giá tng đi 52
2.3.3.3 Phng pháp giá tr tài sn ròng 52
KT LUN CHNG 2 58
CHNG 3 – Gii pháp hoàn thin phng pháp đnh giá c phiu Ngân
hàng thng mi c phn Á Châu 60
3.1 Hn ch trong hot đng đnh giá c phiu ngân hàng 60
3.1.1 Hn ch trong vic ng dng các mô hình lý thuyt đnh giá c phiu trong
bi cnh th trng chng khoán Vit Nam 60
3.1.2 Hn ch trong công tác d báo hot đng ngân hàng 62
3.1.3 Hn ch trong vic công khai minh bch hot đng kinh doanh ngân hàng 63
3.2 Gii pháp hoàn thin phng pháp đnh giá c phiu Ngân hàng TMCP Á
Châu 64
3.2.1 Hoàn thin khung pháp lý hot đng đnh giá c phiu ngân hàng 64
3.2.2 iu chnh các quy đnh v giao dch c phiu ngân hàng 66
3.2.3 La chn ng dng mô hình đnh giá c phiu ngân hàng phù hp 68
3.2.4 Nâng cao hiu qu d toán hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Á
Châu 69
3.2.5 Nâng cao hiu qu ng dng phng pháp giá tr tài sn ròng đ đnh giá c
phiu Ngân hàng TMCP Á Châu 72
KT LUN CHNG 3 74
KT LUN 75
Danh mc tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
ACB : Ngân hàng TMCP Á Châu
BCTC : Báo cáo tài chính
CK : Chng khoán
CSH : Ch s hu
CTG : Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
EIB : Ngân hàng TMCP Xut nhp khu Vit Nam
EPS : Li nhun trên mi c phn
HT : Hot đng đu t
HKD : Hot đng kinh doanh
HQT : Hi đng qun tr
LDR : Loan to Deposit Ratio
NHNN : Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
NHTMQD : Ngân hàng thng mi c phn quc doanh
NHTW : Ngân hàng trung ng
NQH : N quá hn
NX : N xu
OTC : Th trng phi tp trung
STB : Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
TCKT : T chng kinh t
TCTD : T chc tín dng
TMCP : Thng mi c phn
TTS : Tng tài sn
TTSCSL : Tng tài sn có sinh li
VCB : Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam
VCSH : Vn ch s hu
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1 : Th phn hot đng ca ACB nm 2012 so vi các NHTMCP khác trên
đa bàn Tp.HCM 27
Bng 2.2 : Mt s ch tiêu so sánh nm 2012 gia ACB vi các NHTMCP có quy
mô ln khác 28
Bng 2.3 : Tình hình thc hin k hoch kinh doanh nm 2013 ca ACB tính đn
tháng 07/2013 29
Bng 2.4 : Các khon mc tài sn, ngun vn ca ACB có liên quan đn nhóm
công ty đang b điu tra 30
Bng 2.5 : Din bin giá c phiu ACB – STB giai đon 2006-2008 32
Bng 2.6 : Danh sách c phiu đang niêm yt trên sàn 33
Bng 2.7 : Danh sách c phiu ngân hàng giao dch OTC 34
Bng 2.8 : Thng kê thông tin niêm yt c phiu ngân hàng 35
Bng 2.9 : Kt qu đnh giá c phiu ACB theo giá tr tài sn ròng 53
Bng 2.10 : Kt qu đnh giá c phiu ACB theo mô hình DDM 54
Bng 2.11 : Kt qu đnh giá c phiu ACB theo mô hình RI 55
Bng 2.12 : Kt qu đnh giá c phiu ACB theo mô hình FCFE 56
Bng 2.13 : Kt qu đnh giá c phiu ACB theo ch s P/E 57
Bng 2.14 : Kt qu đnh giá c phiu ACB theo ch s P/B 57
Bng 2.15 : Tng kt kt qu đnh giá c phiu ACB 58
- 1 -
M U
1. Tính thit thc ca đ tài
H thng ngân hàng vn đc xem là “h thng huyt mch” ca nn kinh t,
gi vai trò cung ng ngun vn giúp cho nn kinh t vn hành khi huy đng tin
nhàn ri trong xã hi đ đáp ng nhu cu vn cho sn xut, kinh doanh và tiêu
dùng… Do đó s n đnh và lành mnh ca h thng ngân hàng chính là tin đ cho
s phát trin bn vng ca nn kinh t. Tri qua hn 60 nm hình thành và phát
trin thì h thng ngân hàng TMCP Vit Nam ngày càng ln mnh cùng vi s phát
trin ca nn kinh t đt nc, đc bit là giai đon tng trng bùng n nm 2007-
2009 sau khi Vit Nam gia nhp T chc thng mi th gii. Tính t nm 2007
đn hin ti thì đã có trên 13 ngân hàng TMCP mi đc thành lp nâng tng s
ngân hàng thng mi Vit Nam lên 40 vi 05 Ngân hàng TMCP Nhà nc, 35
Ngân hàng TMCP cùng vi 26 Chi nhánh ngân hàng nc ngoài, 05 Ngân hàng liên
doanh và khong 1.000 qu tín dng nhân dân… Cùng vi s gia tng v s lng
thì các Ngân hàng TMCP Vit Nam cng đã có s phát trin nhanh v mt quy mô
hot đng khi tính đn cui tháng 06/2013 tng vn điu l ca toàn h thng đt
402.404 t đng, tng vn t có đt 443.626 t đng, tng tài sn có đt 5.248.573
t đng.
Bên cnh s gia tng và phát trin v quy mô hot đng thì ngành ngân hàng
luôn là tâm đim thu hút vn đu t trong xã hi vì theo nhn đnh ca nhiu ngi
hot đng ngân hàng có s n đnh, t sut sinh li cao hn mc bình quân ca
nhiu ngành sn xut kinh doanh khác. Do đó, trc thc t nhu cu đu t vn vào
ngành ngân hàng luôn cao thì hot đng đnh giá c phiu ngân hàng là công c h
tr cn thit cho nhà đu t trc khi đa ra quyt đnh đu t. Tuy nhiên trong s
40 Ngân hàng TMCP Vit Nam hin ti thì ch mi có 08 mã c phiu ngân hàng
TMCP đc niêm yt trên hai sàn chng khoán Tp.HCM và Hà Ni vi mc giá
giao dch cp nht bin đng hàng ngày, còn li là phn ln c phiu ngân hàng
giao dch OTC nên mc giá giao dch mua bán cha đc công b rng rãi. Bên
cnh đó, thông tin v cách thc tin hành công tác đnh giá c phiu ngân hàng ca
các đn v đc lp đc thuê t vn trong các đt IPO c phiu ngân hàng thng
- 2 -
li mang tính rút gn, không cung cp đy đ thông tin c s thuyt minh phng
pháp đnh giá và đa phn kt qu đnh giá phn ánh mc giá mong mun ca ngân
hàng niêm yt khi đn v đnh giá cng chính là đn v đc thuê t vn niêm yt.
Xut phát t lý do trên, tác gi la chn đ tài “ng dng các phng pháp đnh
giá c phiu ti Ngân hàng TMCP Á Châu” vi mong mun tìm hiu chuyên sâu v
vic đnh giá c phiu ca mt ngân hàng thng mi c phn nhm phc v nhu
cu đu t ca cá nhân riêng l. Vic la chn đnh giá c phiu ca Ngân hàng
TMCP Á Châu do ngân hàng này vn đc xem là mt trong nhng ngân hàng
TMCP ln ti Vit Nam, đt đc mc tín nhim cao và tng giành đc nhiu gii
thng. Tuy nhiên sau s c tháng 08/2012 khi nguyên mt s lãnh đo cp cao ca
ACB b truy t vi ti danh c ý làm trái quy đnh pháp lut gây hu qu nghiêm
trng đã làm rúng đng th trng tài chính và h thng ngân hàng ca c nc,
đng thi hé l nhiu góc khut trong hot đng kinh doanh ca các ngân hàng ca
Vit Nam.
Trong phm vi hiu bit còn hn ch ca tác gi thì đ tài “ng dng các
phng pháp đnh giá c phiu ti Ngân hàng TMCP Á Châu” đc trình bày tp
trung vào vic ng dng các phng pháp đnh giá đ xác đnh giá tr c phiu ACB
da trên các thông tin đc công b đi chúng ra bên ngoài, các thông tin mà các
nhà đu t riêng l có th thu thp đc trên th trng. Do đó, s còn nhiu hn ch
trong vic xác đnh giá tr ca c phiu ACB đi vi các mc đích mua li, sáp nhp
khi cn phi xem xét thêm nhiu “yu t n” khác nh hng đn giá tr ca doanh
nghip nh: thng hiu, uy tín, li th kinh doanh, trình đ nng lc Ban lãnh đo
ngân hàng…
2. Ý ngha ca đ tài nghiên cu
Thông qua đ tài nghiên cu, tác gi trình bày h thng hóa các phng pháp
đnh giá c phiu ngân hàng, u và nhc đim ca tng phng pháp, vic đánh
giá la chn ng dng phng pháp phù hp đ ng dng đnh giá c phiu ca
Ngân hàng TMCP Á Châu.
3. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu lun vn nghiên cu tp trung vào các ni dung sau:
- 3 -
- Nghiên cu lý lun c bn v c phiu ngân hàng thng mi c phn, các
phng pháp đnh giá c phiu ngân hàng, nm bt đc u nhc đim ca
tng phng pháp, la chn phng pháp đnh giá phù hp vi bi cnh ngành
ngân hàng Vit Nam.
- ng dng các phng pháp đ đnh giá c phiu ca Ngân hàng TMCP Á Châu:
trình t thc hin quá trình đnh giá c phiu ngân hàng t vic thit lp các gi
đnh, d báo bng cân đi k toán và kt qu hot đng kinh doanh; ng dng
các mô hình phù hp đ đnh giá c phiu ca ACB; ghi nhn kt qu đnh giá.
- Trên c s phân tích kt qu đnh giá c phiu ACB đã thu thp đc thì tác gi
trình bày nhng ý kin nhn đnh theo quan đim ca cá nhân trong vic xây
dng các gi đnh, c đnh các ch s d báo, lu ý nhng vn đ cn xem xét
điu chnh trong quá trình đnh giá c phiu ngân hàng.
4. i tng và phm vi nghiên cu
i tng và phm vi nghiên cu ca lun vn tp trung vào vic ng dng các
mô hình lý thuyt v đnh giá đ đnh giá c phiu ca Ngân hàng TMCP Á Châu.
5. Phng pháp nghiên cu
Trong quá trình nghiên cu, tác gi đã s dng phng pháp thng kê và so
sánh. Phng pháp thng kê đc s dng trong quá trình thu thp d liu, tóm tt
thông tin, xây dng gi đnh đ c lng hin ti và d báo tng lai và phân tích
s liu đ đa ra kt lun. Phng pháp so sánh đc ng dng đ làm rõ s khác
bit hay nhng đc trng riêng có ca đi tng nghiên cu đ đ ra quyt đnh la
chn.
6. Kt cu lun vn
Ngoài li m đu trình bày nhng vn đ chung liên quan đn mc tiêu, phm vi
và phng pháp nghiên cu, thì lun vn đc b cc gm có 3 chng:
- Chng 1: Tng quan v đnh giá c phiu ca Ngân hàng thng mi c phn
- Chng 2: ng dng các phng pháp đ đnh giá c phiu Ngân hàng thng
mi c phn Á Châu.
- Chng 3: Mt s gii pháp kin ngh đi vi vic đnh giá c phiu Ngân hàng
thng mi c phn Á Châu
- 4 -
CHNG 1
TNG QUAN V NH GIÁ C PHIU CA
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
1.1 Tng quan v c phiu ca Ngân hàng thng mi c phn
1.1.1 Khái nim v c phiu
C phiu là giy chng nhn c phn, nó xác nhn quyn s hu ca c đông
đi vi các ngân hàng c phn. Lut chng khoán Vit Nam đnh ngha c phiu là
loi chng khoán xác nhn quyn và li ích hp pháp ca ngi s hu đi vi mt
phn vn c phn ca t chc phát hành.
C phiu có th đc phát hành di dng chng ch vt cht hoc bút toán ghi
s. C phiu th hin quan đim đng s hu gia ngi phát hành và ngi đu t.
Khi cn huy đng vn, công ty c phn phát hành c phiu và chp nhn chia s
quyn s hu công ty gia nhng ngi mua c phiu. Ngi mua c phiu, tc là
các c đông là ngi góp vn cho công ty. Vi t cách là ngi ch s hu mt
phn công ty, c đông đc hng các quyn đi vi công ty vi mc đ tng ng
vi t l c phiu nm gi (tc là t l góp vn trong công ty); đng thi khi công
ty tht bi thì c đông phi gánh chu thit hi.
i vi ngân hàng thng mi c phn thì ngi nm gi c phiu ph thông
ca ngân hàng s tr thành ch s hu ca ngân hàng và đc hng li t kt qu
kinh doanh ca ngân hàng cng nh gánh chu mi ri ro tn tt khi ngân hàng kinh
doanh thua l phá sn.
1.1.2 Phân loi c phiu
Theo tính cht ca các quyn li mà c phiu mang li cho các c đông thì c
phiu đc phân thành hai loi c bn: c phiu thng và c phiu u đãi
C phiu ph thông - Common stock: C phiu thng hay còn gi là c phiu
ph thông là loi chng khoán đi din cho phn s hu ca c đông đi vi mt
ngân hàng TMCP, cho phép c đông có quyn b phiu quyt đnh các vn đ liên
quan đn hot đng ca ngân hàng và đc chia li nhn t kt qu hot đng kinh
doanh thông qua c tc và/hoc phn giá tr tài sn tng thêm ca ngân hàng theo
- 5 -
giá th trng. C phiu thng có các đc trng nh: có mnh giá (giá tr ghi trên
b mt ca chng t); có lãi sut không c đnh và không có thi gian đáo hn.
C phiu thng mang li nhng quyn li sau cho c đông:
- Quyn hng c tc: c phiu thng không quy đnh mc c tc ti thiu hay
ti đa mà c đông đc nhn. T l cng nh hình thc chi tr c tc cho c
đông tùy thuc vào kt qu hot đng kinh doanh và chính sách ca công ty và
do HQT quyt đnh. Nh vy, thu nhp mà c phiu thng mang li cho c
đông là thu nhp không n đnh. Khi công ty phi thanh lý tài sn, c đông
thng ch đc nhn nhng gì còn li sau khi công ty đã trang tri xong tt c
các ngha v nh thu, n và c phiu u đãi.
- Quyn mua c phiu mi: khi công ty phát hành mt đt c phiu mi, các c
đông hin đang nm gi c phiu thng có quyn mua trc c phiu mi
trong mt thi gian nht đnh trc khi đt phát hành đc chào bán ra công
chúng. Quyn này cho phép c đông hin hu duy trì t l s hu ca mình
trong công ty. Mi c phiu đang nm gi mang li cho c đông mt quyn mua.
S lng quyn cn có đ mua mt c phiu mi s đc quy đnh c th trong
tng đt chào bán cùng vi giá mua, thi hn ca quyn mua và ngày phát hành
c phiu mi. C phiu thng đc bán theo quyn vi giá thp hn so vi giá
th trng hin hành, các quyn có th đc t do chuyn nhng trên th
trng.
- Quyn b phiu: c đông thng có quyn b phiu cho các chc v qun lý
trong công ty, có quyn tham gia các đi hi c đông và b phiu quyt đnh các
vn đ quan trng ca công ty. Nu không tham d đc, c đông thng có th
y quyn cho ngi khác thay mt h biu quyt theo ch th ca h hoc tùy
theo ý mun ca ngi đc y quyn. Quyn b phiu theo lut đnh cho phép
mi c đông đc b s phiu ti đa cho mi ng viên bng s c phiu nm
gi. Ví d nu mt c đông thng đang nm gi 100 c phiu ca mt công ty
và s ng viên vào HQT là 5 ngi thì trong đi hi c đông, c đông này có
quyn bu cho mi ng c viên vi s phiu ti đa là 100 phiu. Quyn b phiu
tích ly cho phép c đông đc phân phi s phiu bu tùy theo ý mình, s
- 6 -
phiu đó bng s ng c viên nhân vi lng c phiu nm gi. Ví d trong
trng hp trên, c đông này có th dành tng s 500 phiu ca mình đ phân b
tùy ý cho các ng c viên hoc có th dn tt c 500 phiu bu ch cho mt
ngi. Cách này có li cho các c đông nh vì h có th tp trung phiu đ tng
thêm giá tr quyn b phiu ca mình.
C phiu u đãi - Preferred stock: C phiu u đãi không cho c đông quyn b
phiu song li n đnh mt t l c tc ti đa so vi mnh giá. Trong điu kin bình
thng, c đông u đãi s nhn đc mc c tc c đnh theo t l đã n đnh.
Trong trng hp công ty không có đ li nhun đ chi tr c tc theo t l đó thì
có th tr theo kt qu hot đng kinh doanh và kh nng có th. Tuy nhiên, mt khi
c đông u đãi cha nhn đc c tc thì c đông thng cng s đc chi tr c
tc. Trong trng hp thanh lý tài sn, c đông u đãi đc u tiên nhn li vn
trc c đông thng nhng sau trái ch.
- C phiu u đãi cng dn quy đnh rng nu cha tr c tc cho c đông u đãi
thì xem nh công ty còn mc n cho đn khi nào có đ li nhun đ tr.
- C phiu u đãi c tc cho phép c đông u đãi đc chia s thành qu hot
đng ca công ty khi công ty làm n phát đt. C đông s nhn đc mc c tc
cao hn mc ti đa đã quy đnh trong trng hp c tc tr cho c đông thng
vt quá mt mc nht đnh.
- C phiu u đãi có th chuyn đi: loi c phiu này cho phép c đông trong
điu kin c th có th chuyn đi c phiu u đãi thành c phiu thng,
thng là trong điu kin công ty làm n phát đt.
1.1.3 c đim ca c phiu
C phiu là chng khoán vn xác nhn s góp vn ca c đông đi vi ngân
hàng c phn phát hành, c đông đc chia li nhun di dng c tc khi ngân
hàng kinh doanh có lãi và phi gánh chu ri ro mt vn khi ngân hàng thua l. Vic
chi tr c tc cho c phiu ph thông không n đnh và tùy thuc vào kt qu kinh
doanh ca ngân hàng, ngân hàng có li nhiu thì mc chi tr c tc cao và ngc
li. Vic phát hành c phiu đc thc hin khi thành lp mi mt ngân hàng
TMCP hoc khi ngân hàng thc hin tng vn điu l. Khi ngân hàng TMCP phá
- 7 -
sn c đông là ngi cui cùng nhn đc giá tr còn li ca tài sn thanh lý ngân
hàng.
C phiu không có k hn và không quy đnh thi hn hoàn vn: c phiu là
chng nhn vic góp vn ca c đông vào ngân hàng TMCP nên không có thi hn
và không quy đnh vic hoàn vn. C phiu ch mt đi khi ngân hàng phá sn và c
đông có th thc hin vic mua bán li c phiu trên th trng.
C phiu có tính thanh khon cao: c phiu có kh nng chuyn hóa thành tin
mt d dàng đc bit là các c phiu đã đc niêm yt, c đông có th d dàng mua
bán li c phiu cho ngi khác thông qua các giao dch trên sàn chng khoán, kh
nng giao dch mua bán c phiu thành công hay không ph thuc vào giá c và
mi quan h cung cu ca c phiu trên th trng.
C phiu có tính lu thông: c phiu có giá tr nh mt loi tài sn thc s, c
đông nm gi có th thc hin đc nhiu quyn s hu ca mình đi vi c phiu
nh cho, tng, trao quyn tha k, cm c…
1.1.4 Vai trò ca c phiu đi vi NHTMCP
Do vai trò quan trng ca h thng ngân hàng đi vi nn kinh t nên quá trình
thành lp và hot đng ca các ngân hàng chu s kim soát cht ch theo quy đnh
ca pháp lut và c quan qun lý là Ngân hàng nhà nc. Vn điu l chính là tng
ngun vn c phn mà các c đông đã đóng góp đ thành lp nên ngân hàng c
phn, vn điu l đc xác đnh bng tng s lng c phiu ph thông đã phát
hành nhân vi mnh giá ca c phiu. Vn điu l là ngun vn nòng ct và chim
t trng ln nht trong ngun vn ch s hu ca ngân hàng c phn. Trong quá
trình hot đng kinh doanh thì ngân hàng s gia tng ngun vn bng cách trích gi
li mt phn li nhun đ tng vn và lp các qu hoc phát hành thêm c phiu đ
tng vn, s dng các ngun thng d vn c phn… Theo quy đnh hin hành thì
mc vn điu l đ thành lp mi mt Ngân hàng TMCP ti Vit Nam ti thiu phi
đt 3.000 t đng.
- 8 -
1.2 nh giá c phiu ca Ngân hàng thng mi c phn
1.2.1 Khái nim đnh giá c phiu ngân hàng thng mi c phn
nh giá là vic c tính giá tr ca mt tài sn ti mt thi đim. Trong tài
chính, đnh giá là quá trình c tính giá tr ca các tài sn tài chính nh c
phiu, quyn chn, giá tr mt doanh nghip hoc trách nhim tài chính nh trái
phiu, c phiu u đãi ca công ty Hot đng đnh giá gi vai trò quan trng trong
lnh vc đu t tài chính trong đó ph bin nht là đnh giá c phiu đ phân tích
đu t và đnh giá doanh nghip cho mc đích mua bán, sáp nhp…
Vic thc hin đnh giá c phiu nói chung và c phiu ngân hàng nói riêng đu
xut phát t quan đim đu t giá tr: đnh giá c phiu đ xác đnh giá tr ni ti –
đây là giá tr c bn hp lý ca c phiu da trên kh nng sinh li ca nó trong
tng lai. Trên c s đó nhà đu t có th so sánh la chn ra nhng c phiu đang
đc th trng đnh giá thp đ đa ra quyt đnh đu t đúng đn.
1.2.2 Các vn đ liên quan đn đnh giá c phiu NHTMCP
1.2.2.1 Các loi giá c phiu
- Mnh giá (Par Value): là giá tr ghi trên giy chng nhn c phiu, mnh giá
đc xác đnh bng cách ly vn điu l chia cho tng s c phiu đã phát hành.
Lut chng khoán Vit Nam quy đnh mnh giá ca c phiu là 10.000 đng.
- Th giá (Book Value): phn ánh giá tr s sách theo bng cân đi k toán ca c
phiu ti mt thi đim, th giá đc xác đnh bng cách ly vn ch s hu
chia cho tng s c phiu đã phát hành.
- Giá tr ni ti (Intrinsic Value): là giá tr thc ca c phiu thi đim hin ti,
đc xác đnh da trên mc c tc đã chi tr, trin vng phát trin và lãi sut th
trng. Giá tr ni ti là c s quan trng giúp cho nhà đu t đa ra quyt đnh
đu t khi so sánh giá tr thc ca c phiu vi mc giá đang giao dch trên th
trng.
- Th giá (Market Value): là giá c c phiu trên th trng ti mt thi đim nht
đnh, tùy theo quan h cung cu mà thì th giá có th cao, bng hoc thp hn giá
tr thc.
- 9 -
1.2.2.2 Li tc và ri ro
- Li tc ca c phiu: nhà đu t khi mua c phiu đc hng li t hai ngun
là c tc đc chi tr và li tc do chênh lch giá khi mc giá bán ra c phiu
cao hn mc giá đã mua vào trc đó.
C tc là phn chia li cho mi c phn đc trích ra t li nhun ròng sau
thu sau khi tr c tc cho c phiu u đãi, trích gi thu nhp gi li và b
sung tng các qu.
Li tc do chênh lch giá: đây là phn li nhun ch yu mà các nhà đu t
k vng kim đc khi đu t vào c phiu, li tc do chênh lch giá đc
xác đnh bng chênh lch gia mc giá bán ra và các chi phí mà nhà đu t
đã b ra đ s hu đc c phiu trc đây.
- Ri ro ca c phiu: Ri ro đu t c phiu là kh nng sut sinh li thc t mà
nhà đu t nhn đc khác vi t sut li nhun đã đc k vng ban đu khi
mua c phiu. Có nhiu lý do dn đn s khác nhau gia t sut li nhun thc
so vi t sut li nhun k vng nhng chúng ta có th chia thành hai loi:
(i) Ri ro trên quy mô th trng gm nhng yu t nm ngoài công ty, không
kim soát đc và có nh hng rng rãi đn tt c mi loi chng khoán
nh th trng, lãi sut, lm phát…
(ii) Ri ro đc thù ca công ty gm nhng yu t gn lin vi công ty hay mt
ngành công nghip c th nh kh nng qun lý, th hiu tiêu dùng, đình
công…
Khi đnh giá c phiu ta phi xác đnh đc t sut li nhun mong đi r, t
sut li nhun mong đi gn vi ri ro ca tng ngành ngh kinh doanh, hot đng
kinh doanh càng ri ro thì t sut li nhun yêu cu đt đc phi càng cao. Mt
trong nhng phng pháp đnh lng ri ro và xác đnh t sut sinh li yêu cu là
s dng mc lãi sut không ri ro cng vi phn bù ri ro.
1.2.2.3 C tc
C tc là phn li nhun chia cho c đông trên mi c phiu ph thông da trên
kt qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng. C tc ca c phiu ph thông đc
chi tr sau chi tr c tc cho c phiu u đãi. Vic chi tr c tc cho c phiu ph
- 10 -
thông không n đnh và không đc xác đnh trc mà tùy thuc vào kt qu kinh
doanh ca doanh nghip trong tng thi k. Ngân hàng c phn có th tr c tc
bng tin mt hoc bng c phiu.
T l chi tr c tc cho c phiu ph thông đc cn c vào kt qu thu nhp
ròng còn li ca ngân hàng sau khi đã hoàn tt ngha v thu; s tin c tc chi tr
cho c phiu u đãi; ngun li nhun đc gi li đ b sung tng vn và trích lp
các qu và giá tr th trng thi đim hin ti ca c phiu.
1.2.3 Ý ngha ca vic đnh giá c phiu ngân hàng TMCP
Các nhà đu t có vn thc hin tìm kim các c hi đu t tt đ thu v đc
li nhun trên c s cân nhc và so sánh gia mc chi phí phi b ra đ đu t và
các ngun li k vng s thu v đc trong tng lai. i vi vic đu t vào c
phiu ngân hàng cng vy, nhà đu t s đánh giá vic đu t vào c phiu ca
nhng ngân hàng có kh nng mang li li nhun cao nht vi mc chi phí phi b
ra đ s hu c phiu. Mt trong nhng cn c quan trng giúp cho nhà đu t có
th đa ra quyt đnh đu t đúng đn chính là so sánh giá tr ni ti ca các c
phiu vi mc giá đang đc giao dch trên th trng.
Vic ng dng các phng pháp và mô hình đnh giá lý thuyt đ xác đnh mc
giá tr ni ti ca c phiu Ngân hàng thng mi c phn Á Châu chính là mc tiêu
đc nghiên cu trong lun vn này, kt qu đnh giá c phiu ACB chính là cn c
đ nhà đu t so sánh đa ra quyt đnh la chn đu t vào c phiu ACB hay c
phiu ca các ngân hàng TMCP và doanh nghip khác.
1.3 Các phng pháp đnh giá c phiu ca ngân hàng TMCP
Cn c c s lý thuyt v đnh giá đã đc nghiên cu thì có th áp dng ba
phng pháp khác nhau đ đnh giá các tài sn tài chính hay c phiu ca ngân
hàng thng mi c phn, gm có: Phng pháp chit khu dòng tin; Phng pháp
đnh giá tng đi và Phng pháp xác đnh giá tr ngân hàng theo giá tr tài sn
ròng.
1.3.1 Các phng pháp chit khu dòng tin
1.3.1.1 Mô hình chit khu dòng c tc DDM (Discount Divident Model)
- 11 -
Mô hình DDM đc xây dng trên c s phng pháp chit khu dòng tin và
nguyên tc giá tr: giá tr ca mt tài sn chính là giá tr hin ti ca dòng tin mà tài
sn đó đc k vng s to ra trong tng lai. Theo mô hình DDM thì c tc là
dòng tin duy nht mà nhà đu t nhn đc khi mua c phiu mt ngân hàng c
phn. ây là mô hình đn gin nht đ đnh giá vn c phn, giá tr ca c phiu
ngân hàng c phn là giá tr quy v hin ti ca dòng c tc k vng thu v trong
tng lai ca c phiu đó.
nh giá vn c phn: giá tr vn c phn là giá tr có đc bng vic chit
khu các dòng tin k vng ca vn c phn (dòng tin còn li sau khi tr tt c các
chi phí, các khon tái đu t, thu phi np, tr n gc và lãi vay) ti mc chi phí
vn c phn (k
e
)
1
(1 )
t
o
t
t
e
D
P
k
D
t
: C tc k vng trên mi c phn
k
e
: Chi phí vn c phn
Vic ng dng mô hình DDM đòi hi chúng ta phi thit lp nhng gi đnh v
t sut li nhun k vng trong tng lai ca li nhun và t l chi tr c tc đ xác
đnh đc dòng c tc. Do nhng khó khn trong vic d báo dòng c tc k vng
kéo dài mãi mãi nên phng pháp DDM đã đc phát trin thành nhiu phiên bn
da trên c s nhng gi đnh khác nhau v vic tng trng dòng c tc, trong đó
ph bin là hai mô hình: mô hình tng trng đu và mô hình tng trng nhiu giai
đon
- Mô hình tng trng đu (Mô hình Gorden): Mô hình đc s dng đ đnh
giá các công ty có t l tng trng n đnh bng hoc thp hn t l tng trng
chung ca nn kinh t; có chính sách chi tr c tc tt và đc duy trì trong
tng lai. Mô hình tng trng Gorden cc k nhy cm đi vi t l tng
trng do đó nu đc s dng không đúng thì nó có th dn đn nhng kt qu
vô lý khi g tin dn v k
e
. Do đó cn lu ý nhng gii hn trong vic xác đnh g
nh t l tng trng ca công ty có th so sánh đc vi t l tng trng danh
ngha ca nn kinh t.
- 12 -
1
o
e
D
P
k g
D
1
: C tc k vng nm ti
g : t l tng trng bn vng ca c tc
g = ROE x T l li nhun gi li = ROE x (1 – T l chi tr c tc)
ROE = Li nhun sau thu/Vn ch s hu
- Mô hình chit khu dòng c tc nhiu giai đon: Mô hình đc s dng đ
đnh giá các công ty có t l tng trng cao và k vng s duy trì đc t l này
trong mt khong thi gian c th và duy trì chính sách chi tr c tc bng dòng
tin d tha (dòng tin còn li sau khi đã thanh toán n vay và đáp ng các nhu
cu tái đu t). Trong thc t s tng trng ca mt công ty din ra phc tp và
chia ra làm nhiu giai đon. Thông thng, công ty s tri qua mt giai đon
tng trng nhanh vi tc đ g > r sau đó là giai đon tng trng đu vi g
n
< r.
Vic ng dng mô hình cn lu ý ba ni dung: (1) Vic xác đnh đ dài ca giai
đon tng trng bt thng, nu giai đon này càng kéo dài thì giá tr ca tài
sn đnh giá càng tng; (2) Vic gi đnh t l tng trng bin đng t mc tng
trng cao giai đon đu xung mc t l bn vng giai đon sau s thc t
hn nhiu nu chúng ta xây dng mô hình đnh giá vi t l tng trng gim t
t theo thi gian; (3) Vic tp trung vào c tc trong mô hình đnh giá dn đn
nhng kt qu c tính sai lch v giá tr ca nhng công ty chi tr c tc thp
hoc không chi tr c tc trong trng hp hiu qu to li nhun ca nhng
công ty này cao hn hn.
1
(1 )
(1 ) (1 )
t
t n
o n
o
t n
t
e e
D g P
P
k k
1n
n
e n
D
P
k g
vi g: t l tng trng bt thng trong n nm đu tiên
g
n
: t l tng trng bn vng sau n nm
1.3.1.2 Mô hình đnh giá dòng thu nhp còn li (Residual Income Valuation
Model - RI)
Mô hình đc xây dng da trên quan đim cho rng giá tr doanh nghip bng
vi Ngun vn đã đu t cng vi Thu nhp còn li sau khi tr đi chi phí vn ch
s hu. Ngun vn đã đu t chính là giá tr s sách ca vn ch s hu. Ch s
- 13 -
thích hp nht đ đo lng Thu nhp còn li trong mô hình này chính là ROE. Biên
đ chênh lch gia ROE và sut sinh li yêu cu ca nhà đu t càng ln thì Thu
nhp còn li càng cao và s làm gia tng giá tr doanh nghip. Mô hình RI cng khá
tng đng vi mô hình DDM khi xác đnh giá tr doanh nghip cui k bng Giá
tr s sách đu k cng Thu nhp tr C tc đã chi tr. Mô hình RI đc ng dng
thay th cho mô hình DDM và mô hình FCFE khi đnh giá nhng công ty không
thc hin chi tr c tc hoc dòng tin b âm.
1
1
( ) ( )
(1 ) (1 ) (1 ) ( )
n
n
n t e t t e n
o o o
t t t n
t
t
e e e e
RI ROE r BV ROE r BV
RI
P BV BV
k k k r g
BVo, BVt :Giá tr s sách ti hin ti và ti k t ca doanh nghip
RI : Li nhun còn li sau thu
ROE : sut sinh li vn ch s hu
1.3.1.3 Mô hình đnh giá dòng tin t do vn c phn (Free Cash Flow to
Equity)
- Mô hình xác đnh giá tr doanh nghip da trên quan đim ca nhà đu t đa s.
Theo đó, mua doanh nghip ging nh đi ly mt d án đang đc trin khai,
mt c hi đu t mà nhà đu t sau khi nm quyn kim soát còn có th điu
khin d án. Giá tr doanh nghip đc xác đnh bng giá tr hin ti dòng tin
thun trong tng lai, là dòng tin còn li ca vn c phn sau khi công ty đã
hoàn thành mi ngha v n tài chính (bao gm các khon thanh toán n vay) và
đáp ng các nhu cu chi tiêu vn đu t và vn lu đng. Mô hình FCFE xem c
đông ca mt công ty c phn tng đng vi ch s hu ca mt doanh
nghip t nhân, c đông có quyn đi vi toàn b dòng tin còn li ca doanh
nghip sau khi đóng thu, tr n và đáp ng các nhu cu tái đu t.
- Mô hình FCFE không có nhiu khác bit so vi mô hình DDM, đim khác bit
rõ ràng nht là thay vì chit khu dòng c tc thc t thì mô hình FCFE chit
khu dòng c tc tim nng. Khi thc hin chit khu dòng tin t do vn c
phn ta ngm gi đnh rng FCFE s đc chi tr cho các c đông, doanh nghip
s không có tin mt tích ly trong tng lai vì lng tin mt còn li sau khi
thanh toán n vay và đáp ng nhu cu tái đu t đã đc chi tr ht cho các c
- 14 -
đông mi k; và tng trng k vng ca FCFE s ch bao gm tng trng thu
nhp t tài sn hot đng mà không bao gm tng trng thu nhp t s gia tng
chng khoán ngn hn.
FCFE =
Li nhun
sau thu
- (Chi tiêu vn đu t
TSC – Khu hao)
- Thay đi vn lu
đng phi tin mt
+ (N mi phát hành -
các khon tr n gc)
FCFE = Li nhun sau thu
- Chi tiêu vn thun (1-) - Vn lu đng (1-)
- Trng hp: mô hình FCFE tng trng bn vng: dòng tin vn c phn tng
dn hàng nm vi tc đ g
n
FCFE
1
vi FCFE
1
: dòng tin k vng trong nm ti
P
o
=
k
e
- g
n
g
n
: t l tng trng FCFE
- Trng hp: Mô hình FCFE hai giai đon, dòng tin vn c phn tng trng
bt thng trong giai đon đu n nm, t nm n+1 tng trng bn vng vi t
l g
n
1
1
(1 ) ( )(1 )
t n
t n
o
t n
t
e e n e
FCFE FCFE
P
k k g k
1.3.1.4 Mô hình đnh giá dòng tin t do doanh nghip (Free Cash Flow to
Firm)
- Mô hình này xác đnh giá tr doanh nghip bng cách chit khu dòng tin t do
ca công ty. Dòng tin t do ca công ty là tng dòng tin ca tt c nhng
ngi có quyn li trong công ty bao gm c đông, trái ch và c đông u đãi.
FCFF = EBIT*(1-Thu sut)+Khu hao - Chi tiêu vn đu t -
Vn lu đng
- Mô hình tng quát
1
(1 )
t
t
o
t
t
FCFF
P
WACC
- i vi các công ty tng trng bn vng: dòng tin t do công ty tng dn hàng
nm vi tc đ g
n
FCFF
1
vi FCFF
1
: dòng tin k vng trong nm ti
P
o
=
WACC- g
n
g
n
: t l tng trng FCFF
N mi phát hành thun bq trong k
=
Chi tiêu vn thun +
Vn lu đng
- 15 -
1.3.2 Các phng pháp đnh giá tng đi
Mô hình đnh giá tng đi đc xây dng trên c s: vic xác đnh giá tr ca
mt tài sn s đc cn c vào giá c ca các tài sn khác có cùng đc đim v tiêu
chí so sánh nh li nhun, dòng tin, giá tr s sách Khác vi phng pháp đnh
giá dòng tin chit khu nghiên cu v giá tr ni ti thì phng pháp đnh giá
tng đi li ph thuc nhiu vào yu t th trng.
1.3.2.1 Mô hình đnh giá s dng t s P/E
- H s P/E là t l gia giá th trng và li nhun trên mi c phn. H s P/E
đc ng dng đ đnh giá c phiu theo quan đim xem xét mc giá phi tr
cho mi c phn nh là bi s ca Li nhun trên mi c phn (Earning per
share - EPS) mà công ty thu v
P/E = Giá th trng mi c phn/EPS
Giá mi c phiu = P/E * Thu nhp mi c phiu
- i vi vic la chn nhóm công ty so sánh, ngi ta thng chn mu phân
tích là nhóm các công ty có cùng ngành ngh hot đng đ tính mc P/E bình
quân ngành hoc áp dng mc P/E chung ca toàn th trng. Tuy nhiên, vic
la chn có th gp hn ch do vic loi b các công ty có EPS âm s nh hng
đn kt qu phân tích. Hn ch trên có th đc khc phc bng cách tính T
sut li nhun thu đc trên giá c phiu - Earnings yield, đây là ch s nghch
đo ca h s P/E. Vic la chn các công ty đ so sánh không nht thit phi là
các công ty cùng ngành kinh doanh mà nên chn các công ty có cùng đc trng
v t l tng trng, mc đ ri ro và dòng tin vi công ty đang đc phân tích.
- Vic s dng các ch s li nhun trên mi c phn (EPS) khác nhau có th dn
đn kt qun phân tích P/E khác nhau trong tng trng hp.
P/E hin ti EPS hin ti
Trailing P/E EPS ca 4 quý gn nht
P/E k ti EPS tng lai
EPS đc tính toán da trên s
c phn s cp đang lu hành
hoc c phn b pha loãng
- Vic áp dng mc P/E bình quân ca mu phân tích đ ng dng tính mc giá
c phiu có th cha phn ánh đúng giá tr c phiu đó do quá trình đnh giá đã
b qua các yu t ni ti ca doanh nghip. Do đó, ta cn xem xét b sung các
- 16 -
yu t quyt đnh đn h s P/E ca tng công ty riêng l đ la chn t sut P/E
hp lý hn. Theo đó khi so sánh không nên vi kt lun mt c phiu có P/E
bng 8 r hn mt c phiu có P/E bng 12 do lý do thc s có th là c phiu
th 2 có t l tng trng cao hn.
1
n
e n
x g
PE
k g
: t l chi tr c tc
g
n
:
t l tng trng bn vng
k
e
: chi phí vn c phn
- H s PEG: H s PEG đc các nhà phân tích ng dng đ tìm ra nhng c
phiu đang b đnh giá quá thp hay quá cao khi so sánh h s P/E vi t l tng
trng k vng ca li nhun trên mi c phn.
P/E
PEG =
T l tng trng k vng ca EPS
1.3.2.2 Mô hình đnh giá s dng t s P/B
- H s P/B là t l gia giá th trng và giá tr s sách trên mi c phn. H s
P/B đc ng dng đ đnh giá c phiu theo quan đim xem xét mc giá phi
tr cho mi c phn nh là bi s ca li nhun trên mi c phn mà công ty thu
v.
Giá th trng mi c phn
P/B =
BV ca vn c phn
Giá mi c phiu = P/E * BV vn c phn
- Giá tr s sách (BV – Book value) ca vn c phn là khon chênh lch gia giá
tr s sách ca tài sn vi giá tr s sách ca n phi tr, và chu nh hng ca
các chun mc k toán.
- Giá tr th trng (MV) ca vn c phn ca mt công ty phn ánh k vng ca
th trng đi vi nng lc to ra li nhun và dòng tin ca công ty đó.
*
n
e n e n
ROE g
ROE
PB
k g k g
: t l chi tr c tc
k
e
: chi phí vn c phn
g
n
:
t l tng trng bn vng
- Khi ng dng mô hình đnh giá h s P/B thì nên s dng MV và BV ca vn c
phn đ tính h s P/B thay vì s dng giá tr mi c phn; Khi tính BV vn c
- 17 -
phn nên loi b phn vn huy đng t c phiu u đãi; BV chu nh hng bi
phng pháp khu hao; Kt qu h s P/B không có nhiu ý ngha đi vi nhng
công ty không s hu nhng tài sn hu hình có giá tr nh các công ty dch v
và công ngh; Vic xem xét các yu t quyt đnh đn h s P/E ca tng công
ty riêng l: h s P/B ca mt công ty bn vng đc quyt đnh bi mc đ
chênh lch gia ROE và chi phí vn c phn ca doanh nghip đó.
1.3.3 Phng pháp xác đnh giá tr doanh nghip theo giá tr tài sn ròng
Cng nh các phng pháp đnh giá khác, phng pháp đnh giá c phiu theo
giá tr tài sn ròng cng da trên giá tr hin ti ca các lung thu nhp tng lai.
Tuy nhiên, có mt đc trng quan trng phng pháp này là quãng thi gian thu
hi tin nói chung ngn hn nhiu. Thông thng, đ xác đnh giá doanh nghip
theo phng pháp giá tr tài sn ròng cn phi xác đnh các thông s sau: (i) Giá tr
tài sn ròng ca doanh nghip; (ii) Giá tr kh nng sinh li hay kh nng tài chính;
(iii) Giá tr thay đi hay giá tr kinh t và (iv) Giá tr li th nh đa đim, uy tín,
ting tm ca doanh nghip. Phng pháp đnh giá doanh nghip theo giá tr tài sn
ròng s phi xem xét các vn đ ch yu sau:
- nh giá đy đ các tt c các mng hot đng kinh doanh ca doanh nghip da
trên giá tr liên tc (giá tr thc). i vi các tp đoàn ln, đc bit các doanh
nghip đi chúng, thì hot đng kinh doanh đa dng bao gm nhiu lnh vc
khác nhau.
- nh giá các tài sn có và tài sn n còn li da trên giá tr th trng ròng, vic
đnh giá li tùy thuc vào tính cht ca tài sn và tài sn n, và trong nhiu
trng hp đòi hi phi có s tham gia ca các đn v chuyên môn đc lp đ
xác đnh giá tr ca tng loi tài sn c th nh các loi tài sn đc bit gm có
tài sn vô hình, thng hiu, giá tr kênh phân phi…
- c tính các chi phí thanh lý, bao gm: Chi phí liên quan đn thanh lý bt đng
sn và các khon hoa hng khác; Các khon phí pháp lý, k toán và các l phí
chuyên nghip khác liên quan đ thanh lý tài sn ca doanh nghip; Các chi phí
khác nh khon tin bi thng cho thôi vic