Luận văn thạc sĩ Nợ công và tăng trưởng kinh tế ở các nước Đông Nam Á (Asean 5)

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




QUÁCH DOANH NGHIP



N CÔNG VÀ TNG TRNG KINH T
 CÁC QUC GIA ÔNG NAM Á (ASEAN 5)




LUN VN THC S KINH T









TP. H Chí Minh – Nm 2013

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH

QUÁCH DOANH NGHIP



N CÔNG VÀ TNG TRNG KINH T
 CÁC QUC GIA ÔNG NAM Á (ASEAN 5)

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS Nguyn Th Ngc Trang







TP.H Chí Minh – Nm 2013
LI CM N
Tôi xin chân thành cm n PGS.TS Nguyn Th Ngc Trang đã tn tình hng
dn và to điu kin thun li đ tôi thc hin lun vn tt nghip này, tôi cng
xin cm n QuỦ Thy Cô đã ging dy, trang b kin thc b ích cho tôi trong sut

khóa hc.
Tôi xin cm n các tác gi, các nhà nghiên cu mà tôi đã tham kho bài vit, công
trình nghiên cu ca h đ thc hin lun vn tt nghip ca mình.
Tôi xin chân thành cm n Ban ch nhim Khoa Tài chính doanh nghip cùng
Quý Thy Cô thuc b môn Tài chính quc t đã to điu kin, h tr và đóng góp
nhng ý kin quý giá giúp tôi hoàn thành lun vn này.
Tôi cng xin bày t lòng tri ân sâu sc nht đn Cha M và gia đình ca tôi, nhng
ngi đã ht lòng quan tâm, đng viên, giúp đ, to mi điu kin tt nht đ tôi
hoàn thành lun vn này ./.

Quách Doanh Nghip
MC LC
Tóm lc Trang 1
M đu Trang 2
1. Tính mi và nhng đóng góp ca đ tài Trang 2
2. Mc tiêu đ tài Trang 4
3. Mi quan h gia n công và tng trng kinh t - t lý thuyt đn bng chng
thc nghim Trang 4
3.1 Khái nim n công Trang 4
3.2 Mi quan h gia n công lên tng trng kinh t Trang 6
3.2.1 N công thúc đy tng trng kinh t Trang 6
3.2.2 N công kim hãm tng trng kinh t Trang 6
3.2.3 Mi quan h phi tuyn gia n công và tng trng Trang 9
4. Mô hình, d liu, phng pháp nghiên cu Trang 12
4.1 Mô hình Trang 12
4.2 D liu Trang 15
4.3 Phng pháp nghiên cu Trang 15
5. Kt qu thc nghim và tho lun Trang 16
5.1 Tác đng ca N công đn tng trng kinh t Trang 16
5.2 Tác đng ca chính sách tài khóa đn tng trng kinh t qua kênh n công . Trang 21

6. Kt lun Trang 25
DANH MC TÀI LIU THAM KHO Trang 27
PH LC S LIU Trang 30
DANH MC BNG BIU VÀ HÌNH V

DANH MC BNG BIU
Bng 1: Mô t bin và ngun d liu Trang 14
Bng 2: Kt qu hi quy vi phng pháp pooled-OLS Trang18
Bng 3: Kt qu Hausman test Trang 18
Bng 4: Kt qu hi quy vi mô hình FEM Trang 19
Bng 5: Kt qu hi quy vi mô hình FEM có hiu chnh phng sai thay đi Trang 20
Bng 6: Kt qu hi quy vi phng pháp GMM Trang 21
Bng 7: Thng kê mô t tng n chính ph ca các quc gia trong mu Trang 22
Bng 8: Kt qu hi quy s dng bin gi dum44 và dum44_exp Trang 23

DANH MC HÌNH V
Hình 1:  th biu din d liu n chính ph ca mu nghiên cu Trang 22
Hình 2: Thâm ht ngân sách ca các quc gia ông Nam Á (Asean 5)
Giai đon 2003 – 2011 Trang 24



Trang 1

Tóm lc
Nghiên cu này đc thc hin nhm tìm kim bng chng v mi quan h phi tuyn ca
Tng N chính ph lên tng trng GDP bình quân đu ngi  các quc gia ông Nam
Á (Asean 5), giai đon t 2000 – 2012. Theo kt qu nghiên cu, tác gi tìm thy bng
chng đáng tin cy v mi quan h phi tuyn gia Tng N chính ph/GDP và tng
trng GDP bình quân đu ngi, ngha là tn ti hiu ng ch U ngc, n tác đng

cùng chiu lên tng trng GDP trong giai đon đu nhng s ngc li khi t l n gia
tng vt quá mt mc ngng. Tác gi cng tìm thy bng chng tn ti mt mc
ngng n công c th đi vi các quc gia trong mu này là 86%, đim mà ti đó n s
tác đng ngc chiu lên tng trng. Bên cnh đó, kt qu thc nghim ca tác gi cho
bit vi t l n chính ph/GDP t mc 44%/GDP tr lên vic gia tng 10% t l n
chính ph/GDP s làm tng trng GDP thp hn bình quân 0,1% so vi thi k t l
n/GDP thp hn 44%. Ngoài ra, tác gi còn tìm thy bng chng nh hng ngc
chiu ca chi tiêu chính ph đn tng trng kinh t, trong mu nghiên cu này, c th
10% gia tng trong t l chi tiêu chính ph/GDP s làm tng trng GDP bình quân gim
t 2,3% đn 2,7%. Tác gi cng phát hin đc bng chng vic gia tng chi tiêu chính
ph trong thi k n chính ph/GDP  mc cao s gây bt li cho tng trng kinh t.
Trong nghiên cu này tác gi áp dng mô hình hi quy GMM (Generalized method of
moments) trên d liu bng đ gia tng tính chính xác ca kt qu nghiên cu so vi
phng pháp bình phng bé nht (OLS) truyn thng khi nghiên cu mu s liu theo
thi gian.




T khóa: Tng N chính ph (General government gross debt); Tng trng kinh t; N
công

Trang 2

M đu
Trong phát trin kinh t - xã hi, ngun vn vay n luôn đóng vai trò ht sc quan trng
đi vi mi quc gia, th trng vn ngày càng phát trin đã to điu kin cho hot đng
vay n din ra d dàng và thun li hn t đó góp phn gia tng n công ca các quc gia
trong quá trình phát trin. Vn đ n công gn đây đã thu hút nhiu s quan tâm ca d
lun th gii, các nhà làm chính sách và các nhà nghiên cu vi tâm đim là cuc khng

hong n công Hy Lp và mt s quc gia thuc Liên minh Châu Âu.
Khu vc ông Nam Á gn đây ni lên nh mt trung tâm kinh t nng đng và giàu tim
nng ca th gii, cùng vi đà tng trng kinh t đang đi vào n đnh k t cuc khng
hong kinh t Châu Á nm 1997, t l n chính ph/GDP ca các quc gia ông Nam Á
cng không ngng gia tng. N công đã to ra mt đng lc giúp duy trì tng trng kinh
t  tc đ cao nhng đng thi cng gây ra nhiu ri ro không lng trc đc. Bài
hc v khng hong n công  M và Liên minh Châu Âu đang là hi chuông báo đng
v tình trng n công chung trên toàn th gii. Do đó, tác gi thc hin đ tài “N công
và tng trng kinh t  các quc gia ông Nam Á (Asean 5)” làm đ tài lun vn ca
mình nhm nghiên cu v nh hng ca n công lên tng trng kinh t, t đó đa ra
nhng bng chng khoa hc, đáng tin cy đ xây dng nhng chính sách kinh t hp lý
nhm khai thác ti đa u th ca n công cng nh hn ch đn mc thp nht nhng nh
hng tiêu cc ca n lên thành qu tng trng.
1. Tính mi và nhng đóng góp ca đ tài:
Vn đ n công trong thi gian gn đây đã nhn đc s quan tâm sâu sc ca d lun t
các nc phát trin đn nhng nc đang phát trin. Tác đng ca n công đn đi sng
kinh t xã hi ngày càng to ln, đe da đn s tn ti hoc phá sn ca mt quc gia, làm
gia tng ri ro quc gia và bt n kinh t trên phm vi toàn cu. Trong bi cnh đó, hiu
bit mt cách thu đáo v n công và tác đng ca n công đn tng trng kinh t là
mt điu cn thit đi vi các nhà làm chính sách.

Trang 3

Cho đn thi đim hin ti, gii hc thut vn còn tranh lun v tác đng ca n công lên
tng trng kinh t ch yu là tính cht tuyn tính và phi tuyn ca n công. Hin tn ti
hai trng phái chính: n công có tác đng tuyn tính lên tng trng và n công tác
đng phi tuyn lên tng trng kinh t. Các công trình nghiên cu thc nghim trên th
gii và mt vài nghiên cu ti Vit Nam cng đã xác nhn các tranh lun trên ca các nhà
kinh t.
Các công trình nghiên cu trên th gii gn đây đã s dng rt nhiu các phng pháp

kinh t lng hin đi đ gia tng tính chính xác trong kt qu nghiên cu và khc phc
các nhc đim vn có ca b d liu thi gian. Tuy nhiên  Vit Nam cng nh các
quc gia ông Nam Á, các nghiên cu hin ti ch dng li  vic nghiên cu tác đng
ca n công lên tng trng kinh t da theo phng pháp OLS, điu này thôi thúc tác
gi mnh dn áp dng các phng pháp kinh t lng hin đi hn đ nghiên cu tác
đng ca n công lên tng trng kinh t  mu đi din các quc gia ông Nam Á
(Asean 5) nhm xác nhn các kt qu nghiên cu đã có trc đó.
Da theo tình hình và kt qu nghiên cu, đ tài có nhng đóng góp sau:
V phng din hc thut:
 H thng hóa nhng lý lun chung v n công, mi quan h gia n công và tng
trng kinh t.
 ng dng mô hình GMM trên d liu bng nhm khc phc các nhc đim ca
b d liu thi gian và gia tng chính xác cho kt qu nghiên cu.
 Tìm thy mi quan h phi tuyn gia n công và tng trng kinh t trong mu
nghiên cu, qua đó xác đnh đc ngng n công phù hp.
 Tìm thy bng chng v mi quan h chính sách tài khóa vi n công và tng
trng kinh t.



Trang 4

V phng din thc tin:
 Các bng chng tìm thy trong đ tài là c s khoa hc đ các nhà hoch đnh
chính sách có th tham kho t đó xây dng các chính sách và chng trình hành
đng cn thit nhm s dng hiu qu n công trong phát trin kinh t đt nc.
 Công trình là mt th nghim mi v phng pháp kinh t lng GMM kt hp
vi d liu bng nên s có giá tr tham kho cho nhng ai quan tâm đn vn đ n
công và tng trng kinh t nói chung cng nh các vn đ liên quan ti phng
pháp GMM và d liu bng nói riêng.

2. Mc tiêu đ tài:
Vi đnh hng nghiên cu ca mình, tác gi mong mun có th đa ra nhng lun c
khoa hc đáng tin cy v tác đng ca n công đn tng trng kinh t các quc gia
ông Nam Á (Asean 5). C th đ tài tp trung tr li câu hi nghiên cu:
 Câu hi th nht, mi quan h gia n công và tng trng kinh t ca các nc
trong mu nghiên cu là mi quan h tuyn tính hay phi tuyn? Ngng n công
phù hp vi yêu cu và trình đ phát trin ca các nc này là bao nhiêu?
 Câu hi th hai, tác đng ca chính sách tài khóa đn tng trng kinh t qua
kênh n công?
3. Mi quan h gia n công và tng trng kinh t - t lý thuyt đn bng chng
thc nghim:
3.1 Khái nim v n công
Theo IMF (2003), n công theo ngha rng là ngha v n ca khu vc công, bao gm
các ngha v n ca chính ph trung ng, các cp chính quyn đa phng, ngân hàng
trung ng và các t chc đc lp (ngun vn hot đng do ngân sách Nhà nc quyt
đnh hay trên 50% vn thuc s hu nhà nc và trong trng hp v n nhà nc phi
tr n thay). Còn theo ngha hp, n công bao gm ngha v n ca chính ph trung

Trang 5

ng, các cp chính quyn đa phng và n ca các t chc đc lp đc chính ph bo
lãnh thanh toán.
Tùy thuc th ch kinh t và chính tr, quan nim v n công  mi quc gia cng có s
khác bit. Ti hu ht các nc trên th gii, Lut Qun lý n công đu xác đnh n công
gm n ca chính ph và n đc chính ph bo lãnh. Mt s nc, n công còn bao
gm n ca chính quyn đa phng (Bungari, Rumani…), n ca doanh nghip nhà
nc phi li nhun (Thái Lan, Macedonia…).
 Vit Nam, Lut Qun lý n công nm 2009 quy đnh, n công bao gm n chính
ph, n đc Chính ph bo lãnh và n chính quyn đa phng.
 Theo đó, n chính ph là khon n phát sinh t các khon vay trong nc, nc

ngoài, đc ký kt, phát hành nhân danh Nhà nc, nhân danh Chính ph hoc
các khon vay khác do B Tài chính ký kt, phát hành, u quyn phát hành theo
quy đnh ca pháp lut.
 N chính ph không bao gm khon n do Ngân hàng Nhà nc Vit Nam phát
hành nhm thc hin chính sách tin t trong tng thi k.
 N đc Chính ph bo lãnh là khon n ca doanh nghip, t chc tài chính, tín
dng vay trong nc, nc ngoài đc Chính ph bo lãnh.
 N chính quyn đa phng là khon n do y ban nhân dân tnh, thành ph trc
thuc trung ng kỦ kt, phát hành hoc u quyn phát hành.
Mc dù đnh ngha n công ca Vit Nam gn ging khái nim n công theo ngha hp
ca các t chc quc t, tuy nhiên gia các khái nim này cng còn khác bit, điu này
gii thích vì sao s liu công b ca Vit Nam thng lch so vi t chc quc t. Theo
y ban giám sát tài chính quc gia, n công phù hp vi thông l quc t phi bao gm
các khon n ca doanh nghip nhà nc t vay t tr, trong khi đó, Vit Nam ch tính
n ca doanh nghip nhà nc là n công khi món n đó đc chính ph bo lãnh. Trong
d toán thâm ht ngân sách hàng nm, Vit Nam tính c các khon chi tr n gc vào

Trang 6

tng chi nhng nhiu khon chi t ngun trái phiu chính ph cho các d án y t, giáo
dc, … li không đc tính vào thâm ht ngân sách hàng nm và tng n công nh theo
cách tính ca IMF. Ngoài ra, nhng công trình đu t cn nhiu nm đ hoàn thành li
đc chia ra đ tính theo quyt toán ngân sách mi nm mà không đc tính vào nm
phát hành trái phiu chính ph đ huy đng vn cho d án. Mt khon na Vit Nam
cha tính vào n công là khon n lng hu tim n trong khon n ca chính ph.
Do đó, y ban giám sát tài chính quc gia (2011) đã đ ngh: “N công = N công (do
B tài chính công b cha bao gm trái phiu chính ph) + N DNNN t vay t tr
+ N lng hu”. Vi cách tính này N công mi th hin đy đ bn cht và quy mô
ca nó, ch trên c s tính đ và tính đúng thì các nhà làm chính sách mi có c hi nhìn
nhn, đánh giá và đa ra chính sách thích hp trong vn đ qun lỦ n công.

3.2 Mi quan h gia n công và tng trng kinh t
Nh đã đ cp, n công gia tng là do chính ph cn bù đp cho thâm ht ngân sách, khi
ngun thu không đ tài tr cho nhu cu đu t và chi tiêu công; do đó n công tng cng
không ngoài mc tiêu nhm n đnh và tng trng kinh t. Nhng trên thc t có phi
n công gia tng luôn thúc đy tng trng hay không thì li là mt câu hi còn gây
nhiu tranh cãi. ã có rt nhiu nghiên cu lý thuyt và thc nghim xoay quanh mi
quan h này, di đây tác gi trích dn mt s nghiên cu ni bt xoay quanh ba trng
phái: N công thúc đy tng trng, N công kim hãm tng trng, N công va thúc
đy li va kim hãm tng trng (tùy theo quy mô n)
3.2.1 N công thúc đy tng trng kinh t:
Các nghiên cu lý thuyt v tác đng ca n công trong ngn hn hu ht đu cho thy có
mi quan h cùng chiu gia n công và tng trng.
Theo trng phái Keynes, trong điu kin giá c và tin lng là cng nhc xét trong
ngn hn thì vic tng chi tiêu ngân sách (tc là s làm tng thâm ht ngân sách và đc
tài tr bng n vay) s kích thích tiêu dùng, gim tit kim và làm tng tng cu. Do đó,
sn lng cân bng có th gia tng. Mt kt lun v vai trò ca n công tng t cng

Trang 7

đc Elmendorf và Mankiw (1999) đng thun, các nhà nghiên cu này cho rng, trong
ngn hn, n có th kích thích nhu cu và sn lng, thúc đy tng trng kinh t.
3.2.2 N công kim hãm tng trng kinh t:
Các nghiên cu v n công và tng trng kinh t trong dài hn hu ht cho thy mi
quan h nghch bin, thông qua nhiu kênh truyn dn khác nhau, di đây là hai kênh
truyn dn đc đng tình nhiu nht
Th nht, tài tr thâm ht ngân sách bng n công s làm tng gánh nng tr n trong
tng lai, chính ph bt buc phi tng thu đ có th tr n.
Nghiên cu ca Modigliani (1961) cho rng n quc gia là mt gánh nng cho nhng th
h k tip, n quc gia th hin nh là mt dòng thu nhp b st gim trong tng lai.
Ông cng ch ra rng n quc gia s nh hng lên lãi sut dài hn, có th di dng phi

tuyn, theo lp lun ca Modigliani nu chính ph đó vn hành vi quy mô khá ln, điu
này có th làm gia tng đáng k lãi sut dài hn t đó dn đn s st gim ca vn đu t
t nhân và có khuynh hng làm gim sn lng biên ca đu t t nhân. Ông cng cho
rng, ngay c khi n quc gia đc to ra nh là mt chính sách kinh t phn chu k và
chính ph thc hin chính sách tin t có th ni lng mnh nht vi toàn b cu trúc ca
lãi sut đu gim xung mc thp nht có th thì n tng mt cách tng quát s có li cho
th h hin ti nhng th h tng lai s gánh chu chi phí tr n (bao gm vn gc và
lãi). Tng t, Barro (1979), Dotsey và Mao (1994) cng cho rng n công cao tác đng
bt li đn tích ly vn và tng trng kinh t thông qua h thng thu tng lai cao hn.
Sau Modigliani, trong nghiên cu ca Diamond (1965), đã b sung thêm tác đng ca
thu lên tng ngun vn và phân bit gia n công nc ngoài và n công trong nc.
Ông kt lun rng, thông qua tác đng ca thu đc chính ph s dng đ tr lãi vay, c
hai loi n công trên s làm gim mc tiêu dùng trong đi sng ca nhng ngi đóng
thu, cng nh tit kim ca h. Thêm vào đó, ông khng đnh rng n trong nc có th
gây ra mt s st gim nhiu hn trong tng ngun vn (capital stock) bi vì có mt

Trang 8

lng vn hu hình (physical capital) đã b thay th bi n chính ph trong danh mc
đu t ca cá nhân.
Barro (1989) đã b sung thêm rng bin pháp ct gim thu đc bù đp bng n chính
ph s không kích thích chi tiêu ngay c trong ngn hn vì không làm tng thu nhp
thng xuyên ca công chúng mà nó ch làm dch chuyn thu t hin ti sang tng lai.
Ngi dân d tính rng, nu hin ti chính ph gim thu và phát hành trái phiu bù đp
thâm ht, thì đn mt thi đim trong tng lai, chính ph s li tng thu đ có tin tr
n hoc in tin đ tr n (mà hu qu là lm phát tng tc); do đó, ngi dân tit kim 
hin ti đ có tin đóng thu trong tng lai hoc bù đp cho mc tng giá hàng hóa và
dch v, điu này s gia tng tit kim, gim tng cu t đó làm gim tng trng kinh t.
Th hai, n công cao s làm tng lãi sut tài tr do các nhà đu t yêu cu, đ bù đp
cho ri ro gia tng.

Thâm ht ngân sách chính ph đc tài tr bng n nhiu hn s khin cho các nhà đu
t lo ngi v kh nng thanh toán ca quc gia. Nu quc gia đó mun thuyt phc các
nhà đu t này tip tc tài tr cho mình thì buc phi tng lãi sut đ bù đp cho ri ro v
n gia tng, kt qu là lãi sut dài hn s tr nên cao hn. Nghiên cu ca Ball và
Mankiw (1995), Orszag, Rubin và Sinai (2004), đã xác nhn rng vic tng n có th làm
cho các nhà đu t cnh giác rng quc gia s không có kh nng thanh toán nhng
khon n cho các nhà cung cp tín dng, kt qu là nhng nhà đu t vào quc gia có n
cao s đòi tng lãi sut.
Lãi sut cao s làm gim đu t ca khu vc t nhân, John Irons và Josh Bivens (2010)
cho rng mt s gia tng trong thâm ht ngân sách ngha là Chính ph phi gia tng nhu
cu vi các qu tit kim t khu vc t nhân, tìm kim nhng khon vay t dân chúng
cng nh t các nhà đu t nc ngoài. Hay nói cách khác là Chính ph bt đu cuc
cnh tranh vi nhng nhà đu t t nhân trong vic thu hút nhng khon tit kim c
đnh và do đó đy lãi sut tng. Vic tng lãi sut này có th dn đn s st gim trong
đu t t nhân, khin cho nn kinh t s có ngun vn ít hn đ vn hành, và vì vy làm

Trang 9

gim tc đ tng trng kinh t trong tng lai. iu này đc gi là tình trng chèn ln
đu t t nhân, t đó kim hãm tng trng sn lng tim nng.
Mt khác, khi vn có xu hng dch chuyn t khu vc t sang khu vc công li ngoài
vic gây ra hiu ng gia tng trong lãi sut t nhân mà qua đó còn làm st gim trong chi
tiêu t nhân và c ca h gia đình ln doanh nghip. Nghiên cu ca Elmendorf và
Mankiw (1999) đã xác nhn mt kênh truyn quan trng mà qua đó s tích ly n công
có th nh hng đn tng trng là lãi sut dài hn. Nh vy, vic lãi sut tng cao s
dn đn s xáo trn th trng tài chính, và tn hi đn tng trng thông qua kênh làm
gim vn đu t vào khu vc t nhân.
Mt kt qu nghiên cu khác v mi quan h ca tng trng GDP liên quan đn t s n
cng đc tìm thy bi Kumar và Woo (2010) đã đa ra hai kt lun quan trng rng: (i)
Nhng khon n ln có th làm cn tr quá trình tích ly vn và làm gim tng trng

kinh t, (ii) tính bình quân, mt s gia tng 10% trong t l n/GDP đu k đi kèm vi
mt s st gim trong tng trng GDP thc/ đu ngi hàng nm: khong 0.2% mi
nm đi vi nhóm nc tiên tin; khong 0.15 % mi nm đi vi nhóm nc mi ni.
3.2.3 Mi quan h phi tuyn gia n công và tng trng:
Qua các nghiên cu đã dn, các nhà kinh t đu chp nhn mi quan h tuyn tính gia
n công và tng trng kinh t, mc dù h vn còn tranh lun v tác đng thun chiu
hoc ngc chiu ca n công lên tng trng kinh t. Mc dù, có th thy đa s đu kt
lun rng có mi quan h ngc chiu gia n công và tng trng, tuy nhiên,  mt mc
đ nào đó, rõ ràng không th ph nhn vai trò ca n trong vic b sung ngun vn đu
t quan trng cho nn kinh t cng nh bù đp thiu ht trong chi tiêu chính ph, đc bit
đi vi các nc đang phát trin, ngha là n công góp phn thúc đy kinh t phát trin.
Vy phi chng gia n công và tng trng đã không ch dng li  mi quan h tuyn
tính. Vi lp lun này, nhiu nhà nghiên cu cng đã tìm kim và phát hin ra bng
chng v mi quan h phi tuyn gia n công và tng trng kinh t.

Trang 10

K t na sau thp niên 90, các nhà làm chính sách trên th gii đã nhn ra mi liên h
gia vic mc n nc ngoài cao trong nhiu nn kinh t đang phát trin vi nguy c gii
hn s tng trng và phát trin  các quc gia này. Trong mô hình nghiên cu v tng
trng đc đ ngh bi Aschauer (2000), đã cho thy vn đu t công có nh hng phi
tuyn lên tng trng kinh t, có th bao hàm trong đó tác đng ca n công. Gi đnh
rng n chính ph đc s dng ít nht mt phn đ tài tr cho ngun vn đu t công
nu chính ph s dng hiu qu thì mt s tng lên trong n công s có nh hng tích
cc lên tng trng kinh t cho đn mt ngng nht đnh nào đó và tác đng tiêu cc
khi vt ngng này.
Trong nghiên cu ca Pattilo và cng s (2002), h đã tìm thy bng chng thc nghim
ng h tác đng phi tuyn ca n lên tng trng: ti mc n thp, n gn nh có tác
đng cùng chiu lên tng trng; nhng khi trên mt ngng nào đó hay thng gi là
mt đim ngot (turning point), vic gia tng thêm n bt đu gây ra tác đng trái chiu

lên tng trng. Nhng bng chng thc nghim cho thy mi quan h phi tuyn gia n
nc ngoài lên tng trng kinh t cng đã đc phát hin trc đó bi Smyth và Hsing
(1995), cng nh Cohen (1997).
Ngoài ra, Clements và cng s (2003) trong mu hình lỦ thuyt ca mình đã khng đnh
mt nh hng phi tuyn ca n nc ngoài lên tng trng kinh t thông qua kênh đu
t. Theo đó, vic tích ly n nc ngoài có th thúc đy đu t cho đn khi n công đt
mt ngng nht đnh nào đó, mt khi n vt mt ngng nh th, vic tha n s bt
đu làm gia tng áp lc tiêu cc lên s sn lòng cung cp vn ca nhà đu t dn đn s
thiu ht vn và làm cho tng trng kinh t suy gim. Nghiên cu thc nghim đc
Clements và cng s (2003) thc hin  55 quc gia thu nhp thp trong giai đon 1970-
1999 nhn thy rng đim ngot trong hin giá thun ca n nc ngoài  quanh mc 20-
25% GDP
Mt s nghiên cu khác đã xem xét tác đng ca n nc ngoài đn tng trng kinh t
ti các nn kinh t phát trin. Hu ht các nghiên cu này đã đc thúc đy bi gi thuyt
“n d tha” - mt tình hung mà khi gánh nng n quc gia tr nên quá ln - s có mt

Trang 11

phn ln sn lng ch đ dành chi tr cho cho các ch n nc ngoài và do đó to ra tác
đng không khuyn khích đu t. C th, Imbs và Ranciere (2009) tìm thy mt hiu ng
phi tuyn ca n nc ngoài lên tng trng, tác đng tiêu cc và đáng k vào tng
trng  mc đ n cao (thông thng, trên 60% GDP), nhng tác đng không đáng k 
mc đ n thp. Ngc li, Cordella, Ricci và Arranz (2005) tìm thy bng chng ca
vic n d tha đi vi mc n trung bình, nhng không đáng k trong mi quan h n
và tng trng  mc rt thp và rt cao ca n.
Vi cùng mc tiêu nghiên cu trên, nhiu nhà nghiên cu khác cng đã phát hin ra bng
chng xác nhn nh hng phi tuyn ca n nc ngoài lên tng trng. Nhng nh
hng tiêu cc ca n ch xut hin sau khi mc n vt qua mt ngng t s n/GDP
nht đnh. Pattillo và cng s (2002) đã nghiên cu trên mt b d liu bng ln ca 93
nc đang phát trin trong giai đon 1969-1998 và nhn thy rng nh hng ca n

nc ngoài lên tng trng GDP bình quân đu ngi là tiêu cc vi mc hin giá thun
ca n đt trên 35-40% GDP. Checherita và Rother (2010) li tin hành điu tra mi quan
h gia t l n chính ph trên GDP và t l tng trng GDP thc trên đu ngi đi
vi mu 12 nc thuc khu vc đng tin Euro, trong giai đon 1970-2011, qua đó tìm
thy bng chng v tác đng phi tuyn ca n chính ph lên t l tng trng GDP thc
trên đu ngi trong mu nghiên cu. Nghiên cu ch ra mi quan h phi tuyn (hình ch
U ngc) gia n công và t l tng trng kinh t vi đim ngot ca n vào khong 90
– 100% GDP. iu này có ngha là khi kt hp mt t l n/GDP cao hn, tính trung
bình, t l tng trng dài hn s thp hn khi mc n vt trên 90 – 100% GDP.
Trong mt nghiên cu rt ni ting và có nh hng ln trên th gii đc thc hin bi
Reinhart and Rogoff (2010) v s phát trin ca n công và tc đ tng trng GDP thc
dài hn trong mu 44 quc gia phát trin tri dài khong hai th k (1790 – 2009), các
nhà nghiên cu đã đa ra 3 kt lun: (i) mi quan h gia n chính ph và tng trng
dài hn là yu đi vi t s n/GDP di ngng 90% GDP,  mc n trên 90% GDP
tc đ tng trng trung v gim khong 1% và tc đ tng trng bình quân gim 2,2%;
(ii) nn kinh t mi ni đi mt vi ngng n nc ngoài thp hn; khi n nc ngoài

Trang 12

đt ti 60% GDP, tng trng hng nm gim khong 2%; đi vi mc n cao hn, tc
đ tng trng gim gn nh mt na; (iii) không có mi liên h rõ ràng gia n công và
tng trng  nhóm các nc phát trin.
Nghiên cu ca Chang, Chiang và cng s (2006) li đa ra mt ngng n phù hp là
66,63% trong nghiên cu v ngng n đi vi nhóm nc phát trin OECD. Còn
Becker, Deuber và Stankiewicz (2010) thì đa ra mt t l thp hn, nghiên cu ca các
ông cho thy ngng gii hn an toàn ca t l n trên GDP cho các quc gia phát trin
và các quc gia mi ni ln lt là 60% và 40%.
Trái vi các nghiên cu trên, Schclarek (2004) nhn thy nh hng tuyn tính ngc
chiu ca n nc ngoài lên tng trng bình quân đu ngi và không tìm thy bng
chng v mi quan h ch U ngc trong danh sách 59 nc đang phát trin giai đon

1970-2002. Tác gi cng điu tra mi quan h gia tng n chính ph và tng trng
GDP bình quân đu ngi  các nc phát trin và cho thy không có bng chng thuyt
phc nào v mi quan h có Ủ ngha thng kê đi vi 24 nc công nghip vi d liu
trong giai đon gia 1970 và 2002.
1

Vi khá nhiu quan đim khác nhau còn tn ti v nh hng ca n công lên tng
trng kinh t nên tác gi thc hin đ tài này nhm tìm kim bng chng thc nghim
đ làm rõ v mi quan h gia n công và tng trng kinh t ti các quc gia ông Nam
Á là nh th nào.
4. Mô hình, d liu, phng pháp nghiên cu
4.1 Mô hình
 tìm câu tr li cho câu hi v mi quan h gia n công và tng trng cho mu
nghiên cu, tác gi da theo đ xut ca Bosworth và Collins (2003) cho thy cn tp
trung vào mt tp hp ct lõi ca các bin gii thích đã đc chng minh phù hp vi


1
Nhng nc công nghip đc s dng trong bài nghiên cu này là ́c, Áo, B, Canada, cng hòa Síp, an Mch,
Phn Lan, Pháp, c, Hy Lp, Ireland, Israel, ụ, Nht Bn, Hàn Quc, Hà Lan, New Zealand, Na Uy, B ào Nha,
Tây Ban Nha, Thy in, Thy S, Anh và M.


Trang 13

tng trng sau đó đánh giá ln lt các bin s cn thit khác đc đa thêm vào mô
hình.
C th, da theo nghiên cu ca Sala-i-Martin và cng s (2004) đã ch ra các la chn
trong vic thit lp các tp hp các yu t nn tng quyt đnh s tng trng t kt qu
hi quy tng trng chéo gia các quc gia, các nhà nghiên cu đã kim tra và xác đnh

18 bin có Ủ ngha thng kê, trong đó ch có mt vài bin s kinh t, chng hn nh: giá
tr đu k ca GDP thc bình quân đu ngi, s hc sinh tiu hc, mc chi tiêu ca
chính ph, đ m thng mi.
Ngoài ra, đ xây dng phng trình nghiên cu thc nghim, tác gi đc bit quan tâm
đn phng trình c lng c bn đc thit k bi Checherita và Rother (2010),
Kumar và Woo (2010), trong đó các nhà nghiên cu này đã đ ngh thêm các bin gii
thích cn thit cho mô hình là bin t l tit kim/GDP.
Mô hình thc nghim tác gi xây dng da theo lý thuyt kinh t hc v tng trng và
k tha các nghiên cu thc nghim trc đó. Trong đó bin ph thuc là tc đ tng
trng GDP thc bình quân đu ngi, các bin đc lp nn tng đc s dng trong
nghiên cu gm: giá tr tr mt k ca tc đ tng trng GDP thc bình quân đu
ngi; đ m thng mi đ m rng mô hình truyn thng ch da trên nn kinh t
đóng; t l gia tng dân s nh đ xut ca Sala-i-Martin và cng s (2004); t l tit
kim/GDP làm đi din cho yu t vn trong mô hình tng trng theo nghiên cu ca
Checherita và Rother (2010), Kumar và Woo (2010).
 tr li cho câu hi nghiên cu ca đ tài, mô hình đc m rng bng cách đa vào
mc tng n chính ph (tính bng % GDP) làm đi din cho t l n công  các quc gia
trong mu đ nghiên cu mc đ tác đng ca n công lên tng trng kinh t. Mô hình
c lng cng s dng mc đ ban đu ca n (tr mt thi k) đ tránh các vn đ
quan h nhân qu đo ngc đó là tng trng kinh t chm hn có th dn đn s tích t
n cao, trong khi mc tiêu nghiên cu ca tác gi là n cao có th làm gim tng trng.

Trang 14

Ngoài ra, đ kim tra xem liu có tn ti hay không mt tác đng phi tuyn ca n chính
ph lên s tng trng, tác gi đã s dng phng trình bc hai ca n đ kim chng.
Mc chi tiêu ca chính ph cng đc đa vào mô hình nh mt bin kim soát đ cho
phép đánh giá tác đng chính sách tài khóa đn tc đ tng trng kinh t.
Phng trình c lng c bn đc vit di dng nh sau:
g_gdp

it
=+
1
*g_gdp
it-1
+
2
*sav+
3
*pop+
4
*trade+
1
*debt
it-1
+
2
*debt2
it-1
+*exp
it
+

i
+ 
t
+ 
it
(1)
Trong đó:

g_gdp
it
: t l tng trng GDP bình quân đu ngi hng nm
g_gdp
it-1
: t l tng trng GDP bình quân đu ngi nm trc
sav : t l tit kim/GDP
pop : tc đ gia tng dân s
trade : mc đ m ca mu dch (%GDP)
exp

: chi tiêu ngân sách ca chính ph
debt
it-1
: tng n chính ph tính % theo GDP (General government gross debt)
debt2
it-1
: bình phng tng n chính ph

i
: tác đng c đnh ca mi quc gia

t
: tác đng c đnh ca thi gian

it
: phn d
Bng 1: Mô t các bin và ngun d liu
Ký hiu bin
Din gii

Ngun
g_gdp
it

Tng trng GDP thc bình quân đu ngi hàng nm
WEO
g_gdp
it-1

Tng trng GDP bình quân đu ngi nm trc
WEO
sav
T l tit kim/GDP (%/GDP)
WEO
pop
Quy mô dân s (logarit t nhiên dân s hàng nm)
WEO
trade
 m mu dch (% tng giá tr xut, nhp khu trên GDP)
WDI
debt
it-1

Tng n chính ph (General government gross debt) đu k
WEO
debt2
it-1

Tng n chính ph bình phng đu k
WEO

exp
Chi tiêu ngân sách ca chính ph (%/GDP)
WDI

Trang 15

4.2 D liu
D liu trong bài nghiên cu đc thu thp trong giai đon t 2000 đn 2012 t c s d
liu ca International Monetary Fund: World Economic Outlook Database (WEO),
October 2012 và c s d liu World Development Indicators (WDI – 2012) ca World
Bank.
Các nc nghiên cu trong mu (Asean 5) bao gm: Vit Nam, Thái Lan, Philippines,
Malaysia, Indonesia. D liu đc hình thành di dng d liu bng (panel data).
Trong bài nghiên cu này, tác gi s dng Tng n chính ph (đc tính bng t l
%/GDP thc bình quân đu ngi) là ch tiêu đi din cho n công ca các quc gia
trong mu, điu này đc k tha t các nghiên cu đo lng mc đ nh hng ca n
công đn tng trng kinh t ca Checherita và Rother (2010), Kumar và Woo (2010) và
vì s tng thích vi b d liu mà tác gi thu thp.
4.3 Phng pháp nghiên cu
Tác gi s dng phng pháp phân tích đnh tính bao gm tng hp, so sánh, phân tích
nhm khái quát hóa các quan đim ca các nhà nghiên cu trc đây v mi quan h gia
n công và tng trng kinh t đ làm c s nn tng lý thuyt cho nghiên cu ca mình.
Tác gi cng s dng phân tích đnh lng thông qua vic c lng mô hình nghiên cu
bng nhiu phng pháp kinh t lng khác nhau: pooled OLS, REM, FEM và GMM đ
tìm câu tr li cho các câu hi nghiên cu đã đc đt ra.
u tiên, trong nghiên cu này, tác gi s dng hi quy vi pooled OLS cho bng d liu
thu thp đc vi mc tiêu kim đnh xu hng tác đng ca tng n chính ph đu k
lên mc đ tng trng GDP bình quân đu ngi trong k và tính cht phi tuyn ca n.
Tuy nhiên, nhc đim ca phng pháp pooled OLS là kt qu hi quy s không hiu
qu và không đáng tin cy do đánh đng tác đng ca tng quc gia (yu t chéo) vào

bin ph thuc. Tác gi cng s dng FEM (fixed effect) và REM (random effect) đ c
lng mô hình trên d liu bng. Tuy nhiên, khi gp phi vn đ ni sinh (endogeneity)

Trang 16

do s dng bin tr ca bin phc thuc trong mô hình và phng sai thay đi
(heteroskedasticity) thì c lng ca fixed effect tr nên kém hiu qu (không vng).
Theo Hiebert và cng s (2002), đã ch ra hu ht nhng nghiên cu v s tng trng
thng s dng phng pháp hi quy vi bin công c (instrumental variable - IV) đ
gii quyt vn đ ni sinh. Checherita và Rother (2010), Kumar và Woo (2010) đã s
dng ch yu phng pháp 2-SLS (bình phng nh nht hai giai đon) và phng pháp
GMM, tuy nhiên khi x lý d liu bng (panel data) thì phng pháp IV s tr nên không
hiu qu (xem Anderson & Hsiao, 1981). Ngoài ra, vi đc đim s dng bin công c và
trong mô hình có hin tng t tng quan thì phng pháp 2-SLS cng không hiu qu
nhng phng pháp GMM vn cho c lng hiu qu. Vi phng pháp c lng
bng GMM, cho phép hiu chnh vn đ phng sai thay đi và hin tng ni sinh có
th hin din trong hu ht các mô hình vi b d liu thi gian và s dng bin tr, t đó
gi nguyên tính đúng đn và hiu qu ca kt qu nghiên cu. Phng pháp GMM cho
thy cho tính hiu qu vt tri hn so vi phng pháp c lng truyn thng bng IV
hoc 2-SLS thông qua vic s dng ma trn trng s ti u (weight matrix) theo Baum và
cng s (2007). Da theo s tng quan ni sinh tim nng mnh ca bin s n và tng
trng GDP, đc bit là tác đng đo ngc (t l tng trng GDP trên đu ngi thp
hoc âm dng nh gây ra nhng gánh nng n cao hn), tác gi s dng mô hình GMM
bng k thut Arellano_Bond trên phn mm Stata 12 đc gii thiu bi Roodman
(2006). Bin công c (iv) đc s dng cho bin ni sinh n công debt đc tính toán
bng cách ly bình quân mc n công ca các quc gia còn li (4 quc gia) trong cùng k
theo đ xut ca Checherita và Rother (2010)
5. Kt qu thc nghim và tho lun
5.1 Tác đng ca N công đn tng trng kinh t
Bc đu tiên, tác gi tin hành kim đnh tác đng ca n công (debt) đn tng trng

kinh t (gdp), kt qu t MH1 ca c ba phng pháp đu cho thy n công k trc tác
đng cùng chiu lên tng trng kinh t trong k. C th, nu t l n công/GDP tng
thêm 10% thì GDP tng t mc 0,2% đn 0,8%.

Trang 17

Ngoài ra, tác gi cng th nghim vi bin n công bình phng (debt2) theo nh đ
xut ca Checherita và Rother (2010) nhm kim tra xem liu có tn ti tác đng phi
tuyn ca n lên tng trng kinh t hay không, tc là có tn ti tính cht ch U ngc
trong mu nghiên cu hay không. Tác gi cng ln lt thc hin cho c 3 mô hình
pooled OLS, fixed effect, GMM.
T kt qu hi quy cho thy, đi vi mu d liu hin ti, tác gi tìm thy bng chng v
tính cht phi tuyn ca n công lên tng trng kinh t ti Vit Nam. C th là các h s
ca bin debt2  các MH2 đu có giá tr âm và có Ủ ngha thng kê  mc 5% hoc 10%
trong các phng pháp s dng, điu này cho thy tn ti mt tác đng ngc chiu ca
n công lên tc đ tng trng GDP trong mu nghiên cu. Kt qu tác gi tìm thy phù
hp vi phát hin ca Checherita và Rother (2010) khi hai nhà nghiên cu này tin hành
điu tra mi quan h gia t l n chính ph trên GDP và t l tng trng GDP thc trên
đu ngi đi vi mu 12 nc thuc khu vc đng tin Euro, trong giai đon 1970-
2011, qua đó tìm thy bng chng v tác đng phi tuyn ca n công lên t l tng
trng GDP.
Bng cách gii bài toán cc tr t MH2, tác gi tìm thy đim ngot n mà ti đó n công
s tác đng ngc chiu lên tng trng kinh t ln lt là 86%/GDP đi vi phng
pháp OLS hoc 54%/GDP đi vi phng pháp fixed effect và 86%/GDP đi vi phng
pháp GMM ti mc Ủ ngha 10%. iu này cho thy khi gia tng quy mô n đn mt
mc nào đó s làm cho tng trng GDP bình quân đu ngi gim.
Tuy vic hi quy pooled OLS vi d liu bng theo cách gin đn này có u đim là gia
tng đc s quan sát cho mu nghiên cu nhng cng tn ti nhc đim là phn ánh
không đúng mi quan h gia các bin trong mô hình hi quy, dn ti sai lch trong các
h s hi quy. Bi vì pooled OLS gi đnh rng s tác đng ca các bin đc lp vào bin

ph thuc là tng t nhau gia các quc gia. Bng 2 trình bày c lng ca hàm hi
quy chung theo mô hình pooled OLS. Mc dù nh vy nhng giá tr p_value ca các h
s R2 tng ng vi các mô hình (MH1,2,3,4) đu có Ủ ngha thng kê  mc Ủ ngha

Trang 18

5%, điu này cho thy các mô hình hi quy phía trên vn có Ủ ngha nht đnh trong vic
din t mi quan h gia các bin trong mô hình.
Bng 2: Kt qu hi quy vi phng pháp pooled_OLS

MH 1
MH 2
MH 3
MH 4
g_gdp
it-1

0.15
0.14
0.11
0.10
sav
0.15
0.23**
0.17*
0.23**
pop
0.02**
0.03***
0.03***

0.04***
trade
0.03*
0.03*
0.05***
0.05**
debt
it-1

0.05
0.50**
0.04
0.42*
debt2
it-1


-0.43*

-0.37
exp


-0.23*
-0.20*
_cons
-0.16
-0.32
-0.15
-0.30

N
55
55
55
55
Prob > F
0.0191
0.01
0.0088
0.0067
Adj R-sq
0.1568
0.1968
0.2019
0.2263
(*), (**), (***): tng ng vi mc ý ngha 10%, 5%, 1%
Tip theo, tác gi s dng mô hình FEM và REM đ thc hin hi quy các bin trong mô
hình. Khi s dng Hausman test đ đánh giá mc đ phù hp gia mô hình FEM và
REM, cho kt qu nh sau:
Bng 3: Kt qu Hausman test

(b)
(B)
(b-B)
sqrt(diag(V_b-V_B))

FE
RE
Difference
S.E.

L.g_gdp
-0.0339999
0.1061005
-0.1401004
.
sav
0.2305858
0.1663168
0.064269
0.0940966
pop
0.012564
0.0301893
-0.0176253
0.0735083
trade
0.0365276
0.0512077
-0.0146801
0.0093435
L1.debt
0.0587057
0.03686
0.0218457
0.0166076
exp
-0.6245255
-0.2278849
-0.3966406
0.133318

Trang 19

b = consistent under Ho and Ha; obtained from xtreg
B = inconsistent under Ha, efficient under Ho; obtained from xtreg
Test: Ho: difference in coefficients not systematic
chi2(6) = (b-B)'[(V_b-V_B)^(-1)](b-B) = 14.94
Prob>chi2 = 0.0207 (V_b-V_B is not positive definite)
Vì Prob>chi2 = 0.0207 < mc ý ngha 5% nên ta bác b gi thit Ho. Vy có s khác
bit gia hai mô hình nên ta chn mô hình FEM đ thc hin hi quy. Kt qu hi quy
bng mô hình FEM đc trình bày trong Bng 4.
Bng 4: Kt qu hi quy vi mô hình FEM

MH 1
MH 2
MH 3
MH4
g_gdp
it-1

0.12
0.10
-0.03
-0.05
sav
0.31**
0.43**
0.23
0.35**
pop

-0.04
-0.05
0.01
0.004
trade
0.01
0.01
0.04
0.03
debt
it-1

0.06
0.63**
0.06
0.61***
debt2
it-1


-0.55**

-0.53**
exp


-0.62
-0.61***
_cons
0.08

-0.05
0.02
-0.11
N
55
55
55
55
Prob > F
0.1786
0.0462
0.0225
0.0008
(*), (**), (***): tng ng vi mc ý ngha 10%, 5%, 1%
Kim đnh phng sai thay đi trong mô hình FEM:
g_gdp
it
=+
1
*g_gdp
it-1
+
2
*sav+
3
*pop+
4
*trade+
1
*debt

it-1
+ *exp
it
+
i
(2)
Modified Wald test for groupwise heteroskedasticity in fixed effect regression model
H0: sigma(i)^2 = sigma^2 for all i

Trang 20

chi2 (5) = 13.62
Prob>chi2 = 0.0182
Vì Prob>chi2 = 0.0182 <5% nên bác b gi thit Ho, ngha là có phng sai thay đi
trong mô hình này.
Kt qu khc phc hin tng phng sai thay đi trong mô hình (2) bng k thut GLS
(Generalized Least Square) đc trình bày trong Bng 5.
Bng 5: Kt qu hi quy vi mô hình FEM có hiu chnh phng sai thay đi

MH 1
MH 2
MH 3
MH4
g_gdp
it-1

0.20*
0.16
0.13
0.10

sav
0.09
0.14
0.09
0.14*
pop
0.02**
0.03***
0.03***
0.04***
trade
0.03**
0.03**
0.06***
0.06***
debt
it-1

0.02
0.30*
0.01
0.29*
debt2
it-1


-0.27*

-0.27*
exp

-0.27**
-0.27**
_cons
-0.11
-0.22
-0.12
-0.23
N
55
55
55
55
Prob > chi2
0.0008
0.0007
0.0001
0.0000
 khc phc các vn đ liên quan đn tính ni sinh ca bin trong mô hình (gia n
công và tng trng, gia bin tr ca tng trng và bin tng trng) cng nh vn đ
phng sai thay đi, tác gi đã s dng phng pháp GMM đ thc hin kim đnh. Kt
qu hi quy bng phng pháp GMM đc th hin trong Bng 6.