Luận văn thạc sĩ Phân tích ảnh hưởng của tỷ lệ nợ lên quyết định đầu tư bằng chứng từ các công ty niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán TP

B GIÁO GICăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
____________________


INHăVIT KHUÊ

PHÂN TÍCH NHăHNG CA T L N LÊN QUYTăNH
UăT:ăBNG CHNG T CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN
S GIAO DCH CHNG KHOÁN TP.HCM




LUNăVNăTHCăSăKINHăT



Tp. H Chí Minh - Nmă2013



B GIÁO GICăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
____________________

INHăVIT KHUÊ

PHÂN TÍCH NHăHNG CA T L N LÊN QUYTăNH

UăT:ăBNG CHNG T CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN
S GIAO DCH CHNG KHOÁN TP.HCM
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201

LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNG DN KHOA HC: PGS.TS PHAN TH BÍCH NGUYT



Tp. H Chí Minh ậ Nmă2013


LIăCAMăOAN
Tác gi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tác gi vi s giúp đ ca
ngi hng dn khoa hc và nhng ngi mà tác gi đã cm n. S liu đc ly t
ngun đáng tin cy, ni dung và kt qu nghiên cu ca lun vn này cha tng đc
công b trong bt c công trình nào cho ti thi đim hin nay.

Tp.H Chí Minh, tháng 11 nm 2013






inh Vit Khuê

MC LC
Trang ph bìa
Liăcamăđoan
Mc lc
Danh mc bng
Danh mc hình
TÓM TT 1
1. GII THIU 2
2. TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRCăÂY 5
3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU 9
3.1. Mô hình: 9
3.2. D liu: 11
3.3. Cách tính và ly d liu các bin trong mô hình: 12
4. NI DUNG VÀ CÁC KT QU NGHIÊN CU 13
4.1. Phân tích tng quan: 13

4.2.  th và mô t thng kê các bin trong mô hình: 17
4.3. Phân tích hi quy: 20
5. KT LUN 37
TÀI LIU THAM KHO 38
PH LC 41





DANH MC BNG

Bng 3.1: s lng công ty trong tng ngành 11
Bng 4.1: Tng quan gia các binăđc lp (theo t l tng n) 13
Bng 4.2: Tng quan gia các binăđc lp (theo t l tng n vay) 14
Bng 4.3: Tng quan gia các binăđc lp (theo n vay ngn hn) 15
Bng 4.4: Tng quan gia các binăđc lp (theo n vay dài hn) 16
Bng 4.5: Mô t thng kê các bin trong mô hình 18
Bng 4.6: Kt qu phân tích hiăquyătácăđng ca t l tng n lênăđu t c đnh
theo mô hình (3.1) 21
Bng 4.7: Kt qu phân tích hiăquyătácăđng ca t l n vayălênăđu t c đnh
theo mô hình (3.1) 23
Bng 4.8: Kt qu phân tích hiăquyătácăđng ca t l n vay ngn hnălênăđu t
c đnh theo mô hình (3.1) 25
Bng 4.9: Kt qu phân tích hiăquyătácăđng ca t l n vay dài hnălênăđu t c
đnh theo mô hình (3.1) 27
Bng 4.10: Kt qu phân tích hiăquyătácăđng ca t l tng n lênăđu t c đnh
theo mô hình (3.2) 29
Bng 4.11: Kt qu phân tích hiăquyătácăđng ca t l n vayălênăđu t c đnh
theo mô hình (3.2) 31

Bng 4.12: Kt qu phân tích hiăquyătácăđng ca t l n vay ngn hnălênăđu t
c đnh theo mô hình (3.2) 33
Bng 4.13: Kt qu phân tích hiăquyătácăđng ca t l n vay dài hnălênăđu t c
đnh theo mô hình (3.2) 35






DANH MC HÌNH

Hìnhă4.1:ă th các bin trong mô hình 17

1

TÓM TT
Trong bài nghiên cu này, tác gi phân tích t l n(bao gm 4 t l n: t l tng n, t l
n vay, t l n vay ngn hn và t l n vay dài hn) ca nhng công ty phi tài chính niêm
yt trên s giao dch chng khoán HOSE có tác đng lên đu t c đnh hay không, và tác
đng này, nu tn ti, thì t l n ca nhng công ty tng trng cao và t l n ca nhng
công ty tng trng thp tác đng nh th nào lên đu t c đnh? Bài nghiên cu này cung
cp thêm bng chng thc nghim da trên bài nghiên cu trc đây ca Masturah và
Abdul (2011). Cng nh bài nghiên cu trc đó, bài nghiên cu này s dng phng pháp
d liu bng không cân bng. Các kt qu nghiên cu ch ra rng:
- Th nht, t l tng n, t l n vay, t l n vay ngn hn và dài hn đu tác đng
tiêu cc lên đu t c đnh ca các công ty, điu này chng minh rng tác đng ca t
l n lên đu t c đnh là có tn ti đi vi các công ty phi tài chính niêm yt trên
sàn chng khoán HOSE.
- Th hai, t l tng n, t l n vay, t l n vay ngn hn ca c công ty tng trng

cao và công ty tng trng thp đu tác đng tiêu cc lên đu t c đnh, đi vi t l
n vay dài hn thì ch tn ti t l n vay dài hn ca công ty tng trng cao tác
đng tiêu cc lên đu t c đnh.






2

1. GII THIU
i vi các doanh nghip nói chung ngoài ngun vn sn có đ đm bo cho quá
trình kinh doanh ca doanh nghip đc din ra liên tc và ngày càng m rng quy mô, đu
t mua sm và đu t vào nhng hot đng khác, doanh nghip cn phi huy đng ngun
vn t bên ngoài. Nhng khon này gi là nhng khon n.
òn by tài chính xut hin khi công ty quyt đnh tài tr cho phn ln tài sn ca
mình, hoc đu t bng n vay, nhm mc đích gia tng li nhun ca doanh nghip. Vì
vy, đòn by tài chính là vic s dng n vay hoc các ngun tài tr có chi phí tài chính c
đnh nhm gia tng t sut sinh li ca các nhà đu t.
Các công ty s dng đòn by tài chính vi hy vng là s gia tng đc li nhun cho
c đông thng. Nu s dng phù hp, công ty có th dùng các ngun vn có chi phí c
đnh, bng cách phát hành trái phiu hoc đi vay t ngân hàng hoc các t chc tín dng
khác đ to ra li nhun cao nht. iu này s đc th hin rõ nét nht khi phân tích mi
quan h gia đòn by tài chính và t sut sinh li ca vn ch s hu. Hay nói các khác, đó
chính là s tác đng ca đòn by tài chính lên mc sinh li ca vn ch s hu.
Các công ty s dng đòn by tài chính khi nhu cu vn cho đu t ca doanh nghip
khá cao mà vn ch s hu không đ đ tài tr. Khon n vay ca công ty s tr thành
khon n phi tr, lãi vay đc tính da trên s n gc này. Mt doanh nghip ch s dng
n khi nó có th tin chc rng t sut sinh li trên tài sn cao hn lãi sut vay n.

Trong ngun tài tr bên ngoài thì tài tr bng n vay luôn đc cân nhc vì n vay
thng có chi phí thp hn tài tr bng vn c phn. Tuy nhiên đòn by có th làm cho
khon l ca công ty tr nên ln hn nhiu so vi khi không s dng đòn by. Vì vy, tìm
hiu tác đng ca đòn by tài chính lên quyt đnh đu t đc xem là mt vn đ quan
trng trong tài chính công ty.
Không có mt s thng nht trong quan đim ca các nhà kinh t v mi quan h
gia t l n và quyt đnh đu. Bin t l n xut hin trên khon phi tr ca công ty và b
3

tác đng bi lãi sut. Chính tác đng này đã dn đn bt cân xng thông tin trên th trng
tài chính. Bt cân xng thông tin to ra chi phí bt li ca tài chính bên ngoài. Quan đim
này đc đa ra đu tiên bi Akerlof (1970), sau đó đc phát trin bi Bernanke và
Blinder (1988) vi quan đim tín dng. Mc dù, Bernanke và Blinder nghiên cu trên khung
lý thuyt Keyness, nhng quan đim tín dng ca hai ông phù hp vi phng pháp nghiên
cu tân c đin, ví d Lucas (1990), Fuerst (1992) ,Christianno và Eichenbaum (1992).
Phng pháp tân c đin tin rng ngân hàng có kh nng đc bit trong vic m rng tín
dng đn doanh nghip bi vì h không có thông tin hoàn ho nên khó khn trong vic vay
mn t các ngun khác.
[1]

Chính sách tin t không ch nh hng đn lãi sut trái phiu mà còn nh hng đn
vic cung cp tín dng ra bên ngoài ca h thng ngân hàng. Chng hn nh vic thc hin
chính sách tin t thu hp thông qua tng d tr bt buc trong h thng ngân hàng s dn
đn vic các ngân hàng gim cung cp tín dng ra bên ngoài và chi phí vay mn thông qua
phát hành trái phiu s tng lên. Nhng công ty ph thuc nhiu vào các khon vay t ngân
hàng s gp khó khn trong vic tip cn các khon cung cp tín dng bên ngoài, t đó dn
đn ct gim đu t. Các nghiên cu ca Fuerst (1994), Labadie (1995), Bernanke và
Gertler (1995) cung cp bng chng cho thy tm quan trng ca tín dng, nó đc xem
nh là bin then cht truyn dn chính sách tin t đn nn kinh t.
i vi th trng tài chính Vit Nam, vn đ v n cng đang là mi quan tâm sâu

sc không ch đi vi các doanh nghip mà còn đi vi các t chc tín dng. N có th là
đòn by thúc đy doanh nghip phát trin đu t nhng nó cng có th là gánh nng tài
chính kim hãm s phát trin đu t ca doanh nghip. Trong các nghiên cu trc đó, c
hai t l n vay và t l tng n có tác đng đn đu t ca công ty. Bài nghiên cu này
nhm mc đích đ kim tra tác đng ca t l n (bao gm 4 t l n: t l tng n, t l n
vay, t l n vay ngn hn và t l n vay dài hn) lên đu t c đnh ca doanh nghip. Bài
nghiên cu này nhm góp phn làm c s tham chiu cho các doanh nghip Vit Nam trong
[1] Masturah và Abdul (2011), trang 134
4

vic đa ra quyt đnh tài tr bng cách phân tích mi quan h t l n và đu t c đnh vi
vic s dng các d liu tài chính mi nht ca các công ty phi tài chính niêm yt trên sàn
HOSE.
Các kt qu thu đc t bài nghiên cu này cho thy rng t l n tác đng ngc
chiu lên đu t c đnh ca các công ty. Hu ht các bài nghiên cu trc đây cho thy
rng hoc là t l n ca công ty tng trng thp tác đng tiêu cc lên đu t, hoc là t l
n ca công ty tng trng cao tác đng tiêu cc lên đu t, rt ít bài nghiên cu cho rng t
l n ca hai loi công ty trên tác đng tiêu cc lên đu t. Tuy nhiên, bài nghiên cu này
cho thy t l tng n, t l n vay, t l n vay ngn hn ca công ty tng trng cao và
công ty tng trng thp đu tác đng tiêu cc lên đu t c đnh, đi vi t l n vay dài
hn thì ch tn ti t l n vay dài hn ca công ty tng trng cao tác đng ngc chiu lên
đu t c đnh. iu này có ngha rng t l n có tác đng lên đu t c đnh ca các công
ty phi tài chính niêm yt trên sàn HOSE. Bài nghiên cu này h tr thêm cho các kt qu
ca các bài nghiên cu trc đó ca Lang et al. (1996), Arikawa et al. (2003), Aivazian et
al. (2005), Yuan and Motohashi (2008), Masturah (2011). im khác bit ca bài nghiên
cu này so vi các bài nghiên cu trc đó chính là ngoài t l tng n và n vay, bài
nghiên cu này còn có thêm t l n vay ngn hn và t l n vay dài hn.
Phn còn li ca bài nghiên cu này đc trình bày nh sau: phn 2 trình bày tng
quan các nghiên cu trc đây, phn 3 trình bày phng pháp nghiên cu và d liu nghiên
cu, phn 4 trình bày ni dung và các kt qu nghiên cu, phn 5 là kt lun.

5

2. TNG QUAN CÁC NGHIÊN CUăTRCăÂY
Trong lnh vc tài chính doanh nghip, nh hng ca n trong quyt đnh đu t ca
doanh nghip đã kéo theo mt s quan tâm sâu sc. Theo lý thuyt ca Modigliani-Miller
(MM), mc đ n không nh hng đn hành vi đu t ca doanh nghip trong mt th
trng hoàn ho. Mt khác, đa ra mt gi đnh đn gin, nó đc ch ra rng không có s
liên h nào gia khon tin nhn đc và t l n. Tuy nhiên, khi xem xét đn hiu ng tiêu
cc ca n trong qun tr doanh nghip, nó ch ra rng n có th nh hng đn hành vi ca
doanh nghip thông qua 3 kênh truyn dn sau. Th nht, bi vì n tng lên s làm tng ri
ro phá sn, nhng nhà qun lý doanh nghip s có xu hng hn ch vay n và gim đu t,
làm tng vin cnh ca mt s thiu ht đu t. Th hai, bi vì gánh nng tr lãi vay ln hn
t vic vay n nhiu hn đã làm gim lng qu tin mt, vì vy n có mt nh hng tiêu
cc đn hot đng đu t ca nhng doanh nghip mà có nhng c hi đu t ha hn. ây
gi là “gi thit n nhô ra” (Myers 1977, Hart 1995). Th ba, nhng ngi qun lý ca
nhng doanh nghip có s st gim trong t l vn c phn có mt đng c đ đu t vi
mt t sut sinh li cao thm chí vi ri ro cao. Vì vy, bi vì n gia tng, nhng nhà cho
vay tng s lng l trong vic tài tr nhiu hn, mt s tin trin hn có th dn đn s
thiu ht đu t (Jensen và Meckling 1976).
Nhiu nhà kinh t và tài chính doanh nghip đng ý v tác đng ca đòn by tài chính
lên đu t ca công ty. Tuy nhiên, có hai nhóm quan đim liên quan đn bng chng v mi
quan h ca đòn by lên đu t ca công ty. Nhóm quan đim th nht đng ý v mi quan
h tích cc gia t l n và đu t. Trong s đó có Hong Bo và Elmer Sterken(2002). Trong
bài nghiên cu vi ta đ “Volatility of the interest rate, debt and firm investment: Dutch

evidence”(đ nhy cm ca lãi sut, n, đu t công ty: bng chng t Hà Lan) Hong và
Elmer đã kim tra mi liên h gia đ nhy cm lãi sut và n tác đng nh th nào đn đu
t công ty. Bài nghiên cu này s dng d liu bng ca các công ty niêm yt ti Hà Lan
trong giai đon 1984-1995 vi gi đnh rng cu trúc tài chính công ty thì có liên h vi tác
6

đng ca đ nhy cm lãi sut lên đu t công ty. Các tác gi ch ra rng đ nhy cm công
ty liên quan đn đ nhy cm lãi sut, hay nói cách khác là tác đng ca đòn by tài chính.
Bng chng t các công ty ti Hà Lan cho thy rng s thay đi ca lãi sut s to ra s thay
đi trong n, t đó nh hng trc tip đn đu t công ty. Các tác gi còn tìm thy rng đi
vi các công ty có đòn by n thì đ nhy cm lãi sut và n làm tng chi tiêu đu t. Ngoài
ra, các bng chng còn cho thy rng n có tác đng tích cc nhiu hn đi vi các công ty
có đòn by cao so vi các công ty có đòn by thp.
Nhóm quan đim th hai đng ý v mi quan h tiêu cc gia t l n và đu t.
Trong nhóm quan đim này li có hai quan đim v mi quan h tiêu cc trên, đó là mi
quan h tiêu cc gia t l n ca nhng doanh nghip có Q thp và đu t, và mi quan h
tiêu cc gia t l n ca nhng doanh nghip có Q cao và đu t.
Nhng doanh nghip có Q cao(Tobin’s Q ln hn 1) cho thy kh nng cao hn ca
các doanh nghip trong tng cng đu t bng cách vay n t ngân hàng. Nu Tobin's Q là
ln hn 1 thì giá tr th trng ln hn giá tr s sách ca công ty, nó s khuyn khích các
công ty đ vay tin ca ngân hàng và đu t vn nhiu. Nói cách khác, Tobin Q cao khuyn
khích các công ty gia tng đòn by và đu t ca h (McConnell và Servaes 1995 và Ahn và
Denis 2006).
Mt khác, nhng doanh nghip có Q thp, hay nói cách khác Tobin's Q là nh hn 1,
giá tr th trng thp hn giá tr tài sn đc ghi nhn ca công ty, do đó không khuyn
khích các công ty vay tin ca ngân hàng và đu t ít hn trong th trng vn.
Trong s các quan đim v mi quan h tiêu cc gia t l n ca nhng doanh
nghip có Q thp vi đu t có Lang, Ofek và Stulz (1996), Aivazian et al. (2005), Fukuda
et al. (2005), Odit và Chitto (2008), Yuan and Motohashi (2009), Masturah và Abdul
(2011), Faris Nasif AL-Shubiri (2012), Soumaya(2012).

7

Lang, Ofek và Stulz (1996) trong bài nghiên cu vi ta đ “Leverage, investment,
and firm growth”(đòn by, đu t và tng trng công ty) s dng d liu 142 công ty trong
lnh vc sn sut công nghip ly t Compustat t nm 1970 đn 1989. Các kt qu thu
đc t bài nghiên cu cho thy rng mi quan h tiêu cc gia đu t và đòn by đi vi
các doanh nghip có Q thp, nhng không tn ti đi vi các công ty có Q cao. Ngoài ra,
các tác gi còn cho rng đi vi các công ty có c hi tng trng thp (Q thp), đòn by n
hot đng nh mt “chic phanh” đi vi c hi tng trng, nhng nó có th li là li ích
cho các c đông ca công ty.
Fukuda et al. (2005) trong bài nghiên cu vi ta đ “
Bank Health and Investment:
An Analysis of Unlisted Companies in Japan
”( Sc khe ngân hàng và đu t: phân tích t
nhng công ty cha niêm yt ti Nht Bn) s dng d liu ca 3821 công ty nh và va
cha niêm yt ti Nht t nm 1984 đn 2003. Nht là mt đt nc mà ngân hàng đóng
mt vai trò quan trng trong vic cung cp tài chính cho doanh nghip hn các ngân hàng
M. Mc dù vào nhng nm 1990 vai trò ca ngân hàng không còn ln đi vi các công ty
có quy mô ln, nhng nó vn có mt vai trò chi phi trong vic cung cp tài chính cho các
doanh nghip nh. Vì th, các tác gi đã xác đnh mi liên h gia tài tr vn t ngân
hàng(n) đn đu t doanh nghip, đc bit là các doanh nghip nh. Các tác gi tìm thy
rng đòn by cao(n cao) làm gim kh nng tài tr đu t ca công ty, đc bit là nhng
công ty tng trng thp( Q thp).
Masturah và Abdul (2011) trong bài nghiên cu mang ta đ “Impact of the Debt
Ratio on Firm Investment: Evidence from Malaysian listed firms”(nh hng ca t l n
lên đu t công ty: bng chng t các công ty niêm yt ti Malaysia) s dng d liu 300
công ty niêm yt trên sàn chng khoán Malaysia trong khon thi gian t 2000-2007. Bài
nghiên cu này m rng các bài nghiên cu trc bng vic s dng phng pháp phân tích
d liu bng không cân bng. Các tác gi tìm thy rng t l n có tác đng tiêu cc đi vi
các công ty tng trng thp(Q thp) nhiu hn các công ty tng trng cao(Q cao).

8

Trong s các quan đim v mi quan h tiêu cc gia t l n ca nhng doanh
nghip có Q cao vi đu t có McConnell và Servaes (1995), Ahn và Denis (2006).
McConnell và Servaes (1995) trong bài nghiên cu vi ta đ “Equity ownership and
the two faces of debt”(c đông và hai mt ca n). Bài nghiên cu này s dng d liu ca
nhng mu ln các công ty phi tài chính ti M trong các nm 1976, 1986 và 1988 niêm yt
trên sàn chng khoán NYSE và AMEX. Các tác gi tìm thy rng giá tr doanh nghip và
đòn by tài chính thì tng quan âm đi vi các doanh nghip tng trng cao. Bên cnh đó,
Ahn và Denis (2006) trong bài nghiên cu vi ta đ “Leverage and investment in
diversified firms”(òn by và đu t ti nhng công ty đa ngành) cho thy rng vi các
công ty đa ngành thì tác đng ca n lên đu t là tiêu cc, tác đng này th hin đáng k 
nhng công ty có Q cao.
Vì vy, phát hin t nn tng lý thuyt đã ch ra rng t l n có mi quan h vi đu
t công ty. Bên cnh đó, các nghiên cu còn ch ra rng t l n ca nhng doanh nghip có
Q cao và Q thp nh hng lên đu t là không ging nhau.
Trênăcăs các nghiên cuătrcăđơy,ăvi mcăđíchăkimătraătácăđng ca t l n lên
đuătăc đnh trong bi cnh nn kinh t Vit Nam, câu hi nghiên cu caăđ tài là
trong bi cnh ca Vit Nam:
1) T l n (bao gm 4 t l n: t l tng n, t l n vay, t l n vay ngn hn và
t l n vay dài hnă)ăcóătácăđngăđnăđuăt c đnh ca các công niêm yt trên
s giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh (HOSE) hay không?
2) Nu t l n cóătácăđng thì t l n ca nhngăcôngătyătngătrng cao(Q cao)
và t l n ca nhngăcôngătyătngătrng thp(Q thp) tácăđng nhăth nào
đnăđuătăc đnh?



9

3. PHNGăPHÁPăNGHIÊNăCU
Trong phn này, s tp trung tho lun v mô hình hi quy phân tích tác đng ca t
l n lên đu t c đnh ca các công ty niêm yt trên sàn HOSE. Bin ph thuc là bin đu
t c đnh(I/K), bin đc lp là bin Tobin’s Q(Q), dòng tin(CF/K), t l n(Debt)(gm 4
t l n: t l tng n, t l n vay, t l n vay ngn hn và t l n vay dài hn), t l n
công ty tng trng cao(HQ*Debt), t l n công ty tng trng thp(LQ*Debt). Phân tích
hi quy đa bin s dng d liu bng trong giai đon 2009-2012.  tr li cho các câu hi
nghiên cu trên, đ tài s dng mô hình hi quy nh sau:
3.1. Mô hình:
Mô hình đc s dng trong bài nghiên cu này là t mô hình s dng trong bài
nghiên cu ca Masturah và Abdul (2011):

(3.1)

Trongăđó:
: đu t ca công ty i ti thi đim t
: tài sn c đnh công ty i ti thi đim t-1
: Tobin’s q công ty i ti thi đim t - 1
: là dòng tin ca công ty i ti thi đim t -1
: là t l n ca công ty i ti thi đim t - 1
: là mt hng s
: là hiu ng cá nhân ca doanh nghip i
: là sai s
Trong các bài nghiên cu trc đây ca Lang et al. (1996), Arikawa et al. (2003),
Aivazian et al. (2005), Yuan và Motohashi (2008), Masturah và Abdul (2011) s dng giá
tr Tobin’s Q đi din cho c hi đu t ca các công ty. Các kt qu nghiên cu cho thy
rng n có quan h mnh m hn vi các công ty có Tobin Q thp so vi các công ty có
10

Tobin Q cao. iu này ng ý rng n không làm gim tc đ tng trng cho các công ty có

c hi đu t tt. Các nghiên cu này cng cung cp h tr cho lý thuyt c s v n ca
công ty, đc bit là lý thuyt cho rng n có vai trò chi phi đi vi các doanh nghip có c
hi tng trng thp.
Trong bài nghiên cu này, đ tài phân tích nh hng ca t l n trên đu t c đnh
ca doanh nghip có nhng c hi đu t khác nhau. Nhng công ty có giá tr Tobin’s Q ln
hn 1 là nhng công ty có c hi tng trng cao (Q cao), còn nhng công ty có giá tr
Tobin’s Q thp hn 1 là nhng công ty có c hi tng trng thp (Q thp).

(3.2)
Trongăđó:
HQ, LQ là các bin gi
HQ= 1 khi Tobin Q cho công ty i ti thi đim t-1 là ln hn 1, ngc li bng 0
LQ=1 khi Tobin Q cho công ty i ti thi đim t-1 là nh hn 1, ngc li bng 0.










11

3.2. D liu:
Các công ty đc la chn trong nghiên cu này là các công ty phi tài chính niêm yt
trên sàn chng khoán Tp.HCM (HOSE) và đc ly trong nm tài chính t nm 2009 đn
nm 2012. D liu đc thu thp t website vietstock.vn. Các bin đc thu thp theo nm.
Vì mt s công ty không có đy đ d liu cho tt c các nm nên bài nghiên cu này đã s

dng phân tích hi quy d liu bng không cân bng. Sau khi lc các d liu b li và thiu
bin, d liu bng còn li 627 quan sát cho mi bin. Bng 3.1 di đây trình bày s lng
công ty trong tng ngành c th, trong đó ngành công ngh truyn thông có 4 công ty chim
t l 1.5%, dch v có 6 công ty chim 2.2%, khai khoáng có 12 công ty chim 4.4%, sn
sut có 103 công ty chim 38.1%, thng mi có 33 công ty chim 12.2%, tin ích công
cng có 16 công ty chim 5.9%, vn ti kho bãi có 23 công ty chim 8.5%, xây dng và bt
đng sn có 73 công ty chim 28.2%. Bng 3.1 cho thy ngành sn sut là ngành chim t l
cao nht trong mu.
Bng 3.1: s lng công ty trong tng ngành
Ngành
S lng công ty
T l trong mu (%)
Công ngh - truyn thông
4
1.5
Dch v
6
2.2
Khai khoáng
12
4.4
Sn xut
103
38.1
Thng mi
33
12.2
Tin ích công cng
16
5.9

Vn ti kho bãi
23
8.5
Xây dng và bt đng sn
73
28.2
Tng cng
270
100
Ngun: vietstock.vn
12

3.3. Cách tính và ly d liu các bin trong mô hình:
I = tin chi mua sm, xây dng tài sn c đnh và các tài sn dài hn
K = tài sn c đnh
Debt = tng n( tng n vay, n vay ngn hn, vay n dài hn)/ tng tài sn.
- Tng n = n phi tr
- Tng n vay = vay và n ngn hn + vay và n dài hn
- N vay ngn hn = vay và n ngn hn
- N vay dài hn = vay và n dài hn
CF = li nhun ròng + khu hao
Q = (s c phiuăluăhƠnhăbìnhăquơnătrongănm*giáăc phiu bình quân trong
nmă+ătng n)/ tng tài sn
HQ*Debt = Debt nuăHQ=1,ăngc li bng 0
LQ*Debt = Debt nuăLQ=1,ăngc li bng 0
năv tính: triuăđng

13

4. NI DUNG VÀ CÁC KT QU NGHIÊN CU
4.1. Phân tích tngăquan:
Trc tiên, đ tài kim đnh tng quan gia các bin đc lp trong mô hình. Mc
đích ca vic này nhm kim tra s tng quan gia các bin trong mô hình, tránh tình trng
đa cng tuyn xy ra nh hng đn kt qu khi chy hi quy trong các bc sau.
Bng 4.1 trình bày kt qu kim đnh h s tng quan gia các bin đc lp(theo t
l tng n). Kt qu trong bng 4.1 cho thy các bin trong mô hình có s tng quan vi
nhau  mc đ thp, ngoi tr các cp bin Q và LQ*Debt, Debt(t l tng n) và
LQ*Debt(t l tng n ca công ty có Q thp) là có h s tng quan cao vi h s ln lt
là -0.7497 và 0.7028.

Bng 4.1: Tngăquanăgia các binăđc lp (theo t l tng n)

Q
CF/K
Debt
HQ*Debt
LQ*Debt
Q
1

CF/K
0.5562

1



Debt
-0.4121

-0.2688

1


HQ*Debt
0.5258

0.3860

-0.2455

1

LQ*Debt
-0.7497

-0.5206

0.7028

-0.5170

1

Bng 4.2 trình bày kt qu kim đnh h s tng quan gia các bin đc lp(theo t
l tng n vay). Kt qu trong bng 4.2 cho thy các bin trong mô hình có s tng quan
14

vi nhau  mc đ thp, ngoi tr cp bin Debt (t l tng n vay) và LQ*Debt(t l tng
n vay ca công ty có Q thp) là có h s tng quan cao 0.8158.
Bng 4.2:ăTngăquanăgia các binăđc lp (theo t l tng n vay)

Q
CF/K
Debt
HQ*Debt
LQ*Debt
Q
1




CF/K
0.5562

1

Debt
-0.4032

-0.2712

1


HQ*Debt
0.3078

0.2486

0.3698

1

LQ*Debt
-0.6133

-0.4384

0.8158

-0.2357
1

Bng 4.3 trình bày kt qu kim đnh h s tng quan gia các bin đc lp(theo t

l n vay ngn hn). Kt qu trong bng 4.3 cho thy các bin trong mô hình có s tng
quan vi nhau  mc đ thp, ngoi tr cp bin Debt (t l n vay ngn hn) và
LQ*Debt(t l n vay ngn hn ca công ty có Q thp) là có h s tng quan cao 0.8901.





15


Bng 4.3:ăTngăquanăgia các binăđc lp (theo n vay ngn hn)

Q
CF/K
Debt
HQ*Debt
LQ*Debt
Q
1




CF/K
0.5562

1

Debt
-0.3542

-0.2533

1


HQ*Debt
0.3018

0.2213

0.2732

1

LQ*Debt
-0.5041

-0.3632

0.8901

-0.1954
1

Bng 4.4 trình bày kt qu kim đnh h s tng quan gia các bin đc lp(theo t
l n vay dài hn). Kt qu trong bng 4.4 cho thy các bin trong mô hình có s tng

quan vi nhau  mc đ thp, ngoi tr cp bin Debt (t l n vay dài hn) và LQ*Debt(t
l n vay dài hn ca công ty có Q thp) là có h s tng quan cao 0.9138.






16

Bng 4.4:ăTngăquanăgia các binăđc lp (theo n vay dài hn)

Q
CF/K
Debt
HQ*Debt
LQ*Debt
Q
1




CF/K
0.5562

1

Debt
-0.1913

-0.1099

1


HQ*Debt
0.2758

0.2546

0.3077

1

LQ*Debt
-0.3177

-0.2235

0.9138

-0.1052
1

Nh vy, h s tng quan gia các cp bin trong mô hình đu không quá ln ngoi tr cp
bin Debt và LQ*Debt. Do đó, nhm loi b nh hng đa cng tuyn ca cp bin này đn
kt qu hi quy mô hình (3.2) thì trong mô hình (3.2) bin Debt s đc loi b đi trong quá

trình chy hi quy.







17

4.2.  th và mô t thng kê các bin trong mô hình:
Tip theo, là đ th trình bày mc đ phân tán d liu trong mô hình, các kt qu
trong hình 4.1 cho ta thy d liu ca các bin trong mô hình có mc đ phân tán là tng
đi thp.

Hình 4.1:ă th các bin trong mô hình
18

Bng 4.5 di đây trình bày mô t thng kê các bin trong mô hình.
Bng 4.5: Mô t thng kê các bin trong mô hình

Mean
Median
Maximum
Minimum
Std. Dev.
I_K
0.317406
0.162211

8.642361

0

0.564027

Q
0.743356

0.567361

3.983091

0
0.592394

CF_K
0.10776

0.083936

0.812893

-0.210293

0.112302

Debt(t l tng n)
0.492746

0.516029

3.69699

0.047943

0.249608

Debt(t l n vay)
0.278293

0.261063

2.898664

0

0.230826

Debt(t l n vay ngn
hn)
0.181576

0.126581

1.644933

0

0.183155

Debt(t l n vay dài
hn)
0.096717

0.033824

1.253731

0

0.147323

HQ*Debt(t l tng n
ca công ty có Q cao)
0.071936

0

3.69699

0

0.207443

HQ*Debt(t l n vay
ca công ty có Q cao)
0.028574

0

2.898664

0

0.137382

HQ*Debt(t l n vay
ngn hn ca công ty
có Q cao)
0.018268

0

1.644933

0

0.085132

HQ*Debt(t l n vay
0.010307
0
1.253731
0
0.060164
19

dài hn ca công ty có
Q cao)

LQ*Debt(t l tng n
ca công ty có Q thp)
0.420811

0.495546

1.227233

0

0.282685

LQ*Debt(t l n vay
ca công ty có Q thp)
0.249719

0.240685

0.785631

0

0.220683

LQ*Debt(t l n vay

ngn hn ca công ty
có Q thp)
0.163308

0.104823

0.785631

0

0.179651

LQ*Debt(t l n vay
dài hn ca công ty có
Q thp)
0.086411

0.01326

0.654757

0

0.140955