B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
PHM TN NHT
CÁC YU T NH HNG TI QUYT NH CHN
KÊNH SIÊU TH KHI MUA THC PHM TI SNG
CA NGI TIÊU DỐNG TP.HCM
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHÍ MINH – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
PHM TN NHT
CÁC YU T NH HNG TI QUYT NH CHN
KÊNH SIÊU TH KHI MUA THC PHM TI SNG
CA NGI TIÊU DỐNG TP.HCM
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mƣ s: 60340102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC :
TS. NGUYN HUNH PHC
TP. H CHÍ MINH – Nm 2013
LI CAM OAN
Tác gi xin cam đoan lun vn này là đ tài nghiên cu đc lp ca cá nhân.
Các ngun tài liu trích dn có ngun gc rõ ràng, s liu s dng phân tích trong đ
tài đc thc hin kho sát thc t và trung thc. ng thi, tác gi cam đoan rng
kt qu nghiên cu này cha tng đc công b trong bt k công trình nghiên cu
nào.
Tác gi lun vn
Phm Tn Nht
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CH VIT TT, HÌNH V VÀ BNG
TÓM TT 1
Chng 1: TNG QUAN TÀI 3
1.1 Lý do nghiên cu Error! Bookmark not defined.
1.2. Câu hi và mc tiêu nghiên cu Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Câu hi nghiên cu
Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Mc tiêu nghiên cu
Error! Bookmark
not defined.
1.2.2.1. Mc tiêu tng quát Error! Bookmark not defined.
1.2.2.2. Mc tiêu c th Error! Bookmark not defined.
1.3. i tng và phm vi nghiên cu Error! Bookmark not defined.
1.3.1. i tng nghiên cu
Error! Bookmark not
defined.
1.3.2. Phm vi nghiên cu
Error! Bookmark
not defined.
1.4. Phng pháp nghiên cu Error! Bookmark not defined.
1.5. Ý ngha lun vn Error! Bookmark not defined.
1.6. Kt cu lun vn Error! Bookmark not defined.
Chng 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CUError! Bookmark
not defined.
2.1 C s lý thuyt Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Lý thuyt hành vi mua hàng
Error! Bookmark not
defined.
2.1.1.1. Các yu t kích thích marketing Error! Bookmark not defined.
2.1.1.2. Các yu t cá nhân Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Các khái nim và s lc th trng thc phm ti sng ti Tp.HCM.
Error! Bookmark not defined.
2.1.2.1. Khái nim thc phm ti sng Error! Bookmark not defined.
2.1.2.2. Khái nim siêu th Error! Bookmark not defined.
2.1.2.3. S lc th trng thc phm ti sng ti Tp.HCMError! Bookmark not
defined.
2.1.3. Các nghiên cu trc đây
Error! Bookmark not
defined.
2.1.4. Tho lun kt qu các nghiên cu trc đây
Error! Bookmark not defined.
2.2. Mô hình nghiên cu Error! Bookmark not defined.
2.3. Gi thuyt nghiên cu Error! Bookmark not defined.
2.4 Thang đo Error! Bookmark not defined.
2.4.1 Yu t sn phm
Error! Bookmark not defined.
2.4.2 Yu t đa đim
Error! Bookmark
not defined.
2.4.3 Yu t giá c
Error!
Bookmark not defined.
2.4.4 Yu t chiêu th
Error! Bookmark
not defined.
2.4.5 Yu t c s vt cht Error! Bookmark not defined.
2.4.6 Yu t thu nhp gia đình và các đc tính cá nhân khácError! Bookmark
not defined.
2.4.7 Yu t quyt đnh chn kênh siêu th Error! Bookmark not defined.
Tóm tt chng 2
Error!
Bookmark not defined.
Chng 3: THU THP VÀ X LÝ S LIU Error! Bookmark not defined.
3.1 Quy trình nghiên cu
Error! Bookmark not
defined.
3.1.1. Nghiên cu đnh tính s b
Error! Bookmark not
defined.
3.1.2. Nghiên cu đnh lng s b
Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Nghiên cu đnh lng chính thc
Error! Bookmark not defined.
3.2. Tho lun nhóm Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Kt qu tho lun nhóm
Error! Bookmark not
defined.
3.2.2. Tóm tt kt qu tho lun nhóm
Error! Bookmark not defined.
3.3. Nghiên cu đnh lng s b
Error! Bookmark not
defined.
3.3.1. Phân tích nhân t và kim đnh đ tin cy thang đo.
Error! Bookmark not defined.
3.3.1.1. Phân tích nhân t 39
3.3.1.2. Kim đnh đ tin cy thang đo 44
3.3.2. Hiu chnh thang đo Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Hiu chnh mô hình và gi thuyt nghiên cu
Error! Bookmark not defined.
3.4 Mu nghiên cu
Error! Bookmark
not defined.
Tóm tt chng 3
Error!
Bookmark not defined.
Chng 4: KT QU NGHIÊN CU Error! Bookmark not defined.
4.1. Mô t thng kê mu
Error! Bookmark not
defined.
4.2. Kim đnh đ tin cy thang đo và phân tích nhân t
Error! Bookmark not defined.
4.2.1. Kim đnh đ tin cy thang đo
Error! Bookmark not defined.
4.2.2. Phân tích nhân t
Error! Bookmark
not defined.
4.3. Phân tích mi tng quan gia các bin trong mô hình
Error! Bookmark not defined.
4.4. Kim đnh gi thuyt nghiên cu
Error! Bookmark not defined.
4.4.1. Kim đnh các vi phm gi đnh hi quy
Error! Bookmark not defined.
4.4.2. Kt qu phân tích hi quy
Error! Bookmark not
defined.
4.4.3. Kim đnh s khác bit v quyt đnh mua TPTS ti kênh siêu th đi vi
các đc tính cá nhân
Error!
Bookmark not defined.
4.4.4. Kim đnh trung bình các yu t
Error! Bookmark not defined.
4.5. Khám phá s khác bit v tác đng ca các yu t đn quyt đnh mua
TPTS ti kênh siêu th đi vi khu vc sng khác nhau
Error! Bookmark not defined.
4.5.1. Kim đnh s khác bit v quyt đnh mua TPTS ti kênh siêu th gia
ngi tiêu dùng ni thành và ngoi thành.
Error! Bookmark not defined.
4.5.2. i vi ngi tiêu dùng ni thành
Error! Bookmark not defined.
4.5.3. i vi ngi tiêu dùng ngoi thành
Error! Bookmark not defined.
4.6. Tho lun kt qu
Error! Bookmark
not defined.
4.6.1. Kim đnh gi thuyt
Error! Bookmark not
defined.
4.6.2. Khám phá s khác bit v khu vc sng đi vi tác đng ca các yu t đn
quyt đnh chn kênh siêu th khi mua TPTS
Error! Bookmark not defined.
4.6.3. Kt qu đánh giá ca ngi tiêu dùng đi vi siêu th
Error! Bookmark not defined.
4.7. Kt lun nghiên cu 79
Tóm tt chng 4 80
Chng 5: KIN NGH GII PHÁP VÀ HN CH NGHIÊN CU Error!
Bookmark not defined.
5.1. Kin ngh các gii pháp nâng cao nâng cao kh nng tiêu th TPTS đi vi
các siêu th ti Tp.HCM Error! Bookmark not defined.
5.1.1. Gii pháp đi vi sn phm
Error! Bookmark not
defined.
5.1.2. Gii pháp đi vi đa đim
Error! Bookmark not
defined.
5.1.3. Gii pháp đi vi giá bán
Error! Bookmark not
defined.
5.1.4. Gii pháp đi vi v sinh ni bán
Error! Bookmark not defined.
5.1.5. Gii pháp đi vi nhân viên siêu th
Error! Bookmark not defined.
5.1.6. Gii pháp to s tin cy Error! Bookmark not defined.
5.2. Hn ch ca nghiên cu và hng nghiên cu tip theoError! Bookmark
not defined.
DANH MC CÁC CH VIT TT
KH&T: K hoch và u t
Tp.HCM: Thành ph H Chí Minh
TPTS: Thc phm ti sng
DANH MC HÌNH
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu
Hình 3.1: Quy trình nghiên cu
Hình 3.3.3.1: Mô hình nghiên cu đư hiu chnh
Hình 4.4.2: Kt qu hi quy
Hình 4.5.2.1: Kt qu hi quy khu vc ni thành
Hình 4.5.3.1: Kt qu hi quy khu vc ngoi thành
DANH MC BNG
Bng 3.3.1.1: Phân tích nhân t vi nhóm bin đc lp (NC s b)
Bng 3.3.1.2: Phân tích nhân t vi nhóm bin ph thuc (Nc s b)
Bng 3.3.1.3: Tng hp kt qu kim đnh đ tin cy thang đo (Nc s b)
Bng 4.2.1.1: Tng hp kt qu kim đnh đ tin cy thang đo
Bng 4.2.1.2: Phân tích nhân t đi vi nhóm bin đc lp
Bng 4.2.1.3: Phân tích nhân t cho các bin ph thuc
Bng 4.3: Tng quan Pearson
Bng 4.4.1.1: Kt qu đa cng tuyn
Bng 4.4.1.2: Giá tr Durbin - Waston
Bng 4.4.3.1: Kim đnh ANOVA
Bng 4.4.4: Kim đnh One Sample T-test
Bng 4.5.1: Kim đnh Independent Sample T-test
DANH MC BNG
Bng 4.5.2.1: Kim đnh ANOVA khu vc ni thành
Bng 4.5.2.2: Kim đnh One Sample T-test khu vc ni thành
Bng 4.5.3.1: Kim đnh ANOVA khu vc ngoi thành
Bng 4.5.3.2: Kim đnh One Sample T-test khu vc ngoi thành
1
TịM TT
Nghiên cu này vi mc tiêu tìm hiu s tác đng ca các yu t đn quyt
đnh mua TPTS ti kênh siêu th ca ngi tiêu dùng Tp.HCM, đng thi khám phá
s khác bit ca các tác đng trên đi vi ngi tiêu dùng sng ti khu vc ngoi
thành và ni thành. thc hin nghiên cu này, tác gi thc hin hai giai đon: đu
tiên là nghiên cu s b vi phng pháp nghiên cu đnh tính và phng pháp
nghiên cu đnh lng (s b), tip theo là giai đon nghiên cu chính thc vi
phng pháp nghiên cu đnh lng (chính thc).
Trong giai đon nghiên cu s b, tác gi thc hin nghiên cu đnh tính
thông qua tho lun nhóm vi 7 đáp viên, kt qu cho thy đư loi b và b sung
thêm mt s ni dung trong thành phn thang đo. Tip theo là nghiên cu đnh lng
s b đc thc hin vi s mu là 101 (ngi), nghiên cu đc thc hin bi công
c Cronbach alpha và phân tích nhân t, kt qu cho thy có s thay đi mt s ni
dung trong thành phn thang đo, thay đi tên ca hai nhân t chiêu th và c s vt
cht chuyn thành khuyn mưi và v sinh ni bán, đng thi b sung thêm hai nhân
t mi: nhân viên và tin cy.
Quá trình nghiên cu đnh lng chính thc vi s mu nghiên cu là 399
(ngi). Kt qu kim đnh đ tin cy thang đo và phân tích nhân t cho thy có tt
c by nhân t đc hình thành và đt yêu cu v đ tin cy. Kt qu phân hi quy
cho thy yu t khuyn mưi nh hng rt yu đn quyt đnh chn kênh siêu th khi
mua TPTS ca ngi tiêu dùng. Còn các yu t khác nh: sn phm, giá c, đa
đim, v sinh ni bán, nhân viên và tin cy đu có tác đng có ý ngha và tác đng
cùng chiu, trong các yu t này thì yu t sn phm là tác đng mnh nht, tip theo
là yu t nhân viên, các yu t còn li có tác đng nhng không thc s mnh, ngoài
ra kt qu nghiên cu cho thy ngi có thu nhp càng cao thì h càng u tiên mua
TPTS ti siêu th. Trong khi đó, đi vi ngi tiêu dùng ni thành thì các yu t nh:
sn phm, nhân viên, v sinh ni bán và tin cy có nh hng đn quyt đnh ca
ngi h, trong đó yu t sn phm là nh hng mnh nht, tip đn là nhân viên và
2
cui cùng là v sinh ni bán và tin cy. Ngc li, khu vc ngoi thành thì các yu t
nh: đa đim, giá c và nhân viên là có nh hng, trong đó yu t giá c và đa
đim là nh hng mnh hn so vi yu t nhân viên và các yu t còn li. i vi
thu nhp gia đình thì nhóm có thu nhp thp (di 10 triu/tháng) sng khu vc ni
thành h vn có u tiên kênh siêu th đ mua TPTS nhiu hn so vi khu vc ngoi
thành. Ngoài các kt qu trên, nghiên cu này cng cho thy nhng ngi tiêu dùng
có ngh nghip, hc vn và s ngi trong gia đình khác nhau thì quyt đnh mua
TPTS ti siêu th cng khác nhau.
Cui cùng là phn kin ngh các gii pháp, hn ch và đ xut hng nghiên
cu tip theo ca lun vn này.
3
Chng 1: TNG QUAN TÀI
Mc tiêu ca chng này phi làm rõ nhng ni dung liên quan đn lý do
nghiên cu, câu hi nghiên cu và mc tiêu nghiên cu, trong phn mc tiêu tác gi
trình bày mc tiêu tng quát và mc tiêu c th. T mc tiêu đư có tác gi gii hn
đi tng nghiên cu, phm vi nghiên cu và phng pháp nghiên cu, trong phn
phng pháp nghiên cu trình bày hai phng pháp là: đnh tính và đnh lng. Cui
cùng là ý ngha đ tài và kt cu lun vn.
1.1. Lý do nghiên cu
Ngay t nhng nm đu đi mi đt nc (1986), nhm thc hin quán trit
nhim v đ ra ca i hi ng ln th VI, trong đó vi mc tiêu quan trng là bo
đm quyn t ch kinh doanh ca tng doanh nghip, chuyn t kinh t mang nng
tính t cung t cp sang nn kinh t m ca vi th gii bên ngoài (theo B
KH&T, 2012) Chính ph đư có nhng thay đi to ln nhm thc hin công cuc
ci cách m ca nn kinh t. Nhng thay đi này là bc ngot quan trng trong vic
hình thành th trng bán l và phát trin các kênh bán hàng hin đi. Qua nhiu nm
phát trin, các kênh bán hàng hin đi nh: siêu th, ca hàng tin li, metro ti các
thành ph ln nh Thành ph H Chí Minh (Tp.HCM) và Hà Ni đư không ngng
tng lên không ch s lng mà c cht lng.
Trong giai đon này các kênh bán hàng truyn thng cng phát trin rt nhanh
v s lng, theo con s thng kê s lng ch truyn thng ca nc ta vào nm
1993 có 4000 cái và đn nm 2004 s lng là 8300 cái (Masayoshi Maruyama và
Le Viet Trung, 2007). Mc dù vy, vi u tiên ca Chính ph thc hin ch trng
m ca nn kinh t nhm t do hóa th trng nên vic xut hin các kênh bán hàng
hin đi ch là điu sm hay mun. Vì vy, vào đu nm 1993 siêu th đu tiên ti
Vit Nam đư ra đi ti Tp.HCM ly tên là Minimart (Venard, 1996), đánh du s
hình thành ca th trng bán l ti Tp.HCM, t thi đim đó s lng siêu th ti
Vit Nam nói chung và Tp.HCM nói riêng tng nhanh không ch là s lng mà còn
tng quy mô din tích sàn. Trong nm đu tiên thành lp thì din tích sàn ca mt
4
siêu th ch khong 500 đn 800 mét vuông, tuy nhiên ti nm 2000 din tích sàn đư
hn 2000 mét vuông (Speece và Huong, 2002), thi gian này các siêu th bc đu
đư bày bán các loi thc phm ti sng (TPTS) nhng s lng không nhiu và
không đa dng v mt hàng so vi các kênh bán hàng truyn thng (Masayoshi
Maruyama và Le Viet Trung, 2007).
Hin nay, khi mc sng ngi dân Tp.HCM đc ci thin, ngi tiêu dùng
thng có nhu cu cao hn trong tiêu dùng hàng hóa nói chung và TPTS nói riêng.
Nhng nhu cu c bn đc thay đi thành các nhu cu cao hn và thói quen tiêu
dùng TPTS cng thay đi do ý thc bo v sc khe, tính tin li (Rattiya
Suddephong Lippe et al., 2010). Vì vy, s xut hin các kênh bán hàng hin đi
nh: siêu th, ca hàng tin li, metro, to ra c hi tip cn nhiu loi TPTS sch, an
toàn, tin li cho ngi tiêu dùng là điu tt yu (Huân và cng s, 2010). Kt qu
thng kê ca Tng cc thng kê cho thy s lng siêu th ti đa bàn Tp.HCM trong
nm 2012 khong 160 siêu th tng gn 100% so vi nm 2008 và din tích sàn cng
tng lên đáng k, thm chí có mt s siêu th din tích sàn đn trên 10.000 mét
vuông. Tuy nhiên, theo nghiên cu ca công ty AC Neilsen vào đu nm 2011 cho
bit, gn 80% s ngi đc phng vn tr li cho rng h thng xuyên mua TPTS
các ti kênh truyn thng nh: ch truyn thng, ch tri, ch l đng và ch hn
20% ngi tr li h thng xuyên mua TPTS ti các siêu th.
Nh vy, s lng siêu th đư tng lên nhanh chóng trong nhng nm gn đây
nh ch trng ca Thành ph đ ra. Tuy nhiên, đi vi mt hàng TPTS thì ngi
tiêu dùng Tp.HCM vn a chung mua ti các kênh bán hàng truyn thng hn. Vy
lý do nào mà phn ln ngi tiêu dùng vn cha mn mà vi kênh siêu th khi mua
TPTS và làm sao đ lôi kéo h đn vi kênh siêu th. Chính vì vy, vi lun vn này
tác gi s thc hin nghiên cu nhm xác đnh nhng yu t nào nh hng ti quyt
đnh mua TPTS ti siêu th ca ngi tiêu dùng Tp.HCM và làm th nào đ ngi
tiêu dùng tip cn đc nhiu hn các sn phm TPTS an toàn ti các kênh siêu th là
thc s cn thit.
5
1.2. Cơu hi vƠ mc tiêu nghiên cu
1.2.1. Cơu hi nghiên cu
Có hay không s nh hng ca các yu t vi quyt đnh la chn kênh siêu
th khi mua TPTS ca ngi tiêu dùng Tp.HCM ?.
Có hay không s khác nhau gia ngi tiêu dùng sng ti khu vc ni thành
và khu vc ngoi thành đi vi nhng nh hng trên ?.
Mc đ nh hng ca các yu t ti quyt đnh la chn kênh siêu th khi
mua TPTS ca ngi tiêu dùng ?.
1.2.2. Mc tiêu nghiên cu
1.2.2.1. Mc tiêu tng quát
Thc hin nghiên cu đ tài “Các yu t nh hng ti quyt đnh chn
kênh siêu th khi mua Thc phm ti sng ca ngi tiêu dùng thành ph H
Chí Minh” vi mc tiêu tng quát là xác đnh tác đng ca các yu t đn quyt đnh
mua TPTS ti kênh siêu th ca ngi tiêu dùng Tp.HCM.
1.2.2.2. Mc tiêu c th
- Xác đnh các yu t nh hng ti quyt đnh la chn kênh siêu th khi mua
TPTS ca ngi tiêu dùng Tp.HCM.
- Xem xét mc đ tác đng ca các yu t nh hng ti quyt đnh la chn
kênh siêu th khi mua TPTS ca ngi tiêu dùng Tp.HCM.
- Khám phá s khác bit v nh hng các yu t vi quyt đnh mua TPTS
ca ngi tiêu dùng sng ngoi thành và ni thành Tp.HCM.
- Trên c s kt qu nghiên cu tác gi đa ra gii pháp nhm nâng cao kh
nng tiêu th TPTS đi vi các siêu th ti Tp.HCM.
1.3. i tng vƠ phm vi nghiên cu
1.3.1. i tng nghiên cu
i tng nghiên cu ca lun vn là nh hng ca các yu t đn quyt
đnh mua TPTS ca ngi tiêu dùng Tp.HCM.
6
1.3.2. Phm vi nghiên cu
- Phm vi thi gian: Tin hành kho sát trong thi gian 7/2013 đn 9/2013.
- Phm vi không gian: Tin hành kho sát trên đa bàn Tp.HCM.
- i tng kho sát:
Là ngi tiêu dùng sinh sng ti Tp.HCM và tng mua TPTS ti siêu th.
Là ngi có quyt đnh chính trong vic chn ni mua TPTS cho gia đình.
1.4. Phng pháp nghiên cu
Quá trình nghiên cu đc thc hin thông qua hai bc c bn: nghiên cu
đnh tính và nghiên cu đnh lng.
Nghiên cu đnh tính vi k thut tho lun nhóm, kt qu nghiên cu đnh
tính nhm hoàn thin bng câu hi, c th là tp trung khám phá và b sung các bin
quan sát cho các thang đo lng.
Nghiên cu đnh lng đc thc hin qua hai bc: nghiên cu đnh lng
s b và nghiên cu đnh lng chính thc.
Trong nghiên cu đnh lng s b, tác gi thu thp s liu qua quá trình
phng vn đi tng kho sát nhng bng câu hi đc hiu chnh t nghiên cu
đnh tính, vi d liu thu thp đc tác gi kim đnh thang đo bng hai công c:
phân tích nhân t (EFA) và kim đnh Cronbach alpha. Kt qu kim đnh này nhm
đánh giá s b v đ tin cy ca thang đo, qua đó điu chnh bng câu hi và hiu
chnh mô hình nhm phc v cho nghiên cu đnh lng chính thc.
Trong nghiên cu đnh lng chính thc, tác gi thc hin thu thp s liu qua
quá trình phng vn đi tng kho sát bng nhng bng câu hi đc hiu chnh t
nghiên cu đnh lng s b. Vi d liu thu thp đc, đu tiên tác gi kim đnh
đ tin cy ca thang đo thông qua kim đnh Cronbach alpha và phân tích nhân t
(EFA) nhm loi b các bin quan sát không đt yêu cu, tip theo là kim đnh các
gi thuyt nghiên cu thông qua công c phân tích hi quy đa bin và các kim đnh
trung bình nh: Independent Sample T-test, ANOVA, One sample T-test.
7
1.5. ụ ngha nghiên cu
Th nht, hin nay các siêu th đư, đang và s bán các mt hàng TPTS, tuy
nhiên phn ln ngi tiêu dùng ti Tp.HCM vn u tiên mua TPTS ti các kênh
truyn thng hn là các siêu th hay các kênh bán hàng hin đi khác. Vì vy, kt qu
lun vn s cung cp nhng thông tin tham kho nhm giúp các nhà qun lý siêu th
nhn bit các yu t nh hng đn quyt đnh mua TPTS ti siêu th ca ngi tiêu
dùng, qua đó đa ra các chng trình marketing phù hp vi khách hàng mc tiêu
nhm thu hút nhiu hn na ngi tiêu dùng đn mua TPTS ti các siêu th.
Th hai, lun vn là tài liu tham kho b ích cho các nhà làm qun lý siêu
th, các sinh viên, hc viên nghiên cu trong lnh vc qun tr kinh doanh, marketing.
ng thi nghiên cu này đư đo lng, hiu chnh và b sung các thang đo đ làm
c s cho các nghiên cu tip theo.
1.6. Kt cu lun vn
Lun vn đc kt cu vi 5 chng, bao gm:
Chng 1: Tng quan đ tài
Trong chng này tác gi trình bày khái quát v lý do nghiên cu, mc tiêu
nghiên cu, câu hi nghiên cu, đi tng và phm vi nghiên cu, phng pháp
nghiên cu, ý ngha đ tài và cui cùng là kt cu lun vn.
Chng 2: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu
Trong chng này tác gi trình bày tng quan v lý thuyt liên quan đn hành
vi mua hàng và các khái nim, tip theo là kt qu tóm tt nhng nghiên cu trc
đây và hn ch ca nó, da trên các nghiên cu trc đây tác gi xây dng mô hình
nghiên cu và gi thuyt nghiên cu và cui cùng là phn xây dng thang đo.
Chng 3: Thu thp và x lý s liu
Trong chng này, đu tiên tác gi trình bày quy trình thu thp và x lý s
liu vi hai phng pháp đnh tính và đnh lng. Sau đó trình bày chi tit kt qu
tho lun nhóm bng phng pháp đnh tính và kt qu nghiên cu đnh lng s b.
Cui cùng là trình bày s mu nghiên cu.
8
Chng 4: Kt qu nghiên cu
Trong chng này tác gi trình bày phn gii thiu mô t thng kê mu, sau
đó là kim đnh thang đo bng phân tích nhân t và Cronbach alpha. Sau khi kim
đnh thang đo tác gi thc hin kim đnh mô hình, kim đnh các gi thuyt nghiên
cu và đánh giá các yu t thông qua hi quy bi, kim đnh ANOVA, kim đnh
Indendent Sample T-test và kim đnh One Sample T-test, qua kt qu kim đnh tác
gi tho lun kt qu. Cui cùng là kt lun kt qu nghiên cu.
Chng 5: Kin ngh gii pháp và hn ch ca nghiên cu
Trong chng này đu tiên tác gi trình bày các kin ngh gii pháp nhm
nâng cao kh nng tiêu th TPTS đi vi các kênh siêu th ti Tp.HCM. Tip theo là
các hn ch ca nghiên cu và đ xut hng nghiên cu tip theo.
9
Chng 2: C S Lụ THUYT VÀ MÔ HỊNH NGHIÊN CU
Mc tiêu chng 2 phi làm rõ v c s lý thuyt, bao gm nhng ni dung
liên quan đn lý thuyt v hành vi mua hàng, các khái nim và s lc v th trng
thc phm ti sng ti Tp.HCM, tóm tt nhng nghiên cu trc đây, hn ch ca
các nghiên cu trc đây. T c s lý thuyt tác gi đa ra mô hình nghiên cu, gi
thuyt nghiên cu và xây dng thang đo, trong phn xây dng thang đo tác gi trình
bày c th tng bin quan sát trong mi thang đo.
2.1 C s lý thuyt
2.1.1. Lý thuyt hành vi mua hàng
Hành vi mua hàng ca ngi tiêu dùng đc coi là mt phn không th tách
ri ca tip th, theo Kotler và Keller (2011) cho rng hành vi mua hàng ca ngi
tiêu dùng là nghiên cu v cách mua và x lý hàng hóa, dch v, ý tng hay kinh
nghim ca các cá nhân, nhóm và t chc trong đt hàng đ đáp ng nhu cu và
mong mun ca h. Ngi tiêu dùng thng đa ra nhiu quyt đnh mua hàng hng
ngày và các quyt đnh này ca ngi tiêu dùng là thông tin cc k quan trng ca
nhng ngi làm Marketing. Nh vy, nhng ngi làm Marketing cn phi tìm hiu
đ nm rõ hn nhng thông tin liên quan đn vic mua sm ca h nh h là ai, h
mua nh th nào, h mua đâu, khi nào và ti sao h li mua. Tuy nhiên, đ tìm hiu
v lý do ti sao h quyt đnh mua sn phm nào đó là vic không h d dàng và câu
tr li thng phi tìm hiu sâu trong suy ngh ca ngi tiêu dùng. Theo mô hình
hành vi mua hàng ca ngi tiêu dùng thì các nhân t môi trng (các tác nhân kích
thích marketing nh: sn phm, giá c, phân phi và chiêu th; các tác nhân khác
nh: kinh t, công ngh, vn hoá và xư hi) s tác đng vào ý thc ca ngi tiêu
dùng, ti đó chúng s nh hng đn thái đ, s thích và các hành vi mua nh: mua
cái gì, đâu, khi nào và mua nh th nào (Philip Kotler và Gary Amstrong, 2012).
Tuy nhiên, do s tác đng ca các tác nhân đn ngi tiêu dùng khác nhau, đng thi
h cng có nhng đc đim và tin trình ra quyt đnh mua khác nhau nên hành vi
mua cng khác nhau.
10
Theo mô hình ca hai tác gi trên thì các tác nhân kích thích Marketing có nh
hng đn quyt đnh ca khách hàng. Tip theo, tác gi trình bày tóm tt các tác
nhân nh hng đn hành vi ngi tiêu dùng.
2.1.1.1. Các yu t kích thích marketing
Sn phm đc hiu là “các sn phm hay dch v mà công ty đa ra th
trng mc tiêu” (Philip Kotler và Gary Amstrong, 2012,trang 76). Theo đó thì yu
t sn phm bao gm các thành phn: chng loi, cht lng sn phm, hình dáng
thit k, đc tính, bao bì, nhưn hiu và dch v. Nh vy, sn phm cng bao gm các
khía cnh vô hình nh các hình thc dch v giao hàng, sa cha, hun luyn.
Giá c, là “tng s tin mà ngi tiêu dùng phi tr đ nhn đc sn phm”
(Philip Kotler và Gary Amstrong, 2012, trang 76). Yu t giá bao gm các thành
phn: giá bán s, giá bán l, chit khu, gim giá, tín dng và thanh toán. Nh vy,
vic đnh giá sao cho phù hp trong môi trng cnh tranh là cc k quan trng,
ngoài ra các hot đng kèm theo nh: gim giá, thanh toán nh th nào đu làm
cho ngi tiêu dùng quan tâm đn sn phm cn bán không, nên nó s nh hng
đn quyt đnh ca ngi tiêu dùng.
Phân phi, là “nhng hot đng ca công ty đ đa sn phm đn ngi tiêu
dùng mc tiêu” (Philip Kotler và Gary Amstrong, 2012, trang 76). Nh vy, có th
hiu nó là các đa đim mà ngi tiêu dùng có th mua đc, đó có th là mt ca
hàng vt lý hay là ca hàng o trên mng internet. Trong yu t phân phi bao gm
các thành phn: kênh bán, v trí, tn kho, vn chuyn và hu cn.
Chiêu th, là “các hot đng dùng đ thông đt và thúc đy sn phm đn
ngi tiêu dùng mc tiêu” (Philip Kotler và Gary Amstrong, 2012, trang 76). Theo
đó, yu t chiêu th bao gm các thành phn: qung cáo, bán hàng cá nhân, khuyn
mưi và quan h công chúng.
Ngoài ra Marketing hin đi còn có các yu t kích thích marketing khác:
Con ngi, tm quan trng ca nhân viên không ch trong vic to ra s hài
lòng và trung thành ca khách hàng mà còn là kt qu v li nhun và tng trng.
đt doanh s, li nhun và tng trng phi bt đu t vic chm sóc khách hàng
11
ca nhân viên và qun lý. Trong Marketing, khái nim “tip th tng tác” đc hiu
là cht lng dch v ph thuc nhiu vào cht lng s tng tác gia ngi mua-
ngi bán. Nh vy, con ngi là cc k quan trng trong Marketing.
Quy trình, quy trình bao gm các phng pháp đc s dng đ sn xut,
cung cp và tiêu th mt sn phm và dch v nào đó.
C s vt cht, c s vt cht đòi hi các khía cnh hu hình ca t chc, bu
không khí. Các yu t c s vt cht quan trng trong Marketing do nó cung cp
bng chng hu hình cho dch v nh vn phòng, bưi xe, không gian mua sm
2.1.1.2. Các yu t cá nhân
Theo Philip Kotler và Gary Amstrong (2012, trang 168-171), yu t cá nhân
bao gm các yu t sau:
Tui tác và các giai đon chu k sng ca gia đình, theo tác gi thì nhu cu v
các loi hàng hoá, dch v cng nh kh nng mua ca ngi tiêu dùng gn lin vi
tui tác và giai đon trong đi sng gia đình ca h.
Ngh nghip, s khác bit v ngành ngh to ra nhng nhu cu rt khác nhau
v sn phm, cht lng, giá c và tính cp thit ca sn phm đó.
Trình đ hc vn, trình đ hc vn càng cao to ra xu hng tiêu dùng tiên
tin và hin đi hn, có s la chn, so sánh và chú ý nhiu hn v tính thm m, an
toàn, cht lng, nhưn hiu, bao bì… trc khi ra quyt đnh mua.
Tình trng kinh t, tình trng kinh t mà c th là tình trng kinh t ca mt cá
nhân hay gia đình là điu kin tiên quyt đ ngi tiêu dùng có th mua đc hàng
hoá, dch v. Khi ngân sách tiêu dùng ca cá nhân hoc gia đình càng cao thì có th
t l phân b cho tiêu dùng các hàng xa x càng tng lên, t l chi tiêu cho các hàng
thit yu càng gim xung. ng thi tác đng đn quyt đnh mua sn phm là
đâu, h s mua ti các kênh hin đi, sang trng hay ch là bình dân.
Cá tính, cá tính là nhng đc tính tâm lý ni bt ca mi ngi dn đn các
hành vi ng x mang tính n đnh và nht quán đi vi môi trng xung quanh. Có
th nêu ra mt s các cá tính thng gp nh tính cn thn, tính t tin, tính bo th,
tính hiu thng, tính nng đng. Cá tính s nh hng đn hành vi tiêu dùng nói
12
chung và quyt đnh chn kênh mua nói riêng ca khách hàng. Có th nhng ngi
cn thn thng ít đi tiên phong trong vic s dng sn phm mi và ngc li.
Li sng, hành vi tiêu dùng ca con ngi th hin rõ li sng ca ngi đó.
Tt nhiên, li sng ca mi ngi b chi phi bi các yu t chung nh nhánh vn
hoá, ngh nghip, nhóm xư hi, tình trng kinh t và hoàn cnh gia đình. Nhng li
sng ca mi ngi mang sc thái riêng. Mc dù li sng là mt đc trng không
đc lng hoá, nhng các nhà tip th dùng nó đ đnh v sn phm. Các nhà qun
lý có th dn dt nhu cu tiêu dùng ca xư hi bng cách sáng to ra các sn phm
khác nhau có tính hp lý nhm vào các li sng khác nhau.
2.1.2. Các khái nim và s lc th trng thc phm ti sng ti Tp.HCM.
2.1.2.1. Khái nim thc phm ti sng
Trong Lut an toàn thc phm ghi rõ: “Thc phm ti sng là thc phm
cha qua ch bin bao gm tht, trng, cá, thu hi sn, rau, c, qu ti và các
thc phm khác cha qua ch bin” (B lut v An toàn thc phm đc Quc hi
ban hành s 55/2010/QH12, điu 2). Trong khi đó, theo khái nim trong nghiên cu
ca Bin Cui (2011) cho rng TPTS là “ là các sn phm nông nghip cha qua ch
bin nh: rau, trái cây, tht, hi sn ”. Nh vy, khái nim TPTS ca hai quan
đim trên v c bn gn ging nhau. Vy, khái nim TPTS mà tác gi áp dng đ
thc hin đ tài nghiên cu này là “ Thc phm ti sng là nhng sn phm nông
nghip nh: tht, trng, cá, thu hi sn, rau, c, qu ti và các thc phm khác
cha qua ch bin”.
2.1.2.2. Khái nim siêu th
Hin nay có nhiu khái nim khác nhau v siêu th, theo Philips Kotler (trích
t Wikipedia, 16/09/2013), siêu th là "ca hàng t phc v tng đi ln có mc chi
phí thp, t sut li nhun không cao và khi lung hàng hóa bán ra ln, đm bo
tha mãn đy đ nhu cu ca ngi tiêu dùng v thc phm, bt git, các cht ty
ra và nhng mt hàng chm sóc nhà ca". Trong khi đó theo quy ch Siêu th,
trung tâm thng mi ca B Công Thng ban hành ngày 24/9/2004, siêu th là
13
“loi hình ca hàng hin đi; kinh doanh tng hp hoc chuyên doanh; có c cu
chng loi hàng hoá phong phú, đa dng, bo đm cht lng; đáp ng các tiêu
chn v din tích kinh doanh, trang b k thut và trình đ qun lý, t chc kinh
doanh; có phng thc phc v vn minh, thun tin nhm tho mãn nhu cu mua
sm hàng hóa ca khách hàng”. Theo quy đnh ca B Công Thng thì din tích
sàn siêu th Vit Nam đc chia thành ba mc (hng 1, hng 2 và hng 3), vi mc
nh nht (hng 3) có din tích sàn ln hn 500 mét vuông. T các khái nim trên tác
gi nhn thy khái nim ca B Công Thng phù hp vi th trng Vit Nam hn,
vì vy đây là khái nim tác gi dùng trong nghiên cu này.
2.1.2.3. S lc th trng thc phm ti sng ti Tp.HCM
Hin nay, vn đ an toàn v sinh thc phm là vn đ quan trng hàng đu mà
ngi tiêu dùng quan tâm khi mua thc phm, đc bit là các mt hàng thc phm
ti sng. Thc trng các ch tm, ch cóc vi nhiu mt hàng không có ngun gc
đư nh hng không nh ti ngi tiêu dùng, ngoài ra vn đ giá c, đt bit là khi
các tiu thng đua nhau tng giá các mt hàng vào nhng thi đim “nóng” nh dp
l, Tt đ kim li khin không ít ngi hoang mang. Trong khi đó, hàng hóa trong
các h thng siêu th thi gian gn đây đư đ sc đáp ng nhu cu ca ngi dân vi
cht lng và giá c đc kim soát cht ch. ó cng chính là đim khác bit nht
gia hai h thng bán hàng hin đi và truyn thng.
Xét v kênh bán hàng hin đi, siêu th là mt đi din tiêu biu, và là mô
hình đc a chung nht trong nhng nm tr li đây. Theo Tng cc Thng kê,
tính đn nm 2012 Tp.HCM đư có khong 160 siêu th ln nh ti các qun, huyn,
tng gp 2 ln so vi nm 2008 và d báo s tng lên 180 siêu th vào nm 2015. Các
chui siêu th này đư phát trin nhanh chóng rng khp và đang dn đt đn mc bưo
hòa. ng thi vi s phân hóa khá mnh ca th trng bán l hin nay, ngoài các
siêu th còn xut hin hàng lot các h thng bán l hin đi mi nh: chui ca hàng
tin ích Shop & Go, G7 Mart, Vmart, Best Buy, Speedy, Day & Night, New Ch. Và
đt bit thành công đó là h thng Co.op Food (ca Coo-op Mart) và Fooco Mart.