Hoàn thiện công tác quản trị rủi ro thanh khoản tại các Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Luận văn thạc sĩ 2013

B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH
//


OÀNăTH VÂN KHANH



HOÀN THIN CÔNG TÁC QUN TR RI RO THANH
KHON TIăCÁCăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI C PHN
VIT NAM


LUNăVNăTHCăSăKINHăT




TP.H CHệăMINH,ăNMă2013


B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH
//


OÀNăTH VÂN KHANH


HOÀN THIN CÔNG TÁC QUN TR RI RO THANH

KHON TIăCÁCăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI C PHN
VIT NAM


Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s:60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS. PHMăVNăNNG


TP.H CHệăMINH,ăNMă2013

LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn “HOÀN THIN CÔNG TÁC QUN TR
RI RO THANH KHON TIă CÁCă NGỂNă HÀNGă THNGă MI C
PHN VIT NAM ” này là công trình nghiên cu ca riêng tôi, đng thi có s
góp Ủ, hng dn ca PGS.TS Phm Vn Nng
Các s liu đc s dng trong lun vn hoàn toàn trung thc, chính xác và
có ngun gc rõ ràng. Các ni dung và s liu phân tích trong lun vn là kt qu
nghiên cu đc lp ca tôi.
TP. H Chí Minh, ngày 27 tháng 09 nm 2013
Ngi vit



oàn Th Vân Khanh


MC LC

Trang ph bìa
Liăcamăđoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng, biu
Danh mc các hình v,ăđ th
Li m đu 1
CHNGă1 TNG QUAN V QUN TR RI RO THANH KHON TI
CÁCăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI 1
1.1 Qun tr ri ro thanh khon caăngơnăhƠngăthngămi 1
1.1.1 Thanh khon và ri ro thanh khon ca ngân hàng thng mi 1
1.1.2 Qun tr ri ro thanh khon 1
1.2 Ni dung qun tr ri ro thanh khon 2
1.2.1 Qun tr thanh khon da vào tài sn có 2
1.2.1.1 Cách tip cn thanh toán thc s 2
1.2.1.2 Cách tip cn th trng tin t 2
1.2.2 Qun tr thanh khon da vào tài sn n (đi vay) 3
1.2.3 Chin lc cân đi thanh khon gia tài sn có và tài sn n 4
1.2.4 Nguyên tc qun tr ri ro thanh khon theo Basel 6
1.2.5 Các h s an toàn vn giúp đánh giá kh nng thanh khon ca ngân
hàng thng mi 9
1.2.5.1 H s CAR (t l an toàn vn ti thiu, h s sit c tín dng) 9
1.2.5.2 H s gii hn huy đng vn H1 11
1.2.5.3 H s t l gia vn t có so vi tng tài sn có H2 11
1.2.5.4 Ch s trng thái tin mt H3 12
1.2.5.5 Ch s nng lc s dng vn sinh li H4 12
1.2.5.6 Ch s d n / tin gi khách hàng H5 12
1.2.5.7 Ch s chng khoán thanh khon H6 13

1.2.5.8 Ch s trng thái ròng đi vi các t chc tín dng H7 13
1.2.5.9 Ch s (tin mt+tin gi ti TCTD)/tin gi khách hàng H8 14
1.2.6 Quan h gia ri ro thanh khon vi ri ro tín dng, ri ro lãi sut và
ri ro k hn 14
1.3 Tm quan trng ca vic qun tr ri ro thanh khon 15
1.4 Bài hc kinh nghim v thanh khon và qun tr ri ro thanh khon . 17
1.4.1 S gii th Barings Bank (1995) 17
1.4.1.1 ôi nét v Barings Bank 17
1.4.1.2 Quá trình sp đ ngân hàng Barings 17
1.4.2 Ri ro thanh khon ti ngân hàng TMCP Á Châu 19
1.4.2.1 ôi nét v ngân hàng TMCP Á Châu 19
1.4.2.2 Ri ro thanh khon ti ngân hàng TMCP Á Châu 20
1.4.3 Bài hc kinh nghim t cách qun tr ri ro thanh khon ti ngân hàng
Barings và ngân hàng Á Châu 21
KT LUNăCHNGăă1 22
CHNGă2 THC TRNG QUN TR RI RO THANH KHON TI
CÁC NGÂN HÀNG TMCP VIT NAM 24
2.1 Khái quát hotăđngăkinhădoanhăngơnăhƠngăgiaiăđon 2010 - 2012 24
2.1.1 Khái quát hot đng kinh doanh ngân hàng nm 2010 24
2.1.2 Khái quát hot đng kinh doanh ngân hàng nm 2011 25
2.1.3 Khái quát hot đng kinh doanh ngân hàng nm 2012 26
2.2 Tìnhăhìnhăhuyăđng vn và s dng vn ti các ngân hàng TMCP 28
2.2.1 Quy mô vn ca các ngân hàng TMCP 28
2.2.2 Tình hình huy đng vn 30
2.2.2.1 Tc đ tng trng huy đng vn 30
2.2.2.2 Tình hình huy đng vn t khách hàng 32
2.2.3 Tình hình s dng vn 34
2.2.3.1 Tc đ tng trng tín dng 34
2.2.3.2 T l n xu 35
2.3 Kho sát các h s an toàn vn ca các NHTM Vit Nam 38

2.3.1 CAR: H s an toàn vn 38
2.3.2 H1: H s gii hn huy đng vn và H2: H s t l gia vn t có so
tng tài sn có 41
2.3.3 H3: Ch s trng thái tin mt 43
2.3.4 H4: Ch s nng lc s dng vn sinh li 46
2.3.5 H5: Ch s d n / tin gi khách hàng 47
2.3.6 H6: Ch s chng khoán thanh khon 50
2.3.7 H7:Ch s trng thái ròng đi vi các t chc tín dng 52
2.3.8 H8:Ch s (tin mt + tin gi ti TCTD)/ tin gi khách hàng 54
2.4 Nhng hn ch trong vnăđ qun tr ri ro thanh khon  nc ta 56
2.4.1 Quy mô vn ca các ngân hàng TMCP Vit Nam nh 56
2.4.2 N xu tn đng 58
2.4.3 Ngân hàng TMCP Vit Nam đu t tài sn “Có” cha hiu qu 59
2.4.4 Chin lc qun tr ri ro thanh khon cha hiu qu 59
2.4.5 Các vn đ thanh khon đi vi Ngân hàng TMCP nh 60
KT LUN CHNGă2 61
CHNGă3 HOÀN THIN CÔNG TÁC QUN TR RI RO THANH
KHON TI CÁC NGÂN HÀNG TMCP VIT NAM 63
3.1 Nhóm giiăphápăđi vi Ngân Hàng TMCP 63
3.1.1 m bo vn t có  mc cn thit, tng vn phù hp vi quy mô hot
đng 63
3.1.2 C cu li tài sn có, tài sn n 64
3.1.3 Hoàn thin chc nng ca Hi đng qun lý tài sn N -Có 66
3.1.4 Xây dng đi ng nhân viên có trình đ, nng lc và đo đc 67
3.1.5 X lý n xu và xây dng và hoàn thin h thng xp hng tín dng . 68
3.1.6 Nâng cao hiu qu huy đng vn ti các Ngân hàng TMCP 70
3.2 Kin ngh đi viăNgơnăHƠngăNhƠănc 71
3.2.1 Thc thi chính sách tin t linh hot, thn trng 71

3.2.2 Xây dng và hoàn thin các quy đnh liên quan đn thanh khon theo
chun mc quc t 72


3.2.3 Tng cng và nâng cao hiu qu công tác thanh tra, kim tra, giám sát
các ngân hàng TMCP 75
3.2.4 Tng bc tái cu trúc h thng ngân hàng 76
KT LUNăCHNGă3 78
KT LUN 79
Tài liu tham kho
Ph lc 1. Bng tng hp vn ch s hu mt s ngân hàng châu Á
Ph lc 2. Bng tính tcăđ tngătrngăhuyăđng ca các ngân hàng TMCP
Vit Nam giaiăđon 2010-2012
Ph lc 3. Bng tính tcăđ tngătrng tín dng ca các ngân hàng TMCP
Vit Nam giaiăđon 2010-2012
Ph lc 4. Bng tính h s H1,H2 ca các ngân hàng TMCP Vit Nam giai
đon 2010-2012
Ph lc 5. Bng tính h s H3 ca các ngân hàng TMCP Vit Nam giaiăđon
2010-2012
Ph lc 6. Bng tính h s H4 ca các ngân hàng TMCP VităNamăgiaiăđon
2010-2012
Ph lc 7. Bng tính h s H5 ca các ngân hàng TMCP VităNamăgiaiăđon
2010-2012
Ph lc 8. Bng tính h s H6 ca các ngân hàng TMCP VităNamăgiaiăđon
2010-2012
Ph lc 9. Bng tính h s H7 ca các ngân hàng TMCP VităNamăgiaiăđon
2010-2012
Ph lc 10. Bng tính h s H8 ca các ngân hàng TMCP VităNamăgiaiăđon
2010-2012

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
STT
T vit tt

1
TMCP
Thng mi c phn
2
Á Châu
Ngân hàng TMCP Á Châu
3
An Bình
Ngân hàng TMCP An Bình
4
Bn Vit
Ngân hàng TMCP Bn Vit
5
Bo Vit
Ngân hàng TMCP Bo Vit
6
Bu in Liên Vit
Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit
7
Công thng
Ngân Hàng TMCP Công Thng Vit Nam
8
i Á
Ngân hàng TMCP i Á
9

i Dng
Ngân hàng TMCP i Dng
10
i Tín
Ngân hàng TMCP i Tín
11
Du khí Toàn Cu
Ngân hàng TMCP Du Khí Toàn Cu
12
u t
Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit
Nam
13
ông Á
Ngân hàng TMCP ông Á
14
ông Nam Á
Ngân hàng TMCP ông Nam Á
15
Hàng Hi Vit Nam
Ngân hàng TMCP Hàng Hi Vit Nam
16
Kiên Long
Ngân hàng TMCP Kiên Long
17
K Thng Vit Nam
Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam
18
Nam Á
Ngân hàng TMCP Nam Á

19
Nam Vit
Ngân hàng TMCP Nam Vit
20
Ngoi thng
Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
21
NHNN
Ngân hàng Nhà Nc
22
Phát trin TP H Chí Minh
Ngân hàng TMCP Phát trin Thành ph H
Chí Minh
23
Phng ông
Ngân hàng TMCP Phng ông
24
Phng Nam
Ngân hàng TMCP Phng Nam


25
Phng Tây
Ngân hàng TMCP Phng Tây
26
Quân i
Ngân hàng TMCP Quân i
27
Quc t
Ngân hàng TMCP Quc t

28
Sài Gòn (SCB)
Ngân hàng TMCP Sài Gòn
29
Sài Gòn Công Thng
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công Thng
30
Sài Gòn Thng Tín
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
31
Sài Gòn-Hà Ni
Ngân hàng TMCP Sài Gòn-Hà Ni
32
Vit Á
Ngân hàng TMCP Vit Á
33
Vit Nam Thnh Vng
Ngân hàng TMCP Vit Nam Thnh Vng
34
Xng du Petrolimex
Ngân hàng TMCP Xng du Petrolimex
35
Xut nhp khu
Ngân hàng TMCP Xut nhp khu


DANH MC CÁC BNG, BIU
Bng 2.1 Vn điu l ca các ngân hàng TMCP nm 2008, 2010, 2012
Bng 2.2 Huy đng vn t khách hàng ca các ngân hàng TMCP giai đon 2010 -2012
Bng 2.3 Bng tc đ tng trng tín dng ca các ngân hàng TMCP giai đon 2010-2012

Bng 2.4 T l n xu ca các ngân hàng TMCP Vit Nam giai đon 2010-2012
Bng 2.5 H s CAR ca các ngân hàng TMCP Vit Nam giai đon 2010-2012
Bng 2.6 Bng h s H3 các ngân hàng TMCP Vit Nam giai đon 2010 - 2012
Bng 2.7 Bng h s H4 các ngân hàng TMCP Vit Nam giai đon 2010 - 2012
Bng 2.8 Bng h s H5 các ngân hàng TMCP Vit Nam giai đon 2010 - 2012
Bng 2.9 Bng h s H6 các ngân hàng TMCP Vit Nam giai đon 2010 - 2012
Bng 2.10 Bng h s H7 các ngân hàng TMCP Vit Nam giai đon 2010 - 2012
Bng 2.11 Bng h s H8 các ngân hàng TMCP Vit Nam giai đon 2010 - 2012



DANH MC CÁC HÌNH V,ă TH
 th 2.1  th vn ch s hu ca mt s ngân hàng Châu Á
 th 2.2  th t l n xu trong tng d n tín dng


LIăMăU

1. Tính cp thit caăđ tài
Cùng vi s phát trin ca th trng tài chính, h thng ngân hàng Vit
Nam đư và đang tin hành ci cách các ngân hàng thng mi. Tuy nhiên, tình
trng thiu ht thanh khon đư din ra thng xuyên vi mc đ ln  mt s
ngân hàng TMCP. Thiu ht thanh khon làm nh hng nghiêm trng hot đng
kinh doanh ca hu ht các ngân hàng TMCP, thm chí mt vài ngân hàng nh b
tê lit. Vic cho vay đi vi khách hàng ti các ngân hàng hu nh b đình ch nh
hng nng n ti hot đng sn xut kinh doanh ca các doanh nghip. ánh giá
 góc đ v mô ca toàn b nn kinh t thì nhng din bin nh trên đư gây nh
hng tiêu cc ln đn mc tiêu gim lm phát, tng trng kinh t và n đnh đi
sng xã hi trong nhng nm gn đây.
Trong điu kin hi nhp kinh t quc t, c hi và ri ro v thanh khon

ca các ngân hàng TMCP càng gia tng tng ng, vn đ qun tr ri ro thanh
khon càng có Ủ ngha cp bách hn, quyt đnh s tn ti ca ngân hàng. Do đó
các ngân hàng TMCP phi thay đi không ngng đ đáp ng nhu cu thanh khon
mt cách có hiu qu nht.
Vi mong mun tìm hiu thc trng v tình hình thanh khon  các ngân
hàng TMCP  Vit Nam trong giai đon hin nay và đ ra các gii pháp giúp các
ngân hàng ci thin đc tình hình thanh khon hin ti, ngi vit đư chn đ tài
“HOÀN THIN CÔNG TÁC QUN TR RI RO THANH KHON TI
CÁCăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI C PHN VIT NAM” đ làm lun vn
tt nghip ca chng trình cao hc kinh t.
Hy vng đ tài s góp phn nh giúp chúng ta có cái nhìn tng quan v
tình hình thanh khon hin ti, đnh hng và gii quyt các vn đ ri ro thanh
khon trong thi gian sp ti.


2. Mc tiêu nghiên cu
 tài đc nghiên cu nhm hng đn mc tiêu: Tìm hiu v c s lý
lun cng nh tm quan trng ca vic qun tr ri ro thanh khon, s an toàn vn
 các ngân hàng thng mi. ng thi nghiên cu thc trng ca vn đ qun tr
ri ro thanh khon đ t đó đa ra các đ xut, nhng phng pháp hoàn thin
công tác qun lý ri ro thanh khon, nâng cao s an toàn vn cho các ngân hàng
TMCP  Vit Nam hin nay.
3. iătng và phm vi nghiên cu
 tài tp trung vào vic phân tích tình hình thanh khon ca các ngân hàng
TMCP trong nhng nm 2010, 2011, 2012 (s liu đc tng hp t nm 2010 đn
nm 2012), t đó đa ra nhng nhn đnh v hin trng và đ ra mt s bin pháp đ
hoàn thin công tác qun tr ri ro thanh khon ti các ngân hàng này.
S lng ngân hàng đc kho sát là 33 ngân hàng TMCP Vit Nam, c
th nh sau:
STT

Tên ngân
hàng
STT
Tên ngân hàng
STT
Tên ngân hàng
1
Nam Vit
12
Phng ông
23
Hàng Hi Vit
Nam
2
Bn Vit
13
Phng Nam
24
K Thng Vit
Nam
3
Phng Tây
14
An Bình
25
Sài Gòn-Hà Ni
4
Xng du
Petrolimex
15

Quc t
26
Á Châu
5
Kiên Long
16
i Tín
27
Quân i
6
Nam Á
17
i Dng
28
Sài Gòn (SCB)
7
Bo Vit
18
Phát trin TP.
HCM
29
Sài Gòn Thng
Tín
8
Du khí
Toàn Cu
19
ông Á
30
Xut nhp khu

9
Sài Gòn
CôngThng
20
ông Nam Á
31
u t
10
Vit Á
21
Vit Nam Thnh
Vng
32
Ngoi thng
11
i Á
22
Bu in Liên
Vit
33
Công thng


Tuy nhiên do, ngân hàng Du Khí Toàn Cu và ngân hàng TMCP Sài Gòn
có báo cáo tài chính không đc công b đy đ trên website ngân hàng nên mt
s ch tiêu ngi vit ch phân tích 31 ngân hàng TMCP còn li.
4. Phngăphápălun và ngun thông tin
Lun vn s dng phng pháp nghiên cu đnh tính, kt hp gia nghiên
cu thng kê, so sánh, tng hp đ phân tích tình hình thanh khon ca các ngân
hàng TMCP Vit Nam trong giai đon hin nay.

Nghiên cu này s dng ngun s liu th cp đc thu thp t báo cáo
thng niên, báo cáo tài chính ca các ngân hàng TMCP trong nc và mt s báo
cáo ca NHNN và các t chc tài chính trong nc. Bên cnh đó, lun vn cng
s dng ngun thông tin thu thp đc t các phng tin thông tin đi chúng, các
trang báo đin t, các báo cáo nghiên cu khác đ hoàn thành nghiên cu.
5. Nhng kt qu đtăđc ca lunăvn
Mt là, lun vn đư cung cp nhng ni dung c bn ca thanh khon và
qun tr ri ro thanh khon.
Hai là, đánh giá tính thanh khon và qun tr ri ro thanh khon, tìm ra
nhng hn ch, tn ti đng thi đa ra mt s gim pháp nhm hoàn thin công
tác này ti các ngân hàng TMCP Vit Nam.
6. Kt cu lunăvn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn gm 03 chng:
Chng 1: Tng quan v qun tr ri ro thanh khon ti các ngân hàng
thng mi.
Chng 2: Thc trng qun tr ri ro thanh khon ti các ngân hàng TMCP
Vit Nam.
Chng 3: Hoàn thin công tác qun tr ri ro thanh khon ti các ngân
hàng TMCP Vit Nam.
1

CHNGă1
TNGăQUANăVăQUNăTRăRIăROăTHANHăKHONăTI CÁC
NGỂNăHÀNGăTHNGăMI
1.1 QunătrăriăroăthanhăkhonăcaăngơnăhƠngăthngămi
1.1.1 Thanh khon và ri ro thanh khon caăngơnăhƠngăthngămi
Thanh khon là kh nng tip cn các khon tài sn hoc ngun vn có th
dùng đ chi tr vi chi phí hp lý ngay khi nhu cu vn phát sinh.
Cung thanh khon: là các khon vn làm tng kh nng chi tr ca ngân
hàng, là ngun cung cp thanh khon cho ngân hàng , bao gm: Các khon tin gi

đang đn, doanh thu t vic bán các khon dch v, thu hi các khon tín dng đư
cp, bán các tài sn đang kinh doanh và s dng, vay mn t th trng tin t.
Cu thanh khon: là nhu cu vn cho các mc đích hot đng ca ngân
hàng, các khon làm gim qu ca ngân hàng. Thông thng, trong lnh vc kinh
doanh ngân hàng, nhng hot đng sau đây to ra cu v thanh khon: Khách hàng
rút các khon tin gi, yêu cu cp các khon tín dng có cht lng cao, hoàn tr
các khon vay mn phi tin gi, chi phí phát sinh khi kinh doanh các sn phm và
dch v, thanh toán c tc cho các c đông.
Ri ro thanh khon là loi ri ro xut hin trong trng hp ngân hàng thiu
kh nng chi tr, không chuyn đi kp các loi tài sn ra tin hoc không có kh
nng vay mn đ đáp ng yêu cu ca các hp đng thanh toán.
1.1.2 Qun tr ri ro thanh khon
Qun tr ri ro thanh khon là vic qun lý có hiu qu cu trúc tính thanh
khon (tính lng) ca tài sn và cu trúc danh mc ca ngun vn. Bn cht ca
công tác qun tr thanh khon trong ngân hàng có th đúc kt  hai ni dung sau:
2

Mt là, him khi nào ti mt thi đim tng cung bng vi tng cu thanh
khon. Do đó, ngân hàng phi thng xuyên đi phó vi tình trng thâm ht hoc
thng d thanh khon.
Hai là, thanh khon và kh nng sinh li là hai đi lng t l nghch vi
nhau: Mt tài sn có tính thanh khon càng cao thì kh nng sinh li ca nó s càng
thp và ngc li; mt ngun vn có tính thanh khon cao thng có chi phí huy
đng ln (nên làm gim kh nng sinh li khi s dng đ cho vay).
1.2 Niădungăqunătrăriăroăthanhăkhon
1.2.1 Qun tr thanh khon da vào tài sn có
1.2.1.1 Cách tipăcnăthanhătoánăthcăsă
Cách tip cn thanh toán thc yêu cu ngân hàng ch cho vay ngn hn.
Trong trng hp nhu cu thanh khon phát sinh, ngân hàng có th thu hi các
khon cho vay hoc bán n đ đáp ng nhu cu thanh khon. Hn ch ca chin

lc này là ngân hàng s mt dn th phn cho vay trung, dài hn vào tay ca các
đi th cnh tranh.
1.2.1.2 Cách tipăcnăthătrngătinătă
Cách tip cn này đòi hi ngân hàng phi d tr thanh khon đ ln di
hình thc nm gi nhng b phn tài sn có tính thanh khon cao, ch yu là tin
mt và các chng khoán ngn hn.Khi xut hin nhu cu thanh khon, ngân hàng
bán các tài sn d tr đ ly tin cho đn khi tt c các nhu cu thanh khon đc
đáp ng đy đ. Chin lc thanh khon tr thanh khon theo hng này thng
đc gi là s chuyn hóa tài sn, bi vì ngân hàng tng ngun cung cp thanh
khon bng cách chuyn đi các tài sn phi tin mt thành tin mt.
Tài sn có tính thanh khon phi có các đc đim sau:
 Ph bin trên th trng, có th chuyn hóa ra tin mt cách nhanh chóng.
 Giá c n đnh đ không nh hng đn tc đ và doanh thu bán tài sn.
3

 Ngi bán có th mua li d dàng vi giá không cao hn nhiu so vi giá
đư bán ra đ khôi phc khon đu t ban đu.
i vi các ngân hàng, nhng tài sn có tính thanh khon ph bin nht là
trái phiu kho bc, các khon vay ngân hàng Trung ng, trái phiu đô th, tin gi
ti các ngân hàng khác, chng khoán các c quan chính ph,
Nh vy qun tr thanh khon da trên tài sn có, mt ngân hàng đc coi
là qun tr thanh khon tt nu nó có th tip cn các ngun cung cp thanh khon 
các chi phí hp lý, s lng va đ theo yêu cu và kp thi vào lúc nó đc cn
đn. Chin lc này có u đim là ngân hàng hoàn toàn ch đng trong vic t đáp
ng nhu cu thanh khon cho mình mà không b l thuc vào ch th khác.
Tuy nhiên, chin lc này gn vi nhng nhc đim sau:
 Mt khi bán tài sn tc là ngân hàng mt đi ngun thu nhp mà các tài
sn này to ra. Vy, ngân hàng phát sinh chi phí c hi khi bán đi các tài sn này.
 Phn ln các trng hp khi bán tài sn đu tn kém chi phí giao dch
nh hoa hng phí phi tr cho ngi môi gii chng khoán.

 Tn tht cho ngân hàng nu các tài sn đem bán b gim giá trên th
trng, hoc b ngi mua ép giá do phi gp rút bán đ trang tri các khon chi.
 Ngân hàng phi đu t nhiu vào nhng tài sn có tính thanh khon
cao, li là nhng tài sn có kh nng sinh li thp nên tt yu nh hng đn hiu
qu s dng vn ca ngân hàng.
1.2.2 Qun tr thanh khon da vào tài sn n (điăvay)
Vào thp niên 60 và 70, đa s các ngân hàng, đc bit là ngân hàng ln, đư
gii quyt nhu cu thanh khon bng cách vay mn trên th trng tin t. Vic
vay mn ch yu là đ đáp ng các nhu cu tc thi v thanh khon đư phát
4

sinh.Tuy nhiên, vic vay mn thng ch xy ra khi nhu cu xut hin đ tránh d
tr quá mc cn thit.
Ngun vay mn ch yu đôi vi mt ngân hàng bao gm: Vay qua đêm,
tin vay Ngân hàng Trung ng, bán các hp đng mua li, phát hành chng ch
tin gi kh nhng có mnh giá ln, Chin lc qun tr thanh khon da trên tài
sn n đc hu ht các ngân hàng ln s dng rng rãi và có th lên đn 100% nhu
cu thanh khon ca h.
Bin pháp tài sn n không làm thay đi quy mô bng cân đi tài sn và kt
cu tài sn có, ch làm thay đi kt cu tài sn n. Nu ngân hàng qun lý tài sn n
mt cách hiu qu, thì chin lc kinh doanh bên tài sn có s không b nh hng
bi s rút tin quá mc thông thng.
Hn ch ca chin lc này là ngân hàng b ph thuc vào th trng cho
vay khi gii quyt vn đ thanh khon do s bin đng v kh nng cho vay và lưi
sut trên th trng tin t. Hn na, mt ngân hàng vay mn quá nhiu thng b
đánh giá là có khó khn v tài chính, khi thông tin này lan rng thì nhng ngi gi
tin s rút vn hàng lot hoc ngân hàng phi huy đng vn vi chi phí cao hn.
1.2.3 Chinălcăcơnăđi thanh khon gia tài sn có và tài sn n
Do nhng ri ro vn có khi ph thuc vào ngun thanh khon vay mn và
nhng chi phí c hi t vic d tr thanh khon bng tài sn có, phn ln ngân hàng

đư dung hòa trong vic chn la chin lc qun tr thanh khon ca h, ngha là
đng thi kt hp c hai chin lc trên đ to ra chin lc qun tr thanh khon
cân bng.
nh hng ca chin lc này là các nhu cu thanh khon thng xuyên,
hàng ngày s đc đáp ng bng d tr (tin mt ti qu, các chng khoán kh mãi
và tin gi ti các ngân hàng khác); các nhu cu thanh khon không thng xuyên
nhng có th đoán bit trc (theo thi v, chu k và xu hng) s đc h tr
bng các tha thun trc v hn mc tín dng t các ngân hàng đi lý hoc các nhà
5

cung cp vn khác. Vi nhu cu thanh khon có tính đt xut không th lng trc
đc thì đc đáp ng t vay mn ngn hn trên th trng tin t.Các nhu cu
thanh khon dài hn cn đc hoch đnh và ngun vn đ đáp ng nhu cu thanh
khon là các khon tin vay ngn và trung hn, chng khoán s chuyn hóa nhanh
thành tin khi nhu cu thanh khon xut hin.
Các yu t nh hng đn vic la chn các ngun d tr khác nhau khi
vn dng chin lc qun tr thanh khon cân bng:
 Tính cp thit ca nhu cu thanh khon: Nu nhu cu thanh khon xy
ra trong mt thi gian ngn (vài phút hoc vài gi), ngân hàng thng mi s s
dng khon ngân qu d tr, vay qua đêm hoc tái chit khu ti ngân hàng Trung
ng đ đáp ng
 Thi hn nhu cu thanh khon: trng hp nhu cu thanh khon kéo
dài không ch trong mt vài gi, mà kéo dài mt vài ngày, mt vài tun thm chí
mt vài tháng, lúc này ngân hàng phi s dng ngun bán tài sn hoc vay trên th
trng tin t.
 Kh nng thâm nhp vào th trng tài sn n: Không phi tt c các
Ngân hàng đu có th tham gia th trng tài sn n, mà ch có mt s ngân hàng
ln có nng lc tài chính mnh. Vì vy, các nhà qun tr ngân hàng phi gii hn
phm vi la chn các th trng tài sn n mà ngân hàng mun tham gia.
 Chi phí và ri ro: Lãi sut ca các ngun vn trên th trng thay đi

hàng ngày, do đó các Ngân hàng phi liên lc thng xuyên vi các th trng đ
nm bt thông tin v lãi sut và điu kin tín dng.
 D báo t l lãi sut: Khi lp k hoch đ gii quyt vn đ thiu
thanh khon trong tng lai, các nhà qun tr phi đa ra các ngun vn có th đáp
ng nhu cu thanh khon vi lãi sut mong đi thp nht.
6

 Trin vng chính sách ca ngân hàng Trung ng và các khon vay
mn ca Kho bc: Hot đng ca ngân hàng Trung ng và tình hình ngân sách
Nhà Nc cng phi đc các nhà qun tr ngân hàng nghiên cu cn thn đ đnh
hng điu kin tín dng và d đoán lưi sut trên th trng tin t s thay đi nh
th nào. Mt k hoch huy đng vn ln ca Nhà nc hoc mt chính sách tin t
và tín dng tht cht s đa đn vic tng lưi sut và gim hn mc tín dng. iu
này có ngha là chi phí lưi vn vay ca ngân hàng s tng và vic qun tr thanh
khon ca Ngân hàng s khó khn hn.
1.2.4 Nguyên tc qun tr ri ro thanh khon theo Basel
H thng ngân hàng ca nhiu quc gia trên th gii đư tham gia vào mt
c quan gi là Hi đng Basel v giám sát ngân hàng quc t. y Ban Basel đư trao
đi thông tin v hot đng giám sát ngân hàng cp quc gia, ci thin hiu qu k
thut giám sát ngân hàng và đt ra nhng tiêu chun giám sát ti thiu nhm chun
hóa và nâng cao hiu qu hot đng ngân hàng, đc gi là Hip c Basel. Hip
c Basel đc nhiu quc gia trên th gii đng thun tuân th nhm giúp vic
qun tr ngân hàng hiu qu hn.
 qun tr thanh khon hiu qu, y Ban Basel đư xây dng nhng
nguyên tc c bn sau:
Xây dng c cu cho vic qun lý kh nng thanh khon
 Nguyên tc 1: Mi ngân hàng cn thng nht v mt chin lc qun lý kh
nng thanh khon hàng ngày. Chin lc này cn đc truyn đt trong toàn ngân
hàng.
 Nguyên tc 2: Hi đng qun tr ca mt ngân hàng cn là c quan duyt

chin lc và các chính sách c bn liên quan đn qun lý kh nng thanh khon
ca ngân hàng. Hi đng qun tr cng cn đm bo là các cán b qun lý cao cp
ca ngân hàng thc hin nhng bin pháp cn thit đ theo dõi và kim soát ri ro
thanh khon. Hi đng qun tr cn đc thông báo thng xuyên v kh nng
7

thanh khon ca ngân hàng và đc thông báo ngay lp tc nu có nhng thay đi
ln v kh nng thanh khon hin ti hoc trong tng lai ca ngân hàng.
 Nguyên tc 3: Mi ngân hàng cn có mt c cu qun lỦ đ thc hin có
hiu qu chin lc v kh nng thanh khon. C cu này cn bao gm s tham gia
thng xuyên ca các thành viên thuc nhóm cán b qun lý cao cp. Các cán b
qun lý cao cp cn đm bo là kh nng thanh khon ca ngân hàng đc qun lý
mt cách hiu qu và có các chính sách phù hp đ kim soát và hn ch ri ro
thanh khon trong mt thi gian c th.
 Nguyên tc 4: Mt ngân hàng cn có h thng thông tin đy đ cho vic đo
lng, theo dõi, kim soát và báo cáo ri ro thanh khon. Các báo cáo cn đc
cung cp kp thi cho hi đng qun tr ca ngân hàng, các cán b qun lý cao cp
và các cán b có thm quyn khác.
o lng và theo dõi các yêu cu cp vn ròng
 Nguyên tc 5: Mi ngân hàng cn xây dng mt qui trình cho vic theo dõi
và đo lng liên tc các yêu cu cp vn ròng.
 Nguyên tc 6: Các ngân hàng cn phân tích kh nng thanh khon s dng
nhiu tình hung dng “nu thì”.
 Nguyên tc 7: Các ngân hàng cn xem xét mt cách thng xuyên nhng
gi thit đc s dng trong vic qun lý kh nng thanh khon đ xác đnh xem gi
thit đó còn giá tr hay không.
Qun lý kh nng tip cn th trng
 Nguyên tc 8: Mi ngân hàng cn xem xét đnh k các n lc ca mình
trong vic xây dng và duy trì quan h vi nhng ngi nm gi tài sn n, đ đa
dng hoá các tài sn n và đm bo kh nng bán đc các tài sn có ca mình.

Lp k hoch d phòng
8

 Nguyên tc 9: Các ngân hàng cn có k hoch d phòng bao gm chin
lc x lý các vn đ v kh nng thanh khon và qui trình x lý s suy gim lung
tin trong nhng tình hung khn cp.
Qun lý kh nng thanh khon v ngoi t
 Nguyên tc 10: Mi ngân hàng cn có mt h thng đo lng, theo dõi và
kim soát kh nng thanh khon đi vi các ngoi t mnh mà ngân hàng có hot
đng. Ngoài vic đánh giá tính thanh khon chung cho tt c các ngoi t và nhng
chênh lch (mismatch) có th chp nhn đc kt hp vi các cam kt v ni t, các
ngân hàng cng cn phân tích riêng r chin lc ca mình đi vi tng đng tin.
 Nguyên tc 11: Da trên nhng phân tích đc thc hin theo nguyên tc
10, khi cn thit các ngân hàng cn xác đnh và xem xét thng xuyên trong mt
khong thi gian nht đnh các gii hn v quy mô ca s chênh lch dòng tin đi
vi toàn b các ngoi t và vi tng ngoi t riêng l mà ngân hàng có hot đng.
Kim soát ni b vic qun lý ri ro kh nng thanh khon
 Nguyên tc 12: Mi ngân hàng cn có mt h thng kim soát ni b phù
hp cho qui trình qun lý ri ro v kh nng thanh khon. Mt thành phn c s ca
h thng kim soát ni b là vic đánh giá và xem xét mt cách đc lp tính hiu
qu ca h thng và đm bo là vic kim soát ni b đc tng cng hoc chnh
sa khi cn thit. Kt qu ca nhng đánh giá này cn đc cung cp cho các c
quan giám sát.
Vai trò ca vic công khai thông tin trong vic ci thin kh nng thanh
khon
 Nguyên tc 13: Mi ngân hàng cn có mt c ch đm bo mt mc đ hp
lý v vic công khai thông tin v ngân hàng đ đm bo uy tín ca ngân hàng trong
con mt công chúng.
9

Vai trò ca các c quan giám sát
 Nguyên tc 14: Các c quan giám sát cn thc hin vic đánh giá các chin
lc, chính sách ca ngân hàng có liên quan đn công tác qun lý kh nng thanh
khon mt cách đc lp. Các c quan giám sát cn yêu cu các ngân hàng phi có
mt h thng hiu qu đ đo lng, theo dõi và kim soát ri ro thanh khon. Các
c quan giám sát cng cn đc cung cp các thông tin t các ngân hàng mt cách
đy đ và kp thi đ đánh giá mc đ ri ro tín dng và đm bo là ngân hàng có
các k hoch d phòng v kh nng thanh khon đy đ.
1.2.5 Các h s an toàn vnăgiúpăđánhăgiáăkh nngăthanhăkhon ca
ngơnăhƠngăthngămi
Các h s an toàn thông thng đc các c quan qun lỦ Nhà Nc ban
hnh nhm điu chnh và đm bo cho các hot đng kinh doanh ca ngân hàng
đc lành mnh và an toàn.
Xét v mt quc t, h thng ngân hàng Vit Nam đang phn đu t điu
chnh sao cho đt chun đo lng hiu qu và an toàn ca y Ban Basel, đc quy
đnh trong Hip c Basel 1 và Hip c Basel 2.
Khi đánh giá ri ro thanh khon, các h s. ch s cn xem xét bao gm:
1.2.5.1 HăsăCARă(tălăanătoƠnăvnătiăthiu,ăhăsăsităcătínădng)

H s này th hin mc đ ri ro mà các ngân hàng đc phép mo him
trong s dng vn cao hay thp tùy thuc vào đ ln vn t có ca ngân hàng. C
th: i vi nhng ngân hàng vó vn t có ln thì nó đc phép s dng vn vi
10

mc đ liu lnh ln viChng này huy vng đt đc li nhun cao nht, nhng
ri ro cng s cao hn và ngc li.
H s an toàn vn (Capital Adequacy Ratio – CAR) là mt thc đo đ an
toàn vn ca ngân hàng, thng đc dùng đ bo v nhng ngi gi tin trc
ri ro ca ngân hàng và tng tính n đnh cng nh hiu qu ca h thng.
Qua h s này có th xác đnh đc kh nng ca ngân hàng thanh toán các

khon n có thi hn và đi mt vi các loi ri ro khác nh ri ro tín dng, ri ro
thanh khon. Hay nói cách khác, khi ngân hàng đm bo đc h s này tc là nó
đư t to ra mt tm đm chng li nhng cú sc v tài chính, va t bo v mình,
va bo v nhng ngi gi tin.
Theo quy đnh Basel 2 hin hành, các ngân hàng cn duy trì mc vn ti
thiu 8% so vi tng tài sn ri ro. Nu xét h s CAR theo Basel, ta có các trng
hp sau:
 CAR = 8%, ngân hàng đư có mt t l hp lý gia vn t có vi mc
đ ri ro trong s dng tài sn
 CAR > 8%, mc đ ri ro thp, ngân hàng s dng vn quá an toàn,
kém hiu qu, có th b gim sút li nhun do ngân hàng d tr quá nhiu vn, hoc
quá chú trng đu t vào nhng tài sn ri ro thp nhng li nhun mang li không
cao, hoc ngân hàng tng vn quá nhanh trong khi tc đ đu t và cho vay tng
chm hn.
 CAR < 8% : mc ri ro ln, vn t có ca ngân hàng không đ sc bo
v cho ngân hàng khi ri ro xut hin do vn t có ca ngân hàng quá thp so vi
quy mô s dng vn ca ngân hàng, hoc ngân hàng d tr quá ít vn còn vn đa
vào kinh doanh li chim t trng ln, hoc trong tài sn ngân hàng đu t vào
nhng tài sn ri ro cao nhng có mc sinh li ln nh các khon vay không có tài
sn đm bo, chng khoán công ty (ch không phi chng khoán Chính ph),
11

1.2.5.2 HăsăgiiăhnăhuyăđngăvnăH1

H s này đa ra nhm mc đích gii hn mc huy đng vn ca ngân hàng
đ tránh tình trng khi ngân hàng huy đng quá nhiu, vt mc bo v ca vn t
có làm cho ngân hàng có th mt kh nng chi tr.
1.2.5.3 HăsătălăgiaăvnătăcóăsoăviătngătƠiăsnăcóăH2

H s này đc đa ra đ đánh giá mc đ ri ro ca tng tài sn có ca

mt ngân hàng. Thông thng, ngân hàng nào gp phi s st gim v tài sn (do
ri ro xut hin) càng ln thì li nhun ca ngân hàng đó càng gim thp.Vì vy, h
s này cho phép tài sn ca ngân hàng sut gim  mt mc đ nht đnh so vi vn
t có ca ngân hàng. H s này càng nh, thì ri ro thanh khon càng ln.
Trong nhng nm 30, các nhà kinh t thn trng đư đa ra quy tc ngón tay
cái, c th là Vn t có/ Tng tài sn có ti thiu phi là 10%, tuy nhiên đn cui
thp niên 40, h s H2 đc các ngân hàng đa vào s dng nhng vi mc ti
thiu là 5%.
Tài sn có ca Ngân hàng gm:
 Tài sn có không sinh li: tin mt ti qu, tin gi ti ngân hàng
khác, tài sn c đnh, chi phí, các khon phi thu