Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng TMCP công thương Việt Nam Luận văn thạc sĩ 2013

BăGIÁOăDCăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HăCHệăMINH




NGỌăTHăDUYăLINH

ÁNHăGIÁăHIUăQUăHOTăNGă
KINHăDOANHăCAăNGÂNăHĨNGă
TMCPăCỌNGăTHNGăVITăNAM




LUNăVNăTHCăSăKINHăT






TP.ăHăChíăMinhăậ Nmă2013

BăGIÁOăDCăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HăCHệăMINH



NGỌăTHăDUYăLINH

ÁNHăGIÁăHIUăQUăHOTăNGă
KINHăDOANHăCAăNGÂNăHĨNGă
TMCPăCỌNGăTHNG VITăNAM


Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mư s: 60340201

LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNGăDNăKHOAăHC
PGS.TS.ăBỐIăKIMăYN




TP.ăHăChíăMinhăậ Nmă2013

LIăCAMăOAN



Tôi cam đoan lun vn này là do bn thân t nghiên cu và thc hin theo s
hng dn khoa hc ca PGS.TS. Bùi Kim Yn. Các thông tin, s liu trong lun
vn ch yu ly t Báo cáo tài chính, Báo cáo thng niên ca các ngân hàng. Tôi
hoàn toàn chu trách nhim v tính pháp lỦ quá trình nghiên cu khoa hc ca lun
vn này.

TP.HCM, ngày 10 tháng 10 nm 2013
Ngi thc hin lun vn

Ngô Th Duy Linh

MCăLC
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MCăCÁCăKụăHIU, CH VIT TT
DANHăMCăCÁCăBNG
DANHăMCăCÁCăHỊNHăV,ăăTH
MăU 1
Chngă1:ăCăSăLụăLUNăVăHIUăQUăHOTăNGăKINHăDOANHă
CAăNGÂNăHĨNGăTHNGăMI 4
1.1.ăăTngăquanăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăcaăngơnăhƠngăthngămi: 4
1.1.1. Khái nim hiu qu hot đng kinh doanh: 4
1.1.2. Hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi: 5
1.1.3. Các nhân t nh hng hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng
thng mi: 7
1.1.3.1. Nhân t khách quan: 7
1.1.3.2. Nhân t ch quan: 9
1.2.ăăánhăgiáăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăcaăngơnăhƠngăthngămi: 11
1.2.1. ánh giá hiu qu tài chính ca ngân hàng thng mi: 11
1.2.1.1. Gii thiu mô hình Camels: 11
1.2.1.2. Các ch tiêu đánh giá: 12
1.2.2. ánh giá hiu qu kinh t - xư hi ca ngân hàng thng mi: 16
1.2.2.1. Tng thu ngân sách: 16
1.2.2.2. To thêm vic làm cho ngi lao đng: 16
1.2.2.3. Nâng cao đi sng ngi lao đng: 17
1.2.2.4. Tái phân phi li tc xư hi: 17

1.3.ăăKinhănghimăti mtăsăncătrênăthăgiiăvƠăbƠiăhcăchoăVităNam: 17
1.3.1. Kinh nghim ti mt s nc trên th gii: 17
1.3.1.1. M: 17
1.3.1.2. Hungary: 18
1.3.1.3. Trung Quc: 19

1.3.2. Bài hc cho Vit Nam: 20
KTăLUNăCHNGă1: 21

Chngă2: ÁNHăGIÁăHIUăQUăHOTăNGăKINHăDOANHăCAă
NGÂNăHĨNGăTMCPăCỌNGăTHNGăVITăNAM 22
2.1.ăăTngăquanăvăngơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVităNam: 22
2.1.1. Khái quát quá trình hình thành và phát trin: 22
2.1.2. C cu t chc: 24
2.1.3. Các hot đng kinh doanh chính: 24
2.2.ăăThcătrngăhotăđngăkinhădoanhăcaăNgơnăhƠngăTMCPăCôngăThngă
VităNam: 25
2.2.1. Hot đng huy đng vn: 25
2.2.2. Hot đng tín dng: 26
2.2.3. Hot đng đu t và qun lỦ vn kh dng: 27
2.2.4. Hot đng thanh toán: 28
2.2.5. Hot đng kinh doanh ngoi t: 29
2.2.6. Dch v th và ngân hàng đin t: 29
2.3.ăăánhăgiáăhiuăquătƠiăchínhăcaăngơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVită
NamăbngămôăhìnhăCamels: 30
2.3.1. Vn ngân hàng: 30
2.3.1.1. Vn điu l: 30
2.3.1.2. T l an toàn vn ti thiu: 33
2.3.2. Cht lng tài sn: 34
2.3.3. Nng lc qun tr: 38

2.3.4. Kt qu hot đng kinh doanh: 39
2.3.4.1. Li nhun sau thu: 39
2.3.4.2. H s ROA: 41
2.3.4.3. H s ROE: 42
2.3.4.4. H s NIM: 44
2.3.5. Kh nng thanh khon: 45

2.4.ăăánhăgiáăhiuăquăkinhătă- xƣăhiăcaăngơnăhƠngăTMCPăCôngăThngă
VităNam: 47
2.4.1. Tng thu ngân sách: 47
2.4.2. To thêm vic làm cho ngi lao đng: 48
2.4.3. Nâng cao đi sng ngi lao đng: 49
2.4.4. Tái phân phi li tc xư hi: 51
2.5. Nhnăxétăvăhiuăquăhotăđng kinhădoanhăcaăngơnăhƠngăTMCPăCôngă
ThngăVităNam: 52
2.5.1. Kt qu đt đc: 52
2.5.2. Nhng tn ti: 54
2.5.3. Nguyên nhân ca nhng tn ti: 55
2.5.3.1. Nguyên nhân khách quan: 55
2.5.3.2. Nguyên nhân ch quan: 57
KTăLUNăCHNGă2: 58

Chngă3:ăGIIăPHÁPăNÂNGăCAOăHIUăQUăHOTăNGăKINHă
DOANHăCAăNGÂNăHĨNGăTMCPăCỌNGăTHNGăVITăNAM 60
3.1.ăănhăhngăhotăđngăngơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVităNam: 60
3.1.1. Mc tiêu chin lc tng th: 60
3.1.2. Mc tiêu chin lc c th: 60
3.1.3. L trình thc hin: 61
3.2. GiiăphápănơngăcaoăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăcaăngơnăhƠng
TMCPăCôngăThngăVităNam: 61

3.2.1. Gii pháp nâng cao hiu qu tài chính: 61
3.2.1.1. Gii pháp v vn ngân hàng: 61
3.2.1.2. Gii pháp v cht lng tài sn: 62
3.2.1.3. Gii pháp v nng lc qun tr: 64
3.2.1.4. Gii pháp v kt qu hot đng: 64
3.2.1.5. Gii pháp v kh nng thanh khon: 69
3.2.2. Gii pháp nâng cao hiu qu kinh t - xư hi: 70

3.3.ăăMtăsăkinănghăđiăviăChínhăphăvƠăNgơnăhƠngăNhƠănc: 72
3.3.1. Kin ngh vi Chính ph: 72
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc: 73
KTăLUNăCHNGă3: 75
KTăLUN 76
TĨIăLIUăTHAMăKHO

DANHăMCăCÁCăKụăHIU,ăCHăVITăTT

 ACB:
Ngân hàng TMCP Á Châu
 ALCO:
y ban qun tr tài sn N - tài sn Có
 ATM:
Máy rút tin t đng
 BIDV:
Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam
 BTMU:
Tp đoàn ngân hàng Tokyo - Mitsubishi UFJ
 CAR:
T l an toàn vn ti thiu
 VT:

n v tính
 Eximbank:
Ngân hàng TMCP Xut Nhp khu Vit Nam
 FTP:
Mô hình đnh giá điu chuyn vn khp k hn
 HQT:
Hi đng qun tr
 IFC:
Công ty Tài chính Quc t
 NHNN:
Ngân hàng Nhà nc
 NHTM:
Ngân hàng thng mi
 NIM:
T l thu nhp lưi cn biên
 ROA:
T sut sinh li trên tng tài sn
 ROE:
T sut sinh li trên vn ch s hu
 Sacombank:
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
 TARP
Chng trình cu tr tài sn có vn đ
 TCTD:
T chc tín dng
 TMCP:
Thng mi c phn
 TNDN:
Thu nhp doanh nghip
 VAMC:

Công ty Qun lỦ tài sn Vit Nam
 Vietcombank:
Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
 Vietinbank:
Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam


DANHăMCăCÁCăBNG

Bng 2.1: Vn điu l ca các NHTM 32
Bng 2.2: T l an toàn vn ti thiu ca các NHTM 33
Bng 2.3: Phân loi n ca Vietinbank qua các nm 36
Bng 2.4: T l n xu ca các NHTM 37
Bng 2.5: Li nhun sau thu ca các NHTM 40
Bng 2.6: H s ROA ca các NHTM 41
Bng 2.7: H s ROE ca các NHTM 43
Bng 2.8: H s NIM ca Vietinbank qua các nm 44
Bng 2.9: H s NIM ca các NHTM nm 2012 45
Bng 2.10: Kh nng chi tr ca các NHTM 45
Bng 2.11: Kh nng thanh toán chung ca Vietinbank qua các nm 46
Bng 2.12: Chi phí thu TNDN ca các NHTM 48
Bng 2.13: Tng s cán b, công nhân viên ca các NHTM 49
Bng 2.14: Tình hình thu nhp bình quân tháng ca nhân viên các NHTM 50



DANHăMCăCÁCăHỊNHăV,ăăTH

S đ 2.1: C cu t chc ca Vietinbank 24
Biu đ 2.2: Quy mô và tng trng vn huy đng ca Vietinbank qua các nm 25

Biu đ 2.3: Quy mô và tng trng d n cho vay ca Vietinbank qua các nm 27
Biu đ 2.4: C cu danh mc đu t ca Vietinbank nm 2012 28
Biu đ 2.5: Quy mô và tng trng tài sn ca Vietinbank qua các nm 34
Biu đ 2.6: Quy mô và tng trng vn ch s hu ca Vietinbank qua các nm 42


~ 1 ~
M U
1. LỦădoăthcăhinăđătƠi:
Trong giai đon hin nay, vi vai trò là mt thành phn quan trng ca nn
kinh t, h thng ngân hàng đư không ngng đi mi và hoàn thin các dch v ca
mình đ đáp ng nhu cu phát trin ngày càng cao ca xư hi. Cùng vi s phát
trin mnh ca nn kinh t, ngành ngân hàng đư có s tng trng vt bc khi s
lng các ngân hàng thng mi đc cp phép thành lp gia tng và các ngân
hàng thng mi c liên tc m rng mng li chi nhánh. Bên cnh đó, t nm
2010, đư cho phép m ca hoàn toàn th trng dch v ngân hàng dn đn các ngân
hàng nc ngoài liên tc m rng quy mô hot đng ti Vit Nam.
Mt khác, cuc khng hong tài chính toàn cu đư gây nh hng sâu rng
và kéo dài đn nn kinh t trong nc nói chung và ngành ngân hàng nói riêng
trong sut thi gian qua. Và vic khôi phc tng trng là mt k vng không d
dàng đt đc. Chính t nhng khó khn trong nn kinh t, s tng trng v s
lng và c quy mô hot đng đư dn đn s cnh tranh ngày càng gay gt trong
lnh vc ngân hàng ti Vit Nam. ây là mt thách thc ln, đòi hi các ngân hàng
thng mi trong nc phi có s đi mi mt cách toàn din nu không mun b
tt li phía sau thm chí b sáp nhp hoc mua li bi các ngân hàng khác.
Trong bi cnh đó, ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam đư n lc
vt qua nhiu khó khn, kt qu các ch tiêu hot đng kinh doanh qua các nm
đu có s tng trng, đm bo cht lng, an toàn, hiu qu. Tuy nhiên, bên cnh
nhng thành tu đư đt đc vn còn nhiu tn ti trong c ch nghip v cng nh
trong công tác t chc và thc hin. iu này cho thy vic tin hành xem xét mt

cách tng th và đánh giá li hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng TMCP
Công Thng Vit Nam là ht sc quan trng và có giá tr.
Nhn thc vn đ trên, tôi chn la đ tài: “ánh giá hiu qu hot đng
kinh doanh ca ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam” làm lun vn tt
nghip, vi mong mun góp mt phn nh trong vic nhìn nhn v thc trng và đ
~ 2 ~
xut các gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh, đa ngân hàng
TMCP Công Thng Vit Nam ngày càng phát trin vng mnh trong thi gian ti.
2.ăăPhmăviăvƠăđiătngănghiênăcu:
i tng nghiên cu ca đ tài là hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân
hàng TMCP Công Thng Vit Nam. Nghiên cu trong phm vi các vn đ liên
quan đn hot đng kinh doanh ca ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
trong giai đon 2009 - 2012. ng thi, có s tng quan so sánh vi mt s ngân
hàng thng mi khác trong h thng ngân hàng Vit Nam.
3.ăăPhngăphápănghiênăcu:
Lun vn đc nghiên cu da trên phng pháp đnh tính đ đánh giá hiu
qu hot đng kinh doanh ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam. Lun vn s
dng mô hình Camels kt hp vi Quyt đnh 06/2008/Q-NHNN phân tích hiu
qu tài chính thông qua các ch tiêu v vn ngân hàng, cht lng tài sn, nng lc
qun tr, kt qu hot đng kinh doanh, kh nng thanh khon. ng thi, còn phân
tích v hiu qu kinh t - xư hi ca ngân hàng.
4. Mcătiêuănghiênăcu:
Mc tiêu nghiên cu là làm sáng t nhng vn đ sau:
 Nhng lỦ lun v hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi.
 ánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam.
 Trên c s lỦ lun và đánh giá thc trng, đ xut các gii pháp phù hp
nhm nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng TMCP Công Thng
Vit Nam.
5.ăăKtăcuălunăvn:

Chng 1: C s lỦ lun v hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng
thng mi.
~ 3 ~
Chng 2: ánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng TMCP
Công Thng Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân
hàng TMCP Công Thng Vit Nam.


~ 4 ~
Chngă1:
CăS LụăLUN V HIU QU HOTăNG KINH DOANH
CA NGÂNăHĨNGăTHNGăMI
1.1. Tng quan hiu qu hotăđng kinh doanh ca ngơnăhƠngăthngămi:
1.1.1.ăăKháiănimăhiuăquăhotăđngăkinhădoanh:
Kinh doanh là vic thc hin mt s hoc thc hin tt c các công đon ca
quá trình t đu t sn xut đn tiêu th hoc thc hin dch v trên th trng
nhm mc đích sinh li. a s các doanh nghip đu quan tâm đn vn đ hiu qu
hot đng kinh doanh. Bi vì đ có th tn ti và phát trin trong nn kinh t th
trng đòi hi doanh nghip phi kinh doanh có hiu qu. Hiu qu hot đng kinh
doanh càng cao, doanh nghip càng có điu kin tái sn xut m rng, đu t nâng
cp máy móc thit b, đi mi công ngh,…
Theo Michael E. Porter (1996), hiu qu hot đng liên quan đn các cách
thc cho phép mt t chc s dng tt hn các ngun lc và thc hin tt hn các
quá trình ca nó. Nói cách khác, hiu qu hot đng là vic liên tc ci thin hiu
sut hot đng.  thc hin điu này, các nhà qun lỦ cn ch đo và kim soát các
hot đng trong t chc, đánh giá và ci thin các quy trình mà h chu trách nhim,
và sau đó hoàn tt quá trình này bng cách tn dng nhng ci tin đ nâng cao hiu
qu hot đng.
Ngoài ra, theo Nguyn Khc Minh (2004), hiu qu trong kinh t đc đnh

ngha là “mi tng quan gia đu vào các yu t khan him vi đu ra hàng hóa và
dch v” và “khái nim hiu qu đc dùng đ xem xét các tài nguyên đc các th
trng phân phi tt nh th nào.”.
Hiu qu hot đng kinh doanh còn đc đnh ngha là ch tiêu kinh t xư hi
tng hp dùng đ la chn các phng án hoc các quyt đnh trong thc tin ca
con ngi  mi lnh vc và mi thi đim. Bt k mt quyt đnh nào cng cn đt
đc phng án tt nht trong điu kin cho phép là gii pháp hin thc có cân
nhc tính toán chính xác phù hp vi s tt yu ca quy lut khách quan trong tng
điu kin c th nht. (Nguyn Vn Công, 2005)
~ 5 ~
Nh vy, có nhiu quan đim khác nhau v hiu qu hot đng kinh doanh,
nhìn chung có th đc hiu theo khía cnh sau: hiu qu hot đng kinh doanh
phn ánh trình đ s dng các ngun lc đ đt đc mc tiêu, th hin mi tng
quan gia đu ra và đu vào b ra đ có đc kt qu đó, chênh lch gia hai yu t
này càng ln cho thy hiu qu càng cao.
Có nhiu cách đ phân loi hiu qu hot đng kinh doanh ca doanh nghip,
trong lun vn này đ cp đn cách phân loi da trên các khía cnh khác nhau ca
hiu qu, bao gm hiu qu tài chính và hiu qu kinh t - xư hi.
Hiu qu tài chính ca doanh nghip là hiu qu kinh doanh thu đc t các
hot đng thng mi ca tng doanh nghip kinh doanh. Biu hin chung ca hiu
qu tài chính là li nhun mà mi doanh nghip thu đc trên c s vn đu t
đc s dng so vi các k khác, các c s khác hoc so vi đnh mc chung.
Hiu qu kinh t - xư hi là s đóng góp ca doanh nghip vào xư hi, mang
li các li ích công cng cho xư hi nh: to công n vic làm, tng thu nhp cho
ngân sách, tng nng sut lao đng, phát trin sn xut, thay đi c cu kinh t.
Gia hiu qu tài chính và hiu qu kinh t - xư hi có mi quan h nhân qu
và tác đng qua li vi nhau. Hiu qu kinh t - xư hi ch có th đt đc trên c
s hot đng có hiu qu ca các doanh nghip. Mi mt doanh nghip nh mt t
bào ca nn kinh t, nu hot đng có hiu qu s góp phn vào hiu qu chung ca
nn kinh t. Ngc li, tính hiu qu ca b máy kinh t s là tin đ tích cc, là

môi trng thun li cho s hoàn thin ca doanh nghip. ó chính là mi quan h
gia cái chung và cái riêng, gia b phn và toàn b.
1.1.2.ăăHiuăquăhotăđngăkinhădoanhăcaăngơnăhƠngăthngămi:
Theo Peter S.Rose (2001), v bn cht, ngân hàng thng mi (NHTM) có
th đc xem nh mt tp đoàn kinh doanh và hot đng vi mc tiêu ti đa hóa li
nhun vi mc đ ri ro cho phép. Tuy nhiên, kh nng sinh li là mc tiêu đc
các ngân hàng quan tâm hn c vì thu nhp cao s giúp các ngân hàng có th bo
toàn vn, tng kh nng m rng th phn, thu hút vn đu t.
Nh vy, mc dù NHTM là loi hình doanh nghip đc bit, nhng mt
trong nhng mc tiêu cui cùng vn là ti đa hóa li nhun. Các ngân hàng luôn tìm
~ 6 ~
cách đ nâng cao hiu qu hot đng thông qua vic cung cp các sn phm, dch
v có cht lng cao, đa dng vi mc giá và chi phí tt nht nhm to ra li th
kinh doanh, tng uy tín, to ra v th và thng hiu trên thng trng, cng nh
thúc đy nn kinh t tng trng bn vng.
Hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM đc đo lng mt cách tng
quát thông qua t l gia li nhun đi vi tng tài sn và vn ch s hu. Li
nhun phn ánh kh nng sinh li ca NHTM, nó đc quyt đnh bi mc lưi thu
đc t các khon cho vay và đu t, bi ngun thu t hot đng dch v, bi quy
mô, cht lng và thành phn ca các tài sn Có.
Vic phân tích, đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh NHTM thông qua
các ch s phi đc xem xét qua nhiu thi k khác nhau đ thy đc xu hng
phát trin và quy lut vn đng ca chúng. Ngoài ra vic nghiên cu còn phi da
vào thc tin hot đng ca chính ngân hàng đang phân tích, đi sâu vào tng b
phn cu thành ch tiêu phân tích, t đó s d dàng xác đnh nguyên nhân tng gim
ca các ch tiêu, và d dàng tìm ra đc các bin pháp gii quyt thích hp.
Tng t nh hiu qu hot đng kinh doanh ca các doanh nghip nói
chung, hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi đc phân thành:
hiu qu tài chính và hiu qu kinh t - xư hi.
V hiu qu tài chính, trong nn kinh t th trng, li nhun là yu t đu

tiên đc xem xét khi đánh giá v hiu qu hot đng ca bt k mt t chc kinh
t nào. i vi NHTM thì li nhun tích ly là ngun tng trng ch yu ca vn
ch s hu, và b sung cho các khó khn v tài chính trong tng lai. Ngân hàng có
mc vn ch s hu cao s nâng mc đ an toàn v vn trong hot đng kinh doanh
ca mình, đng thi tng cng đc kh nng huy đng vn và kh nng cnh
tranh không nhng  phm vi trong nc mà còn có th vn ra đn nc ngoài.
V hiu qu kinh t - xư hi, h thng NHTM luôn có mi quan h cht ch
vi s n đnh và phát trin ca nn kinh t vì NHTM là t chc trung gian tài
chính kt ni khu vc tit kim vi khu vc đu t, kt ni vi nhiu đi tng
khách hàng thuc mi thành phn kinh t. Vì th, s bin đng ca h thng NHTM
s nh hng rt mnh đn các ngành khác và nh hng c nn kinh t quc gia.
~ 7 ~
1.1.3. Cácănhơnătănhăhngăhiuăquăhotăđngăkinhădoanhăca ngơnăhƠngă
thngămi:
1.1.3.1. Nhơnăt kháchăquan:
 Môiătrngăvămô:
 Yu t kinh t:
Các yu t kinh t nh hng đn kh nng to li nhun, kh nng n đnh
và phát trin ca các NHTM. Bt k s bin đng ca lm phát, tng trng kinh t,
chính sách tin t,… cng nh hng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca các
NHTM, thm chí còn to ra khng hong do tác đng lây lan ca kinh t th trng.
Trong môi trng kinh t không n đnh, các ngân hàng phi đi phó vi
nhng loi ri ro tim nng nh: ri ro tín dng, ri ro thanh khon, ri ro ngoi
hi,… Ngc li, khi nn kinh t tng trng n đnh, nng lc tài chính ca các
doanh nghip đc đm bo hn, cng vi nhu cu m rng sn xut kinh doanh,
các NHTM s có điu kin m rng hot đng ca mình trong tt c các lnh vc
huy đng, cho vay, đu t,…
 Yu t xƣăhi,ăvnăhóa:
Các yu t vn hóa, xư hi nh hng đn hot đng kinh doanh ca ngân
hàng nh: trình đ dân trí, tp quán s dng tin mt và s hiu bit ca ngi dân

v h thng ngân hàng. Bt k doanh nghip nào mun hot đng kinh doanh đu
cn tìm hiu phong tc tp quán, các yu t vn hóa đc trng ca dân tc đó.
C th, hành vi ca khách hàng cng nh đi th cnh tranh ca ngân hàng
b chi phi khá nhiu bi yu t vn hóa. Khi trình đ ca ngi dân tng lên làm
cho nhn thc ca ngi dân v li ích và vai trò ca hot đng ngân hàng cng
tng lên nhanh chóng. Vic thanh toán đin t đư và đang thay th dn kiu thanh
toán truyn thng. Xu hng s dng các dch v ngân hàng ca gii tr ngày càng
gia tng nh vay vn, th tín dng, th ghi n, ngân hàng đin t,… to ra 1 trào
lu mi nh hng đn hot đng ca các ngân hàng. Vì th, có th nói yu t này
nh hng không nh đn hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
 Yu t chínhătr,ăphápălut:
~ 8 ~
Môi trng pháp lỦ thay đi s đem đn cho ngân hàng nhng c hi và
thách thc mi. Các ngân hàng cn quan tâm đn s thay đi ca các khung pháp lỦ
nm vng lut và quyt đnh điu chnh trong lnh vc ngân hàng đ đm bo hot
đng ca mình luôn tuân th pháp lut.
Mt khác, nu h thng pháp lut minh bch, rõ ràng, kp thi, đng b và
hiu lc s có nh hng rt ln đn hiu qu hot đng ca các NHTM. T đó các
NHTM mi huy đc quyn ch đng, linh hot trong hot đng kinh doanh và yên
tâm rng mình đư thc hin đúng pháp lut.
 Yu t khoa hc,ăcôngăngh:
S phát trin ca công ngh thông tin và vin thông s giúp vic nâng cao
nng sut lao đng, gim chi phí đu vào, đy nhanh quá trình cung cp các sn
phm và dch v vi chi phí thp nht, tin li nht thun li hn, thu hút nhiu
khách hàng, t đó làm cho hiu qu hot đng đc nâng cao. Mt khác, còn to
điu kin phát trin các sn phm dch v mi: thanh toán đin t, ví tin đin t…
ng thi, do s phát trin mnh m ca internet cng nh các phng tin
thông tin đi chúng, ngi dân có th d dàng tìm hiu v ngân hàng và ngc li
các ngân hàng cng có th d dàng nm bt tâm lỦ và nhu cu ca khách hàng. Hn
th na, các đi tác nc ngoài hay khách hàng nc ngoài cng có th tip cn vi

các ngân hàng ni đa. T đó, góp phn vào vic hi nhp và quc t hóa các hot
đng giao dch ca NHTM, giúp cho hiu qu hot đng ca ngân hàng ngày càng
đc m rng và nâng cao.
 Môiătrngăviămô:
 i th cnh tranh:
Trong nn kinh t th trng, các ngân hàng có s cnh tranh gay gt đ
chim th phn, thông qua vic gia tng vn, công ngh, chính sách sn phm dch
v, quan tâm chm sóc khách hàng. S cnh tranh gia các NHTM s khuyn khích
các ngân hàng s dng và phân b các ngun lc tài chính có hiu qu hn. Kt qu
là ngân hàng nào hot đng có hiu qu s tn ti và phát trin, ngân hàng nào hot
đng kém hiu qu s thu hp phm vi hot đng và b th trng đào thi.
 KháchăhƠng:
~ 9 ~
i tng khách hàng là cá nhân hay doanh nghip đu quan tâm đn s
khác bit hóa ca sn phm, dch v mà ngân hàng đa ra.
Khách hàng là cá nhân thng s dng các sn phm tit kim, tín dng ca
ngân hàng, các dch v thanh toán, chuyn tin, kiu hi,… Tuy nhiên các gói sn
phm dành cho cá nhân ca các ngân hàng thng đn l, khách hàng cá nhân
không có kh nng liên kt vi nhau đ to sc mnh đi vi ngân hàng vì doanh s
giao dch vi ngân hàng không ln, mi khách hàng có nhng nhu cu riêng bit.
Do vy, ngân hàng có th áp đt các khon phí, lưi sut cho tng đi tng. Các
ngân hàng có th cnh tranh đ thu hút khách hàng ca nhau trên c s cung cp các
gói sn phm dch v phù hp vi đi tng khách hàng là cá nhân vi nhiu tin
ích, th tc nhanh gn, giá hp dn.
i vi các doanh nghip, t chc, nhu cu s dng vn rt ln và thng
xuyên. Ngoài ra, h còn s dng các dch v đc thù nh thanh toán quc t, các
dch v bo lưnh, bao thanh toán, các giao dch ngoi hi,… vi doanh s giao dch
ln. Do đó h là mc tiêu thu hút ca các ngân hàng. Các tp đoàn, các tng công ty
luôn có sc mnh tác đng đn các ngân hàng.
 Sn phm, dch v thay th:

Mc dù là lnh vc kinh doanh đc bit, song các sn phm ca ngân hàng
cng luôn phi đi mt vi nhng kênh đu t khác. Vàng, ngoi t, bt đng sn và
chng khoán có th đc k đn nh nhng sn phm thay th thng xuyên. Bên
cnh đó, trong thi gian gn đây vic các tp đoàn đua nhau thành lp mi các công
ty tài chính, công ty cho thuê tài chính,… đư làm mt phn vn đáng k chy sang
các đnh ch đó, dn đn lng khách hàng ca các ngân hàng cng gim đáng k.
1.1.3.2. Nhơnăt ch quan:
 NngălcătƠiăchính:
Nng lc tài chính th hin quy mô hot đng ca ngân hàng. Ngân hàng có
vn t có ln s có kh nng huy đng vn và cung ng tín dng cao. Trong xu th
hi nhp và phát trin, tình hình cnh tranh gay gt trong lnh vc tài chính, vic
tng vn t có ca mi ngân hàng là ht sc cn thit. Các ngân hàng đư không
~ 10 ~
ngng m rng quy mô hot đng, đa dng hóa sn phm đ chim th phn, nâng
cao nng lc cung cp dch v và to ra nhiu tin ích cho khách hàng.
 Nngălc qun tr:
Nng lc qun tr ph thuc vào c cu t chc b máy qun lỦ, trình đ lao
đng và tính hu hiu ca c ch điu hành đ ng phó tt trc nhng din bin
ca th trng. Nng lc qun tr đc th hin thông qua kh nng gim thiu chi
phí hot đng, ti đa hóa li nhun vi mc ri ro thp nht. S yu kém trong công
tác qun tr, điu hành và kim soát là nhân t quan trng góp phn làm cho hot
đng ca NHTM kém hiu qu.
Nng lc qun tr phn ánh kh nng đ ra và la chn nhng chin lc
kinh doanh phù hp, mang li hiu qu cao nht nh các chin lc v hot đng
huy đng vn, cp tín dng, hot đng thanh toán, t chc b máy. Các quy trình v
qun lỦ: qun lỦ tài sn Có, ri ro tín dng, ri ro thanh khon,… to nên mt chun
mc cho hot đng ngân hàng thích nghi dn vi phng thc qun tr hin đi.
 Chínhăsáchăphátătrin ngunănhơnălc:
Cht lng ca đi ng nhân viên là yu t có tính quyt đnh đn s thành
công hay tht bi ca mt t chc. Nhân t này th hin qua trình đ chuyên môn,

k nng nghip v, phm cht đo đc, phong cách ng x phù hp vi công vic.
Xư hi càng phát trin thì càng đòi hi các ngân hàng cung cp nhiu dch v mi
và có cht lng. Chính điu này dn đn cht lng ca ngun nhân lc cng phi
đc nâng cao đ đáp ng kp thi vi nhng thay đi ca th trng, xư hi.
Mt NHTM ch có th phát trin bn vng nu có nn tng khách hàng bn
vng. iu này thì máy móc, công ngh không th làm thay cho con ngi. Vic s
dng nhân lc có đo đc ngh nghip, gii chuyên môn s giúp cho ngân hàng to
lp đc nhng khách hàng trung thành, ngn nga nhng ri ro có th xy ra trong
các hot đng kinh doanh, đu t và đây cng là nhân t giúp các ngân hàng gim
thiu đc các chi phí hot đng. Tuy nhiên, trong quá trình phát trin ngun nhân
lc luôn phi chú trng vic gn phát trin nhân lc vi phát trin công ngh mi.
 Ch trngăv đuătăđ phátătrinăcôngăngh ngơnăhƠng:
~ 11 ~
Nng lc công ngh ca ngân hàng th hin kh nng trang b công ngh mi
gm thit b và con ngi, tính liên kt công ngh gia các ngân hàng và tích đc
đáo v công ngh ca mi ngân hàng.
Hin nay vic ng dng công ngh thông tin vào hot đng ngân hàng, đc
bit là trong dch v thanh toán và mt s dch v khác là mt tt yu. Bi vì vic
hoàn thin và phát trin các sn phm dch v ngân hàng ch đem li hiu qu khi và
ch khi da trên nn tng công ngh ngân hàng hin đi, tiên tin. Do đó, vic la
chn đúng công ngh và s dng có hiu qu công ngh đó là mt khâu quan trng
cn phi quan tâm, xem xét nu mun tng cng nng lc cnh tranh và gia tng
hiu qu hot đng ca NHTM.
 Marketing:
Marketing trong hot đng ca các NHTM đc mô t là mt quá trình xác
đnh, d báo, thit lp và đáp ng tha mưn nhu cu ca khách hàng đi vi sn
phm, dch v. Nhng ni dung c bn ca marketing là nghiên cu và phân tích
kh nng ca th trng, la chn th trng mc tiêu, đnh v thng hiu, xây
dng thng hiu và các hot đng chm sóc khách hàng. Quá trình này thc hin
tt s góp phn nâng cao hiu qu hot đng ca ngân hàng.

1.2. ánhăgiáăhiu qu hotăđng kinh doanh caăngơnăhƠngăthngămi:
1.2.1. ánhăgiáăhiuăquătƠiăchính caăngơnăhƠngăthngămi:
1.2.1.1. Gii thiuămôăhìnhăCamels:
Các nghiên cu trong nhng thp niên gn đây đư cho ra nhiu phng pháp
đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh mi có tính thuyt phc cao. Trong đó,
Camels là mt trong nhng mô hình đánh giá thng đc s dng. Mô hình do
Cc qun lỦ các t hp tín dng M (NCUA) xây dng và đc áp dng rng rưi ti
M và nhiu nc trên th gii.
c bit, t sau khng hong kinh t châu Á 1997, mô hình Camels đc
Qu Tin t Quc t (IMF) và Nhóm Ngân hàng Th gii (WB) khuyn ngh áp
dng  các nc b khng hong nh mt trong các bin pháp tái thit khu vc tài
chính. ây là h thng đánh giá hiu qu tài chính và tình trng vng mnh ca các
t chc tài chính, kt hp gia phân tích đnh lng (thông qua các ch s tài chính),
~ 12 ~
và phân tích các yu t đnh tính (thông qua nng lc qun tr điu hành, kh nng
qun lỦ ri ro,…). Tên gi Camels bt ngun t ch cái ting Anh đu tiên ca các
chi tiêu cu thành h thng đánh giá hiu qu tài chính ca NHTM, c th: Mc đ
an toàn vn (Capital Adequacy), Cht lng tài sn (Access Quality), Nng lc
qun tr (Management Competence), Kh nng sinh li (Earnings strength), Kh
nng thanh khon (Liquidity), Mc đ nhy cm vi ri ro th trng (Sensitivity to
market risk).
Ti Vit Nam, h thng Camels đc vn dng đ xp loi NHTM qua
Quyt đnh 06/2008/Q-NHNN. Theo đó, ngân hàng Nhà nc (NHNN) đư đa ra
các ch tiêu đnh tính và đnh lng đánh giá hiu qu hot đng tài chính đ chm
đim, xp hng NHTM. Nm nhóm ch tiêu c bn: vn ngân hàng, cht lng tài
sn, nng lc qun tr, kt qu hot đng kinh doanh, kh nng thanh khon. Trong
đó, ch tiêu nng lc qun tr là đnh tính, các ch tiêu còn li là đnh lng.
1.2.1.2.ăăCácăch tiêuăđánhăgiá:
 VnăngơnăhƠng:
Vn là điu kin không th thiu đ mt ngân hàng đc phép thành lp.

Trong đó, vn điu l ca ngân hàng là s vn do các thành viên, c đông góp hoc
cam kt góp trong mt thi hn nht đnh và đc ghi vào iu l ngân hàng. iu
kin đ ngân hàng đc phép thành lp và hot đng thì phi đm bo:
Vnăđiu l ≥ăMc vnăphápăđnh
Mt khác, trong hot đng ngân hàng, an toàn vn là mt ch tiêu tiên quyt
cn phi có đ làm c s cho các hot đng khác cng nh to ra tuyn phòng th
vng chc trc nhng tác đng ngoi sinh ca các loi ri ro mang tính đc thù
ca ngành nh: ri ro tín dng, ri ro hi đoái, ri ro lưi sut,… Ch tiêu sau đc
dùng đ phân tích mc đ an toàn vn: T l an toàn vn ti thiu (CAR):


T s này giúp xác đnh kh nng bù đp các ri ro bng ngun vn t có
ca ngân hàng. Trong đó vn t có ca ngân hàng bao gm vn t có cp 1 và vn
t có cp 2. Trng tâm ca vn t có cp 1 là vn điu l và các qu d tr. ây là
Vn t có
CAR = x 100%
TngătƠiăsnăcóăquyăđi ri ro

~ 13 ~
ngun vn c bn quyt đnh s tn ti ca mi h thng ngân hàng. Nó có vai trò
quan trng trong vic to ra li nhun và kh nng cnh tranh cho NHTM. Vn t
có cp 2 là ngun vn b sung, hoc có ngun gc t bên ngoài ca NHTM.
Tài sn Có quy đi ri ro là khon mc tài sn Có đc phn ánh trong và
ngoài bng tng kt tài sn có th b tn tht trong quá trình kinh doanh nh cho
vay không thu đc n, tr tin thay khách hàng đc bo lưnh,… Da vào hình
thc qun lỦ tài sn, tài sn Có quy đi ri ro gm tài sn Có ri ro ni bng và tài
sn Có ri ro ngoi bng. Ngoi tr các tài sn đc xem nh không có ri ro nh
tin mt, tin gi ti NHNN, mi tài sn Có còn li đu có mc đ ri ro nht đnh.
 ChtălngătƠiăsn:
Tài sn là phn s dng ngun vn đa vào kinh doanh và duy trì kh nng

thanh toán ca mt ngân hàng. Cht lng tài sn nh hng khá ln đn kh nng
sinh li trong tng lai, kh nng tái to vn cng nh kh nng tn tht vn ca
NHTM. Hu ht các NHTM đu có hot đng cho vay là hot đng chính. Do đó,
cht lng tín dng trong doanh mc cho vay tng th ca NHTM là điu cn quan
tâm khi xem xét cht lng tài sn. Ngoài ra, cht lng tài sn cng đc th hin
qua cht lng danh mc đu t, các khon mc ngoi bng.
Hiu qu hot đng tín dng đc phn ánh qua ch s phân tích sau:


Ch s t l d n cho vay trên tng tài sn Có th hin chính sách qun lỦ tài
sn Có ca ngân hàng. T l cao chng t ngân hàng tp trung vào hot đng tín
dng và nâng cao nng lc qun tr tín dng là ch yu so vi các hot đng s
dng tài sn Có khác ca ngân hàng. Ngoài ra, đ đánh giá cht lng tín dng còn
cn tp trung phân tích kh nng ri ro tín dng có th xy ra, thông qua ch s sau:


Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN phân loi n thành 5 nhóm da trên s
ngày quá hn ti iu 6 hoc da theo kh nng thu hi do t chc tín dng (TCTD)
t đánh giá ti iu 7. Tng ng vi tng nhóm n s có t l trích lp d phòng
Tngădăn cho vay
= x 100%
Tng tƠiăsnăCó

Tăl dănăchoăvayătrênă
tngătƠiăsnăCó
N xu
T l n xu = x 100%
Tng dăn cho vay

~ 14 ~

ri ro khác nhau. N xu gm n thuc các nhóm th 3, 4, 5. T l n xu cao
ngha là cht lng tín dng thay đi theo chiu hng không tt và ngc li.
 Nngălc qun tr:
S tn ti và phát trin ca mt doanh nghip ph thuc rt nhiu vào tài
nng lưnh đo ca ban qun tr. Mô hình Camels cho rng kh nng qun tr ca
mt ngân hàng là yu t nng đng nht. Nu kh nng qun tr tt có th bin mt
ngân hàng yu kém thành ngân hàng hot đng tt hn và ngc li.
Nói đn kh nng qun tr là nói đn yu t con ngi, t chc và chính sách.
Tt c quy t  nng lc qun tr ca ban giám đc điu hành và biu hin cht
lng qun lỦ bng hiu qu trong kinh doanh. Vic đánh giá này đc thc hin
theo nhng ni dung: nng lc đ ra chin lc kinh doanh, có sc cnh tranh và
đng vng trong th trng; th tc qun lỦ nghip v, quy trình thc hin và bo
đm s tuân th trong khi giao dch; c cu t chc hp lỦ, có s phân đnh rõ ràng
trách nhim và quyn hn gia nhân viên và nhà qun lỦ, gia các khâu, gia các b
phn; chính sách nhân s hp lỦ, khuyn khích tính tích cc ca mi thành viên,
duy trì k lut ni b, to không khí ci m, thái đ hp tác trong công vic;…
 Kt qu hotăđng kinh doanh:
Li nhun là kt qu c th nht ca quá trình kinh doanh. Doanh nghip
trong c ch th trng ch có th tn ti và đng vng đc bng cách kinh doanh
có hiu qu to ra li nhun. Vì vy, vic đánh giá li nhun là khâu then cht trong
phân tích vì nó to ra tng trng ni ti tác đng đn kh nng huy đng vn bên
ngoài, to hình nh tt cho ngân hàng trên th trng. Các nhà qun tr thng dùng
các ch s sau đ đánh giá kt qu kinh doanh da trên li nhun:
 Tăsutăsinhăliătrênăvnăchăsăhuă(ROE):


Ch tiêu này đo lng hiu qu s dng mt đng vn ch s hu, và th
hin kh nng lành mnh trong hot đng ca mt ngân hàng. ROE còn cho bit
kh nng s dng vn c phn ca ngân hàng nên ch tiêu này có Ủ ngha quan
Li nhun sau thu

ROE = x 100%
Vn ch s hu

~ 15 ~
trng đi vi c đông. ROE càng ln cho thy kt qu hot đng trên vn c phn
ca ngân hàng tt.
 TăsutăsinhăliătrênătngătƠiăsnă(ROA):


ROA là ch tiêu đánh giá hiu qu công tác qun lỦ, cho thy kh nng
chuyn tài sn ca ngân hàng thành thu nhp ròng. Ch tiêu ROA còn đc dùng đ
đo lng kh nng sinh li ca tài sn Có, th hin kh nng s dng linh hot các
khon mc ca tài sn Có. T l này càng cao nói lên s qun lỦ tài sn có tt
nhng cng th hin mc đ ri ro càng cao mang li t tài sn Có.
 Tălăthuănhpălƣiăcnăbiênă(NIM):


NIM đc s dng đ đo lng mc chênh lch gia thu t lưi và chi phí tr
lưi mà ngân hàng có th đt đc thông qua vic kim soát cht ch tài sn sinh li
và tìm kim các ngun vn có chi phí thp nht. T l NIM tng cho thy du hiu
ca qun tr tt tài sn N - Có, trong khi NIM có xu hng thp và b thu hp s
cho thy li nhun ngân hàng đang b co hp li.
 Kh nngăthanhăkhon:
Có hai nguyên nhân lỦ gii ti sao thanh khon li có Ủ ngha đc bit quan
trng vi ngân hàng. Th nht, cn phi có thanh khon đ đáp ng yêu cu vay
mi mà không cn phi thu hi nhng khon cho vay đang trong hn hoc thanh lỦ
các khon đu t có k hn. Th hai, cn có thanh khon đ đáp ng tt c các bin
đng hàng ngày hay theo mùa v v nhu cu rút tin mt cách kp thi và có trt t.
Do ngân hàng thng xuyên huy đng tin gi ngn hn và cho vay s tin đó vi
thi hn dài hn nên ngân hàng v c bn luôn có nhu cu thanh khon rt ln. Mà

thanh khon nh hng đn lòng tin ca ngi gi tin và ngi cho vay. Thanh
khon kém là nguyên nhân trc tip ca hu ht các trng hp đ v ngân hàng.
 xác đnh kh nng thanh toán ca ngân hàng, có th s dng các ch s:

Li nhun sau thu
ROA = x 100%
TngătƠiăsnăCó

Thuănhpălƣiăậ Chiăphíălƣi
NIM = x 100%
TƠiăsnăCóăsinhălƣi
TƠiăsnăCóăthanhătoánăngay
Kh nngăchiătr =
Tng N phi tr