B GIÁO DC V̀ ̀O TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
VIN ̀O TO SAU I HC
TRN VN TUYN
CÁC NHÂN T NH HNG N QUYT
NH U T BT NG SN CA KHÁCH
HÀNG CÁ NHÂN TI TP.HCM
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH – NM 2013
B GIÁO DC V̀ ̀O TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
VIN ̀O TO SAU I HC
TRN VN TUYN
CÁC NHÂN T NH HNG N QUYT
NH U T BT NG SN CA KHÁCH
HÀNG CÁ NHÂN TI TP.HCM
CHUYÊN NGÀNH: QUN TR KINH DOANH
MÃ S: 60340102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
TS. NGÔ QUANG HUÂN
TP.H CHÍ MINH – NM 2013
LI CAM OAN
tài “Các nhơn t nh hng đn quyt đnh đu t bt đng sn ca khách hàng
cá nhân ti thành ph H Chí Minh” là đ tài do chính tác gi thc hin.
Tác gi da trên vic vn dng các kin thc đã đc hc, các tài liu tham kho thông
qua vic tìm hiu, trao đi vi Giáo viên hng dn khoa hc đ hoàn thành lun vn
này, s liu thng kê và kho sát là trung thc, ni dung và kt qu nghiên cu ca lun
vn cha tng đc công b trong bt c công trình nào cho ti thi đim hin nay.
Tác gi xin cam đoan nhng li nêu trên là hoàn toàn đúng s tht.
Tác gi
TRN VN TUYN
DANH MC CÁC T VIT TT
CS : Chính sách
CK : Chng khoán
BS : Bt ng Sn
EFA : Phân tích nhân t khám phá (Exploratory Factor Analysis)
NTD : Ngi tiêu dùng
SXKD : Sn xut kinh doanh
DANH MC CÁC HÌNH V
Hình 1: Các giai đon ca quy trình quyt đnh đu t BS 31
Hình 2: Quy trình t đánh giá các la chn đn quyt đnh đu t BS 33
Hình 3: Mô hình nghiên cu tng quát các yu t tác đng đn quyt đnh đu t /
tiêu dùng BS 36
Hình 4: Mô hình nghiên cu đ ngh v các yu t nh hng đn quyt đnh đu
t BS 39
MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC HÌNH V
CHNG 1: TNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU 01
1.1 Lý do chn đ tài 01
1.2 Mc tiêu nghiên cu 01
1.3 i tng và phm vi nghiên cu 02
1.4 Phng pháp và quy trình nghiên cu 02
1.5 B cc lun vn 03
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 04
2.1 Tng quan v lý thuyt BS 04
2.1.1. Khái nim BS 04
2.1.2. c đim c bn ca BS 04
2.1.3. Hàng hóa BS 05
2.1.4. Phân loi BS 06
2.1.5. Khái nim th trng BS 06
2.1.6. c đim th trng BS 07
2.1.7.Vai trò ca th trng BS 09
2.1.8.Thc trng th trng BS trong thi gian qua 10
2.2. Lý thuyt quyt đnh đu t BS ca nhà đu t cá nhân 20
2.2.1. Khái nim Quyt đnh đu t 20
2.2.2. Khái nim nhà đu t cá nhân 21
2.2.3. Yu t nh hng đn quyt đnh đu t BS ca khách hàng cá nhân 21
2.2.3.1. Các yu t vn hóa 21
2.2.3.2 Các yu t xã hi 22
2.2.3.3. Các yu t cá nhân 23
2.2.3.4. Các yu t tâm lý 24
2.2.3.5. Yu t sinh li 29
2.2.4. c đim ca Khách hàng cá nhân khi ra quyt đnh đu t BS 30
2.2.5.Các giai đon ca quá trình thông qua quyt đnh đu t BS ca khách hàng
cá nhân 31
2.2.6. Mt s nghiên cu trong và ngoài nc có liên quan đn đ tài 35
2.2.7. Mô hình nghiên cu và các gi thuyt 37
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 41
3.1 Gii thiu 41
3.2 Thit k nghiên cu 41
3.2.1 Phng pháp nghiên cu 41
3.2.2 Tin trình kho sát và thng kê s b 42
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 45
4.1 Thng kê s b các bin kho sát ca 6 thành phn 45
4.2 Phân tích Cronbach Alpha 47
4.3 Phân tích nhân t 51
4.4 Kim đnh mô hình và gi thuyt nghiên cu 54
CHNG 5: KT LUN VÀ CÁC HÀM Ý QUN TR 60
5.1. Gi ý các gii pháp nhm nâng cao hiu qu đu t BS 61
5.1.1. Hàm ý qun tr ca nhà đu t cá nhân 61
5.1.2. Hàm ý qun tr ca các công ty kinh doanh BS. 63
5.1.3. Hàm ý qun tr nhm hoàn thin h thng chính sách pháp lut 63
5.2 . Nhng yu t c hi và hn ch trong đu t BS ti TP.HCM 65
TÀI LIU THAM KHO 69
PH LC
Ph lc 1. BNG CÂU HI 71
Ph lc 2: BNG CÂU HI 75
Ph lc 3: KT QU KHO SÁT 81
1
CHNG 1: TNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU
1.1 Lý do chn đ tƠi
Th trng Bt ng Sn ngày càng có v trí quan trng trong nn kinh t quc
dân, góp phn thúc đy quá trình hin đi hóa và đô th hóa, mang li nhiu gii pháp
nhà cho nhiu tng lp dân c, thu hút mnh m nhiu ngun vn đu t, mang li
ngun thu ln cho Ngân Sách Nhà Nc. Tuy nhiên nhng nm gn đây, hàng lot các
s kin quan trng nh Vit Nam gia nhp WTO, khng hong tài chính toàn cu nm
2008, kèm vi nhng bin đng liên tc v kinh t - chính tr đư to ra không ít đi
thay cho th trng Bt ng Sn. Nhà đu t bn khon không bit b tin vào đâu
khi th trng chng khoán hot đng cm chng nhiu nm lin, th trng bt đng
sn đóng bng cha có du hiu hi phc, th trng vàng ming nay đư b nhà nc
hn ch, lm phát và xng du thì tng cao, đng tin thì b mt giáầ Không ch có
vy, tình trng đu t theo xu hng by đàn, theo đám đông din ra ngày càng ph
bin. Nhiu nhà đu t pht l trc nhng phân tích v tài sn đu t mà ch quan tâm
đn xu hng tc thi ca th trng. Thi gian gn đây Chính Ph đang có các chính
sách nhm phc hi th trng Bt ng Sn thông qua các gói kích cu, nhng điu
này là cha đ, chúng ta cn nghiên cu v các nhân t quyt đnh đu t ca nhà đu
t cá nhân đ góp phn phc hi li th trng này. c bit thông qua các nhân t này
mà chúng ta có các chin lc qun tr đ phát trin bn vng th trng Bt ng Sn
ti TP HCM.
1.2 Mc tiêu nghiên cu
Tìm ra các nhân t ca nhà đu t cá nhân nh hng đn đu t Bt ng Sn ti TP.
HCM. Mc đ tác đng ca các nhân t đó nh th nào đn đu t Bt ng Sn ti
TP.HCM. âu là các nhân t có tác đng quyt đnh đn vic đu t Bt ng Sn ti
TP.HCM ca nhà đu t cá nhân. a ra hàm ý các mc tiêu qun tr ca bài nghiên
cu.
2
1.3 i tng vƠ phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Nhà đu t cá nhân đu t Bt ng Sn ti TP.HCM
vi mc đích kinh doanh chênh lch giá. đây Tác gi xin nói rõ là nhà đu t cá nhân
còn đi tng kho sát là nhng khách hàng đư và đang mua Bt ng Sn. S khác
nhau đây là mc đích mua Bt ng Sn. Phn này s đc làm rõ trong chng 2
c s lý thuyt.
Phm vi nghiên cu: Th trng Bt ng Sn ti TP.HCM.
Phm vi thi gian nghiên cu: Phân tích sâu vào giai đon t nm 2006 đn
nm 2013. ây là giai đon có nhiu bin đng trên th trng Bt ng Sn ti
TP.HCM.
1.4 Phng pháp vƠ quy trình nghiên cu
Phng pháp nghiên cu: u tiên tác gi x dng phng pháp GT đ xây
dng mô hình lý thuyt bng cách thu thp, so sánh, xây dng và kt ni các khái nim
vi nhau.
Sau đó tác gi kho sát các khách hàng cá nhân ti 8 công ty Bt ng Sn ti
TP.HCM vi s mu ti thiu 29*5 = 145 theo phng Phng pháp phân tích d liu
đc s dng cho nghiên cu này là phân tích nhân t khám phá (EFA), phân tích nhân
t khng đnh CFA, phân tích nhân t ( EFE ) đ đánh giá mc đ tác đng ca tng
nhân t. S dng phn mm SPSS.
Quy trình nghiên cu: T thc tin tác gi đa ra vn đ nghiên cu, đt các câu
hi nghiên cu, da vào lý thuyt tài chính hành vi và hi ý kin các chuyên gia đ xây
dng đa ra mô hình lỦ thuyt. Da vào mô hình lý thuyt xây dng bng câu hi kho
sát và kim đnh mô hình đ đa ra các nhân t quan trng nh hng đn quyt đnh
đu t Bt ng Sn ti TP.HCM ca khách hàng cá nhân.
3
1.5 B cc Lun Vn
Chng 1. Tng quan v đ tài nghiên cu
- Tng quan các ni dung chính ca lun vn và các vn đ nghiên cu: Lý do chn đ
tài, mc tiêu, Ủ ngha, phng pháp nghiên cu và đim mi ca đ tài.
Chng 2. C s lý thuyt và mô hình nghiên cu
- Trình bày v khái nim, nhng hiu bit c bn v th trng Bt ng Sn. Các yu
t tác đng đn đu t Bt ng Sn ca khách hàng cá nhân. Trình bày lý thuyt Tài
Chính Hành Vi. Trình bày li ích và ri ro khi đu t BS. Tác đng ca BS ti nn
kinh t.
Chng 3. Phng pháp nghiên cu
- Trình bày phng pháp nghiên cu dùng đ đánh giá thang đo các khái nim nghiên
cu, mô hình lý thuyt và thng kê s b các bin kho sát.
Chng 4. Kt qu nghiên cu
- Tho lun kt qu nghiên cu, đa ra và đánh giá mc tác đng ca các nhân t nh
hng đn quyt đnh đu t Bt ng Sn ti TP.HCM.
Chng 5. Kt lun và hàm ý qun tr
- Kin ngh nhng gii pháp qun tr nhm nâng cao quyt đnh đu t và phát trin th
trng Bt ng Sn ti TP.HCM bn vng hn.
Tng kt chng 1
Chng 1 tác gi gii thiu v lý do chn đ tài, ni dung chính ca Lun Vn, mc
tiêu, Ủ ngha ca Lun Vn. Nêu lên các phng pháp và quy trình nghiên cu ca
Lun Vn, đc bit đim mi ca Lun Vn là nghiên cu yu t Tài chính hành vi tác
đng đn đu t BS ca khách hàng cá nhân ti Tp HCM.
4
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
2.1 Tng quan v lý thuyt BS
2.1.1 Khái nim BS
Có rt nhiu khái nim v BS và đc quy đnh c th bng pháp lut ca mi
nc khác nhau vi nhng nét đc thù riêng th hin quan đim phân loi và tiêu chí
phân loi, nhng chúng ta thy đu thng nht ch xem BS gm đt đai và nhng
tài sn gn lin vi đt đai.
Theo quy đnh ca Lut dân s nc Cng hòa xư hi ch ngha Vit Nam sa
đi s 33/2005/QH11, Quc hi khóa XI, k hp th 7 thì BS là các tài sn bao gm:
đt đai, nhà ca, công trình xây dng gn lin vi đt đai k c tài sn gn lin vi nhà
hay công trình xây dng do pháp lut quy đnh.
2.1.2. c đim c bn ca BS
BS có nhng đc đim sau:
Tính c đnh và lâu bn : BS ch to lp trên mt din tích c th ca đt đai.
t đai là tài nguyên quc gia không th thay đi din tích. Nu đt đai đó không th là
hàng hóa thì BS gn trên đó cng khó khn trong vn đng vi t cách là hàng hóa.
BS là tài sn không th di di nên h s mô t BS ghi nhn s bin đng theo thi
gian v hin trng, v ch s hu, ch s dng, theo mt trình t pháp lỦ nht đnh và
là yu t đc bit quan trng trong quan h giao dch trên th trng BS. Tính lâu bn
đc th hin rõ trong quá trình s dng đt đai, bi vì đt đai không b hao mòn.
- Tính khan him đc bit: Do s phát trin ca sn sut, s gia tng dân s làm
cho nhu cu v đt đai, nhà ngày càng tng, trong khi đó tng cung đt đai thì không
đi. Chính vì vy giá c đt đai có xu hng ngày càng gia tng.
- Tính cá bit ln và chu s nh hng qua li ln nhau: Không có BS nào do
mi BS đc xác lp trên mt din tích c th ca đt đai vi v trí đa lỦ, đa hình,
5
kiu dáng kin trúc, c s h tng, khác nhau. Tuy BS mang tính cá bit cao nhng
trong trng hp có nhng thay đi ln xung quanh BS nào đó s có nhng tác đng
mnh v nhu cu và giá c ca BS đó.
Chu s chi phi mnh m ca chính sách, pháp lut do nhà nc ban hành cng
nh các hot đng trong lnh vc kinh t - vn hóa - xư hi: Do đt đai là tài sn quan
trng ca quc gia, phi chu s chi phi ca nhà nc nhm làm gim nhng tác đng
xu đn nn kinh t, và phát huy nhng ngun lc có đc t th trng BS. Bên
cnh đó, do BS nm trong mt không gian nht đnh nên nó chu nhiu nh hng
bi nhiu yu t tp quán, tâm lỦ, th hiu, môi trng sng ca cng đng dân c khu
vc và nó còn chu nh hng bi các yu t liên quan đn nhiu ngành kinh t, khoa
hc k thut, ngh thut kin trúc, môi trng,
2.1.3. HƠng hóa BS.
Hàng hóa BS là BS đc đem trao đi, mua bán trên th trng trong khuôn
kh pháp lut cho phép. Hàng hóa BS gm hai loi ch yu: đt đai và các vt kin
trúc đư xây dng gn lin vi đt. Có nhng BS không phi là hàng hóa nh các công
trình h tng công cng, đt đai b cm mua bán. ,
Cng ging nh các hàng hóa khác, hàng hóa BS cng có hai thuc tính: giá tr
và giá tr s dng. Do đc đim riêng có mà BS đc xem là loi hàng hóa đc bit.
Hàng hóa BS có nhng đc trng sau:
- Tng cung đt đai là c đnh và vic cung ng đt đai phù hp cho tng mc
đích riêng b hn ch v mt qui hoch ca nhà nc. Do đó, giá c BS luôn có xu
hng ngày càng tng lên, và cung BS kém co giưn so vi giá.
- Thi gian giao dch hàng hóa BS dài hn so vi hàng hóa thông thng, bi
vì giao dch BS không ch giao dch bn thân BS mà còn bao gm c h s pháp lỦ
ca BS đó na. Do đó chi phí giao dch thng khá cao.
- Tính thanh khon kém do hàng hóa BS thng có giá tr khá cao, thi gian
giao dch dài nên kh nng chuyn hóa thành tin mt chm.
6
Hàng hóa BS chu s qun lỦ cht ch ca nhà nc, và chu nh hng ca yu
t tp quán, tâm lỦ, th hiu, tính cng đng
2.1.4. Phơn loi BS
Cn c theo khái nim trên, BS có th chia thành 3 loi sau:
* BS có đu t xây dng gm : BS nhà , BS vn phòng, nhà xng và công
trình thng mi dch v, BS h tng (h tng k thut, h tng xư hi), Trong
BS có đu t xây dng thì nhóm BS nhà đt (gm đt đai và các tài sn gn lin vi
đt đai) là nhóm BS c bn, chim t trng rt ln, có tính cht phc tp và chu nh
hng ca nhiu yu t ch quan và khách quan. Nhóm này chim đa s trong các giao
dch trên th trng BS nc ta cng nh các nc trên th gii.
* BBS không đu t xây dng : BS thuc loi này ch yu là đt nông nghip
(di dng t liu sn xut) bao gm các loi đt nông nghip, đt rng, đt nuôi trng
thu sn, đt làm mui, đt him, đt cha s dng,
BS đc bit: là nhng BS nh các công trình bo tn quc gia, di sn vn hoá
vt th, nhà th, đình chùa, miu mo, ngha trang,
2.1.5. Khái nim th trng BS
Th trng BS là th trng mà các giao dch, mua bán và trao đi v BS đc
din ra gia ngi mua và ngi bán thông qua c ch giá. Tuy nhiên, BS khác vi
các hàng hóa khác ch chúng không ch đc mua bán, mà còn là đi tng ca
nhiu giao dch khác nh cho thuê, th chp, chuyn dch quyn s dng. Do đó, th
trng BS hoàn chnh không th ch là quan h gia ngi mua, ngi bán v BS
mà còn là ni din ra các giao dch liên quan đn BS nh : Cho thuê, th chp, bo
him Tóm li, th trng BS là tng th các giao dch v BS da trên c ch giá
và đc din ra trong mt không gian và thi gian nht đnh.
7
2.1.6. c đim th trng BS
Th trng BS mang tính vùng, tính khu vc sơu sc vƠ không tp trung,
tri rng trên khp các vùng min ca đt nc.
BS là mt loi hàng hoá c đnh và không th di di v mt v trí và nó chu nh
hng ca các yu t tp quán, tâm lỦ, th hiu. Trong khi đó, tâm lỦ, tp quán, th hiu
ca mi vùng, mi đa phng li khác nhau. Chính vì vy, hot đng ca th trng
BS mang tính đa phng sâu sc.
Mt khác, th trng BS mang tính không tp trung và tri rng mi vùng
min ca đt nc. Sn phm hàng hoá BS có “d tha” vùng này cng không th
đem bán vùng khác đc. Bên cnh đó, mi th trng mang tính cht đa phng
vi quy mô và trình đ khác nhau do có s phát trin không đu gia các vùng, các
min, do điu kin t nhiên và trình đ phát trin kinh t-vn hoá-xư hi khác nhau dn
đn quy mô và trình đ phát trin ca th trng BS khác nhau. Th trng BS
các đô th có quy mô và trình đ phát trin kinh t cao thì hot đng sôi đng hn th
trng BS nông thôn, min núi,
Th trng BS chu s chi phi ca yu t pháp lut.
BS là tài sn ln ca mi quc gia, là hàng hoá đc bit, các giao dch v BS
tác đng mnh m đn hu ht các hot đng kinh t-xư hi. Do đó, các vn đ v BS
đu s chi phi và điu chnh cht ch ca h thng các vn bn quy phm pháp lut
riêng v BS, đc bit là h thng các vn bn quy phm pháp lut v đt đai và nhà .
c đim này đc bit đúng nc ta do th trng đt đai cp I (th trng s cp-
giao đt và cho thuê đt) là chu tác đng nht bi các quyt đnh ca Nhà nc. Chính
ph các nc trên th gii đu quan tâm đn BS và th trng BS, luôn điu chnh
chính sách v BS và th trng BS nhm huy đng các ngun lc v BS phc v
các mc tiêu phát trin kinh t-xư hi.
Th trng BS lƠ dng th trng không hoƠn ho (thông tin không đy
đ, thiu mt s t chc ca th trng).
8
c đim này xut phát t nhng đc trng riêng ca mi vùng, chu s chi phi
ca điu kin t nhiên cng nh truyn thng và tp quán, th hiu, tâm lỦ xư hi trong
quá trình s dng BS. Thm chí, ngay trong bn thân các th trng đa phng, s
hiu bit v các giao dch cng không hoàn ho, ngi mua và ngi bán thng thiu
thông tin liên quan đn nhng giao dch trc.
S tác đng ca Nhà nc là mt trong các yu t to nên tính không hoàn ho
ca th trng BS. Bt k Nhà nc nào cng đu có s can thip vào th trng
BS các mc đ khác nhau, trong đó ch yu là đt đai đ thc hin các mc tiêu
phát trin chung. BS có tính d bit, tin tc th trng hn ch, đt đai trên th trng
s cp ph thuc vào quyt đnh ca Nhà nc nên th trng BS là th trng cnh
tranh không hoàn ho.
Mt khác, th trng BS không hoàn ho còn do tính cht không tái to đc
ca đt, nên th trng BS mang tính đc quyn, đu c nhiu hn các th trng
hàng hoá khác.
Th trng BS có mi liên h mt thit vi th trng vn vƠ tƠi chính.
ng thái phát trin ca th trng nƠy tác đng ti nhiu loi th trng trong
nn kinh t.
BS là tài sn đu t trên đt bao gm c giá tr đt đai sau khi đc đu t. Mà
đu t to lp BS thng s dng mt lng vn ln vi thi gian hình thành BS
cng nh thu hi ngun vn dài. Khi BS tham gia lu thông trên th trng BS, các
giá tr cng nh các quyn v BS đc đem ra trao đi, mua bán, kinh doanh V.V
gii quyt vn đ lu thông tin t, thu hi vn đu t và mang li li nhun cho các
bên giao dch. iu này chng t th trng BS là đu ra quan trng ca th trng
vn.
Ngc li, th trng BS hot đng tt là c s đ huy đng đc ngun tài
chính ln cho phát trin kinh t thông qua th chp và gii ngân (Theo thng kê, các
nc phát trin lng tin ngân hàng cho vay qua th chp bng BS chim 80% trong
9
tng lng vn cho vay).
Ngoài ra, th trng BS còn có quan h trc tip vi th trng xây dng và qua
đó mà bc cu ti các th trng vt liu xây dng và đ ni tht, th trng lao đng.
Dao đng ca th trng BS có nh hng lan to ti s phát trin n đnh ca nn
kinh t quc dân.
2.1.7.Vai trò ca th trng BS
- Th trng BS là mt trong nhng th trng quan trng ca nn kinh t : Vì
th trng này liên quan trc tip ti mt lng tài sn cc ln c v quy mô, tính cht
cng nh giá tr ca các mt trong nn kinh t quc dân. BS là tài sn ln ca mi
quc gia. T trng BS trong tng s ca ci xư hi các nc có khác nhau nhng
thng chim trên di 40% lng ca ci vt cht ca mi nc. Các hot đng liên
quan đn BS chim ti 30% tng hot đng ca nn kinh t. Theo đánh giá ca các
chuyên gia, tng giá tr vn cha đc khai thác cha trong BS các nc đang phát
trin là rt ln lên ti hàng nghìn t USD, gp nhiu ln tng h tr ODA ca các nc
phát trin hin dành cho các nc đang phát trin trong vòng 30 nm qua. BS còn là
tài sn ln ca tng h gia đình. Trong điu kin nn kinh t th trng thì BS ngoài
chc nng là ni , ni t chc hot đng kinh t gia đình, nó còn là ngun vn đ phát
trin thông qua hot đng th chp.
- Th trng BS phát trin thì mt ngun vn ln ti ch đc huy đng : Theo
thng kê, các nc phát trin lng tin ngân hàng cho vay qua th chp bng BS
chim trên 80% trong tng lng vn cho vay. Vì vy, phát trin đu t, kinh doanh
BS đóng vai trò quan trng trong vic chuyn các tài sn thành ngun tài chính di
dào phc v cho yêu cu phát trin kinh t xư hi, đc bit là đu t phát trin c s h
tng ca nn kinh t.
- Phát trin và qun lỦ tt th trng BS, đc bit là th trng quyn s dng
đt là điu kin quan trng đ s dng có hiu qu tài sn quỦ giá này: Kinh nghim
ca các nc cho thy đ đt tiêu chun ca mt nc công nghip hoá thì t l đô th
10
hoá thng chim t 60 - 80%. Nh vy, vn đ phát trin th trng BS đ đáp ng
yêu cu đô th hoá nc ta là vn đ ln và có tm quan trng.
Phát trin và qun lỦ tt th trng BS s góp phn kích thích sn xut phát
trin, tng ngun thu cho ngân sách : Th trng BS có quan h trc tip vi các th
trng nh th trng tài chính tín dng, th trng xây dng, th trng vt liu xây
dng, th trng lao đng Phát trin và điu hành tt th trng BS s có tác dng
thúc đy tng trng kinh t thông qua các bin pháp kích thích vào đt đai, to lp các
công trình, nhà xng, vt kin trúc, Theo Tng cc thu các khon thu ngân sách có
liên quan đn nhà, đt trong giai đon t nm 2001 đn nm 2007 bình quân gn 9.000
t đng/nm mc dù t l này mi chim gn 40% các giao dch, còn trên 60% cha
kim soát đc và thc t là các giao dch không thc hin ngha v thu vi Nhà
nc. Nu thúc đy bng c ch, chính sách và pháp lut đ các giao dch BS chính
thc (có đng kỦ và thc hin ngha v thu) và đi mi c ch giao dch theo giá th
trng thì hàng nm th trng BS s đóng góp cho nn kinh t trên 20.000 t đng
mi nm).
- Phát trin và qun lỦ có hiu qu th trng BS s đáp ng nhu cu bc xúc
ngày càng gia tng v nhà cho ngi dân t đô th đn nông thôn: Th trng nhà
là b phn quan trng chim t trng ln trong th trng BS. Th trng nhà là th
trng sôi đng nht trong th trng BS, nhng cn st nhà đt hu ht đu bt đu
t st nhà và lan to sang các th trng BS khác và nh hng trc tip đn đi
sng ca ngi dân. Vì vy, phát trin và qun lỦ có hiu qu th trng BS nhà ,
bình n th trng nhà , bo đm cho giá nhà phù hp vi thu nhp ca ngi dân là
mt trong nhng vai trò quan trng ca qun lỦ nhà nc v th trng BS nhà .
2.1.8.Thc trng th trng BS trong thi gian qua.
Th trng BS ti Tp.HCM mang nhiu nét chung tng đng vi th trng
BS các tnh trên c nc. Nhìn chung, th trng BS ti Tp.HCM din bin khá
phc tp t sau nm 1993 cho đn nay và sau đây chúng ta s xem xét c th tng giai
11
đon :
* Giai đon st giá đu tiên (1993-1994): Nguyên nhân chính ca đt st giá
BS này là do nn kinh t chuyn t c ch k hoch hóa tp trung bao cp sang
c ch th trng, nên đư làm xut hin th trng BS. Vi thu nhp cao hn đáng k
sau nhiu nm b khng hong kinh t - xư hi, ngi dân mun cái thin điu kin nhà
, nên nhu cu bt đng sn đư tng mnh.
Trong đt st giá này, giá BS đư tng 5 đn 6 ln và nhanh chóng lan ta t
thành ph ln ra các th xư. Trc din bin nh vy, Nhà nc đư có chính sách thu
đánh vào vic đu c, chuyn nhng BS, nên cn st đư nhanh chóng h nhit, ri
đóng bng sut 5-6 nm sau đó.
* Giai đon th trng BS bùng n (2001-2002) : Sau mt thi gian dài bình
lng, t nm 2000, giá nhà đt bt đu bin đng, tip đó giá c tng nhanh liên tc và
đt đnh cao vào khong quỦ II nm 2001. Theo nhiu chuyên gia nhn đnh, giá BS
ca Vit Nam giai đon này đang mc đt nht th gii, cao hn c mt s thành ph
ln ca các nc công nghip phát trin.
Cn st này, ngoài các nguyên nhân ging nh cn st giá ln th nht, còn do
mt s nguyên nhân khác.
Th nht: do s xut hin hàng lot doanh nghip ngoài nhà nc sau khi có Lut
Doanh nghip, dn đn nhu cu rt cao v mt bng sn xut, kinh doanh, xây dng
vn phòng, chung c, trung tâm thng mi, siêu th, ca hàng.
- Th hai: do Nhà nc đy mnh đu t xây đng các công trình h tng nh
khu đô th mi, đng xá, nên kéo mt bng giá BS tng theo.
- Th ba : do yu t tâm lỦ k vng vào kh nng sinh li vô tn ca đt đai, và
cui cùng là do thiu các thông tin v giá nhà đt.
Trong cn st này, giá BS đư tng 3 đn 4 ln và cng nhanh chóng lan ra rt
nhiu ni. Sau đó, cn st cng h nhit, ri đóng bng trên 3 nm. S h nhit và
đóng bng này do nhiu yu t, nh vic Nhà nc đư tng giá BS tính thu, s xut
12
hin ca th trng chng khoán, cuc khng hong chu k M đư làm cho giá USD
gim,
* Giai đon th trng bt đng sn đóng bng (2003-2005) : T cui nm
2003 đn 2005 th trng BS Tp.HCM din ra trm lng. Nm sau lnh hn nm
trc. Nm 2003 giao dch đa c thành công gim 28%; nm 2004 gim 56%; và nm
2005 gin 78%. Giá nhà đt trên mt bng Tp.HCM lúc này có biu hin st gim rõ
nét, tuy din bin không đng đu và khá phc tp.
Trong giai đon này có th đánh giá mt s nguyên nhân dn đn tình trng
“đóng bng” trên th trng BS nh sau:
- Do giá BS Vit Nam hin đang đc đánh giá mc quá cao so vi thu
nhp thc t.
Ti châu Âu, mt ngôi nhà đin hình giá thng gp 4-5 ln tin lng hàng nm,
còn Vit Nam thu nhp bình quân ca tng lp khá gi ti đô th ln nh Tp.HCM
vào khong 5.000 USD/nm trong khi giá ph bin ca mt cn h hng trung đây
khong 50.000 USD tc là gp 10 ln lng hàng nm. iu đó có ngha là giá BS
ti Tp.HCM đang mc không bình thng so vi mt bng chung ca th gii. Theo
quy lut ca th trng tt yu khi giá quá cao so vi thu nhp thc t thì đng nhiên
s làm cho cu gim mnh, đây là nguyên nhân chính làm th trng BS b đóng
bng trong giai đon này.
- Do tâm lý “ch đi ” ca ngi dân.
Vì giá BS đc đánh giá đư là quá cao so vi th gii và so vi thu nhp ca
ngi dân Vit Nam nên ngi dân kì vng vào giá BS s xung trong thi gian ti.
ng thi do Nhà nc đư xit cht và qun lí hot đng mua bán BS và c ch
chính sách v qun lỦ đt đai ca Nhà nc đang trong quá trình chnh sa và hoàn
thin nên tâm lỦ ca ngi dân còn “ch đi” cha mua ngay.
- Do Nhà nc điu chnh giá đt.
Ngày 1/1/2005, bng giá đt mi đc điu chnh theo hng sát vi giá thc t
13
làm cho chi phí đn bù gii ta lên cao (bình quân chi phí đn bù gii phóng mt bng
theo nguyên tc phi tha thun vi dân hin nay theo quy đnh ca Lut đt đai cao
hn so vi chi phí đn bù trc kia, đó là cha k đn các chi phí không nm trong quy
đnh nh phi h tr cho đa phng đ gii phóng mt bng nhanh hn, các d án tip
tc gp khó khn nên đu t các khu đô th gim mnh.
- Do li nhun thu t kinh doanh BS gim mnh.
Dòng vn đư chuyn sang các lnh vc khác nh vàng, ngoi t, c phiu, lưi sut
trái phiu Chính ph, đa phng và gi tit kim ngân hàng đang có mc li tc rt
cao. Nu ch tính trong nm 2005 ch s VN-Index tng khong 40%, đng thi trên th
trng OTC, giá c phiu ca nhiu ngân hàng tng mnh lên ti khong 200-500%,
nên đây là nhng đim thu hút mnh m vn ca các nhà đu t.
- Giá vàng liên tc tng cao t 2004 tr li đây.
Trong khi giá BS đc đánh giá là quá cao nhng khi giao dch thng li đc
tính bng vàng nên vic giá vàng gia tng mnh m trong nm 2005 càng góp phn làm
cho BS “đóng bng” hn na. Không ch các cn nhà tr giá 200-300 cây vàng b
đóng bng gn nh hoàn toàn mà đn c các cn nhà có giá thp hn 100 cây. Th
trng mua bán đt d án, cn h mc du không b nh hng nhiu khi giá vàng lên
xung do vic thanh toán bng tin đng, nhng giá vàng lên cao cng khin cho nhiu
ch đu t gp khó khn trong vic gii ngân vi ngân hàng.
- Do Nhà nc áp dng các bin pháp nhm h nhit th trng BS.
Các c quan qun lỦ nhà nc trong giai đon này đư phi vào cuc nhm kim
ch “bong bóng” BS đa giá đt tr v đúng vi giá thc t nhm khuyn khích đu
t và sn xut kinh doanh, kích thích tng trng kinh t.
ó là :
+ Theo ch đo ca Chính ph, UBND Tp.HCM ban hành Ch th 08 v chn
chnh và tng cng qun lỦ Nhà nc v nhà đt trên đa bàn thành ph. Các qun,
huyn ca Tp.HCM đư đng lot trin khai thc hin hai ch th trên mt cách đng b
14
và kiên quyt. ng thi trong nm 2004 Chính ph ban hành Ngh đnh 182 v x lỦ
vi phm hành chính trong lnh vc đt đai.
+ Ban hành các vn bn nhm hn ch tình trng đu c, trong đó Ngh đnh
181/CP quy đnh “d án phi xây dng nhà xong mi đc bán” không cho phép bán
đt nn đư tác đng mnh đn th trng BS. Th trng đt nn d án coi nh b tê
lit, bi nhiu nhà đu t khó có đ lc đ thc hin t đu đn cui mt d án ln,
nht là đi vi các nhà đu t trong nc. Ch vài tháng sau đó, cn st nhà đt ti
Tp.HCM đư phn nào lng du, giá nhà đt có du hiu gim, tình trng vi phm pháp
lut đt đai nh chuyn nhng, san lp mt bng trái phép đư gim nhiu, cn lc đu
c BS lng dn. Vic mua nhà, đt đ đó, ch giá lên đ sang nhng kim li gim
mnh nên giá nhà đt ti các tnh, thành ph, đa phng khác cng ngui dn.
* Giai đon bùng phát tr li mƠ đnh đim lƠ cui nm 2007: Sang đn cui
nm 2006, th trng BS bt đu có du hiu phc hi sau hn 3 nm trm lng. Giao
dch nhà đt dân sinh “nhúc nhích”, đt d án, cn h; kinh doanh cn h cho thuê sôi
đng. c bit, vn phòng cho thuê và khách sn 4-5 sao thng xuyên thiu ngun
cung, giá đc đy lên cao liên tc.
Và th trng đư có có s tr li ngon mc vào nm 2007, đ có nhiu đt sóng
trong nm, đc bit là phân khúc cn h cao cp và đt nn d án. S lch pha cung
cu và môi trng đu t ci thin rõ nét đc coi là nguyên nhân s sôi đng này.
Khi đu bng đt tng giá vào khong tháng 3-4/2007 và lên đn đnh đim vi s
kin tranh mua cn h The Vista và Sky Garden III Tp.HCM, không ging nh đt
st đt 2001-2003, đt st nm 2007 ch din ra cc b, tp trung ch yu Tp.HCM,
chng hn, khu The Vista qun 2, tng giá t gn 1.400 USD mi m
2
vào đu nm lên
đn 2.800-3.000 USD mi m
2
vào vào tháng 8/2007. Nhng cn h trong d án Saigon
Pearl cui nm 2006 có giá 1.500 USD mi m
2
nhng lúc này đư lên đn 2.900-3.000
UD mi m
2
.
Khi các d án ln mc lên, thì giá đt nn các khu vc lân cn cng tng lên
15
chóng mt. C th, ta thy d án Trung Sn (d án khu Nam Sài Gòn, vùng lân cn
Phú M Hng) có giá 13triu đng/m
2
vào nm 2006, giá 18-20triu/m
2
vào tháng
3/2007 và 38-40 triu/m
2
vào cui nm 2007. Tng t, d án khu dân c ti phng
Phc Long B có giá 3,5-4 triu đng mi m
2
vào nm 2006, đn cui nm 2007 đư
lên đn 14-15 triu đng/m
2
. LỦ gii cho s bùng n ca th trng BS trong nm
2007, v c bn có hai nguyên nhân chính :
+ Nguyên nhân th nht: trong khi ngun cung tt c các khu vc đu rt hn
ch thì lng cu tng rt cao do nhiu ngun vn khng l đ vào BS.
Trc ht, tín dng ngân hàng tng rt mnh (gp trên 5 ln tc đ tng trng
kinh t), trong đó d n tín dng vào th trng BS chim trên 1/10 tng d n tín
dng toàn h thng ngân hàng.
K đn ngun vn t th trng chng khoán. Sau khi th trng chng khoán
chng li, nhiu nhà đu t đư thng ln và mt s nhà đu t nhìn thy xu hng gim
ca th trng này đã chuyn sang đu t vào th trng BS, đy giá trên th trng
này tng lên.
Tip theo là ngun vn ca các nhà đu t nc ngoài. Cùng vi vic là thành
viên chính thc ca WTO, th trng Vit Nam tr thành đim đn hp dn vi nhiu
nhà đu t nc ngoài, vi nhiu d đoán là “thi c vàng” cho nhiu th trng, trong
đó có th trng đa c, vn đu t nc ngoài (c đu t trc tip và đu t gián tip)
tng tc, trong đó có t l khá ln đc đu t vào lnh vc BS.
Mt ngun vn khác là lng ln kiu hi (khong 8 t USD) đ v Vit Nam,
mnh nht là thi đim cui nm. Ngoài ra, quyt đnh min th thc cho ngi Vit
Nam nc ngoài, và đ án cho phép Vit kiu đc s hu nhà Vit Nam cng
đang đc trình lên Chính ph.
+ Nguyên nhân th hai : chính là do Lut kinh doanh BS đi vào hin thc. iu
này đư giúp các nhà đu t nc ngoài đc thuê đt đ xây dng d án nhà đ bán,
đt s dng n đnh s dng lâu dài và s đc cp giy chng nhn Quyn s dng
16
trong vòng 70 nm (so vi 50 nm nh trc đây). Ngh đnh cng lit kê các trng
hp mà Chính ph có trách nhim gii phóng mt bng trc khi giao đt cho ch đu
t nhm đy nhanh tc đ ca quá trình đu t. Các đa phng cng không ngng n
lc ci cách hành chính, theo chiu hng rút ngn thi gian và gim bt các th tc
cp giy chng nhn đu t, đc bit là vic Tp.HCM công khai 20 khu đt vàng đ
kêu gi đu t.
* Giai đon th trng BS lao dc không phanh vƠo nm 2008: n nm
2008, cùng vi tín hiu nh hng ca khng hong tài chính M và các chính sách
tht cht tin t ca chính ph, th trng BS đư ri vào suy thoái. Vi mc tiêu kim
ch lm phát, NHNN Vit Nam đư ban hành nhiu chính sách đ tht cht chi tiêu. Vào
ngày 19/5/2008 lưi sut c bn đư đc nâng lên t 8,75% lên 12% và t ngày
11/6/2008, lưi sut c bn li đc điu chnh lên 14%. Vi mc lưi sut c bn mi,
trn lưi sut mà các ngân hàng thng mi cho các t chc kinh t vay (theo quy đnh
không quá 150% lưi sut c bn) đc ni lên thành 21%. Do đó, giao dch nhà đt
trên th trng Tp.HCM hu nh tê lit. Các khách hàng bt đu có du hiu hong
lon khi nhiu nhà đu t ln bán ra t. Ti các sàn giao dch nhng ch đa c cu
ni, lng giao dch nhà, đt thp nht t trc đn nay. Nhiu d án ti Tp.HCM đang
đi theo qu đo t điu chnh mt bng giá chung, gim trung bình 30% thm chí có
ni đn 50-60% so vi cui nm 2007.
* Giai đon th trng trm lng t nm 2009 đn nay: Di tác đng ca
cuc khng hong kinh t toàn cu cùng vi các chính sách tht cht tín dng, vic áp
dng chính sách thu thu nhp và các ngh ngh đnh chính sách liên quan đn đu t
BS cha r ràng, hp lỦ, đư đa th trng BS Vit Nam ri vào mt thi k dài m
đm trong sut giai đon 2009-2010. Nhiu nhà đu t BS ri vào tình trng điêu
đng khi giá nhà đt c st gim liên tc, vn ca h ri vào trng thái “đóng bng” do
vic mua bán BS din ra ht sc ì ch. nh đim là vào thi đim tháng 5/2009, giá
đt và cn h ti Tp.HCM đt mc k lc khi gim tn “đáy”. n cui tháng 7/2009,
17
tình hình nhà đt có nhng du hiu m lên đôi chút do có đt tng giá ngn. Giá nhà
thuc các d án, khu dân c tng nh, trung bình t 1 - 3% ti các An Phú-An Khánh
(qun 2), cn h M Khánh thuc d án Phú M Hng (qun 7), Giá đt nn cng
đang có chuyn bin tích cc khi các khu vc thuc d án Hng Gia-Hng Phú (qun
7), d án Him Lam-Kênh T tng t 25- 14%. Nhìn chung th trng BS nm 2009
đc ci thin đôi chút, c th nói là nh vào :
Th nht: Hng li t gói kích cu ca chính ph. Tác đng t gói kích cu th
nht ca chính ph (h tr lưi sut 4% cho sn xut kinh doanh) đư đa dòng tin
(không chính thc) đi vào th trng BS. Ngoài ra, Chính ph có k hoch s dng
49.000 t đng đ xây dng nhà xư hi giai đon 2009-2015. K hoch nay co th
làm m tr li phân khúc nhà có thu nhp thp. Hin nay theo ch trng ca chính
ph, các doanh nghip đư chuyn hng sang th trng cn h giá r, và phn nào h
đư thành công vi các d án ti các v trí giao thông tng đi thun li và giá c hp
lý (13 - 17 triu đông/m
2
).
Th hai: La do mt lng ln ngi dân nhn tin đn bù, gii to t khu đô th
mi Th Thiêm cng đang rc rch tìm mua đt đ tái đnh c hoc đu t ngc li
BS đ sinh li.
Th ba : S tr li ca tín dng BS. Vào ngày 19/2/2009, Vietcombank cho
Indochma Land vay 44 triu USD đ đu t vào d án khu phc hp trung tâm thng
mi, vn phòng, nhà Indochina Plaza Hanoi. Trc đó, ngân hàng BIDV cng cho
Hoàng Anh Gia Lai vay 5.650 t đng vào tháng 1/2009. Eximbank dành 4 t đng
cho các khách hàng cá nhân có nhu cu vay vn mua nhà, sa cha
Th t: Mc dù không còn mnh m nh trc đây do nh hng ca khng
hong kinh t th gii, nhng dòng vn FDI vn đ vào BS. Theo s liu t Tng cc
Thng kê trong nm 2009, lnh vc kinh doanh BS thu hút s quan tâm ln nht ca
các nhà đu t nc ngoài vi 7,4 t USD vn đng kỦ ca các d án đc cp phép
mi, chim 45,1% tng vn đng kỦ mi. Riêng Tp.HCM vn đu t mi FDI ca nm
18
2009 vào BS chim ti 61,6% gm 15 d án vi tng tr giá là 512,6 triu USD.
Nm 2010 th trng BS vn tip tc đc th hng kt qu ca các chính
sách chng suy gim kinh t, kích thích tng trng do Chính ph đư kp thi ban hành
các c ch chính sách và ch đo điu hành quyt lit, góp phn thúc đy th trng
BS phát trin.
c bit Ngh quyt ca Chính ph s 18/NQ-CP cùng các quyt đnh s 65, 66,
67 v mt s c ch, chính sách nhm đy mnh đu t xây dng nhà cho hc sinh,
sinh viên các c s đào to, nhà cho công nhân lao đng ti KCN, nhà cho ngi
có thu nhp thp ti khu vc đô th, quyt đnh v h tr nhà cho các h nghèo có
khó khn v nhà ti khu vc nông thôn đư góp phn đ th trng BS phát trin
lành mnh.
Thay đi rõ nét nht trên th trng BS chính là c cu hàng hóa. Nhà đu t đư
chuyn hng đu t vào phân khúc th trng nhà có mc giá trung bình, din tích
nh (mc giá trên di 1 t đng/cn) đ đáp ng nhu cu tht ca th trng, tng tính
thanh khon ca ngun vôn đu t.
Xét trên bình din chung, th trng BS vn còn nhiu khó khn, th trng cn
h, vn phòng cho thuê vn ri vào tình trng m, giá gim nhng vn không có
ngi thuê do nh hng ca khng hong kinh t, các công ty nc ngoài gim bt
nhân s, tit kim chi phí qun lỦ, Có th nói do mt s nguyên nhân sau:
+ Cuc khng hong kinh t vn còn đang nh hng nng n, có th nói Vit
Nam đang trong thi đim ngm đòn ca khng hong khi tình hình sn xut kinh
doanh và xut khu ca các ngành ch lc không ci thin đc nhiu.
+ Tình hình lm phát vn đang hin mc cao. T giá USD và giá vàng li luôn
luôn bin đng khin th trng này thu hút mnh dòng tin đu t ca ngi dân do
tâm lỦ ít b chôn vn mt thi gian dài nh BS. Bên cnh đó, chính sách tht cht cho
vay phi sn xut ca các ngân hàng nhà nc cng gây ra nhiu áp lc vi th trng
BS vn đang “èo ut” nh hin nay.