Quản trị rủi ro lãi suất tại ngân hàng TMCP ngoại thương việt nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH






TRNG MINH HỐM

QUN TR RI RO LÃI SUT TI NGÂN HÀNG
TMCP NGOI THNG VIT NAM




LUN VN THC S KINH T




Tp.H Chí Minh, nm 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
***



TRNG MINH HỐM

QUN TR RI RO LÃI SUT TI NGÂN HÀNG
TMCP NGOI THNG VIT NAM
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s : 60340201


LUN VN THC S KINH T



Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS. Trn Huy Hoàng




Tp.H Chí Minh, nm 2014
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC BNG BIU
PHN M U 1
1. Lý do chnăđ tài 1
2. Mcăđích nghiên cu 2
3. Câu hi nghiên cu 2
4. iătng và phm vi nghiên cu 2
5. Phngăphápănghiênăcu 3
6. Kt cu ca lunăvn 3

CHNG 1: C S LÝ LUN V RI RO LÃI SUT VÀ QUN TR RI
RO LÃI SUT TI NGỂN HÀNG THNG MI 4
1.1 Ri ro lãi sut 4
1.1.1. Khái nim 4
1.1.2. Các hình thc ri ro lãi sut 4
1.1.2.1 Ri ro v giá 4
1.1.2.2 Ri ro táiăđuăt 5
1.1.3. Nguyên nhân dnăđn ri ro lãi sut 5
1.1.3.1 Khi xut hin s không cân xng v k hn gia Tài sn và N 5
1.1.3.2 Do ngân hàng áp dng các loi lãi sutăkhácănhauătrongăquáătrìnhăhuyăđng
vn và cho vay 5
1.1.3.3 Do t l lm phát d kin không phù hp vi t l lm phát thc t nên vn
caăngânăhàngăkhôngăđc bo toàn sau khi cho vay 6
1.1.3.4 S thayăđi ca lãi sut th trng ngoài d kin ca ngân hàng 6
1.1.4 nhăhng ca ri ro lãi sut 6
1.1.4.1ăTácăđng ti thu nhp ca ngân hàng 6
1.1.4.2ăTácăđngăđn giá tr kinh t ca các tài sn 7
1.2 o lng ri ro lãi sut 8
1.2.1ăoălng ri ro lãi sut bng khe h nhy cm lãi sut 8
1.2.2 oălng ri ro lãi sut bngăphngăphápăphânătíchăđ nhy cm ca lãi sut 11
1.2.2.1ăoălngăđ nhy cm bng PVBP 11
1.2.2.2 oălngăđ nhy cm bngăphngăphápăquiătngăđngă 12
1.2.2.3ăoălngăđ nhy cm bngăphngăphápăkheăh k hn 13
1.2.3ăoălng ri ro lãi sut bngăphngăphápăgiáătr có th tn tht – VaR 16
1.2.3.1ăa vào d liu quá kh 17
1.2.3.2ăPhngăpháp thng kê 17
1.2.3.2 Daăvàoăphngăphápămôăphng 18
1.3 Qun tr ri ro lãi sut 19
1.3.1 Khái nim 19
1.3.2 Mc tiêu ca qun tr ri ro lãi sut 19

1.3.2.1 Gim thiu mt mát cho ngân hàng 19
1.3.2.2ăTngăli nhun cho ngân hàng 20
1.3.3 Ni dung qun tr ri ro lãi sut 21
1.3.3.1 Ban hành chính sách qun tr ri ro lãi sut 21
1.3.3.2 Xây dng quy trình qun tr ri ro lãi sut 28
1.3.3.3 Xây dng và qun lý bng hn mc RRLS 34
1.3.3.4 S dng công c sn phmăpháiăsinhăđ che chn ri ro lãi sut 35
1.3.4 Các nhân t nhăhngăđn qun tr ri ro lãi sut 37
1.3.4.1ăTrìnhăđ công ngh,ănngălc cán b chuyên môn 37
1.3.4.2ăMôiătrng pháp lý và s phát trin ca th trng tài chính 37
1.3.4.3 H thng thông tin d báo v tình hình th trng, lãi sut 38
1.3.5 Kinh nghim qun tr RRLS ti mt s NHTM và bài hc rút ra cho
Vietcombank 38
1.3.5.1 Kinh nghim QTRRLS ti mt s NHTM 38
1.3.5.2 Bài hc rút ra cho Vietcombank 40
Kt lun chng 1 40
CHNG 2: THC TRNG QUN TR RI RO LÃI SUT TI NGÂN
HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM GIAI ON 2011 ậ 2013 41
2.1 Gii thiu v Vietcombank 41
2.1.1 Thông tin chung 41
2.1.1.1 Tên giao dch 41
2.1.1.2ăa bàn kinh doanh 41
2.1.2 Quá trình hình thành và phát trin 41
2.1.2.1 T chc tin thân ca Vietcombank 41
2.1.2.2ăGiaiăđon 1963 - 1975 42
2.1.2.3ăGiaiăđon 1976 – 1990 42
2.1.2.4ăGiaiăđon 1991 – 2007 43
2.1.2.5ăGiaiăđon 2007 – đn nay 43
2.1.3ăCăcu t chc b máy qun lý 44
2.1.4 Các danh hiuăđtăđc 44

2.1.4.1 Gii thng trongănc 44
2.1.4.2 Giiăthng quc t 45
2.1.5 Tóm tt mt s ch tiêu hotăđngăkinhădoanhăgiaiăđon 2011-2013 47
2.2 Din bin lãi sut giai đon 2011-2013 48
2.2.1ăNmă2011ă 48
2.2.2ăNmă2012ă 50
2.2.3ăNmă2013ă 53
2.3 Thc trng v ri ro lãi sut ti Vietcombank giai đon 2011-2013 55
2.3.1 Din bin lãi sutăhuyăđng và cho vay Vietcombank 2011-2013 55
2.3.2 Nhn bităvàăđoălng ri ro lãi sut 57
2.3.3 Thc trng khe h nhy cm lãi sutăgiaiăđon 2011-2013 59
2.3.3.1ăNmă2011 59
2.3.3.2ăNmă2012 60
2.3.3.3ăNmă2013 60
2.4 Thc trng qun tr ri ro lãi sut ti Vietcombank 61
2.4.1 T chc b máy qun tr ri ro lãi sut 62
2.4.2 Chính sách qun tr ri ro lãi sut 64
2.4.3 Quy trình qun tr ri ro lãi sut 65
2.4.4 Qun lý ri ro lãi sut và các hn mc ti Vietcombank 65
2.4.5 Vic s dng công c pháiăsinhăđ che chn ri ro lãi sut 67
2.4.6 D đoánăbinăđng ca lãi sut 67
2.5 ánh giá công tác qun tr ri ro lãi sut ti Vietcombank 68
2.5.1 Các mtăđãălàmăđc 68
2.5.2 Các hn ch, tn ti 69
2.5.2.1 Hn ch v quy trình qun tr ri ro lãi sut 69
2.5.2.2 Hn ch v phngăphápăđoălng ri ro lãi sut 69
2.5.2.3 Hn ch v phngăphápăqun lý ri ro lãi sut 70
2.5.2.4 Hn ch v công tác kim tra, kim soát ri ro lãi sut 70
2.5.2.5 Hn ch v công ngh 71
2.5.2.6 Vic áp dng các công c phái sinh che chn ri ro lãi sut 72

K lun chng 2 72
CHNG 3: GII PHÁP VÀ KIN NGH NHM KHC PHC NHNG
HN CH TRONG CÔNG TÁC QUN TR RI RO LÃI SUT TI NGÂN
HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM 73
3.1 nh hng phát trin ca Vietcombank 73
3.1.1 Mc tiêu và tmănhìnăđnănmă2020 73
3.1.2 nhăhng chinălc trung và dài hn 73
3.1.3 nhăhng qun tr ri ro 74
3.2 Các gii pháp đi vi Vietcombank 74
3.2.1 Hoàn thin chính sách qun tr ri ro lãi sut 74
3.2.2 Xây dng quy trình qun tr ri ro lãi sut 75
3.2.2.1 V nhn dng ri ro 75
3.2.2.2 V đoălng và báo cáo ri ro lãi sut 76
3.2.2.3 V vic giám sát ri ro 76
3.2.2.4 Vic kim soát ri ro 77
3.2.3 Nâng cao hiu qu hotăđng công tác kim tra kim soát ri ro lãi sut 77
3.2.4 Qun tr ri ro lãi sut bngăphngăphápăgiáătr có th tn tht VaR 77
3.2.5 S dng các công c pháiăsinhăđ che chn ri ro lãi sut 79
3.2.6 àoătoăđiăngăcánăb qun tr ri ro lãi sut 79
3.2.7 ng dng khoa hc công ngh vào qun tr ri ro lãi sut 80
3.3 Các kin ngh 80
3.3.1 i vi chính ph 81
3.3.2 i vi NHNN 81
3.3.2.1 Lành mnh hóa th trng tài chính Vit Nam, vnă hànhă theoă că ch th
trng 81
3.3.2.2 ToăhànhălangăphápălỦăđ phát trin các công c phái sinh ti th trng tài
chính Vit Nam 82
3.3.2.3 Hoàn thinăcácăđiu kin cn thităđ cóăcăch lãi sut có hiu qu 82
3.3.2.4 Hoàn thinăkhungăphápălỦăvàăcácăquyăđnh v đoălng và qun lý ri ro lãi
sut 83

3.3.2.5 Cung cp cho các NHTM các thông l chun mc qun lý ri ro lãi sut, h
tr các NHTM trong vicăđàoăto cán b nghip v 83
Kt lun chng 3 84
KT LUN 85
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC CÁC CH VIT TT
***

ALCO
:
yăbanăQunălỦăTàiăsnăNă- TàiăsnăCó
BCTC
:
Bài cáo tài chính
BH
:
Banăiuăhành
BG
:
BanăGiámăđc
BIDV
:
NgânăhàngăTMCPăuătăvàăPhátătrinăVităNam
BP
:
Basic Point – imăcăbn
BTKTS
:

Bngătngăktătàiăsn
CAR
:
Capital Adequacy Ratio – Tălăanătoànăvnătiăthiu
CCPS
:
Côngăcăpháiăsinh
CCPSLS
:
Côngăcăpháiăsinhălãiăsut
CP
:
Chínhăph
CSTT
:
Chínhăsáchătinăt
DP RRTD
:
Dăphòngăriăroătínădng
VT
:
năvătính
FRA
:
Forward Rate Agreement – Hpăđngălãiăsutătngălai
HQT
:
Hiăđngăqunătr
HV
:

Huyăđngăvn
HSC
:
Hiăsăchính
IRS
:
Interest Rate Swap – Hoánăđiălãiăsut
NHNN
:
NgânăhàngăNhàănc
NHTM
:
Ngânăhàngăthngămi
NHTW
:
NgânăhàngăTrungăng
P&L
:
Profit and Loss – Lãiăvàăl
QLRRLS
:
QunălỦăriăroălãiăsut
QTRR
:
Qunătrăriăro
QTRRLS
:
Qunătrăriăroălãiăsut
ROA
:

Return on total Assets – Tăsăliănhunăròngătrênătàiăsn
ROE
:
Return on Equity – Tăsăliănhunăròngătrênăvnăchăsăhu
RRLS
:
Riăroălãiăsut
TCTD
:
Tăchcătínădng
TMCP
:
Thngămiăcăphn
TNDN
:
Thuănhpădoanhănghip
TS
:
Tàiăsn
TSC
:
TàiăsnăCó
TSN
:
Tàiăsnăn
TTTC
:
Thătrngătàiăchính
UBQLRR
:

yăbanăQunălỦăriăro
Vietcombank
:
NgânăhàngăTMCPăNgoiăthngăVităNam
VND
:
VităNamăđng

DANH MC CÁC BNG
***

Trang
Bngă1.1
Cácăphngăphápăđoălngăriăroălãiăsut
8
Bngă1.2
Phngăphápăqunătrăriăroălãiăsutănngăđng
10
Bng 1.3
Bngătngăktătàiăsn/ngunăvnăcaăngânăhàngăđcă
xpătheoăđănhyăcmălãiăsutăgimădn
12
Bngă2.1
BáoăcáoăkheăhănhyăcmălãiăsutăVietcombankăngàyă
31.12.2011
59
Bngă2.2
BáoăcáoăkheăhănhyăcmălãiăsutăVietcombankăngàyă
31.12.2012
60

Bngă2.3
BáoăcáoăkheăhănhyăcmălãiăsutăVietcombankăngàyă
31.12.2013
61
Bngă2.4
Thuă nhpă ròngă Vietcombankă thayă điă trongă 12ă thángă
tiăkhiălãiăsutăthayăđi
67


DANH MC CÁC BIU 
***

Trang
Biuăđă2.1
LãiăsutătinăgiăvàăchoăvayăVNDănmă2011
49
Biuăđă2.2
LãiăsutăbìnhăquânăliênăngânăhàngăVNDănmă2011
50
Biuăđă2.3
LãiăsutătinăgiăvàăchoăvayăVNDănmă2012
51
Biuăđă2.4
LãiăsutăbìnhăquânăliênăngânăhàngăVNDănmă2012
52
Biuăđă2.5
Lãiăsutătinăgiăvàăchoăvayănmă2013
54
Biuăđă2.6

DinăbinălãiăsutăthătrngăliênăngânăhàngăVNDănmă
2013
54
Biuăđă2.7
Dină bină lãiă sutăhuyă đngă vàă lãiă sută choă vayă nmă
2011
55
Biuăđă2.8
Dină bină lãiă sutăhuyă đngă vàă lãiă sută choă vayă nmă
2012
56
Biuăđă2.9
Dină bină lãiă sutăhuyă đngă vàă lãiă sută choă vayă nmă
2013
57
Biuăđă2.10
Tălă kheă hă nhyăcmălyăkă/ă Tngă tàiă snă (VND)ă
Vietcombankăquaăcácănmă2011-2013
66

1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Th trng tài chính Vit Nam trong thi gian va qua chng kin mt lot
nhng binăđng có nhăhng không nh ti hotăđng ca các t chc tài chính.
Riêngăđi viăcácăNgânăhàngăthngămi (NHTM), nhng binăđng chaăđng các
yu t riăro,ăđc bit là ri ro v lãi sut luôn tim n nhngănguyăcăln, có th
dn ti s spăđ ca c mt h thng Ngân hàng.
Minh chng cho nhng binăđngăđóălàăcuc chyăđuaăgiaătngălãiăsut ca các
NHTM.ăngătrc áp lc lm phát ngày càngătngăcao,ălng tin gi trong dân

căkhôngăđcădùngăđ gi tit kimămàăđcăđemăđuătăvàoăcácălnhăvcăđc
cho là sinh liănhanhăhnănhăchng khoán, vàng, btăđng sn ăcácăNHTMăđuaă
nhauătngălãiăsutăhuyăđng tin gi.
Có th nói rng, lãi sut huyăđng tin gi ti Vit Nam hinănayăđãătngălênă
đn mc kch trn. Cùng vi nhngăđng thái gnăđâyăcaăNgânăhàngăNhàănc, thì
xét v dài hn, mc lãi sut này không th đcăđy lên na và s gim dn trong
tngălai.ăiu này toăraănguyăcări ro rt lnăđi vi các NHTM khi h s dng
các khonăhuyăđng trong ngn hnăđ cho vay dài hn. S chênh lch kì hn và
thiălng gia tài sn có và tài sn n ca các ngân hàng toăraănguyăcălàmăsuyă
gim và mt dn kh nngăthanhătoánăcui cùng ca các NHTM. Vì vy, mt yêu
cu cp thit hinănayăđi viăcácăNHTMălàăđy mnh công tác qun tr ri ro lãi
sut, bi ch có th các NHTM mi có th hn ch đn mc tiăđaănhng thit hi
gây ra bi nhng binăđng th trngăliênăquanăđn lãi sut.
Nhăvy, có th d dàng nhn thy tm quan trng ca công tác qun tr ri ro
v lãi sut trong hotăđng ca các NHTM. Vicăkhôngăđ nngălc qun tr v ri
ro lãi sut có th phá hy h thng Ngân hàng, gây ra nhng tn tht không th c
tínhăđc.
Ngân hàng TMCP NgoiăthngăVităNamăđc c phnăhóaănmă2008,ăcùngă
2
vi s hi nhp ngày càng mnh m trongălnhăvc tài chính ngân hàng ti Vit
Nam nên s cnh tranh gi vng th phn,ăđtăđc các ch tiêuăi hiăđng c
đôngăđ raăngàyăcàngăkhóăkhnăvàăquyt lit.
Vi nhng lý do trên, tác gi quytăđnh chnăđ tàiă“ Qun tr ri ro lãi sut
ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam " đ nghiên cu.
2. Mc đích nghiên cu
Nghiên cu nhng vnăđ lý lunăcăbn v ri ro lãi sut và qun tr ri ro lãi
sut ti NHTM.
Phânătích,ăđánhăgiáătìnhăhìnhări ro lãi sut và qun tr ri ro lãi sut ti Ngân
hàng TMCP NgoiăthngăVităNamăgiaiăđon 2011-2013, t đóărútăraănhng thành
tu và nhng hn ch, tn ti trong công tác qun tr ri ro lãi sut.

 xut mt s giiăphápăđ hoàn thin công tác qun tr ri ro lãi sut ti Ngân
hàng TMCP NgoiăthngăVit Nam.
3. Câu hi nghiên cu
Có nhngăphngăphápăđoălng ri ro lãi sutănàoăvàăphngăphápăđoălng
nàoăđangăđc Vietcombank áp dng ?
TiăVietcombank,ăcôngătácăQTRRLSăđãăđcăđc nhng thành tu nào, còn
nhng hn ch nào cn khc phc ?
 khc phc nhng hn ch trong công tác QTRRLS ca mình, Vietcombank
cn thc hin nhng kin ngh và gii pháp kh thi nào?
4. i tng và phm vi nghiên cu
iătng nghiên cu ca lun vnălàăcácăvnăđ v ri ro lãi sut và qun tr ri
ro lãi sut.
Phm vi nghiên cu : ti Ngân hàng TMCP NgoiăthngăVităNamăgiaiăđon
2011-2013.
ng tin tính ri ro lãi sut : VND
3
5. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp thng kê, tng hp, h thng hóa: nhm h thngă hóaă cngă
nhătng hp li nhng lý thuyt cn thit,ăliênăquanăđn RRLS, QTRRLS; thng
kê li các s liu lch s, din bin ca s liu lch s phc v cho mcăđíchăphână
tíchăđánhăgiá.
Phng pháp phơn tích, so sánh: phngăphápănàyăđc dùng khi phân tích,
đánhăgiáăRRLSăcngănhăthc trng QTRRLS trongăgiaiăđon nghiên cu.
6. Kt cu ca lun vn
Lunăvnăđc kt cuănhăsauă:
 Phn m đu
 Chngă1ă:ăCăs lý lun v ri ro lãi sut và qun tr ri ro lãi sut ti ngân
hàngăthngămi
 Chngă2 : Thc trng qun tr ri ro lãi sut ti Ngân hàng TMCP Ngoi
thngăVităNamăgiaiăđon 2011-2013

 Chngă 3ă :ă Gii pháp và kin ngh nhm khc phc nhng hn ch trong
công tác qun tr ri ro lãi sut ti Ngân hàng TMCP Ngoiă thngă Vit
Nam
 Kt lun







4
CHNG 1 : C S LÝ LUN V RI RO LÃI SUT VÀ QUN TR RI
RO LÃI SUT TI NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Ri ro lãi sut
1.1.1 Khái nim
Theo Timothi W.Koch (Banking Management 1995 – University of South
Crolina)ă:ă“Ri ro lãi sut là s thayăđi tim tàng v thu nhp lãi ròng và giá tr th
trng ca vn ngân hàng xut phát t s thayă đi ca mc lãi sut”.ă Cònă theoă
Thomas P.Fitch (Dictionary of Banking Terms 1997 – Barron’să Edutională Seriesă
Inc)ăthìă“ri ro lãi sut là riăroăkhiăthayăđi lãi sut th trng s dnăđn tài sn
sinh li gim giá tr”.
Tuy có nhiu khái nimăkhácănhauănhngăcácăkháiănim cùng có ni hàm
nhănhauălàă:ăRi ro lãi sut là loi ri ro xut hin khi có s thay đi ca lãi sut
th trng hoc ca nhng yu t có liên quan đn lãi sut dn đn nguy c bin
đng thu nhp và giá tr ròng ca ngân hàng.
1.1.2 Các hình thc ca ri ro lãi sut
1.1.2.1 Ri ro v giá
Phát sinh khi lãi sut th trngătng,ăgiáătr th trng ca các trái phiu và
các khon cho vay vi lãi sut c đnhăngânăhàngăđangănm gi s b gim giá. Bi

lãi sutăđnh k (coupon) ca trái phiu và các khonăchoăvayăđãăđc năđnh t
trc, lãi sut th trngătngălàmăchoălãiăsut ca các trái phiu và các khon cho
vay mà ngân hàng nm gi trcăđóătr nên thpăhnălãiăsut th trng hin ti,
khin chúng gim giá. Trái phiu và các khon cho vay có thiăgianăđáoăhn càng
dài thì mc gim giá càng ln, nu ngân hàng munăbánăđiăcácătàiăsn này thì phi
chp nhn tn tht vì giá tr ca chúng b gimăđiăsoăviătrc.
Khi lãi sut th trng gim, giá trái phiu và các khon cho vay vi lãi sut
c đnhămaăngânăhàngăđangănm gi s tng.ăBi lãi sutăđnh k (coupon) ca trái
phiu và các khonăchoăvayăđãănăđnh t trc, lãi sut th trng gim làm cho giá
5
trái phiuăcăvàăcácăkhon cho vay vi mc lãi sutăcaoăhnătr nên hp dn. Trái
phiu và các khon cho vay có thiăgianăđáoăhn càng dài thì mcăđ tngăgiáăcàngă
cao.ăNgc li, khi lãi sut th trngătng,ăgiáătráiăphiu và các khon cho vay vi
lãi sut c đnhămàăngânăhàngăđang nm gi s gim.
1.1.2.2 Ri ro tái đu t
Xut hin khi lãi sut th trng gim khin ngân hàng phi chp nhnăđu
tăcácăngun vn ca mình vào nhng tài sn mi vi mc sinh li thpăhn.
1.1.3 Nguyên nhân dn đn ri ro lãi sut
1.1.3.1 Khi xut hin s không cân xng v k hn gia Tài sn và N
Trng hp 1 : K hn ca Tài sn lnăhnăk hn ca N : Ngân hàngăhuyăđng
vn ngn hnăđ choăvay,ăđuătădàiăhn. Ri ro s tr thành hin thc nu lãi sut
huyăđng trong nhngănmătipătheoătngălênătrongăkhi lãi sutăchoăvayăvàăđuătă
dài hnăkhôngăđi.
Trng hp 2 : K hn ca Tài sn nh hnăk hn ca N :ăNgânăhàngăhuyăđng
vn có k hnădàiăđ choăvay,ăđuătăvi k hn ngn. Ri ro s tr thành hin thc
nu lãi sutăhuyăđng trong nhngănmătip theo khôngăđi trong khi lãi sut cho
vayăvàăđuătăgim xung.
1.1.3.2 Do ngân hàng áp dng các loi lãi sut khác nhau trong quá trình huy
đng vn và cho vay
Trng hp 1 :ăNgânăhàngăhuyăđng vn vi lãi sut c đnhăđ choăvay,ăđuătăvi

lãi sut binăđi. Khi lãi sut gim, ri ro lãi sut s xut hin vì chi phí lãi không
đi trong khi thu nhp lãi gim nên li nhun ngân hàng gim.
Trng hp 2 :ăNgânăhàngăhuyăđng vn vi lãi sut binăđiăđ choăvay,ăđuătă
vi lãi sut c đnh. Khi lãi sutătng,ări ro lãi sut s xut hinăvìăchiăphíălãiătngă
theo lãi sut th trng, trong khi thu nhpălãiăkhôngăđi nên li nhun ngân hàng
gim.
6
1.1.3.3 Do t l lm phát d kin không phù hp vi t l lm phát thc t nên
vn ca ngơn hƠng không đc bo toàn sau khi cho vay.
Lãi sutăchoăvayădanhănghaă=ăLãiăsut thc + T l lm phát d kin
Ví d : Khi d kin lãi sut cho vay 8% = 3% (lãi sut thc) + 5% (d kin
t l lm phát).
Nhngănu sau khi cho vay t l lm phát thc t là 8% thì lãi sut thc ngân
hàngăđcăhng s là 0%.
1.1.3.4 S thay đi ca lãi sut th trng ngoài d kin ca ngân hàng
Quan h cung - cu v tín dng trên th trngăthngăxuyênăthayăđi,ădoăđóălãiă
sut th trngăcngăthayăđi theo. Ngân hàng rt khó kim soát mcăđ vàăxuăhng
binăđng ca nó.
Nu ngân hàng duy trì khe h lãi sutădngăthìăs tng/gim v chênh lch lãi
sut t l thun vi s tng/gim lãi sut trên th trngăliênăngânăhàng.ăNgc li, nu
ngân hàng duy trì khe h lãi sut âm thì s t l nghch.
Ngân hàng ch có th phn ngă điu chnh hotăđng ca mình theo s bin
đng lãi sutăđ đtăđc mc tiêu mong mun kinh doanh hiu qu nht.
Ngân hàng luôn nghiên cu và d báo lãi sut. Tuy nhiên trong nhiuătrng
hp ngân hàng không th d báo chính xác nhng thayăđi ca lãi sut. Và chính
nhngăthayăđi ngoài d kin ca lãi sutăđóăgâyănênări ro lãi sut cho ngân hàng.
1.1.4 nh hng ca ri ro lãi sut
S thayăđi ca lãi sut có nhngătácăđng ti c thu nhp caăngânăhàngăcngănhă
giá tr kinh t ca tài sn sn và ngun vn.
1.1.4.1 Tác đng ti thu nhp ca ngân hàng

Hu qu ca vicăthayăđi lãi sutăđãănhăhng ti li nhun thun và các
báo cáo thu nhp caă ngână hàng.ă óă làă phngă phápă truyn thng mà các ngân
hàng s dngăkhiăđánhăgiáăv RRLS. S binăđng v thu nhpălàăđim mu cht
đi vi vic phân tích RRLS bi vì thu nhp hoc có nhng mt mát tài chính s
nhăhngăđn s năđnh tài chính ca các t chc tài chính và gim nim tin vào
th trng.
7
Yu t thu nhpăđc quan tâm nhiu nht là thu nhp ròng v lãi sut, tc là
chênh lch gia tng thu nhp t lãi cho vay và chi phí phi tr cho lãi sut huy
đng. Khi lãi sutăthayăđi thì thu nhpăcngănhăchiăphíăđuăthayăđi gây ra thay
đi v thu nhp lãi sut.
Thu nhp t lãi sut = Tng thu nhp t lãi - Tng chi phí v lãi sut
Tuy nhiên, khi các ngân hàng m rng ra các hotăđng thu phí và các thu
nhp ngoài lãi khác (các hotăđng phi tín dng), thì các hotăđng này ngày càng
tr nên nhy cm vi lãi sut. Ví d nhămt s ngân hàng cung cp dch v cp
hn mc tín dng cho khách hàng. Khi lãi sutăthayăđi khách hàng có th không
dùng ht hn mcănày,ătrongătrng hp này khách hàng phi tr mt khon phí gi
là phí cam kt, phí này li ph thuc vào hn mc tín dngămàăkháchăhàngăđãădùng,
mà hn mc này li ph thuc vào lãi sut th trng. Ví d khácănhăkhiăngânăhàngă
cung cp dch v qun lý các khonăvayăđi vi các món vay có tài snăđm boăđ
thu phí da trên giá tr ca tài sn mà ngân hàng qun lý. Khi lãi sutătng,ăngână
hàng s thuăđcăítăphíăhnădoăkháchăhàngăcóăth ngng nhn vay và ly li tài sn
đm bo.ăHnăna, các thu nhp ngoài lãi truyn thngănhăcácăgiaoădch có tính
phíăcngăngàyăcàngătr nên nhy cm vi lãi sutăhn.ăiu này khin các nhà qun
lý giám sát ngân hàng phi có cái nhìn rngăhnăv tácăđng tim n ca lãi sutăđi
vi thu nhp ca ngân hàng.
1.1.4.2 Tác đng đn giá tr kinh t ca các tài sn
S thayăđi ca lãi sut th trngăcngăcóătácăđng ti giá tr kinh t ca
TSC, TSN và trng thái ngoi bng ca ngân hàng. Do vyăđ nhy cm ca giá tr
kinh t ca các tài snăđi viăthayăđi ca lãi sut là mtăđiu rt quan trng cn

phi cân nhc k lng biăcácănhàăđiu hành ngân hàng.
Giá tr kinh t ca mt tài sn là giá tr hin ti ca các dòng tinătrongătngă
lai ca ngân hàng, đc chit khu theo lãi sut hin ti. Giá tr kinh t ca ngân
hàngăđcăxácăđnh bi giá tr hin ti ca các dòng tinămongăđi ca ngân hàng,
đcăxácăđnh bng các dòng tin d tính ca các TSC tr điădòngătin d tính ca
TSN cng vi các dòng tin ca các trng thái ngoi bng. Viăđnhănghaănàyăkhiă
8
có s binăđng ca lãi sut s nhăhng ti giá tr kinh t caăngânăhàng.ăâyălàă
mt cách nhìn thuăđáoăhnăv nhngătácăđng dài hn ca s thayăđi lãi sut so
vi vic ch xem xét ti s nhăhng ti thu nhp ca ngân hàng. S đánhăgiáănàyă
là toàn dinăhnăbi nhngăthayăđi ca thu nhp ngân hàng trong ngn hn có th
không cung cp nhng ch s chính xác v tácăđng ca s thayăđi lãi sut ti toàn
b trng thái ca ngân hàng.
1.2 o lng ri ro lãi sut
Theo các lý thuyt cp nht nht hinănay,ăđoălng RRLS có th áp dng
theoă3ăphngăpháp,ătheoăhaiătiêuăchíăcăbn là : (1) Hu qu ca ri ro và (2) xác
sut xy ra ri ro. Vi hai tiêu chí trên vicăđo lng RRLS có th đc mô t 
bng sau :
Bng 1.1: Các phng pháp đo lng ri ro lãi sut
Phng pháp đo lng
Hu qu
Xác sut
1. Biuăđ đ lch (Gap Chart)
Không
Không
2.ă nhy cm lãi sut (PVBP/Duration)
Có
Không
3. Giá tr có th tn tht (VaR)
Có

Có
Viăphngăphápă1,ăbiuăđ đ lch hay còn gi là khe h nhy cm lãi sut,
chúngătaăchaăxácăđnhăđc hu qu tn thtăcngănhăxácăsut xy ra tn tht là
bao nhiêu.
Viăphngăphápăth 2,ăđ nhy cm lãi sut, chúngătaăđãăxácăđnhăđc tn
tht tài chính là bao nhiêu, tuy nhiên vnăchaăxácăđnhăđc xác sut xy ra ri ro
là bao nhiêu.
Viăphngăphápăđoălng RRLS th 3,ăphngăphápăgiáătr có th tn tht,
chúngătaăđãăxácăđnhăđc c hai tiêu chí là hu qu xy ra cho ngân hàng là bao
nhiêu và vi xác sut bao nhiêu.
1.2.1 o lng RRLS bng khe h nhy cm lãi sut
9
Khe h nhy cm lãi sut là khe h (chênh lch) gia giá tr tài sn (TSC)
nhy cm vi lãi sut và giá tr ngun vn (TSN) nhy cm vi lãi sutăđcăđnh
giá li ti mt ngàyăxácăđnh.ăâyălàăcôngăc đnăgin nhtădùngăđ đoălng tn
tht khi lãi sutăthayăđi.ă đoălngăđc khe h nhy cm lãi sut ngân hàng cn
phi phân loi mt cách chính xác các TSC, TSN daătrênăđ nhy cm lãi sut.
Chúng ta cn nhóm li tt c các TSC nhy cm vi lãi sut và các TSN nhy cm
vi lãi sut vào mtă“r”ăthi gian ph thuc vào khi nào các tài snănàyăđcăđnh
giá li.
Khi khe h này bng 0, tc là tng giá tr tài sn nhy cm lãi sut bng tng
giá tr ngun vn nhy cm lãi sut thì ngân hàng có RRLS là thp nht.ăiu này
cóănghaălàăti bt c thiăđimănàoăngânăhàngăcngăcóăth t bo v mìnhătrc
nhng s thayăđi ca lãi sută(dùăthayăđiătngăhayăgim) nu ngân hàng duy trì
khe h nhy cm bng không.
Tuy nhiên, trong thc t khi khe h nhy cm lãi sut bngă0ăthìăcngăkhôngă
loi tr hoànătoànăđc RRLS bi l lãi sut ca các Tài sn và Ngun vn không
ràng buc cht ch vi nhau.
Trên thc t,ăcácăngânăhàngăthng duy trì mt khe h lãi sut hpălỦăđ to
ra li nhun khi lãi sut chyătheoăđúngăchiu d đoán.

Khe h nhy cm lãi sut = Giá tr tài sn (TSC) nhy cm vi lãi sut (có th đc
đnh giá li) - Giá tr ngun vn (TSN) nhy cm vi lãi sut (có th đcăđnh giá
li).
Li nhun/Mt mát ca ngân hàng = Khe h nhy cm vi lãi sut*S thay đi v
lãi sut
Ngân hàng s có khe h nhy cm lãi sutădngă(nhy cm tài sn), nu giá
tr tài sn nhy cm lãi sut trong miăgiaiăđon k hoch (ngày, tun, tháng ) ln
hnăgiáătr ngun vn nhy cm vi lãi sut.
Khe h dng = Tài sn nhy cm lãi sut - Ngun vn nhy cm lãi sut >0
10
i vi khe h nhy cmădngăthuănhp caăngânăhàngănhìnăchungălàătngă
(gim) khi lãi sutătngă(gim).
Trongătrng ngân hàng s có khe h nhy cm lãi sut âm (nhy cm n),
nu giá tr tài sn nhy cm lãi sut trong miă giaiă đon k hoch (ngày, tun,
tháng ) nh hnăgiáătr ngun vn nhy cm vi lãi sut.
Khe h âm = Tài sn nhy cm lãi sut - Ngun vn nhy cm lãi sut <0
i vi khe h nhy cm âm, thu nhp ca ngân hàng nhìn chung là gim
(tng)ăkhiălãiăsutătngă(gim).
Bng 1.2 : Phng pháp qun tr ri ro lãi sut nng đng
Khe h nhy cm lƣi sut
Ri ro phát sinh khi
Bin pháp qun tr
Kheă hă dngă (Tàiă snă
nhyă cmă lãiă sută >ă Nă
nhyăcmălãiăsut)
Lãiăsutăthătrng gim
Gimătàiăsnănhyălãi
Tngănănhyălãi
Kheă hă âmă (Tàiă snă nhyă
cmălãiăsută<ăNănhyăcmă

lãiăsut)
Lãiăsut thătrng tng
Tngătàiăsnănhyălãi
Gimănănhyălãi
Phngăphápăphânătíchăđ lchăđ đoălngăRRLSălàăphngăphápăđoălng
bng biuăđ vàăphngăphápănàyăth hin s vn chuăRRLS.ăPhngăphápănàyă
cngăth hin s vn theo tng k hnătáiăđnh giá.ăPhngăphápăphânătíchăkheăh
nàyăthôngăthngăđcădùngăđ đánhăgiáăthuănhp ròng ca lãi sut. Yu t quan
trng nht nhăhng ti thu nhp ròng ca ngân hàng là s khác bit v lãi sut và
các k đáoăhn ca các tài sn, ngun vn và các khon mc ngoi bng.ăPhngă
pháp phân tích khe h cho phép ngân hàng qun lý các tài sn và ngun da trên
ngàyăđáoăhn ca chúng. Mcăđ ri ro ph thuc vào mcăđ khe h ca các ngày
đáoăhn ca các công c, thiăđim lãi sutăthayăđi và chiuăhngăthayăđi ca lãi
sut.
u nhc đim ca phng pháp đo lng RRLS bng khe h nhy cm lãi
11
sut, điu kin áp dng vào các NHTM :
u đim :
Phngăphápătính tngăđiăđnăgin, d xácăđnh.
Nhc đim :
Không chính xác
Phngăphápănàyăb qua giá tr thi gian ca tin.
iu kin áp dng :
Các ngân hàng trên th gii thc hinăphânătíchăđ nhy cm ca thu nhp t
lãi, hocă cácă phână tíchă đ tính toán thu nhp và s thayă đi ca thu nhpă di
nhng tình hungăthayăđi lãi sut khác nhau.
Các NHTM cn có các phn mm tính toán khe h nhy cm lãi sutăđ cho
ra các báo cáo khe h hàng ngày.
1.2.2 o lng RRLS bng phng pháp phơn tích đ nhy cm ca lãi sut
Phng phápănàyăđoălng tn tht hay li nhun ca ngân hàng (P&L) theo

tiêu chí khi lãi sutăthayăđi thì s cóătácă đngă nhă th nào. Nó có th đcă đoă
lng d trênă3ăphngăpháp:ă(b1)ăPVBP,ă(b2)ăPhngăphápăquiătngăđngăvàă
(b3) Khe h k hn - Duration Gap
1.2.2.1 o lng đ nhy cm bng PVBP :
Nhng tài snăkhácănhauăcóăđ nhy cm v lãi sutăkhácănhau.ăâyălàămt
trong nhng nhân t quan trngă đ đánhă giáă nhă hng caă RRLS.ă Theoă nhă
Frederic S. Mishkin tác gi ca cună“Tin t ngân hàng và th trng tài chính”,ă
nu mt ngân hàng có nhiu ngun vn nhy cm vi lãi sutăhnătàiăsn nhy cm
vi lãi sut, khi lãi sut th trngătngălênălàmăli nhun gim xungăvàăngc li
khi lãi sut th trng gim xungălàmătngăli nhun ca ngân hàng.
Trong BTKTS ca ngân hàng ta có th sp xpăđ nhy cm ca Tài sn và
Ngun vn theo mcăđ gim dnănhăsauă:
12
Bng 1.3: Bng tng kt Tài sn/Ngun vn ca ngơn hƠng đc sp xp theo
đ nhy cm lãi sut gim dn
Tài sn
Ngun vn
1. Cho vay ngn hn
1. Tin gi vi lãi sut th ni
2. Các chng khoán ngn hn
2. Tin vay trên th trng tin t
3. Tin d tr
3.ăCácăqu
4. Cho vay dài hn
4. Tin gi tit kim
5. Chng khoán dài hn
5. Chng ch tin gi dài hn
6. Các tài sn Có khác
6. Vn ch s hu
Tính nhy cm ca tài sn ph thuc vào k hn ca tài sn, k hn càng

ngn thì tài snăcóăđ nhy cm càng cao. Các tài sn trong ngân hàng có k hn
không ging nhau nên ngân hàng cn phân loi tài sn theo mcăđ nhy cm vi
th trng. Mt ví d ca mt Tài sn nhy cm vi lãi sut là các khon cho vay
spăđáoăhnăvàăđi vi bên Ngun vn là chng ch tin gi spăđáoăhn.
Chúng ta có th thy tn tht hay li nhun ca mt tài sn khi lãi sutăthayăđi ph
thucăvàoălng vn gc, thi gian và s thayăđi ca lãi sut. Vy khi lãi sut thay
đi s nhăhngănhăth nào ti tn tht hay li nhun ca 1 tài sn. Chúng ta thy
rng tn tht/li nhun đc tính bng PVBP*Vn gc* Thi gian.ăTrongăđóă
PVBP (Present Value Basis Point) đc giălàăđ nhy cm lãi sut.
Khái nim PVBP có th hiu là nu lãi sutăthayăđi thì hu qu tài chính s
là bao nhiêu? Nói c th là nu lãi sutătngăhoc gimă1ăđimăcăbn (1bp) thì
ngân hàng s lãi/l bao nhiêu?
PVBPăđoălng s thayăđi giá tr hiên ti ca mtădòngăluăchuyn tin
trongătngălaiădoăbinăđôngăca mtăđim (0.01%) lãi sut liên quan.
1.2.2.2 o lng đ nhy cm bng phng pháp qui tng đng
13
Phngăphápăquiătngăđngăđoălng tt c các TSC, TSN có các k đáoă
hn rt khác nhau v cácăTSCăvàăcácăTSNătngăđng có cùng mt k hnăđãăđnh
trc.
Phngăphápănàyăquiătt c các TSC và TSN có k hnătáiăđnh giá khác
nhau thànhăcácăTSCăvàăTSNătngăđngăcóăcùng môt k hnăđnh trc. PVBP
caăcácăTSCăvàăTSNăquiătngăđngă(v k hn chun)ăđc gi nguyênănhăbană
đu.
Nhăvy chúng ta có th bităđc khi lãi sutătng/gimă1ăđimăcăbn thì
toàn b BTKTS ca ngân hàng s có li nhun/tn tht bao nhiêu.
u nhc đim ca phng pháp đo lng RRLS bng PVBP :
Phngăphápănàyăcóăuăđimăhnăphngăphápăđoălng bng khe h nhy
cmătáiăđnh giá  ch phngăphápănàyătínhăraăđc giá tr ca tn tht khi lãi sut
thayăđiă1ăđimăcăbn (1bp), tuy nhiên nó vnăchaănóiăchoătaăbit là xác sut xy
ra ri ro là bao nhiêu?

Các NHTM hoàn toàn có th tínhă toánă đc PVBP vi các phn mm
chuyên dng áp dng cho vic QLRRLS.
1.2.2.3 o lng đ nhy cm bng phng pháp khe h k hn
 đoă lngă đ nhy cm ca giá tr kinh t ca tài snă đi vi lãi sut,
ngi ta dùng khe h k hn.
c s dngăđ khc phcănhcăđim ca vic da vào khe h nhy cm
lãi sutăđ đánhăgiáăRRLSălàăch chú trng vào s liu trên s sách k toán ca vn
mà không nghiên cuăđyăđ tácăđng caăRRLSăđn giá tr th trng ca vn.
Hnăna, qun lý khe h nhy cm lãi sutăkhôngăđaăraămt con s c th v mc
đ RRLS tng th caăngânăhàng.ă điăvàoătìmăhiuăphngăphápăqun lý khe h
k hn,ătrc tiên chúng ta làm quen vi khái nim k hn hoàn vn và k hn hoàn
tr.
K hn hoàn vn ca tài sn là thi gian trung bình cn thităđ thu hi khon
14
vnăđãăb raăđ đuăt,ălàăthi gian trung bình da trên dòng tin d tính s nhn
đcătrongătngălai,ăk hn hoàn tr ca TSN là thi gian trung bình cn thităđ
hoàn tr khon vnăđãăhuyăđng, là thi gian trung bình ca dòng tin d tính ra
khi ngân hàng.
Công thc chunăđ tính k hn hoàn vn và k hn hoàn tr ca mt công
c tài chính là:
D
A =

Tng dòng tin d tính trong khon thi gian t x t/(1 + YTM)
t

Tng dòng tin d tính trong khon thi gian t x 1/(1 + YTM)
t

Trong đó:

D
A
: k hn hoàn vn ca công c tài chính
T : khon thi gian khon tinăđc thanh toán
YTM : t l thu nhp mãn hn
Mt ngân hàng thc s quan tâm ti vic phòng chngă RRLSăthng la
chn nhng tài sn và ngun vn vay sao cho:
K hn hoàn vn trung bình ca tài
sn (theo giá tr ca danh mc tài sn)
=
K hn hoàn tr trung bình ca
ngun vn (theo giá tr ca danh
mc n)
Theo công thc, nu k hn hoàn vn trung bình caă TSCă khôngă tngă
đngăvi k hn hoàn tr trung bình ca TSN thì ngân hàng s phi chu RRLS, c
th:
Khi khe h k hnădng:ăK hn hoàn vn trung bình ca tài sn lnăhnă
K hn hoàn tr trung bình n.
* Nu lãi sutătngăs làm gim giá tr ròng ca ngân hàng bi vì giá tr TSC
gim nhiuăhnăgiáătr TSN.
* Nu lãi sut gim s làmătngăgiá tr ròng ca ngân hàng.