Luận văn thạc sĩ Hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp tại công ty TNHH Luxoft Việt Nam

BăGIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH



VÕ HOÀNG KHIÊM



HOÀNăTHINăVNăHịAăDOANHăNGHIP
TIăCỌNGăTYăTRỄCHăNHIMăHUăHNă
LUXOFTăVITăNAM




LUNăVNăTHCăSăKINHăT

TP.ăHăChíăMinhă- Nmă2013





BăGIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH


VÕ HOÀNG KHIÊM


HOÀNăTHINăVNăHịAăDOANHăNGHIP
TIăCỌNGăTYăTRỄCHăNHIMăHUăHNă
LUXOFTăVITăNAM


ChuyênăngƠnh:ăQunătrăkinhădoanh
Mưăs:ă60340102


LUNăVNăTHCăSăKINHăT


NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
TS.ăNGUYNăVNăTỂN

TP.ăHăChíăMinhă- Nmă2013




LI CMăN

Tôi xin chân thành cmănăquýăthyăcôăTrngăi hc Kinh t thành ph H
ChíăMinhăđưătn tình ging dy và cho tôi nhiu kin thcăquýăbáuătrongăchngă
trình cao hc.
Xin chân thành cmănăTSăNguynăVnăTơn,ăngiăđưătnătìnhăhng dn tôi
hoàn thành lunăvnănƠy.
Xin chân thành cmăn quý thy cô trong Hiăđng chm lunăvnăthcăs đưă
đóngăgópăýăkin thit thc cho lunăvn.
Xin chân thành cmă năbanălưnhăđo và tp th đng nghip trong Công ty
Trách nhim hu hn Luxoft Vit Nam đưăh tr tài liu và thông tin cho tôi hoàn
thành lunăvnănƠy.

Võ Hoàng Khiêm




LIăCAMăOAN

Tôiăcamăđoanărngăđ tài này là do chính tôi thc hin. Các s liu, kt qu
nghiên cu trong lunăvnănƠyălƠătrungăthc, ni dung lunăvnănƠyăchaătngăđc

ai công b trong bt k công trình nào.

Võ Hoàng Khiêm




MC LC

LI CMăN
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH
PHN M U 1
1. Lý do nghiên cu 1
2. Mc tiêu nghiên cu 3
3. iătng và phm vi nghiên cu 3
4. Phngăphápănghiênăcu 3
5. Kt cuăđ tài 4
CHNGă1: CăS LÝ LUN V VNăHịAăDOANHăNGHIP 5
1.1 Khái nim chung v vnăhóa 5
1.2 Vnăhóaădoanhănghip 6
1.2.1 Khái nim v vnăhoáădoanhănghip 6
1.2.2 Vai trò caăvnăhóaădoanhănghip 7
1.2.2.1 Vnăhóaădoanhănghip là ngun lc to ra li th cnh tranh 7
1.2.2.2 Vnăhóaădoanhănghip nhăhng ti hochăđnh chinălc 8
1.2.2.3 ThuăhútănhơnătƠiăvƠătngăcng s gn bó caăngiălaoăđng 9
1.2.2.4 Toăđng lc làm vic 9

1.2.2.5 Vnăhóaădoanhănghipăgiúpăđiu phi và kim soát 10
1.2.2.6 Vnăhóaădoanhănghip giúp gimăxungăđt 10
1.3 Các mô hình nghiên cu v vnăhoáădoanhănghip 11
1.3.1 Các yu t cuăthƠnhăvnăhóa doanh nghip ca Schein 11
1.3.1.1 Cpăđ 1 - Nhng giá tr vnăhóaăhu hình 11
1.3.1.2 Cpăđ 2 - Nhng giá tr đc tuyên b 13




1.3.1.3 Cpăđ 3 ậ Nhng giá tr ngmăđnh 14
1.3.2 Môăhìnhăvnăhoáădoanhănghip ca Denison 15
1.3.2.1 Nim tin và các quan nim chung (beliefs and assumptions) 17
1.3.2.2 Cácăkhungăđcăđim caăvnăhoáădoanhănghip 17
1.3.2.3 Các trngătháiăvnăhóaădoanhănghip 19
TÓM TTăCHNGă1 21
CHNGă2: THC TRNGăVNăHịA DOANH NGHIP TI CÔNG TY
TRÁCH NHIM HU HN LUXOFT VIT NAM 22
2.1 Gii thiu chung v ngành công nghip phn mm Vit Nam và Công ty
Luxoft Vit Nam 22
2.1.1 Gii thiu chung v ngành công nghip phn mm Vit Nam 22
2.1.2 Gii thiu chung v Luxoft toàn cu 24
2.1.3 Gii thiu chung v Luxoft Vit Nam 25
2.1.3.1 Hotăđng kinh doanh ca Luxoft Vit Nam 25
2.1.3.2 Tình hình nhân lc ti Luxoft Vit Nam 26
2.1.3.3 Căcu t chc ti Luxoft Vit Nam 28
2.2 Phngăphápănghiênăcu 30
2.3 căđim tng th điu tra 31
2.3.1.1 căđim v gii tính 32
2.3.1.2 căđim v đ tui 33

2.3.1.3 căđim v trìnhăđ hc vn 34
2.3.1.4 căđim v thi gian làm vic ti Luxoft 34
2.4 Thc trngăvnăhóaădoanhănghip ti Luxoft Vit Nam 35
2.4.1 Thc trng nhng giá tr vnăhoáăhu hình 35
2.4.1.1 KinătrúcăđcătrngăvƠădin mo doanh nghip 35
2.4.1.2 Các l k nim, l nghi và các sinh hotăvnăhóa 37
2.4.1.3 Biuătng và khu hiu 39
2.4.1.4 Bài hát truyn thng,ăđng phc, giai thoi 40
2.4.2 Thc trng nhng giá tr đc tuyên b và nhng giá tr ngmăđnh 41




2.4.2.1 S phát trin ngun nhân lc 41
2.4.2.2 Các giá tr ct lõi và h thng làm vic 42
2.4.2.3 Kh nngăthíchăng viămôiătrng 43
2.4.2.4 Tm nhìn, s mnh và mc tiêu 44
2.4.3 Kimăđnh s khác bit trong vicăđánhăgiáăvnăhoáădoanhănghip gia
các nhóm nhân viên 45
2.4.3.1 S khác bit theo gii tính 45
2.4.3.2 S khác bitătheoăđ tui 45
2.4.3.3 S khác bitătheoătrìnhăđ hc vn 47
2.4.3.4 S khác bit theo thi gian làm vic ti Luxoft Vit Nam 47
2.4.4 S nhăhng ca Luxoft toàn cuăđnăvnăhoáădoanhănghip ti
Luxoft Vit Nam 48
2.4.5 ánhăgiáăchungăv vnăhóaădoanhănghip ti Luxoft Vit Nam 49
2.4.5.1 Nhng kt qu đtăđc 49
2.4.5.2 Nhng hn ch còn tn ti 51
TÓM TTăCHNGă2 52
CHNGă3: GII PHÁP HOÀN THINăVNăHịAăDOANHăNGHIP TI

CÔNG TY TRÁCH NHIM HU HN LUXOFT VIT NAM 53
3.1 nhăhng và mc tiêu phát trinăvnăhóaădoanhănghip ti Luxoft Vit
Nam 53
3.1.1 nhăhng 53
3.1.2 Mc tiêu 54
3.2 Gii pháp hoàn thinăvnăhóaădoanhănghip ti Luxoft VităNamăđnănmă
2020 55
3.2.1 Gii pháp hoàn thin nhng giá tr vnăhoáăhu hình 55
3.2.1.1 Các l k nim, l nghi và các sinh hotăvnăhóa 55
3.2.1.2 Khu hiu 56
3.2.1.3 Bài hát truyn thng,ăđng phc, giai thoi 57




3.2.2 Gii pháp hoàn thin nhng giá tr đc tuyên b và nhng giá tr
ngmăđnh 58
3.2.2.1 S phát trin ngun nhân lc 58
3.2.2.2 Các giá tr ct lõi và h thng làm vic 61
3.2.2.3 Kh nngăthíchăng viămôiătrng 62
3.2.2.4 Tm nhìn, s mnh và mc tiêu 63
3.3 Kin ngh 67
TÓM TTăCHNGă3 68
KT LUN 69
TÀI LIU THAM KHO 71
PH LC 73
PH LC 1: PHIU KHO SÁT 73
PH LC 2: THNG KÊ MÔ T 80
PH LC 3: KIMăNH S KHÁC BIT THEO GII TÍNH 81
PH LC 4: KM NH S KHÁC BITăTHEOă TUI 82

PH LC 5: KIMăNH S KHÁC BITăTHEOăTRỊNHă HC VN 83
PH LC 6: KIMăNH S KHÁC BIT THEO THI GIAN LÀM VIC 84




DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

GDP
Gross domestic product (Tng sn phm quc ni)
TNHH
Trách nhim hu hn
UNESCO
The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
(T chcăvnăhóa,ăgiáoădc, khoa hc ca Liên Hip Quc)
VHDN
Vnăhoáădoanhănghip
WTO
World Trade Organization (T chcăthngămi th gii)




DANH MC CÁC BNG

Bng 2.1: Kt qu hotăđng kinh doanh ti Luxoft Vit Nam 26
Bngă2.2:ăcăđim tng th điu tra 32
Bng 2.3: Kt qu kimăđnh T cho hai mu nguănhiênăđc lp theo gii tính 45
Bng 2.4: Kt qu kimăđnhăAnovaătheoăđ tui 46
Bng 2.5: Kt qu kimăđnhătínhăđng nht caăphngăsaiătheoăđ tui 46

Bng 2.6: Kt qu kimăđnhăDunnnett’săT3ătheoăđ tui 46
Bng 2.7: Kt qu kimăđnhăAnovaătheoătrìnhăđ hc vn 47
Bng 2.8: Kt qu kimăđnh Anova theo thi gian làm vic ti Luxoft 47
Bng 2.9: Kt qu kimăđnhătínhăđng nht caăphngăsaiătheo thi gian làm vic
ti Luxoft 48
Bng 2.10: Kt qu kimăđnh Dunnett t (2 chiu) theo thi gian làm vic ti Luxoft
48




DANH MC CÁC HÌNH

Hìnhă1.1:ăMôăhìnhăvnăhoáădoanhănghip ca Denison 16
Hình 2.1: Tình hình phát trin ngun nhân lc ti Luxoft Vit Nam 27
Hình 2.2: S nhân viên thôi vic ti Luxoft Vit Nam 27
Hìnhă2.3:ăCăcu t chc ti trung tâm phát trin ti Vit Nam 28
Hìnhă2.4:ăCăcu t chc theo d án 29
Hìnhă2.5:ăPhngăphápănghiênăcuăvnăhóaădoanhănghip ti Luxoft Vit Nam 30
Hình 2.6: T l các nhóm gii tính ca tng th điu tra 32
Hình 2.7: T l cácănhómăđ tui ca tng th điu tra 33
Hình 2.8: T l cácănhómătrìnhăđ hc vn ca muăđiu tra 34
Hình 2.9: T l các nhóm thi gian làm vic ti Luxoft ca tng th điu tra 35
Hình 2.10: Logo và khu hiu ca Luxoft 40
1



PHN M U

1. Lý do nghiên cu
Thách thc to ln nht v mt qun lý  th k XXI không phi là vnăđ tài
chính hay công ngh mà là  s phát trin ngun nhân lc.ă Trongă đó,ă ni dung
trng tâm cn phi gii quyt là các vnă đ v quan h giaă conă ngi vi con
ngi. Nhng vnăđ này b chi phi bi nhng giá tr nn tng ca t chc và tác
đng trc tipăđn hiu sut, chtălng, kh nngăđi mi và cnh tranh ca doanh
nghip.ă gii quyt điuăđó, các nhà qun tr cn phi có s thu hiu nhng giá
tr gc r tim n bên trong mi doanh nghip. Nhng giá tr đóăchínhălƠăvnăhoáă
doanh nghip.
Vnăhoáădoanhănghip có th đcăxemănhălƠămt th tài sn vô hình quý giá
ca mi doanh nghip.ăVnăhóaădoanhănghip giúp to ra nim tin cho miăngi
làm vicătrongămôiătrngăđó,ălƠăsi dây gn kt gia nhngăconăngi trong cùng
doanh nghip, to ra ting nói chung gia các thành viên và nhmănơngăcaoănngă
lc cnh tranh cho doanh nghip.ăChoănên,ăvnăhoáădoanhănghip có th đc xem
nhălƠămtăcăch quan trng trong qun lý ngun nhân lc. Ch khiăvnăhoáădoanhă
nghip thc s hoà vào giá tr quan ca mi nhân viên thì h mi có th coi mc
tiêu ca doanh nghip là mc tiêu phnăđu ca mình. Vì vy, vic qun lý bngăvnă
hoá mà nhân viên tha nhn có th toăraăđng lc cho s phát trin lâu dài cho
doanh nghip.
Ngành công nghip phn mm ca Vit Nam nói chung và ca thành ph H
Chí Minh nói riêng là mt ngành non tr nhngăđy timănng.ăCácădoanhănghip
hotăđng trong ngành công nghip phn mm có th nm btăđc nhiuăcăhi
phát trin,ăphátăhuyăđc ni lc, khai thác tt nhng ngun lc bên ngoài to ra
sc mnh làm nên nhngă bc phát trin nhanh chóng, mnh m.ă óă lƠă nhng
doanh nghip tr,ănngăđng vi nhngăđiăngătriăthc hùng hu.ăTuyănhiên,ăđn
thiăđim này ngành công nghip phn mm th giiăđangăcóănhngăbc chuyn
mình mnh m. Mt khác, cùng vi xu th toàn cu hóa và m ca hin nay, Vit
2

Namăcngăđangăphi cnh tranh vi nhiu quc gia khác có timănngătrongălnhă
vcănƠyănhăTrungăQuc, nă,ăPhilippinesầăTrongăbi cnhăđó,ăvnăđ nâng
cao sc cnh tranh cho các doanh nghip hotăđng trong ngành công nghip phn
mmăđ đ sc chimălnhăth trng niăđaăvƠătngănhanhăgiáătr xut khuăđangă
ngày càng tr nên cp thit.
Công ty Trách nhim hu hn Luxoft VităNamăđc thành lpănmă2008ăti
Vit Nam, là thành viên ca Luxoft toàn cu - nhà cung cp các ng dng cao cp
và dch v gia công phn mmăchoăcácăcôngătyăhƠngăđu th gii. Nh có nn tng
vng chcăvƠăđiăngănhơnăviênălƠmăvic chuyên nghip, Luxoft VităNamăđưăđt
tcăđ tngătrngăkháăcao,ăđng thi khngăđnhăđc tên tuiăcngănhăs hp
dn ca mình trong th trngălaoăđng ngành công ngh thông tin ti thành ph H
ChíăMinh.ăNhngăcngănhănhiu doanh nghip hotăđngăcùngălnhăvcătrênăđa
bƠn,ăLuxoftăđangăphiăđi din vi áp lc canh tranh vô cùng gay gt.ă nâng cao
nngălc cnh tranh trên th trng,ăvnăhóaădoanhănghip có vai trò và v trí vô
cùng quan trng. Vnăđ xây dngăvnăhóaădoanhănghip tiăLuxoftăđưăchaăquană
tơmăvƠăchúăýăđúngă mc. Công ty rt mun xây dngăvnăhóaăvi nhngăđc thù
riêngă choă mìnhă nhngă khôngă bit phi btă đu t đơu.ă Vnă hóaă doanhă nghip ít
nhiuăđưăhin huănhngăđaăphn do t phát mà thành. Tình trng binăđng nhân
s khinăcôngătyăcngăkhóăgi đc nhngănétăđcătrngăca doanh nghip. Do vy,
có th nói vic xây dng và hoàn thinăvnăhóaădoanhănghip không phi là mt vn
đ d dàng. Hin nay, nhiu doanh nghip khác hotă đngăcùngălnhăvc  Vit
Nam ch chú ý xây dngăvnăhóaădoanhănghipăkhiăquyămôăcôngătyăđưăkháăln. Do
đó,ăhnălúcănƠoăht, Luxoft đưănhn thyăđc tính cp thit ca vic xây dngăvnă
hóa doanh nghip ngay t nhng nmăđu thành lp.
Nhngă điuă nêuă trênă đưă đt ra mt yêu cu nhmă phơnă tích,ă đánhă giáă thc
trngăvnăhóaădoanhănghipăvƠăđ ra các gii pháp nhm phát trinăvnăhóaădoanhă
nghip ti Công ty Trách nhim hu hn Luxoft Vit Nam mtăcáchăđyăđ và sâu
sc.ă óă lƠă lýă doă đ la chn và thc hină đ tài: ắHoƠnă thină vnă hóaă doanhă
nghip ti Công ty Trách nhim hu hn Luxoft VităNam”.

3



2. Mc tiêu nghiên cu
Nghiên cuăđc thc hin vi nhng mc tiêu chính: h thng hóa và làm rõ
các khái nim, ni dung có liên quanăđnăvnăhóaădoanhănghip; phơnătích,ăđánhăgiáă
thc trngă vnă hóaă doanhă nghip ti Công ty Trách nhim hu hn Luxoft Vit
Nam; lp lunăvƠăđaăraăcácăgii pháp phù hp vi thc tin nhm hoàn thinăvnă
hóa doanh nghip ti Công ty Trách nhim hu hn Luxoft Vit Nam.
3. iătng và phm vi nghiên cu
3.1. iătng nghiên cu
iătng nghiên cu caăđ tƠiălƠăvnăhoáădoanhănghip, bao gm: các yu t
nhăhngăđnăvnăhóaădoanhănghip,ăcácăđcăđim và hình thc biu hin caăvnă
hoá doanh nghip, các cpăđ caăvnăhoáădoanhănghip.
iătng kho sát là cán b và nhân viên làm vic ti Công ty Trách nhim
hu hn Luxoft Vit Nam.
3.2. Phm vi nghiên cu
V phm vi không gian, nghiên cuăđc thc hin ti Công ty Trách nhim
hu hn Luxoft Vit Nam.
V phm vi thi gian, nghiên cu s dng d liu th cpăđc thu thp trong
khong thi gian ch yuănmă2008ăậ 2013. Nghiên cu s dng d liu th cp
dùng cho d báo tình hình phát trin Công ty Trách nhim hu hn Luxoft Vit
Nam ch yuăđnănmă2020. D liuăs cp đc thu thp trongănmă2013ăthôngă
qua các phiu kho sát. Nghiên cuăđ xut các gii pháp hoàn thinăvnăhóaădoanhă
nghip ch yuăđnănmă2020.
4. Phngăphápănghiênăcu
Nghiên cuăđc thc hin vi nhngăphngăphápăsau:
Phngăphápă quanăsát: da trên mô hình vnăhoáă doanhănghip ca Schein
nhm quan sát nhng giá tr vnăhoáă hu hình ti Công ty Trách nhim hu hn

Luxoft Vit Nam.
Phngăphápăkho sát thc tin: s dng bng câu hiăđ điu tra tng th 111
nhân viên ca Công ty Trách nhim hu hn Luxoft Vit Nam thông qua phiu
4



kho sát.ăPhngăphápănƠyăđc tin hành nhmăđánhăgiáăthc trng nhng giá tr
đc tuyên b và nhng giá tr ngmăđnh ti công ty. Bng câu hiăđc in và gi
trc tip đnăngiăđc kho sát. Thangăđoăđc s dng trong nghiên cu này là
thangăđoăLikertănm mcăđ.
Phngăphápăly ý kin chuyên gia: Ngi nghiên cu tin hành phng vn
sâu trc tip mt vài cá nhân nhm tìm hiu nhng kt qu vnăhoáădoanhănghip
đtăđc và nhng hn ch còn tn ti di nhng góc nhìn khác nhau. Các cuc
phng vnă sơuă cáă nhơnă đc tin hành trong khong t 90ă đnă 120ă phút.ăNgi
đc chn phng vnălƠălưnhăđo cp cao ậ ngiăđu tiên xây dng, tip cnăvnă
hóa doanh nghip và nhân viên tha hành ậ ngi th hng trc tipăcácăchng
trìnhăvnăhóaădoanhănghip.
Phngăphápăkimăđnh: Nghiên cu s dngăcácăphngăphápăkimăđnh sau
nhm kimăđnh s khác bit trong vic đánhăgiáăvnăhoáădoanhănghip gia các
nhóm nhân viên: kim đnh T cho hai mu nguă nhiênă đc lp (independent-
samples T-test), kimăđnh hai mu Mann-Whitney (2-samples Mann-Whitney test),
kimăđnh Anova và kimăđnh Post Hoc.
Phngăphápăsuyălun logic: Kt qu phân tích cùng vi các thông tin khác s
đc tng hp và suy lunăđ đaăraăcácăgii pháp phù hp vi thc tin nhm mc
đích hoàn thinăvnăhóaădoanhănghip ti Công ty Trách nhim hu hn Luxoft Vit
Nam.
5. Kt cuăđ tài
Phn chính caăđ tài bao gmăbaăchng:
Chngă1:ăCăs lý lun v vnăhóaădoanhănghip

Chngă2:ăThc trngăvnăhóaădoanhănghip ti Công ty Trách nhim hu hn
Luxoft Vit Nam
Chngă 3:ă Gii pháp hoàn thină vnă hóaă doanhă nghip ti Công ty Trách
nhim hu hn Luxoft Vit Nam
NgoƠiăra,ăđ tài còn có các phn: Mc lc, Danh mc các ký hiu, ch vit tt,
Danh mc các bng, Danh mc các hình, M đu, Kt lun, Tài liu tham kho, Ph
lc.
5



CHNGă1: CăS LÝ LUN V VNăHịAăDOANHăNGHIP

1.1 Khái nim chung v vnăhóa
Vnăhóaăgn lin vi s raăđi ca nhân loi. TiăphngăTơy,ăcácăt các t có
nghaălƠăvnăhóaănhăcultureă(ting Anh và ting Pháp), kultur (tingăc)ầăđu
xut phát t ch cultus trong tingăLaăTinh,ăcóănghaălƠăkhaiăhoang,ătrng trt, trông
nomăcơyălngăthc; nói ngn gn là s vun trng.ăSauăđóăt cultusăđc m rng
ng ngha,ăđcădùngătrongălnhăvc xã hi ch s vun trng, giáo dc,ăđƠoăto và
phát trin mi kh nngăcaăconăngi.
 phngăông,ătrongăting Hán c, t ắvnăhóa”ăđc kt hp t ng nghaă
ca hai ch ắvn”ăvƠăắhoá”.ăắVn” là v đp caănhơnătính,ăcáiăđp ca tri thc, trí
tu conăngi có th đtăđc bng s tuădng ca bn thân và cách thc cai tr
đúngăđn ca nhà cm quyn. Còn ch ắhóa” là vicăđemăcáiăvnă(cáiăđp, cái tt,
cáiăđúng)ăđ cm hóa, giáo dc và hin thc hóa trong thc tin,ăđi sng. Vy,ăvnă
hóaăchínhălƠănhơnăhóaăhayănhơnăvnăhóa.ăng liăvn tr hayăđc tr ca Khng
T là t quanăđimăcăbn v vnăhóa này. Bi vnăhóaălƠăvnătr giáo hóa, là giáo
dc, cm hóa bngă đimă chng,ă l nhc, không dùng hình pht tàn bo và s
cng bc.
Tngă giámă đc T chcă vnă hóa,ă giáoă dc, khoa hc ca Liên Hip Quc

(UNESCO) Federico Mayor (2000,ătrangă6)ăđưăđaăraămtăđnhănghaăđc nhiu
quc gia tha nhn và ng dng:ăắVnăhoáălƠătng th sngăđng các hotăđng
sáng to trong quá kh và hin ti. Qua các th k, hotăđng sáng to yăđưăhìnhă
thành nên h thng các giá tr, các truyn thng và th hiu - nhng yu t xácăđnh
đc tính riêng ca mi dân tc.”
Vi quan nimăxemăvnăhoáălƠănn tng tinh thn ca xã hi, khái nimăvnă
hoáăđc m rngă hn.ăCh tch H Chí Minh (1943, trang 431) đưăđaăraăđnh
ngha:ăắVìăl sinh tnăcngănhămcăđíchăcuc sng,ăloƠiăngi mi sáng to và
phát minh ra ngôn ng, ch vit,ăđoăđc, pháp lut, khoa hc,ătônăgiáo,ăvnăhc,
ngh thut, nhng công c cho sinh hot hàng ngày v mc,ăn,ă vƠăcácăphngă
6



tin s dng. Toàn b nhng sáng toăvƠăphátăminhăđóătcălƠăvnăhoá.ăVnăhoáălƠăs
tng hp ca miăphngăthc sinh hot cùng vi biu hin caănóămƠăloƠiăngi
đưăsn sinh ra nhm thích ng nhng nhu cuăđi sngăvƠăđòiăhi sinh tn”ă.
1.2 Vnăhóaădoanhănghip
1.2.1 Khái nim v vnăhoáădoanhănghip
Trong nhiuănmăqua,ă kháiănimăvnă hóaădoanhă nghipă đưăđc chp nhn
mt cách rngărưiănhălƠămtăcáchăđ hiuăđc các h thngăcóăliênăquanăđn con
ngi. Mi khía cnh caăvnăhóaădoanhănghip có th đcăxemănhălƠămtăđiu
kin môiătrng quan trng nhăhngăđn doanh nghipăvƠăcácăđnăv trc thuc.
Mtăđnhănghaăkhácăcngăkháăph binălƠăvnăhóaădoanhănghip bao gm các
giá tr, nim tin hay các qui tcăđc chia s (Beyer và Trice, 1987; Tunstall, 1983;
Wilkins và Patterson, 1985; Martin, 1985; Barney, 1986).
Schein (1989), mt trong nhng ngi nghiên cu sâu v vnă hóaă doanhă
nghipăđưăchoărng vnăhóaădoanhănghip là tng hp nhng ngmăđnh nn tng
mà các thành viên trong doanh nghip hcăđc trong quá trình gii quyt các vn
đ ni b và x lý các vnăđ viămôiătrng xung quanh.

T mt s quanăđimăkhác,ăvnăhóaădoanhănghip có th đc nhìn nhnănhă
là mtă phngă tin ca vic hình thành các hành vi ng x ca doanh nghip
(Graves, 1986).ăQuanăđimănƠyăđc ng h bi Kramer và Foy (1974) là nhng
ngiăđưăxemăxétăvnăhóaădoanhănghipănhălƠămt cht ktădínhăđ có th giúp kt
ni trong doanh nghip.
Mtăđim quan trng mà các nhà nghiên cuă khiăđiă tìmă kháiă nimă vƠă đnh
nghaă caă vnă hóaă doanhă nghipă đưă khámă pháă vƠă nhn mnhă lƠă vnă hóaă doanhă
nghip đcăxemănh mt qui trình phát trinăvƠănngăđng ch khôngăđng yên.
Ví d nhăMorgană(1986)ăđưătranhălun rngăvnăhóaăphiăđc hiuănhălƠămt
hinătng sng,ănngăđng thông qua s sáng to caăconăngi và tái to th gii
ca h.ăVƠăScheină(1989)ăcngătuyênăb rngăvnăhóaădoanhănghipăthayăđi qua
thi gian và tr nên gn bó thành các chcă nngă ngoƠiă s nhn thc ca doanh
nghip.ăQuanăđim ca c MorganăvƠăScheinăđiu ng ý rng nhng cá nhân ch
7



cht s có mt vai trò ct yu trong vicăđnh hình và chn lcăvnăhóaăchoădoanhă
nghip.ăScheinăđưătuyênăb rngăvnăhóaădoanhănghipăđc to ra bi nhngăngi
đngăđu và là mt trong nhng chcănngăquytăđnh caălưnhăđo có th là sáng
to, qun lý và khi cn thit thìăcngăcóăth phá hyăvnăhóa.ă
Thông qua nhngăđnhănghaăca các nhà nghiên cu v vnăhóaădoanhănghip
t trcăđnănay,ăđnhănghaăvnăhóaădoanhănghip đcăđúcăktănhăsau: Vn hóa
doanh nghip là h thng các giá tr và nim tin đc chia s bên trong doanh
nghip, có nh hng to ln đn nhn thc, hành đng ca toàn b các thành
viên trong doanh nghip và th hin ý thc chung ca doanh nghip.
1.2.2 Vai trò caăvnăhóaădoanhănghip
Theo Schein (1989), vnăhóaădoanhănghip là chìa khóa cho mt doanh nghip
vt tri và chcănngăcaălưnhăđo là to ra và qunălýăvnăhóa.
Các nghiên cu ca Gravesă(1986)ăđưăch ra tt c các giámăđcăđiu hành khi

đc phng vnăđưăđng thun rngăvnăhóaădoanhănghip mnh là thc s cn thit
cho mt doanh nghip thành công. Và conăngi trong mt t chc s tha nhn và
tuân th theoăcácătháiăđ và giá tr đc tán thành biăngiălưnhăđo hay cán b
cp cao ca doanh nghip.
CácănhƠălưnhăđo và nghiên cu có kinh nghimătrongălnhăvc chinălc và
phát trin doanh nghipăđuăđ ngh rng vic kim tra các vnăđ vnăhóaăti cp
đ doanh nghip là hoàn toàn cn thit (Schein, 1989). Doăđó, kimăsoátăvnăhóaălƠă
mt vnăđ rt quan trngăđi vi trách nhimăđiu hành doanh nghip. Theo nghiên
cu ca Ngô Th Bích Vân (2011),ăvnăhoáădoanhănghip có vai trò rt quan trng
vì nó là ngun lc to ra li th cnh tranh, nhăhng ti hochăđnh chinălc,
thuăhútănhơnătƠiăvƠătngăcng s gn bó caăngiălaoăđng, toăđng lc làm vic,
giúpăđiu phi và kim soát, giúp làm gimăxungăđt.
1.2.2.1 Vnăhóaădoanhănghip là ngun lc to ra li th cnh tranh
Li th cnh tranh ca doanh nghipă đc xem xét da trên các khía cnh
nh: chtălng sn phm và dch v, chi phí, công ngh, s linh hotătrc phn
ng ca th trng, thi giană giaoă hƠngầă  cóă đc nhng li th đóă doanhă
8



nghip phi có các ngun lc v tài chính, nhân lc, máy móc, nguyên vt liu,
phngăphápălƠmăvic. Các ngun lc v tài chính, máy móc, công ngh, nguyên
vt liu to cho doanh nghip có li th so sánh viăđi th cnhătranhătrc khách
hƠng.ăTrongăkhiăđóăngun nhân lcăđóngăthamăgiaătrongătoƠnăb quá trình chuyn
hóa các ngun lc khác tr thành sn phm, dch v cuiăcùngăđn vi khách hàng.
Vì vy ngun nhân lcăđóngăvaiătròăquanătrng trong vic to ra li th cnh tranh
cho doanh nghip.
Tính hiu qu ca doanh nghip b nhă hng rt ln biă vnă hóaă doanhă
nghip. Nó nhăhng trc tipăđn vic hình thành mc tiêu, chinălc và chính
sách ca doanh nghipăcngănhăto thun li cho vic thc hin thành công chin

lcăđưăđc la chn da trên vic chia s và gn kt vai trò, công vic ca mi cá
nhân trong doanh nghipă đi vi mc tiêu chung xut phát t chină lc. Môi
trngăvnăhóaădoanhănghipăcònăcóăýănghaătácăđngăđn tinh thn,ătháiăđ,ăđng
lc làm vic caăcácăthƠnhăviên.ăPhng thc làm vic caălưnhăđo doanh nghip
s nhăhngăđnăvnăhóaădoanhănghip và t đóătácăđng lên nhân viên, giúp h
đnhăhng công vic ttăcngănhăxácăđnh rõ nhngăđóngăgópăcaămìnhăđi vi
doanh nghip, xây dng và phát trin bn thân.
T nhng yu t đó,ăvnăhóaădoanhănghip nâng cao giá tr ca các ngun lc
có sn ca doanh nghipăđ đng thi nâng cao li th cnh tranh ca doanh nghip.
1.2.2.2 Vnăhóaădoanhănghip nhăhng ti hochăđnh chinălc
Vnăhóa doanh nghip có nhăhng trc tipăđn hochăđnh chinălc ca
doanh nghip thông qua vic chn lc thông tin thích hp (áp dng kinh nghim,
môă hìnhă đc la chn phù hp),ă đt ra nhng tiêu chun tuân theo giá tr ca
doanh nghip và cung cp nhng tiêu chun, nguyên tc này cho các hotăđng ca
doanh nghip.ăVnăhóaădoanhănghip s nhăhngăđn vic hochăđnh chinălc
thông qua vic th hin vai trò ca các thành viên trong chinălc, vic phân b vai
trò ca h đi vi vic thc hin các mc tiêu ca chinălc, nhn thcăđc các
ngun lc có sn ca doanh nghip và n lc bn thân h đ thc hin chinălc.
9



Vnă hóaă doanhă nghipă cngă s có nhă hngă đn hiu qu vic thc hin
chinălc ca doanh nghip bi vì mtăvnăhóaădoanhănghip mnh s toăđc s
thng nht và tuân th caoăđi vi các giá tr, nim tin ca t chcăvƠăđóăs lƠăcăs
quan trngăđ thc hin thành công chinălc ca doanh nghip.ăVnăhóaădoanhă
nghip vi chcă nngă toăđc s cam kt cao gia các thành viên trong doanh
nghip s là yu t quytăđnhăđ nâng cao hiu qu hotăđng,ănngăsutălaoăđng
ca doanh nghip.
1.2.2.3 ThuăhútănhơnătƠiăvƠătngăcng s gn bó caăngiălaoăđng

Mtăkhiăvnăhóaăca doanh nghip tr nên mnh m và hiu qu thì s góp
phn nâng cao li th cnh tranh ca doanh nghip,ă đaă ting vang ca doanh
nghip ra ngoài bi vic qun lý cht ch và hiu qu các hotăđng truyn thông
điăchúngăđi vi doanh nghipăcngănhăs thành công thc t ca doanh nghip
trên th trng kinh doanh. Chính nhng ting vang này s giúp doanh nghip thu
hútăđc các nhân tài mong mun vào làm vic  đơyăvƠăbngăchínhăvnăhóaădoanhă
nghip năđnh, r rƠng,ăcóătínhăđnhăhng cao s giúp cho doanh nghip gi đc
ngiălaoăđng  li viămìnhălơuăhn,ăcóăýămun gn bó và phát trin lâu dài cùng
vi doanh nghip do h tìm thyăđc mtămôiătrng làm vic năđnh và phù hp,
cóătngălai.ă
1.2.2.4 Toăđng lc làm vic
Vnăhóaădoanhănghip chính là s gn kt gia cá nhân vi doanh nghip bng
cách ch rõ ra mi liên h gia công vic mà h đangălƠmăđi vi n lcăđtăđc
mc tiêu ca doanh nghip thông qua vic thc thi các chính sách ca chinălcăđ
tinăđn mcătiêu.ăVnăhóaădoanhănghip ch cho các thành viên thy s đóngăgópă
ca h đi vi vic hoàn thành mc tiêu ca doanh nghipănhăth nào, t đóăthúcă
đy h hoàn thành tt công vic ca mình.
Vnăhóaădoanhănghipăđcăthúcăđy bi s lưnhăđo hiu qu, nu mtăngi
lưnhăđo bit chú trng và phát trinăvnăhóaădoanhănghip h s xây dng nhng
phngăthc và h thng làm vic hiu qu đ giúp nhân vic thc hin tt công
vicănhăh thngăthôngătin,ăcácăphngăthc phân quyn và giao vic hiu qu hay
10



là xây dng mtămôtătrng làm vic ci m, thun li. Chính nhngăđiuăđóăđưă
góp phn toăđng lcăthúcăđy nhân viên làm vic.
Ngoài ra, mtămôiătrngăvnăhóaădoanhănghip năđnh, thun li s giúp cho
các thành viên thy gn bó và nhìn thyătngălaiăca h trongătngălaiăca doanh
nghip và vì vy h càng n lcăđ hoàn thành công vic, góp phn to nên s thành

công cho doanh nghip.
1.2.2.5 Vnăhóaădoanhănghipăgiúpăđiu phi và kim soát
Vnăhóaădoanhănghip s đaăraănhng chun mc, nhngăquiăđnh mà xut
phátăbanăđu là t ý nguyn, mong mun caăngi sáng lpăvƠăsauăđóădn dn
đc tha nhn và tr thành caăđi đaăs các thành viên bi nhng chun mc, qui
đnhăđc tri nghim cùng vi h quaănmăthángăthngătrm hotăđng ti doanh
nghip. Chính nhng chun mc, nhng qui tc này s giúpănhƠălưnhăđoăđiu phi
và kim soát doanh nghip do chúng tr thành c s đ cácăthƠnhăviênăđiu chnh
các hành vi ca h cngănhălƠăcăs đ xem xét khi ra quytăđnh.
1.2.2.6 Vnăhóaădoanhănghip giúp gimăxungăđt
Xungăđt xut phát t nhng btăđng ca cá nhân, btăđngătrongăquanăđim
v phong cách sng, btăđngăquanăđim làm vic, btăđng v phngăthc gii
quyt vnăđ hay btăđng trong vic la chn quytăđnh ca cui cùng ca mt s
vic trong công vic, btăđng gia quyn li cá nhân và quyn li tp th.
Vnăhóaădoanhănghip viăvaiătròăđnhăhng,ăđaăraănhng chun mc, qui
đnh nhm giúp cho các thành viên trong doanh nghip ttăđiu chnh nhng hành vi
ca mình cho phù hp,ăcngănhălƠăđnhăhng cho vic ra quytăđnhăđ tha mãn
c li ích cá nhân và tp th.
ng thi,ăvnăhóaădoanhănghipăcngăto ra s nht quán t đuăđn cui,ăđ
miăngi da vào các chun mc t vnăhóaăđ khôngăđiălchăhng,ăcngănhăto
ra mtămôiătrng làm vic ci m mà nhngăxungăđt ngay t khi có mm mng
miă hìnhă thƠnhă đưă đc nói ra và gii quyt thaă đángă đ không phi tr thành
nhngă xungă đt nguy himă cóă nguyă că pháă v cu trúc ni b hay nhă hng
nghiêm trngăđn doanh nghip.
11



1.3 Các mô hình nghiên cu v vnăhoáădoanhănghip
1.3.1 Các yu t cuăthƠnhăvnăhóaădoanhănghip ca Schein

Theo Schein (1989),ăvnăhoáădoanhănghip bao gm ba cpăđ, mi cpăđ
biu hin vi nhngăđcăđim, hình thcă khácănhauănhngăđu có mtămcăđíchă
chung là th hinăđcăđcătrngăvnăhóaăca t chc và lan truynăvnăhóaăy ti
các thành viên trong t chc.
1.3.1.1 Cpăđ 1 - Nhng giá tr vnăhóaăhu hình
Nhng giá tr vnăhóaăhu hình là nhng cái th hinăđc ra bên ngoài rõ
ràng, d nhn bit nht ca vnăhoáădoanhănghip. Các thc th hu hình mô t mt
cách tng quan nhtămôiătrng vt cht và các hotăđng xã hi trong mt doanh
nghip. Nhng giá tr vnăhóaăhu hình bao gm các hình thcăcăbn sau:
a. Kin trúc đc trng và din mo doanh nghip
c coi là b mt ca doanh nghip, kin trúc và din moăluônăđc các
doanh nghip quan tâm, xây dng. Kin trúc, din mo b ngoài s gây nătng
mnh viăkháchăhƠng,ăđiătácầăv sc mnh, s thƠnhăđt và tính chuyên nghip
ca bt k doanh nghip nào. Din mo th hin  hình khi kin trúc, quy mô v
không gian ca doanh nghip. Kin trúc th hin  s thit k các phòng làm vic,
b trí ni tht trong phòng, màu sc ch đoầ Tt c nhng s th hinăđóăđu có
th lƠmănênăđcătrngăchoădoanh nghip. Thc t cho thy, cu trúc và din mo có
nhăhngăđn tâm lý trong quá trình làm vic caăngiălaoăđng.
b. Các l k nim, l nghi và các sinh hot vn hóa
ơyălƠănhng hotăđngăđưăđc d kinătătrcăvƠăđcăchunăb k lng.
Lănghiătheoătăđin ting Vit là toàn th nhngăcáchălƠmăthôngăthngătheoăphongă
tc,ăápădngăkhiătin hành mt cuc l.ăTheoăđó,ăl nghi là nhng nghi thcăđưătr
thành thói quen,ăđc mcăđnh s đc thc hin khi tin hành mt hotăđng nào
đó,ănóăth hinătrongăđi sng hàng ngày ch không ch trong nhng dpăđc bit.
L nghi toănênăđcătrngăv vnăhóa,ăvi mi nn vnăhoá khác nhau các l nghi
cngăcóăhìnhăthc khác nhau.
12

Lăkănim là hotăđngăđc t chcănhmănhc nh miăngi trong doanh
nghip ghi nh nhng giá tr ca doanh nghip và là dp tôn vinh doanh nghip,
tngăcng s t hào ca miăngi v doanh nghip.ăơyălƠăhotăđng quan trng
đc t chc sng đng nht.
Các sinh hotăvnăhóaănhăcácăchngătrìnhăcaănhc, th thao, các cuc thi
trong các dpăđc bit,ầlƠăhotăđng không th thiuătrongăđi sngăvnăhóa.ăCácă
hotăđngănƠyăđc t chc toăcăhi cho các thành viên nâng cao sc kho, làm
phong phúăthêmăđi sng tinh thn,ătngăcng s giaoălu,ăchiaăs và hiu bitălnă
nhau gia các thành viên.
c. Ngôn ng, khu hiu
Ngôn ng lƠăphngătin giao tipătrongăđi sng hàng ngày, do cách ng x,
giao tip gia các thành viên trong doanh nghip quyt đnh. Nhngăngi sng và
làm vic trong cùng mtămôiătrngăcóăxuăhng dùng chung mt th ngôn ng.
Các thành viên trong doanh nghip đ làm vicăđc vi nhau cn có s hiu bită
lnănhauăthôngăquaăvic sădngăchungămt ngôn ng.
huăhiu là mt câu nói ngn gn, sădngănhngătăng đnăgin, d nh
th hin mtăcáchăcôăđng nht trit lý kinh doanh ca mt công ty.
d. Biu tng, bài hát truyn thng, đng phc
Biuătng là biu th mtăcáiăgìăđóăkhôngăphiălƠăchínhănóăvƠăcóătácădngă
giúp mi ngi nhn ra hay hiuăđc cái mà nó biu th. Các công trình kin trúc,
l nghi, giai thoi,ăkhuăhiuăđu chaăđng nhngăđcătrngăca biuătng.
Mt biuă tng khác là logo. Logo là mtătácă phmăsángăto th hin hình
tng v mt t chcăbngăngôn ng ngh thut. Logo là loi biuătrngăđnăgină
nhngă cóă ýă nghaă lnă nênă đc các doanh nghip rt quan tâm chú trng. Logo
đc in trên các biuă tng khác ca doanh nghip nhă bng ni quy, bng tên
côngăty,ăđngăphc,ăcácănăphm,ăbaoăbìăsnăphm, các tài liuăđcăluăhƠnhầă
Bài hát truyn thng,ăđngăphcălƠănhng giá tr vnăhóaătoăraănétăđcătrngă
cho doanh nghip và to ra s đng cm, gn bó giaăcácăthƠnhăviên.ăơyăcngălƠă
nhng biuătng to nên nim t hào ca nhân viên v công ty mình.
13

Ngoài ra, các giai thoi, truyn k, các nă phmăđină hình,ầlƠă nhng biu
tng giúp miăngi thyărõăhnăv nhng giá tr vnăhoá ca t chc.
1.3.1.2 Cpăđ 2 - Nhng giá tr đc tuyên b
Nhng giá tr đc tuyên b bao gm các chinălc,ămcătiêu,ăcác ni quy,
quyăđnh, tm nhìn, s mnhăđc công b côngăkhaiăđ mi thành viên ca doanh
nghip n lc thc hin.ă ơyălƠă kimăch nam cho mi hotăđng ca nhân viên.
Nhng giá tr nƠyăcngăcóătínhăhu hình vì có th nhn bit và dinăđt mt cách rõ
ràng, chính xác.
a. Tm nhìn
Tm nhìn là trngătháiătrongătngălaiămƠădoanh nghip mong munăđt ti.
Tm nhìn cho thyă mcă đích,ă phngă hngă chungă đă dnă tiă hƠnhă đng thng
nht. Tm nhìn cho thy bc tranh toàn cnh v doanh nghip trongătngălaiăvi
gii hn v thiă giană tngă điă dƠiă vƠă cóă tácă dngă hng mi thành viên trong
doanh nghip chung sc, n lcăđtăđc trngătháiăđó.ă
b. S mnh và các giá tr c bn
S mnh nêu lên lý do vì sao t chc tn ti,ămcăđíchăca t chc là gì? Ti
sao làm vy? LƠmănhăth nƠo?ăăphcăvăai?ăS mnh và các giá tr căbn nêu
lên vai trò, trách nhim mà t thân doanh nghip đt ra. S mnh và các giá tr că
bnăcngăgiúpăchoăvicăxácăđnhăconăđng, cách thcăvƠăcácăgiaiăđonăđ điăti
tm nhìn mà doanh nghip đưăxácăđnh.
c. Mc tiêu chin lc
Trong quá trình hình thành, tn ti và phát trin, doanh nghip luôn chu các
tácăđng c khách quan và ch quan. Nhngătácăđng này có th toăđiu kin thun
li hay thách thc cho doanh nghip. Mi t chc cn xây dng nhng k hoch
chinălcăđ xácăđnhăắl trình”ăvƠăchngătrìnhăhƠnhăđng, tnădngăđcăcácăcă
hi,ăvt qua các thách thcă đ điă tiă tngălai,ă hoƠnă thƠnhăs mnh ca doanh
nghip.

Mi quan h gia chinălc và vnăhoáădoanhănghip có th đc gii thích
nhăsau:ă hiăxơyădng chinălc cn thu thp thông tin v môiătrng. Các thông
14



tin thu thpăđc liăđc dinăđt và x lý theo cách thc, ngôn ng thnh hành
trong doanh nghip nên ch úng chu nhăhng ca vnăhoáădoanhănghip.ăVnăhoá
cngălƠăcôngăcăthng nht miăngi v nhn thc, cách thcăhƠnhăđng trong quá
trình trinăkhaiăcácăchngătrìnhăhƠnhăđng.
1.3.1.3 Cp đ 3 ậ Nhng giá tr ngmăđnh
Các giá tr ngmăđnh là nim tin, nhn thc,ăsuyăngh,ă tìnhăcmăđưă năsơuă
trong tim thc mi thành viên trong doanh nghip. Các ngmăđnhălƠăcăs cho các
hƠnhăđng,ăđnhăhng s hình thành các giá trong nhn thc cho các cá nhân. H
thng giá tr ngmăđnhăđc th hin qua các mi quan h sau:
a. Ngm đnh v quan h gia con ngi vi môi trng
V mi quan h này, miăngi và mi t chc có nhn thc khác nhau. Mt
săchoărngăh có th làm ch đc trong mi tình hung,ătácăđng caămôiătrng
không th lƠmăthayăđi vn mnh ca h. Mt săkhácăthìăchoărngăcn phi hòa
nhp viămôiătrng, hay tìm cách sao cho có mt v tríăanătoƠnăđ không phi chu
nhngătácăđng bt li caămôiătrng. Nhng t chc,ăcáănhơnăcóăsuyănghătiêuăccă
thìăchoărngăkhôngăth thayăđiăđc nhng gì mà s phnăđưăanăbƠi,ănênăđƠnhăphi
chp nhn s phnăđó.ăơyălƠănhng t chc,ăcáănhơnăcóăxuăhng an phn, không
mun c gng.
b. Ngm đnh v quan h gia con ngi vi con ngi
Ngoài mi quan h xã hi, các thành viên trong t chc còn có mi quan h
trong công vic. Các quan h này có nhăhngătngăhălnănhau.ăMt s t chc
ng h thành tích và s n lc ca mi cá nhân. Mt s khác li khuyn khích s
hp tác và tinh thn tp th. Trit lý qun lý ca mi t chc có th coi trng tính
đc lp, t ch hocăngc liăđ cao tính dân ch.ă xácăđnhăchínhăxácăvƠătă

tng ch đo trong mi quan h giaăconăngi trong t chc cnăđánhăgiáăvaiătròă
ca mi các nhân trong mi quan h vi các thành viên còn li.
c. Ngm đnh v bn cht con ngi
Các t chc khác nhau có quan nim khác nhau v bn chtăconăngi. Mt s
t chcăchoărngăbn chtăconăngiălƠăli bing, tinh thn t ch, kh nngăsángă