HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KSNB ĐỐI VỚI BCTC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN FPT.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH



L TH THANH THÚY
NGUYN ÌNH HÙNG


HOÀN THIN H THNG KSNB I VI
BCTC TI CÔNG TY C PHN FPT






LUN VN THC S KINH T



PGS.TS. VÕ VN NH


Nm2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH

MINH

L TH THANH THÚY

NGUYN ÌNH HÙNG


HOÀN THIN H THNG KSNB I VI
BCTC TI CÔNG TY C PHN FPT


Chuyên ngành: K toán
Mã s: 60340301


LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS MAI TH HOÀNG MINH
PGS.TS. VÕ VN NH


Nm 2013

LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan các ni dung, phng pháp phân tích và kt lun đc trình
bày trong lun vn này là kt qu ca nhng n lc ca riêng tôi. Các s liu s
dng trong lun án là trung thc và đc thu thp t các ngun d liu đc kim
chng, khách quan.

Tác gi lun vn

LI CMN

Qua thi gian hc tp và nghiên cu ti Trng i hc Kinh t Thành ph
H Chí Minh, tôi đã đc Quý Thy, Cô Trng i hc Kinh t Thành ph H
Chí Minh, đc bit là Quý Thy, Cô Khoa K toán – Kim toán ging dy tn tình
giúp tôi có đc nhng kin thc quý báu đ ng dng vào trong công vic chuyên
môn ca mình cng nh hoàn thành Lun vn tt nghip.
Tôi xin chân thành cm n toàn th Quý Thy, Cô Trng i hc Kinh t
Thà
nh ph H Chí Minh.
Tôi xin gi li bit n sâu sc đn Cô PGS.TS Mai Th Hoàng Minh - Ngi
đã trc tip hng dn, giúp đ tôi trong sut thi gian qua đ tôi có th hoàn thành
Lun vn này.
Tôi xin chân thành cm n toàn th Ban Giám đc, các Anh/Ch ti FPT đã
dành thi gian quý báu đ cung cp thông tin hu ích giúp tôi có th thc hin đc
nghiên cu này.


Tác gi lun vn


Mc lc
Li cam đoan
Li cám n
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng, s đ.
M U 1

CHNG 1: TNG QUAN V H THNG KSNB I VI BCTC 7
1.1 Tng quan v BCTC 7
1.1.1 Mc đích ca BCTC 7
1.1.2 Vai trò ca BCTC 8
1.1.3 Nguyên tc lp và trình bày các BCTC 9
1.1.4 Quy trình lp, trình bày và công b BCTC 11
1.2 KSNB và KSNB đi vi BCTC 12
1.2.1 Quá trình phát trin khái nim KSNB trên th gii 12
1.2.2 Ni dung ca KSNB theo COSO 2013 14
1.2.3 KSNB đi vi BCTC 17
1.2.4 Nhng hn ch ca h thng kim soát ni 26
1.2.5 Các nghiên cu v KSNB đi vi BCTC trên th gii 27
KT LUN CHNG 1 31
CHNG 2: THC TRNG H THNG KSNB I VI BCTC TI FPT. . 32
2.1 Gii thiu chung v FPT 32
2.1.1 Gii thiu chung 32
2.1.2 B máy qun lý và điu hành 34
2.2 H thng tài chính ti FPT 34
2.2.1 Chc nng 34
2.2.2 T chc nhân s và phân công trách nhim qun lý tài chính 34
2.2.3 Các hot đng c bn ca qun lý tài chính 35
2.2.4 Phân cp qun lý tài chính 37
2.2.5 H thng các quy đnh tài chính 38
2.3 Kho sát v h thng KSNB đi vi BCTC 39

2.3.1 Các quy đnh v son lp BCTC 39
2.3.2 Quy trình lp BCTC 40
2.3.3 Các mu biu 43
2.3.4 Kho sát v KSNB đi vi BCTC 43

2.3.5 Kt lun v kho sát 52
KT LUN CHNG 2 54
CHNG 3: HOÀN THIN H THNG KSNB I VIBCTC TI FPT 55
3.1 Quan đim ca các đ xut 55
3.1.1 Tng cng áp dng công ngh 55
3.1.2 Quan h chi phí - li ích 55
3.1.3 Tính thng nht và tính đc thù ca các đn v kinh doanh 56
3.1.4 Hi nhp dn vi khuôn mu KSNB 2013 56
3.2 Các đ xut hoàn thin 56
3.2.1 Chun hóa danh mc chng t theo các nghip v k toán 57
3.2.2 Lp danh mc công vic kim tra trc khi đóng k k toán 64
3.2.3 Xây dng chng trình thc hin và đánh giá BCTC 68
3.2.4 Áp dng các nguyên tc và đim trng tâm trong hoàn thin
KSNB theo COSO 2013 73

3.2.5 Lp báo cáo KSNB đi vi BCTC 73
KT LUN CHNG 3 74
KT LUN 75
Danh mc tài liu tham kho
Ph lc


Danh mc các ch vit tt

BCTC : Báo cáo tài chính
DNNVV : Doanh nghip nh và va
FPT : Công ty c phn FPT
KSNB : Kim soát ni b
LTT : Lao đng tp th
TM : Thng mi

XTTM : Xúc tin thng mi
COSO : Hiđng các t chc tài tr
MIS : H thng thông tin qun lý
IASB : Hiđng chun mc k toán quc t
SEC : y ban chng khoán M
AICPA : Vin các kim toán viên công chng Hoa K
SAS : Chun mc kim to
án
ISACA : Hip hi v kim soát và kim toán h thng thông tin
COBIT : Các mc tiêu kim soát trong công ngh thông tin và lnh vc có liên
quan
SAC : H thng kim toán và kim soát
ERP : Hochđnh các ngun lc doanh nghip
FAR : Vin ngh nghip k toán Thyin.







Danh mc các bng, s đ.

Danh mc các bng
Bng 1.
1: So sánh các khái nim v KSNB ti Hoa k 15
Bng 2.1: Ngành ngh kinh doanh 33
Bng 2.2: Các quy đnh v son lp BCTC 40
Bng 2.3: Các bc thc hin son lp BCTC 41
Bng 2.4: Các mu biu báo cáo 43

Bng 2.5: Mô t chung v đi tng kho sát 44
Bng 2.6: T l đng ý đi vi các thành phn KSNB đi vi BCTC 45
Bng 2.7: T l đng ý đi vi Môi trng kim soát 47
Bng 2.8: T l đng ý đi vi ánh giá ri ro 48
Bng 2.9: T l đng ý đi vi thành phn Hot đng kim soát 50
Bng 2.10: T l đng ý đi vi thành phn Thông tin và Truyn thông 51
Bng 2.11: T l đng ý đi vi thành phn Hot đng giám sát 52
Bng 2.12: Chênh lch s liu trc và sau kim toán 52
Bng 3.1: Danh mc h s chng t k toán theo các loi nghip v mua vào 57
Bng 3.2: Danh mc h s chng t k toán theo các loi nghip v bán ra 62
Bng 3.3: Danh mc công vic kim tra trc khi đóng k k toán 64
Bng 3.4: Chng trình thc hin ca y bn kim toán 68

Danh mc các s đ
S đ2.1: B máy
qun lý và điu hành 34
S đ2.2: Mô hình phân cp qun lý tài chính ti FPT 38
S đ2.3: Mô t h thng các quy đnh tài chính ti FPT 38
S đ2.4: Quy trình son lp BCTC 40


1
M U

1. Tính cp thit ca đ tài
i vi các công ty niêm yt trên th trng chng khoán thì các thông tin
đc công b t các công ty này, đc bit là các thông tin v tài chính là rt nhy
cm và quan trng đi vi các đi tng bên trong cng nh bên ngoài: cđông,
nhàđu t… bi vì đó là ngun thông tin ch yu mà h da vào đđa ra các quyt
đnh. Chính vì th các thông tin trên BCTC ca các công ty này đu phi bt buc

đc kim toán trc khi đa ra công b. Tuy nhiê
n, kim toán BCTC là dch v
xác nhn mc đ tin cy ca thông tin trên báo cáo tài chính, nhng chđm bo
tng đi, hp lý cho cht lng thông tin trên các BCTC. Vì vy, trách nhim
đây thuc v nhà qun lý ca doanh nghip phi tin hành kim tra, kim soát quá
trình x lý và công b thông tin ca mình đ thông tin hu ích đn ngi s dng.
V mt pháplý, tính đn thi đim hin nay ngoài các quy đnh chung v lp
BC
TC, quy trình niêm yt, công b thông tin và x lý vi phm trong lnh vc chng
khoán và th trng chng khoán, thì cha có vn bn pháp lut nào bt buc các
doanh nghip niêm yt trên th trng chng khoán phi đm bo cht lng v
thông tin trên BCTC ca mình khi công b ra công chúng.
ây tht s là mi lo ngi ca công chúng khi tham gia đu t vào các công ty
này vì thông tin h thu nhn không đc đm bo bi mt quy trình x lýđc lp,
trung thc vàđá
ng tin cy. Trên th gii, nhng bài hc t s sp đ ca các tp
đoàn Enron, Worldcom vn là nhng ám nh đi vi nhng lo ngi đt ra  trên.
Vì vy, ngoài nhng quy đnh pháp lý bt buc v điu kin tham gia niêm
yt, v kim toán BCTC, … công chúng còn mong đi vic các công ty đc niêm
yt phi xây dng đc mt h thng x lý thông tin tài chính trung thc, đáng tin
cy m
à c th là xây dng đc mt h thng KSNB trong đó có bao gm KSNB
đi vi thông tin trên BCTC. Chính vì vy, chúng tôi la chn đ tài “Hoàn thin
h thng KSNB đi vi BCTC ti Công ty c phn FPT” làm đ tài nghiên cu đ
đáp ng nhu cu cp thit đã nêu.
2

2. Tng quan nhng nghiên cu v h thng KSNB trc đây
Tác giđã kho sátđc mt s lun vn gn đây nghiên cu v h
thngKSNB thông qua c s d liu ti th vin trng i hc kinh t TP. H Chí

Minh. Các lun vn đã kho sát bao gm:
Tên đ tài
Tên tác gi /
Thi gian
thc hin
nghiên cu
Ni dung nghiên cu chính
Thit lâp các quy trình
KSNB trong h thng
KSNB cho các công ty dt
may đa bàn TP.HCM.
Nguyn Th
Ngc Hng /
2010
Lý lun h thng KSBN theo báo
cáo COSO 1992, đánh giá và đa
ra gii pháp kim soát quy trình mua
hàng – theo dõi công n -xut
nguyên vt liu-nhp kho thành
phm –bán hàng - thu tin– lng-
tuyn dng và đào to nhân s.
Hoàn thin mt s quy trình
KSNB ti các doanh nghip
sn xut, ch bin.
Lê Th Nh
Vân / 2010
Kim soát chu trình mua hàng- thanh
toán; bán hàng -thu tin.
Hoàn thin h thng KSNB
ti Công ty Du Lch-

Thng mi Kiên Giang.
Nguyn Ngc
Hu /2010
Lý lun h thng KSBN theo báo
cáo Coso 1992, đánh giá và đa ra
gii pháp xây dng h thng KSNB
ti Công ty Du Lch- thng mi
Kiên Giang.
Hoàn thin h thng KSNB
cho các doanh nghip va
và nh.
Nguyn
Qunh Thanh
/ 2011
Lý lun h thng KSBN, đa ra
gii pháp xây dng h thng KSNB
cho các doanh nghip va và nh
theo tng chu trình.
Hoàn thin h thng KSNB
ti Công ty c phn bo
him du khí Vit Nam
Phan Bo
Uyên / 2011
Lý lun h thng KSBN theo báo
cáo Coso 1992, 2004, đánh giá và
đa ra gii pháp xây dng h thng
3
Tên đ tài
Tên tác gi /
Thi gian

thc hin
nghiên cu
Ni dung nghiên cu chính
KSNB ti Công ty c phn bo him
du khí Vit Nam
Hoàn thin h thng KSNB
ti các doanh nghip vin
thông di đng Vit Nam
Nguyn Th
Thanh Trúc /
2012
Lý lun h thng KSBN theo báo
cáo Coso 1992, đánh giá và đa ra
gii pháp hoàn thin h thng KSNB
cho các doanh nghip vin thông di
đng đ đt đc ba mc tiêu theo
COSO
Hoàn thin h thng KSNB
ti Tng Công ty in Lc
Min Trung
Võ Th Minh
Th / 2012
Lý lun h thng KSBN theo báo
cáo Coso 1992, so sánh vi Báo cáo
COSO 2004 và d tho 2011, đánh
giá và đa ra gii pháp hoàn thin h
thng KSNB ti Tng Công ty in
Lc Min Trung
Hoàn thin h thng KSNB
Công ty C Phn u T

và Kinh Doanh Vt liu xây
dng Fico.
Dng Th
Lan ài /
2012
Lý lun h thng KSBN theo báo
cáo Coso 2004, đánh giá và đa ra
gii pháp hoàn thin h thng KSNB
ti Công ty c phn đu t và kinh
doanh vt liu xây dng FICO, đi
sâu vào th tc kim soát trong chu
trình bán hàng- thu tin.
Hoàn thin h thng KSNB
hng đn qun tr ri ro ti
Công ty TNHH Fujikura
Vit Nam.
Nguyn Th
Hng Phúc /
2012
Lý lun h thng KSNB và qun
tr ri ro doanh nghip theo báo cáo
COSO 1992, 2004, đánh giá và đa
ra gii pháp hoàn thin h thng
KSNB và đnh hng xây dng
qun tr ri ro ti Công ty TNHH
4
Tên đ tài
Tên tác gi /
Thi gian
thc hin

nghiên cu
Ni dung nghiên cu chính
Fujikura Vit Nam.
Hoàn thin h thng KSNB
ti Tng Công ty Tín Ngha
Nguyn Th
Trúc Anh /
2012
Lý lun h thng KSNB theo báo
cáo COSO 2004, đánh giá và đa
ra gii pháp hoàn thin h thng
KSNB ti Tng Công ty Tín Ngha
theo tám thành phn ca h thng
KSNB.
Hoàn thin h thng KSNB
ti Công ty Xng Du Khu
Vc II TNHH Mt Thành
Viên.
Vng Hu
Khánh / 2012
Lý lun h thng KSNB theo báo
cáo COSO 1992, đánh giá và đa
ra gii pháp hoàn thin h thng
KSNB ti Công ty Xng Du Khu
Vc II TNHH Mt Thành Viên và
đánh giá s phù hp ca gii pháp
vi các ch tiêu ca COSO 1992.
Các nghiên cu này đu tp trung vào vic hoàn thin KSNB đi vi mt s
quy trình nh: mua hàng- thanh toán, bán hàng- thu tin, xut nguyên vt liu- nhp
kho thành phm, lng- tuyn dng vàđào to nhn s hoc hoàn thin h thng

KSNB nói chung mà cha có đ tài nào đ cp đn h thng KSNB đi vi BCTC.
3. Mc đích và phm vi nghiên cu
3.1 Mc đích nghiên cu
Nghiên cu khái quát, h thng và so sánh nhng vn đ lý thuyt liên qua
n
đn KSNB nói chung và KSNB đi vi BCTC nói riêng,thông qua đó xác đnh
nhng ni dung chung nht v KSNB đi vi BCTC đ làm c s cho vic kho sát
thc t h thng KSNB đi vi BCTC ti Công ty c phn FPT.Trên c s kho sát
đánh giá chính xác v h thng KSNB đi vi BCTC ti FPT tác gi s tin hành
các đ xut hoàn thin h thng KSNB đi vi BCTC ti Công ty này và làm khuôn
5
mu thc tin áp dng cho các công ty c phn niêm yt trên th trng chng
khoán Vit nam.
3.2 Phm vi nghiên cu
H thng KSNB đc đ cp đn là mt khái nim bao trùm cho tt c các
hot đng trong mt t chc, trong phm vi đ tài nghiên cu tác gi ch đ cp đn
H thng KSNB đi vi BCTC, có ngha là các ni dung ca h thng KSNB liên
quan đn quá trình lp, trình bày và công b BCTC ca mt công ty niêm yt.
FPT có rt nhiu mng kinh doa
nh và bao gm nhiu loi hình công ty con,
tuy nhiên do gii hn v thi gian và không gian nên chúng tôi xác đnh phm vi
kho sát v h thng KSNB đi vi BCTC ti tr s chính ca FPT và 05 công ty
thành viên ca FPT tng ng 05 mng kinh doanh chínhvà khong thi gian tin
hành kho sát đi vi các th tc, quy đnh ca công ty v lp, trình bày và công b
BCTC t nm 2007 đn nm 2012.
4. i tn
g và phng pháp nghiên cu
4.1 i tng nghiên cu
H thng KSNB đi vi BCTC, bao gm các thành phn ca h thng KSNB
t môi trng kim soát cho đn giám sát quy trình lp và trình bày và công b

BCTC.
4.2 Phng pháp nghiên cu
Chúng tôi s dng phng pháp phân tích các khái nim, kt qu ca các
nghiên cu trc nhm đa đn các kt lun v các đc đim chung trong các ni
dung liên quan đn KSNB và KSNB đi vi BCTC.
Phng pháp nghiên cu c
h yu đc s dng là kho sát tài liu, thu thp và
phân tích các quy đnh ni b, các h s kim soát bên cnh đó có tin hành quan
sát, kho sát ti hin trng và gi bng câu hi đ mô t và đánh giá đc hin
trng h thng KSNB đi vi BCTC ti FPT. Thông qua đó cng phát hin các u
đim và khim khuyt ca h thng này nhm đ xut các gii pháp c th đ nâng
cao tính hu hiu ca h thng
KSNB đi vi BCTC ti FPT
Toàn b nhng nhn đnh, đánh giá, suy lun và phng pháp mà chúng tôi áp
dng trong lun vnđu da trên quan đim duy vt bin chng khoa hc và mang
tính khách quan.
6
5. óng góp v mt lý lun và thc tin ca đ tài
5.1 V mt lý lun
- Lun vn đã tng hp và khái quát hóa nhng đim chung trong các công
trình nghiên cu trc đây v KSNB, KSNB đi vi BCTC, trên c s đó
thng nht các ni dung v KSNB đi vi BCTC mà các công trình đã đ
cp đn.
- Lun vn đã trình bày c th ni dung mi v KSNB đi vi BCT
C bao gm
các ni dung t khái nim, thành phn và phng pháp đánh giá h thng
KSNB đi vi BCTC.

5.2 V mt thc tin
- Lun vn đã nghiên cu kho sát v h thng KSNB đi vi BCTC ti mt

công ty đin hình t các quy đnh, hng dn, th tc đn các thành phn
khác ca h thng đang đ
c áp dng.
- Hoàn thin h thng KSNB đi vi BCTC ti mt công ty niêm yt đ t đó
có th nhân rng mô hình áp dng cho các công ty niêm yt khác
6. Kt cu lun vn
Ngoài phn m đu, kt lun,ph lc và các danh mc,ni dung lun vn đc
chia thành ba chng:
Chng 1: Tng quan v h thng KSNB đi vi BCTC
Chng 2: Thc trng h thng
KSNB đi vi BCTC ti FPT
Chng 3: Hoàn thin h thng KSNB đi viBCTC ti FPT

7
CHNG 1: TNG QUAN V H THNG KSNB I VI BCTC

1.1 Tng quan v BCTC
1.1.
1 Mcđích ca
BCTC
Có rt nhiu quan đim khác nhau v much đích ca BCTC đc đa ra bi
các nhà khoa hc cng nh các hip hi ngh nghip, mt s quan đim đc s
dng ph bin bao gm:
Theo Khuôn mu son tho và trình bày BCTCđc y ban Chun mc k
toán Quc t (IASC) phê chun, ban hành nm 1989 và tip tc đc IASB thông
qua nm 2001, và khuôn mu khái nim v BCTC đc phê duyt biIASB nm
2010 đã quy đnh nh sau: BCTC cung cp thông tin v tì
nh hình tài chính, hiu
qu hot đng và các bin đng tài chính ca doanh nghip. ây là thông tin hu
ích đ giúp ngi s dng đa ra các quyt đnh kinh t.

Theo Báo cáo v Khái nim k toán tài chính s 01 (CON.1) ca Hi đng
chun mc k toán tài chính Hoa K (FASB) nêu rõ: BCTC là phng tin đ
truyn đt thông tin k toán ra bên ngoài doanh nghip,cungcp
thôngtinquacácBngcânđiktoán,Báocáo kt qu k
inh doanh, Báocáothayđi
vnchshu,và Báocáovngunhìnhthànhvàtìnhhìnhsdngngân qu.
Ti Vit nam, mc đích ca BCTC đc đ cp đn trong Lut k toán, Ch
đ k toán và Chun mc k toán. Theo Lut k toán: “BCTC đc lp theo chun
mc k toán và ch đ k toán dùngđ tng hp và thuyt minh v tình hình kinh t,
tài chính cađn v k toán”; theo Ch đ k toán doanh nghip: “
BCTC dùng đ
cung cp thông tin v tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các lung tin
ca mt doanh nghip, đáp ng yêu cu qun lý ca ch doanh nghip, c quan
Nhà nc và nhu cu hu ích ca nhng ngi s dng trong vic đa ra các
quyt đnh kinh t”; theo Chun mc k toán Vit nam s 21: “Mc đích ca
BCTC là cung cp thông tin v tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các
lung tin ca doanh nghip,
đáp ng nhu cu hu ích cho s đông ngi s dng
trong vic đa ra các quyt đnh kinh t”.
8
Tóm li, khi đ cp đn BCTC thng đ cp đn các ni dungch yu nh
sau:
- Cung cp thông tin tài chínhhu ích cho ngi s dng v tài sn, ngun
vn, kt qu hot đng, dòng tin,
- Bao gm các loi báo cáo:
• Bng cân đi k toán;
• Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh;
• Báo cáo thay đi vn ch s hu
• Báo cáo lu chuyn tin t;
• Thuyt minh

BCTC.
1.1.2 Vai trò ca
BCTC
BCTC có vai trò ch yu nh sau: Thc hin ngha v ca bên cung cp
BCTC và đáp ng nhu cu s dng thông tin ca bên tip nhn BCTC.
- Thc hin ngha v ca bên cung cp BCTC
i vi doanh nghip thì vic lp và công b BCTC là trách nhim pháp lý
ca doanh nghip.Thông qua vic son tho, trình bày, công b BCTC ca
doanh nghip có th đánh giá tính tuân th pháp lut ca doanh nghip.
- áp ng
nhu cu s dng thông tin ca bên tip nhn BCTC
Ngi s dng BCTC bao gm các đi tng khác nhau, các đi tng này có
quyn li không ging nhau, thm chí có th mâu thun nhau.
Vai trò ca BCTC đi vi đi tng s dng ch yu BCTC nh sau:
• i vi nhà qun lý các cp trong doanh nghip: Thông tin trên BCTC
giúp cho các nhà qun lý đa ra các quyt đnh mang li li ích cao
nht cho doanh nghip, ngoài ra nó cng làm c s đ nhà qun l
ý
thuyt phc nhà đu t và ch n v li ích mà h nhn đc khi quyt
đnh đu t.
• i vi nhà đu t: Thông tin trên BCTC giúp cho nhà đu t thy
thành qu hot đng, tim lc, v th tài chính, thông tin và các lung
tin ca doanh nghip trong nm báo cáo, chia li nhun, ây là các
thông tin cn thit đ nhà đu t đa ra các quyt đnh đu t.
9
• Ch n: Thông tin trên BCTC giúp cho ngi cho vay đánh giá đc
kh nng thanh toán ca doanh nghip, ngun lc tài chính ca doanh
nghip trong dài hn, ây là nhng thông tin đ ch n đa ra các
quyt đnh cho vay, phát hành th bo lãnh.
• Nhà cung cp: i vi nhng nhà cung cp có bán hàng tr chm cho

doanh nghip thì kh nng thanh toán ca doanh nghip, kh nng
thanh khon ca hàng hóa là thông tin cn thit đ đa ra quyt đnh có
nê
n bán hàng theo phng thc tr chm cho doanh nghip hay không,
có nên yêu cu doanh nghip thc hin th bo lãnh thanh toán ca bên
th ba hay không
• Nhà nc: C quan nhà nc có quan tâm đn BCTC là các c quan
sau: C quan thu, Cc thng kê, kim toán nhà nc, Thông tin trên
BCTC là cn c đ kim tra và xác đnh s thu doanh nghip phi
np, kim tra hot đng ca doanh nghip, kim tra tính thuân th pháp
lut ca doanh nghip, thng kê, tng hp các ch tiêu đ đa ra các
gii ph
áp v mô ca Nhà nc.
• Kim toán viên đc lp: BCTC là đi tng ca kim toán, kim toán
viên tin hành kim tra và đa ra ý kin ca mình v tính trung thc và
hp lý ca thông tin trên BCTC.
1.1.3 Nguyên tc lp và trình bày các BCTC
The
o chun mc k toán quc t s 1 (IAS1), các nguyên tc lp và trình bày
BCTCbao gm:
- Hot đng liên tc.
Trong quá trình chun b BCTC, ngi qun lý phi đánh giá v kh nng hot
đng liên tc ca doanh nghip. BCTC phi đc lp trên c s gi đnh là
doanh nghip đang hot đng liên tc và s tip tc hot đng kinh doanh bình
thng trong tng lai gn, tr khi doanh nghip có ý đnh cng nh buc
phi ngng hot đng, hoc phi thu hp đáng k quy m
ô hot đng ca mình.
10

- C s dn tích.

Doanh nghip phi lp BCTC theo c s k toán dn tích, ngoi tr các thông
tin v lu chuyn tin t.
- Nht quán
Vic trình bày và phân loi các khon mc trong BCTC phi nht quán t niên
đ này sang niên đ khác, tr khi:
• Có s thay đi đáng k v bn cht các hot đng ca doanh nghip
hoc khi xem xét li vic trình bày BCTC cho thy rng cn phi thay
đi đ có
th trình bày mt cách hp lý hn các giao dch và các s
kin.
• Mt chun mc k toán khác yêu cu có s thay đi trong vic trình
bày.
- Trng yu và tp hp
Tng khon mc trng yu phi đc trình bày riêng bit trong BCTC. Các
khon mc không trng yu thì không phi trình bày riêng r mà đc tp hp
vào nhng khon mc có cùng tính cht hoc chc nng.

- Bù tr
Các khon mc tài sn và n phi tr trình bày trên BCTC không đc bù tr,
tr khi mt chun mc k toán khác quy đnh hoc cho phép bù tr.
Các khon mc doanh thu, thu nhp khác và chi phí ch đc bù tr khi: đc
quy đnh ti mt chun mc k toán khác; hoc các khon lãi, l và các chi phí
liên quan phát sinh t các giao dch và các s kin ging nhau hoc tng t
và không có tính trng yu, các khon này cn đc tp hp li vi
nhau.
Các tài sn và n phi tr, các khon thu nhp và chi phí có tính trng yu phi
đc báo cáo riêng bit. Vic bù tr các s liu trong Báo cáo kt qu hot
đng kinh doanh hoc Bng cân đi k toán, ngoi tr trng hp vic bù tr
này phn ánh bn cht ca giao dch hoc s kin, s không cho phép ngi s
dng hiu đc các giao dch

hoc s kin đc thc hin và d tính đc các
lung tin trong tng lai ca doanh nghip.
11
- Có th so sánh
Các thông tin bng s liu trong BCTC nhm đ so sánh gia các k k toán
phi đc trình bày tng ng vi các thông tin bng s liu trong BCTC ca
k trc. Khi thay đi cách trình bày hoc cách phân loi các khon mc trong
BCTC, thì phi phân loi li các s liu so sánh (tr khi vic này không th
thc hin đc) nhm đm bo kh nng so sánh vi k hin ti, và phi trình
bày tính cht, s liu và lý do vic ph
ân loi li. Nu không th thc hin đc
vic phân loi li các s liu tng ng mang tính so sánh thì doanh nghip
cn phi nêu rõ lý do và tính cht ca nhng thay đi nu vic phân loi li các
s liu đc thc hin.
1.1.4 Quy trình lp, trình bày và công b BCTC
Quy trình lp, trình bà
y BCTC là các bc ca quá trình x lý d liu thành
thông tin tài chính. Nh vy, thông tin tài chính mà ngi s dng BCTC nhn
đc là kt qu ca quá trình x lý d liu trong k toán. Quy trình x lý d liu
thành thông tin trong k toán có th tóm tt thành các giai đon sau:
- Lp chng t:
Trong quá trình kinh doanh s phát sinh các nghip v kinh t và các nghip
v này đc phn ánh trên các chng t k toán. ây là bng chng đng t
hi
là cn c pháp lý đ k toán tin hành ghi nhn các giao dch vào s k toán.
- Ghi s:
Các chng t đc phân loi theo bn cht ca giao dch hoc khon mc k
toán đ ghi s k toán. Cui k k toán da trên các nht ký, các tài khon k
toán đ tính toán và tp hp ghi vào các s cái tài khon.
- Khóa s, lp BCTC:

Là bc cui cùng trong quá trình x lý, đ có th tp hp đ
c nhng thông
tin tng hp v tình hình tài chính, kt qu kinh doanh và quá trình to ra tin
ca đn v trong mt k, k toán phi tin hành cng dn s phát sinh ca các
giao dch kinh t din ra trong k và tính ra s d ca các tài khon liên quan
phù hp vi các ch tiêu trong các BCTC đ trên c s đó có s liu chuyn
12
vào các khuôn mu báo cáo đã đnh dng trc đ to lp các thông tin tài
chính hu ích cho ngi s dng.
- Công b BCTC
Công b BCTC là hot đng truyn đt thông tin tài chính ca doanh nghip
đn các đi tng s dng. BCTC phi đc xem xét, xét duyt, xác nhn bi
ln lt b phn KSNB, Ban giám đc, kim toán đc lp….và sau đó s công
b đn các đi tng s dng di các dng file và bn giy thông qua các
phng tin truyn đt thông tin: bu đin, f
ax, email, trang thông tin đin t,
báo, n phm,…
1.2 KSNB và KSNB đi vi BCTC
1.2.
1 Quá trình phát trin khái nim KSNB trên th gii
Vào nhng nm 1930 khái nim v h thng kim tra ni b đ
c đnh ngha
là s phi hp ca mt h thng các tài khon và các th tc có liên quan, theo đó
nhân viên kim tra ni b có nhim v liên tc kim tra theo quy đnh mt cách đc
lp công vic ca ngi khác cng nh mt s yu t liên quan đn kh nng xy ra
gian ln. ây đ
c xem là khái nim đu tiên ch rõ tm quan trng ca KSNB
trong vic phát hin và ngn chn các gian ln.
Nm 1949, Vin các kim toán viên công chng Hoa k (AICPA) m rng
đnh ngha v KSNB. Theo đó, KSNB đc xác đnh là k hoch ca vic t chc

và phi hp ca tt c các phng pháp và các bin pháp áp dng trong mt doanh
nghip đ bo v tài sn ca m
ình, kim tra đ chính xác và đ tin cy ca d liu
k toán, phát huy hiu qu hot đng, khuyn khích tuân th các chính sách qun lý
đ ra.nh ngha này rng hn so vi các đnh ngha trc đó, bi vì nó ch ra rng
mt h thng KSNB m rng ra bên ngoài các vn đ liên quan trc tip đn k
toán và các chc nng tài chính.
Vào nhng nm 1980, mt s quc gia đã th
ành lp các t chc chuyên điu
tra lý do đng sau s tht bi ca các công ty ln, các gian ln và tht bi ca các
cuc kim toán, ví d: y ban quc gia v gian ln BCTC (Treadway Commission)
ti Hoa k; y ban nghiên cu k vng ca công chúng v Kim toán (MacDonald
Commission) ti Canada, và y ban v các khía cnh tài chính ca qun tr công
13
ty(Cadbury Report) ti Anh quc. Kt qu chính t các báo cáo này làm ni bt tm
quan trng ca vic có mt h thng KSNB hiu qu và cng xác nhn s thiu
thng nht xung quanh đnh ngha v KSNB.
Nm 1992, ti Hoa k, Hi đng các t chc tài tr (COSO)đã đa ra báo cáo
trong đó nhn mnh vai trò ca KSNB trong vic đm bo cho vic gia tng qun tr
doanh nghip. Sau này đc gi
là khuôn mu COSO, đây đc xem là nn tng
ca cách tip cn đ kim soáthin đi. Theo COSO,KSNB là mt quá trình, thc
hin bi hi đng qun tr, giám đc, nhà qun lý và các nhân viên, đc thit k đ
cung cp đm bo hp lý liên quan đn vic đt đc các mc tiêu:
- Hiu qu và hu hiu ca các hot đng;
-  tin cy ca BCTC;
- Tuâ
n th pháp lut và quy đnh.
Nm 2004, COSO phát hành khuôn mu v qun tr ri ro doanh nghiptích
hp KSNB. Nm 2006, COSO phát hành báo cáo v KSNB đi vi BCTC – Hng

dn cho các doanh nghip niêm yt nh. Nm 2009, COSO phát hành Hng dn
v giám sát h thng KSNB và gn đây nht vào Tháng 05 nm 2013, COSO phát
hành Khuôn mu KSNB phân bn 2013 trong đó cp nht các ni dung theo các
mc tiêu: phn nh s thay đi trong môi trng hot đng và kinh doanh; m rng
đi tng hot đng và bá
o cáo; liên kt các nguyên tc đ thit lp KSNB hiu
qu.
Ti Canada, vào nm 1995, Vin các k toán viên công chng đã phát hành
khuôn mu v các tiêu chun kim soát(Criteria of Control) gi tt là CoCo. Theo
đó KSNBbao gm nhng yu t ca t chc (ngun lc, h thng, quy trình, vn
hóa, c cu và nhim v), các yu t này tng tác nhau, h tr con ngi trong
vic đt đc các mc tiêu ca t chc. iu nà
y phn ánh mt cách tip cn rng
hn ti kim soát và ri ro, liên quan trc tip đn vic đt đc mc tiêu ca t
chc. Các mc tiêu ca CoCo cng tng t nh ca COSO, thêm đ tin cy ca
báo cáo ni b và tuân th chính sách ni b.
Ti Anh quc, khái nim v KSNB đc đ cp đn trong các báo cáo
Cadbur
y vào nm 1992 cho ti báo cáo Turnbull trong nm 1999 và hin là Lut v
14
qun tr công ty. Theo đó, KSNB là h thng bao gm các chính sách, quy trình, tác
nghip, hành vi và các khía cnh khác ca mt doanh nghip đc kt hp vi nhau
đ:
- Thúc đy hiu qu và hu hiu hot đng thông qua vic cho phép nó đáp
ng mt cách thích hp đn các ri ro trng yu v kinh doanh, hot đng,
tài chính, tuân th và các ri ro khác đ đt các mc tiêu ca doanh nghip.
- Giúp đm bo cht lng BCTC
- Giúp cho vic đm bo tuân th các quy đnh và lut phá
p hin hành cng
nh các chính sách ca doanh nghip trên tinh thn tôn trng đo đc kinh

doanh.
Tóm li, quá trình phát trin các khái nim v KSNB ti các nc trên th gii
thng gn lin vi nhng thay đi v môi trng kinh doanh, mô hình t chc, đi
tng liên quan trong doanh nghip và có xu hng ngày càng m rng phm vi
hn. Cho dù gia các quc gia còn có nhiu quan đim khác bit nhau v KSNB tuy

nhiên các đim chung nht trong các khái nim v KSNB đã nêu  trên bao gm:
- Th tc, chính sách, quy trình
- c đ ra bi con ngi và liên quan đn con ngi
- u nhm đn vic:
• m bo hot đng hiu qu và hu hiu
• Tin cy ca thông tin
• m bo tuân th quy đnh, chính sách ni b và pháp lut.
1.2.2 Ni dung
ca KSNB theo COSO 2013
Hoa k là quc gia có nn kinh t phát trin và cng là ni xut phát đim đu
tiên ca khái nim v KSNB, bên cnh đó ngay bn thân trong quc gia này cng có
nhiu quan đim v KSNB đc đa ra bi các t chc khác nhau nh COSO đa
ra khuôn mu v KSNB; ISACA đa ra COBIT (Control Objectives for Information
and Related Technology); Vin các kim toán viên công chng AICPA đa ra
SAS55, 78, 94 (Statements on Auditing Standards); Vin kim toán viên ni b IIA
đa ra SAC (Auditabilityand
Control
). Bng so sánh sau cho thy s tng đng
trong các ni dung v KSNB do c
ác t chc trên đa ra:
15
Bng 1.1: So sánh các khái nim v KSNB ti Hoa k
COSO COBIT SAC SAS 55/78/94
i tng

chính
Qun lý
Qun lý, ngi
s dng, Kim
toán h thng
thông tin
Kim toán ni
b
Kim toánđc
lp
KSNB
đc xem
nh là
Quá trình
Thit lp quá
trình bao gm:
chính sách, th
tc, thc hành
Thit lp quá
trình, h thng
con và con
ngi
Quá trình
Mc tiêu
- Hiu qu và hiu
quđiu hành
- BCTC đáng tin
cy
- Tuân th pháp
lut và quy đnh

- Hiu qu và
hiu qu điu
hành
- Bo mt
- Tính toàn vn
và đy đ ca
thông tin.
- BCTCđáng
tin cy
- Tuân th
pháp lut và
quy đnh
- Hiu qu và
hiu qu điu
hành
- BCTCđáng
tin cy
- Tuân th
pháp lut và
quy đnh
- BCTC đá
ng
tin cy
- Hiu qu và
hiu qu điu
hành
- Tuân th
pháp lut và
quy đnh
Phm vi Toàn doanh nghip

K thut thông
tin
K thut thông
tin
BCTC
Trách
nhim
Qun lý Qun lý Qun lý Qun lý
Thông qua vic so sánh trên chúng ta thy các ni dung v KSNB đa ra bi
các t chc khá tng đng vi khuôn mu KSNB ca COSO. Chính vì vy, trong
16
lun vn này chúng tôi s thng nht s dng khuôn mu KSNB theo COSO 2013
làm nn tng cho các lý lun v KSNB.
1.2.2.1 Khái nim
Theo COSO 2013, KSNB là mt quá trình nh hng bi Ban giám đc, nhà
qun lý và các cá nhân ca t chc đc thit k nhm cung cp s đm bo hp lý
trong vic đt đc các mc tiêu liên quan đn hot đng, báo cáo và s tuân th.
Ba nhóm mc tiêu chính ca KSNB bao gm:
- Mc tiêu hot đng: đ cp đn s hiu qu và hu hiu ca các hot đng
trong đó ba
o gm các mc tiêu v hot đng và tài chính đng thi đm bo
tài sn không b tht thoát.
- Mc tiêu báo cáo: đ cp đn các BCTC và các báo cáo khác phi đáng tin
cy, kp thi, minh bch hoc các yêu cu khác thit lp bi các t chc tht
lp v pháp lut, chun mc và c các chính s
ách ni b.
- Mc tiêu tuân th: đ cp đn vic tuân th theo các quy đnh pháp lut chi
phi đn hot đng ca đn v.
1.2.2.2 Các thành phn
Bao gm nm thành phn có tên gi tng t nh COSO 1992: Môi trng

kim soát; đánh giá ri ro; hot đng kim soát; thông tin và truyn thông; hot
đng giám sát. Ni dung cp nht trong các thành phn ca COSO 2013 so vi
COSO 1992 nh sau:
- Th
ay đi v phm vi:
• Trong COSO 1992 s dng thut ng “Giám sát” còn trong COSO 2013
s dng “Hot đng giám sát”.
• Trong COSO 1992 s dng thut ng “BCTC” còn trong COSO 2013
s dng “Báo cáo”.
- Gii thiu 17 nguyên tc:
COSO 2013 gii thiu 17 nguyên tc cn thit trong xây dng mt h thng
KSNB hu hiu, bao gm 05 nguyên tc liên quan đn Môi trng kim
soát; 04 nguyên tc liên quan đn ánh giá ri ro; 03 nguyên tc liên quan
17
đn hot đng kim soát; 03 nguyên tc liên quan đn Thông tin và truyn
thông; 02 nguyên tc liên quan đn Hot đng giám sát.
- Gii thiu 81 đim trng tâm
Các đim trng tâm này là các đc tính quan trng đin hình ca 17 nguyên
tc, chúng h tr to ra nhng điu kin thun li cho vic thit k, đa vào
s dng và vn hành h thng KSNB.
- M rng kh nng ng dng tr
ong các DNNVV và t chc chính ph
COSO 2013 cng lit kê các nhân t quan trng cn cân nhc đ áp dng
thành công khuôn mu KSNB cho các DNNVV và các t chc chính ph.
Nh vy COSO 2013 là s k tha và phát trin ca COSO 1992.
1.2.3 KSNB đi vi BCTC
1.2.
3.1 Khái nim
Theo y ban chng khoán Hoa K (SEC), KSNB đi vi BCTC đc đnh
ngha:

Là mt quy trình đc thit k hoc di s giám sát ca các viên chc đng
đu v điu hành và tài chính hoc nhng cá nhân thc hin các công vic tng
t,và b tác đng bi ban giám đc, nhà qun lý và các cá nhân khác đ cung cp
mt mc đ đm bo hp lý liên quan đn tính đáng tin cy ca các BCTC và quy
trình chun b BC
TC tuân th theo các nguyên tc k toán đc chp nhn rng rãi
đ công b ra công chúng. Quy trình này bao gm các chính sách và th tc nhm:
-  cp đn vic duy trì các ghi nhn có tính chi tit hp lý phn ánh chính
xác và trung thc các giao dch và tình trng tài sn ca các công ty niêm
yt.
- Cung cp mc đ đm bo rng các giao dch đc ghi nhn cn thit đ cho
phép vic chun b các BCTC tuân th vi các nguyên tc k toán đ
c
chp nhn rng rãi và vic thu chi trong doanh nghip đc tin hành tuân
th theo s phê duyt ca qun lý và giám đc.
- Cung cp mc đ đm bo hp lý liên quan đn vic ngn chn hoc phát
hin kp thi các thu li, s dng hoc sp đt bt chính tài sn ca doanh
nghip mà có th nh hng trng yu đn thông tin trên BCTC.