Hoàn thiện công tác lập báo cáo tài chính hợp nhất tại công ty TNHH MTV dược Sài Gòn

B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH




PHAN TH NAM HÀ




HOÀN THIN CÔNG TÁC LP BÁO CÁO TÀI
CHÍNH HP NHT TI CÔNG TY TNHH MTV
DC SÀI GÒN


LUNăVNăTHC S KINH T




TP. H Chí Minh ậ Nmă2013




B GIÁO DCăVÀăÀOăTO

TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH



PHAN TH NAM HÀ


HOÀN THIN CÔNG TÁC LP BÁO CÁO TÀI
CHÍNH HP NHT TI CÔNG TY TNHH MTV
DC SÀI GÒN

Chuyên ngành: K TOÁN
Mã s: 60340301

LUNăVNăTHC S KINH T


NGIăHNG DN KHOA HC:
PGS.TS VẪăVNăNH


TP. H Chí Minh ậ Nmă2013





LIăCAMăOANă

 tài “Hoàn thin công tác lp báo cáo tài chính hp nht ti Công ty

TNHH MTV Dc Sài Gòn” là công trình nghiên cu khoa hc đc lp ca tôi.
Các phân tích, s liu và kt qu nêu trong lun vn da trên kt qu nghiên cu
thc t và hoàn toàn trung thc, đúng vi ngun trích dn.




Tác gi
Phan Th Nam Hà




















LI CMăN

o0o
 hoàn thành đc lun vn này ngoài s n lc ca bn thân còn có s dy
d, ch bo tn tình ca quý thy, cô giáo Trng i hc Kinh t TP HCM cùng
vi s giúp đ nhit tình ca các Cán b công nhân viên Công ty TNHH MTV
Dc Sài Gòn.
Tôi chân thành bày t lòng bit n sâu sc đn thy PGS.TS Võ Vn Nh,
Thy đư luôn tn tình hng dn, đnh hng và giúp đ tôi trong sut quá trình
thc hin lun vn thc s này.
Tôi xin t lòng bit n đn tt c các quý thy, cô giáo Trng i hc Kinh
t Thành ph H Chí Minh, đc bit là nhng thy cô Khoa K toán Kim toán đư
dày công ging dy và truyn đt cho tôi nhng kin thc quý báu trong thi gian
tôi hc tp và nghiên cu ti trng.
Tôi xin chân thành cm n Ban lưnh đo và các anh ch trong Công ty
Sapharco đư to điu kin thun li và giúp đ tôi trong sut quá trình thu thp tài
liu, nghiên cu và thc hin lun vn này.
Tôi thành tht cm n Ban giám hiu Trng i Hc Kinh T Thành ph
H Chí Minh cùng Khoa K Toán – Kim Toán, Vin đào to sau đi hc đư to
điu kin giúp đ tôi trong quá trình nghiên cu và hoàn thành lun vn.

Tp. H Chí Minh, ngày tháng nm 2013
Hc viên thc hin

Phan Th Nam Hà





MC LC
LIăCAMăOAN

LI CMăN
MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MCăSă, BNG BIU
LI M U 1
CHNGă1ă:ăTNG QUAN V BÁO CÁO TÀI CHÍNH HP NHT . 6
1.1 BCTC HN và các hình thc lp BCTC HN 6
1.1.1 Báo cáo tài chính hp nht 6
1.1.1.1 Khái nim 6
1.1.1.2 Vai trò và tác dng 6
1.1.2 Các hình thc lp BCTC HN 7
1.1.2.1 Mô hình công ty m - công ty con 7
1.1.2.2 Hp nht kinh doanh dn đn hình thành quan h công ty m -
công ty con 9
1.1.2.3 Các hình thc khác 11
1.2 Các loiăBCTCăHNăvƠăphngăphápăđoălng giá tr đ trình bày
thông tin trên BCTC HN 12
1.2.1 Các loi BCTC HN 12
1.2.2 Phng pháp đo lng giá tr 13
1.2.2.1 Phng pháp giá gc 13
1.2.2.2 Phng pháp vn ch s hu 14
1.3ăCácăquyăđnh v trình t vƠăphngăphápălp BCTC HN 15
1.3.1 Các quy đnh v trình t và phng pháp lp BCTC HN theo chun
mc và ch đ k toán Vit Nam 15
1.3.1.1 Nguyên tc lp và trình bày BCTC HN 15
1.3.1.2 Trình t và phng pháp lp BCTC HN 18

1.3.2 Trình t và phng pháp lp BCTC HN theo chun mc k toán
quc t (IAS 27) 21
1.3.2.1 Nguyên tc lp và trình bày BCTC HN 21
1.3.2.2 Trình t và phng pháp lp báo cáo tài chính hp nht 24
1.3.3 So sánh VAS 25 và IAS 27 25
1.3.3.1 Ging nhau 25
1.3.3.2 Khác nhau 25
KT LUNăCHNGă1 34
CHNGă2:ăTỊNHă HỊNHă LP BÁO CÁO TÀI CHÍNH HP NHT
TIăCỌNGăTYăTNHHăMTVăDC SÀI GÒN 35
2.1 Gii thiu tng quát tình hình hotăđng và qun lý ca công ty 35
2.1.1 Tình hình hot đng 35
2.1.2 C cu t chc qun lý 38
2.1.3 T chc công tác k toán 38
2.2 Tình hình lp Báo cáo tài chính hp nht ti công ty 41
2.2.1 Ni dung t chc công vic lp Báo cáo tài chính hp nht ti công
ty 43
2.2.1.1 Vn đ phân công, phân nhim trong b máy k toán 43
2.2.1.2 Quy trình thc hin 43
2.2.2 Trình t và phng pháp lp c th 45
2.2.2.1 Bng cân đi k toán hp nht 45
2.2.2.2 Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh hp nht 52
2.2.2.3 Báo cáo lu chuyn tin t hp nht 54
2.2.2.4 Bn thuyt minh BCTC HN 55
2.3ăánhăgiá 56
2.3.1 u đim và thun li 56
2.3.2 Nhc đim và khó khn 57
2.3.3 Nhn din nguyên nhân 59
KT LUNăCHNGă2 62

CHNGă3:ăGII PHÁP HOÀN THIN CÔNG TÁC LP BCTC HN
TIăCỌNGăTYăTNHHăMTVăDC SÀI GÒN 63
3.1 Mc tiêu hoàn thin 63
3.1.1 To ra thông tin trung thc đ nâng cao tính hu ích cho các đi
tng s dng 63
3.1.2 m bo tuân th các quy đnh pháp lý v k toán tng bc tip cn
vi thông l quc t đ thông tin đc trình bày trên BCTC HN đc công
nhn và s dng rng rãi 63
3.2 Gii pháp hoàn thin 64
3.2.1 V ni dung t chc công vic k toán 64
3.2.1.1 Thành lp b phn k toán hp nht chuyên trách 64
3.2.1.2 Mu biu thu thp thông tin hp nht 65
3.2.1.3 Thu thp thông tin theo tháng, theo quý 66
3.2.1.4 Xây dng chính sách k toán thng nht 66
3.2.2 V phng pháp đo lng giá tr 67
3.2.3 V ni dung thông tin trình bày trên BCTC HN 72
3.2.4 V trình t và phng pháp lp c th 72
3.2.4.1 i vi BCKT hp nht và BCKQHKD hp nht 72
3.2.4.2 Thit lp bng tng hp các ch tiêu hp nht 77
3.2.4.3 i vi báo cáo lu chuyn tin t hp nht 81
3.2.5 V ng dng công ngh thông tin 81
3.3 Kin ngh 82
3.3.1 i vi đn v 82
3.3.2 i vi c quan nhà nc 84
KT LUNăCHNGă3 86
KT LUN 87
TÀI LIU THAM KHO

PH LC





DANH MC CH VIT TT
BCTC : Báo cáo tài chính
BCTC HN : Báo cáo tài chính hp nht
TNHH : Trách nhim hu hn
MTV : Mt thành viên
TSC : Tài sn c đnh
TNDN : Thu nhp doanh nghip
XHCN : Xã hi ch ngha
UBND : y ban nhân dân
TP HCM : Thành ph H Chí Minh
TP. H Chí Minh : Thành ph H Chí Minh
HTV : Hi đng thành viên
QHQT & TVPL : Quan h quc t và t vn pháp lut
QT & TVPL : Quc t và t vn pháp lut
K.Doanh : Kinh doanh
XN : Xut nhp
PP : Phân phi
CP : C phn
XNK : Xut nhp khu
BCKT : Bng cân đi k toán
BCKQHKD : Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh
VN : Vit Nam đng
VT : n v tính
CTS : C đông thiu s

KQKD : Kt qu kinh doanh
TK : Tài khon
CKT : Cân đi k toán
KQHKD : Kt qu hot đng kinh doanh
LCTT : Lu chuyn tin t




LCTT HN : Lu chuyn tin t hp nht
HTK : Hàng tn kho
ERP : H thng hoch đnh ngun lc doanh nghip
VAS : Chun mc k toán Vit Nam
IAS : Chun mc k toán quc t
IFRS : Chun mc lp báo cáo tài chính quc t

DANH MCăSă, BNG BIU

S đ 2.1 : C cu t chc qun lý 38
S đ 2.3 : Mô hình b máy k toán 40
Bng 1.1 : S khác nhau gia VAS 25 và IAS 27 26
Bng 3.1 : Bng tng hp các ch tiêu hp nht 78














1

LIăMăU
1. Tính cp thit caăđ tài
Trong xu hng phát trin rng rãi ca nn kinh t th gii, s hi nhp kinh
t quc t đang là trào lu  hu ht các quc gia. Kt qu tt yu ca quá trình hi
nhp là hình thành các công ty đa quc gia, các tp đoàn kinh t, các công ty m -
con có s kim soát ln nhau.  hoà nhp trong xu hng đó nn kinh t nc ta
hin nay cng đang vn hành theo c ch th trng, m rng hi nhp quc t và
trong xu th hi nhp thì cnh tranh din ra ngày càng quyt lit hn. Do hn ch v
kh nng và ngun lc, các doanh nghip, các t chc kinh t buc phi hp tác vi
nhau trong quá trình điu hành hot đng sn xut kinh doanh cng nh nghiên cu
phát trin m rng theo chiu rng và chiu sâu. Trong đó, mt hình thc hp tác
đc các đn v doanh nghip, t chc kinh t a thích hin nay là hp nht kinh
doanh, nó giúp các đn v m rng đc quy mô, gim đi th cnh tranh, đa dng
hóa ngành ngh, m rng th trng…Khi đó yêu cu đt ra đi vi các tp đoàn
kinh t là phi có đc bc tranh toàn cnh v tình hình tài chính và kt qu hot
đng sn xut kinh doanh ca mt tng th hp nht. H thng báo cáo tài chính
hp nht là kt qu ca quy trình hp nht các báo cáo tài chính, là phng tin hu
ích đ cung cp thông tin cho các đi tng liên quan. Do đó báo cáo tài chính hp
nht là mt báo cáo quan trng giúp nhng ngi s dng có cái nhìn tng quát
toàn din tình hình tài sn, n phi tr, ngun vn ch s hu  thi đim kt thúc
nm tài chính, tình hình và kt qu hot đng kinh doanh nm tài chính ca tp
đoàn nh mt doanh nghip đc lp không tính đn ranh gii pháp lý ca các công
ty m - con riêng bit. Tuy nhiên thc trng công tác lp BCTC hp nht  các tp
đoàn kinh t Vit Nam nói chung và công ty TNHH MTV Dc Sài Gòn nói riêng
hin nay còn nhiu thiu sót, vic loi tr các giao dch ni b th hin qua các
khon công n, doanh thu, chi phí, lãi l… cha trit đ, do vy BCTC hp nht
không chính xác không th hin mt cách trung thc thc trng tài chính ca tp

đoàn. iu này s làm khó khn cho mt s đi tng liên quan nh các nhà đu t,

2



các t chc ngân hàng, tín dng, chng khoán…khi đánh giá và đa ra các quyt
đnh chính xác. Chính vì vy tác gi chn đ tài “ Hoàn hin công tác lp BCTC
HN ti Công ty TNHH MTV Dc Sài Gòn “ đ cng c v c s lý lun, thc
trng v công tác lp BCTC HN ti công ty, t đó có nhng nhn xét, đánh giá
khách quan và đ xut các gii pháp đ tip tc hoàn thin đm bo cung cp thông
tin mt cách khoa hc, hp lý và trung thc tình hình tài chính ca công ty. T đó
đáp ng đc phn nào yêu cu ca các cp qun lý, ca nhà đu t và các bên có
liên quan.
2. Mc tiêu nghiên cu
- Mt là, h thng hoá nhng lý lun v quá trình lp và trình bày BCTC HN
- Hai là, tìm hiu và đánh giá thc trng lp BCTC HN ti Công ty TNHH
MTV Dc Sài Gòn.
- Ba là, đ xut các gii pháp c th nhm hoàn thin công tác lp BCTC HN
ti công ty.
 thc hin đc các mc tiêu trên thì tác gi cn phi tr li các câu hi
nh sau :
- Thc trng công tác lp BCTC HN ti Công ty Sapharco có u đim và
thun li, nhc đim và khó khn gì ? Nguyên nhân ca nhng nhc đim và khó
khn ?
- Các gii pháp nào cn đc thc hin đ khc phc các nhc đim và khó
khn, t đó nhm hoàn thin công tác lp BCTC HN ti công ty ?
3. iătng và phm vi nghiên cu
- iătng nghiên cu là các lý lun liên quan đn vic lp BCTC HN và
BCTC HN ca công ty TNHH MTV Dc Sài Gòn

- Phm vi nghiên cu : Tìm hiu thc trng lp BCTC HN ti công ty trong
nm 2011 t đó đa ra các gii pháp hoàn thin




3



4. Phngăphápănghiênăcu
- Phng pháp thu thp d liu : S liu, d liu đc tác gi thu thp trong
quá trình kho sát thc t ti công ty, t chun mc và thông t hng dn và mt
s tài liu có liên quan đn đ tài.
- Phng pháp phng vn : Phng vn k toán tng hp và các nhân viên k
toán ca Công ty Sapharco đ tìm hiu tình hình lp BCTC HN ti công ty.
- Phng pháp so sánh, đi chiu : So sánh, đi chiu gia lý lun (các chun
mc, ch đ và các thông t hng dn) và thc t lp BCTC HN ca công ty
Sapharco đ nhn thc rõ vn đ cn nghiên cu.
- Phng pháp phân tích, đánh giá : T nhng d liu thu thp đc tác gi
tin hành phân tích, đánh giá nhng u đim và thun li cng nh nhng nhc
đim và khó khn trong công tác lp BCTC HN ti công ty t đó nghiên cu nhn
din nguyên nhân ca nhng tn ti.
- Phng pháp tng hp : Tng hp các kt qu thu thp đc t quá trình
nghiên cu, so sánh, đi chiu, phân tích, đánh giá v thc trng lp BCTC HN ti
công ty đ t đó đa ra các gii pháp hoàn thin trong tng lai.
5. ụănghaănghiênăcu
- ụ ngha khoa hc : Lun vn là ngun tài liu tham kho cho các doanh
nghip và các hc viên trong quá trình nghiên cu v công tác lp BCTC HN.
- ụ ngha thc tin : Giúp Công ty TNHH MTV Dc Sài Gòn có cái nhìn

tng quát và đúng đn đ t chc và hoàn thin công tác lp BCTC HN ti doanh
nghip mình.
6. Tóm tt các kt qu nghiên cuătrcăđơy
Khi nghiên cu đ tài “ Hoàn thin công tác lp BCTC HN ti Công ty
TNHH MTV Dc Sài Gòn” tác gi cng đng thi tìm hiu, nghiên cu và đc
mt s công trình nghiên cu trc đó bao gm các lun vn và các bài báo trên các
tp chí…
Lun vn thc s kinh t “ Hoàn thin BCTC HN ti Công ty c phn Dc
Hu Giang” ca tác gi Bùi M Nhung, vi đ tài này ngi vit cng đư khái quát

4



hóa lý lun, trình bày thc trng lp BCTC HN ti Công ty CP Dc Hu Giang vi
các nhc đim: Các giao dch liên quan v tài sn dài hn, xác đnh giá tr hp lý
trên BCTC cha th hin rõ các bút toán loi tr các giao dch ni b trong tp
đoàn, các bút toán ch dng li  phn hch toán cho các c phiu ph thông cha
có bút toán cho c phiu u đưi, cha hp nht s liu ca công ty Vnh Tng,
vic lp BCTC HN ti tp đoàn còn theo phng pháp th công, ch yu làm trên
excel, cha có chng trình phn mm h tr. ng thi ngi vit cng đ xut
các gii pháp hoàn thin c th nh: Hoàn thin nguyên tc và phng pháp điu
chnh các ch tiêu lp BCTC HN, hoàn thin mô hình t chc phc v cho vic lp
BCTC HN, xây dng chính sách k toán thng nht.
Lun vn thc s kinh t “ Hoàn thin quy trình lp BCTC HN ti Công ty
c phn u t U&I “ ca tác gi Châu Thanh An, ngi vit thc hin đ tài này
vi mc đích tìm hiu quy trình lp BCTC HN ti Công ty c phn u t U&I xác
đnh các hn ch trong vic lp BCTC HN : Phm vi hp nht không chun xác,
vic áp dng chính sách k toán cha đy đ và đng nht trong ni b tp đoàn, đ
tin cy và mc đ sn có ca d liu phc v cho vic lp BCTC HN cha cao,

cha đánh giá li các khon đu t vào các công ty liên kt theo phng pháp vn
ch s hu, không đm bo v mt thi gian hoàn thành BCTC HN. Bên cnh đó
ngi vit cng đ xut các gii pháp nhm hoàn thin quy trình lp BCTC HN c
th nh: Xác đnh li phm vi hp nht, xác đnh t l li ích ca Công ty U&I và
các CTS đi vi các công ty con, hoàn thin phng pháp hch toán, thit lp s
sách k toán phc v cho công tác hp nht BCTC riêng và BCTC HN.
Lun vn thc s kinh t “ Hoàn thin vic lp BCTC HN ti Tng công ty
Pisico “ ca tác gi Bùi Phm Tú Uyên, mc tiêu ca đ tài này là ngi vit mun
h thng hóa lý lun, tìm hiu thc trng lp BCTC HN vi nhng hn ch còn tn
ti nh : Phm vi hp nht đc xác đnh không chun xác,  tin cy và mc đ
sn có ca d liu phc v cho vic lp BCTC HN cha cao, vic thu thp thông tin
phc v công tác hp nht BCTC cha đy đ, cha th hin đc dòng tin luân
chuyn ca c tp đoàn, vic đánh giá li các khon đu t vào các công ty liên kt

5



theo phng pháp vn ch s hu cha chun xác, mt s bút toán điu chnh, loi
tr khi hp nht BCTC cha phù hp, sau đó ngi vit tip tc đa ra các gii
pháp hoàn thin c th nh : Xác đnh li phm vi hp nht, thành lp b phn k
toán hp nht chuyên trách, hoàn thin h thng mu biu thu thp thông tin hp
nht, hoàn thin mt s bút toán điu chnh khi hp nht, chuyn đi giá tr khon
đu t vào công ty liên kt t phng pháp giá gc sang phng pháp vn ch s
hu, thit lp bng tng hp các ch tiêu hp nht ca bng CKT và Báo cáo
KQKD, thit lp các bc lp báo cáo LCTT hp nht đ loi tr dòng tin luân
chuyn ni b tp đoàn, hoàn thin thit minh BCTC HN.
7. Kt cu caăđ tài
Ni dung ca lun vn ngoài phn m đu và kt lun thì gm có 3 chng :
Chng 1 : Tng quan v báo cáo tài chính hp nht

Chng 2 : Tình hình lp báo cáo tài chính hp nht ti Công ty
TNHH MTV Dc Sài Gòn
Chng 3 : Gii pháp hoàn thin công tác lp báo cáo tài chính hp
nht ti Công ty TNHH MTV Dc Sài Gòn
Ngoài ra còn có 6 ph lc minh ha cho mt s ni dung có liên quan ca
lun vn bao gm:
Ph lc 01 : Mu bng tng hp các bút toán điu chnh;
Ph lc 02 : Mu bng tng hp các ch tiêu hp nht;
Ph lc 03 : Minh ha bng s liu cho các gii pháp đ xut  chng 3
Ph lc 04: Các mu biu thu thp thông tin hp nht ti công ty TNHH
MTV Dc Sài Gòn;
Ph lc 05 : BCTC hp nht ca công ty TNHH MTV Dc Sài Gòn
nm 2011;
Ph lc 06 : Các mu biu cn b sung vào h thng mu biu thu thp
thông tin hp nht.



6




CHNG 1 : TNGăQUANăVăBÁOăCÁOăTÀIă
CHệNHăHPăNHT
1.1 BCTC HN và các hình thc lp BCTC HN
1.1.1 Báo cáo tài chính hp nht
1.1.1.1 Khái nim
Báo cáo tài chính : Là các báo cáo k toán cung cp các thông tin v tình
hình tài chính, tình hình kinh doanh và các lung tin ca doanh nghip đáp ng các

yêu cu cho nhng ngi s dng chúng trong vic đa ra các quyt đnh v kinh
t. Báo cáo tài chính bao gm 4 báo cáo: Bng cân đi k toán, báo cáo kt qu hot
đng kinh doanh, báo cáo lu chuyn tin t và bng thuyt minh báo cáo tài chính.
Báo cáo tài chính hp nht: Là báo cáo tài chính ca mt tp đoàn đc trình
bày nh báo cáo tài chính ca mt doanh nghip. Báo cáo này đc lp trên c s
hp nht báo cáo ca công ty m và các công ty con theo quy đnh ca chun mc
k toán 25 “báo cáo tài chính hp nht và k toán khon đu t vào công ty con “
1.1.1.2ăVaiătròăvƠătácădng
- Báo cáo tài chính hp nht có vai trò cung cp thông tin cho nhiu đi
tng s dng, đc bit là cung cp thông tin cho c đông ca công ty m. Báo cáo
tài chính hp nht cho thy đc bc tranh và quá trình hot đng cho c tp đoàn.
- BCTC HN tng hp và trình bày mt cách tng quát, toàn din tình hình tài
sn, n phi tr, ngun vn ch s hu ti thi đim kt thúc nm tài chính, kt qu
hot đng kinh doanh và các dòng lu chuyn tin t trong nm tài chính ca Tp
đoàn, Tng công ty nh mt doanh nghip đc lp không tính đn ranh gii pháp lý
ca các pháp nhân riêng bit là Công ty m hay các Công ty con trong tp đoàn.
- Cung cp thông tin kinh t, tài chính ch yu cho vic đánh giá thc trng
tình hình tài chính, kt qu kinh doanh và các dòng lu chuyn tin t ca Tp đoàn,
Tng công ty trong nm tài chính đư qua và d đoán trong tng lai. Thông tin ca
Báo cáo tài chính hp nht là cn c quan trng cho vic đ ra các quyt đnh v

7



qun lỦ, điu hành hot đng kinh doanh, hoc đu t vào Tp đoàn hoc Tng
công ty ca các ch s hu, ca các nhà đu t, ca các ch n hin ti và tng
lai,
Tùy tng đi tng s dng mà BCTC HN có vai trò và tác dng khác nhau,
c th nh sau:

+ i vi nhà qun tr: Vic s dng và phân tích BCTC HN nhm các mc
tiêu to thành các chu k đánh giá đu đn v các hot đng kinh doanh quá kh,
tin hành cân đi tài chính, đánh giá v kh nng sinh li, kh nng thanh toán, tr
n, ri ro tài chính ca tp đoàn. Da vào phân tích các ch s và mt s phân tích
khác, nhà qun tr s có nhng quyt đnh v đu t, quyt đnh v tài tr
+ i vi đn v ch s hu: thng quan tâm đn li nhun và kh nng tr
n, s an toàn ca tin vn b ra. BCTC HN giúp h đánh giá hiu qu quá trình
sn xut kinh doanh đ đa ra quyt đnh hp lý trong vic phân phi kt qu kinh
doanh.
+ i vi ch n nh ngân hàng, các nhà cho vay, nhà cung cp: mi quan
tâm ca h khi s dng BCTC HN là kh nng tr n ca tp đoàn. Do đó h chú ý
đn tình hình và kh nng thanh toán cng nh quan tâm đn lng vn ch s
hu, kh nng sinh li ca tp đoàn đ quyt đnh liu có nên cho vay hoc bán chu
sn phm cho đn v na hay không.
+ i vi nhà đu t tng lai: iu mà h quan tâm là s an toàn ca
lng vn đu t, mc đ sinh li, thi gian hoàn vn. H s dng BCTC HN ca
tp đoàn qua các thi k đ quyt đnh có nên đu t vào các đn v trong tp đoàn
hay không và đu t di hình thc nào.
1.1.2 Các hìnhăthcălpăBCTCăHNă
1.1.2.1ăMôăhìnhăcôngătyămă- công ty con
Mô hình công ty m - công ty con là mt hình thc t chc sn xut kinh
doanh đc thc hin bi s liên kt ca nhiu pháp nhân kinh doanh, nhm hp
nht các ngun lc ca mt nhóm các doanh nghip; đng thi thc hin s phân
công, hp tác v chin lc dài hn cng nh k hoch ngn hn trong sn xut

8



kinh doanh gia các doanh nghip đ to ra sc mnh chung và nâng cao hiu qu

hot đng. S liên kt gia công ty m và các công ty con là s liên kt v vn.
Công ty con đc công ty m đu t v vn đng thi b công ty m chi phi bng
vic nm gi trên 50% quyn biu quyt. Nhng công ty dù có vn đu t ca công
ty m song công ty m không nm quyn kim soát thì không phi là công ty con
mà gi là công ty liên kt hoc liên doanh.
Theo chun mc k toán s 25 – VAS 25 mt công ty đc gi là công ty
con khi:
Có mt công ty nm gi trên 50% quyn biu quyt gi là công ty m (có
th s hu trc tip hoc s hu gián tip) hoc có th nm gi ít hn 50% quyn
biu quyt nhng nm trong các trng hp sau đây :
+ Các nhà đu t khác tha thun dành cho công ty m hn 50% quyn biu
quyt;
+ Công ty m có quyn chi phi các chính sách tài chính và hot đng theo
quy ch tho thun;
+ Công ty m có quyn b nhim hoc bãi min đa s các thành viên Hi
đng qun tr hoc cp qun lỦ tng đng;
+ Công ty m có quyn b đa s phiu ti các cuc hp ca Hi đng qun
tr hoc cp qun lỦ tng đng.
Theo din gii ca chun mc k toán quc t s 27 – IAS 27, công ty m
(Parent company) là mt thc th pháp lý có ít nht mt đn v trc thuc – công
ty con (Subsidiary). Công ty con là thc th pháp lý b kim soát bi công ty m.
Kim soát  đây đc hiu là: (1) s hu trc tip hoc gián tip nhiu hn 50% s
phiu bu; hoc (2) s hu 50% s phiu bu hoc ít hn nhng nm quyn đi vi
hn 50% s phiu bu theo s tha thun vi các c đông khác; hoc nm quyn
lưnh đo, điu hành liên quan đn các chính sách tài chính hay sn xut kinh doanh
ca công ty và đc quy đnh ti điu l, theo s tha thun hay hp đng; hoc có
quyn b nhim hay min nhim phn ln các thành viên ca hi đng qun tr, ban

9

lưnh đo; hay có quyn quyt đnh, đnh hng đn phn ln s phiu bu ti các
cuc hp hi đng qun tr, ban lưnh đo.
Nhng đc trng ca mô hình công ty m – công ty con là:
Mt là: công ty m và công ty con là hai thc th pháp lỦ đc lp, có sn
nghip riêng (pháp nhân kinh t đy đ);
Hai là: công ty m có li ích kinh t nht đnh liên quan đn hot đng ca
công ty con;
Ba là: công ty m chi phi đi vi các quyt đnh liên quan đn hot đng
ca công ty con thông qua mt s hình thc nh quyn b phiu chi phi đi vi
các quyt đnh ca công ty con, quyn b nhim và min nhim hi đng qun tr,
ban lưnh đo hoc quyn tham gia qun lỦ, điu hành;
Bn là: v trí công ty m và công ty con ch trong mi quan h gia hai công
ty vi nhau và mang tính tng đi, tc công ty con này có th là công ty m ca
mt công ty khác (tính tng đi này càng ni bt hn trong trng hp các công ty
trong mt nhóm có nm gi vn c phn qua li ca nhau);
Nm là: trách nhim ca công ty m đi vi công ty con nói chung là trách
nhim hu hn.
Sáu là: v mt lý thuyt, mô hình quan h này s to cho c cu t chc ca
các công ty trong nhóm có chiu sâu không hn ch; tc công ty m, công ty con,
công ty cháu
(Nguyn Phú Giang, 2009)
1.1.2.2 Hp nht kinh doanh dnăđn hình thành quan h công ty m -
công ty con
Hp nht kinh doanh là vic chuyn các doanh nghip riêng bit hoc các
hot đng kinh doanh riêng bit thành mt đn v báo cáo.
Hp nht kinh doanh có th s dn đn quan h công ty m - công ty con,
trong đó bên mua s là công ty m và bên b mua s là công ty con. Trng hp
này, bên mua s áp dng Chun mc k toán 11 “Hp nht kinh doanh” khi lp báo

cáo tài chính hp nht ca mình. Công ty m s trình bày phn s hu ca mình

10



trong công ty con trên báo cáo tài chính riêng ca mình nh là khon đu t vào
công ty con (Theo quy đnh ti Chun mc k toán s 25 “Báo cáo tài chính hp
nht và k toán các khon đu t vào công ty con”).
- Nu sau khi hp nht, c 2 doanh nghip cùng hot đng riêng bit, nhng
có mi liên quan v kim soát thì khi đó s hình thành quan h m - con. Công ty
nm đc quyn kim soát công ty còn li là công ty m (bên mua), và công ty b
kim soát là công ty con (bên b mua). Khi đó công ty m s hch toán phn s hu
ca mình trong công ty con nh mt khon đu t vào công ty con trên báo cáo tài
chính riêng ca công ty m và ghi nhn tài sn đư mua, n phi tr có th xác đnh
và n tim tàng phi gánh chu trong báo cáo tài chính hp nht theo giá tr hp lý.
Khon chênh lch gia giá phí hp nht kinh doanh và phn s hu ca bên mua
trong giá tr hp lý thun ca tài sn, n phi tr có th xác đnh đc và các khon
n tim tàng đc gi là li th thng mi. Khon li th thng mi này đc
phân b dn vào chi phí sn xut, kinh doanh ca doanh nghip mua trong thi gian
ti đa không quá 10 nm. Trng hp phát sinh bt li thng mi do giá phí hp
nht kinh doanh nh hn phn s hu ca bên mua trong giá tr hp lý thun ca tài
sn, n phi tr có th xác đnh đc và các khon n tim tàng đư ghi nhn. Khi đó
bên mua phi xem xét li vic xác đnh giá tr hp lý ca tài sn, n phi tr có th
xác đnh, n tim tàng và vic xác đnh giá phí hp nht kinh doanh. Nu sau khi
xem xét, điu chnh mà vn còn chênh lch thì ghi nhn ngay vào lãi hoc l tt c
các khon chênh lch vn còn sau khi đánh giá li. Tt c nhng khon này đu
phi tính toán trên BCTC HN ca tp đoàn ch không phi trên báo cáo tài chính
riêng ca bên mua.
- Trng hp hp nht kinh doanh dn đn quan h công ty m - công ty con

thì bên mua là công ty m không phi lp báo cáo tài chính riêng và báo cáo tài
chính hp nht ti ngày mua mà phi là BCTC riêng và BCTC hp nht ti thi
đim sm nht theo quy đnh hin hành.

11



1.1.2.3 Các hình thc khác
a. Vnăđ v khonăđuătăvƠoăcôngătyăliênăkt
Công ty liên kt: Là công ty trong đó nhà đu t có nh hng đáng k
nhng không phi là công ty con hoc công ty liên doanh ca nhà đu t.
nh hng đáng k: Là quyn tham gia ca nhà đu t vào vic đa ra các
quyt đnh v chính sách tài chính và hot đng ca bên nhn đu t nhng không
kim soát các chính sách đó.
u t vào công ty liên kt là khon đu t ca nhà đu t nm gi t 20%
đn di 50% quyn biu quyt ca bên nhn đu t mà không có tha thun khác.
Khi đó nhà đu t đc coi là nhà đu t có nh hng đáng k và bên nhn đu t
đc gi là công ty liên kt.
Khi khon đu t vào công ty liên kt đc chuyn đi sang khon đu t
vào công ty con do nhà đu t góp vn thêm hoc bên cnh khon đu t vào công
ty liên kt, nhà đu t có đu t vào công ty con khác thì nhà đu t s tr thành
công ty m và phi tin hành lp BCTC HN.
b. Vnăđ v khonăđuătăvƠoăcôngătyăliênădoanh
Liên doanh: Là tha thun bng hp đng ca hai hoc nhiu bên đ cùng
thc hin hot đng kinh t, mà hot đng này đc đng kim soát bi các bên
góp vn liên doanh. Các hình thc liên doanh gm:
+ Hp đng hp tác kinh doanh di hình thc liên doanh hot đng kinh
doanh đc đng kim soát;
+ Hp đng hp tác kinh doanh di hình thc liên doanh tài sn đc đng

kim soát;
+ Hp đng liên doanh di hình thc thành lp c s kinh doanh đc
đng kim soát.
Bên góp vn liên doanh có đu t vào công ty con khác ngoài khon đu t
góp vn liên doanh hoc khi chuyn đi khon góp vn liên doanh sang khon đu
t vào công ty con do nhà đu t góp thêm vn thì bên liên doanh phi lp Báo cáo
tài chính hp nht.

12



1.2 Các loiăBCTCăHNăvƠăphngăphápăđoălng giá tr đ trình bày thông tin
trên BCTC HN
1.2.1 Các loi BCTC HN
H thng Báo cáo tài chính hp nht gm Báo cáo tài chính hp nht nm và
Báo cáo tài chính hp nht gia niên đ.
- Báo cáo tài chính hp nhtănmăgm:
+ Bng cân đi k toán hp nht;
+ Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh hp nht;
+ Báo cáo lu chuyn tin t hp nht;
+ Bn thuyt minh báo cáo tài chính hp nht.
- Báo cáo tài chính hp nht giaăniênăđ gm Báo cáo tài chính hp
nht gia niên đ dng đy đ và Báo cáo tài chính hp nht gia niên đ dng tóm
lc.
+ Báo cáo tài chính hp nht gia niên đ dng đy đ, gm:
Bng cân đi k toán hp nht gia niên đ (dng đy đ);
Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh hp nht gia niên đ (dng
đy đ);
Báo cáo lu chuyn tin t hp nht gia niên đ (dng đy đ);

Bn thuyt minh báo cáo tài chính hp nht chn lc.
+ Báo cáo tài chính hp nht gia niên đ dng tóm lc, gm:
Bng cân đi k toán hp nht gia niên đ (dng tóm lc);
Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh hp nht gia niên đ (dng
tóm lc);
Báo cáo lu chuyn tin t hp nht gia niên đ (dng tóm lc);
Bn thuyt minh báo cáo tài chính hp nht chn lc.
Báo cáo tài chính hp nht đc lp tuân theo các quy đnh ca h thng
Chun mc k toán Vit Nam ch yu là các chun mc sau đây:
Chun mc k toán s 07 - K toán khon đu t vào công ty liên
kt;

13



Chun mc k toán s 08 -Thông tin tài chính v nhng khon
góp vn liên doanh;
Chun mc k toán s 10 - nh hng ca vic thay đi t giá hi
đoái;
Chun mc k toán s 11 - Hp nht kinh doanh;
Chun mc k toán s 21 - Trình bày báo cáo tài chính;
Chun mc k toán s 24 - Báo cáo lu chuyn tin t;
Chun mc k toán s 25 - Báo cáo tài chính hp nht và k toán
khon đu t vào Công ty con.
1.2.2ăPhngăphápăđoălngăgiáătr
1.2.2.1ăPhngăphápăgiáăgc
Phng pháp giá gc: Là phng pháp k toán mà khon đu t đc ghi
nhn ban đu theo giá gc, sau đó không đc điu chnh theo nhng thay đi ca
phn s hu ca nhà đu t trong tài sn thun ca bên nhn đu t. Báo cáo kt

qu hot đng kinh doanh ch phn ánh khon thu nhp ca nhà đu t đc phân
chia t li nhun thun lu k ca bên nhn đu t phát sinh sau ngày đu t.
Theo phng pháp giá gc thì :
+ Nhà đu t ghi nhn ban đu khon đu t vào công ty liên kt theo giá
gc.
+ Sau ngày đu t, nhà đu t đc ghi nhn c tc, li nhun đc chia t
li nhun sau thu ca công ty liên kt vào doanh thu hot đng tài chính theo
nguyên tc dn tích (không bao gm khon c tc, li nhun ca k k toán trc
khi khon đu t đc mua).
+ Các khon khác t công ty liên kt mà nhà đu t nhn đc ngoài c tc
và li nhun đc chia đc coi là phn thu hi ca các khon đu t và đc ghi
gim giá gc khon đu t. Ví d khon c tc, li nhun ca k k toán trc khi
khon đu t đc mua mà nhà đu t nhn đc phi ghi gim giá gc khon đu
t.

14



+ Phng pháp giá gc đc áp dng trong k toán khon đu t vào công ty
liên kt khi lp và trình bày báo cáo tài chính riêng ca nhà đu t.
1.2.2.2ăPhngăphápăvnăchăsăhu
Phng pháp vn ch s hu: Là phng pháp k toán mà khon đu t
đc ghi nhn ban đu theo giá gc, sau đó đc điu chnh theo nhng thay đi
ca phn s hu ca nhà đu t trong tài sn thun ca bên nhn đu t. Báo cáo
kt qu hot đng kinh doanh phi phn ánh phn s hu ca nhà đu t trong kt
qu kinh doanh ca bên nhn đu t.
Theo phng pháp vn ch s hu thì:
+ Khon đu t vào công ty liên kt đc ghi nhn ban đu theo giá gc.
+ Sau đó, vào cui mi k k toán, khi lp và trình bày báo cáo tài chính hp

nht, giá tr ghi s ca khon đu t đc điu chnh tng hoc gim tng ng vi
phn s hu ca nhà đu t trong lưi hoc l ca công ty liên kt sau ngày đu t.
+ C tc, li nhun đc chia t công ty liên kt đc ghi gim giá tr ghi s
ca khon đu t vào công ty liên kt trên báo\ cáo tài chính hp nht.
+ Giá tr ghi s ca khon đu t vào công ty liên kt cng phi đc điu
chnh khi li ích ca nhà đu t thay đi do có s thay đi trong vn ch s hu ca
công ty liên kt nhng không đc phn ánh trên Báo cáo kt qu hot đng kinh
doanh ca công ty liên kt. Ví d thay đi trong vn ch s hu ca công ty liên kt
có th bao gm nhng khon phát sinh t vic đánh giá li TSC và các khon đu
t, chênh lch t giá quy đi ngoi t và nhng điu chnh các chênh lch phát sinh
khi hp nht kinh doanh (khi mua khon đu t).
+ Phng pháp vn ch s hu đc áp dng trong k toán khon đu t vào
công ty liên kt khi lp và trình bày báo cáo tài chính hp nht ca nhà đu t.

15



1.3ăCácăquyăđnhăvătrìnhătăvƠăphngăphápălpăBCTCăHN
1.3.1ăCácăquyăđnh vătrìnhătăvƠăphngăphápălpăBCTCăHNătheoăchună
mcăvƠăchăđăkătoánăVităNam
1.3.1.1ăNguyênătcălpăvƠătrìnhăbƠyăBCTCăHN
Công ty m khi lp Báo cáo tài chính hp nht phi hp nht Báo cáo tài
chính riêng ca mình và ca tt c các Công ty con  trong nc và ngoài nc do
Công ty m kim soát, tr các trng hp: (i) quyn kim soát ca Công ty m ch
là tm thi vì Công ty con này ch đc mua và nm gi cho mc đích bán li trong
tng lai gn (di 12 tháng); (ii) hoc hot đng ca Công ty con b hn ch trong
thi gian dài (trên 12 tháng) và điu này nh hng đáng k ti kh nng chuyn
vn cho Công ty m.
Công ty m không đc loi tr ra khi Báo cáo tài chính hp nht các Báo

cáo tài chính ca Công ty con có hot đng kinh doanh khác bit vi hot đng ca
tt c các Công ty con khác trong Tp đoàn.
Báo cáo tài chính hp nht đc lp và trình bày theo nguyên tc k toán và
nguyên tc đánh giá nh Báo cáo tài chính ca doanh nghip đc lp theo qui đnh
ca Chun mc k toán s 21 – “Trình bày báo cáo tài chính” và quy đnh ca các
chun mc k toán khác.
Báo cáo tài chính hp nht đc lp trên c s áp dng chính sách k toán
thng nht cho các giao dch và s kin cùng loi trong nhng hoàn cnh tng t
trong toàn Tp đoàn.
- Trng hp Công ty con s dng các chính sách k toán khác vi chính
sách k toán áp dng thng nht trong Tp đoàn thì Báo cáo tài chính đc s dng
đ hp nht phi đc điu chnh li theo chính sách chung ca Tp đoàn.
- Trng hp Công ty con không th s dng cùng mt chính sách k toán
vi chính sách chung ca Tp đoàn thì Thuyt minh báo cáo tài chính hp nht phi
trình bày rõ v các khon mc đư đc ghi nhn và trình bày theo các chính sách k
toán khác nhau và phi thuyt minh rõ các chính sách k toán khác đó.