GỈẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TRONG TÀI TRỢ XUẤT KHẨU SAU GIAO HÀNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM


PHM TH M HNH


GIIăPHÁPăHNăCHăRIăROăTRONGăTẨIăTRă

XUTăKHU SAUăGIAOăHẨNGăTIăNGÂN HÀNG
THNGăMIăCăPHNăCÔNGăTHNGăVITăNAM


Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201


LUNăVNăTHCăSăKINHăT


NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS Trn Hoàng Ngân



TP. H Chí Minh – Nm 2012
LI CAM OAN







Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình t bn thân biên son và nghiên
cu. S liu chính xác rút trích t ngun đáng tin cy. Kt qu nghiên cu không
sao chép ca tác gi khác.

Tác gi ký tên

MCăLC




Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc các bng, biu đ, s đ
Li m đu Trang
Chngă1 TNGăQUANăVăRIăROăTRONGăTẨIăTRăXUT
KHUăSAU GIAO HÀNG TIăCÁCăNGỂNăHẨNGă
THNGăMI 1
1.1 Cácăphngăthcăthanhătoánăqucăt 1

1.1.1 Phng thc ghi s 1
1.1.1.1 Khái nim 1
1.1.1.2 S đ giao dch 1
1.1.1.3 c đim 1
1.1.2 Phng thc chuyn tin 2
1.1.2.1 Khái nim 2
1.1.2.2 S đ giao dch 2
1.1.2.3 c đim 4
1.1.3 Phng thc nh thu 5
1.1.3.1 Khái nim 5
1.1.3.2 S đ giao dch 5
1.1.3.3 c đim 6
1.1.4 Phng thc tín dng chng t 7
1.1.4.1 Khái nim 7
1.1.4.2 S đ giao dch 7
1.1.4.3 c đim 8
1.2 HotăđngătƠiătrăxutănhpăkhuăcaăngơn hàng 9
1.2.1 Tài tr nhp khu 9
1.2.2 Tài tr xut khu 9
1.3 TƠiătrăxutăkhuăsauăgiaoăhƠng 10
1.3.1 Khái nim 10
1.3.2 c đim 10
1.3.3 Vai trò ca xut khu sau giao hàng 11
1.3.3.1 i vi ngân hàng thng mi 11
1.3.3.2 i vi doanh nghip xut khu 11
1.3.3.3 i vi nn kinh t 12
1.3.4 Các hình thc tài tr xut khu sau giao hàng 12
1.3.4.1 Chit khu hi phiu 12
1.3.4.2 Chit khu b chng t 13
1.3.4.3 Bao thanh toán 15

1.4 Riăroătrongăhotăđngătài trăxutăkhuăsau giao hàng 17
1.4.1 Ri ro xut khu sau giao hàng 18
1.4.1.1 Khái nim 18
1.4.1.2 Ri ro thng mi 19
1.4.1.3 Ri ro kinh t - chính tr 19
1.4.2 Ri ro hot đng 20
1.4.2.1 Khái nim 20
1.4.2.2 Ri ro gian ln 20
1.4.2.3 Ri ro do đi ng nhân s 21
1.4.2.4 Ri ro h thng x lỦ ni b 22
1.4.3 S cn thit hn ch ri ro trong tài tr xut khu sau giao hàng 23
1.4.4 Bài hc kinh nghim t công tác phòng nga ri ro trong tài
tr xut khu sau giao hàng ca các ngân hàng thng mi
trên th gii 23
1.4.4.1 Thm đnh và la chn khách hàng 23
1.4.4.2 Qun lỦ ri ro tín dng 23
1.4.4.3 Qun lỦ ri ro giao dch – tác nghip 24
Ktălunăchngă1 24
Chngă2 THCăTRNGăRIăROăTRONGăHOTăNGăTẨIă
TRăXUTăKHUăSAU GIAOăHẨNGăTIăNGÂN
HÀNG TMCP CÔNGăTHNGăVITăNAM 26
2.1 TngăquanăvăNgơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVităNam . 26
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin ca Ngân hàng TMCP
Công Thng Vit Nam 26
2.1.1.1 Nhng ct mc lch s 26
2.1.1.2 Tm nhìn – S mnh - Thành tích đt đc 27
2.1.2 Kt qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam t 2009 đn 2012 28
2.1.2.1 Công tác huy đng vn 28
2.1.2.2 Công tác s dng vn 30

2.1.2.3 Kt qu kinh doanh 31
2.1.3 C cu t chc ca Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam 32
2.1.4 C cu t chc qun lỦ ri ro ca Ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam 32
2.2 ThcătrngăhotăđngătƠiătr thngămiăvƠătƠiătrăxut
khuăsau giao hƠngătiăNgân hàng TMCP CôngăThng
VităNam tănmă2009ăđnănmă2012 33
2.2.1 Nghip v thanh toán quc t và tài tr thng mi 33
2.2.2 Nghip v thanh toán quc t - tài tr xut khu sau giao hàng 35
2.2.2.1 Chit khu b chng t xut khu 35
2.2.2.2 Bao thanh toán xut khu 40
2.2.3 Kt qu thc hin nghip v thanh toán quc t và tài tr xut
khu sau giao hàng 43
2.3 ThcătrngăriăroătƠiătrăxutăkhuăsauăgiaoăhƠng ti
Ngân hàng TMCP CôngăThng VităNam 47
2.3.1 Ri ro thng mi 48
2.3.2 Ri ro kinh t - chính tr 51
2.3.3 Ri ro hot đng 51
2.3.3.1 Ri ro do gian ln 51
2.3.3.2 Ri ro do đi ng nhân s 54
2.3.3.3 Ri ro do h thng x lỦ ni b 55
2.4 NguyênănhơnăgơyăriăroătƠiătrăxutăkhuăsauăgiaoăhƠng 56
2.4.1 Nguyên nhân khách quan 56
2.4.1.1 S khó khn ca nn kinh t toàn cu 56
2.4.1.2 Thc trng môi trng kinh t - pháp lỦ Vit Nam 57
2.4.1.3 S hn ch ca khách hàng 60
2.4.2 Nguyên nhân ch quan 62
2.5 ánhăgiáăcôngătácăphòngănga riăroătƠiătrăxut khuăsau
giao hƠngătiăNgơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVităNam 63
2.5.1 Công tác qun lỦ ri ro hot đng ti Ngân hàng TMCP

Công Thng Vit Nam 63
2.5.2 Hot đng phòng nga ri ro tài tr xut khu sau giao hàng
ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam 67
Ktălunăchngă2 69
Chngă3 GIIăPHÁPăHNăCHăRIăROăTRONG TẨIăTR
XUTăKHU SAUăGIAOăHẨNGăTIăNGÂN HÀNG
TMCPăCÔNGăTHNGăVIT NAM 70
3.1 nhăhngăphátătrinăhotăđngăthanhătoánăquc tăvà
tƠiătrăthngămiătrong thiăgianătiătiăNgân hàng
TMCPăCôngăThngăVităNam 70
3.2 GiiăphápăhnăchăriăroătrongătƠiătrăxutăkhuăsauăgiao .
hàng tiăNgơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVităNam 71
3.2.1 Các gii pháp qun lỦ ri ro chit khu b chng t và bao
thanh toán 71
3.2.1.1 Gii pháp qun lỦ ri ro chit khu b chng t L/C-D/P-D/A 71
3.2.1.2 Gii pháp qun lỦ ri ro chit khu b chng t chuyn tin 72
3.2.1.3 Gii pháp qun lỦ ri ro bao thanh toán 72
3.2.2 Gii pháp phòng nga ri ro khi thc hin nghip v tài tr
xut khu sau giao hàng 72
3.2.2.1 Gii pháp phòng nga ri ro thng mi 72
3.2.2.2 Gii pháp phòng nga ri ro kinh t chính tr 74
3.2.2.3 Gii pháp phòng nga ri ro do gian ln, bên th ba 75
3.2.2.4 Gii pháp v nhân s 77
3.2.2.5 Gii pháp v h thng qun lỦ - kim soát ri ro 79
3.2.2.6 Gii pháp v phi hp x lỦ ri ro – gim thiu ri ro kin
tng hp đng 79
3.3 Cácăkinăngh 80
3.3.1 i vi Chính ph 80
3.3.1.1 To dng môi trng kinh t - pháp lỦ thun li cho phát trin
xut khu 80

3.3.1.2 Nâng cao k lut th trng – đo đc kinh doanh 82
3.3.1.3 Phát huy vai trò ca c quan lưnh s  nc ngoài 83
3.3.1.4 in toán hóa hot đng ca các thc th trong nn kinh t 83
3.3.2 i vi Ngân hàng Nhà nc 84
3.3.2.1 Xây dng h thng vn bn pháp lut đy đ và thng nht 84
3.3.2.2 B sung cnh báo ri ro tài tr thng mi trong chc nng
hot đng ca CIC 84
Ktălunăchngă3 85
Ktălun 86
TƠiăliuăthamăkho
Phălc

DANHăMCăCÁCăTăVITăTT


CIC: Credit Information Center (Trung tâm thông tin tín dng NHNN Vit Nam)
D/P: Document against Payment (Giao chng t thanh toán ngay)
D/A: Document against Acceptance (Giao chng t thanh toán sau)
EU: European Union (Cng đng châu Âu)
FCI: Factors Chain International (Hip hi các nhà Factor quc t)
ICC: International Chamber of Commerce (Phòng thng mi Quc t)
IFG: International Factors Group (T chc các nhà Factor quc t)
INCAS: Incombank’s Advanced System (H thng tiên tin ca Ngân hàng TMCP
Công thng Vit Nam)
L/C: Letter of Credit (Th tín dng/Tín dng chng t)
OFAC: Office of Forein Assets Control (C quan kim soát tài sn  nc ngoài)
T/T: Teletraphic Transfer (Chuyn tin bng đin)
TMCP: Thng mi c phn
UCP: The Uniform Custorm and Practice for documentary (Các quy tc thc
hành thng nht v tín dng chng t)

URC: The Uniform Rules for Collection (Các quy tc thng nht v nh thu)
WTO: World Trade Organization (T chc thng mi th gii)









DANHăMCăCÁCăBNG,ăBIUă,ăSă
BNG
 2.1:       Ngân hàng TMCP Công
9-2012
BIUă
2.1: 
 2.2: 
 2.3: 
 2.4:  -2012
 2.5: 2
 2.6: -
2012
 2.7: --
2009-2012
 2.8: --
Să
              
)

LIăMăU




1/ăLỦădoăchn đătƠi:
Nhng nm gn đây, kinh t th gii suy thoái, các nn kinh t t Âu sang
M,….đu tri qua thng trm khó khn: khng hong n công, tht lng buc
bng, hàng lot t chc kinh t phá sn, cuc sng con ngi cng nghèo khó hn,
ngành ngân hàng phi đi mt vi nhiu khó khn hn trc. Do đó, Ngân hàng
TMCP Công Thng Vit Nam mun duy trì đà phát trin bn vng thì phi qun
lỦ tt tt c các mng hot đng, trong đó công tác kim soát ri ro phi không
ngng đc quan tâm, chú trng.
Vit Nam vi chính sách phát trin đa dng ngành hàng, thì đu ra chính là
khuyn khích xut khu, mt chính sách ln quan trng ca nn kinh t đt nc.
T đó, các ngân hàng vào cuc cnh tranh đ tài tr vn lu đng cho doanh nghip
xut khu và phát trin dch v thanh toán quc t nhm giành th phn xut khu
cng nh ngun ngoi t thu đc. Lô hàng xut khu là thành phm ca mt doanh
nghip làm hàng xut khu, khi đó doanh nghip cn ngân hàng tài tr vn lu đng
đ liên tc duy trì sn xut trong lúc ch ngi mua thanh toán. Ri ro xy đn khi
ngân hàng tài tr cho doanh nghip nhng sau đó không thu v đc, hoc thu v
không đ bù đp cho khon đư tài tr. Nn kinh t khó khn, mua bán chu phát
trin, ri ro không thu đc tin thanh toán tng lên là h qu t hiu ng dây
chuyn ca các đi tác trong và ngoài nc, nhng áp lc nn kinh t và cnh tranh
khin các nhà qun lỦ Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam phi kim soát ri
ro này đng thi phi phát trin hot đng tài tr xut khu sau giao hàng. ng
trc tình hình cp thit này, đ tài nghiên cu gii pháp hn ch ri ro trong tài tr
xut khu sau giao hàng đc nghiên cu sâu rng và toàn din đ đáp ng thc t

k trên.

2/ăMcăđíchăvƠăyêuăcuăcaăđătƠi:
Nhm hn ch các tác đng tiêu cc xy đn cho Ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam trong hot đng tài tr xut khu sau giao hàng, đ tài s mang
li mt tm nhìn tng hp các ri ro đư và s có th xy ra và tìm cách ng x vi
ri ro đ làm sao tha mưn tiêu chí kinh doanh hiu qu ca Ngân hàng TMCP
Công Thng Vit Nam cng nh đáp ng nhu cu chính đáng ca nn kinh t nói
chung và ca doanh nghip làm hàng xut khu nói riêng.
Yêu cu ca đ tài s đi vào chi tit gii quyt các câu hi: Ngân hàng
TMCP Công Thng Vit Nam đư và s có th gp nhng ri ro gì trong hot đng
tài tr xut khu sau giao hàng? Nguyên nhân phát sinh ri ro t đâu? T đó, đ
xut cách thc hin hn ch ri ro nh th nào?
3/ăTínhăthcătinăcaăđătƠi:
Da trên nghiên cu thc trng trong hot đng tài tr xut khu sau giao
hàng ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam, các ri ro mà Ngân hàng
TMCP Công Thng Vit Nam đư gp phi, t đó đúc rút ra hng đi vng chc
hn cho hot đng tài tr xut khu sau giao hàng ti Ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam.
4/ăiătng,ăphmăviăvƠăphngăphápănghiênăcu:
i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu: các doanh nghip làm hàng
xut khu là khách hàng ca Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam, hot đng
thc t ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam trong tài tr xut khu sau
giao hàng, thi gian nghiên cu t nm 2009 đn nm 2012.
Phng pháp nghiên cu:  tài s tun t nguyên cu lỦ thuyt v ri ro tài
tr xut khu sau giao hàng, tip theo là thu thp thông tin ri ro sau giao hàng t
các doanh nghip xut khu ca Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam và thu
thp thông tin ri ro tài tr xut khu sau giao hàng ti Ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam. Sau đó là tng hp, phân tích, đánh giá đnh tính các ri ro. Cui
cùng là, tng hp các gii pháp khc phc ri ro.

Vi đi tng, phm vi và phng pháp nghiên cu nh vy, ngoài mc lc,
li m đu, li kt, b cc ca đ tài s bao gm 3 phn chính nh sau:
Chng 1 : Tng quan v ri ro trong tài tr xut khu sau giao hàng ti các ngân
hàng thng mi
Chng 2 : Thc trng ri ro trong hot đng tài tr xut khu sau giao hàng ti
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
Chng 3 : Gii pháp nhm hn ch ri ro trong tài tr xut khu sau giao hàng ti
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam







1

CHNGă1
TNGăQUANăVăRIăROăTRONGăTẨIăTRăXUT KHUă
SAU GIAO HÀNG TIăCÁCăNGỂNăHẨNGăTHNGăMI

1.1 Cácăphngăthcăthanhătoánăqucăt
1.1.1 Phngăthcăghiăs
1.1.1.1Kháiănim
Phng thc ghi s (open account) là phng thc thanh toán trong đó ngi
nhp khu/ngi mua thc hin thanh toán cho ngi xut khu/ngi bán sau mt
khong thi gian nht đnh tha thun trc, sau khi ngi bán đư hoàn thành ngha
v giao hàng theo quy đnh ca hp đng.
1.1.1.2Săđăgiaoădch

Din gii:
(1): Hp đng quy đnh rõ thanh toán bng phng thc ghi s
(2): Ngi bán giao hàng và gi chng t cho ngi mua.
(3): Ngi mua nhn hàng và thanh toán theo đnh k quy đnh trong hp đng.
1.1.1.3căđim
Mt là, áp dng khi c hai có quan h lâu dài và thc s tin tng ln nhau.
Hai là, có li cho ngi mua: nhn hàng trc khi phi thanh toán, tn dng
đc vn ca ngi bán.
(1)
(2)
(3)


Ngi xut khu


Ngi nhp khu
2

Ba là, bt li cho ngi bán: b chim dng vn, vic thanh toán ph thuc vào
thin chí ca ni mua.
Bn là, đn gin d áp dng và chi phí thp.
Nm là, không có quy tc thng nht quc t chung điu chnh nên d gp ri
ro v xung đt pháp lut.
1.1.2 Phngăthcăchuynătin
1.1.2.1Kháiănim

Phng thc chuyn tin (Remittance) là phng thc thanh toán trong đó
ngi nhp khu/ngi mua thc hin thanh toán cho ngi xut khu/ngi bán
trc hoc sau khi ngi bán đư hoàn thành ngha v giao hàng theo quy đnh ca hp
đng.
Theo phng thc chuyn tin thì có hai trng hp đó là chuyn tin tr trc
khi giao hàng (in advance) và chuyn tin tr sau khi giao hàng (after shipment).
1.1.2.2Săđăgiaoădch
Trngăhpă1:ăChuynătinătrătrc











(1)
(3)
Ngân hàng
chuyn tin
(Remitting bank)
Ngân hàng
tr tin
(Paying bank)

Ngi chuyn
tin

(Remitter)

Ngi hng
(Beneficiary)

(5)
(2)


(4)
3

Din gii:
(1): Hp đng quy đnh rõ thanh toán bng phng thc chuyn tin tr trc.
(2): Ngi mua lp lnh chuyn tin đ ngh ngân hàng phc v chuyn tin.
(3): Ngân hàng chuyn tin [thông qua ngân hàng gi tài khon] chuyn tin đn ngân
hàng hàng tr tin, là ngân hàng phc v ngi bán.
(4): Ngân hàng tr tin chi tin cho ngi bán/ngi th hng.
(5): Ngi bán giao hàng và chng t cho ngi mua.

Trngăhpă2:ăChuynătinătrăsau

Din gii:
(1): Hp đng quy đnh rõ thanh toán bng phng thc chuyn tin tr sau.
(2): Ngi bán giao hàng và chng t cho ngi mua.
(3): Ngi mua lp lnh chuyn tin đ ngh ngân hàng phc v chuyn tin.
(4): Ngân hàng chuyn tin [thông qua ngân hàng gi tài khon] chuyn tin đn ngân
hàng hàng tr tin, là ngân hàng phc v ngi bán.
(5): Ngân hàng tr tin chi tin cho ngi bán/ngi th hng.
(1)
(4)
Ngân hàng
chuyn tin
(Remitting bank)
Ngân hàng
tr tin
(Paying bank)

Ngi chuyn
tin
(Remitter)

Ngi hng
(Beneficiary)

(2)
(3)


(5)
4

1.1.2.3căđim


- Có li cho ngi bán: nhn tin trc
khi giao hàng, tn dng đc vn ca
ngi mua.
- Bt li cho ngi mua: b chim
dng vn, cha chc nhn đc hàng
hoc nhn hàng không đúng cht
lng và/hoc s lng hoc không
đúng hn.
- Chng t thng mi và/hoc chng
t tài chính đc ngi bán chuyn
trc tip cho ngi mua, không qua
ngân hàng. Ngân hàng ch là trung
gian chuyn tin, không có trách
nhim thanh toán tin hàng hóa/dch
v.
- Áp dng khi ngi mua tin tng
ngi bán và mun thit lp mi
quan h lâu dài vi ngi bán/hoc
khi ngi bán lo lng kh nng tài
chính ca ngi mua/hoc ngi bán
là doanh nghip sn xut/bán hàng
đc chng.
- Không có quy tc thng nht quc t
chung điu chnh nên d gp ri ro v
xung đt pháp lut.
- Có li cho ngi mua: nhn
hàng trc khi phi thanh toán,

tn dng đc vn ca ngi
bán.
- Bt li cho ngi bán: b chim
dng vn, vic thanh toán ph
thuc vào thin chí ca ni
mua.
- Chng t thng mi và/hoc
chng t tài chính đc ngi
bán chuyn trc tip cho ngi
mua, không qua ngân hàng.
Ngân hàng ch là trung gian
chuyn tin, không có trách
nhim thanh toán tin hàng
hóa/dch v.
- Áp dng khi ngi mua – ngi
bán có quan h lâu dài hoc
ngi mua có u th hn trên th
trng hoc mi quan h đi
lỦ,…
- Không có quy tc thng nht
quc t chung điu chnh nên d
gp ri ro v xung đt pháp lut.

Chuynătinătrătrc
Chuynătinătrăsau
5

1.1.3 Phngăthcănhăthu
1.1.3.1Kháiănim
Thanh toán nh thu (Collection) là phng thc thanh toán trong đó ngi xut

khu/ngi bán sau khi giao hàng hóa/dch v xut trình chng t ti ngân hàng, yêu
cu ngân hàng gi b chng t cho ngi mua/ngi nhp khu đ đc thanh toán
hoc chp nhn thanh toán hoc giao chng t theo các điu kin khác.
Có hai phng thc nh thu đó nh thu trn và nh thu kèm chng t.
Nh thu trn (clean collection) là là phng thc thanh toán trong đó chng t
nh thu qua ngân hàng ch bao gm chng t tài chính (hi phiu, k phiu, séc, giy
nhn n hay công c thanh toán khác).
Nh thu kèm chng t (documentary collection) là phng thc thanh toán
trong đó chng t nh thu qua ngân hàng là chng t thng mi và chng t tài
chính (nu có).
Phn di đây chúng ta s nghiên cu nh thu kèm chng t gì chúng ph bin
trong thanh toán quc t.
1.1.3.2Săđăgiaoădch nhăthuăkèmăchngăt







Din gii:
(1): Hp đng quy đnh phng thc nh thu kèm chng t (D/P, D/A).
(2): Ngi bán giao hàng.
(1)
(4)
Ngân hàng chuyn
nh thu
(Remitting bank)
Ngân hàng thu h/
Ngân hàng xut trình

(Collecting bank/
Presenting bank)

Ngi bán/xut khu
(Principal/Drawer)

Ngi mua/nhp khu
(Drawee)

(3)

(5)
(8)
(2)
(7)
(6)

6

(3): Ngi bán yêu cu ngân hàng phc v thc hin nh thu kèm chng t thng
mi, chng t tài chính (nu có).
(4): Ngân hàng ngi bán chuyn Lnh nh thu và chng t thng mi, chng t tài
chính (nu có) đn ngân hàng thu h/ngân hàng xut trình, là ngân hàng phc v
ngi mua.
(5): Ngân hàng thu h thông báo nh thu đn ngi mua.
(6): Ngân hàng thu h giao chng t cho ngi mua trên c s ngi mua thanh toán
(D/P) hoc chp nhn thanh toán (D/A). Ngi mua đi nhn hàng.
(7): Ngân hàng thu h thanh toán/thông báo chp nhn thanh toán/thc hin điu kin
khác cho ngi bán thông qua ngân hàng chuyn nh thu.
(8): Ngân hàng chuyn nh thu chi tin cho ngi bán hoc thông báo cho ngi bán

b chng t đư đc ngi mua chp nhn thanh toán khi đn hn.
1.1.3.3căđim


- Thông qua ngân hàng, ngi bán vn kim
soát đc chng t hàng hóa, chng t
hàng hóa ch đc chuyn giao cho ngi
mua khi thanh toán/chp nhn thanh
toán/thc hin điu kin khác. c bit
trong phng thc D/P, nu chng t nh
thu bao gm chng t s hu hàng hóa thì
ngi mua ch ly đc hàng khi đư thanh
toán.
- n gin và chi phí thp hn phng thc
tín dng chng t (L/C).
- D dàng nhn đc các khon tài tr xut
khu (chit khu, bao thanh toán) hoc tài
- Ngi bán giao hàng khi cha đc
thanh toán. Thm chí theo D/A thì
ngi bán mt kim soát v hàng
hóa khi hi phiu đư đc chp nhn
nhng cha đc thanh toán. Vic
thanh toán khi đáo hn ph thuc
hoàn toàn vào tính chân thc và kh
nng tài chính ca ngi mua.
- Ngi bán b chim dng vn cho
ti khi nhn đc thanh toán t
ngi mua thông qua ngân hàng.
- Nu ngi mua không ly hàng,
ngi bán phi chu các chi phí lu

kho, lu bưi; hàng hóa phi chuyên
*uăđim
*Nhcăđim
7

tr nhp khu.
- Có lut thng nht điu chnh đó là Quy tc
thng nht v nh thu (URC) do ICC ban
hành. n bn hin hành là URC 522.
ch v, thm chí không còn bán
đc cho ai.
*VaiătròăcaăngơnăhƠng:ă
Ngân hàng ch đóng vai trò trung gian chuyn/xut trình chng t và thu h
tin. Ngân hàng không có trách nhim cng nh không đa ra bt k cam kt thanh
toán tin hàng. Ngân hàng không có trách nhim kim tra ni dung chng t, ch kim
tra s lng chng t so vi s lng lit kê trên Lnh nh thu, kim tra các ch th
trên Lnh nh thu có rõ ràng và có thc hin đc không. Nu s lng chng t sai
lch hoc ch th không rõ ràng hoc ri ro thì ngân hàng phi thông báo ngay cho bên
gi chng t.
1.1.4 Phngăthcătín dngăchngăt
1.1.4.1Kháiănim
Phng thc tín dng chng t/th tín dng (L/C) là phng thc thanh toán
trong đó, ngân hàng phát hành, theo yêu ca ngi mua hoc theo yêu cu ca chính
mình, cam kt thanh toán không hy ngang cho ngi hng khi ngi hng xut
trình các chng t theo đúng quy đnh ca th tín dng.
1.1.4.2Săđăgiaoădchă

(1)
(3)

Ngân hàng phát hành
(Issuing bank)
Ngân hàng thông báo/
Ngân hàng xác nhn
(Advising bank/
Confirming bank)


Ngi yêu cu
(Applicant)

Ngi hng
(Beneficiary)

(5)
(2)
(4)
(10
)
(12)
(8)
(6)
(11)

(9a)
(7)
(9b)
8

Din gii:
(1): Hp đng quy đnh rõ thanh toán bng phng thc th tín dng (L/C).
(2): Ngi mua đ ngh ngân hàng phc v m L/C.
(3): Ngân hàng thm đnh h s và phát hành L/C.
(4): Ngân hàng xác thc tính chân thc và thông báo L/C cho ngi bán.
(5): Ngi bán tin hành giao hàng/cung ng dch v.
(6): Ngi bán lp b chng t theo quy đnh ca L/C.
(7) Ngân hàng ngi bán kim tra b chng t, thc hin chit khu (nu có)
(8): Gi b chng t đn ngân hàng phát hành đ đòi tin.
(9a): Ngân hàng phát hành thanh toán (tr ngay) hoc chp nhn thanh toán (tr
chm). (9b): Ngân hàng ngi bán s ghi có cho ngi bán (nu có).
(10): Ngân hàng phát hành chuyn b chng t cho ngi mua đi nhn hàng.
(11): Ngi mua thanh toán hoc chp nhn thanh toán.
1.1.4.3căđim


- Th tín dng đc lp vi hp đng c s.
- Các bên tham gia ch giao dch trên c s chng t, không ph thuc
vào hàng hóa/dch v liên quan.
- c s dng ph bin vì dung hòa quyn li cho c ngi mua và
ngi bán: ngi bán chc chn đc thanh toán khi xut trình
chng t phù hp, ngi mua chc chn nhn đc b chng t đ
đi nhn hàng mi phi thanh toán.
- Ngi mua, ngi bán d tip cn các khon tài tr ca ngân hàng.
- Có lut áp dng đó là Quy tc thc hàng thng nht v tín dng

chng t (UCP) do ICC ban hành. n bn hin hành là UCP600.
- Chi phí cao
hn các
phng
thc khác.

*uăđim
*Nhc đim
9

1.2 Hotăđng tƠiătrăxutănhpăkhu ca ngân hàng
Chúng ta va nghiên cu các phng thc thanh toán quc t theo đó tùy vào
mi quan h gia ngi mua và ngi bán, h s chn la phng thc toán phù hp
đ giao thng. Nu ngi mua, ngi bán đ lc h s dùng vn t có đ thc hin
hp đng giao kt, khi đó ngân hàng đóng vai trò là trung gian thc hin các phng
thc thanh toán quc t và hng phí. Tuy nhiên, trong giao dch ngoi thng vì
nhiu lỦ do các bên mua, bên bán thng không đ vn đ thc hin tt c các khâu
trong hp đng nên cn đn s tài tr ca các ngân hàng. Khi đó ngân hàng không ch
đóng vai trò trung gian hng phí, h còn đóng vai trò ngân hàng tài tr cho nhà xut
khu hoc nhà nhp khu.
1.2.1 TƠiătrănhpăkhu
Trong giao thng quc t, đ bán đc hàng ngi bán thng cp cho ngi
mua mt hn mc tín dng thng mi qua hình thc bán tr chm nh phng thc
ghi s, chuyn tin tr sau, D/A, L/C tr chm. Tuy nhiên, không phi ngi mua nào
cng nhn đc u đưi này t ngi bán. Trong trng hp này, nu không có đ vn
h buc phi dùng đn ngun tài tr ca ngân hàng.
 cp tín dng cho ngi mua nhp hàng, ngân hàng phi thm đnh tht k
h s khách hàng. Và mt khi quyt đnh tài tr, ngân hàng có th cp tín dng tng
ln hoc hn mc đ khách hàng nhp hàng thông qua bt k phng thc nào mà h
kỦ kt vi ngi bán, t phng thc ghi s, phng thc chuyn tin (tr trc, tr

sau) , phng thc nh thu (D/P, D/A) đn phng thc tín dng chng t (L/C tr
ngay/tr chm).
1.2.2 TƠiătrăxutăkhu
 hu ht các quc gia, đ khuyn khích xut khu, các ngân hàng s cp tín
dng cho các doanh nghip xut khu (sau đây còn đc gi là nhà xut khu hoc
ngi bán). Tài tr hay tín dng xut khu thng đc phân loi theo hai hình thc
là tài tr trc khi giao hàng và tài tr sau giao hàng.
10

Hot đng xut khu ca mt doanh nghip thng tri qua các giai đon nh
kỦ hp đng; mua nguyên liu; t chc sn xut; xut hàng và trình b chng t; nhn
tin thanh toán t ngi mua hoc ngân hàng nc ngoài.
 mua nguyên liu và tin hành hot đng xut khu, doanh nghip có th
đc tài tr tín dng thng mi t ngi mua qua hình thc ng trc. Trng hp
tin ng trc không đ hoc không đc tr trc, doanh nghip có th cn vn vay
t ngân hàng. Tài tr vn cho giai đon này gi là tài tr trc khi giao hàng.
Ngoi tr ng trc toàn b tin hàng, ngay sau khi xut hàng s có mt đ tr
nht đnh trong vic nhn đc tin hàng cho dù phng thc thanh toán là tr chm
hay tr ngay. Trong giai đon ch đi thanh toán này, doanh nghip xut khu có nhu
cu cn tin ngay đ tip tc quá trình sn xut kinh doanh, h có th nhn tài tr t
ngân hàng thông qua chit khu b chng t xut khu. Trng hp cha cn vn
ngay, h vn có th nhn đc vn bt k lúc nào t ngân hàng thông qua chit khu
hi phiu cha đn hn hoc chit khu các khon phi thu. ây chính là tài tr xut
khu sau giao hàng, s đc nghiên cu chi tit  phn di đây.
1.3 TƠiătrăxutăkhuăsauăgiaoăhƠng
1.3.1 Kháiănim
Tài tr xut khu sau khi giao hàng là khon tài tr đc đm bo bng khon
phi thu t b chng t hàng xut khu, trong đó thng có hi phiu.
Nói mt cách khác, tài tr sau giao hàng là vic ngân hàng cung cp khon tín
dng cho nhà xut khu sau khi h thc hin xong vic giao hàng hoc hoàn tt vic

cung cp mt lao v/ dch v cho ngi mua nc ngoài.
Có ba hình thc tài tr sau giao hàng ph bin là chit khu hi phiu, chit
khu b chng t xut khu hoc chit khu các khon phi thu (còn gi là bao thanh
toán). Thi gian tài tr thông thng đc thc hin t ngày ngân hàng cp tín dng
[sau khi giao hàng] kéo dài đn ngày khon tin hàng đc thc nhn.
1.3.2 căđim
Tài tr xut khu sau khi giao hàng thng có sáu đc đim sau:
11

Th nht: vic tài tr xy ra sau khi hàng hóa đc giao hoc lao v/dch v
đc hoàn tt.
Th hai: vic tài tr ch đc thc hin khi có bng chng ca vic giao hàng
là b chng t đc xác thc.
Th ba: khon tín dng đc cp cho ngi có tên trên chng t. H có th là
nhà xut khu gc hoc ngi đc chuyn nhng.
Th t: thi hn tài tr có th ngn hoc dài tùy thuc vào điu khon thanh
toán là tr ngay hay tr chm.
Th nm: vì khon cp tín dng đc tr t ngun là khon phi thu nên tài tr
dùng cho mc đích b sung vn lu đng.
Th sáu: mc tài tr có th lên đn 100% giá tr hóa đn. Tuy nhiên, mc tài
tr ph bin là di 100% giá tr hóa đn.
1.3.3 VaiătròăcaătƠiătrăxutăkhuăsauăgiaoăhƠng
1.3.3.1 iăviăngơnăhƠngăthngămi
Tài tr xut khu sau giao hàng là mt hình thc cho vay có hiu qu [thông
qua thu lưi, thu phí, ngoi t,…] và đm bo vn đc s dng đúng mc đích.
Ngân hàng có thêm ngun ngoi t t hot đng xut khu đ tài tr, đáp ng
cho doanh nghip nhp khu.
Có thêm lng khách hàng ngoài khách hàng truyn thng hot đng trong ni
đa.
1.3.3.2 iăviădoanhănghipăxutăkhu

Các doanh nghip xut khu hn ch đc ri ro t phía nhà nhp khu vì
thông qua mng li ngân hàng đi lỦ toàn cu và nhiu mi quan h ngân hàng tài tr
bit đc uy tín ca doanh nghip  nc ngoài, đc bit là trong sn phm bao thanh
toán xut khu. Thm chí không phát sinh ri ro nu b chng t nhà xut khu đc
chit khu min truy đòi.
12

Thông qua tài tr xut khu sau giao hàng, dòng vn đc ci thin. Doanh
nghip có vn ngay đ kinh doanh, tái đu t sn xut.
Doanh nghip xut khu nâng cao kh nng cnh tranh cao do cung cp cho
ngi mua nhiu la chn, đc bit là cp tín dng di hình thc tr chm.
Nh có ngun ngoi t t hot đng xut khu, doanh nghip xut khu đc
các u đưi khác v lưi sut, t giá, t l tài tr,…
1.3.3.3 iăviănnăkinhăt
Hot đng xut khu nói chung, tài tr xut khu sau giao hàng nói riêng thúc
đy giao thng vi các nn kinh t trên th gii, qua đó giúp nn kinh t phát trin
toàn din. T thu hút vn đu t trc tip nc ngoài (FDI) đn đu t gián tip qua
hot đng cung cp vn cho nn kinh t bng cách đu t vào doanh nghip xut khu
qua th trng chng khoán. Doanh nghip xut khu phát trin to công n vic làm,
giúp n đnh tình hình kinh t xư hi. Ngun ngoi t t xut khu giúp ci thin cán
cân thanh toán quc t, n đnh kinh t v mô.
1.3.4 CácăhìnhăthcătƠiătr xutăkhuăsauăgiaoăhƠng
1.3.4.1 Chităkhuăhiăphiu
Trong nn kinh t toàn cu, khi mà ngi bán thng nhiu hn ngi mua thì
đ bán đc hàng, ngi bán thng phi cp cho ngi mua  nc ngoài mt khon
tài tr thng mi di hình thc bán chu. Khon bán tr chm này đc ngi mua
(nu phng thc thanh toán là D/A) hoc ngân hàng phc v h (nu phng thc
thanh toán là L/C tr chm) chp nhn bng mt hi phiu cam kt thanh toán khi đn
hn.
Trong thi gian khon n cha đn hn, doanh nghip xut khu cn vn đ

tip tc quá trình sn xut, h có th mang hi phiu đó đn ngân hàng đ đc chit
khu. Ngân hàng s có th cp cho doanh nghip xut khu mt khon tín dng vi lưi
sut thích hp da trên nhiu yu t nh: phng thc thanh toán (D/A ri ro cao hn
L/C tr chm nên lưi sut cao hn, giá tr chit khu thp hn), giá tr hi phiu, thi
hn còn li ca hi phiu, mc đ uy tín ca ngân hàng hoc ngi mua chp nhn hi
phiu,
13

Hình thc tài tr này ph bin vì nó có ích cho doanh nghip xut khu và d
dàng đc thc hin bi ngân hàng, đc bit là các ngân hàng có mng li toàn cu,
am hiu sâu rng khách hàng nhp khu  khp ni trên th gii.
1.3.4.2 Chităkhuăbăchngăt
Ngay khi giao hàng, doanh nghip xut khu s hoàn thin b chng t đ
nhanh chóng gi đi đòi tin. Thi gian hoàn tt thng là 02 ngày nu chng t đn
gin và c tun hoc hn nu có chng t phc tp.
Trng hp doanh nghip xut khu cn tin ngay đ trang tri các chi phí, tip
tc quá trình sn xut hoc tr n đn hn, doanh nghip s đ ngh chit khu b
chng t ti thi đim xut trình chng t. Nu cha cn tin ti thi đim này, doanh
nghip có th s đc ngân hàng đáp ng ngay khi có nhu cu.
Giá tr chit khu ph thuc vào nhiu yu t nh s phù hp ca b chng t
(hoàn ho hay bt hp l so vi các điu kin, điu khon ca L/C; có đy đ các vn
đn gc;…), v phng thc thanh toán (L/C; D/P-D/A; T/T),…
Ngân hàng thng u tiên chit khu b chng t theo phng thc tín dng
chng t (L/C) vì ít ri ro, tip theo là nh thu tr ngay (D/P). Nh thu tr chm (D/A)
cng đc chit khu nu hi phiu đư đc ngi mua chp nhn. Riêng phng
thc chuyn tin (T/T) thì s đc xem xét vi điu kin ngt nghèo hn.
(i) Chităkhuăbăchngătătheoăphngăthcătínădngăchngăt
Là vic ngân hàng tài tr cho doanh nghip xut khu thông qua hình thc
chit khu b chng t xut trình (có hoc không có hi phiu) theo phng thc tín
dng chng t tr ngay hoc tr chm. Hình thc chit khu có th truy đòi hoc min

truy đòi.
Chităkhuăcóătruyăđòi: là vic ngân hàng ng trc cho doanh nghip ti thi
đim h yêu cu và s dng ngun thu đc t ngân hàng nc ngoài đ thanh toán
khon ng trc này. Ngân hàng s thu t doanh nghip xut khu trong trng hp
ngân hàng nc ngoài không thanh toán khi b chng t đn hn.