BăGIÁOăDCăVẨăẨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHCM
__________________________
VNGăQUệăHI
GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăCHTăLNGă
TệNăDNGăTIăVIETCOMBANKă
AN GIANG
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP.ăHăCHệăMINHăậ NMă2013
BăGIÁOăDCăVẨăẨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHCM
__________________________
VNGăQUệăHI
GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăCHTăLNGă
TệNăDNGăTIăVIETCOMBANKă
AN GIANG
ChuyênăngƠnh:ăTƠiăChínhă- NgơnăHƠng
Mƣăs:ă60.31.12
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC
TS.ăLểăTHẨNHăLỂN
TP.ăHăCHệăMINHăậ NMă2013
CAMăOAN
TôiăxinăcamăđoanănghiênăcuănƠyădoăchínhătôiăthcăhin.ăCácădăliuăvƠă
tƠiăliuăđcălyătăcácăngunăhpăphápăvƠătríchădnăchínhăxác.
AnăGiang,ăngƠyă25 tháng 02ănmă2013
VngăQuíăHi
LIăCÁMăN
Tôiă xină chână thànhă cámă nă thyă TS.ă Lêă Thànhă Lână đưă tnă tìnhă htă lòngă
hngădn,ăgiăỦăchoătôiănhngăhngănghiênăcuăbanăđuăgiúpătôiăhìnhăthànhăỦă
tngăchoăđnăkhiăhoànăthànhăbàiăvit.ăXinăchânăthànhăcámănăthyăPGS.ăTS.ăTrnă
HoàngăNgânăđưătnătìnhăgópăỦăgiúpătôiăhoànăchnhăđăcng.ă
Chânăthành cámănăquỦăthyăcôăcaăVinăàoătoăSauăiăhc,ăTrngăiă
HcăKinhătăTp.ăHăChíăMinh đưătoăđiuăkinăvàăgiúpăđătôiăspăxpăthiăgianăđă
hoànăthànhăbàiăvit.
Tôiăxin giăliăcámănăđnăgiaăđìnhăđưăhtămìnhăhătr,ăgiúpăđ vàăđngăviênă
tôiătrongăsutăthiăgianătôiăhcătpăvàăhoànăthànhăbài vităcaămình.
Xinăcámănăcácăđngănghip,ăbnăbèăđưăgiúpăđ,ăhătrătôiătrongăquáătrìnhă
tìmăkimătàiăliu,ătpăhpăcácăquyătrìnhănghipăvăđăhoànăthànhăbàiăvit.
Xinăchânăthànhăcámăn.
MCăLC
PHNăMăU
CHNGă1:ăTNGăQUANăVăTệNăDNGăNGỂNăHẨNGăVẨ 1
CHTăLNGăTệNăDNGăNGỂNăHẨNG 1
1.1ăKháiănimăngânăhàngăthngămiăvàătínădngăngânăhàng: 1
1.1.1ăKháiănimăNHTM: 1
1.1.2ăKháiănimătínădngăNH: 1
1.2ăCácăhìnhăthcăcpătínădngăngânăhàngăchăyuăhinănay: 1
1.2.1ăHìnhăthcăcpătínădngăngânăhàngătrcătip: 1
1.2.2ăHìnhăthcăcpătínădngăgiánătip: 2
1.3ăChtălngătínădngăcaăNHTM: 3
1.3.1ăKháiănimăvăchtălngătínădngăcaăNHTM: 3
1.3.2ăCácăchătiêuăđánhăgiáăchtălngătínădng caăNHTM: 4
1.3.2.1.ăTătrngănăquáăhnă(nonăperformingăloană- NPL): 5
1.3.2.2.ăTălănăxuă(Badădebt): 5
1.3.2.3.ăTălătngădănăchoăvayăsoăviătngăngunăvnăhuyăđng: 6
1.3.2.4.ăLiănhunătrênătngădănăchoăvay: 6
1.3.2.5.ăTríchălpădăphòngăriăro: 7
1.3.2.6.ăHăsăriăroătínădng: 8
1.3.2.7.ăCăcuătínădng: 9
1.3.2.8ăC cuănăquáăhn: 10
1.3.2.9.ăVòngăquayăvnătínădng: 11
1.3.3ăNhngănhânătănhăhngătiăchtălngătínădngăcaăNHTM: 13
1.3.3.1.ăMôiătrngăbênăngoài: 13
1.3.3.2.ăBnăthânăkháchăhàngăvayăvn: 13
1.3.3.3.ăBnăthânăNHTM: 14
1.4ăRiăroătínădngănhăhngăđnăchtălngătínădngăNH: 15
1.4.1ăPhânăchiaăriăroătínădng: 15
1.4.2ăCácămôăhìnhăđoălngăriăroătínădngăngânăhàng: 16
1.4.2.1.ăMôăhìnhăchtălngă6C: 16
1.4.2.2.ăMôăhìnhăxpăhngăcaăMoody’săvàăStandardă&ăPoor’s: 17
1.4.2.3.ăMôăhìnhăđimăsătínădngătiêuădùng: 19
1.4.3ăQunătrăriăroătínădngătheoăBaselăII: 21
1.5ăMiăquanăhăgiaătngătrngătínădng,ăchtălngătínădngăvàăhiuăquătínădngă
ngânăhàng: 23
1.6ăBàiăhcăkinhănghimătiămtăsănc: 24
1.6.1ăKinhănghimăcaăTrungăQuc: 24
1.6.2 Kinh nghimăcaăNhtăBn: 25
1.6.3ăKinhănghimăcaăMăvàăChâuăÂuă– xălỦănăxu: 26
KTăLUNăCHNGăI 26
CHNGă2:ăTHCăTRNGăCHTăLNGăTệNăDNG 27
TIăVIETCOMBANKăANăGIANG. 27
2.1ăGiiăthiuătngăquanăvăVietcombankăvàăVietcombankăAnăGiang: 27
2.1.1ăGiiăthiuătngăquanăvăVietcombank: 27
2.1.2ăGiiăthiuăvăVietcombankăAnăGiang: 29
2.2ăKtăquăkinhădoanhătiăVietcombankăAnăGiangănmă2007–2011: 29
2.3ăThcătrngăhotăđngătínădngătiăVietcombankăAnăGiang: 32
2.3.1ăDănăchoăvay: 32
2.3.2ăPhânăloiădănătheoăthànhăphnăkinhăt: 33
2.3.3ăPhânăloiădănătheoăngànhăkinhăt: 35
2.3.4.ăPhânăloiădănătheoăhìnhăthcăđmăboănăvay: 36
2.3.5. Tìnhăhìnhănăxuătheoăthànhăphnăkinhăt: 37
2.3.6ăMôăhìnhăqunătrăriăroătínădngăcaăVietcombank: 37
2.4ăánhăgiáăchtălngătínădngătiăVietcombankăAnăGiang: 41
2.4.1ăTălătngădănăchoăvayăsoăviătngăvnăhuyăđng: 41
2.4.2ăLiănhunătrênătngădănăchoăvay: 43
2.4.3ăTătrngănăquáăhnătrênătngădănăchoăvay: 45
2.4.4ăTàiăsnăđmăboătrênătngădăn: 48
2.4.5ăVòngăquayăvnătínădng: 49
2.4.6ăKtăquăkhoăsátăvăchtălngătínădng:ă(Phălcă7) 51
2.4.7ăNhngăthànhătuăđtăđcăvàătnăti: 56
2.4.7.1ăNhngăthànhătuăđtăđc: 56
2.4.7.2ăMtăsătnătiăchtălng tínădng:
56
2.4.7.3ăNguyênănhânănhăhngăđnăchtălngătínădng: 57
KTăLUNăCHNGă2 61
CHNGă3:ăGIIăPHÁPăNỂNGăCAOăCHTăLNGăTệNăDNG 62
TIăVIETCOMBANKăANăGIANG. 62
3.1ănh hng hot đng tín dng NH: 62
3.1.1 nh hng chung cho cănc: 62
3.1.2 nh hng cho Tnh An Giang: 62
3.1.3 nh hng ca Vietcombank Hiăsăchính 63
3.1.4ănhăhngăcaăVietcombankăAnăGiang: 64
3.2ăGii phápănângăcaoăcht lngătínădngătiăVietcombankăAnăGiang 65
3.2.1ăNhómăgiiăphápăniătiăchălc: 66
3.2.1.1 iăviăVietcombankăHiăsăchính: 66
3.2.1.1.1 Giiăphápăvăchinălcăkinhădoanh vàăkháchăhàng: 66
3.2.1.1.2ăăGii pháp hoàn thin quy trình tín dng: 66
3.2.1.1.3ăGiiăphápăvăphânăquyn: 68
3.2.1.1.4ăGiiăphápăkimăsoát thmăquynăphêăduytătínădng: 68
3.2.1.1.5ăăGiiăphápănângăcaoăchtălngăcánăbătínădng: 69
3.2.1.1.6 Xâyădngăcácăquiăđnhăvăđmăboăanătoànătínădng: 70
3.2.1.1.7 Gii pháp văchăđăđưi ng: 71
3.2.1.2ăiăviăVietcombankăAnăGiang: 71
3.2.1.2.1ăPhânătíchăđánhăgiáăkháchăhàng: 71
3.2.1.2.2ăKimăsoátătìnhăhìnhăsădngăvnăcaăkháchăhàng: 72
3.2.1.2.3 aădngăhóaăđiătngăchoăvayăđăphânătánări ro: 73
3.2.1.2.4 Chínhăsáchăkháchăhàng: 73
3.2.1.2.5 Quiăđnhătráchănhimăchoăvay: 74
3.2.2ăNhómăgiiăphápăhătr: 74
3.2.2.1ăiăviăChínhăph: 74
3.2.2.2ăiăviăNHNN: 75
3.2.2.2.1ăGiiăphápăciătinăcáchătríchălpădăphòngăriăro: 75
3.2.2.2.2ăăGii pháp vătrao điăthôngătinăkhách hàng: 75
3.2.2.3 iăviăVietcombankăHiăsăchính: 76
3.2.2.3.1 Giiăphápănângăcaoăkhănngădăbáo: 76
3.2.2.3.2ăGiiăphápăvăboăđmătinăvay: 76
3.2.2.3.3ăăGiiăphápăhinăđiăhóaăVietcombank: 78
3.2.2.4ăiăviăVietcombankăAnăGiang 78
3.2.2.4.1ăGii phápătngăcng kim tra giám sátătuânăth: 78
3.2.2.4.2 Giiăphápăvăchăđăboăhimătínădng: 79
3.3ăăKinăngh: 80
3.3.1ăăiăviăChínhăph: 80
3.3.2ăăiăviăNgânăhàngăNhàăncăVităNam: 80
3.3.3ăi vi Vietcombank HSC: 80
3.3.4ăi vi Vietcombank An Giang: 81
KTăLUNăCHNGă3 81
KTăLUN 82
TẨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC
DANHăMCăCÁCăCHăVITăTT
Chiănhánh:ăVietcombankăAnăGiang
DN:ăDoanhănghip
HQT:ăHiăđngăqunătr
HTD:ăHiăđngătínădng
HSC:ăHiăSăchính
NH:ăNgânăhàng
NHNN:ăNgânăhàngăNhàăNc
NHTM:ăNgânăhàngăthngămi
TCTD:ăTăchcătínădng
TW:ăTrungăng
RRTD:ăriăroătínădng
VietcombankăAnăGiang:ăNgânăhàngăTMCPăNgoiăThngăVităNamăChiănhánhăAnă
Giang
DANHăMCăCÁC BNG SăLIU
Bngă1.1:ăMôăhìnhăxpăhngăcaăMoody’săvàăStandardă&ăPoor’s 18
Bng 1.2 Cácăhng mcăxácăđnh chtălngătínădng 19
Bngă1.3ăKhungăchínhăsáchătínădngătheoămôăhìnhăđim 21
Bngă2.1:ăDănătheoăchtălngăvayătănmă2007-2011 28
Bngă2.2ăCăcuăvnăhuyăđngătiăVietcombankăAnăGiang
tănmă2007-2011 31
Bngă2.3ăTìnhăhìnhăkinhădoanhătiăVietcombankăAnăGiang
tănmă2007ă- 2011 31
Bngă2.4ăDănăphânătheoăthànhăphnăkinhătătănmă2007- 2011 33
Bngă2.5:ăDănătheoăngànhăkinhătătănmă2007ă– 2011 35
Bngă2.6 Phânăloiătàiăsnăthăchpăcmăcătănmă2007-2011 36
Bngă2.7:ăNăxuăphânătheoăthànhăphnăkinhătătănmă2007-2011 37
Bngă2.8:ăPhânăcp thm quyn trong phêăduytătínădng 40
Bngă2.9ăTălătngădănăchoăvayăsoăviătngăvnăhuyăđng
tiăVietcombankăAnăGiang 41
Bngă2.10ăCăcuăvnăvayăHiăSăchínhătănmă2007ăđnănmă2011 42
Bngă2.11ăThuănhpătăhotăđngăchoăvayătiăVietcombankăAnăGiang
tănmă2007-2011 43
Bngă2.12ăPhânăloiătheoănhómănătiăVietcombankăAnăGiang
tănmă2007-2011 45
Bngă2.13ăVòngăquayăvnătínădngătiăVietcombankăAnăGiang
tănmă2007ă– 2011 49
Bngă3.1ăCácăchătiêuăhotăđngăchính 63
Bng 3.2 CácăchătiêuăhotăđngăchínhătiăVietcombankăAnăGiang
tănmă2012-2015 65
DANHăMCăHỊNHăV,ăSă,ăBIUă
CácăhìnhăV:
Hìnhă1.1ăPhânăchiaăriăroătínădng 15
Cácăsă
Săă2.1:ăMôăhìnhăqunătrăriăroătínădng ti Vietcombank 38
Cácăbiuăđ
Biuăđă2.1:ăTìnhăhìnhăhuyăđngăvnăvàădănăchoăvayănmă2007-2011 27
Biuăđă2.2ăDănăphânătheoăthiăhnăchoăvayătănmă2007-2011 28
Biuăđă2.3ăTìnhăhìnhăhuyăđngăvnătiăVietcombankăAnăGiang
tănmă2007-2011 30
Biuăđă2.4:ăBinăđngălưiăsutăchoăvayătiăVietcombankăAnăGiang
tănmă2007-2011 32
Biuăđă2.5:ăDănăchoăvayătiăVietcombankăAnăGiang
tănmă2007ă- 2011 33
Biuăđ:ă2.6ăTìnhăhìnhăvayăvnăHiăSăchínhătănmă2007-2011 42
Biuăđă2.7ăChiăphíăchoăvayătiăVietcombankăAnăGiangătănmă2007-2011 45
Biuăđă2.8ăTălănăxuătiăVietcombankăAnăGiangătănmă2007ă- 2011 46
Biuăđă2.9ăNăxuătheoăCăcuăngànhăkinhătătiăVietcombankăAnăGiangăbìnhă
quânătănmă2007ă- 2011 47
Biuăđă2.10ăCăcuătàiăsnăđmăboătiăVietcombankăAnăGiang
tănmă2007ă– 2011 48
Biuăđă2.11ăTălătàiăsnăthăchpătrênătngădănăchoăvay
tiăVietcombankăAnăGiangătănmă2007ă- 2011 49
Biuăđă2.12ăVòngăquayăvnătínădngăphânătheoăthiăhnăchoăvay
tiăVietcombankăAnăGiangătănm 2007 – 2011 50
Biuăđă2.13ăHuyăđngăvnăvàăchoăvayăphânătheoăthiăhn
tiăVietcombankăAnăGiangătănmă2007ă- 2011 51
Biuăđă2.14ăThôngătinăchungăvăđiătngăkhoăsát 51
Biuăđă2.15ăiăthăcnhătranhăcaăVietcombankăAnăGiang 52
Biuăđă2.16ăMcăđăhàiălòngăcaăkháchăhàngăvăhotăđngăchoăvay
tiăVietcombankăAnăGiang 52
Biuăđă2.17ăNhngătiêuăchíăkháchăhàngăuătiênălaăchnăkhiăvayăvn 63
Biuăđă2.18ăánhăgiáăcaăkháchăhàngăvăcánăbătínădngătiăVietcombankăAnă
Giang 54
PHNăMăU
Vicănhanhăchóng mărng mngăliăngânăhàngătrongăthiăgianăqua,ătoăthună
liăchoăcácăthànhăphnăkinhăt tipăcnădchăv,ăcùngăđngăvn ngânăhàng,ănhngă
bucăcácăngânăhàng cnhătranhăquytălităviănhauăđ mărngăthăphn,ătranhăthă
kháchăhàng.ă
Tínădngălà hotăđngăchínhă mangăli li nhun cao cho ngânăhàngăti Vit
Nam,ăđng thi hàmăcha nhiu ri ro.ăTrongămôiătrng cnh tranhăphátătrinătínă
dng, cácăngânăhàngăsădngănhiuăthăthut, thmăchíăniălng hocăbăquaămtăsă
chunămcătrongăquáătrìnhăthmăđnhăvàăquytăđnhăcpătínădngădoăcn cnhătranh,
doămôiătrng kinhătăxưăhiăđòiăhi, doătrìnhăđăyuăkémăcaănhânăviênăhayădoăbnă
thânăngânăhàng
Tácă gi chnă đă tàiă “Giiă phápă nơngă caoă chtă lngă tínă dngă tiă
Vietcombank An Giang”, nhmătrìnhăbàyătngăquátăvăhotăđngătínădngăvàăqună
trăriăroătínădngăđcăthcăhinănhăthănàoăđănâng caoăchtălngătínădngătiă
niămìnhăcôngătác.
1.ăTínhăcpăthităcaăđătƠi:
AnăGiangă làă tnhănôngă nghipăviăhaiă snă phmăchă lcă làălúaăvàăthyăsn,ă
timănănhiuăriăroăvăthătrngăxutăkhu,ăvăchtălngăhàngăhóa,ăriăroăvăgiáă
cănguyênăliuăđuăvào daoăđngălnăgiaăcácămùaăv, khinădoanhănghipăthuaăl,
hàngăbánăkhôngăđc,ănhăhngăxuăđnătínădngăngânăhàng.ăNgânăhàngăchoăvayă
đăphátătrinănhngăliăkhóăđánhăgiá,ăphánăđoánădinăbinăthătrngătrongăvàăngoàiă
nc…
TnhăAnăGiangăcóă61 chiănhánhăcaăcácăngânăhàngăthngămiăvàătăchcătínă
dng. ătnătiăcácăNHăphiăcnhătranhăquytălităvălưiăsut,ăkhuynămưi,ăniălngă
quyătrìnhăvàăthătcăchoăvay…ălàmăgimăchtălngătínădngăcóăthăgâyătácăhi dâyă
chuyn.
ă tàiă “Gii pháp nâng cao cht lng tín dng ti Vietcombank An
Giang” mongăgópăphnănghiênăcuăđ nângăcaoăchtălngăvàăhnăchăriăroătínă
dngăđmăboăhiuăquăhotăđngăcaăVietcombankăAnăGiangă
2.ăMcăđíchăvƠămcătiêuănghiênăcu:ă
Thamămuăchoălưnhăđoăvăgiiăphápăqunătr hotăđngătínădngămtăcáchă
cóăhiuăqu.
- NghiênăcuăcăsălỦălună vă tínădngăngânăhàngăvàă chtălngătínădngă
ngânăhàng.
- Phânătíchăthcătrngăhotăđngătínădngăvàăcácănguyênănhânătácăđngăxuă
đnăchtălngătínădngătiăVietcombank An Giang.
- aă raă giiă phápă vàă kină nghă nhmă nângă caoă chtă lngă tínă dngă tiă
Vietcombank An Giang.
3.ăiătngănghiênăcu:
- Tngăquanăvătínădngăngânăhàngăvàăchtălngătínădngăngânăhàng
- Cácăbinăphápăhnăchăriăro nhmănângăcaoăchtălngătínădngăngânăhàngă
trongăthiăgianăqua.
4.ăKháchăthănghiênăcu:ăVIETCOMBANK
5.ăiătngăkhoăsát:ăCHIăNHÁNHăANăGIANG
6. Phmăviănghiênăcu.
- Thiăgianănghiênăcu:ătănmă2007ăđnănmă2011
- Khôngăgianănghiênăcu:ăchtălngătínădngătrongăhotăđngăkinhă doanh
caăVietcombankăAnăGiang.
- iătngăkhoăsát:ăcácăkháchăhàngăđangăvayătin.
7.ăCácăcơuăhiănghiênăcu
- Nhngăkhíaăcnhănàoăphn ánhăchtălngătínădngăcaăNHTM?
- ThcătrngăchtălngătínădngăcaăVietcombankăAnăGiangăraăsao?
- Giiăpháp đănâng caoăchtălngătínădngăca Vietcombank An Giang?
8.ăKtăcuănghiênăcu:
Ktăcuănghiênăcuăđcăchiaăraăbaăphn:
- Phnămăđuăgiiăthiuătngăquanăvăđătàiănghiênăcu
- Phnăniădungăgmă3ăchng
+ăGiiăthiuătngăquanăvătínădngăNH vàăchtălngătínădngăNH.
+ăánhăgiáăthcătrngăchtălngătínădngătiăVietcombankăAnăGiang
+ăaăraăcácăgiiăpháp nângăcaoăchtălngătínădngătiă Vietcombank An
Giang.
- Phnăktălun:ăTómăttănhngăktăquăchínhăcaăđătài
9.ăPhngăphápănghiênăcu:
9.1 Các ngun thông tin:
- Thôngătinăsăcp:ăkhoăsát.
- Thôngă tină thă cp:ă cácă báoă cáoă cână đi,ă báoă cáoă tínă dngă trongă 05ă nmă
(2007-2011).ăThamăkhoăLut,ăcácăNghăđnh,ăQuytăđnhăcaăChínhăph,ăcácăvnă
bnă phápă qui,ă đnhă hngă phátă trină caă NHNN,ă cácă thôngă tină trênă cácă tpă chíă
chuyênăngành,ăInternet,ăsáchăbáoăliênăquanăvàăcácănghiênăcuătrcăđây.
9.2 Phng pháp thu thp thông tin:
Giaiăđonăđuăcaăthuăthpădăliuălàăxácăđnhăngunădăliuănghiênăcu,ămuă
biuăvàăcáchătinăhànhăđiuătra.ăNghiênăcuănàyătpătrung vàoăchtălngătínădngă
caăVietcombankăAnăGiang.ă
CácăsăliuădùngăđăphânătíchăđcălyătăsăliuăthăcpătiăVietcombankăAnă
Giang,ăthăhinăquaăcácăbáoăcáoăcânăđi,ăbáoăcáoătínădngătrongă5ănmă(2007-2011).
Kăthutălyădăliu,ămuăbiuăđnăgin,ădăkimătraăvàăcóăthc.
NgoàiăraălunăvnăcònăthamăkhoăLut,ăcácăNghăđnh,ăQuytăđnhăcaăChínhă
ph,ăcácăvnăbnăphápăqui,ăđnhăhngăphátătrinăcaăNHNN,ăcácăvnăbn, quyătrìnhă
caăVietcombank,ătpăchíăchuyênăngành,ăInternet,ăsáchăbáoăliênăquanăvàăcácănghiênă
cuătrcăđây ăngăthiăsădngăcácăkinăthcăđcătruynăđtătăthyăcôăgingă
dy,ăgópăỦăcngănhăcácăđngănghipătrênăđaăbànăTnhăAnăGiang.
9.3 Phng pháp x lý thông tin:
- Sădngăsăđăminhăhaăcácăsăliuăthuăthpăđcăvădănătínădngăvàăkt
quăkinhădoanh.ă
- Dùngă phngă phápă suyă din:ă tă cácă să liuă thuăthpă đcă vă dă nă tínă
dng,ăktăquăkinhădoanhăvàăktăquăđiuătraămuăđăđaăraăktălunăchungăvăchtă
lngătínădngătiăVietcombankăAnăGiang.
9.4 Bin lun:
Nghiênăcuănàyăchăđcătin hànhătiă Vietcombank AnăGiang,ădoăđcăthùă
riêngăcaătnhăphátă trină kinhă tăthună nôngănênă ktă quănghiênăcuăchaăthăápă
dngăchoăcácăNHTMătrongăcănc.ăDoăthiăgianăvàăhiuăbităcóăhn,ătrongăkhiăphiă
nghiênăcuămtălnhăvcăkháăphcătpăvàăliênăquanăđnănhiuăvnăbnăphápălutăcaă
Nhàănc,ăcaăngành, lunăvnăkhôngăthătránhăkhimăkhuytăvàăchúngătôiăsăkhcă
phcătheoăgópăỦăđăhoànăchnhăhn.
1
CHNGă1:ăTNGăQUANăVăTệNăDNGăNGỂNăHẨNGăVẨă
CHTăLNGăTệNăDNGăNGỂNăHẨNG
1.1ăKháiănimăngơnăhƠngăthngămi vƠătínădngăngơnăhƠng:
1.1.1ăKháiănimăNHTM:
oălutăNgânăhàngăcaăCngăhòaăPhápă1941ăđnhăngha:ă“NHTMălàănhngăcă
sămàănghănghipăthngăxuyênălàănhnătinăbcăcaăcôngăchúngădiăhìnhăthcă
kỦăthácăhocădiăcácăhìnhăthcăkỦăkhác,ăvàăsădngăngunălcăđóăchoăchínhăhă
trongăcácănghipăvăvăchităkhu,ătínădngăvàătàiăchính”.
ăM:ăNgânăhàngăthngămiălàăcôngătyăkinhădoanhătinăt,ăchuyênăcungăcpă
dchăvătàiăchínhăvàăhotăđngătrongăngànhăcôngănghipădchăvătàiăchính
ă Vită Namă theoă điuă 4ă Lută cácă TCTDă Vită Namă cóă hiuă lcă vàoă thángă
01/01/2011:ă“NHTMălàăloiăhìnhăNHăđcăthcăhinăttăcăcácăhotăđngăNHăvàă
cácă hotă đngă kinhă doanhă khácă theoă quyă đnhă caă Lută nàyă nhmă mcă tiêuă liă
nhun”.ă
Cóă thă nóiă rngă NHTMă làă đnhă chă tàiă chínhă trungă giană ccă kă quană trng
trongănnăkinhătăthătrng.
1.1.2 KháiănimătínădngăNH:ă
Làăhìnhăthcăcpătínădng,ătheoăđóăbênăchoăvayăgiaoăhocăcamăktăgiaoăchoă
kháchăhàngămtăkhonătinăđăsădngăvàoămcăđíchăxácăđnhătrongămtăthiăgiană
nhtăđnhătheoăthaăthunăviănguyênătcăcóăhoànătrăcăgcăvàălưi.
1.2ăCácăhìnhăthcăcp tínădngăngơnăhƠngăchăyuăhinănay:
1.2.1ăHìnhăthc cpătínădngăngơnăhƠngătrc tip:
Cácăloiăhìnhăcpătínădngăngânăhàngătrc tip gm:
- Cho vay: làăhìnhăthc cpătínădng,ătheoăđóăNHăgiaoăchoăkháchăhàngămt
khon tinăđ s dngăvàoămcăđíchătrong thi gian nhtăđnh theo tha thun vi
nguyênătcăcóăhoànătr c gcăvàălưi
- Cho vay theo hn mc thu chi:ăLàăvic NH chp thun bngăvnăbn cho
kháchăhàngăchiăvt s tin thc cóătrênătàiăkhonăthanhătoánăcaăkháchăhàngăphùă
2
hp viăcácăquyăđnh caăChínhăph vàă NgânăhàngăNhàănc Vit Nam v hot
đngăthanhătoánăquaăcácăt chc cung ng dch v thanhătoán.
- Cho vay tài tr sn xut kinh doanh: nhmăđápăng vn cho nhu cu sn xut
kinh doanh, dch v,ăđi sngăthôngăquaăphngăthc cho vay theo hpăđngătínă
dng tng ln, theo hpăđng hn mc hay theo hn mcătínădng d phòng.
- Cho vay tr góp: Khi vay vn,ăNHăvàăkháchăhàngăxácăđnhăvàătho thun v
s lưiăvn vay phi tr cng vi s n gcăđcăchiaăraăđ tr n theo nhiu k hn
trong thi hn cho vay
- Cho vay theo d án đu t: NHăchoăkháchăhàngăvayăvnăđ thc hin trn
góiăcácăd ánăđuătăphátătrin sn xut, kinh doanh, dch v vàăphc v đi sng.
- Cho vay thông qua nghip v phát hành và s dng th tín dng: NH chp
thunăchoăkháchăhàngăđc s dng tin trong phm vi hn mcătínădngăđ thanh
toánăhàngăhóa, dch v vàărútătin mt tiămáyărútătin t đng hocăđim ng tin
mtălàăđiălỦăcaăNH.ăKhiăchoăvayăphátăhànhăvàăs dng th tínădng,ăNHăvàăkháchă
hàngăphiătuânătheoăcácăquyăđnh caăChínhăph vàăNHNNăVit Nam v phátăhànhă
vàăs dng th tínădng.
1.2.2ăHìnhăthc cpătínădngăgiánătip:
Cácăhìnhăthc cpătínădngăngânăhàngăgiánătip gm:
- Chit khu thng phiu và chng t có giá: Làăvic NHTM mua liăcácă
thngăphiuăvàăchng t cóăgiáăngn hnăchaăđn hnăthanhătoán. Kháchăhàngăs
huăcácăthngăphiuăvàăchng t cóăgiáăchaăđn hnăthanhătoán,ăcn tinăngay,ăcóă
th đn NH xin nhn tinătrcătheoăcáchăkhu tr tinălưiăvàăphi chuyn quyn s
hu chng t cho NH chit khu. Khi chng t đn hn NH s xutătrìnhăchoăngi
tr tinăđ đcăthanhătoánătoànăb mnhăgiáătrênăchng t đưăchit khu.
- Bao thanh toán: làăhìnhăthcăcpătínădngăchoăbênăbánăhàngăhocăbênămuaă
hàngăthôngăquaăvicămuaăliăcóăboăluăquynătruyăđòiăcácăkhonăphiăthuăhocăcácă
khonăphiătrăphátăsinhătăvicămua,ăbánătheoăhpăđngămua,ăbánăhàngăhoá,ăcungă
ngădchăv.ăNghipăvănàyăgnăgingăviănghipăvăchităkhuănhngăsătinăkhuă
3
trătrongănghipăvănàyăcaoăhnănhiuăsoăviănghipăvăchităkhu,ăvìăriăroăcaoă
hn.
- Cho thuê tài chính: làăvicăcpătínădngătrung hnătrênăcăsăhpăđngăchoă
thuêătàiăchínhăvàăphiăcóămtătrongăcácăđiuăkinăsauăđây:
+ăKhiăktăthúcăthiăhnăchoăthuêătheoăhpăđng,ăbênăthuêăđcăchuynăquynă
săhuătàiăsnăđangăthuêăhocătipătcăthuêătheoăthaăthunăcaăhaiăbên;
+ăKhiăktăthúcăthiăhnăchoăthuêătheoăhpăđng,ăbênăthuêăđcăuătiênămuaăli
tàiăsnăđangăthuêătheoăgiáădanhănghaăthpăhn giáătrăthcătăcaătàiăsnăđang thuêă
tiăthiăđimămuaăli;
+ăThiăhnăchoăthuêămtătàiăsnăphiăítănhtăbngă60%ăthiăgianăcnăthităđă
khuăhaoătàiăsnăchoăthuêăđó;
+ăTngăsătinăthuêămtătàiăsnăquyăđnhătiăhpăđngăchoăthuêătàiăchínhăítă
nhtăphiăbngăgiáătrăcaătàiăsnăđóătiăthiăđimăkỦăhpăđng.
- Bo lãnh ngân hàng: làăhìnhăthcăcpătínădng,ătheoăđóăNHăcamăktăviăbênă
nhnăboălưnhăvăvicăNHăsăthcăhinănghaăvătàiăchínhăthayăchoăkháchăhàngăđcă
boălưnhăkhiăngiănàyăkhôngăthcăhinăhocăthcăhinăkhôngăđyăđănghaăvăđưă
camăkt;ăkháchăhàngăphiănhnănăvàăhoànătrăchoăNHătheoăthaăthun.
BoălưnhăNHăhóaăthânăvàoănghipăvătínădngăchngătăviăcôngăcăchălcălàă
thătínădngăđưăđcăthcăhinăthànhăcôngăqua bităbaoăgiaoădchăngoiăthngătrênă
khpăthăgii,ăđăcácăquc gia,ăcácădânătcăxíchăliăgnănhauăhn.
1.3 Chtălngătínădng ca NHTM:
1.3.1ăKháiănim v chtălngătínădng ca NHTM:
Cht lng tín dng làăs đápăngăyêuăcu caăkháchăhàngăvàăđm bo thc
hinănghiêmătúcăcácăchínhăsách,ăquyăđnh caăngànhăphùăhp vi s phátătrin kinh
t xưăhi tng thi k.
Vicătuânăth cht ch quyătrìnhătínădngăvàăkimăsoátătínădng ca bnăthână
NH, giúpăNHăkimăsoátăđc khonăvay,ăđiătng vay, mcăđíchăvay,ăboăđm cho
NHăbùăđpăđcăchiăphí,ăcóălưiăvàăboătoànăđc vn. Chtălngătínădngăđc
hìnhăthànhăvàăboăđm t haiăphíaă
4
- Ngânăhàng
- Kháchăhàngănh:ălưiăsut, th tc vay, thi gian gii quyt h s,ătháiăđ phc
v, kh nngătăvn caănhânăviênăngânăhàng,…
1.3.2ăCácăch tiêuăđánhăgiáăchtălng tínădng ca NHTM:
Cóănhiu ch tiêuăphnăánhăchtălngătínădng,ănhngăngiătaăthng quan
tâmăđn t trng n quáăhnătrênătngădăn, n xu, tngădăn cho vay so vi
tng vnăhuyăđng…
nhănghaăv n, n quáăhn, n xuăvàăphânăloi n c th nhăsau:
- N:ăbao gmăcácăkhonăchoăvay,ăngătrc,ăthuăchiăvàăchoăthuêătàiăchính;ă
cácăkhonăchităkhu,ătáiăchităkhuăthngăphiuăvàăgiyătăcóăgiáăkhác;ăcácăkhonă
baoăthanhătoán;ăcácăhìnhăthcătínădngăkhác.
- Năquáăhnălàăkhonănămàămtăphnăhocătoànăbănăgcăvà/hocălưiăđưăquáă
hn.
- Năxuălàăcácăkhonănăthucăcácănhómă3,ă4ăvàă5ădiăđây.ăTălănăxuătrênă
tngădănălàămtăchătiêu đánhăgiáăchtălngătínădngăcaăTCTD.ă
- Năđcăchiaăthànhă5ănhómănhăsau:
+ăNhómă1:ănăđătiêuăchunăcóăđăkhănngăthuăhiăcăgcăvàălưiăđúngăhn.
+ăNhómă2:ăN cnăchúăỦ:ăn quáăhn t 10ăđnă90ăngàyă
+ăNhómă3:ăN diătiêuăchun: n quáăhn t 91ăđnă180ăngày
+ăNhómă4:ăN nghi ng: n quáăhn t 181ăđnă360ăngày
+ăNhómă5:ăN cóăkh nngămt vn: n quáăhnătrênă360ăngày
Ngoàiăra,ăđăđánhăgiáăđnhătínhăvăchtălngătínădng,ăngiătaăcònăquanătâmă
đn:ăCăcuătínădngăcácăkhonăvayăngn,ătrungăvàădàiăhnătrongătngăquanăcăcuă
ngunăvnăcaăTCTD,ădănăchoăvayăcácălnhăvcăriăroăcaoătiăthiăđimăcăthăvíă
dăbtăđngăsn,ăcăphiuă
V mtăđnhălng, chtălngătínădngăđcăphânătíchăđánhăgiáăbiăcácăch
tiêuăv n quáăhn, n xu, ch tiêuăli nhun, ch tiêuăvòngăquayăvnătínădng c
th nhăsau:
5
1.3.2.1. T trng n quáăhn (non performing loan - NPL):
- T trng n quáăhnălàăt l phnătrmăgia tngăcácăkhon n quáăhn so vi
tngădăn mt thiăđim nhtăđnh,ăthngălàăcuiătháng,ăcuiăquỦ,ăcuiănm,ăch
tiêuănàyăđcătínhătheoăcôngăthcădiăđây:
T trng n quáăhn =
N quáăhn
x 100%
(1.1)
Tngădăn cho vay
T trngătrênăch đ cpăđn nhng khon n đưăquáăhn,ămàăkhôngăđ cpăđn
nhngămónăvayăcóămt k hn b quáăhnă(lúcănày,ătoànăb dăn t k hnăđóătr
v sau s b chuyn n quáăhn).ăNhăvy,ăchínhăxácăhn,ătaăcóăcôngăthc.
T trngădăn quáăhn =
Tngădăn cóăn quáăhn
x 100%
(1.2)
Tngădăn cho vay
1.3.2.2. T l n xu (Bad debt):
- Tălănăxuălàătălăphnătrmăgiaătngăcácăkhonănăxuăsoăviătngădănă
ămtăthiăđimănhtăđnh,ăthngălàăcuiătháng,ăcuiăquỦ,ăcuiănm.ăâyălàăchătiêuă
quanătrngăđăđánhăgiáăchtălngătínădngătiăcácăTCTD.ăChătiêuănàyăđcătínhă
theoăcôngăthcădiăđây:
T l n xu =
N xu
x 100%
(1.3)
Tngădăn cho vay
Cácăkhon n nuăcóăđ căs đ đánhăgiáălàăkh nngătr n caăkháchăhàngă
b suy gimăthìăphiătínhămtăcáchăchínhăxác,ăminhăbchăđ phânăloi n vàoăcácă
nhómăn phùăhp vi mcăđ ri ro, c th:
- Nhómă2ă:ăcácăkhon n tn tht tiăđaă5%ăgiáătr n gc.
- Nhómă3ă:ăcácăkhon n tn tht t trênă5%-20%ăgiáătr n gc.
- Nhómă4ă:ăcácăkhon n tn tht t trênă20%-50%ăgiáătr n gc.
- Nhómă5ă:ăcácăkhon n tn thtătrênă50%ăgiáătr n gc.
Vicăphânăloi n, va daăvàoătiêuăchíăthiăgianăquáăhn ca khon vay, va
daăvàoătiêuăchíări ro ca khon vay, đưălàmăchoăcácăNHăphiăđánhăgiáăli thc s
6
cácăkhon n đưăchoăkháchăhàngăvayăđ đánhăgiáăchínhăxácăhnăv chtălngătínă
dng caămình.
Gnăđây,ăy ban chun mc v k toánăquc t vaăđaăraămtăđnhănghaămi
v n xu theo chun mcăbáoăcáoătàiăchínhăquc t (IFRS)ăvàăIASă39.ăy ban nàyă
cngăkhuynăcáoăquanăđimănàyănênăđcăápădng tiăcácăncăđangăphátătrinăvàoă
đuănmă2005.ăV căbn IAS 39 ch chú trng đn kh nng hoàn tr ca khon
vay bt lun thi gian đã quá hn 90 ngày hay cha quá hn
1
.
Trongăkhiăđó,ăhu htăcácăNHTMătrongănc vn tinăhànhăphânăloi n theo
tiêuăchíăquáăhnătrênă 90ăngày.ăCáchăphânăloiănàyătuyăđnăginănhngăcóănhc
đimănh:ăch chúăỦăđn chtălng v mtăhìnhăthc, khôngăphnăánhăđúngăthc
cht caătínădng;ăkhôngăkhuynăkhíchăcánăb tínădngăgiámăsátăthngăxuyênăcácă
khon vay.
1.3.2.3. T l tngădăn cho vay so vi tng ngun vnăhuyăđng:
ChătiêuănàyăgiúpăcácănhàăphânătíchăsoăsánhăkhănngăchoăvayăcaăNHăviăkhă
nngăhuyăđngăvn,ăđngăthiăxácăđnhăhiuăquăcaămtăđngăvnăhuyăđng.ăNuă
chănhìnăvàoăktăquăcaătălănàyăthìăchaăthăkhngăđnhăđcălàăttăhayăxu,ăbiă
nuătinăgiăítăhnătinăchoăvayăthìăNHăphiăbùăđpăbngăngunăvnăcóăchiăphíăhuyă
đngăcaoăhn,ăcònănuătinăgiănhiuăhnătinăchoăvayăthìăNHăbăthaăvn.ăDoăđó,ă
chătiêuănàyăchămangătínhătngăđi, đcătínhătheoăcôngăthcădiăđây
Tălătngădănăchoăvayătrên
tngăngunăvnăhuyăđng
=
Tngădănăchoăvay
(1.4)
Tngăvnăhuyăđng
1.3.2.4. Li nhunătrênătngădăn cho vay:
Ch tiêuănàyăphnăánhăkh nngăsinhăli ca vn tínădng, mt khonătínădng
ngn hnăhayădàiăhnăkhôngăth đt chtălng cao, nuăkhôngăđemăli li nhun
cho NH. Hin thu nhp t tínădng chim t 70% - 85% tng thu nhp caă cácă
NHTM. Thu nhp đâyălàăchênhălch giaăthuălưiăchoăvayă(đuăra)ăvàăchiăphíăhuyă
1
PGS.ăTS.ăTrnăHuyăHoàngăchăbiênă(2010),ă“Qunătrăngânăhàng”,ănhàăxutăbnăLaoăđngăxưăhi,ăHàăăNiă
trangă179ădòngă24-25
7
đng vnă(đuăvào).ăCh tiêuănàyăcaoăchng t cácăkhon vay ca NH sinh liăvàă
ngc li. Vicăđánhăgiáăchtălngătínădngăcnăc vàoăli nhunăthuăđc ca
NHTM ch mangătínhătngăđiăvìănóăph thucăvàoănhiu yu t nh:ăchínhăsáchă
lưiăsut,ăchínhăsáchăkháchăhàng,ăsn phm dch v tínădng,ăchínhăsáchătínădng…
Thôngăthng nu chtălngătínădng tt, t l n xu thp, li nhun t tínădng
s caoăhnăsoăviăcùngămt mcădăn vàăcùngămcălưiăsut cho vay tiăNHăkhác.ă
Ch tiêuănàyăđcătínhătheo côngăthcădiăđây
Tălăliănhunătrênătngă
dănătínădng
=
Liănhunătăhotăđngătínădng
(1.5)
Tngădănăchoăvay
1.3.2.5.ăTríchălp d phòngări ro:
Làăkhon tinăđc tríchălpăđ d phòngăchoănhng tn thtăcóăth xy ra do
kháchăhàngăca NHTMăkhôngăthc hinănghaăv theo cam kt. D phòngări ro
đcătínhătheoădăn gcăvàăhchătoánăvàoăchiăphíăhotăđng ca NHTM. D phòngă
ri ro bao gm: d phòngăc th vàăd phòngăchung.
+ D phòng c th: làăkhonătinăđcătríchălpătrênăcăsăphânăloi theoătngă
nhómănăcăthăđădăphòngăchoănhngătnăthtăcóăthăxyăra,ătălătríchăcăth:ă
- Nhómă1:ăNăđătiêuăchunătălătríchălpădăphòngă0%
- Nhómă2:ăNăcnăchúăỦătălătríchălpădăphòngă5%
- Nhómă3:ăNădiătiêuăchunătălătríchălpădăphòngă20%
- Nhómă4:ăNăNghiăngătălătríchălpădăphòngă50%
- Nhómă5:ăNăcóăkhănngămtăvnătălătríchălpădăphòngă100%
RiêngăđiăviăcácăkhonănăkhoanhăchăChínhăphăxălỦăthìăđcătríchălpădă
phòngăcăthătheoăkhănngătàiăchínhăcaăNHTM.
Sătinădăphòngăcăthăđiăviătngăkhonăn đcătínhătheoăcôngăthc:
R = max {0, (A - C)} x r (1.6)
Trongăđó: R:ăsătinădăphòngăcăthăphiătrích
A:ăSădănăgcăcaăkhonăn
r:ătălătríchălpădăphòngăcăth
8
C:ăgiáătrăkhuătrăcaătàiăsnăboăđm
C:ăgiáătrăkhuătrăcaătàiăsnăboăđmăđcăxácăđnhătrênăcăsătíchăsăgiaătă
lăkhuătrăvi:
- Giáătrăthătrngăcaăvàngătiăthiăđimătríchălpădăphòngăcăth;
- MnhăgiáăcaătráiăphiuăChínhăph,ătínăphiuăKhoăbcăvàăcácăloiăgiyătăcóă
giá,ătrătráiăphiuăcaăcácătăchcătínădng,ădoanhănghip;
- Giáă tră trênă thătrngă chngă khoánă caăchngă khoánădoădoanhănghipăvàă
TCTD khácăphátăhànhăđcăniêmăytătrênăSăgiaoădchăchngăkhoánăvàăTrungătâmă
giaoădchăchngăkhoánătiăthiăđimătríchălpădăphòngăcăth;
- GiáătrăcaătàiăsnăboăđmălàăchngăkhoánădoădoanhănghipăvàăTCTD khácă
phátăhànhăchaăđcăniêmăytătrênăSăgiaoădchăchngăkhoánăvàăTrungătâmăgiaoă
dchăchngăkhoán,ăđngăsn,ăbtăđngăsnăvàăcácătàiăsnăboăđmăkhácăghiătrongă
biênăbnăđnhăgiáăgnănht đcăTCTD vàăkháchăhàngăthngănhtă(nuăcó)ăhocăhpă
đngăboăđm;
- Giáătrăcònăliăcaătàiăsnăchoăthuêătàiăchínhătínhătheoăhpăđngăchoăthuêătàiă
chínhătiăthiăđimătríchălpădăphòngăcăth;
- Giáătrăcaătàiăsnăboăđmăhìnhăthànhătăvnăvayătngăngăsătinăgiiăngână
theoăhpăđngătínădngătiăthiăđimătríchălpădăphòngăcăth.
+ D phòng chung:ălàăkhonătinăđcătríchălpăđădăphòngăchoănhngătnă
thtăchaăxácăđnhăđcătrongăquáătrìnhăphânăloiănăvàătríchălpădăphòngăcăthăvàă
trongăcácătrng hpăkhóăkhnăvătàiăchínhăca TCTD khiăchtălngăcácăkhonănă
suyăgim.ăTălătríchălpăvàăduyătrìădăphòngăchungăbngă0,75%ătngăgiáătrăcaăcácă
khonănătănhómă1ăđnănhómă4.
1.3.2.6. H s riăroătínădng:
H s nàyăchoătaăthy t trng ca khon mcătínădngătrongătàiăsnăcó,ăkhon
mcă tínă dng trong tngă tàiă snă càngă lnă thìă li nhun s lnă nhngă đng thi
RRTDăcngărtăcao.ăThôngăthng tngădăn cho vay caăNHăđcăchiaăthànhăbaă
nhóm:
9
- Nhómădăn caăcácăkhonătínădngăcóăchtălng xu:ălàănhng khon cho
vayăcóămcăđ ri ro lnănhngăcóăth mang li thu nhpăcaoăchoăNH.ăCácăkhon
tínădngănàyăchim t trng thp trong tngădăn.
- Nhómădăn caăcácăkhonătínădngăcóăchtălng tt:ălàănhng khon cho
vayăcóămcăđ ri ro thpănhngăcóăth mang li thu nhpăkhôngăcaoăchoăNH.ăCácă
khonătínădngănàyăchim t trng thp trong tngădăn.
- Nhómă dă n caă cácă khonă tínă dngă cóă chtă lngătrungă bình:ă Làă nhng
khonăchoăvayăcóămcăđ riăroăcóăth chp nhnăđc, thu nhp mang li va phi.
Cácăkhonătínădngănàyăchim t trngăápăđo trong tngădăn.ăTaăcóăcôngăthc
Hăsăriăroătínădng
=
Tngădăn caăcácăkhon cho
vayăcóăchtălngătrungăbình
x 100%
(1.7)
TngătƠiăsnăcó
1.3.2.7. Căcuătínădng:
Căcuătínădngălàăsăphânăb theoătălănhtăđnhăcaăcácăyuătăcuăthànhă
trongătngăthăhotăđngăcho vay caăNH.
CăcuătínădngăcaăNHTM cóănhngăđcăđimăcăbnăsau:
- Phnăánhăcăcuăvnăđuătăchoăphátătrinăkinhătă- xưăhiăvàăcácăchínhăsáchă
kinhătăvămôăcaăNhàăncătrongătngăthiăk.
- Làămtăhăthngăcácăchătiêuăphnăánhătoànădinăvătìnhăhìnhăhotăđngăcaă
tngăNHTM vàătoànăhăthngăNH căvăsălngă(quyămôăhotăđng)ăvàăchtălngă
hotăđngăcaămtăNHTM,ăcaăcăhăthngăNH vàăcaănnăkinhăt.
- Cácăchătiêuăvăcăcuătínădngăcóămiăquanăhăchtăchăvàăphăthucălnă
nhau…
Cnăcăvàoăcácăđcăđim,ăngiăta cóăthăphânăthànhămtăsăloiăcăcuătínă
dng đinăhìnhănhăcăcuătínădngătheo:ă(i)ăđngătinăchoăvay;ă(ii)ăngành,ălnhăvcă
kinhăt;ă(iii)ăthiăhnăchoăvay;ă(iv)ăchtălngăn;ă(v) điătngăkháchăhàng.ăNgoàiă
ra,ătùyătheoăyêuăcuăqunălỦ,ăcăcuătínădngăđcăphânăloiătheoămtăsătiêuăchíă
khác,ănh:ătheoăvùngălưnhăth;ătheoădanhămcăcácăsnăphm,ălnhăvcătrngăyuăcaă