Các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của các ngân hàng thương mại Việt Nam

i

B GIÁO DC VĨO ĨO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH




NGUYN MINH PHÚC




CÁC NHÂN T NH HNG N CU TRÚC VN
CA CỄC NGÂN HĨNG THNG MI VIT NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 6034201


LUN VN THC S KINH T


Ngi hng dn khoa hc: TS. Nguyn Vnh Hùng





TP. H CHệăMINH,ăNMă2013
ii

TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH CNG HÒA XÃ HI CH NGHAăVIT NAM
PHọNGăQLTăSAUăI HC c lp – T do – Hnh Phúc
TP. H Chí Minh, ngày …… tháng …… nm 2013
Nhn xét ca Ngi hng dn khoa hc
(ti đa 1 trang A4)
1. H và tên hc viên: NGUYN MINH PHÚC Khóa: 19
2. Mã ngành: 6034201
3.ă tài nghiên cu: Các nhân t nhăhngăđn cu trúc vnăcácăngânăhàngăthngă
mi c phn Vit Nam
4. H tênăNgiăhng dn khoa hc : TS. NguynăVnhăHùng
5. Nhn xét: (Kt cu lun vn, phng pháp nghiên cu, nhng ni dung (đóng góp)
ca đ tài nghiên cu, thái đ làm vic ca hc viên)
………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
6. Kt lun:ă……………………………………………………………………………
7.ăánhăgiá:ă(đim / 10).

iii

LI CM N
Trc ht, tác gi xin gi li cám n chân thành
đn ngi hng dn khoa hc, TS. Nguyn Vnh
Hùng, v nhng ý kin đóng góp, nhng ch dn có giá
tr, gi ý khoa hc quý báu giúp tác gi hoàn thành
lun vn.
Tác gi cng xin gi li cm n và tri ân ti
Thy cô Ban giám hiu, Khoa tài chính doanh nghip,
Vin nghiên cu sau đi hc và tt c quý thy cô trong
sut thi gian hc tp và nghiên cu ti Trng đi
hc kinh t TP.HCM.
Tác gi xin cám n ch Phm Th Thu Hng đã
giúp đ, h tr v d liu đ thc hin lun vn.
Và cui cùng tác gi xin chân thành cm n đn
gia đình, bn bè và đng nghip đã luôn đng hành,
giúp đ và h tr trong sut thi gian hoàn thành lun
vn.

Tp. H Chí Minh, tháng 10 nm 2012
Hc viên
Nguyn Minh Phúc
iv

LIăCAMăOAN

Tác gi xinăcamăđoanăđâyălàăcôngătrìnhănghiênăcu ca riêng tác gi vi s giúpăđ
ca Thyăhng dn và nhngăngi mà tác gi đãăcmăn.ăS liu thngăkêăđc
ly t báoă cáoă tàiă chínhă đc công b ca các ngân hàng, ni dung và kt qu
nghiên cu ca lunăvnănàyăchaătngăđc công b trong bt c công trình nào
cho ti thiăđim hin nay.

Tp. H Chí Minh, ngày 27 tháng 08 Nmă2013
Tác gi



Nguyn Minh Phúc
v

Danh mc t vit tt:
CTV Cu trúc vn
DN Doanh nghip
NH Ngân hàng
NHTM Ngânăhàngăthngămi
NHTMCP Ngânăhàngăthngămi c phn
NHTMCPVN Ngânăhàngăthngămi c phn Vit Nam
VCSH Vn ch s hu

vi


Danh mc bng:
Bngă1.1:ăTngăhpăcácănhânătănhăhngăđnăCTVăngânăhàng
Bng 2.1: Bng tóm tt các nhân t tácăđng lên CTV NHTMCPVN
Bngă4.1:ăMaătrnătngăquanăgiaăbinăphăthucăvàă4ăbinăđcălp
Bngă4.2:ăKtăquăhiăquyăđònăbyătàiăchínhăcaă27ăNHTMCP
Bng 4.3: Kt qu kimăđnh Hausman Test
Bngă4.4:ăTngăhpăktăquăsădngăhiuăngăcăđnhătrênămôăhìnhă4ăbin
Bngă4.5: Maătrnătngăquanăgiaăbinăphăthucăvàă6ăbinăđcălp
Bngă4.6:ăKtăquăhiăquyăđònăbyătàiăchínhăcaă8ăNHTMCPăniêmăyt

Bngă4.7:ăTngăhpăktăquăsădngăhiuăngăcăđnhătrênămôăhìnhă6ăbin.
Bngă4.8:ăKtăquăhiăquyăđònăbyătàiăchínhăcaă8ăNHTMCPăniêmăytăsauăkhiăđiuă
chnhăbngăphngăphápăDurbină– Watson.
Bngă4.9:ăKtăquăhiăquyăđònăbyătàiăchínhăcaă8ăNHTMCPăniêmăytăsauăkhiăđiuă
chnhăbngăvicăsădngădăliuănm.

vii

Mc lc
Tóm tt 1
1.ăGiiăthiu 2
2. Tng quan các nghiên cuătrcăđó 5
3.ăPhngăphápănghiênăcu và d liu 9
3.1. Xây dng các bin s và gi thit nghiên cu 9
3.1.1.ăTăsăgiáătrăthătrngătrênăgiáătrăsăsáchă(Marketătoăbookăratio-MTB) 10
3.1.2. Quy mô ngân hàng (SIZE) 11
3.1.3.ăLiănhună(Profitsă- PRO) 12
3.1.4.ăTàiăsnăthăchpă(Collaterală- COLL) 13
3.1.5.ăCătcă(Dividendă– DIV) 15
3.1.6.ăRiăroă(RISK) 16
3.2. Mô hình nghiên cu 17
3.2.1 Mu quan sát 17
3.2.2 Gii thiu mô hình nghiên cu 18
4. Kt qu nghiên cu 19
4.1 Kt qu phân tích hi quy 4 nhân t viă27ăNHTMCPVNăđi viăđònăby tài chính. 19
4.1.1 Kt qu mô hình hiăquyăđi viăđònăby tài chính 20
4.1.2 Kt qu mô hình hi quy 4 bin viă27NHTMCPVNăđi viăđònăby tài       đ
4.2 Kt qu mô hình hi quy 6 nhân t tácăđng trên 8 NHTMCP niêm yt 25
4.2.1 Kt qu mô hình hiăquyăđi viăđònăby tài chính 26
4.2.2 Kt qu mô hình hiăquyăđi viăđònăby tài chính kt hp hiu ng bin

c đnh 28
4.3ăKtăquănghiênăcuătng th 33
4.3.1 Giá tr th trng trên giá tr s sách (MTB) 33
4.3.2 Quy mô (SIZE) 33
4.3.3 Li nhun (PRO) 34
4.3.4 Tài sn th chp (COLL) 34
4.3.5 C tc (DIV) 35
viii

4.3.6 Ri ro (Risk) 35
5. Kt lun 36
5.1 Kt lun 36
5.2 Gi ý 36
5.3 Hn ch 37
Tài liu tham kho
Ph lc
1

Tóm tt:
Lý thuyt cu trúc vn (CTV) hin đi bt ngun t bài vit ca Modigliani
và Miller (1958) vi tên gi là hc thuyt MM. Hin nay ngày càng có nhiu bài
nghiên cu v cu trúc vn ca doanh nghip trên th gii nói chung và Vit Nam
nói riêng. Trong đó, các bài vit nghiên cu v cu trúc vn ca Vit Nam ch yu
dng li  vic nghiên cu cu trúc vn ca các doanh nghip phi tài chính. Các
bài nghiên cu v cu trúc vn ca các đnh ch tài chính trung gian nói chung và
ngân hàng thng mi Vit Nam nói riêng vn còn nhiu hn ch v mt s lng.
Bài nghiên cu này cung cp thêm các bng chng thc nghim v các nhân t tác
đng đn cu trúc vn ca các ngân hàng thng mi Vit Nam bng vic s dng
mô hình hi quy tuyn tính đa bin. Trong đó, mô hình tp trung vào các nhân t
ch yu tác đng đn cu trúc vn ca các doanh nghip có nh hng nh th nào

đn cu trúc vn ca các ngân hàng thng mi vi các đc thù riêng khác hn các
loi hình doanh nghip còn li. Kt qu bài nghiên cu cho thy rng các nhân t
tác đng đn cu trúc vn ca các doanh nghip nh quy mô, li nhun, tài sn th
chp, c tc cng tác đng đn cu trúc vn ca các ngân hàng thng mi c
phn Vit Nam. Riêng bin ri ro bin đng giá và giá tr s sách trên giá tr th
trng vì lý do khách quan ca th trng Vit Nam nên cha thy có tác đng đn
cu trúc vn ca các NHTMCP Vit Nam.

T khóa: Cuă trúcă vn,ă ngân hàngă thngă mi,ă đònă byă tàiă chính, quy mô, liă
nhun,ătàiăsnăhuăhình,ăcătc, riăro.

2

1. Gii thiu
VămtălỦăthuyt,ăcóă2ătrngăpháiălỦăthuytăniătingănhtăvăcuătrúcăvnălàă
lỦăthuytăcuătrúcăvnătiăuăcaăModigliani – Miller (MM) vàălỦăthuytătrtătăphână
hng. LỦăthuytăđánhăđiăcaăcuătrúcăvnăcaăMM trongămôiătrngăcóăthuăvàăchiă
phíăkităquătàiăchính choărngăgiáătrăcaădoanhănghipăkhôngătngămãiăkhiădoanhă
nghipăkhiădoanhănghipătngănăbiăliăíchăcaătmăchnăthu,ăbi vìăkhiănăgiaă
tngăđngăthiălàmăphátăsinhămtăchiăphíăđcăgiălàăchiăphíăkităquătàiăchính.ăVìă
vyădoanhănghipăcóăthăđtăđnăcuătrúcăvnătiăuăkhiăhinăgiáăcaăchiăphíăkităquă
tàiăchínhăbngăhinăgiáăcaătmăchnăthu.ăKhiăđó,ăgiáătrădoanhănghip đtămcătiă
đaăvàăchiăphíăsădngăvnăbìnhăquânăcaădoanhănghipălàătiăthiu.ăBênăcnhăđó,ălỦă
thuytătrtătăphânăhng (Myers, 1984) daătrênăbtăcânăxngăthôngătin choărng
doanhănghipăthíchăsădngăngunătàiătrăniăbăhnă(liănhunăgiăli).ăSauăkhi
dùngăhtăliănhunăgiăli,ădoanhănghipămiăbtăđuăsădngăcácăngunătàiătrătă
bênăngoài.ăBtăđuătăcácăchngăkhoánănăanătoànătrcă(năvay)ăsauăđóămiăđnă
chngăkhoánălaiătpă(tráiăphiuăcóăthăchuynăđi).ăKhiădùngăhtăn,ădoanhănghipă
miăsădngăđnăvnăcăphnăthng. VàăsoăviălỦăthuytăđánhăđiăcaăcuătrúcă
vn,ătrtătăphânăhngătuyăkémăthànhăcôngătrongăvicăgiiăthíchăsăkhácăbitătrongătă

lănăgiaăcácăngành,ănhngăliăthànhăcôngătrongăvicăgiiăthíchăsăkháchăbitătrongă
tălănăcaăcácăcôngătyătrongăcùngămtăngành.ăTrtătăphânăhngăgiiăthíchătiăsaoă
trongăcùngămtăngành,ăcácăcôngătyăcóăliănhunăcaoăthngăcóătălănărtăthpă(tráiă
ngcăviăthuytăđánhăđiăcaăcuătrúcăvnălàăcôngătyăcóăliănhunăcàngăcaoăthìăkhă
nngăvayămnăcàngăcao vàăliănhunăbăđánhăthuăđăđcăkhuătrăcàngănhiuăthìă
càngănênăvayănăđăđcăhngăliăíchăcaătmăchnăthu).ăTheoăthuytătrtătăphână
hng,ăcácăcôngătyăcóăliănhunăcaoăcóăthătătàiătrăbngăngunăvnăniăsinhăcaăhă
(liănhunăgiăli)ămàăkhôngăcnăđnătàiătrătăbênăngoài.ăiuănàyăgiiăthíchăchoă
miătngăquanănghchătrongăngànhăgiaăkhănngăsinhăliăvàăđònăbyătàiăchính.
Btă đuă tă lỦă thuytă MMă vàălỦă thuytă trtă tă phână hng cóărtă nhiuăbàiă
nghiênă cuă vă lỦă thuytă cuă trúcă vnă caă cácă doanhă nghip.ă Tuyă nhiênă cácă bàiă
nghiênăcuăvăcuătrúcăvnăcaăcácăđnhăchătàiăchínhătrungăgian,ăcăthănhăngână
3

hàngăthngă miă(NHTM)ă thìăkhôngă nhiu. Bàiănghiênă cuănày daăvàoă cácăbàiă
nghiênăcuăthcănghimăvăcácădoanhănghipăphiătàiăchính đăgiiăthíchăcuătrúcăvnă
caă cácă ngână hàngă thngă miă că phnă Vită Nam.ă Nhă chúngă taă đuă bită rng,ă
NHTMălàă mtăđnhăchă tàiăchínhătrungă gian,ă đcăthcă hinăcácă hotăđngă kinhă
doanhă tinătă vàă dchă văngână hàngă viă niă dungăthngă xuyênă vàă chă yuă caă
NHTMălàănhnătinăgi,ăsădngăsătinănàyăđăcpătínădngăvàăcungăngăcácădchă
văthanhătoánăvìămcătiêuăliănhunăvàăgópăphnăthcăhinăcácămcătiêuăkinhătăchoă
Nhàă nc. Nhă vy,ăNHTMă raă điălàă đăkinhădoanh,ă hotăđngă vìămcăđíchă liă
nhun.ăngăthi,ăNHTMăcngăcóăcăcuătăchcăbămáyănhămtădoanhănghipăvàă
bìnhăđngătrongăquanăhăkinhăt,ătăchăvătàiăchínhăvàăcóănghaăvăđóngăthuăchoă
nhàăncănhăcácăloiăhìnhădoanhănghipăkhác.ăVìăvy,ăNHTMăcngătnătiămtăcuă
trúcăvnăchoăriêngămìnhănhăcácădoanhănghipăkhác
1
. Căth NHTMălàă mtăloiă
hìnhădoanhănghipăđcăbit,ăđcăthăhinăquaăcácăniădungăsau:ă
- Lnhăvcăkinhădoanhăcaăngânăhàngălàătinăt,ătín dngăvàădchăvăngână

hàng.ăây là lnhăvcăđcăbităvìătinăt liênăquanăđnămiămtăcaăđiăsng kinhătă
xãă hi.ă ngă thi,ă đây làă mtă loiă hìnhă kinhă doanhă “nhyă cm”ă đòiă hiăsă thnă
trngătrongăđiuăhànhăhotăđngăđătránhăthităhiăchoănnăkinhătăxãăhi.ăHnăna,ă
snăphmăkinh doanhăcaăngânăhàngălàătinăvàăđâyălàăcôngăcădoăNhàăncăphátă
hànhănhmăsădngătrongăqunălỦăvămôănnăkinhăt,ănênăđcăNhàăncăkimăsoátă
rtăchtăch.ă
- Ngunăvnăchăyuăcaăngânăhàngăsădngătrongăkinhădoanhălàăngunăvn
huyăđngătăbênăngoài.ăVCSHăcaăngânăhàngăchimătătrngărtăthp,ăchăyuăđcă
dùngăđăđuătăcácătàiăsnăcăđnh.ă
- HotăđngăNHTMăchuăsăchiăphiărtălnăbiăchínhăsáchătinătăvàăcácăquyă
đnhăcaăNgânăhàngăNhàănc.ă
- NHTMălàămtătrungăgianătínădng,ăthcăhinăhuyăđngăcácăngunăvnătmă
thiănhàn riătrongăxãăhiăvàăsădngăngunănàyăđăchoăvayăđápăngănhuăcuăvnă
kinhădoanhăvàătiêuădùngăcaăxãăhi.

1
PGS.TSăTrnăHuyăHoàngă– Chăbiênă(2007), QunătrăNgânăhàngăthngămi,ăNXBăLaoăđng
4

Doăđcăđim caăNHTM làădoanhănghipăkinhădoanh tinăt, loiăhìnhăkinhă
doanhăđcăbit,ăvnăvàătinăvaălàăphngătinăvaălàămcăđíchăkinhădoanh,ăđngă
thiăcngălàăđi tngăkinhădoanhăcaăNHTM. Chínhănhngăđcăđimătrên làm cho
cuătrúcătàiăchínhăngânăhàngăcóăsăkhácăbităsoăviădoanhănghipăthôngăthng:ă
- NHTM kinhădoanhăchăyuăbngăvnăngiăkhác,ăvnătăcóăcaăngânăhàngă
thngămiăchimămtătălărtăthpătrongătngăvnăhotăđng.ăHnănaăvicăkinhă
doanhăcaăngână hàngă thngămiăgnălină viăriăroăviă mcăđămoă himănhtă
đnhănhăkhănngăchiătrăchoăkháchăhàng,ăkhănngăthuăhiănăchoăvayăvàănhngă
riăroătrongăđuătătàiăchính.
- Thôngăthngătrongăcuătrúcătàiăchínhăcaăngânăhàngănăchimătălărtălnă
trongăđóăchăyuălàănăngnăhn,ămtăphnăđcădùngăđăkinhădoanhătrungădàiăhnă

vàăđcădùngăđăkinhădoanhăchngăkhoánăthucădngăđuătămoăhimăcóăkhănngă
mangăliăliănhunăcaoătrongăngnăhnănhngătìmănăriăroărtăln.ăDoăcóănhngă
khácă bită viă doanhă nghipă thôngă thngă cngă nhă tácă đngălâyă lană toànă bă hă
thng,ănhăhngălnăchoănnăkinhătăhnăbtăkăriăroăcaăloiăhìnhădoanhănghipă
nàoăkhiăđăv.ă
DoăđóătrongăquáătrìnhăhotăđngăcácăNHTM phiăthngăxuyênăphânătích,ă
đánhăgiáădăbáoăđăcóăcácăbinăphápăxâyădngăchnăchnhăcuătrúcătàiăchínhăhpălỦ
trongătngăăthiăk,ătngăgiaiăđonăphátăătrinăcóăkhănngăchuăđngăđcăriăroăcaă
mình.
Ngână hàngă săchuănhiuări roăsauăkhngă hongăkhiă cácă khongă choăvayă
trcăđâyămtăsăchuynăthànhănăxuădoădoanhănghipăbătácăđngătăcucăkhngă
hong.ă uă tă tàiă chínhă khôngă sinhă liă nhă dă kină hocă chuynă thànhă thuaă l,ă
nhngăyuăkémătrongăchínhăsáchătàiăchínhătrăthànhăgánhănngăchoăngânăhàng.ăă
Vnăđăđtăraăchoăcácăngânăhàngăthngămiăcăphnăphiălàmăsaoăxácălpă
choămìnhămtăcuătrúcătàiăchínhătiăuăkhôngăchăđnăthunăxemăxétătngăgimăcácă
conăsătngăvnăchăsăhuăhayăgimănămàăphiăsoátăxétăliăbnăchtăcaătngăyu
tăcuăthànhănênănó.ăăđmăboăliăíchăhàiăhòaăgiaăquynăliăcăđôngăvàăcácăchă
n.ăSauăkhngăhongăvicăđmăboăcácămcătiêuănnătngăvàătínhăhiuăquărtăquană
5

trngăhnăchúătrngătiătcăđătngătrng.ăCnătìmăngunăvnămangătínhătrungădàiă
hn,ătnădngătiăđaăliănhunăgiăliăđătáiăđuătăcngălàăhaiătrongănhiuăbinăphápă
hnăchăriăroăchoăngânăhàng.
Lunăvnănàyătipătcăcălngătácăđngăcaănhng nhânătăđnăcuătrúcă
vnăcácăNHTMăVităNam viăsăliuăt báo cáo tài chính quý nmă2007 đnănmă
2012 bngăvicăktăhp sădngămôăhìnhăphânătíchăhiăquyătuynătínhăđaăbin.ăLună
vnănàyănhmămcătiêu sau: Xácăđnhăcácănhânătătácăđngăđnăcuătrúcăvnăcaă
ngânăhàngăthngămiăcăphnăVităNam. Vàăsauăđó,ăkimăđnhămcăđătácăđngă
caăcácănhânătăđnăcuătrúcăvnăcaăngânăhàngăthngămiăcăphn.
Phnăcònăliăcaălunăvnăđcătăchcănhăsau: Phnăkătipăgiiăthiuătngă

quanăcácănghiênăcuălỦăthuytăvàăthcănghimăvăcácănhânătătácăđngăđnăcuătrúcă
vnăcaădoanhănghipănóiăchungăvàăngânăhàngănóiăriêng,ăphnă3ătrìnhăbàyăphngă
phápănghiênăcuăvàădăliu,ăphnă4ămôătăktăquăvàăphnă5ăktălun.
2. Tng quan các nghiên cu trc đây
BênăcnhănhngănghiênăcuăniătingăvăcuătrúcăvnănhăcácăđnhăđăMM,ă
lỦăthuytăđánhăđiăcuătrúcăvn,ălỦăthuytătrtătăphânăhng…ăthìăcngăcóănhiuăbàiă
nghiênăcuăthcănghimăvăcuătrúcăvnăcaădoanhănghipănóiăchungăvàăcuătrúcă
vnăcaăcácăngânăhàngăthngămiănóiăriêng.ăTrongăcácăbàiănghiênăcuăthcănghimă
khôngăphiăcácănhânătăđcăkhoăsát đuăphùăhpăviăsătácăđngăđãăđcădăbáoă
trcătrongăcácăbàiănghiênăcuălỦăthuyt,ămàăđôiăkhiăcácănghiênăcuăthcănghimă
choăthyărngăcóămtăvàiăktăquăngcăliăsoăvi lỦăthuytăvămiătngăquanăgiaă
cácănhânătăvàăcuătrúcăvn. ăcóăcăsămărngăvàătìmăhiuăcácănhânătătácăđngă
lênă CTVă ngână hàng,ă đngă thiă làmă cnă că vnă dngă cácă nghiênă cuă đóă tiă cácă
NHTMăVităNam,ătácăgiăđcăbităchúăỦăđnăcácănghiênăcuăthcănghimăvăcuă
trúcăvnăcaăcácădoanhănghipăVităNamăvàăcácăngânăhàngăthngămiătrênăthăgii.ă
Quaăđó,ătácăgi đãătìmăthyăcác côngătrìnhănghiênăcuăthcănghimăsau mang tính
điădinăvàăcóăthăngădngăvàoăphânătíchătiăcácăNHTMăVităNam.ăCăth,ăcácă
côngătrìnhănghiênăcuăđcătácăgiătómălcănhăsau:
6

uă tiênă phiă kă đnă làă các côngă trìnhă nghiênă cuă caă Trnă ình Khôi
Nguyên, Dzung Nguyen vàăHunhăHuăMnh văcuătrúcăvnăcaăcácădoanhănghipă
ăVităNam,ătrongăđóăbaoăgmăcăcácădoanhănghipăvaăvàănhă(TrnăìnhăKhôiă
Nguyên)ăvàăcácădoanhănghipăphiătàiăchínhăniêmăytă(DzungăNguyen) và các doanh
nghipăcóăvnăhóaălnănhtă(HunhăHuăMnh)ătrongăgiaiăđonătănmă1998ăđnă
nmă2010.ăKtăquănghiênăcuăchoăthyăbinăquyămôă(SIZE)ăvàăriăroă(RISK)ăcóă
tngăquanădngăđnăđònăbyătàiăchínhăcaădoanhănghipăvaăvàănh (Trnăìnhă
Khôi Nguyên). Côngă trìnhă nghiênă cu còn rútă raă ktă lună rngă tngă trngă
(GROW),ăvàăsăhuănhàăncă(STATE)ăcóătngăquanădngă(+)ăviăđònăbyătàiă
chínhăcuăcácă doanhănghipă niêmă yt (Dzung Nguyen). Trongăkhiă đó,ă côngătrìnhă

nghiênăcu còn chăraărng tàiăsnăhuăhìnhă(TANG)ăcóătngăquanăâmă(+)ăviăđònă
byă tàiă chínhă (Hunhă HuăMnh). iă viănhână tă thanhă khonă(LIQ)ă cóătngă
quan âm (-)ă viăđònăbyătàiăchính.ă (DzungăNguyen).ăVàăcácă ktă quăkhácăkhôngă
đcăthngănhtă giaăcácă tácăgiănhănhână tă liănhună(PRO)ăthìăcóăTrnă ìnhă
KhôiăNguyênăchoărngăkhôngăcóătácăđngărõăràngălênăđònăbyătàiăchínhătrongăkhiă
DzungăNguyenăvàăHunhăHuăMnhănghiênăcuăthyăcóătngăquană(-)ăđnăđònă
byătàiăchính.ăNgoàiăraătrongăcácănghiênăcuăcaămình,ăcácătácăgiătrênăcngăchoă
thyăcóăsăkhácăbitătrongăvicătácăđngăcaăcácăbnăthânănhânătăđnăđònăbyătàiă
chínhăkhiăđcăxemăxétătrongăngnăhn,ădàiăhnăvàăđònăbyătngăthănhăcácănhână
tăquyămôă(SIZE)ăvàătàiăsnăhuăhìnhă(TANG).ă
Sauăđó, chúng ta không th b qua các nghiên cu thc nghim v cu trúc
vn ca các ngân hàng ni ting trên th gii.ăTrongăđóăni bt gnăđâyăcóăcông
trìnhănghiênăcuăcaăRientăGroppăvàăFlorianăHeideră (2009) trong báo cáo nghiên
cuăcaăNgânăhàngătrungăngăChâuăÂuăbànăvă“Cácănhânăt nhăhngăđnăCTVă
ngân hàng”.ăCôngă trìnhănghiênăcuă nàyădaătrênăquyămôă mu caă hnă200ăngână
hàngăđnăcácă qucă giaăphátătrin:ă15ăqucă giaă thucă LiênăMinh Châuă Âuă vàăMă
trongăkhongăthiăgianătănmă1991ăđnănmă2004. ăđánhăgiáătácăđngăcaăbină
đcă lpă lênă bină phăthuc,ă côngă trình nghiên cuă đãă să dngă môă hìnhăhiă quyă
tuynătínhănhăsau:
7

L
ict
=
0
+
1
MTB
ict-1
+

2
Prof
ict-1
+
3
Ln(Size
ict-1
)+
4
Coll
ict-1
+
5
Div
ict
+c
c
+c
t
+u
ict

L
ict
=
0
+
1
MTB
ict-1

+
2
Prof
ict-1
+
3
Ln(Size
ict-1
)+
4
Coll
ict-1
+
5
Div
ict
+
6
Ln(Risk
ict-1
)
+c
c
+c
t
+u
ict

(Trongăđó:ăiălàăngânăhàng,ăcălàăqucăgia,ătăthiăgian; c
c

làăbinăgiătrongăchoăqucă
gia, c
t
làăbinăgiăchoăthiăgian))
Trongănghiênăcu,ătácăgiăđãăsădngăphngăphápăphânătíchămôăhìnhătuyn
tínhăbìnhăphngănhănhtăcóăktăhpăđánhăgiáătácăđngăcaănhăhngăcăđnhăcác
nhânătă(fixăeffects)ălênăcácăbinăcaămôăhìnhălàăbinăthiăgian,ăbinăqucăgia.ăKt
quănghiênăcuăthcănghimăchoăthyărng cácăbinăCătcă(DIV)ăvàăRiăroă(RISK)
cóătngăquană(-)ăđnăđònăbyătàiăchính. iăviăcácăbinăQuyămô (SIZE) và Tài
snăthă chpă (COLL) cóătngăquan (+)ă đn đònă byătàiă chínhă viă mcăỦă nghaă
trong các mô hình làă5%.ăiăviăbinăLiănhunăvàăTăsăgiáătrăthătrngăsoăviă
giáătrăsăsách (MTB)ăkhôngăcóăỦănghaăthngăkêăkhiăđánhăgiáătácăđònăbyătàiăchínhă
da trênăgiáătrăsăsách.căbităkhiăsădng hiuăngăcăđnhăđcăsădngălênăbină
thiăgianăvàăqucăgia (mô hình FEM) thìămc đăgiiăthíchăcaămôăhìnhătngălên.ă
iuănàyăchngătăsădngăhiuăng căđnhălàmătngăsăphùăhpăcaămôăhìnhăhn.ă
Ngoàiăraănhmămărngănghiênăcu, côngătrìnhănghiênăcuăđãăbăsungăcác binăvă
môăvàoămôăhình:ăbinăTngătrngăGDP,ăLmăphát,ăRiăroăthătrng chngăkhoán.ă
KtăquăchoăthyătngătrngăGDPăvàălmăphátătácăđngăcùngăchiu viăđònăbyătàiă
chínhăvàăriăroăthătrngăchngăkhoánăthìătácăđngăngcăchiuălên đònăbyătàiă
chính.
Tipătheo nghiênăcuăcaăRient Gropp và Florian Heider là công trình nghiên
cuăcaăMonicaăOctaviaăvàăRaynaăBrown (2008)ăvă“Cácănhânătănhăhngăđnă
CTVăngânăhàngătiăcácăqucăgiaăđangăphát trin” và công trình nghiên cuăcaăEbruă
Çağlayană(2010)ănghiênăcuăvă“CácănhânătătácăđngăđnăCTVăbngăchng tăcácă
ngânăhàngăThăNhăK”.ăHaiătácăgiăđãăsădngăcácăbinăđcălp,ăbinăphăthucăvàă
môăhìnhătngăt nhătrongănghiênăcuăcaăRientăGroppăvàăFlorianăHeider,ănhngă
đcăápădngătrênămuănghiênăcuăkhácălàăcácăqucăgiaăphátătrinăvàăThăNhăK.
Qua các ktăquănghiênăcu trên,ămtălnăna khng đnh binăQuyămôă(SIZE) có
8

tngăquană(+)ăđnăđònăbyătàiăchínhăvàăbinăliănhună(PRO) cóătngăquană(-)
đnăđònăbyătàiăchính.ăTuy nhiên, cácăbinăCătcă(DIV),ăbinăRiăroă(RISK) và
(MTB),ătàiăsnăthăchpă(COLL) thìăcácănghiênăcuăchaăthtăsăcóăktăquăgingă
vi nghiênăcuăcaăRientăGroppăvàăFlorian Heider.
NhăvyătăktăquătìmăhiuăvăcácăcôngătrìnhănghiênăcuăCTV văcácădoanhănghipă
ă Vită Namă vàă cácă ngână hàng trênă thă gii taă đcă ktă quă vă cácă nhână tă nhă
hngăđnăCTVănhăsau:
Bngă1.1:ăTngăhpăcácănhânătănhăhngăđnăCTVăngânăhàng



Nghiên cu thc nghim
Các nhân t/
kt qu ca nghiên cu
Trnăìnhă
Khôi Nguyên
(2006)
Dzung
Nguyen
(2012)
Rient Gropp
và Florian
Heider (2009)
Monica Octavia
và Rayna
Brown (2008)
Ebru
Çağlayan
(2010)
Tngătrng (Growth)

?
+
?
+
?
Li nhun (Profitability)
-
-
-
-
-
Quy Mô (Size)
+
+
+
+
+
Tài sán thê châp (Collateral)/
Tài sn hu hình (Tangibility)
-
-
+
-
-
T sô giá tr th trng trên s
sách (Market to book)
?
?
-
+

+
Cô tc (Dividends)
?
?
-
-
?
Ri ro (Risk)
+
?
-
-
?
Du cngă “+”/tr “-”ă th hin tác đngă đng bin hay nghch bină lênă đònă bâyă tàiă chính
Du hiă“?”ăth hinăchaăcóăkt lun ca bin t các nghiên cu này
Tăcácămôăhìnhănghiênăcuăthcănghimătrên,ătaănhnăthyărngăgiaăCTVă
caădoanhănghipăvàăngân hàng cóănhngăđimătngăđng.ăCTVăcaăngânăhàngă
cngăbănhăhngăbiăcácănhânătăgingădoanhănghipănhălàăliănhun,ăquyămô,ă
tàiăsnăhuăhình,ăriăro… ngăthi,ăsoăsánhăktăquănghiênăcu thcănghimăvă
ngân hàng trên,ătaănhnăthyăcóăsăkhácăbităvăhngătác đngăcaăcácănhânătătácă
đngălênăCTVăcaăngânăhàngăăcácămôăhìnhănghiênăcuăti cácăqucăgiaăkhácănhau.ă
Doăđó,ăchúngătaăsăkhôngăsădngăktăquăcaăcácănghiên cuătrênămàăchăsădngă
9

laăchnăcácănhânătătácăđngălênăCTVăngânăhàngăvàămô hìnhăđnhălngăđăxemă
xétăđánhăgiáăchoăcácăNHTMăVităNam
Nhă vy,ătă cácălỦă thuytă văCTV,ă cácă nghiênă cuăvă CTVăcaă cácăngână
hàngătrênăthăgiiăvàăktăhpăviăcácăktăquătăcácănghiênăcuăthcănghimăvăcácă
nhânătătácăđngălênăCTVătiăcácădoanhănghipăphiătàiăchínhătiăVităNamăvàătrênă
thăgii,ătácăgiăđãărútăraăcácănhânătăđcătrngănhăhngăđnăCTVăcaăngânăhàng.ă

Trongăbàiălunăvnănày,ătácăgiăsădngămôăhìnhănghiênăcuădaătrênănghiênăcuă
thcănghimăcaăGroppăvàăFlorianăHeideră(2009)ăvăcuătrúcăvnăcaăngânăhàngă
thngă miălnă caă MăvàăChâuăÂu.ă Trongăđiuă kin thătrngătàiă chínhă vàăthă
trngăchngăkhoánăcaăVităNam chaăphátătrinăhoànăchnh.ăThêmăvàoăđó,ătínhă
minhăbchăthôngătinăcaăcácăngân hàngăVităNamăchaăcaoătácăgi khôngăthăsă
dng đngăthi ttăcăcácăbinăđcăs dngătrongăcácămôăhìnhănghiênăcu caăcácă
ncătrênăthăgiiăngădngăvàoăVit Nam.ăMàăchúngătaăsăcnăcăvàoătìnhăhìnhă
thcătăcaăVităNamăđălaăchnăcác binăphùăhpănh:ăLiănhun,ăquy mô, tàiăsnă
thăchp vàăcătc. Sauăđó, trong cácănghiênăcuătrênăđuăsădngăbinăTăsăgiáătră
thătrngăsoăviăgiáătrăsăsách tàiăsnă(MTB) vàăriăroăbinăđngăgiáă(RISK). Tuy
nhiên,ăăVităNamăchăcó thătínhătoánăđcă2ăbinănàyăđiăviăcácăngânăhàngăniêmă
yt,ăvìăth tácăgiăchăcó thăsădngăbinănàyăđăđánhăgiáătácăđngălênăCTV ngân
hàng thngămiăcăphnăniêmăyt.
3. Phng pháp nghiên cu và d liu
3.1. Xây dng các bin s và gi thit nghiên cu:
V mt lý thuyt, lý thuyt MM v CTVăđãăđt nn móng cho các lý thuyt
CTV hinăđi,ătrongăđóăđángăchúăỦănht là 2 lý thuyt gii thích mi quan h gia
CTTC và giá tr DN là: lý thuytăđánhăđi và lý thuyt trt t phân hng.
V thc nghim, nhiu nghiên cuăđãăđc tinăhànhăxácăđnh các nhân t
tácăđngăđn CTV ca DN nói chung và NH nói riêng, bao gm: t sut sinh li, tc
đ tngătrng, quy mô DN, riăroăkinhădoanh….ăTuyănhiên,ăchiuăhngătácăđng
ca các nhân t nàyăđn CTV là không hoàn toàn ging nhau trong các nghiên cu
10

do chu nhăhng ca các chính sách kinh t vămôănhătcăđ tngătrng ca nn
kinh t, lm phát, hay mcăđ phát trin ca th trng vn…
Cnă c vào lý thuyt và k tha các kt qu nghiên cu trcă đây,ă trongă
phmăviăđ tài nghiên cu này, do gii hn v kh nngăthuăthp d liu,ăcngănhă
cácăđcătrngăca nn kinh t Vit Nam, ca ngành NH và các NHTMCPVN, tác
gi ch gii hn kim nghim mt s các nhân t sauăđây cóătácăđngăđn CTVNH,

đcăđi din bng t l đònăbyătàiăchính,ăđc tính bng công thc sau:

Cáchătínhănàyăđc s dng các công trình nghiên cu ca Gropp & Heider
(2009), Monica Octavia & RaynaăBrownă(2008),ăvàăEbruăÇağlayană(2010).

3.1.1. T s giá tr th trng trên giá tr s sách (Market to book ratio-
MTB)
T s MTB là t l đc s dngăđ so sánh giá th trng ca mt c phiu
so vi giá tr s sách ca c phiuăđó.ăi vi các nhàăđuăt,ăMTBălàăcôngăc giúp
h tìm kim các c phiu có giá thp mà phn ln th trng b qua.
T s MTB này th hin th trngăđánhăgiáăcácătrin vngătngătrng trong
tngălai.ăCác công ty có trin vngătngătrngătrongătngălaiăthng da vào tài
tr bng vn ch s hu.ăiu này có th gii thích bng thuytăchiăphíăđi din
(agency costs). Theo Myers (1984), nu mtăcôngătyăcóăđònăby tài chính cao thì
các c đôngăcaăcôngătyăcóăkhuynhăhngăkhôngăđuătănhiu vào các d án ca
công ty bi vì li nhun t các khonăđuătănàyăs có li cho các ch n hnălàăchoă
các c đông.ăNhngăchiăphíănhăvy rtăđángăk, và nuănhăvyăcácăcôngătyătngă
trng cao vi nhiu d án sinh liăthng da vào vn ch s hu nhiuăhnăn
vay. Do vy,ă đòn by tài chính có mi quan h t l nghch (-) viă că hiă tngă
trng.
BinăMarketătoăbookăratioăđc tính toán bng công thc sau:
11


Trongăđó:
Giá tr th trng tài sn = giá tr th trng vn ch s hu + Giá tr s sách
n.
Cáchătínhănàyăđc s dng các công trình nghiên cu ca Gropp & Heider
(2009), Monica Octavia & RaynaăBrownă(2008),ăvàăEbruăÇağlayană(2010).
Vy gi thităH1ăđc xây dngănhăsau: T s giá tr th trng trên giá tr

s sách tngăquanănghch (-) viăđònăby tài chính.
3.1.2. Quy mô ngân hàng (SIZE)
Nhânătăquyămôăcóănhiuăđimăđiănghchăkhiăxemăxétănhăhngăcaănóăđiă
viăđònăbyătàiăchính.
TheoălỦăthuytăcuătrúcăvnătiăuăthìăquyămôăcóămiăquanăhăcùngăchiuă(+)ă
viăCTVăcaăDN. MtăDN viăquyămôăln,ăchimălnhăthăphnărng,ădoanhăsăítă
binăđng,ădòngătinăthuănăđnh,ăkhănngătínănhimătrênăthătrngăvnăcaoănênădă
dàngătipăcnăviăngunăvnăvay, vàăsădngănhiuănăvayăhnăđăcóăliănhiuăhnă
tătmăchnăthu.ăNgoàiăra,ălý thuytăvăchiăphíăpháăsnă(lỦăthuytăđánhăđi)ălpălună
rng,ăbiăvìăcácădoanhănghipăcóăquyămôălnăthngăcóătínhăchtăđaădngăhóaăcaoă
hn,ăítăphiă bàyăcácăriăroădnăđnăsăpháă snăhayăchiă phíă pháăsnă thp,ădoăvyă
thngăđcăthătrngăvnăaăthíchăhn,ăđcăcácăngânăhàngăcungăcpăhnămcătínă
dngănhiuăhn,ăviămcălãiăsutăuăđãiăhn. Hnăna,ăcác DN lnăcóăchiăphíăvnă
đăngiăđiădinăcaănăvayăthp,ăchiăphíăkimăsoátăthp,ăítăchênhălchăthôngătină
hnăsoăviăcácăDN nhăhn,ădòngătinăítăbinăđng,ădădàngătipăcnăthătrngătínă
dng,ă cácă nghiênă cuă caă Wiwattanakantangă (1999)ă ă Tháiă Lan;ă Chenă (2004)ă ă
TrungăQuc;ăRajanăvàăZingalesă(1995)ăăcácăncăphátătrinăchoăthyăquyămôăcôngă
tyăcóămiăquanăhătngăquan thun (+) viăCTVăcaăDN. Nhngăngcăli,ătheo lý
thuytătrtătăhngăcóămiăquanăh tngăquan âm (-) giaăquyămôăcôngătyăvàăđònă
by,ădoăcácăcôngătyălnăuătiênăsădngăngunătàiătrăniăb.
12

Nghiênă cu Marsh (1982)
2
vàă Bevenă vàă Danboltă (2002)ă liă choă rngă cácă
doanhănghipălnăthngăsădngănădài hnănhiuăđătàiătrăchoăcácădăánăđuătă
lnăvàălâuădàiătrongăkhiăcácădoanhănghipănhăsădngăchăyuănăngnăhn.ăVìăvy,
quy mô DN cóăquanăhătălănghch (-) viănăngnăhnăvàătălăthun (+) viănădàiă
hn. VàătheoănghiênăcuăcaăDzungăNguyenăviăbngăchngăthcănghimăăVită
NamăđiăviăcácăDNăniêmăytătrênă2ăsànăHOSEăvàăHNXătrongăgiaiăđonă2007-2010

choăthyquy mô DN có miăquanăhătngăquanăthună(+) viănădàiăhnăvàătngă
quanănghchă(-)ăviănăngnăhn. Tngătăviăktăquănghiênăcuăthcănghimăđiă
viăDNănóiăchung,ăcácăktăquănghiênăcuăcaăBevană&ăDanboltă(2002)ăăcácăncă
phátă trin,ă cácă nghiênă cuă caă Reintă Groppă &ă Floriană Heideră (2009),ă Monicaă
Octaviaă&ăRaynaăBrownă(2008),ăEbruăCaglayanăvàăNazanSakă(2010)ăđiăviăcácă
NHăcngăchoăthyăquyămôăDNăcóătngăquan nghch (-)ăviănăngnăhnăvàătngă
quan thun (+)ăviănădàiăhn.
Trongănghiênăcuănàyătácăgiăsădngăbinăquyămôăđcătínhătoánănhăsau:
SIZE = ln (tngătàiăsnăcuiăk)
(Trongăđóălnălàălogarităcăsăe).
Cáchătínhănàyăđc s dng các công trình nghiên cu ca Gropp & Heider
(2009), Monica Octavia & RaynaăBrownă(2008),ăvàăEbruăÇağlayană(2010).
Vy gi thuyt H2 đc xây dngă nhăsau: quy mô ca doanh nghip có
quan h tngăquan thun (+) hoc tngăquan nghch (-) viăđònăby tài chính.
3.1.3. Li nhun (Profits - PRO)
Chătiêuănàyăđoălngăhiuăquăhotăđngăcaăcôngăty. VămtălỦăthuyt,ămiă
quanăhăgiaătăsutăsinhăliăvàăđònăbyătàiăchínhăkhôngăđcăxácăđnhăthngănht.
TheoălỦăthuytătrtătăphânăhngăthìăcácăcôngătyăluônăthíchătàiătrăchoăcácădă
ánăbngăngunăvnătăniăbăhnăsauăđóămiăđnăngunăvnăbênăngoài.ăNgoàiăraă
nuăcôngătyăhotăđngă cóăliănhunăkhôngă thíchăhuyăđngăthêmăvnă chăsăhuă
nhmătránhăvicăphaăloãngăgiáăcăphiu.ăiuănàyăcóănghaăcácăcôngătyălàmănăsinhă

2
Marsh,ăPaul,ă1982,ăviăbàiăvită“Săchnălaăgiaănăvayăvàăvnăchăsăhu:ăMtănghiênăcuăthc nghim”,ă
TpăchíăTàiăchínhă(Să37).ă[Theăchoiceăbetweenăequity and debt: An empirical study, Journal of Finance 37]
13

liăsăcóătălănăthp.ăTuyănhiên,ămôăhìnhălỦăthuytănghiênăcuădaătrênăthuăthuă
nhpăchoărngăDNăhotăđngăcóăliănênăvayănhiuătinăhnăđăvnădngăđcătmă
chnăthu.ăDoăvy,ăvămtălỦăthuytăROAăcóătácăđngăcùngăchiuă(+) hocăngcă

chiuă(-)ăviăđònăbyătàiăchính.
NghiênăcuăcaăRajanăvàăZingalesă(1995) trên các DN ăcácăncăphátătrin;ă
Chen(2004)ă ă Trungă Quc;ă Wiwattanakantangă (1999)ă ă Tháiă Lană choă thyă miă
quanăhătălănghchă(-)ăgiaăđònăbyătàiăchínhăvàăhiuăquăhotăđngă(ROA).ăLi
nhunăgiăliăcàngătngăthìănăcàngăgim,ăbngăchngăthcănghimăcho thyăcácă
côngătyăcăphnăăVităNamă(nghiên cuăthcănghimăcaăDzungăNguyen) có xu
hngăsădngăliănhunăgiăliăthay choănătrongătrngăhpăcóăliănhunăcao. Và
cácănghiênăcuătrongăNHă(ReintăGroppăvàăFlorianăHeideră(2009),ăMonicaăOctaviaă
& Rayna Brown (2008), EbruăCaglayană&ăNazanSakă(2010)…)ăcngăchoăktăquă
tngăt.
Trongănghiênăcuănàyătácăgiăsădngătăsutăsinhăliătrênătngătàiăsnă(ROA)ă
đăđiădinăchoămcăđăsinhăliăkhiăđánhăgiáămcăđătácăđngăcaăkhănngăsinhăliă
lênăđònăbyătàiăchính.

Cáchătínhănàyăđc s dng các công trình nghiên cu ca Gropp & Heider
(2009), Hunh Hu Mnh (2010).
Vy gi thuytăH3ăđc xây dngănhăsau: li nhun ca doanh nghip có
quan h tngăquanăthun (+) hocătngăquanănghch (-) viăđònăby tài chính.
3.1.4. Tài sn th chp (Collateral - COLL)
Tàiăsnăthăchpăđcăđoălngăbngătngătàiăsnăhuăhình,ăcácătàiăsnăcóă
khănngăđápăngănhuăcuăthăchpăchoăcácăkhonănăvay trênătngătàiăsnăcaăDN.
Tàiăsnăhuăhìnhăđcădùngălàm tàiăsnăđmăboătrongăcácăhpăđngăvayăvnătheoă
yêuăcuăcaăchăn,ăđâyălàăđòiăhiăbtăbucănuăDN khôngăcóătàiăsnăthăchpănghaă
là DN khó tipăcnăngunăvnăvay. TheoălỦăthuytăđánhăđiăcuătrúcăvnăthìănhngă
14

ngànhăcóătàiăsnăhuăhìnhăanătoànăthìătăl năvayăcao,ănhngăngànhăcóătàiăsnăvôă
hìnhănhiuăthìătălănăvayăítă(doăítăcóătàiăsnăcóăgiáătrăthăchpăchoăvayăn).
CácănghiênăcuăcaăChenă(2004)ăăTrungăQuc;ăWiwattanakantangă(1999)ăă
TháiăLan;ăRajanăvàăZingalesă(1995)ăăcácăncăphátătrinăcngăchoăthyătàiăsnăcă

đnhăhuăhìnhăcóămiăquanăhătălăthun (+) viăđònăbyătàiăchính.
Miăquană hăgiaătàiăsnă huăhìnhăvàăđònă byătàiă chínhăkhôngă đngănhtă
trongăcácănghiênăcuăthcănghimătrcăđây.ăTrongănghiênăcuăcaăReintăGroppăvàă
Florian Heider (2009)ăchoăthyăgiaătàiăsnăhuăhìnhăvàăđònăbyătàiăchínhăcóătngă
quană thun.ă Trină khaiă nghiênă cuă caă Reintă Groppă vàă Floriană viă cácă NHă điă
chúngăăcácăncăđangăphátătrin;ănghiênăcuăcaăMonicaăOctaviaăvàăRaynaăBrownă
(2008)ăthcăhinătrênămuăgmă56ăNHăniêmăytăgiaiăđonă1996ă- 2005ăcaă10ăncă
(Brazil,ănă,ăJordan,ăHànăQuc,ăMalaysia,ăMexico,ăPakistan,ăTháiăLan,ăThăNhă
K,ăZimbabwe),ăliăchoăktăquătàiăsnăhuăhìnhăcóătngăquanănghchă(-)ăviăđònă
byă tàiă chính,ă mcă Ủă nghaă 5%.ă Vàă trongă nghiênă cuă caă Ebruă Caglayană vàă
NazanSakă(2010)ăvăcácănhânătătácăđngăđnăCTVăNHăThăNhăKăgiaiăđonă1992ă
-2007,ăcngăchoăktăquătngătăvămiătngăquanănghchă(-)ăgiaăđònăbyătàiă
chínhăvàătàiăsnăthăchpăcaăNH.
âyălàămtănhânătăđángăchúăỦăđăxemăxétătácăđngăcaăchúngăđiăviăcuă
trúcăvn.

TheoănghiênăcuăcaăReintăGroppăvàăFlorianăHeideră(2009),ăMonicaăOctaviaă
&ăRaynaăBrownă(2008),ăthìătàiăsnăthăchpăbaoăgmăcácăkhonăsau:ătngăchngă
khoán,ătínăphiuăkhoăbc,ătínăphiuăkhác,ătráiăphiu,ăcácăchngăchătinăgi,ătinămt
vàătinăgiăngânăhàng, đtăđaiăvàănhàăcaăvàăcácătàiăsnăhuăhìnhăkhác. ngădngă
vàoăcácăNHTMCPVNăthìăngăviăcácăkhonămcăsauătrongăbngăcânăđiăkătoánă
(theoămuăsăB02/TCTD):
- TinăvàăkimăloiăquỦ
- TinăgiătiăNgânăhàngănhàănc
15

- Tinăgiătiăcácătăchcătínădngăkhác
- Chngăkhoánăkinhădoanh
- Cácăcôngăcătàiăchínhăpháiăsinhăvàăcácătàiăsnătàiăchínhăkhác
- Chngăkhoánăđuăt

- Gópăvn,ăđuătădàiăhn
- Tàiăsnăcăđnhăhuăhình
Vy gi thuyt H4 đc xây dngănhăsau: tàiăsnăthăchp cóămiătngă
quanădngă(+)ăhayăâmă(-)ăviăđònăbyătàiăchính.
3.1.5. C tc (Dividend ậ DIV)
Trongătrtătăphânăhng,ăsăhpădnăcaătmăchnăthuălãiătăchngăkhoánănă
đcăcoiălàăcóătácăđngăhngănhì.ăCácătălăđònăbyătàiăchínhăthayăđiăkhiăcóăbtăcână
điăcaădòngătin niăb,ăcătcăvàăcácăcăhiăđuătăthcăs.ăCácădoanhănghipăcóă
khănngăsinhăliăcaoăviăcăhiăđuătăhnăchăsăcăgngăđtătălănăthp.ăCácă
doanhănghipăcóăcăhiăđuătălnăhnăcácăngunăvnăphátăsinhăniăbăthngăbucă
phiăvayănăngàyăcàngănhiu.
Khiă mtă côngă tyă côngă bămtă giaătngă că tcă thngă xuyên,ă giáă căphnă
thngătng,ăvìăcácănhàăđuătădinădchăvicăgiaătngănàyănhămtăduăhiuăvăsă
tinătngăcaăbanăgiámăđcăcôngătyăvăthuănhpătngălai.ăNóiăcáchăkhác,ăgiaătngă
cătcăchuynătiăthôngătinătcăcácăgiámăđcăđnăcácănhàăđuăt.ăLiădngătâmălỦă
caăcácănhàăđuătăkhiăthyăcôngătyăchiaăcătcăbngăcăphiuăhayătinămtăviătălă
cao thìăchoărngăcôngătyăđangăhotăđngăkinh doanh hiuăqu;ăvàăvicăphátăhànhă
thêmăcăphiuăđcănhàăđuătăkăvngămtăsătngătrngănhiuăhnătrongătngă
laiăcaăcôngăty.ăTuy nhiên,ăvicăchiaăcătcăđòiăhiăcôngătyăphiăcóăngunătàiătră
khácăđăcungăcpădòngătiênăchoăcôngăty,ăvàălúcănàyăcôngătyăsăđiăvayănhiuăhnăăthă
trngăđăđápăngăchoăvicăchiaăcătc.ăVìăvy,ăcătcăđcădăđoánăcóătngăquană
thun (+)ăviăđònăbyătàiăchính.
Binăcătcălàăbinăgi.ăBinănàyăchăcóăthănhnămtătrongăhaiăgiáătră0ăhocă
1.ăDIV=1ănuăNHăcóăchiătrăcătcănmăđó,ăngcăliăDIV=0ănuăNHăkhôngăchiaăcă
tcătrongănmăđó. Cáchătínhănàyăđc s dng các công trình nghiên cu ca Gropp
16

& Heider (2009), Monica Octavia & Raynaă Brownă (2008),ă vàă Ebruă Çağlayană
(2010).
Vy gi thuyt H5 đc xây dngănhăsau: cătc cóămi tngăquanădng

(+)ăviăđònăbyătàiăchính.
3.1.6. Ri ro (RISK)
Theoăniădungăchiăphíăkităquătàiăchính,ăDNăcóăriăroăkinhădoanhăcao săcóă
khănngăkităquătàiăchínhăcaoăhn,ăvìăsădaoăđngăcaoăcaăthuănhp hotăđng,ădoă
vyăcácăDNăphiăcânănhcăgiaăliăíchătmăchnăthuăviăchi phíăpháăsn.
Riăroăcaoăsălàmăgimălòngătinăcaăngiăgiătin vàăcácăchăn.ăVìăvy,ă
đònăbyătàiăchínhăgimălàăphùăhpăviălỦăthuytătrongătài chínhădoanhănghip.ăKhi
doanhănghipăcóăriăroăcao,ădoanhănghipăcóăthăđiuăchnhăgimăđònăbyătàiăchínhă
đăcânăbngăriărocăhoăhpălỦ.ăVìăvy,ăbin riăro quanăhănghchăbin (-) viăbină
đònăbyătàiăchínhălàăđiuădăhiu.
Cuătrúcăvnăcóăquanăhăgnăgiăviămtăkháiănimăkhácăcaătàiăchínhălàălãiă
sutăchităkhu.ăDoăvicătínhătoánătài chínhăcóăquanăđimăcoiămcăriăroăgiaăvnăsă
huăvàăvnăvayăkhácănhau,ătălăngunăhìnhăthànhătrongăcuătrúcăvnăsălàmăthayăđiă
nhnăthcă caăgiiă đuătă vă mcăriă roăcaă mtădoanhă nghip.ăChngă hnă mtă
doanhănghipăcóăquáăítăvnăchăsăhuăvàăquáănhiuăvnăvayăthìăriăroăthngăsă
caoăhnănhiuădoăgiiăkinhădoanhăđánhăgiáăvăscăépăchiătrăcácătráchănhimătàiă
chínhăcóăthăcóătácăđngătiêuăccălênăcácăquytăđnhăqunălỦăcaăBanăgiámăđcăvàă
tìnhătrngătàiăchínhăcôngăty.
Trongăbàiănghiênăcuănàyăbinăriăroăđcătínhătoánănhăsau:

Trongăđó:
-Giá tr th trng ca vn c phn = s c phnăđangăluăhànhăxăgiáăcui k
kho sát.
- Giá tr th trng ca tng tài sn = Giá tr th trng ca vn c phn +
Giá tr s sách ca n.
17

Cáchătínhănàyăđc s dng các công trình nghiên cu ca Gropp & Heider
(2009), Monica Octavia & RaynaăBrownă(2008),ăvàăEbruăÇağlayană(2010). Vy gi
thuyt H6 đc xây dngănhăsau: riăro cóămiătngăquan âm (-)ăviăđònăbyătàiă

chính.
Bng 2.1: Bng tóm tt các nhân t tácăđng lên CTV NHTMCPVN
Giăthit
Cácănhânătătácăđngăđnăđònă
byătàiăchínhă
Ký
hiu
Lý
thuyt
Thcă
nghim
Kăvngătngă
quan (+/-)
H1
Market to book
MTB
+/-
+/-
-
H2
Quy mô
SIZE
+
+/-
+
H3
Liănhună(ROA)
PRO
+/-
+/-

-
H4
Tàiăsnăthăchp
COLL
+
+
+
H5
Cătc
DIV
+/-
-
-
H6
Riăro
RISK
-
-
-
3.2. Mô hình nghiên cu
3.2.1 Mu quan sát
D liuăđc thu thpălàăcácăngânăhàngăthngămi c phn  Vit Nam. Tác
gi thu thp mu t s liu trên báo cáo tài chính caăcácăngânăhàngăthngămi c
phnătrongăgiaiăđon t nmă2007ăđn 2012. Kt hp ngh đnh s 141/2006/N-CP
ca th tng chính ph yêu cu vnăđiu l ti thiu ca các NHTM là 3.000 t
đng,ăđn ht ngày 31/12/2011 (sau khi saăđi, b sung ngh đinhă141).ăNênămu
tác gi thu thpăđc là 27 Ngânăhàngăthngămi c phn thaăcácăđiu kin sau:
- Có thi gian hotăđng btăđuătrcăngàyă01/01/2007ăchoăđn nay (k c
thiăgianăđi tên ngân hàng)
- Vnăđiu l tínhăđn ht ngày 31/12/2011, vnă điu l phi ti thiuă đt

3.000 t đng theo ngh đnh 141.
Ngun d liuăđc tác gi thu thp thông qua báoăcáoătàiăchínhă đãăkim
toán đc công b trên website ca các ngân hàng công b,ăvàătrênăcácăphngătin
thôngătinăđi chúng khác. V kíchăthc mu nghiên cu ca mô hình, tác gi s
dng 27 trong tng s 38ăngânăhàngăthngămi c phn  Vit Nam (34 Ngân hàng