B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
TRN TH THU THÚY
GIIăPHÁPăTNGăHIU QU HOTăNG
KHU KINH T CA KHU AN GIANG
LUNăVNăTHCăSăCHệNHăSÁCHăCÔNG
TP. H Chí Minh ậ Nm 2013
2
B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
CHNGăTRỊNHăGING DY KINH T FULBRIGHT
TRN TH THU THÚY
GIIăPHÁPăTNGăHIU QU HOTăNG
KHU KINH T CA KHU AN GIANG
Ngành: Chính sách công
Mã s: 60340402
LUNăVNăTHCăSăCHệNHăSÁCHăCỌNG
NGI HNG DN KHOA HC
Tinăs:ăVăThƠnhăT Anh
TP. H Chí Minh ậ Nm 2013
i
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Lun vn nƠy hoƠn toƠn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu
s dng trong lun vn đu đc dn ngun vƠ có đ chính xác cao nht trong phm vi
hiu bit ca tôi. Lun vn nƠy không nht thit phn ánh quan đim ca trng i hc
Kinh t thành ph H Chí Minh hay Chng trình ging dy kinh t Fulbright.
NgƠy tháng nm 2013
Tác gi
Trn Th Thu Thúy
ii
LI CMăN
Tôi chân thành cm n các ging viên Chng trình ging dy kinh t Fulbright vƠ trng
i hc Kinh t thành ph H Chí Minh đư to điu kin đ tôi đc hc tp và nghiên cu
trong thi gian qua.
c bit tôi rt bit n thy V ThƠnh T Anh ậ Giám đc nghiên cu Chng trình ging
dy kinh t Fulbright đư nhit tình hng dn, giúp đ tôi hoàn tt nghiên cu đ tài.
Tôi cng gi li cm n chân thành đn ông Lê Hu Trang ậ Phó ban Ban qun lý Khu
kinh t tnh An Giang, ông Hunh Vn To ậ Chánh vn phòng y ban nhân dân huyn
Tnh Biên, ông ng Ngc Hùng ậ Trng ban Ban qun lỦ Khu thng mi Tnh Biên đư
nhit tình cung cp nhng thông tin liên quan đ tôi hoàn thành nghiên cu này.
iii
TÓM TT
T nm 2001, An Giang lƠ mt trong nhng tnh thí đim đc Th tng Chính ph phê
duyt quyt đnh đc phép áp dng chính sách khu kinh t ca khu (KTCK) gm hai
khu vc: ca khu Tnh Biên thuc huyn Tnh Biên và ca khu Vnh Xng thuc th
trn Tân Châu. n nm 2007 khu KTCK An Giang đc b sung thêm khu vc ca khu
Khánh Bình thuc huyn An Phú. Tuy vy, đư 12 nm qua (nm 2001 ậ 2012) c s h
tng đc đu t ti các khu vc ca khu vn cha hoƠn tt. n nay, ch mi khu vc
ca khu Tnh Biên có hot đng ca khu thng mi Tnh Biên, đơy là khu phi thu quan
đc hng chính sách u đưi v bán hàng min thu 500.000 đng/ngi/ngày. Mc dù
chính sách nƠy đư góp phn cho khu vc ca khu Tnh Biên đc ni tri hn hai khu vc
còn li, nhng đn nay vn cha tác đng đ đ khu vc ca khu Tnh Biên hot đng
đúng vi chc nng thng mi ậ đu t ca ch trng m ca biên gii. Tuy nhiên, vn
đ ngc li s đc đt ra là liu chính sách u đưi có thc s giúp hot đng ca các khu
chc nng trong khu vc ca khu có đt hiu qu so vi vic không có chính sách và
nhng li th cnh tranh nƠo đc hình thành ti đơy vn cha đc đánh giá rõ rƠng.
Vì vy, nghiên cu này tp trung gii quyt hai câu hi chính sách quan trng: th nht,
hiu qu hot đng ca khu KTCK An Giang nh th nào? Vic đánh giá nƠy cho thy
chn khu vc ca khu Tnh Biên đ đánh giá đin hình nhm tìm gii pháp chính sách
giúp tng hiu qu hot đng ca khu vc ca khu là cn thit, đơy cng lƠ phm vi ca
nghiên cu. Và tìm li đáp cho cơu hi chính sách th hai, cn có chính sách gì đ tng
hiu qu hot đng ca khu vc ca khu Tnh Biên thuc khu KTCK An Giang?
Nghiên cu s dng phng pháp đnh tính, trên c s so sánh li ích và chi phí bng cách
thu thp d liu th cp t các c quan, ban, ngƠnh vƠ thu thp d liu s cp qua phng
vn trc tip doanh nghip vƠ khách hƠng đn tham quan, mua sm. Ngoài ra, vic kho
sát thc đa s cung cp nhng thông tin hu ích cho vic đánh giá li th cnh tranh ca
huyn Tnh Biên.
Nghiên cu cho thy hot đng khu vc ca khu Tnh Biên đc đánh giá lƠ cha có hiu
qu. Dù vy, hot đng ca khu thng mi Tnh Biên vn có tác đng lan ta trong khu
vc, vƠ đơy cng chính lƠ tim nng đ khu vc ca khu phát trin có hiu qu trong
iv
tng lai. Ngoài ra, kinh nghim quc t cng khng đnh vic phát trin cm ngƠnh đ
nơng cao nng lc cnh tranh cho khu vc là mt chin lc phát trin thành công. T
nhng phát hin này, nghiên cu nƠy đư đ xut gói gii pháp chính sách bao gm các vn
đ v phát trin c s h tng, chính sách v m rng hp tác thng mi ậ đu t qua biên
gii, đc bit vic thu hút đu t bng chính sách u đưi c th và vi các ngành ngh c
th đ tích hp và hình thành cm ngành là gii pháp nơng cao nng lc cnh tranh cho
khu vc biên gii đc phát trin có hiu qu bn vng.
v
MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
TÓM TT iii
MC LC v
DANH MC BNG viii
DANH MC BIU ix
DANH MC HÌNH x
CHNG 1. M U 1
1.1. Bi cnh nghiên cu 1
1.2. Câu hi nghiên cu 2
1.3. Phm vi và mc đích nghiên cu 2
1.4. ụ ngha ca nghiên cu 2
CHNG 2. C S LÝ THUYT VẨ PHNG PHÁP NGHIểN CU 4
2.1. C s lý thuyt 4
2.1.1. Lý thuyt v kinh t hc khu vc công 4
2.1.2. Lý thuyt v nng lc cnh tranh 6
2.2. Phng pháp nghiên cu 8
2.2.1. Thu thp d liu th cp 8
2.2.2. Thu thp d liu s cp 8
CHNG 3. KHÁI QUÁT KHU KINH T CA KHU AN GIANG 10
3.1. Khái quát v hot đng ca khu KTCK An Giang 10
3.1.1. Khu vc ca khu Vnh Xng 10
vi
3.1.2. Khu vc ca khu Khánh Bình 10
3.1.3. Khu vc ca khu Tnh Biên 10
3.2. Chính sách u đưi trong khu KTCK An Giang 11
3.2.1. ánh giá tình hình hot đng ca ba khu vc ca khu 11
3.2.1.1. Kim ngch xut nhp khu 11
3.2.1.2. Lt ngi vƠ phng tin qua li biên gii 12
3.2.1.3. óng góp ngơn sách ca khu vc ca khu 13
3.2.1.4. Phân b ngơn sách đu t khu vc ca khu 14
CHNG 4. HIU QU HOT NG CA KHU VC CA KHU TNH BIÊN 17
4.1. Mt s đc đim ca huyn Tnh Biên 17
4.2. Hiu qu hot đng ca khu vc ca khu Tnh Biên 18
4.2.1. Hiu qu v mt c s 18
4.2.1.1. Li ích tài chính t hot đng ca khu vc ca khu 18
4.2.1.2. Chi phí tài chính 21
4.2.1.3. Li ích kinh t xã hi 23
4.2.1.4. Chi phí kinh t - xã hi 27
4.2.2. Kt qu thu hút đu t trong khu Công nghip Xuân Tô 28
4.2.3. ánh giá tình hình hot đng ca ba mô hình đu t di hình thc ch ti ca
khu Tnh Biên 28
4.2.3.1. La chn ca nhƠ đu t 29
4.2.3.2. Mt hàng kinh doanh ch yu 30
4.2.3.3. nh hng phát trin ca nhƠ đu t 31
4.2.3.4. La chn ca khách tham quan mua sm 31
4.3. Li th cnh tranh ca khu vc ca khu Tnh Biên 33
vii
CHNG 5. KINH NGHIM QUC T V PHÁT TRIN KHU KINH T CA
KHU 34
5.1. ụ ngha ca nghiên cu kinh nghim quc t 34
5.2. Phát trin khu KTCK Trung Quc 34
5.2.1. Bi cnh 34
5.2.2. Kt qu 34
5.2.3. Bài hc kinh nghim 35
5.3. Phát trin khu KTCK Thái Lan 36
5.3.1. Bi cnh 36
5.3.2. Kt qu 36
5.3.3. Bài hc kinh nghim 36
CHNG 6. KT LUN VÀ GI Ý CHÍNH SÁCH 38
TÀI LIU THAM KHO 42
PH LC 44
viii
DANH MC BNG
Bng 2.1: Mô hình đánh giá li ích ậ chi phí hot đng khu KTCK 5
Bng 4.1: Tình hình vn thc hin đu t c s h tng ti ca khu Tnh Biên 22
Bng 4.2: Chi phí điu hành khu KTCK An Giang 22
Bng 4.3: Chi phí hot đng ca khu thng mi Tnh Biên 22
Bng 4.4: Lao đng, lng trong khu thng mi Tnh Biên 23
Bng 4.5: Tình hình đu t khu vc ca khu Tnh Biên 23
Bng 4.6: Ch s PCI ca tnh An Giang (nm 2009-2011) 27
Bng 4.7: Tình hình hot đng (tng/gim) ca các tiu thng 30
ix
DANH MC BIUă
Biu đ 3.1: Tng kim ngch xut nhp khu qua ba khu vc ca khu An Giang 11
Biu đ 3.2: Tng lt ngi xut nhp cnh qua ba khu vc ca khu An Giang 12
Biu đ 3.3: Tng xut nhp cnh phng tin vn ti qua ba khu vc ca khu An Giang
13
Biu đ 3.4: Np ngân sách ca ba khu vc ca khu An Giang (triu đng) 14
Biu đ 3.5: T trng np ngân sách ca ba khu vc ca khu trong 10 nm (%) 14
Biu đ 3.6: Ngơn sách đu t vào khu KTCK An Giang (triu đng) 15
Biu đ 3.7: Ngơn sách đu t theo ba khu vc ca khu (triu đng) 15
Biu đ 4.1: Doanh thu trong khu thng mi Tnh Biên (t đng) 18
Biu đ 4.2: Xut nhp khu trong khu thng mi Tnh Biên (triu USD) 19
Biu đ 4.3: Kim ngch xut nhp khu qua ca khu Tnh Biên 20
Biu đ 4.4: Thu ngân sách khu vc ca khu Tnh Biên (triu đng) 21
Biu đ 4.5: Lt ngi qua li ca khu Tnh Biên 24
Biu đ 4.6: Lt phng tin vn ti qua li ca khu Tnh Biên 24
Biu đ 4.7: Lt ngi đn tham quan, mua sm trong khu thng mi Tnh Biên 25
x
DANH MC HÌNH
Hình 2.1: Các nhân t quyt đnh nng lc cnh tranh ca đa phng 7
Hình 2.2: S đ nghiên cu 9
Hình 4.1: Hiu qu hot đng ca khu vc ca khu Tnh Biên 32
Hình 4.2: Nng lc cnh tranh ca huyn Tnh Biên 33
Hình 6.1: Chính sách ly cm ngƠnh lƠm trung tơm 40
1
CHNGă1. M U
1.1. Bi cnh nghiên cu
An Giang là tnh thuc vùng ng bng sông Cu Long, min Tây Nam B, có khong 2,2
triu dân vi din tích t nhiên là 335.667 ha, có chiu dài biên gii khong 100km giáp
nc Campuchia v phía Tây Bc, phía Tây Nam giáp tnh Kiên Giang, phía ông Bc
giáp tnh ng Tháp vƠ phía ông Nam giáp tnh Cn Th (Ph lc 1).
An Giang có tc đ tng trng GDP bình quơn hƠng nm lƠ 9,63% (nm 2001-2010),
trong đó giai đon 2001-2005 tng 8,93%/nm vƠ giai đon 2006-2010 tng 10,34%/nm.
Theo ch trng thc hin thí đim hot đng đu t các khu kinh t ca khu
1
(KTCK),
t nm 2001 Th tng Chính ph ban hành Quyt đnh s 107/2001/Q-TTg v vic áp
dng chính sách khu KTCK tnh An Giang, gm hai khu vc ca khu Tnh Biên và Vnh
Xng. n nm 2007 Th tng Chính ph phê duyt Quyt đnh s 65/2007/Q-TTg v
vic ban hành Quy ch hot đng ca khu KTCK tnh An Giang, gm 03 khu vc ca
khu: Vnh Xng, Khánh Bình vƠ Tnh Biên. Trong đó, khu thng mi công nghip
Tnh Biên là khu phi thu quan
2
đc phép áp dng chính sách u đưi v bán hàng min
thu cho khách tham quan du lch có tr giá 500.000 đng/ngi/ngày.
Dù vy, đư 12 nm qua (nm 2001-2012) đu t c s h tng khu KTCK An Giang còn
dang d, tình hình hot đng các khu vc ca khu thiu tính nng đng và còn nhiu tr
ngi. Mc dù, chính sách bán hàng min thu đư góp phn cho khu thng mi Tnh Biên
hot đng sm ut trong thi gian đu khai trng, nhng sau đó, chính sách thay đi và
gia hn đn ht nm 2012, hot đng khu thng mi Tnh Biên ch còn cm chng. n
nay vn cha có đánh giá c th v tác đng ca chính sách bán hàng min thu cng nh
hiu qu hot đng ca khu vc ca khu Tnh Biên. ng thi, khu KTCK An Giang là
1
Theo Ngh đnh s 29/2008/N-CP ắKhu kinh t ca khu là khu kinh t hình thành khu vc biên gii
đt lin có ca khu quc t hoc ca khu chính vƠ đc thành lp theo các điu kin, trình t và th tc
quy đnh ti Ngh đnh nƠy”.
2
Theo Quyt đnh s 100/2009/Q-TTg : ắKhu phi thu quan thuc khu kinh t, khu kinh t ca khu bao
gm: khu bo thu, khu kinh t thng mi đc bit, khu thng mi công nghip, khu thng mi t do và
các khu có tên gi khác đc thành lp theo Quyt đnh ca Th tng Chính ph, có quan h mua bán trao
đi hàng hóa gia khu này vi bên ngoài là quan h xut khu, nhp khu”.
2
mt trong tám khu KTCK đc Th tng Chính ph quyt đnh la chn đ tp trung đu
t phát trin t ngun ngơn sách nhƠ nc
3
. Vì vy, nghiên cu nhm tìm gii pháp tng
hiu qu hot đng khu KTCK An Giang là s cn thit trong bi cnh hin nay.
1.2. Câu hi nghiên cu
tài nghiên cu nhm tr li hai câu hi chính sách:
(1) Hiu qu hot đng ca khu KTCK An Giang nh th nào?
(2) Cn có chính sách gì đ tng hiu qu hot đng ca khu vc ca khu Tnh Biên
thuc khu KTCK An Giang?
Tr li cho câu hi chính sách th nht là tin đ quan trng cho nghiên cu đ tài, vì đ có
gii pháp tng hiu qu hot đng cho khu KTCK An Giang, cn thit phi có đánh giá
hiu qu hot đng ca khu KTCK An Giang trong thi gian qua lƠ nh th nào. Sau khi
tr li cho câu hi chính sách th nht đư cho thy vic nghiên cu đin hình khu vc ca
khu Tnh Biên đ tìm gii pháp chính sách cho tng hiu qu hot đng ca khu vc ca
khu là cn thit, cho nên nghiên cu tip tc đ tr li cho câu hi chính sách th hai.
1.3. Phm vi và mc đích nghiên cu
tƠi đc nghiên cu trong phm vi khu KTCK An Giang thuc tnh An Giang. Trong
đó nghiên cu khu vc ca khu Tnh Biên là la chn đin hình so vi hai khu vc ca
khu còn li, nghiên cu s tp trung vào vic đánh giá hiu qu v mt c s ca hot
đng trong khu vc ca khu Tnh Biên.
Mc đích ca nghiên cu này là đ phân tích và tìm gii pháp chính sách phù hp cho khu
vc ca khu Tnh Biên thuc khu KTCK An Giang hot đng đc hiu qu.
1.4. ụănghaăca nghiên cu
Nghiên cu đ tài s có Ủ ngha nh sau:
Nghiên cu đin hình khu vc ca khu s đánh giá đc tác đng ca chính sách trong
thi gian qua đn hot đng kinh t ca khu - ni giáp biên gii là đa bàn có điu kin
kinh t - xã hi đc bit khó khn, t đó tìm đc gii pháp đ tng hiu qu hot đng ca
3
Công vn s 2074/TTg-KTTH ngày 07/12/2012 v vic án rá soát, xây dng tiêu chí la chn mt s
khu kinh t ca khu đ tp trung đu t giai đon 2013 ậ 2015.
3
khu KTCK s góp phn gii quyt đc các vn đ v kinh t - xã hi nh to vic làm cho
lao đng đa phng, nâng cao k nng, ci tin công ngh, gim bt các t nn xã hi,
NgoƠi ra, đ tƠi còn có Ủ ngha giúp cho giao thng biên gii gia Vit Nam và
Campuchia càng thun li v kinh t và n đnh v chính tr, tng cng mi quan h đoƠn
kt quc t trong khu vc ông Nam Á.
4
CHNGă2. CăS LÝ THUYTăVẨăPHNGăPHÁPăNGHIểNăCU
2.1. Căs lý thuyt
2.1.1. Lý thuyt v kinh t hc khu vc công
Lý thuyt v kinh t hc công cng (Stiglitz, 1995), đơy lƠ lỦ thuyt v kinh t hc cung
cp kin thc đ đánh giá hiu qu đu t công. Trong phm vi nghiên cu ca đ tài s
ng dng đ đánh giá hiu qu hot đng ca khu KTCK An Giang, đng thi nghiên cu
v vai trò ca Chính ph trong vic ban hành chính sách tác đng đn nn kinh t - xã hi
ca đa phng.
Vai trò ca Chính ph tác đng đn nn kinh t ca đa phng lƠ vai trò ci thin môi
trng đ to điu kin cho đu t nơng cao nng sut nh: ban hƠnh chính sách, khung
pháp lut đ thúc đy cnh tranh đc nng đng và hiu qu. Chính ph là cu ni quan
trng, là ca ngõ đ to điu kin cho nhƠ đu t tip cn đc vi nhng chính sách,
nhng quy đnh pháp lỦ đ hình thành và hot đng kinh doanh ậ thng mi đc din ra.
Hiu qu đu t công đc đánh giá bng cách phân tích nhng li ích đt đc và nhng
chi phí phi đánh đi t đó nhn đnh s đáng giá ca nó. Tuy nhiên, đánh giá hiu qu ca
đu t công cng gp khó khn vì có nhng yu t tác đng nhng không th lng hóa
đc t các s liu thng kê. Vì vy, đánh giá hiu qu v mt c s là tin đ cho phân
tích chính sách. Hiu qu v mt c s trong nghiên cu này đc hiu là da trên c s
ca các thông tin, d liu thng kê v hot đng ca khu vc ca khu, bin đng ca các
d liu này không hn ch do mt yu t là có s tn ti ca khu KTCK, nhng đ đn
gin và làm c s cho s so sánh li ích và chi phí thì vic s dng các d liu này làm
đn v đo lng đ đánh giá là hp lý.
Khu KTCK hot đng s có nhng li ích nht đnh vƠ chi phí đánh đi, vì th xây dng
mô hình so sánh li ích vi chi phí lƠ c s đ đánh giá hiu qu hot đng ca khu KTCK.
Li ích t hot đng ca khu KTCK gm có li ích tnh đc hiu là các li ích v mt tài
chính và li ích đng đc hiu là các li ích v mt kinh t - xã hi, đng thi chi phí cho
khu KTCK gm có chi phí tài chính và chi phí kinh t - xã hi (Bng 2.1).
5
Bng 2.1: Môăhìnhăđánhăgiáăli ích ậ chi phí hotăđng khu KTCK
Khon mc
Ni dung
Li ích tài chính
- S lng và tc đ tng trng doanh thu (th hin nng lc
hot đng ca doanh nghip).
- S lng và tc đ tng trng kim ngch xut nhp khu.
- S lng và tc đ tng trng ca thu ngân sách.
Chi phí tài chính
- Chi phí đu t:
+ Ngun vn t Chng trình mc tiêu quc gia.
+ Ngun vn ca đa phng.
- Chi phí qun lý:
+ Lng cán b, nhân viên qun lỦ nhƠ nc trong BQL khu
KTCK
+ Chi phí điu hành hot đng khu KTCK
Li ích kinh t xã hi
- S lng lao đng có vic làm, mc lng trung bình ca lc
lng lao đng trong khu KTCK so vi bên ngoài.
- S lng và tc đ tng trng ca d án đu t: nhƠ đu t
trong nc, FDI.
- S lng và tc đ tng trng lt ngi vƠ phng tin qua
li biên gii
- Ci thin h tng xã hi và th ch chính tr.
+ Nơng cao trình đ lao đng
+ n đnh an ninh ậ xã hi
- Chính sách tín dng tài chính ca đa phng: òn by vn cho
doanh nghip, nhƠ đu t.
- Cht lng môi trng kinh doanh: Ch s PCI ca tnh.
- ng dng công ngh hin đi: T l s dng công ngh vào d
án ca các doanh nghip trong khu KTCK so vi ngoài khu
6
KTCK.
- Nâng cao k nng, sáng to: Mc đ sáng to ca các doanh
nghip trong khu KTCK so vi ngoài khu KTCK.
Chi phí kinh t - xã hi
- Chi phí c hi ca đt đu t cho khu KTCK
- Chi phí do tht thu thu (chính sách min, gim, gian ln thng
mi, )
Ngun: Tác gi đ xut
Mô hình đánh giá hiu qu hot đng ca khu KTCK là c s cho vic cn thit có gii
pháp chính sách hoc là không, nu có thì gii pháp chính sách nào s đc đ xut đ thúc
đy s phát trin ca khu KTCK. Kt qu đánh giá lƠ kh nng ca mt trong bn trng
hp sau đơy:
Trng hp 1: Có li ích v mt tài chính và c v mt kinh t - xã hi, gii pháp chính
sách nên tip tc duy trì và ci thin đ ngày càng nâng cao li th cnh tranh làm tng
hiu qu hot đng cho khu KTCK An Giang.
Trng hp 2: Có li ích v mt tài chính nhng li không có li ích v mt kinh t - xã
hi, gii pháp chính sách là cn đc nghiên cu s cn thit cho hot đng ca khu
KTCK mc đ nào và đ tip tc hot đng cn nâng cao li ích kinh t - xã hi.
Trng hp 3: Có li ích v mt kinh t - xã hi nhng li không có li ích v mt tài
chính, gii pháp chính sách nên to điu kin đ ci thin li ích tài chính cho nn kinh t.
Trng hp 4: Không có li ích v mt tài chính và c v mt kinh t - xã hi, kt qu này
có kh nng ca quyt đnh không nên đa ra gii pháp chính sách vì hot đng khu KTCK
không hiu qu, khu KTCK nên khép li đ ngun lc cho c hi đu t khác.
2.1.2. Lý thuyt v nngălc cnh tranh
ng dng lý thuyt ca Michael E. Porter (2008) đánh giá các nhơn t quyt đnh li th
cnh tranh quc gia. Giáo s ch ra có bn thuc tính quyt đnh li th cnh tranh cho
doanh nghip: (1) các điu kin v yu t sn xut; (2) các điu kin cu; (3) các ngành
công nghip ph tr và liên quan; (4) chin lc công ty, cu trúc và cnh tranh ni đa.
7
ụ tng ca lý thuyt nhm khng đnh mt quc gia tr nên giàu có khi quc gia y to
đc nhng li th cnh tranh đ phát trin kinh t - xã hi cho nc mình. Tin s V
Thành T Anh, giám đc nghiên cu Chng trình ging dy kinh t Fulbrigh đư ng dng
lý thuyt này vào mô hình nhng nhân t to nên li th cnh tranh cp đ đa phng.
Trong nghiên cu này s ng dng mô hình đánh giá nng lc cnh tranh cp đa phng
đ nhn dng thc trng vƠ đ xut đc gii pháp ci thin các nhân t đư đc đánh giá
trong mô hình đ nơng cao nng lc cnh tranh cho huyn Tnh Biên, cng nhm giúp tng
cng hiu qu hot đng cho khu vc ca khu Tnh Biên.
Hình 2.1: Các nhân t quytăđnhănngălc cnh tranh caăđaăphng
Ngun: Porter (2008), đc điu chnh bi V Thành T Anh (2013)
Mô hình này nhm đánh giá các nhơn t quyt đnh nng lc cnh tranh ca đa phng,
da trên ba phân cp chính: (1) các yu t sn có ca đa phng, (2) nng lc cnh tranh
cp đ đa phng và (3) nng lc cnh tranh cp đ doanh nghip.
NNGăLC CNH TRANH CPă DOANH NGHIP
Hot đng và chin
lc ca DN
NNGăLC CNH TRANH CPă AăPHNG
Chính sách tài khóa,
đu t, tín dng vƠ c
cu kinh t
CÁC YU T SN CÓ CAăAăPHNG
Tài nguyên t nhiên
V trí đa lý
Quy mô đa phng
H tng vn hóa, giáo
dc, y t, xã hi
Trình đ phát trin
cm ngành
Môi trng kinh
doanh
H tng k thut
(GTVT, đin, nc,
vin thông)
8
Các yu t sn có gm v trí đa lý, tài nguyên thiên nhiên, quy mô ca đa phng giúp
nhn dng các điu kin đc thù, nhng thun li vƠ khó khn nhm tn dng đc nhng
li th đ phát huy nng lc cnh tranh mt cách phù hp.
Nng lc cnh tranh cp đ đa phng gm h thng h tng vn hóa, xư hi, giáo dc,
y t, h tng k thut v giao thông vn ti, đin, nc, vin thông cùng vi các chính sách
v tài khóa, tín dng và cách t chc c cu ca nn kinh t nhm to nn tng cho li th
cnh tranh ca đa phng.
Nng lc cnh tranh cp đ doanh nghip xem xét nng lc cnh tranh ca cm ngành
trong bi cnh hin ti, các điu kin v môi trng kinh doanh ca đa phng, mc đ
tinh thông cng nh s sáng to ca doanh nghip trong kinh doanh nhm nhn bit c hi,
tim nng đ to li th cnh tranh cho doanh nghip.
2.2. Phngăphápănghiênăcu
S dng phng pháp đnh tính đ nghiên cu đ tài, bng cách thu thp d liu th cp và
s cp đ tin hành nghiên cu theo s đ (Hình 2.2) nhm đánh giá ba vn đ chính ca
hot đng khu vc ca khu bao gm: (1) hiu qu hot đng v mt c s, (2) tác đng
ca chính sách u đưi vƠ (3) li th cnh tranh ca khu vc ca khu, t đó đ xut gii
pháp chính sách nhm tng cng hiu qu hot đng cho khu vc ca khu.
2.2.1. Thu thp d liu th cp
D liu th cp đc thu thp t các c quan nhƠ nc nh: Ban qun lý Khu kinh t tnh
An Giang, Hi quan An Giang, y ban nhân dân huyn Tnh Biên v các thông tin nh:
tình hình hot đng biên gii, tình hình lao đng, thu hút đu t, kinh phí đu t vƠ thu
ngân sách t các hot đng đu t,ầ. t đó s đánh giá hiu qu v mt c s ca hot
đng khu vc ca khu.
2.2.2. Thu thp d liuăsăcp
D liu s cp đc thu thp bng cách phng vn trc tip đ đánh giá s tác đng ca
chính sách nhƠ nc trong thi gian qua vào khu KTCK. Ni dung phng vn nhm tìm
hiu các đng lc đ la chn đa đim đu t, kinh doanh ca doanh nghip và nhng
đng c đ khách hàng la chn khi đn mua sm, đng thi đánh giá v các yu t tác
đng đn nng lc cnh tranh ca đa phng.
9
Phng vn hai đi tng chính là doanh nghip vƠ khách hƠng đn tham quan mua sm
thuc ba đa đim chính (1) khu thng mi Tnh Biên, (2) ch Tnh Biên, (3) ch Bách
hóa ca khu Tnh Biên. S mu phng vn là 120 mu, phng vn bng phng pháp
ngu nhiên.
Hình 2.2: Săđ nghiên cu
Ngun: Tác gi đ xut
- Hot đng biên gii
- u t ca nhƠ nc vƠ t nhơn
- Chính sách
- Tình hình kinh t - xã hi
ánh giá hiu
qu khu KTCK
Gii pháp chính sách
ánh giá nhơn
t cnh tranh
Khu vc ca khu Tnh Biên
Tác đng ca
chính sách
Kinh nghim
quc t
10
CHNGă3. KHÁI QUÁT KHU KINH T CA KHU AN GIANG
3.1. Khái quát v hotăđng ca khu KTCK An Giang
Khu KTCK An Giang có din tích t nhiên là 26.583 ha, bao gm ba khu vc ca khu:
Vnh Xng, Khánh Bình và Tnh Biên (Ph lc 2).
3.1.1. Khu vc ca khuăVnhăXng
Khu vc ca khu Vnh Xng đc hình thành gm hai khu chc nng: Khu qun lý ậ
thng mi và dch v Vnh Xng (21,5 ha) lƠ khu phi thu quan, Khu thng mi và vui
chi gii trí Vnh Xng m rng (62 ha). C s h tng khu vc này vn cha hoƠn tt.
u nm 2012 khu vc ca khu Vnh Xng đư to đc qu đt cho công tác kêu gi
đu t vƠo khu phi thu quan (khu qun lý ậ thng mi và dch v Vnh Xng), nhng
đn nay vn cha thu hút đc các nhƠ đu t.
Tng t, ca khu Thng Phc (Ph lc 3) cng chung tình trng không thu hút đc
đu t. C hai ca khu này cùng giáp vi Campuchia, hot đng thng mi bên phía
nc bn vn cha đc đu t xơy dng. iu nƠy đư hn ch và lãng phí ngun lc cho
chính sách m ca biên gii vì không phát huy đc li th phát trin khu vc.
3.1.2. Khu vc ca khu Khánh Bình
Khu vc ca khu Khánh Bình còn đang thc hin các công trình đ to qu đt cho hình
thành khu chc nng: khu thng mi ậ dch v Khánh Bình (50 ha) đ kêu gi đu t.
3.1.3. Khu vc ca khu Tnh Biên
Khu vc ca khu Tnh Biên đc hình thành vi hai khu chc nng: khu công nghip
Xuân Tô và khu thng mi Tnh Biên, đơy là khu phi thu quan đc áp dng nhng
chính sách u đưi thuc khu phi thu quan vƠ đc hng chính sách u đưi v bán hàng
min thu cho khách du lch đn tham quan mua sm có tr giá 500.000 đng/ngi/ngày
trong khu thng mi Tnh Biên.
Khu công nghip Xuân Tô có din tích 57,4 ha đư hoƠn thƠnh c s h tng vƠo đu nm
2009, nhng đn nay vn khó khn trong vic thu hút đc nhƠ đu t vƠo hot đng.
11
Khu thng mi Tnh Biên có din tích 10,65 ha đư hoƠn thƠnh c s h tng và cui nm
2008 đư có sáu nhƠ đu t thuê ht din tích đt đ xây dng siêu th, gian hàng và kho bãi
phc v cho hot đng bán hàng min thu vi tng vn đng kỦ khong 200 t đng, khai
trng hot đng vƠo ngƠy 22/01/2009, đn nay đư thu hút khong 40 doanh nghip đu t
vào hot đng bán hàng min thu.
3.2. Chínhăsáchăuăđưi trong khu KTCK An Giang
K t khi thành lp, khu KTCK An Giang đc áp dng chính sách u đưi theo Quyt đnh
s 65/2007/Q-TTg ca Th tng Chính ph ngày 11/5/2007 Quyt đnh v vic ban
hành Quy ch hot đng ca khu KTCK An Giang. n nm 2009 khu KTCK An Giang
đc áp dng chính sách u đưi theo quy đnh chung cho tt c khu KTCK trên đt nc
Vit Nam theo Quyt đnh s 33/2009/Q-TTg ngày 02/3/2009 ca Th tng Chính ph
Quyt đnh ban hƠnh c ch, chính sách tƠi chính đi vi khu KTCK (Ph lc 5).
3.2.1. ánhăgiáătìnhăhìnhăhotăđng ca ba khu vc ca khu
3.2.1.1. Kim ngch xut nhp khu
T nm 2001 đn 2010, trong ba khu vc ca khu ca tnh An Giang, ca khu Vnh
Xng có giá tr kim ngch xut nhp khu cao nht. iu này là do ca khu Vnh Xng
giáp vi sông Tin, li th đ vn chuyn quá cnh hàng hóa t cng thành ph H Chí
Minh qua li vi Campuchia và Thái Lan.
Biuăđ 3.1: Tng kim ngch xut nhp khu qua ba khu vc ca khu An Giang
Ngun: Cc Hi quan An Giang (2011)
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
TriuăUSD
Nm
1. Tnh Biên
2. Vnh Xng
3. Khánh Bình
12
Mc dù t nm 2001 đn 2008 khu vc ca khu Tnh Biên có tng kim ngch xut nhp
khu thp hn khu vc ca khu Khánh Bình, nhng đn nm 2009 thi đim khu thng
mi Tnh Biên khai trng hot đng thì tng giá tr kim ngch xut nhp khu ca khu
vc ca khu Tnh Biên tng lên vƠ vt hn khu vc ca khu Khánh Bình và tip tc
tng trong nm 2010. Rõ ràng là hot đng ca khu thng mi Tnh Biên đư góp phn cho
tng giá tr kim ngch xut nhp khu ca khu vc ca khu Tnh Biên tng lên.
3.2.1.2. LtăngiăvƠăphngătin qua li biên gii
Giai đon t nm 2001 - 2010 lt ngi qua li ca khu Tnh Biên là nhiu nht, trong
đó cao nht lƠ nm 2009 có 318.205 lt ngi qua li, đơy chính là thi đim khu thng
mi Tnh Biên hot đng nên thu hút du khách Campuchia đn tham quan, mua sm và tìm
kim c hi đu t. Tuy nhiên, kt qu này li tt xung sang nm 2010, ch còn 284.069
lt ngi qua li. iu này cho thy, hot đng ca khu thng mi Tnh Biên đáng ra
phi đúng vi chc nng ca khu vc ca khu v thúc đy thng mi ậ đu t vi nc
bn, nhng kt qu trong thi gian qua đư không đc nh mong đi.
Biuăđ 3.2: Tng ltăngi xut nhp cnh qua ba khu vc ca khu An Giang
Ngun: Cc Hi quan An Giang (2011)
Hu nh hot đng thng mi hàng hóa bng mi tng tác gia ngi vi ngi qua li
ca khu không đáng k ca khu Khánh Bình, nhng đi vi s gia tng v lt
phng tin vn ti cho thy ca khu Khánh Bình cng gia tng hot đng thng mi
biên gii ch yu là vn chuyn hàng hóa.
0
50,000
100,000
150,000
200,000
250,000
300,000
350,000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Ltăngi
Nm
Tnh Biên
Vnh Xng
Khánh Bình
13
Lt ngi qua li ti ca khu Vnh Xng ít hn ca khu Tnh Biên, nhng s lt
phng tin vn ti qua li ca khu li cao hn ca khu Tnh Biên, điu này cho thy
hot đng giao thng biên gii khu vc ca khu Vnh Xng ch yu là vn ti hàng
hóa, trong khi hot đng thng mi ca khu vc ca khu Tnh Biên ch yu là s tng
tác gia ngi vi ngi qua li ca khu. Kt qu nƠy cng mang đn mt k vng, nu
ngơn sách đc tp trung đu t vƠo khu vc ca khu Tnh Biên thì vic nghiên cu đ
xut các gii pháp chính sách lƠm tng hiu qu ca khu vc ca khu là kh thi vƠ đáng
giá đ khu KTCK An Giang cn la chn.
Biuăđ 3.3: Tng xut nhp cnhăphngătin vn ti qua ba khu vc ca khu An
Giang
Ngun: Cc Hi quan An Giang (2011)
3.2.1.3. óng góp ngân sách ca khu vc ca khu
Ca khu Tnh Biên có mc đóng góp vào ngân sách cao hn hn trong c giai đon 10
nm (nm 2001 - 2010) và có t trng chim đn 57%. c bit, nm 2009 đóng góp ngơn
sách ca khu vc ca khu Tnh Biên vt cao đt 9.145 triu đng, điu này cho thy khu
thng mi Tnh Biên hot đng đư góp phn cho tng thu ngơn sách, nhng vn đ không
phi các hàng hóa xut nhp khu t khu thng mi (vì đư min thu), mà chính là hot
đng ca khu thng mi Tnh Biên đư kéo theo s hình thành và phát trin các dch v:
du lch, nhà hàng, nhà ngh, bưi đu xeầ. Tuy nhiên, nm 2010 giá tr này gim xung còn
8.501 triu đng, đơy là bng chng cho thy khu thng mi Tnh Biên ch hp dn trong
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Lt
Nm
Tnh Biên
Vnh Xng
Khánh Bình