B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
wyxw
PHAN TN HÙNG
O LNG S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI DCH V NGÂN HÀNG THNG MI
TRÊN A BÀN TNH BÌNH DNG
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH - NM 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
wyxw
PHAN TN HÙNG
O LNG S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI DCH V NGÂN HÀNG THNG MI
TRÊN A BÀN TNH BÌNH DNG
Chuyên Ngành :TÀI CHÍNH -NGÂN HÀNG
Mã S : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. TRN HUY HOÀNG
TP.H CHÍ MINH - NM 2013
i
CNG HÒA XÃ HI CH NGHA VIT NAM
c Lp – T Do – Hnh Phúc
xvwy
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài “O LNG S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I
VI DCH V NGÂN HÀNG THNG MI TRÊN A BÀN TNH BÌNH
DNG” là kt qu hc tp và nghiên cu ca tôi. Các s liu, các kt qu nêu trong
lun vn là chính xác và trung thc. Tôi s chu trách nhim v ni dung đã trình bày
trong lun vn.
Hc Viên Ký tên
Phan Tn Hùng
ii
LI CM N
Vic theo đui và đt đc nhng thành qu trên con đng hc vn là c m
ca rt nhiu ngi. i vi bn thân tôi, quá trình hc cao hc ti trng i Hc
Kinh T Thành Ph H Chí Minh đã giúp tôi tip thu rt nhiu kin thc và thành tu
kinh t trên th gii. T đó, tôi có th m rng đc nhn thc, th gii quan và nhân
sinh quan ca mình, giúp cuc sng ca tôi tri rng và đy cm nhn hn. Tôi chân
thành cm n Quý Thy Cô ca trng i Hc Kinh T Thành Ph H Chí Minh,
nhng ngi đã giúp tôi vit tip c m ca cuc sng.
Lun vn này đc thc hin và hoàn thành nh có s hng dn tn tình và
đy trách nhim ca ngi thy hng dn. Tôi rt kính trng và chân thành cm n
đn thy PGS.TS. Trn Huy Hoàng.
Tôi cng xin cm n nhng ngi đã đóng góp thm lng trong cuc sng, tôi
cm n đn b và m, và nhng ngi luôn bên cnh, đng viên và h tr đ tôi có th
thc hin tip gic m hc cao hc ca mình.
Mt ln na tôi xin trân trng cm n tt c mi ngi!
PHAN TN HÙNG
iii
MC LC
Li cam đoan i
Li cm n ii
Mc lc iii
Danh mc ch vit tt vii
Danh mc hình v viii
Danh mc bng biu ix
Li m đu x
CHNG 1
: TNG QUAN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I VI
DCH V NGÂN HÀNG TI NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Khái nim dch v ngân hàng 01
1.1.1 nh ngha dch v và tính cht dch v 01
1.1.1.1 nh ngha dch v 01
1.1.1.2 Tính cht dch v. 02
1.1.2 Khái nim dch v ngân hàng và các loi dch v ngân hàng 02
1.1.2.1 Khái nim dch v ngân hàng 02
1.1.2.2 Các loi dch v ngân hàng 05
1.1.2.2.1 Dch v ngân hàng truyn thng 05
1.1.2.2.2 Dch v ngân hàng hin đi 09
1.1.3 Khái nim v cht lng dch v 12
1.1.4 Khái nim v s hài khách hàng và các nhân t nh hng đn s hài lòng ca
khách hàng 13
1.1.4.1 Khái nim v s hài lòng ca khách hàng 13
1.1.4.2 Các nhân t nh hng
đn s hài lòng ca khách hàng 14
1.1.4.2.1 Nhân t cht lng dch v nh hng đn s hài lòng ca khách hàng 14
1.1.4.2.2 Nhân t giá c ca dch v nh hng đn s hài lòng ca khách hàng 18
iv
1.1.4.2.3 Nhân t khong cách trong cm nhn cht lng dch v nh hng đn
s hài lòng ca khách hàng 18
1.2 Mt s công trình nghiên cu trc v s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng 22
1.2.1 Terence Levesque và Gordon H.G.McDougall (1996) 22
1.2.2 G.S Sureschandar; Chandrasekharan Rajendran; R.N Anantharaman (2002) 22
1.2.3 Antreas Athanassopoulos (2001) 24
1.2.4 LianxiZhou (2002) 25
1.3 Bài hc kinh nghim v s hài lòng ca khách hàng v dch v
ngân hàng 26
1.3.1 Bài hc kinh nghim v s hài lòng ca khách hàng ca các ngân hàng thng
mi ti Vit Nam 26
1.3.1.1 Ngân hàng Á Châu 26
1.3.1.2 Ngân hàng ANZ 26
1.3.1.3 Ngân hàng HSBC châu Âu 27
1.3.2 Bài hc kinh nghim cho các ngân hàng thng mi ti Bình Dng 28
1.4 Mô hình nghiên cu cho đ tài 29
1.4.1 Mô hình nghiên cu đ xut 29
1.4.2 Các gi thuyt ban đu 30
1.4.3 Thang đo ch
t lng dch v ngân hàng 30
CHNG 2:
THC TRNG V DCH V NGÂN HÀNG CA CÁC NGÂN
HÀNG THNG MI TRÊN A BÀN TNH BÌNH DNG
2.1 iu kin phát trin h thng ngân hàng thng mi ti tnh Bình Dng 34
2.2 Thc trng v dch v ngân hàng ti ngân hàng thng mi ti tnh Bình Dng 36
2.2.1 Dch v huy đng vn 36
2.2.2 Dch v cp tín dng 39
2.2.3 Dch v th 41
2.2.4 Dch v thanh toán 43
v
2.2.5 Dch v ngân hàng đin t 48
2. 3 ánh giá giá thc trng dch v ngân hàng trên đa bàn tnh Bình Dng thông qua
nhng thành tu đt đc, nhng hn ch và nguyên nhân nhng hn ch đó trong thi
gian qua 48
2.3.1 Nhng thành tu đt đc 48
2.3.2 Nhng hn ch và nguyên nhân 50
CHNG 3:
PHÂN TÍCH S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I VI
DCH V NGÂN HÀNG QUA MÔ HÌNH CHT LNG DCH V
SERVQUAL CA PARASURAMAN
3.1 Phng pháp nghiên cu 55
3.1.1 Quy trình nghiên cu 56
3.1.2 Nghiên cu s b - Hiu chnh thang đo 57
3.1.2.1 Quy trình nghiên cu s b 57
3.1.2.2 Kt qu nghiên cu s b 57
3.1.3 Nghiên cu chính thc 60
3.1.3.1 Xây dng bng câu hi 60
3.1.3.2 Phng pháp chn mu 61
3.1.3.3 Kt qu thông tin mu 62
3.2 Kt qu nghiên cu 65
3.2.1 Phân tích mô t 65
3.2.2 Phân tích thang đo 68
3.2.2.1 ánh giá thang đo bng h s tin cy Cronbach’s Alpha 68
3.2.2.2 ánh giá thang đo bng phân tích nhân t khám phá (EFA) 70
3.2.2.3 iu chnh mô hình nghiên cu 74
3.3 Kim đnh mô hình 75
3.3.1 Phân tích t
ng quan ( h s Pearson) 75
3.3.2 Phân tích hi quy 76
vi
3.3.3 Kim đnh các gi thuyt mô hình 79
3.3.4 Gii thích kt qu hi quy 80
CHNG 4:
GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
V DCH V NGÂN HÀNG THNG MI TRÊN A BÀN TNH BÌNH
DNG
4.1 Gii pháp nâng cao s hu hình ca ngân hàng 84
4.2 Gii pháp nâng cao nng lc và thái đ phc v ca nhân viên 84
4.3 Gii pháp nâng cao tính cnh tranh ca sn phm 87
4.4 Gii pháp nâng cao s tin cy ca ngân hàng 87
4.5 Gii pháp hoàn thin và đa dng hóa các dch v ngân hàng 88
4.5.1 Dch v huy
đng vn 88
4.5.2 Dch v cp tín dng 89
4.5.3 Dch v th 89
KT LUN 92
TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1: Phiu thu thp ý kin khách hàng
PH LC 2: Kt qu thng kê mô t
PH LC 3: Kt qu phân tích h s Cronbach’s Alpha và Phân tích nhân t (EFA)
PH LC 4: K
t qu phân tích hi quy
vii
DANH MC CÁC KÝ HIU, T NG VIT TT
Ký hiu Din gii
1 ACB Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
2 Agribank Ngân hàng Nông Nghip Phát Trin Nông Thôn
3 ATM Automated Teller Manhine
4 CNTT Công ngh thông tin
5 EFA Exploratory Factor Analysis
6 NH Ngân hàng
7 NHNN Ngân hàng Nhà nc
8 NHTM Ngân hàng thng mi
9 NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
10 POS Point Of Sales (im bán l)
7 Sacombank Ngân hàng Sài Gòn Thng Tín
8 TMCP Thng mi c phn
9 Vietcombank Ngân hàng ngoi thng Vit Nam
10 WTO World Trade Organization ( T chc thng mi th gii)
viii
DANH MC HÌNH V
Hình 1.1 Mô hình nghiên cu Zeithaml and Bitner,1999 16
Hình 1.2 Mô hình 5 khong cách trong cm nhn cht lng dch v 18
Hình 1.3 Mô hình Antreas Athanassopoulos (2001) 24
Hình 1.4 Mô hình nghiên cu ban đu 30
Hình 2.1 Biu đ huy đng vn giai đon 2007 – 2012 37
Hình 2.2 Biu đ c cu d n giai đon 2007 – 2012 41
Hình 3.1 Quy trình nghiên cu 55
Hình 3.2 Mô hình điu chnh sau nghiên cu s b 58
Hình 3.3 Thông tin mu v các ngân hàng kho sát 62
Hình 3.4 Thông tin mu v kênh thông tin bit đn ngân hàng 63
Hình 35 Thông tin v thi gian s dng dch v ca khách hàng 63
Hình 3.6 Thông tin v tui ca khách hàng 64
Hình 3.7 Thông tin mu v mc thu nhp ca khách hàng 64
Hình 3.8 Mô hình nghiên cu sau điu chnh 74
Hình 3.9 Mô hình các nhân t tác đng đn s hài lòng khách hàng 80
ix
DANH MC BIU BNG
Bng 2.1 Tc đ tng trng huy đng vn toàn h thng ngân hàng 36
Bng 2.2 C cu huy đng vn giai đon 2007 – 2012 38
Bng 2.3 C cu cp tín dng ca các ngân hàng ti Bình Dng 39
Bng 2.4 C cu hot đng tín dung giai đon 2007 – 2012 40
Bng 2.5 S tng trng s lng th ca 5 NHTM có th phn ln nht 42
Bng 2.6 B
ng th hin khi lng thanh toán không dùng tin mt qua h thng
ngân hàng trên đa bàn tnh Bình Dng 44
Bng 2.7 Tng hp s liu hot đng ngoi hi trên đa bàn tnh Bình Dng 45
Bng 3.1 Các bc nghiên cu 55
Bng 3.2 Thang đo kho sát chính thc 59
Bng 3.3 Thng kê mô t Thang đo cht lng dch v 68
Bng 3.4 Kt qu phân tích h s Cronbach’s Alpha 69
Bng 3.5 Kt qu phân tích nhân t 72
Bng 3.6 Kt qu phân tích Cronbach’s alpha thang đo đc tính sn phm 72
Bng 3.7 Kt qu phân tích Cronbach’s Alpha thang đo s thun tin 73
Bng 3.8 Thang đo sau khi kim đnh 73
Bng 3.9 Kt qu phân tích h s Pearson 76
Bng 3.10 Kt qu phân tích hi quy 76
Bng 3.11 Kt qu phân tích hi quy sau khu b nhân t “s thun tin” 78
Bng 3.12 Kt qu kim đnh gi thuyt 79
x
PHN M U
1. Vn đ nghiên cu
Tin trình hi nhp vào nn kinh t khu vc và th gii là mt c hi rt ln
đ các ngân hàng phát trin và qung bá các hình nh ca mình, nhng nó cng tim n
nhng nguy c cnh tranh gay gt.
Bt k mt ngân hàng nào mun thành công thì phi da vào khách hàng.
Mun có khách hàng đã khó nhng gi chân đc khách hàng đó càng khó hn. Khách
hàng ch hp tác vi bn khi h cm thy hài lòng vi ngân hàng bn. S hài lòng ca
khách hàng không ch là vn đ liên quan đn đc đim sn phm và giá c mà cht
lng, dch v, s thun tin, hình nh và trách nhim cng là nhng yu t không kém
phn quan trng.
Vì vy, t nm 2006 đn nay các ngân hàng thng mi luôn chy đua
“Nâng cp” liên tc, vi nhng đng thái tích cc hng vào các gii pháp tng cng
nng lc cnh tranh nh: Gia tng quy mô vn, m rng mng li kinh doanh, đa
dng hóa các sn phm dch v, trang b các công ngh mi đ cung cp các dch v
ngân hàng hin đi… và trong s đó gii pháp đc chú ý nhiu đó là nng lc nâng
cao cht lng dch v ngân hàng nhm hài lòng ti đa cho khách hàng. Nó là vn đ
sng còn trong cnh tranh ca các ngân hàng. Nhng th
c t cng cho thy rng dch
v ngân hàng mang tính đng nht cao, do đó vn đ là ngân hàng nào bit to s khác
bit trong dch v, tính tin ích cao, thì ngân hàng đó s li th ln trong cnh tranh.
ó là lý do ti sao tôi chn đ tài “o lng s hài lòng ca khách hàng
đi vi dch v ngân hàng thng mi trên đa bàn tnh Bình Dng” làm đ tài
nghiên cu nhm giúp các nhà qun tr có cái nhìn c th hn v cht lng dch v
ca mình, t đó có chin lc nâng cao cht lng dch v nhm làm hài lòng ti đa
cho khách hàng.
2. Mc tiêu nghiên cu và ý ngha đ tài
¬ Mc tiêu nghiên cu:
xi
- Xác đnh các nhân t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng.
- ánh giá mc đ hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch v ngân
hàng.
- a ra mt s gii pháp đ nâng cao cht lng dch v nhm làm hài lòng
khách hàng tt hn.
¬ Ý ngha ca đ tài.
- Kt qu nghiên cu cho thy s hài lòng ca khách hàng v
dch v ngân hàng
trong thi gian qua, xác đnh đc mt s yu t tác đng đn mc đ hài lòng. Trên
c s đó s hoàn thin và nâng cao hiu qu hot đng ca dch v ngân hàng và làm
c s đ ban giám đc vch ra nhng chin lc phát trin trong thi gian ti.
- Là c s d liu cho nhng nghiên cu tip theo v các dch v ca ngân hàng
thng mi theo hng hin đi phù hp vi giai đon phát trin tip theo.
3. Phm vi nghiên cu và đi tng nghiên cu
- i tng khách hàng đang s dng dch v ca các ngân hàng thng mi ti
tnh Bình Dng.
- Phm vi kho sát ch thc hin kho sát đi vi các khách hàng cá nhân đang s
dng dch v ca ngân hàng thng mi Agribank, ACB, Vietcombank, Sacombank
trên đa bàn tnh Bình Dng.
4. Phng pháp nghiên cu
Thông qua 2 giai đon chính sau:
- Nghiên cu s b: T c s lý thuyt xây dng các thang đo s b. Sau đó s
dng k thut phng vn th, tho lun nhóm và tham kho ý kin chuyên gia.
Mc đích nghiên cu này dùng đ điu chnh thang đo cho phù hp vi vic đo
lng s hài lòng khách hàng đi v
i dch v ngân hàng.
- Nghiên cu chính thc: c thc hin bng phng pháp nghiên cu đnh
lng. Phát bng điu tra nhm thu thp thông tin t khách hàng s dng dch v ngân
xii
hàng trên đa bàn tnh Bình Dng. Thông tin thu thp đc s đc s lý bng phn
mm SPSS, thang đo sau đó đc đánh giá bng phng pháp h s tin cy Cronbach’s
Alpha và phân tích nhân t khám phá EFA, phân tích hi quy bi đc s dng đ
kim đnh mô hình nghiên cu.
5. Kt cu lun vn
Ngoài phn m đu, kt cu lun vn gm 4 chng.
Chng 1: Tng quan v
s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân hàng
ti ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng v dch v ngân hàng ti tnh Bình Dng.
Chng 3: Phân tích s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân hàng qua
mô hình cht lng dch v SERVQUAL ca Parasuraman.
Chng 4: Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v ngân
hàng thng mi trên đa bàn tnh Bình Dng.
1
CHNG 1:TNG QUAN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I
VI DCH V NGÂN HÀNG TI NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Khái nim dch v ngân hàng
1.1.1 Khái nim dch v và tính cht dch v
1.1.1.1 Khái nim dch v
Có rt nhiu đnh ngha khác nhau v dch v. C th nh sau:
Theo nghiên cu ca Gronroos (1990) đnh ngha rng “Dch v là mt hot
đng hoc là mt chui hot đng có tính cht vô hình và trong đó din ra s tng
tác gia khách hàng và các nhân viên tip xúc vi khách hàng, các ngun lc vt
cht, hàng hóa hay h thng gii quyt nhng vn đ ca khách hàng”.
Theo nghiên cu ca A Zeithaml và Mary J Bitner (1999) “Dch v là nhng
hành vi, quá trình và cách thc thc hin mt công vic nào đó nhm to ra giá tr
s dng và đng thi làm tha mãn nhu cu và mong đi ca khách hàng”.
Tóm li, hu ht các nghiên cu đu xem dch v bao gm tt c nhng hot
đng kinh t to ra sn phm không mang tính vt cht đc sn xut và tiêu th
đng thi và mang li nhng giá tr gia tng vô hình. Dch v là mt quá trình bao
gm các hot đng phía trc và các hot đng phía sau ni mà khách hàng và nhà
cung cp dch v tng tác vi nhau nhm làm hài lòng nhu cu ca khách hàng
cng nh to ra giá tr gia tng cho khách hàng.
1.1.1.2 Tính cht dch v.
Theo Kotler và Amstrong (2004), dch v có các đc tính sau:
̇ Tính không th tách ri (Inseparability): Mt dch v không th tách thành
hai giai đon: Giai đon to thành và giai đon s dng dch v. S to thành
và s dng ca hu ht các dch v s xy ra đng thi vi nhau. Do đó
khách hàng là mt thành viên trong quá trình dch v.
̇ Tính không đng nht (Variability): Tính không đng nht đây mun nói
đn s khác nhau ca các mc đ thc hin dch v. Có ngha là dch v có
th đc xp hng t rt kém cho đn rt hoàn ho. Tính không đng nht
liên quan đn s bin thiên cao trong vic thc hin dch v.
2
̇ Tính vô hình (Intangibility): Tính vô hình ca dch v chính là tính cht
không th s mó hay cm nm dch v, không có hình dng c th nh mt
sn phm. Nhng kinh nghim v dch v khách hàng thng bao gm mt
chui các hot đng. Mi hot đng đi din cho mt vài tng tác gia t
chc cung cp dch v vi khách hàng.
̇ Tính không lu tr đc (Perishability): Dch v không th đc ct đi và
sau đó ly ra dùng. Mt dch v s bin mt nu ta không s dng nó. Dch
v không th tn tr, vì vy mt dch v không th đc sn xut, tn kho và
sau đó đem bán. Sau khi mt dch v đc thc hin xong, không mt phn
nào ca dch v có th phc hi li đc. gim nh hng ca tính cht
không tn tr đc ca dch v, ngi ta c gng bán các dch v mc cao
nht ca nó.
1.1.2 Khái nim dch v ngân hàng và các loi dch v ngân hàng
1.1.2.1 Khái nim dch v ngân hàng
Cho đn nay, có khá nhiu quan đim khác nhau v dch v ngân hàng. Theo
cun “Nghip v Ngân hàng hin đi” ca tác gi Nguyn Minh Kiu, hu ht các
hot đng nghip v ca ngân hàng thng mi đu gi là dch v ngân hàng. C
th hn, dch v ngân hàng đc hiu là các nghip v ngân hàng v vn, tin t,
thanh toán… mà ngân hàng cung cp cho khách hàng nhm đáp ng nhu cu kinh
doanh, sinh li, sinh hot cuc sng, ct tr tài sn… ca h, nh đó ngân hàng thu
chênh lch lãi sut, t giá hay thu phí.
Nói đn dch v ngân hàng ngi ta thng gn nó vi hai đc đim: th
nht, đó là dch v mà ch có các ngân hàng vi nhng u th ca nó mi có th
thc hin mt cách trn vn và đy đ; th hai, đó là các dch v gn lin vi hot
đng ngân hàng không nhng cho phép ngân hàng thng mi thc hin tt yêu cu
ca khách hàng, mà còn h tr tích cc đ ngân hàng thng mi thc hin tt hn
chc nng ca ngân hàng thng mi.
nc ta, lnh vc dch v ngân hàng đc Lut T chc tín dng quy đnh
nhng không có đnh ngha gii thích. Theo Lut T chc tín dng s
3
47/2010/QH12 không nhc đn dch v ngân hàng, mà ch nhc đn các hot đng
ca Ngân hàng thng mi đó là: 1. Nhn tin gi không k hn, tin gi có k hn,
tin gi tit kim và các loi tin gi khác; 2. Phát hành chng ch tin gi, k
phiu, tín phiu, trái phiu đ huy đng vn trong nc và nc ngoài; 3. Cp tín
dng di các hình thc; 4. M tài khon thanh toán cho khách hàng; 5. Cung ng
các phng tin thanh toán; 6. Cung ng các dch v thanh toán.
Dch v ngân hàng là loi hình dch v xut hin sm nht trong các loi
hình dch v tài chính. Theo cách đnh ngha ca T chc Thng mi th gii
(WTO) đa ra trong Ph lc v dch v tài chính ca Hip đnh chung v thng
mi dch v (GATS) thì: Mt dch v tài chính là bt k dch v nào có tính cht tài
chính đc mt nhà cung cp dch v tài chính cung cp. Dch v tài chính bao gm
dch v bo him và dch v liên quan ti bo him, mi dch v ngân hàng và các
dch v tài chính khác (Ngoi tr bo him). iu đó có ngha dch v ngân hàng là
mt b phn cu thành dch v tài chính và trong bng phân ngành dch v ca
WTO nó đc chia thành 12 phân ngành c th sau: 1. Nhn tin gi và các khon
tin gi t công chúng; 2. Cho vay di mi hình thc bao gm: cho vay tiêu dùng,
th chp, bao thanh toán và các khon tài tr cho các giao dch thng mi khác; 3.
Cho thuê tài chính; 4. Tt c các khon thanh toán và chuyn tin, bao gm th tín
dng, th ghi n, th thanh toán, séc du lch và hi phiu ngân hàng; 5. Bo lãnh và
cam kt thanh toán; 6. T doanh hoc kinh doanh trên tài khon ca khách hàng, k
c trên th trng tp trung, th trng OTC hoc các th trng khác; 7. Phát hành
các loi chng khoán, bao gm c vic bo lãnh phát hành và đi lý phát hành (c
phát hành công khai và không công khai) và cung ng các dch v liên quan đn
hot đng phát hành; 8. Môi gii tin t; 9. Qun lý tài sn gm qun lý tin mt,
qun lý danh mc, tt c các hình thc qun lý đu t tp th, qun lý qu hu trí,
dch v y thác, lu ký và tín thác; 10. Dch v thanh toán và thanh toán bù tr đi
vi các tài sn tài chính, bao gm chng khoán, các sn phm phái sinh và các công
c có th chuyn nhng khác; 11. Cung cp và trao đi các thông tin tài chính, x
lý d liu tài chính và phn mm có liên quan ca các nhà cung ng dch v tài
4
chính khác; 12. Dch v t vn, môi gii và các dch v tài chính h tr khác liên
quan đn tt c các hot đng nói trên, bao gm c vic tham chiu và phân tích tín
dng, nghiên cu, t vn đu t và đu t theo danh mc, t vn đi vi các hot
đng mua li và tái c cu doanh nghip cng nh xây dng chin lc.
Ngoài ra, dch v ngân hàng cn đc hiu theo hai phm vi rng và hp.
Theo ngha rng, dch v ngân hàng là toàn b hot đng tin t, tín dng, thanh
toán, ngoi hi… ca h thng ngân hàng vi doanh nghip và công chúng. Quan
nim theo ngha rng này đc s dng đ xem xét lnh vc dch v ngân hàng
trong c cu kinh t ca mt quc gia. Theo ngha hp, dch v ngân hàng ch bao
gm nhng hot đng ngoài chc nng truyn thng (nh huy đng vn và cho
vay). Quan nim này ch nên dùng đ nghiên cu s phát trin các dch v ngân
hàng mi và c cu các dch v ngân hàng mi trong hot đng ca ngân hàng.
Tóm li, có th hiu khái quát v dch v ngân hàng nh sau: “Dch v ngân hàng
bao gm tt c các dch v đc ngân hàng cung cp cho khách hàng”.
¬ c trng dch v ngân hàng
Các dch v tài chính nói chung và dch v ngân hàng nói riêng thng có
nhng đc trng c bn nh sau:
- Tính vô hình: các dch v tài chính thng là mt kinh nghim hay là mt
quá trình. Ngi mua dch v tài chính thng không nhìn thy hình thái vt
cht c th ca loi hình dch v, và vì vy rt khó đánh giá cht lng và so
sánh nh hàng hóa hu hình khác trc khi mua, mà ch có th cm nhn
thông qua các tin ích ca dch v mang li.
- Sn xut và phân phi sn phm din ra đng thi: chu k mt sn phm
thng đc chia làm hai giai đon, đó là to ra sn phm và tiêu dùng sn
phm. Riêng đi vi hàng hóa và các sn phm dch v tài chính, chúng to
ra ngay khi khách hàng có nhu cu và thng đc bán trc khi chúng đc
to ra.
- Dch v ngân hàng do nhiu yu t cu thành: Mt sn phm dch v tài
chính là s kt hp bi nhiu yu t k c bên trong ln bên ngoài t chc
5
cung cp. Yu t bên trong đó chính là nhân lc, t chc b máy x lý và
phân phi sn phm, công ngh… còn yu t bên ngoài đó là ngi mua và
th ch môi trng. Ngoài ra, nhiu yu t cu thành còn th hiu đó là s
tham gia ca các NHTM, đnh ch tài chính phi ngân hàng trong quá trình
cung ng sn phm.
- Tính không n đnh v cht lng: điu này hoàn toàn tùy thuc vào thi
đim cung cp dch v ngân hàng và nhân viên phc v.
- Tính d b sao chép: dch v ngân hàng v tính cht và hình thc rt d b
sao chép do sn phm ch là mt kinh nghim hay là mt quá trình. Do vy,
đ nâng cao kh nng thu hút khách hàng, các NHTM thng phi thng
xuyên nghiên cu đ to tính đc đáo riêng cho dch v mà ngân hàng mình
cung cp.
- S lng và s đa dng hóa các dch v ngân hàng ng vi s phát trin
kinh t xã hi và đc bit là s phát trin ca khoa hc k thut.
- Tính trách nhim liên đi và dòng thông tin hai chiu gia ngân hàng và
khách hàng.
- Tính liên kt gia các ngân hàng trong cung cp dch v.
- Tính ri ro.
1.1.2.2 Các loi dch v ngân hàng
1.1.2.2.1 Dch v ngân hàng truyn thng
Dch v NH truyn thng là nhng dch v đã đc NHTM cung cp lâu
nm, có quá trình hình thành và phát trin lâu dài và khách hàng đã quen thuc vi
nó.
¬ Dch v huy đng vn
Dch v huy đng vn là mt nghip v truyn thng, tuy không mang
li li nhun trc tip cho ngân hàng nhng dch v này có ý ngha quan trng đi
vi NHTM. ây là mt nghip v tài sn n góp phn hình thành nên ngun vn
hot đng ca các NHTM.
6
Trong dch v này, NHTM đc s dng các công c và bin pháp mà
pháp lut cho phép đ huy đng các ngun vn nhàn ri trong xã hi làm ngun vn
tín dng cho vay đáp ng nhu cu ca nn kinh t. Hot đng huy đng vn ca
NHTM bao gm:
o Nhn tin gi: Nhn tin gi là hình thc huy đng vn ch yu
ca các NHTM, bao gm tin gi thanh toán, tin gi có k hn, tin gi tit kim
không k hn, tit kim có k hn.
o Phát hành chng ch tin gi, trái phiu và các giy t có giá khác.
i vi nhóm khách hàng doanh nghip, ngun vn huy đng ch yu t
ngun tin gi thanh toán tm thi cha s dng và tin gi ký qu đm bo thanh
toán ca các doanh nghip ti ngân hàng. Ngun vn này thng xuyên bin đng
nhng giá vn r do áp dng mc lãi sut không k hn.
i vi nhóm khách hàng cá nhân, chi phí cao do đa bàn huy đng dàn tri,
khách hàng cá nhân thng la chn loi hình sn phm tin gi có k hn vi mc
đích tích ly. Cn c vào các điu kin v kinh t xã hi, mt bng lãi sut ti đa
bàn, nhu cu ca ngân hàng mà tng ngân hàng s có nhng đ xut lãi sut huy
đng phù hp. Do đó, giá vn huy đng cao và không đng nht gia các đa bàn.
Có th nói nghip v huy đng vn góp phn gii quyt đu vào ca ngân
hàng. Trong đó, huy đng vn t khách hàng cá nhân đc bit là sn phm huy đng
vn có k hn chim t trng ln trong hot đng huy đng vn ca NH.
¬ Dch v cp tín dng
Theo Lut các T chc Tín dng nm 2010 s 47/2010/QH12 do
Quc hi ban hành thì cp tín dng là vic tha thun đ t chc, cá nhân s dng
mt khon tin hoc cam kt cho phép s dng mt khon tin theo nguyên tc có
hoàn tr bng nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bo
lãnh ngân hàng và các nghip v cp tín dng khác.
Dch v cp tín dng là hot đng cu thành nên tài sn có và có ý
ngha quan trng đi vi kh nng tn ti và phát trin ca mi ngân hàng.
7
NHTM đc cp tín dng cho doanh nghip, cá nhân và h gia đình
các khon vay ngn hn, trung hn và dài hn, di hình thc cho vay sn xut kinh
doanh, cho vay cm c s tit kim, cho vay tiêu dùng, cho vay bt đng sn, cho
vay du hc, chit khu, tái chit khu, các dch v bo lãnh, cho thuê tài chính và
các hình thc khác theo quy đnh ca pháp lut.
Các khon vay ca đi tng khách hàng là các doanh nghip ln
thng là nhng món vay tng đi ln nhng tng s lng món vay không nhiu.
Ngc li, các khon vay ca đi tng khách hàng là cá nhân và DNVVN thng
là nhng món vay tng đi nh nhng tng s lng món vay li nhiu. Do đó,
chi phí qun lý ngân hàng b ra cho các món vay này thng s cao hn các loi
hình cho vay khác, tuy nhiên đó là mt th trng ln và đy tim nng. Chính vì
vy mà các NHTM hin nay đang rt tp trung vào phát trin các dch v tín dng
nhm tng th phn cng nh gia tng li nhun ngân hàng.
¬ Dch v thanh toán
ây là dch v quan trng và có tính đc thù ca NHTM, nh dch v này
mà các giao dch thanh toán ca toàn b nn kinh t đc thc hin thông sut và
thun li, đng thi, qua hot đng này mà góp phn làm gim lng tin mt lu
hành trong nn kinh t.
Ngân hàng thc hin các giao dch thanh toán ca khách hàng bng cách
trích tin t tài khon ca ngi chuyn sang tài khon ca ngi th hng thông
qua nghip v k toán ca ngân hàng. Các phng tin thanh toán thông dng bao
gm: Thanh toán bng y nhim thu, y nhim chi, bng séc, bng th thanh toán…
Vic các NHTM cung ng dch v thanh toán mang li li ích cho các
ch th trong nn kinh t thông qua vic tr giúp thanh toán không dùng tin mt,
thanh toán vt phm vi lãnh th ca mt quc gia, góp phn ci thin đáng k hiu
qu ca quá trình thanh toán, làm cho các giao dch kinh doanh ca khách hàng tr
nên d dàng, thun tin, nhanh chóng và đm bo tính an toàn cho c ngi tr tin
và ngi nhn tin. ng thi, thông qua nghip v này đã to điu kin cho
8
NHTM huy đng đc vn t khách hàng và hng đc mt khon phí nht đnh,
góp phn làm tng khon thu phí dch v ca ngân hàng.
¬ Các loi dch v khác
Ngoài nhng dch v ch yu nói trên, các NHTM còn đc thc hin
các dch v khác phù hp vi chc nng nghip v ca mình, đng thi không b
lut pháp nghiêm cm nh dch v ngân qu, dch v kinh doanh ngoi hi, kinh
doanh vàng, dch v t vn tài chính tin t, qun lý tài sn và y thác đu t, dch
v bo lãnh, các dch v bo qun giy t có giá, cho thuê t két st…
1.1.2.2.2 Dch v ngân hàng hin đi
Bên cnh dch v NH truyn thng, dch v NH hin đi là nhng dch v
mi đc các NHTM cung cp trên c s vn dng các k thut và công ngh mi,
mang li nhng tin ích mi cho khách hàng. C th là:
¬ Dch v th
Là mt dch v ngân hàng đa tin ích ra đi trên nn tng công ngh mi.
Th đc xem là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt, đc phát hành
bi các ngân hàng, các đnh ch tài chính mà ngi ch th có th s dng đ thanh
toán tin hàng hóa, dch v, chuyn khon, vn tin s d hoc rút tin mt và vô s
tin ích khác ti các ngân hàng, các phòng giao dch ngân hàng, các c s chp nhn
thanh toán th hoc các máy rút tin t đng (ATM).
Hin nay trên th gii cng nh ti Vit Nam, có rt nhiu loi th khác
nhau, vi nhng đc đim cng nh công dng rt đa dng và phong phú.
T đó, th có th phân loi theo mt s tiêu chí sau:
o Phân loi theo công ngh sn xut, có ba loi th: Th khc ch ni,
th bng t (Magnetic stripe) và th thông minh hay còn gi là Smart card.
o Phân loi theo ch th phát hành, có hai loi th: Th do Ngân hàng
phát hành (Bank card) và th do T chc phi ngân hàng phát hành.
o Phân loi theo hn mc tín dng, có hai loi th: Th vàng (Gold
card) và th chun (Standard card).
9
o Phân loi theo phm vi s dng, có hai loi th: Th ni đa (th
ATM) do các ngân hàng trong nc phát hành, ch s dng trong phm vi lãnh th
Vit Nam và th quc t đc lu hành trên toàn th gii và rt ph bin ti các
nc phát trin.
Ngày nay hai loi th Visa và Master đc s dng ph bin và chim lnh
hoàn toàn th trng th NH trên th gii v s lng phát hành và doanh s thanh
toán.
Phân loi theo tính cht thanh toán ca th, có hai loi th: Th tín dng
(Credit card) và th ghi n (Debit card).
o Th tín dng: Là th đc s dng đ thanh toán tin hàng hóa,
dch v hoc rút tin vi tính nng ni bt là nhà phát hành th cho ngi tiêu dùng
mn tin đ tr cho ngi bán hàng, ri tr li sau. Th tín dng cho phép ngi
tiêu dùng có th "xoay vòng" món n vi chi phí là tin lãi.
o Th ghi n: Là th đc s dng đ thanh toán tin hàng hóa, dch
v hoc rút tin mt vi s tin s dng là s d có trên tài khon cá nhân.
Vic phát hành và thanh toán th ca các NHTM góp phn quan
trng cho NHTM trong công tác huy đng vn, tng thu dch v và có th tp trung
vn tin gi vào ngân hàng, gim thiu ri ro, chng tham nhng, trn thu…
Phát trin dch v th cng là mt bin pháp đ tng v th ca mt ngân
hàng trên th trng. Ngoài vic xây dng đc mt hình nh thân thin vi tng
khách hàng cá nhân, qung bá thng hiu ca các NHTM, vic trin khai thành
công dch v th cng khng đnh s tiên tin v công ngh ca mt ngân hàng. Các
sn phm dch v th có tính chun hóa, quc t hóa cao là nhng sn phm dch v
thc s có kh nng cnh tranh quc t trong quá trình hi nhp kinh t th gii và
khu vc. Chính vì vy, dch v th đã và đang đc các ngân hàng hot đng ti
Vit Nam nhìn nhn nh là mt li th cnh tranh ht sc quan trng trong cuc đua
nhm ti khi th trng dch v NH.
10
¬ Dch v ngân hàng đin t
Vi dch v ngân hàng đin t, khách hàng có kh nng truy nhp t xa
nhm: vn tin tài khon, thc hin các giao dch thanh toán, yêu cu gi tit kim
hoc các yêu cu khác liên quan đn tài khon ca mình thông qua vic kt ni
mng máy tính ca mình vi ngân hàng qun lý tài khon.
Nu coi ngân hàng cng nh mt thành phn ca nn kinh t đin t, mt
khái nim tng quát nht v ngân hàng đin t có th đc din đt nh sau: “Ngân
hàng đin t là ngân hàng mà tt c các giao dch gia ngân hàng và khách hàng
(Cá nhân và t chc) da trên quá trình x lý và chuyn giao d liu s hóa nhm
cung cp sn phm dch v ngân hàng”.
Hin nay, ngân hàng đin t tn ti di hai hình thc: Hình thc ngân
hàng trc tuyn, ch tn ti da trên môi trng mng internet, cung cp dch v
100% thông qua môi trng mng; và mô hình kt hp gia h thng NHTM truyn
thng và đin t hóa các dch v truyn thng, tc là phân phi nhng sn phm
dch v c trên nhng kênh phân phi mi. Ngân hàng đin t ti Vit Nam ch yu
phát trin theo mô hình này vi mt s loi hình dch v đc trng nh:
o Call center: Là dch v cung cp s đin thoi c đnh ca trung
tâm cho khách hàng m tài khon ti bt k chi nhánh nào. Khách hàng có th gi
đn s đin thoi này đ đc cung cp thông tin và gii đáp thc mc liên quan đn
tài khon ca mình và nhng thông tin khác.
o Phone banking: Là dch v giúp khách hàng có th mi lúc - mi
ni dùng đin thoi c đnh, di đng đu có th nghe đc các thông tin v sn
phm dch v ngân hàng, thông tin tài khon cá nhân qua h thng tr li t đng
bng đin thoi. Khách hàng ch cn phng tin đn gin là đin thoi kt ni vào
h thng Phone banking đ nghe các thông tin v ngân hàng theo yêu cu mi ni
trong phm vi c nc và quc t.
o Mobile banking: Là hình thc thanh toán trc tuyn qua mng đin
thoi di đng, phng thc này nhm giúp khách hàng có th thc hin các lnh
thanh toán các món tin có giá tr nh và cp nht đc các thông tin liên quan đn
11
tài khon, t giá, lãi sut, chính sách khuyn mi… mà không cn phi trc tip đn
ngân hàng.
o Home banking: Khách hàng giao dch vi ngân hàng qua mng ni
b do ngân hàng xây dng riêng. Các giao dch đc tin hành ti nhà thông qua h
thng máy tính ni vi máy tính ca ngân hàng trên c s s đin thoi đã đc
đng ký trc vi ngân hàng. Thông qua dch v này, khách hàng có th thc hin
các giao dch chuyn tin, xem sao kê tài khon, vn tin t giá, lãi sut…
o Intetnet banking: Là dch v có tin ích tng t nh dch v Home
banking, ch khác ch là khách hàng có th s dng dch v này thông qua mng
internet thông dng, do đó rt thun tin cho khách hàng. Tuy nhiên, đ phát trin
dch v này mt cách an toàn thì đòi hi h thng ngân hàng phi có mt h thng
bo mt đ mnh đ có th đi phó vi ri ro trên phm vi toàn cu. Do đó, hin
nay, có mt s ngân hàng cung cp dch v Internet banking nhng ch mi mc
cho phép truy cp v thông tin tài khon, cha thc hin đc các giao dch chuyn
tin vi các tài khon khác hoc thanh toán qua tài khon.
1.1.3 Khái nim v cht lng dch v
Cht lng dch v là vô hình, khách hàng nhn đc sn phm này thông
qua các hot đng giao tip, nhn thông tin và cm nhn. Khách hàng ch có th
đánh giá đc cht lng dch v sau khi đã mua và s dng dch v.
Theo Parasuraman, Zeithaml và Berry (1988): “Cht lng dch v là cm
nhn ca khách hàng v mt dch v cùng loi xng vi k vng trc đó ca h,
k vng trong cht lng dch v là nhng mong mun ca khách hàng mà nhà
cung cp phi thc hin. Cht lng dch v đc xem nh khong cách gia mong
đi v dch v và nhn thc ca khách hàng khi s dng dch v.
Trc khi s dng dch v, khách hàng đã có sn trong đu mt “Kch bn”
v dch v đó và k vng thc t s đc nh vy. Khi nhà cung cp đa ra dch v
di mc k vng ca khách hàng thì h s cm thy không hài lòng.
Theo Lewis và Booms (1983) thì: “Cht lng dch v là s đo lng mc
đ dch v đc đa đn khách hàng tng xng vi mong đi ca khách hàng tt