THẨM ĐỊNH DỰ ÁN THỦY ĐIỆN VĨNH SƠN 4.PDF

B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH

NGUYN QUC ANH


THMăNH D ÁN THYăINăVNHăSNă4



LUNăVNăTHCăSăCHệNHăSỄCHăCỌNG




TP. H CHÍ MINH ậ NMă2013








B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH

CHNGăTRỊNHăGING DY KINH T FULBRIGHT


NGUYN QUC ANH

THMăNH D ÁN THYăINăVNHăSN 4
Ngành: Chính Sách Công
Mã s: 60340402

LUNăVNăTHCăSăCHệNHăSỄCHăCỌNG

NGIăHNG DN KHOA HC:
1. GS. TS. DAVID O. DAPICE
2. Ths. NGUYN XUÂN THÀNH



TP. H Chí Minh ậ Nmă2013

i

LIăCAMăOAN

Tôi camăđoanălunăvnănƠyăhoƠnătoƠnădoătôiăthc hin.ăCácăđon trích dn và s liu s dng
trong lunăvnăđuăđc dn ngunăvƠăcóăđ chính xác cao nht trong phm vi hiu bit ca
tôi. LunăvnănƠyăkhôngănht thit phnăánhăquanăđim caăTrngăi hc Kinh t thành ph
H ChíăMinhăhayăChngătrìnhăGing dy Kinh t Fulbright.

Thành ph H Chí Minh, ngày 31 thángă05ănmă2013
Tác gi lunăvn


Nguyn Quc Anh

ii

LI CMăN

Trân trng gi li cmănăđn các thy, côătrongăChngătrìnhăGing dy Kinh t Fulbrightăđƣă
tnătìnhăgiúpăđ tôi trong sut quá trình hc tpăcngănhăthi gian thc hin lunăvnăắThm
đnh D án thyăđinăVnhăSnă4”.
Tôiăcngătrơnătrng gi li cmănăđn các anh ch  S Nông NghipăBìnhănh, Công ty
TNHH Khai thác công trình Thy liăBìnhănh và Công ty TNHH Tăvn Xây dngăVnhă
Thành đƣătoăđiu kin cho tôi tip cn các s liu liênăquanăđn lunăvn.
Cmănăcác anh ch khóa hc MPP4, các thy phòng Tin hc và Cán b Thăvin caăChng
trình Ging dy Kinh T Fulbrightăđƣăluônăđng viên, h tr tôi trong sut quá trình làm lun
vn.
Chân thành cmănă!

iii

TÓM TT

Vic xây dng các thyăđin va và nh theo quy hoch có th bùăđpălngăđin thiu ht
tm thi hin nay,ăquaăđóăgiúpătit kim ngoi t cho nn kinh t. Tuy nhiên, thyăđin va và
nh có dung tích ít, kh nngăctălăkém liăchaăcóăquyăch vn hành liên h cht ch nên li
íchăthuăđc có th thpăhnănhng khon chi phí tim n mà nn kinh t phi gánh chu.
D án thyăđinăVnhăSnă4ăđc xây dngăđ tn dng hiu qu scănc trên dòng sông
Kone. Kt qu thmăđnh kinh t cho thy,ăkhiătínhătoánăđyăđ các ngoi tác tiêu cc mà d
án có th gơyăraăchoămôiătrng và các hotăđng kinh t khác nhănguyăc x lătim n hàng
nm,ănguyăcă lƠmăgiaătngăthit hi hnăhánăhƠngă nm đi vi nông nghip, phá rng làm
gim chtălng sng ca môiătrng t nhiên thì d án có NPV âm gn 47.919 triuăđng và
IRR kinh t ch đt 7,61%.ăiu này cho thy, d án không có hiu qu v mt kinh t.
K vng đc cp phépăđuătăcaăCTăcngăkhôngăhp lý. Nuăđngătrênăgócăđ giáăđin
theoă đ xut caă CT là 5,56 cents/kWh thì tính toán cho thy, d án TVS4 kh thi tài
chính, và tr đc n. Tuy nhiên, thc t là EVN ch muaăđin vi giá 4 cents/kWh, và vi giá
này thì d án không có hiu qu tài chính.ăóălƠăchaăk, nu nhìn ri ro tng th ca d án thì
xác sut kh thi tài chính viăgiáăđin 5,56ăcents/kWhăcngăch khong 48,9%, nuănhăCTă
không có kinh nghim trong vic tit kim ti thiu các chi phí nhăđ xut.
D án không kh thi kinh t vƠăcng không kh thi tài chính. Vì vy, kin ngh là không cho
phépăđuăt.

Theo tình hung d án, ngoi tác tiêu cc v môiătrng làm tng chi phí kinh t giaătngălên
đn 1,63 ln. Vì vy, kin ngh các d án thmăđnh thyăđin va và nh đc duyt cn phi
có lng hóa c th các ngoiătácănƠyăđ tránh la chn nhm d án không hiu qu, làm gim
phúc li ca nn kinh t.


iv

MC LC
LIăCAMăOAN i
LI CMăN ii
TÓM TT iii
MC LC iv
DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT vi
DANH MC CÁC BNG BIU viii
DANH MC  TH, HÌNH V,ăSă ix
DANH MC PH LC x
CHNGă1.ăGII THIU 1
1.1 Bi cnh và vnăđ chính sách 1
1.2 Mô t d án 3
1.3 Mc tiêu và câu hi nghiên cu 4
1.4 B cc ca lunăvn 4
CHNGă2.ăKHUNGăPHỂNăTệCH 5
2.1 Khung phân tích kinh t 5
2.1.1 Nhn dngăvƠăphngăphápăcălng li ích kinh t 5
2.1.2 Nhn dngăvƠăphngăphápăcălng chi phí kinh t trc tip 6
2.1.3 Nhn dngăvƠăphngăphápăcălng các ngoi tác tiêu cc 6
2.1.4 Chi phí vn kinh t 10
2.1.5ăánhăgiáăhiu qu d án v mt kinh t 11
2.2 Khung phân tích tài chính 11

2.2.1 Nhn dngăvƠăphngăphápăcălng li ích tài chính 11
2.2.2 Nhn dngăvƠăphngăphápăcălng chi phí tài chính 11
2.2.3 Chi phí vn tài chính 12
2.2.4ăánhăgiáăhiu qu v mt tài chính 12
v

CHNGă3.ăPHỂNăTệCHăKINHăT 14
3.1ăPhíăthng ngoi hi, các h s chuynăđi và các ngoi tác tiêu ccăhƠngănm 14
3.1.1ăPhíăthng ngoi hi 14
3.1.2 Các h s chuynăđi 14
3.1.3 Các ngoi tác tiêu ccăhƠngănm 17
3.2 Kt qu phân tích kinh t 18
3.3ăPhơnătíchăđ nhy 19
3.4 Phân tích ri ro bng mô phng Monte Carlo 22
CHNGă4.ăPHỂNăTệCHăTÀIăCHệNH 24
4.1 Các thông s căs 24
4.2 Báo cáo thu nhp 26
4.3ăBáoăcáoăngơnălu 27
4.4 Kt qu phân tích tài chính 27
4.5ăiu chnhăđ huyăđngăđc vn t ngân hàng 29
4.5.1 Lp qu an toàn n vay 29
4.5.2 Gim vnăvayătngăt l góp vn 29
4.5.3ăƠmăphánăli hpăđng vay n vi ngân hàng 29
4.6ăPhơnătíchăđ nhy 30
4.7 Phân tích ri ro bng mô phng Monte Carlo 34
4.8 Phân tích phân phi 37
CHNGă5.ăKT LUN VÀ KIN NGH CHÍNH SÁCH 38
5.1 Kt lun 38
5.2 Kin ngh chính sách và bài hc rút ra 39
5.3 Hn ch ca lunăvn 39

TÀI LIU THAM KHO 40
PH LC 44
vi

DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT

T vit tt
Tên theo ting Anh
Tên theo ting Vit
ADB
Asian Development Bank
Ngân hàng phát trin châu Á
CAPM
Capital Asset Pricing Model
Môăhìnhăđnh giá tài sn vn
CT

Ch đuăt
CF
Conversion Factor
H s chuynăđi
CO
2
Carbon Dioxide
KhíăCacbonăđioxit
CO
2
e
Carbon Dioxide Equivalent
Quiăc v gim phát thi khí

CSH

Ch s hu
DSCR
Debt Service Coverage Ratio
H s an toàn tr n
VT

năv tính
EOCK
Economic Opportunity Cost of Capital
Chiăphíăcăhi kinh t ca vn
EIRR
Economic Internal Rate of Return
Sut sinh li kinh t ni ti
EVN
Vietnam Electricity
TpăđoƠnăin lc Vit Nam
GTGT
Value Added Tax
Giá tr giaătng
ha
Hecta
Héc-ta
IMF
International Monetary Fund
Qu tin t quc t
IRR
Internal Rate of Return
Sut sinh li ni ti

IRR
CT


Sut sinh li ni ti ca ch đuăt
IRR
TT


Sut sinh li ni ti ca tngăđuăt
Kwh
Kilowatt Hour
Ki ậ lô ậ oát gi
MW
Megawatt
Mê ậ ga ậ oát
m
2
Square Meters
Mét vuông
m
3
Cubic Meters
Mét khi
NHPT

Ngân hàng Phát trin Vit Nam
NHTM

NgơnăhƠngăthngămiătrongănc

NN&PTNT

Nông nghip và Phát trin nông thôn
NPV
Net Present Value
Giá tr hin ti ròng
NPV
e
Economic Net Present Value
Giá tr hin ti ròng kinh t
NPV
f


Giá tr hin ti ròng tài chính
vii

NPV
CT


Giá tr hin ti ròng ca ch đuăt
NPV
TT


Giá tr hin ti ròng ca tngăđuăt
TT

Tngăđuăt

TVS4

ThyăđinăVnhăSnă4
TNHH

Trách nhim hu hn
UBND

y ban Nhân dân
USD
United States Dollar
ngăđô-la M
VND
Vietnamese Dong
VităNamăng
WACC
Weight Average Cost of Capital
Chi phí vn bình quân trng s
WB
World Bank
Ngân hàng Th gii

viii

DANH MC CÁC BNG BIU

Bng 1.1: Công sut lpăđt c nc 1
Bng 3.1: Tóm tt kt qu tính toán các CF 14
Bng 3.2:ăNgơnăluăkinhăt thc tóm tt 19
Bng 3.3:ăPhơnătíchăđ nhy kinh t theo công sut nhà máy 20
Bng 3.4:ăPhơnătíchăđ nhy kinh t theoăgiáăđin 20
Bng 3.5:ăPhơnătíchăđ nhy kinh t theo tng mc đuăt 21
Bng 3.6:ăPhơnătíchăđ nhy kinh t theoăphíăthng ngoi hi 21
Bng 3.7:ăPhơnătíchăđ nhy kinh t theo h s lngăkinhăt caălaoăđng ginăđn 22
Bng 3.8: Kt qu phân tích mô phng kinh t 23
Bng 4.1: Chi phí s dng vn ca d án 25
Bng 4.2:ăChiăphíăđuătăthcă(khôngătínhăđnălƣiăvayăđc vn hóa) 25
Bng 4.3: Tóm tt kt qu phơnătíchătƠiăchínhădanhănghaătheoăgiáăđin 5,56 cents/kWh 27
Bng 4.4: Tóm tt kt qu phơnătíchătƠiăchínhădanhănghaătheoăgiáăđin 4 cents/kWh 28

Bng 4.5: Kt qu tính toán các tình hungăđƠmăphánăơnăhn n 30
Bng 4.6:ăPhơnătíchăđ nhy tài chính theo lm phát VND 31
Bng 4.7:ăPhơnătíchăđ nhy tài chính theo lm phát USD 32
Bng 4.8:ăPhơnătíchăđ nhy tài chính theo công sut nhà máy 32
Bng 4.9:ăPhơnătíchăđ nhy tài chính theoăgiáăđin 33
Bng 4.10:ăPhơnătíchăđ nhy tài chính theo tng mcăđuăt 33
Bng 4.11:ăPhơnătíchăđ nhy tài chính theo chi phí vn hành và boădng 34
Bng 4.12: Kt qu phân tích mô phng tài chính 36





ix

DANH MCă TH, HÌNH V,ăSă

Hình 1.1: D báo kh nngălpăđt và nhu cu công sut 1
Hình 3.1: Xác sut ca tng mc tng mcăđuătăsoăviămôăhìnhăcăs 23
Hình 4.1: Dng phân phi ca lmăphátăVNDătrongă20ănmăgn nht 35
Hình 4.2: Dng phân phi ca lmăphátăUSDătrongă20ănmăgn nht 35

x

DANH MC PH LC

Ph lc 1: Bnăđ v trí d án 44
Ph lc 2: Các thông s chính ca d án 45
Ph lc 3: Săđ cu trúc d án 47
Ph lc 4: H s chuynăđi ca chi phí thit b. 48
Ph lc 5: H s chuynăđi ca chi phí vn hành và boădng. 49
Ph lc 6: Giá kinh t ca rng 50
Ph lc 7: Thit hi k vngădoălăltăhƠngănm 52
Ph lc 8: Thit hi k vng do hnăhánăhƠngănm 52
Ph lc 9:ăNgơnăluăkinhăt thcăquaăcácănmă(triuăđng) 54
Ph lc 10:ăPhơnătíchăđ nhy mt chiu kinh t vi tt c các bin s không th ci thin NPV
kinh t 56
Ph lc 11: Chi tit phân tích mô phng kinh t 59
Ph lc 12: Tính toán chi phí s dng vn ca d án 60
Ph lc 13: Chi tit Thu sut thu Thu nhp doanh nghip d án phi chu 61
Ph lc 14: Chi tit chi phí biăthng,ătáiăđnhăc 61
Ph lc 15: Báo cáo thu nhpădanhănghaă(theoăgiáăCTăđ xut là 5,56 cents/kWh) 63

Ph lc 16:ăBáoăcáoăngơnăluătƠiăchínhădanhănghaă(theoăgiáăCTăđ xut là 5,56 cents/kWh)
66
Ph lc 17:ăTrng hp lp qu an toàn n vay 69
Ph lc 18: Gim vnăvay,ătngăt l góp vn 70
Ph lc 19:ăPhơnătíchăđ nhy viăthayăđi thu sut thu tƠiănguyênănc 70
Ph lc 20: Chi tit phân tích mô phng tài chính 71
Ph lc 21: Kt qu mô phng tài chính (theo giá CTăđ xut là 5,56 cents/kWh) 72


1

CHNGă1. GII THIU

1.1 Bi cnh và vnăđ chính sách
Mc dù trong nhng nmăgnăđơyănngă lc cung cpăđin ca VităNamăđƣăcóăs giaătngă
đángăk t 9.343ăMWăvƠoănmă2003ălênă19.735ăMWăvƠoănmă2010,ăvi tcăđ tngăbìnhăquơnă
11,3%/nmănhngăvnăkhôngăđápăngăđ nhu cu tiêu th đin trong c nc. Theo d báo
ca WB (2009), ngay c khi lyănmă2003ălƠmămc vi tcăđ tngătiăbìnhăquơnă11,3%/nmă
thìăđnănmă2020,ătng nhu cu công sut vn lnăhnăkh nngălpăđtă2.866ăMW.ăDoăđó,ă
Vit Nam luôn phi nhp khuăđin t Trung Quc và Lào trong nhngănmăqua, và có th là
trong thi gian ti.
Bng 1.1: Công sut lpăđt c nc
VT: MW
Nm
2003
2004
2005
2006
2007
2008

2009
2010
Công sut lpăđt
9.343
9.989
11.055
12.357
13.508
15.864
16.813
19.735
Ngun: Theo WB(2009).
Hình 1.1: D báo kh nngălpăđt và nhu cu công sut

Ngun: Theo WB(2009) và tính toán ca tác gi.
Vic nhp khuănngălngăđinămangăđn nhiu h ly cho nn kinh t,ătrongăđóăđin hình là
s ph thuc ngày càng ln dn ti b đi tác ép giá. C th, t khi nhp khuăđin t Trung
QucăvƠoăthángă7ănmă2005,ăEVNăđƣăkhôngăngngăgiaătngămc nhp miănm,ăt khong
2

200 triu kWh đƣătngălênăđn 4,67 t kWh vƠoănmă2011, và d kinătrongănmă2012ănhp
khong 4,65 t kWh. Nuă nhă vƠoă nmă 2008ă giáă muaă đin t Trung Quc mi ch 4,5
cents/kWh thì hină nayă đƣă tngă khongă 35%ă lênă đn 6,08 cents/kWh tc là gn
1.266ăđng/kWh (NgơnăhƠngănhƠănc Vit Nam, 2012).
Trong khi đó, thyăđin va và nh hoàn toàn có th bùăđp mc thiu ht tm thi trên vì d
kinăđnănmă2017,ătng công sut lpăđt ca thyăđin va và nh trên c nc s lênăđn
3.087 MW cnăc Quytăđnh s 1208/Q-TTg (Th tng Chính ph,ă2011).ăChaăk đn,
hin ti EVN ch muaăđin  các d án này vi giá khong 800 - 900ăđng/kWh. Thyăđin li
cóăchiăphíăđuătăvƠătngăchiăphíătrênă1ăđnăv MW thp nht, nhà máy thyăđin có tui th
lơuăhnăsoăvi hu ht cácănhƠămáyăphátăđin khác nên rt phù hp vi kh nngăca các CT

tănhơnăVit Nam.ăóălƠăchaăk đn trong bi cnh thâm ht ngân sách, ct gimăđuătăcôngă
nhăhin nay, thyăđin va và nh càng t rõ sc hp dn ca nó. ơyălà nhng lý do chính
mà mt s đ tài thmăđnhătrcăđơy ca hcăviênăChngătrìnhăGing dy Kinh t Fulbright
(Nguyn Nht Anh, 2012), (Nguyn Ngc Trân, 2010) cho thy thyăđin va và nh có hiu
qu kinh t và ch cnăđƠmăphánăđcăgiáăđin hp lý vi EVN thì có th có c hiu qu v
mt tài chính.
Tuy nhiên, s phát trin thyăđin va và nh trong nhngănmăquaălƠmăphátăsinhănhiu quan
ngi tiêu cc v môiătrng và nhăhng xuăđn các hotăđng kinh t khác:
Din tích rng b pháăthng lnăhnărt nhiu so vi các báo cáo nghiên cuăbanăđu (Chí
Nhơn,ă2012).ăTrongăkhiăđó,ăgiáăbiăthng rng và trng rng thì li rt nh so vi giá tr kinh
t thc ca rngăđi vi nn kinh t. VyămƠ,ăcácăCTăcònătrìăhoƣn, hoc không thc hin
cam kt trng rng thay th sauăkhiăđc cp phép xây dng.
Bên cnhăđó,ăvic gây ô nhim ngunănc h luănh hngăđnăđi sngăngiădơnădi
đp là hoàn toàn có th xy ra, nuănhăCTăkhôngăthc hin nghiêm túc công tác v sinh
lòng h trcăkhiătíchănc.
Các thyăđin va và nh có dung tích ít, kh nngăctălăkém.ăNhng vì li ích cc b, các
ch h thng him khi h mcănc v ngngăanătoƠnătrc khi bão v. Cng vi tình hình
binăđi khí hu din ra phc tp, thiăgianăquaăđƣăphátăsinhănhiu hinătng x lăchngălă
3

vƠoămùaămaăgơyăthit hi nghiêm trngănhătrng hp thyăđinăAăVngănmă2009,ăthy
đin sông Ba H nmă2010,ăthyăđinăSôngăTranhă2ănmă2011,ăthyăđin Tr Anănmă2012.
MùaămaălƠăvy, mùa hn các thyăđin va và nh cngăgơyăkhôngăítănhc nhiăchoăđng bào
 diăđp. GnăđơyălƠătrng hp  thyăđinăkmiă4,ăkhiămƠăch h quyt tâm gi ncăđ
hotăđng ht công sut nhm tiăđaăhóaăli nhun,ăthayăvìăđiu tităncăchoăvùngăđng bng
khô cn phía h lu.ăă
Cui cùng, vic xây dng thyăđin  các vùng núi sâu bucăđng bào dân tcăítăngi  đơyă
phi di chuyn v vùngătáiăđnhăc. Tuy nhiên, côngătácăđn bù, gii ta,ătáiăđnhăc,ănăđnh
sinh k còn nhiu bt cp.ăChaăk đn,ănguyăcăpháăhy hoàn toàn các giá tr vnăhóaăvt th
và phi vt th ca ca các đng bào dân tc là không nh.

Tóm li, vic xây dng thyăđin va và nh va có th bùăđp thiu htăđin tm thi giúp
tit kim ngoi t cho quc gia, va có li th v giá thành r phù hp vi bi cnh ngân sách
caăđtănc; nhngăthc t khi trin khai, li phát sinh nhiu vnăđ nghiêm trng đi vi môi
trng và các hotăđng kinh t khác. Vy,ăkhiătínhăđ chi phí kinh t ca các ngoi tác tiêu
cc thì d án thyăđin va và nh có còn hiu qu hay không?
1.2 Mô t d án
D án thyăđin Vnh Snă4 (TVS4)ălƠămtăđin hình cho vnăđ chính sách trình bày  trên.
Theo Quytăđnh s 2488/Q-BCN (B Công Nghip, 2006), công trình TVS4 là kiu thy
đinăsauăđp,ăđc xây dng trên sông Kone và nmăhoƠnătoƠnătrongăđa phnăxƣăVnhăKim,ă
huynăVnhăThnh, tnhăBìnhănh. Nhà máy TVS4 cách hpăluăsuiănc Miên và sông
Kone ( thngălu)ăkhong 300 m, cách nhà máy thyăđinăVnhăSnă1ă( h lu)ăkhong 1
km và cách trung tâm thành ph QuyăNhnăkhong 100 km v phía Tây Bc. Bnăđ mô t c
th ti Ph lc 1. Các thông s chính ca d án đc trình bày c th ti Ph lc 2.
D ánăđc thc hin bi Công ty c phnăuă tăVnhăSnătrênăcăs tăvn thit k bi
CôngătyăTNHHăTăvn ậ Xây dngăVnhăThƠnhăvi tng mcăđuătă(lƣiăvayăđc vn hóa
trong quá trình xây dng, có d phòng lm phát) là 649.836 triuăđng.ăTrongăđó,ăvayăđuătă
trongă nc là 298.140 triuă đng (khong 45,9%), vn ch s hu là 351.696 triuă đng
(khong 54,1%).ăVayăđuătătrongănc bao gm hai phn: vay Ngân hàng Phát Trin (NHPT)
và vay các ngơnăhƠngăthngămiătrongănc (NHTM). Khon vay NHPT là 149.070 triu
4

đng, vi lãi sutădanhănghaăc đnhălƠă11,4%/nm.ăThiăgianăvayălƠă10ănm.ăN gcăđc tr
đuătrongă8ănm,ăvi k hnălƠă1ănm/ln. Khon vay NHTM là 149.070 triuăđng, vi lãi
sutădanhănghaălƠă12%/nm.ăThi gian vay lƠă12ănm.ăN gcăđc tr đuătrongă10ănm,ăvi
k hnălƠă1ănm/ln. C hai khonăvayăđu giiăngơnătrongănmăxơyădng th II, th III và lãi
vay trong thi gian xây dngăđc nhp gc, n gc phi tr ngay t nmăđuătiênănhƠămáyăđiă
vào vn hành. Cu trúc d ánăđc minh ha ti Ph lc 3.
1.3 Mc tiêu và câu hi nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu caăđ tài là phân tích tính kh thi kinh t ca d ánăkhiăcóătínhăđn các
ngoi tác tiêu cc, phân tích tính kh thi tài chính ca d ánătrênăquanăđim tngăđuătă(TT)

và ch đuăt (CT). T đó,ăđaăraănhng gi ý chính sách có liên quan.
C th, lunăvnăs tr li các câu hi chính sách sau:
D án TVS4 có kh thi v kinh t hay không, nu phân tích kinh t có tính đn c các ngoi
tác tiêu cc?
D án TVS4ăcó kh thi v tài chính hay không?
1.4 B cc ca lunăvn
Sau khi trình bày bi cnh chính sách, mô t d án vƠăđ xut câu hi nghiên cu, lunăvnăđiă
vào trình bày khung phân tích kinh t vƠătƠiăchínhăđi vi d án  Chngă2. Trng tâm ca
chngănƠy là vicăđ xut các công c đánhăgiáăli ích và chi phí kinh t cóătínhăđn các
ngoi tác tiêu cc và các gi đnh.ăChngă3 s trình bày các h s chuynăđi, cùng các gi
đnhăđiăkèmăvƠăkt qu phân tích kinh t.ăChngă4 s trình bày các thông s chính, cùng các
gi đnhăđiăkèmăvƠăkt qu phơnătíchătƠiăchính,ătrongăđóăcó gii thích tiăsaoăCTăk vng
đc thc hin d án.ăSauăđó,ăđiu chnhăphngăán huyăđng vn ca d án đ boăđm tính
kh thi tr n, nhm tip cnăđc vn vay. Cui cùng, Chngă5 điăđn kt lun và kin ngh
chính sách kp thi v d ánătrênăcăs phơnătíchătrcăđó.


5

CHNGă2. KHUNG PHÂN TÍCH

Chngă nƠyătp trung làm rõ khung lý lună đ thmăđnh d ánăTVS4. Trng tâm gm
khungăphơnătíchăđánhăgiáătínhăhiu qu v mt kinh t và tài chính, có tínhăđn các ngoi tác
tiêu cc, và các gi đnh c th đi vi các thông s s dng trong quá trình phân tích.
2.1 Khung phân tích kinh t
2.1.1 Nhn dngăvƠăphngăphápăcălng li ích kinh t
Li ích kinh t ca d án là tng li ích kinh t trc tip, và các li ích do d án mang li
ngoi tác tích cc cho nn kinh t.
D ánăTVS4 có li ích kinh t trc tip là tngădoanhăthuă bánăđin cho nn kinh t. Hai
ngoi tác tích cc theo tham kho t cácăđ tƠiăđƣăthc hin và ý kin caăCTălƠ: ngun thu

t vic bán chng ch gim thi khi d ánăđc xây dngătheoăcăch sch (Nguyn Nht Anh,
2012), và toăđiu kin thun liăchoăgiaoăthôngăđi viăngi dân làng O3 trong khu vc d
án. Tuy nhiên, ti Vit Nam hinănayăchaăcóăd ánănƠoăbánăđc chng ch gim thi nên
lunăvn s khôngătínhăđn li ích này. Làng O3 là mt làng nh trong 6 làng caăxƣăVnhă
Kim, vì vy li ích t vic di chuyn thun tin nuăđcăxácăđnh s khôngăđángăk so vi
quy mô d ánănênăđ tƠiăcngăkhôngătínhăđn liăíchănƠy.ăNhăvy, li ích kinh t ca d án
đcăxácăđnh là tng doanhăthuăbánăđin ca nhà máy TVS4. Công thc:
Li ích kinh t =ăGiáăđin kinh t

Snălngăđinăthngăphm
Trongăđó,ăsnălngăđinăthngăphmăđc ly t báo cáo tin kh thi caăCT.ăSnălng
đinăthngăphmănhăđƣăphơnătíchălƠăđc s dngăđ bùăđpălngăđin nhp khu t Trung
Quc.ăDoăđó,ăd án ch cóătácăđng thay th,ăkhôngăcóătácăđngătiêuădùngătngăthêm.ăVìăvy,
giáăđin kinh t đcăxácăđnh là giá nhp khuăđin t Trung Quc cng vi li ích nh tit
kimăđc ngoi t cho Vit Nam.
Giáăđin kinh t = Giáăđin nhp khu t Trung Quc

(1+phíăthng ngoi hi)
6

2.1.2 Nhn dngăvƠăphngăphápăcălng chi phí kinh t trc tip
Chi phí kinh t trc tip ca d án là các chiăphíăđuătăbanăđu, chi phí thay th thit b  nmă
th 25ăkhiănhƠămáyăđiăvƠoăhotăđng, và chi phí vn hành và boădng đc chuynăđi t
chi phí tài chính thông qua các h s chuynăđi t giá tài chính sang giá kinh t. Thu tài
nguyênănc, thu thu nhp doanh nghip, và thu giá tr giaătng là các khon mc chi phí tài
chínhănhngăđơyăch là các khon chuyn giao t CTăsangăchoănhƠănc, nên xét v tng th
nn kinh t thì chúng có chi phí kinh t bng không; doăđó, hai khon mc này không tính vào
chi phí kinh t. Kt qu tính toán các h s CF đc tóm tt  Bng 3.1.
2.1.3 Nhn dngăvƠăphngăphápăcălng các ngoi tác tiêu cc
Các ngoi tác tiêu cc, mà c th lƠătácăđng xuăđnămôiătrng và gây nhăhng tiêu cc

đn các hotăđng kinh t khác, là mt phn trong chi phí kinh t ca d án.
Theo khungăđánhăgiáătácăđngămôiătrng ca WB (2008), đánhăgiáătácăđngămôiătrng cn
tr liăđc các câu hi: th nht, d án có làm thayăđiămôiătrng sng t nhiên không? Th
hai, d án có s dng rng hiu qu không? Th ba, d án cóăđm bo vnăhóaăvt th và phi
vt th trong khu vc không b nhăhng không? Th t,ăd án có boăđmăcôngătácătáiăđnh
c, năđnh sinh k choăđng bào các dân tcăítăngi không? Th nm,ăd án có boăđm tính
anătoƠnăđpăchoăngiădơnădi h luăkhông?ăTh sáu, d án có ti thiu hóa vic s dng
hóa chtăđc hi, boăđm sc kheăchoăcôngănhơnăvƠăngi dân trong khu vc không b nh
hng không? Cui cùng, d án có gim thiu hóa tranh chp gia hai quc gia không? Theo
đó,ă d án TVS4ăđc cho là có th gây ra nm tácăđngăđuătiên,ăvìătácăđng cui cùng
không nmătrongătrng hp ca d án, vƠătácăđng th sáu đc gn trong các tiêu chun xây
dng cht ch khi xây dngănhƠămáyănênăcngăkhôngăđc tính.

Vicăngnăđp,ătíchănc  TVS4 có th gây ô nhim ngunănc phá hyăđi sng ca h
thy sinh vt quý him và nhăhngăđn chtălngăncăti  h lu.ăng vtăđángăk
nht trong khu vc d án là loài cá chình gingăAnguillaăđc lit vào mcăđ s nguy cp
theo Sáchăđ Vit Nam
1
. Tuy nhiên, t đp TVS4ăđn bin có khong cách rt xa, li qua
nhiu thác ghnhădoăđóămcăđ nhăhng ca d ánăđn loài cá này là không ln. V cht


1
Vòngăđiăđc tóm gnănhăsau:ăcáătrng thành sng  vùngănc ngtăđ trng ri cht, trngătheoădòngănc
chy v vùng bin  h luăđng thi phát trin thành phôi, thành u trùng, thành cá chình con dng ng,ăđn khi
thành cá chình con thc th thìăbiăngc vào trong các sông, sui, h chaăđ sinh sngăvƠătrng thành.
7

lngănc h lu thì s ô nhim khó kim soát nht là sauăkhiătíchănc. Tuy nhiên, kinh
nghim t các ch h, công tác làm v sinh lòng h trcăkhiătíchănc là quan trng nhtăđ

gii quyt vnăđ này. Doăđó,ăchi phí v sinh lòng h s đc tham kho t các d án tngăt.
Theo kin ngh miăđơyăca B NN&PTNT (HiăDng,ă2012) v các d án thyăđin và
tham kho d án thyăđinăTrungăSn: ngoài biăthngăđt rng, CT còn phi trng rng
thay th. Tuy nhiên, rng có giá tr môiătrng quan trng, và giá tr này lnăhnărt nhiu so
vi các chi phí biăthng rng và trng rng hin nay. Theo nghiên cu caăVăTnăPhng
(2007) v các cánh rng Vit Nam, giá rng kinh t ca khu vc d án phi tính thêm: giá tr
luăgi CO
2
, giá tr hp th CO
2
, giá tr hn ch xóiămònăđt và điu titănc, giá tr ci to
đ phì và cung cp phân bón, giá tr đ li và giá tr tn ti. Rng  khu vc d án là rng
nghèo b khai thác kit qu, nên các yu t v tínhăđaădng sinh hc và giá tr cnh quan du
lchăkhôngăđcătínhăđn. Ngoài ra, doăkhôngăđ điu kinăđ kho sát nên lunăvn gi đnh
giáăđn bù rng cho tnh bng giá bán g trên th trng, vì vy c li ích và chi phí liên quan
đn lâm sn s khôngăđcătínhăđn.
Giá tr kinh t ca rng = Giá tr luăgi CO
2
+ Giá tr hp th CO
2

+ Giá tr hn ch xóiămònăđtăvƠăđiu titănc
+ Giá tr ci toăđ phì và cung cp phân bón
+ Giá tr đ li và giá tr tn ti
Trongăđó:ăgiá tr luăgi, hoc hp th CO
2
đcăxácăđnh theo công thc:
V
c
= M

c


V
c
Vi: V
c
là giá tr luăgi hoc hp th CO
2
ca rng theo ha.
M
c
là tr lng CO
2
đc rngăluăgi hoc hp th (tn CO
2
e/ha).
V
c
là giá bán tín ch cácbon CER trên th trngă(đng/tn CO
2
e)
Ngun: V Tn Phng (2007)
8

Giá tr hp th CO
2
, giá tr hn ch xóiămònăđtăvƠăđiu titănc đcătínhăhƠngănmăchoăđn
htăvòngăđi d án.ăTrongăkhiăđó,ăcácăgiáătr còn liăđc ghi nhn tn tht ngay t khi rng b
phá, gi s vƠoănmăxơyădngăđu tiên ca d án.

Trong khu vc d án, có 30 h dân tc BaNa phi di chuyn bt buc. Vì vy yêu cuăđt ra là
phi boăđm sinh k cho nhng h dân này và gim nh tácăđng phá hyăvnăhóaăvt th ca
đng bào dân tc BaNa. Hin nay, chính sách biăthng mi ch lƠmăđc  đnăbùăđt và
các tài sn thit hi trc tipăchaătínhăđn vic boăđm sinh k,ăvƠăcôngătácătáiăđnhăcăcònă
chmă(ngăNguyênăAnh,ă2007).ăDoăđó,ăkhon tin biăthng,ătáiăđnhăc đc gi đnh theo
nghiên cu ca Nguyn Ngc Trân (2010).
i vi bo tnăvnăhóaăvt th, hin nay  huynăVnh ThnhăđƣăcóănhiuănhƠăRôngăvnăhóaă
đc xây dng. Tuy nhiên, các nhƠăRôngăvnăhóa này chaăthc s đcăhng ng bi đng
bào BaNa vì còn tn ti bt cp trong thit k, và vn còn mt s đng bào quen vi np sinh
hot truyn thng. Hin ti,ăchaăcóăcác nghiên cu sâu v vnăđ này, nên lunăvnăt gi
đnh.
Vnăđ anătoƠnăđpăđc th hin qua vicăđm bo nhng tiêu chun k thut khi xây dng
h đ gim ti thiuănguyăcăv đp.ăNhngătrc trc phát sinh hin nay là: các ch h vì li
ích cc b không gim mcănc trong h v ngng anătoƠnătrcăkhiălăđn. Vì vy, cácăđp
thng chu áp lc v đp rt lnăkhiălăv, dnăđn phi x lăchngăl. Doăđó,ăcácătínhătoánă
đcăxemăxétătrênăphngădinănmănƠoăcngăx l. Tuyănhiên,ăluăvc sông Kone có nmăcóă
lănhngăcngăcóănmăhn hán. Vì vy, xác sut x lăđcăxácăđnh theo nghiên cu thyăvnă
luăvc sông Kone ca Nguyn Th ThoăHngăvƠăđ.t.g (2007).ăTheoăđó,ăxácăsut x lăd
kinăđc ly theo nhngănmămaătrung bình vƠămaănhiu. Bi vì, nhngănmămaăítăthìă
khôngăcóăl.ăGi đnh khi thyăđin x lăthìăthit hi do d án gây ra là thit hi ln nhtădoălă
trong quá kh, theo phân tích có và không có d án, thit hiătngăthêmădoăx lăhƠngănmăca
d ánăđc tính theo công thc (WB, 2007, trích trong Institute for Environmental Studies,
2009):

9

Thit hiădoăl
k vngăhƠngănm
=
Xác sut x l

d kin
hƠngănm
X (
Thit hiădoăl
ln nhtăđƣăcó
sauăkhiăđiu
chnh giá

-
Thit hiădoăl
bìnhăquơnăhƠngănm
sauăkhiăđiu chnh
giá
)
Trongăđó:
 Xác sut x lăd kinăđc tính theo công thc:
Xác sut x lăd kin hƠngănm =
S nmămaătrungăbình vƠămaănhiu
S nmăquanăsát

 nhăăhng ca vic x lăt đpăTVS4ăkhôngăth tácăđngăđn vùng h luăphíaă
diăđpănh Bình. Bi vì, dung tích ca h TVS4ăch bng khong
15
1
tng dung
tích các h cha trong phm vi t đpăTVS4ăđnăđpănhăBình.ăDoăđó,ălunăvnăgi
đnh phm vi t đpăTVS4ăđnăđpănhăBìnhălƠăcnăc đ tính thit hi k vng do
x l.ăTheo Chi cc ThngăkêăVnhăThnh (2012), thit hiădoălăca huyn bao gm
các thit hi v ngi và tài sn. Thit hi v tài sn gm có: các công trình phòng
chng lt,ăbƣoăvƠăcăs h tng; din tích cây trng, s lng vt nuôi, ô tô, tàu bè, nhà

xngăvƠătrng hc.
Cui cùng, mt trc trc phát sinh ti VităNamăliênăquanăđn sn xut nông nghip là: vào
nhngănmămaăít, thyăđin va và nh nhiu kh nngăs tr nc li, quaăđóălƠmăgiaătngă
thit hi hn hán. Phía h luă ca nhà máy TVS4ă cóă đpă nh Bình vi dung tích gn
226,21 triu m
3
chuyên phc v cho vic ctălăvƠăđiuăhòaănc cho vùng nông nghip trù
phúăphíaădi ca tnh. Vì vy, lunăvnăcnăc vào phmăviăti caăđpănhăBìnhăđ xác
đnh thit hi do hn hán k vng hàngănm:
Thit hi hn hán
k vngăhƠngănm
=
Xác sut hn hán
d kin
hƠngănm
X

T l nc
mtăđiădoăh
TVS4

X

Mt li ích kinh t
vì thiu
ncăti
Trongăđó:
 Xác sut hn hán d kinăđc tính theo công thc:
10

Xác sut hn hán d kin hƠngănm =
S nm maăít
S nmăquanăsát
 T l nc mtăđiădoăh TVS4ăđcăxácăđnh theo công thc:
T l nc mtăđiă
do h TVS4
=
Dung tích toàn b ca h TVS4
Dung tích hu ích ca h nh Bình
 H nh Bình là công trình trngăđim ca tnh, hu ht công sut h là phc v ti
tiêu cho nông nghip (Bìnhănh, 2013). H có dung tích thit k gn bng 50% tng
dung tích các h cha  tnh. H boă đm đ ti mt din tích rng ln trong c
nhngănmăhn hán,ăđinăhìnhănhănmă2012 (S NN&PTNTăBìnhănh, 2013). Vì
vy, d ánăTVS4ăkhôngălƠmăthayăđi đángăk dinătíchăti ca h nh Bình. Do
đó,ăs thayăđi ca chi phí kinh t tngăthêm gnănhăbng 0 khi xét trong dài hn. T
đó, lunăvnăch tính toán mt li ích kinh t tngăthêmăqua thayăđiănngăsut cây
trng:
Mt li ích kinh
t tngăthêmăvì
thiu ncăti
=
Giá tr kinh
t ca cây
trng
X
Din tích
cây trng
X (
Nngăsut
cây trng

sau khi có
đp
-
Nngăsut
cây trng
trc khi có
đp
)
Trongăđó:
Nngăsut cây trngătrc khi có đpănhăBìnhălƠănngăsut bình quân ca các
loi cây trng t nmă2006ăđnănmă2009.ăVƠătheoăđó,ănngăsut cây trng sau
khiăcóăđpănhăBìnhălƠănngăsut bình quân ca các loi cây trng t nmă2010ă
đnănmă2011.
2.1.4 Chi phí vn kinh t
Theo Quytăđnh s 2014/Q-BCN (B Công Nghip, 2007), các d ánăđin s dng vnătă
nhân đc yêu cu là có chi phí vn kinh t không thpăhn 10%. ThêmăvƠoăđó, theo chun
ca WB (trích trong Harvard Business School, 2004), sut sinh li kinh t ti thiu phi 10%
hoc 12% miă đc cho là s dng ngun lc kinh t hiu qu vi mt d ánă tngă t
TVS4. Vì vy, lunăvn ly chi phí vn kinh t là 10%.
11

2.1.5 Tiêuăchíăđánh giá hiu qu d án v mt kinh t
Dòng tin kinh t là hiu ca li ích kinh t và chi phí kinh t theo tngănm,ăvƠăd ánăTVS4
đcăxácăđnh là có hiu qu v mt kinh t nu sau khi tính toán:
i vi NPV thì NPV ca dòng tin kinh t lnăhnăhoc bng 0 khi s dng sut chit khu
là chi phí vn kinh t (
0
e
NPV 
).

i vi IRR thì IRR ca dòng tin kinh t lnă hnă hoc bng chi phí vn kinh t
(
EOCKEIRR 
).
2.2 Khung phân tích tài chính
2.2.1 Nhn dngăvƠăphngăphápăcălng li ích tài chính
Li ích tài chính ca d án là tng liăíchăthuăđc t vicăbánăđin cho EVN và bán g trên
th trng niăđa. Nhăgi đnhăđƣătrìnhăbƠy, giá bán g s không tính vào li ích tài chính và
chi phí biăthng rng s không tính vào chi phí tài chính. Nh vy, tng li ích tài chính ca
d ánăđc tính theo công thc:
Li ích tài chính = Giá bán đin

Snălngăđinăthngăphm.
Lunăvnăxácăđnh giá bán đin theoăđ xut caăCTălƠă5,56 cents/kWhăchoămôăhìnhăcăs.
2.2.2 Nhn dngăvƠăphngăphápăcălng chi phí tài chính
Chi phí tài chính ca d án bao gm: chiăphíăđuătăbanăđu, chi phí thay th thit b  nmă
th 25 ca d án, chi phí vn hành và boădng, thu tài nguyên, thu thu nhp doanh nghip
theo giá tài chính.
Chi phí đu t ban đu
Bao gm: chi phí xây dng, chi phí thit b (có c chi phí vn chuyn và lpăđt), chi phí qun
lý d án,ăchiăphíătăvnăđuătăxơyădng, d phòngătngăchiăphíăthc,ălƣiăvayăđc vn hóa
trong thi gian xây dng và các chi phí khác. D phòng lmăphátăđc tính toán da trên t l
lm phát d kin ca mô hình căs. Chiăphíăđn bù gii phóng mt bngăđc tính toán li
theoăđnăgiáăca tnhănmă2011. Cui cùng, chi phí xây dng nhà Rông truyn thng và chi
phí v sinh lòng h đc ly theo kho sát.
12

Chi phí thay th thit b  nm th 25 nhà máy đi vào hot đng
c lyătheoăđ xut caăCT.
Chi phí vn hành và bo dng

căxácăđnhăcnăc Quytăđnhă2014/Q-BCN (B Công Nghip, 2007).
Khu hao
căxácăđnhăcnăc Thôngătăs 203/2009/TT-BTC (B Tài Chính, 2009).
Thu tài nguyên
căxácăđnhăcnăc Lut thu tài nguyên s 45/2009/QH12 (Quc Hi, 2009) và Quytăđnh
2014/Q-BCN (B Công Nghip, 2007).
Thu thu nhp doanh nghip
căxácăđnh theo Thôngătăs 123/2012/TT-BTC (B Tài Chính, 2012).
Vòng đi ca d án
Sauă3ănmăxơyădng, nhà máy TVS4ăđc cho là s hotăđngătrongăvòngă40ănmătip theo
trcăkhiăđóngăca,ăcnăc theo Quytăđnhă2014/Q-BCN (B Công Nghip, 2007).
2.2.3 Chi phí vn tài chính
Lunăvnăs dng chi phí vn bình quân trng s (WACC) trong phân tích tài chính. Trong
đó,ăchiăphíăs dng vn ch s hu đcăxácăđnhătheoămôăhìnhăđnh giá tài sn vn (CAPM)
gián tip thông qua th trngăđin ca Hoa K cóăđiu chnhătheoăcăcu vn và thu sut
(25%) ca d án.
2.2.4 Tiêuăchíăđánh giá hiu qu v mt tài chính
Dòng tin tài chính là hiu ca li ích tài chính và chi phí tài chính theo tngănm,ăvƠăd án
TVS4 đcăxácăđnh là có hiu qu tài chính nu sau khi tính toán:
i vi NPV thì NPV ca dòng tin tài chính lnăhnăhoc bng 0 khi s dng sut chit khu
là WACC (
0
f
NPV 
).
13

i vi IRR thì IRR ca dòng tin tài chính lnăhnăhoc bng WACC (
WACCIRR 
).