B GIÁO DC VÀ ÀO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
NGUYN TH BÍCH NGC
GII PHÁP HN CH RI RO TRONG HOT NG
CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HN TI
NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM -
CHI NHÁNH THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
B GIÁO DC VÀ ÀO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
NGUYN TH BÍCH NGC
GII PHÁP HN CH RI RO TRONG HOT NG
CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HN TI
NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM -
CHI NHÁNH THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN TH BÍCH NGC
GII PHÁP HN CH RI RO TRONG HOT NG
CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HN TI
NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG VIT NAM
- CHI NHÁNH THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành : TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mã s : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. BÙI KIM YN
TP. H Chí Minh – Nm 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu ca riêng tôi và
cha tng đc công b di bt k hình thc nào. S liu trong lun vn này
xác thc, đc s dng t nhng ngun rõ ràng, đáng tin cy, các thông tin
trích dn trong lun vn đã đc ch rõ ngun gc.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim trc nhà trng v s cam đoan
này.
Tp. H Chí Minh, ngày tháng nm 2013
Tác gi lun vn
Nguyn Th Bích Ngc
MC LC
TRANG BÌA PH
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG, BIU
LI M U
CHNG 1: C S LÝ LUN V RI RO TRONG
CHO VAY
TRUNG VÀ DÀI HN TI NGÂN HÀNG THNG MI
1
1.1 Khái quát v cho vay trung và dài hn ti ngân hàng thng mi…….
1
1.1.1 Khái nim v cho vay trung và dài hn ………….……………….….
1
1.1.2 c đim ca cho vay trung và dài hn……………………… …….
3
1.1.3 Các hình thc cho vay trung và dài hn………….…………………
4
1.1.4 Vai trò ca cho vay trung và dài hn………….………………………
6
1.2 Tng quan v ri ro trong cho vay trung và dài hn ti
ngân hàng
thng mi…………………………………….…………… ……… ……
11
1.2.1 Khái nim v ri ro và hn ch ri ro trong cho vay trung và dài hn 11
1.2.1.1 Khái nim v ri ro trong cho vay trung và dài hn……… ……
11
1.2.1.2 Khái nim v hn ch ri ro trong cho vay trung và dài hn …
11
1.2.2 S cn thit ca vic hn ch ri ro trong cho vay trung và dài hn…
12
1.2.3 Các ch s đánh giá ri ro tín dng ca ngân hàng thng mi
14
1.2.4 Nguyên nhân gây ra ri ro trong cho vay trung và dài hn……… …
17
1.2.4.1 Nguyên nhân khách quan…………………………………………….
17
1.2.4.2 Nhóm nguyên nhân thuc v khách hàng đi vay
18
1.2.4.3 Nhóm nguyên nhân thuc v ngân hàng cho vay
19
1.2.5 Tác đng ca ri ro trong cho vay trung và dài hn………….……
20
1.3 Cuc khng hong tài chính ca M nm 2008 và bài h
c kinh
nghim cho các NHTM Vit Nam trong vic hn ch ri ro trong ho
t
đng cho vay trung và dài hn……………………………………….… …
21
1.3.1 Cuc khng hong tài chính ca M nm 2008………………… …
21
1.3.2 Bài hc kinh nghim cho các NHTM Vit Nam trong vic hn ch
ri ro trong hot đng cho vay trung và dài hn qua cuc khng hong tà
i
chính ca M nm 2008………………………………………… ….……
23
CHNG 2: THC TRNG RI RO TRONG HO
T NG CHO
VAY TRUNG VÀ DÀI HN TI NGÂN HÀNG TMCP NGO
I
THNG VIT NAM – CHI NHÁNH TP.HCM…………………… …
27
2.1 Khái quát v Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam –
Chi nhánh
TP.HCM…………………………… ……………………………….… …
27
2.1.1 Gii thiu s nét v Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam …
27
2.1.2 Lch s hình thành và phát trin Ngân hàng TMCP Ngoi th
ng
Vit Nam – Chi nhánh TP.HCM…………………………………… ….…
28
2.1.3 Kt qu hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Ngoi th
ng
Vit Nam – Chi nhánh TP.HCM…………………………………… ….…
31
2.2 Thc trng ri ro trong hot đng cho vay trung và dài h
n ti Ngân
hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam – Chi nhánh TP.HCM…… ….……
33
2.2.1 Quy trình tín dng ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam –
Chi nhánh TP.HCM……………………… ………………………………
33
2.2.2 Thc trng ri ro trong hot đng cho vay trung và dài h
n ti Ngân
hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam – Chi nhánh TP.HCM……………
35
2.2.2.1 Tình hình huy đng vn………………………………………………
35
2.2.2.2. Tình hình hot đng cho vay trung và dài hn…………………
38
2.2.2.3 Thc trng ri ro trong hot đng cho vay trung và dài h
n ti
Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam – Chi nhánh TP.HCM……
41
2.2.3 Nhng kt qu đt đc trong vic hn ch ri ro trong ho
t đng
cho vay trung và dài hn ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam –
Chi nhánh TP.HCM… ………………………………………….…………
44
2.2.3.1 V d n cho vay trung và dài hn so vi tng d n
45
2.2.3.2 V h s ri ro tín dng và hiu sut s dng vn………………
45
2.2.3.3 Các bin pháp hn ch ri ro trong cho vay trung và dài h
n
đang áp dng ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam –
Chi
nhánh TP.HCM…………………………………………………………………
47
2.2.4 Nhng tn ti trong vic hn ch r
i ro trong hot đng cho vay
trung và dài hn ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam –
Chi
nhánh TP.HCM……………………………………………………… …
50
2.2.4.1 Tình hình n xu trong hot đng cho vay trung và dài hn ti
Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam - Chi nhánh TP.HCM……
50
2.2.4.2 Nguyên nhân gây ra n xu trong hot đng cho vay trung v
à
dài hn ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam –
Chi nhánh
TP.HCM………………………………………….……………………………
51
2.3 Kt qu kho sát thc t v nguyên nhân gây ra ri ro trong hot đng
cho vay trung và dài hn ………………………………………….…….…
53
2.3.1 Mc đích nghiên cu………………………… ……………………….
53
2.3.2 Phng pháp, đi tng và phm vi nghiên cu……………….…
54
2.3.3 Công c phân tích……………………………………………………….
55
2.3.4 Kt qu kho sát…………………………………………………………
56
2.3.5 Kt lun v kt qu kho sát…………………………………… ……
64
CHNG 3: GI
I PHÁP HN CH RI RO TRONG HOT NG
CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HN TI NGÂN HÀNG TMCP NGO
I
THNG VIT NAM – CHI NHÁNH TP.HCM……………………
66
3.1 Gii pháp hn ch ri ro trong hot đng cho vay trung và dài h
n
ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam – Chi nhánh TP.HCM…
66
3.1.1 Nâng cao cht lng thm đnh d án đu t………………………
66
3.1.2 Tng c
ng bin pháp kim tra, giám sát khon vay, đm bo tr n
và lãi vay đúng hn………………………………………………………
70
3.1.3 S dng có hiu qu các công c bo him tín dng…………………
71
3.1.4 a dng hóa danh mc cho vay trung và dài hn…………………
72
3.1.5 Thc hin nghiêm túc quy đnh phân loi n và trích l
p qu d
phòng bù đp ri ro đy đ…………………………………………………
72
3.1.6 Ngn nga, x lý các khon n vay quá hn…………………………
73
3.1.7 Nâng cao hiu qu trong công tác thông tin, d báo…………… ….
74
3.1.8 Tng cng công tác kim soát, kim toán ni b……………… …
75
3.1.9 Nâng cao cht lng ngun nhân lc………………………… ……
75
3.2 Mt s kin ngh…………………………………………… ……… ….
77
3.2.1Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc…………………………… 77
3.2.2 Kin ngh đi vi Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam………
78
3.2.2.1 Kin ngh đi vi Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam….
78
3.2.2.1 Kin ngh đi vi Chính ph thông qua
Ngân hàng TMCP
Ngoi thng Vit Nam……………………………………………………….
79
KT LUN…………………………………………………………………….
82
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
CIC Trung tâm Thông tin Tín dng
DN Doanh nghip
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
Q Quyt đnh
SXKD Sn xut kinh doanh
TCTD T chc tín dng
TG Tng giám đc
TMCP Thng mi c phn
VCB Ngân hàng Thng mi C phn Ngoi thng Vit Nam
VCBHCM
Ngân hàng Thng mi C phn Ngoi thng Vit Nam – Chi
nhánh Tp. H Chí Minh
DANH MC CÁC BNG, BIU
Tên bng, biu Trang
Bng
Bng 2.1
Kt qu hot đng kinh doanh ca VCBHCM
nm 2008-2012
31
Bng 2.2
C cu vn huy đng ti VCBHCM nm 2008-
2012
35
Bng 2.3
T l vn huy đng so vi tng ngun vn ti
VCBHCM nm 2008-2012
37
Bng 2.4
T l cho vay trung và dài hn so vi tng d n
cho vay ti VCBHCM nm 2008-2012
38
Bng 2.5
T l tng trng d n cho vay trung và dài hn
ti VCBHCM nm 2008-2012
40
Bng 2.6
Tình hình cho vay trung và dài hn ti VCBHCM
nm 2008-2012
42
Bng 2.7
T l cho vay trung và dài hn so vi tng vn
huy đng ti VCBHCM nm 2008-2012
43
Biu đ
Biu đ 2.1
Kt qu hot đng kinh doanh ti VCBHCM nm
2008-2012
32
Biu đ 2.2
C cu vn huy đng ti VCBHCM nm 2008-
2012
36
Biu đ 2.3
Tình hình vn huy đng và tng ngun vn ti
VCBHCM nm 2008-2012
37
Biu đ 2.4
Tình hình d n cho vay theo k hn ti
VCBHCM nm 2008-2012
39
Biu đ 2.5
Tình hình d n cho vay trung và dài hn ti
VCBHCM nm 2008-2012
40
Biu đ 2.6
T l tng trng d n cho vay trung và dài hn
ti VCBHCM nm 2008-2012
41
Biu đ 2.7
Tình hình d n cho vay trung và dài hn và tng
vn huy đng ti VCBHCM nm 2008-2012
44
Biu đ 2.8
T l d n cho vay trung và dài hn so vi tng
d n ti VCBHCM nm 2008-2012
45
Biu đ 2.9
H s ri ro tín dng và hiu sut s dng vn
ca cho vay trung và dài hn ti VCBHCM nm
2008-2012
46
LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Là cu ni trung gian tài chính gia ngi đi vay và ngi cho vay, hot
đng kinh doanh ca ngân hàng cha đng rt nhiu ri ro, trong đó ri ro tín
dng là mt trong nhng loi ri ro xy ra thng xuyên mà ngân hàng luôn phi
đi mt. ây cng là loi ri ro mà khi xy ra nó s gây tn tht rt ln cho ngân
hàng. Trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng, ri ro là điu không th tránh
khi. Vn đ đc các ngân hàng quan tâm không phi là vic né tránh ri ro mà
chính là vic kim soát, hn ch ri ro mc thp nht có th đ gim thiu thit
hi cho ngân hàng.
Trong các hình thc cp tín dng ti ngân hàng, cho vay trung và dài hn là
mt trong các hình thc tín dng góp phn không nh giúp các doanh nghip
m rng quy mô sn xut, mua sm máy móc thit b, đi mi công ngh, xây
dng nhà xng… Ngoài ra, thông qua hot đng cho vay trung dài hn và
chính sách h tr lãi sut u đãi ca Chính ph, ngân hàng có th tham gia vào
quá trình chuyn dch c cu kinh t phù hp vi mc tiêu mà Chính ph đ ra
trong tin trình hi nhp kinh t quc t. Cho vay trung và dài hn mang li li
nhun cao và n đnh cho ngân hàng nhng cng tim n ri ro cao do nó có
thi gian đu t dài, vn đu t ln nên vic thu hi vn chm. Nhn thy tm
quan trng trong vic hn ch ri ro tín dng, nht là trong lnh vc cho vay
trung và dài hn, Ngân hàng Thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam - Chi
nhánh Thành ph H Chí Minh đã có nhng bin pháp nht đnh đ kim soát,
hn ch ri ro tín dng xy ra. Tuy nhiên, trong quá trình thc hin vn còn
nhng vn đ tn ti mà ngân hàng cn phi gii quyt.
tài “Gii pháp hn ch ri ro trong hot đng cho vay trung và dài hn
ti Ngân hàng Thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam – Chi nhánh
Thành ph H Chí Minh” nhm gii quyt nhng tn ti trong vic hn ch
ri ro trong hot đng cho vay trung và dài hn ti Ngân hàng Thng mi c
phn Ngoi thng Vit Nam – Chi nhánh TP.HCM”, góp phn nâng cao hiu
qu hot đng kinh doanh và đáp ng yêu cu mi trong tin trình hi nhp
kinh t th gii ca Ngân hàng Thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam
– Chi nhánh Thành ph H Chí Minh” nói riêng và ca h thng Ngân hàng
Thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam cng nh các Ngân hàng
Thng mi Vit Nam nói chung.
2. Mc tiêu nghiên cu
tài nghiên cu gii quyt 3 vn đ c bn nh sau:
- H thng hóa nhng vn đ lý lun c bn v ri ro trong hot đng
cho vay trung và dài hn ti Ngân hàng Thng mi.
- Phân tích đánh giá thc trng ri ro trong hot đng cho vay trung và
dài hn ti Ngân hàng Thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam – Chi
nhánh Thành ph H Chí Minh cng nh nguyên nhân dn đn ri ro trong
hot đng cho vay trung và dài hn.
- ra nhng gii pháp hn ch ri ro trong hot đng cho vay trung và
dài hn nhm ti thiu hóa nhng thit hi cho ngân hàng.
3. i tng, phm vi nghiên cu:
- i tng nghiên cu: Thc trng ri ro trong hot đng cho vay trung
và dài hn ti Ngân hàng Thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam – Chi
nhánh Thành ph H Chí Minh.
- Phm vi nghiên cu: tài tp trung nghiên cu thc trng và các bin
pháp hn ch ri ro trong hot đng cho vay trung và dài hn ti Ngân hàng
Thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam – Chi nhánh Thành ph H Chí
Minh trên c s d liu t nm 2008 đn nm 2012.
4. Phng pháp nghiên cu
- Phng pháp thng kê tng hp s liu gia các nm, so sánh, phân tích
t trng, s tuyt đi, s tng đi t đó cho thy tc đ tng gim ca tng ch
tiêu qua các nm, qua đó có th đánh giá đc tình hình thc t là tt hay xu đ
đánh giá ri ro trong cho vay trung và dài hn ti ngân hàng.
-
Phng pháp phân tích, tng hp da trên các báo cáo ca các c
quan chc
nng, ca ngân hàng thng mi, tham kho thông tin trên các tp
chí và sách báo
, kt hp vi nhng ý kin góp ý ch dn ca giáo viên
hng
dn và các cán b tín dng ngân hàng.
- S dng phm mm thng kê SPSS phiên bn 20 đ phân tích kt qu
kho sát các cán b đang làm vic ti Ngân hàng Thng mi c phn Ngoi
thng Vit Nam trên đa bàn Thành ph H Chí Minh v mc đ nh hng
ca các nguyên nhân gây ra ri ro trong hot đng cho vay trung và dài hn ti
ngân hàng, t đó đa ra các gii pháp phù hp.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài nghiên cu
tài đã tng hp, phân tích, đánh giá và đa ra nhng vn đ còn tn
ti trong vic hn ch ri ro trong hot đng cho vay trung và dài hn ti ngân
hàng, đa ra các nguyên nhân gây ra ri ro t đó đ xut các gii pháp nhm
hn ch ri ro trong hot đng cho vay trung và dài hn ti ngân hàng nhm
góp phn nâng cao cht lng tín dng, hn ch ri ro trong phm vi chp
nhn đc đ gim thiu các thit hi phát sinh và nâng cao hiu qu hot
đng ca ngân hàng.
6. Nhng đim ni bt ca lun vn
tài đã tng hp, phân tích s liu gia các nm, s dng các ch s đ
đánh giá ri ro trong hot đng cho vay trung và dài hn, đa ra nhng vn đ
còn tn ti cng nh nguyên nhân ca nó trong vic hn ch ri ro trong hot
đng cho vay trung và dài hn ti Ngân hàng thng mi c phn Ngoi
thng Vit Nam – Chi nhánh Thành ph H Chí Minh. Ngoài ra, đ tài còn
s dng phn mm thng kê SPSS đ phân tích kt qu kho sát thông qua
vic kho sát ly ý kin ca các cán b ngân hàng, t đó rút trích ra các nhân
t chính là nguyên nhân gây ra ri ro trong hot đng cho vay trung và dài
hn. Trên c s đó đa ra các gii pháp c th nhm hn ch ri ro trong hot
đng cho vay trung và dài hn da trên đc thù hot đng tín dng và công
tác hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng
Vit Nam – Chi nhánh Thành ph H Chí Minh, góp phn nâng cao cht
lng cho vay trung và dài hn, hn ch ri ro đn mc thp nht có th đ
gim thiu các thit hi phát sinh khi ri ro xy ra, giúp cho hot đng kinh
doanh ca ngân hàng đc n đnh và hiu qu.
7. Kt cu lun vn
Ngoài phn M đu và Kt lun, lun vn đc chia làm 3 chng c
th nh sau:
Chng 1: C s lý lun v ri ro trong cho vay trung và dài hn và ri
ro tín dng ti ngân hàng thng mi
Chng 2: Thc trng ri ro trong hot đng cho vay trung và dài hn
ti Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam – Chi nhánh
Thành ph H Chí Minh
Chng 3: Gii pháp hn ch ri ro trong hot đng cho vay trung và
dài hn ti Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam – Chi
nhánh Thành ph H Chí Minh.
1
CHNG 1: C S LÝ LUN V RI RO TRONG
CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HN TI NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Khái quát v cho vay trung và dài hn ti ngân hàng thng mi
1.1.1 Khái nim v cho vay trung và dài hn
Quan h tín dng đã ra đi t rt lâu và tn ti cùng vi s phát trin ca
nn kinh t. Quan h tín dng xy ra gia các ch th trong nn kinh t, gia
mt bên là ngi có vn tm thi nhàn ri, có nhu cu cho vay vi mt bên
tm thi thiu vn, có nhu cu đi vay. Do đó làm ny sinh mi quan h kinh
t mà ni dung ca nó là vn đc dch chuyn t ni tm thi tha sang ni
thiu vi điu kin hoàn tr đy đ vn vay và lãi tin vay là li nhun thu
đc do s dng vn vay.
Tín dng là s chuyn nhng tm thi mt lng giá tr tài sn t ngi
s hu sang ngi s dng trong mt khong thi gian nht đnh; khi đn hn
ngi s dng phi hoàn tr mt lng giá tr ln hn giá tr ban đu. Tín
dng hiu theo mt cách đn gin nht là mi quan h vay mn ln nhau
da trên nguyên tc có hoàn tr, nó đ tho mãn nhu cu ca c hai bên và
mang tính tho thun ln.
Tín dng có nhiu hình thc: Tín dng nhà nc, tín dng doanh nghip,
tín dng cá nhân, tín dng ngân hàng. Trong đó, tín dng ngân hàng là mt
hình thc tín dng vô cùng quan trng, là quan h tín dng ch yu cung cp
phn ln nhu cu tín dng cho các doanh nghip và các th nhân khác trong
nn kinh t.
Tín dng ngân hàng là mi quan h vay mn gia ngân hàng vi tt c
các cá nhân, t chc và các doanh nghip khác trong xã hi. Nó không phi là
2
quan h dch chuyn vn trc tip t ni tm thi tha sang ni tm thi thiu
mà là quan h dch chuyn vn gián tip thông qua mt t chc trung gian, đó
là ngân hàng. Tín dng ngân hàng cng mang bn cht chung ca quan h tín
dng, đó là quan h vay mn có hoàn tr c vn và lãi sau mt thi gian nht
đnh, là quan h chuyn nhng tm thi quyn s dng vn, là quan h c
hai bên cùng có li.
Trong khi đó, cho vay là mt hình thc ca tín dng. Cho vay ch có hình
thái giá tr là tin, tín dng có hình thái giá tr là tin, tài sn thc và uy tín.
Cho vay là quan h vay mn theo đó bên cho vay giao hoc cam kt giao
cho bên đi vay mt khon tin đ s dng vào mc đích xác đnh trong mt
thi gian nht đnh theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi.
Thông thng trong hot đng tín dng ti NHTM, cho vay là hot đng
chim t trng ln nht và quan trng nht nên thut ng tín dng và cho vay
thng đc dùng đan xen và thay th cho nhau.
Nh vy, cho vay trung và dài hn là vic bên cho vay cho bên đi vay
mn mt s tin nhm thc hin các d án đu t phát trin sn xut, kinh
doanh, dch v, đi sng vi quy đnh bên đi vay s tr li khon vay và lãi
vay trong mt ln vào mt thi đim n đnh hoc trong nhiu ln vào các
thi đim n đnh khác nhau vi thi hn cho vay t trên 12 tháng đn 60
tháng đi vi cho vay trung hn và t trên 60 tháng tr lên đi vi cho vay dài
hn.
Nhìn chung các khon cho vay trung và dài hn có các đc trng c bn
sau:
- Có thi hn trên mt nm.
- c tr bng nhng khon tr vay theo thi gian (có th theo quý,
tháng, nm hoc na nm) trong k hn ca khon vay.
3
- c đm bo bng nhng tài sn lu đng đem ra th chp hoc vn t
cm c tài sn c đnh.
- Mc đích ca hot đng cho vay trung và dài hn là đ đu t d án, xây
dng mi, mua sm tài sn c đnh, m rng sn xut kinh doanh, đi mi ci
tin thit b công ngh, ng dng khoa hc k thut nhm mc tiêu li nhun
phù hp vi chính sách phát trin kinh t xã hi và pháp lut quy đnh.
1.1.2 c đim ca cho vay trung và dài hn
+ Vn đu t ln, thi gian đu t dài, thu hi vn chm: Khác vi cho vay
ngn hn tài tr ch yu cho nhu cu vn lu đng thng xuyên ca doanh
nghip và đc hoàn tr trong thi hn ngn (di 1 nm), cho vay trung và
dài hn phn ln tài tr cho bt đng sn, tài sn c đnh, hay đi mi công
ngh ca doanh nghip nên đòi hi mt khi lng vn ln, thi gian đu t
dài. Ngun tr n gc và lãi ca nhng khon cho vay này ch yu da vào
khu hao và li nhun ca d án đu t. Do đó ngân hàng ch tin hành thu hi
vn đu t khi d án đi vào hot đng và đt kt qu, dn đn thi gian thu hi
vn chm.
+ ri ro cao:
Khon cho vay trung và dài hn vi thi gian đu t
dài s có nhiu s thay đi v môi trng kinh t cng nh chính tr xã hi
nh: thay đi v chính sách, th trng, thiên tai, chin tranh Nhng thay
đi này có th gây ra tác đng bt li cho d án, làm cho d án b thua l,
không thu hi đc vn.
S phân tích và xác đnh
ca ngân hàng v các yu
t này là có hn. Bên cnh đó, cho vay trung và dài hn có khi lng vn
đu t ln nhng thi gian đu t dài và vic thu hi vn
chm.
Do vy,
cho vay trung và dài hn có đ ri ro cao hn so vi cho vay ngn hn.
+ Li nhun t các khon cho vay trung và dài hn là ln: Không nm
ngoài quy lut ri ro cao thì li nhun k vng càng cao, cho vay trung và dài
4
hn có đ ri ro cao nên lãi sut các khon cho vay này rt cao. Li nhun mà
ngân hàng thu đc t các khon cho vay trung dài hn ln nhm bù đp cho
nhng chi phí trong vic huy đng nhng ngun vn phc v cho hot đng cho
vay trung dài hn cng nh chi phí bù đp ri ro.
1.1.3 Các hình thc cho vay trung và dài hn
- Cho vay theo d án đu t: Các d án đu t phát trin SXKD, c s h
tng, dch v phc v đi sng… nu có hiu qu kinh t, có tính kh thi mà thiu
vn s đc ngân hàng xem xét cho vay theo d án đu t, giúp các đn v ch
đu t có vn đ hoàn thành d án. n v ch đu t phi lp h s k hoch vay
vn gi cho ngân hàng. Trên c s h s vay vn ca khách hàng, ngân hàng tin
hành thm đnh các vn đ nh: hiu qu ca phng án SXKD, t cách khách
hàng, kh nng tài chính ca khách hàng, tài sn đm bo Vic cho vay theo
d án đu t vi thi gian dài nên ngân hàng cn phi nghiên cu ht sc k
càng, cn thn trc khi xét duyt cho vay. Hình thc cho vay theo d án gm:
* Cho vay đng tài tr (Cp tín dng hp vn):
Cho vay đng tài tr là quá trình cho vay ca mt nhóm TCTD (t 2
TCTD tr lên) cho mt d án, do mt TCTD làm đu mi, phi hp vi các bên
đng tài tr đ thc hin, nhm phân tán ri ro ca các TCTD.
Các trng hp thc hin cp tín dng hp vn:
+ Nhu cu xin cp tín dng đ thc hin d án ca khách hàng vt gii
hn cp tín dng ca TCTD theo quy đnh ca pháp lut.
+ Kh nng tài chính và ngun vn ca mt TCTD không đáp ng đc
nhu cu cp tín dng ca d án.
+ Nhu cu phân tán ri ro ca TCTD.
5
+ Khách hàng có nhu cu đc cp tín dng t nhiu TCTD khác nhau
đ thc hin d án.
+ Các TCTD cp tín dng hp vn đi vi các d án quan trng theo ch
đo ca Chính ph.
* Cho vay trc tip theo d án: ây là hình thc tín dng trung và dài hn
ph
bin trong nn kinh t th trng. NHTM tin hành mi hot đng và
t chu trách nhim vi tng d án đu t ca khách hàng mà h đã la chn
đ tài tr.
- Cho vay theo hn mc tín dng (tín dng tun hoàn): ây là hình thc
tín dng đc ngân hàng cn c vào phng án, k hoch sn xut, kinh
doanh, nhu cu vay vn ca khách hàng, t l vay vn ti đa so vi giá tr tài sn
bo đm tin vay, kh nng ngun vn ca ngân hàng đ tho thun vi khách
hàng mt hn mc tín dng duy trì trong mt thi hn nht đnh hoc theo chu
k sn xut kinh doanh.
Tín dng tun hoàn đc coi là tín dng trung dài hn khi thi hn ca hp
đng kéo dài vài nm. Trong thi hn hp đng có hiu lc, khách hàng đc
rút vn phù hp vi tin đ và yêu cu s dng vn thc t nhng phi bo đm
không vt quá hn mc tín dng đã ký kt và đc tr n khi có ngun. Tín
dng tun hoàn có th chuyn thành tín dng trung dài hn theo thi hn hp
đng đã ký nu khách hàng thy cn thit. Nu khách hàng có nhu cu điu
chnh tng hn mc tín dng đ đáp ng nhu cu SXKD thì ngân hàng có th
nâng hn mc tín dng cho khách hàng nu thy hp lý. Khách hàng cng có th
gia hn kéo dài nhiu nm vi điu kin có tài sn th chp đm bo khon vay.
- Cho vay tiêu dùng: Nhm giúp ngi tiêu dùng có ngun vn tài chính
đ trang tri nhu cu v nhà , đ dùng gia đình Ngân hàng thc hin cho
vay tiêu dùng, cn c vào cách thc hoàn tr, cho vay tiêu dùng tr thành
6
khon cho vay trung và dài hn di hình thc:
+ Cho vay tiêu dùng tr góp: Loi cho vay thng áp dng đi vi các
khon vay có giá tr ln hay thu nhp đnh k ca ngi vay không đ kh
nng thanh toán ht mt ln s n vay. Cho vay tr góp là hình thc tín dng
mà khách hàng đc tr gc làm nhiu ln trong thi hn tín dng đã tho
thun. Cho vay tr góp thng đc áp dng đi vi các khon vay trung và
dài hn, tài tr cho các tài sn c đnh hoc lâu bn. S tin tr mi ln đc
tính toán sao cho phù hp vi kh nng tr n ca khách hàng. Cho vay tr góp
thng gp ri ro cao do khách hàng thng th chp bng hàng hoá mua tr
góp. Kh nng tr n ph thuc vào thu nhp hàng tháng ca ngi vay. Nu
ngi vay mt vic hay m đau, thu nhp gim sút thì kh nng thu n ca
ngân hàng cng b nh hng. Chính vì ri ro cao nên lãi sut cho vay tr
góp
thng cao nht trong khung lãi sut cho vay ca ngân hàng.
+ Cho vay tiêu dùng tun hoàn: Cho vay tiêu dùng tun hoàn là khon
cho vay trong đó ngân hàng cho phép khách hàng s dng th tín dng. Trong
thi gian tho thun, cn c vào nhu cu chi tiêu và thu nhp tng thi k,
khách hàng thc hin vay và tr n mt cách tun hoàn theo mt hn mc tín
dng. Hình thc cho vay này có ri ro tng đi thp nhng có lãi sut cao,
tuy nhiên ngân hàng chu nhng chi phí cao v dch v và qun lý.
1.1.4 Vai trò ca cho vay trung và dài hn
+ i vi các doanh nghip: Trong nn kinh t th trng và đc bit l
vic hi nhp kinh t toàn cu nh hin nay,
các doanh nghip có rt nhiu
c hi nhng cng đi mt vi không ít khó khn thách thc.
có th tn
ti và phát trin đng thi khng đnh v th ca mình trên th trng,
các
doanh nghip phi luôn đi mi cách thc qun lý, đi mi dây chuyn công
ngh đ
nâng cao cht lng sn phm
, tái sn xut m rng và
phát trin th
7
trng. Do vy, doanh nghip cn có mt ngun vn trung dài hn ln đ có
th thc hin yêu cu trên. Hình thc cho vay trung dài hn ca ngân hàng s
đáp ng nhu cu này ca doanh nghip. iu đó cho thy cho vay trung dài hn
đóng mt vai trò vô cùng quan trng đi vi các doanh nghip trong nn kinh
t th trng hin nay.
- Cho vay trung và dài hn là ngun tài tr giúp doanh nghip có điu
kin m rng quy mô sn xut, m rng th trng.
Trong sn xut kinh doanh, vic m rng quy mô sn xut t đó giúp m
rng th trng hot đng là mt mc tiêu mà bt k doanh nghip nào cng
mun đt đc. có th thc hin mc tiêu này, doanh nghip cn phi có thi
gian và đòi hi cn có mt ngun vn trung dài hn ln. Tuy nhiên không
phi
doanh nghip nào cng có đ vn đ tin hành m rng SXKD
. Doanh
nghip có th huy đng vn bng hình thc phát hành c phiu. Tuy nhiên hình
thc này không đc doanh nghip a thích, nht là trong bi cnh th trng
chng khoán m đm nh hin nay. Do vy vi nhng li th đc thù, hình
thc cho vay trung và dài hn ca ngân hàng đc xem là chn la hàng đu
ca doanh nghip, giúp
doanh nghip có th t ch trong hot
đng SXKD
ca doanh nghip mình mà không phi phân chia
quyn kim soát vi các c
đông nu huy đng vn bng phát hành c
phiu.
- Cho vay trung và dài hn to điu kin cho các doanh nghip đi
mi công ngh, thay đi c cu sn xut.
Ngun vn vay trung dài hn t ngân hàng s giúp doanh nghip có điu
kin mua sm máy móc thit b, xây dng nhà xng, đi mi công ngh
đ
không ngng nâng cao
nng sut, cht lng sn phm và gim chi phí đn
mc ti thiu, giúp doanh nghip nâng cao kh nng cnh tranh ca mình trên
th trng t đó giúp doanh nghip hot đng kinh doanh có hiu qu hn. c
8
bit đi vi nn kinh t Vit Nam hin nay, nhu cu vn ca các doanh nghip
là rt ln nhng doanh nghip li cha có nhiu
thi gian đ tích ly vn và
th trng chng khoán cha phát trin.
- Cho vay trung và dài hn còn là tr th đc lc ca doanh nghip
trong vic tho mãn và chp c hi kinh doanh.
Khi có c hi kinh doanh nhng li thiu vn, các doanh nghip có th
nhanh chóng vay vn ca Ngân hàng đ đu t m rng sn xut, gia tng sn
lng đ chim lnh th trng.
Khi không cn đn vic s dng vn trung và
dài hn na,
doanh nghip
có th
tr n sm hn thi gian đn hn
tr n Bên
cnh đó,
vic tr n trung và dài hn đc xây dng theo mt s phân chia n
đnh và hp lý giúp doanh nghip ch đng hn trong vic tìm ngun tr n.
Ngoài ra, doanh nghip cng th xin gia hn n khi gp khó khn ti mt thi
đim nht đnh nào đó.
+ i vi nn kinh t
- m bo phát trin kinh t theo chiu sâu: có th th thc hin chính
sách kinh t v mô đm bo nn kinh t phát trin bn vng trong dài hn, Chính
ph cn thc hin đu t vào các công trình c s h tng nh: đng xá, cu
cng, sân bay, nâng cp, xây mi các đô th vì đây là mt trong nhng yu t
góp phn thúc đy nn kinh t phát trin. Vic vay vn trung dài hn cho phép
các t chc có đc ngun vn vi thi hn hoàn vn lâu dài đ đ đu t vào
các d án mang ý ngha chin lc, mà các d án này không th đem li hiu
qu trong chc lát nhng nó s mang li li ích to ln sau này. Ngoài ra, vic
thc hin xây dng
nhng d án ln hoc nhng công trình phúc li
ca
Chính ph góp phn
to công n vic làm, n đnh lm phát, nâng cao đi sng
ca dân c, phát trin lc lng lao đng, giúp nn kinh t tng trng n đnh.
Có th thy rng cho vay trung dài hn đóng mt vai trò quan trng đm bo
9
cho nn kinh t phát trin vng chc, theo chiu sâu.
- Thúc đy chuyn dch c cu kinh t phù hp vi mc tiêu ca Chính ph:
Thông qua hot đng cho vay trung dài hn và chính sách h tr lãi sut u đãi
ca Chính ph, ngân hàng có th cho vay đáp ng nhu cu phát trin ca ngành
kinh t này cng nh hn ch đi vi ngành kinh t khác. Nh vy qua chính
sách tín dng trong tng thi k mà các NHTM có th tham gia vào quá trình
chuyn dch c cu kinh t phù hp vi mc tiêu mà Chính ph đ ra.
- Thúc đy m rng kim ngch xut nhp khu: Nh có ngun vn vay
trung dài hn
ca ngân hàng mà các doanh nghip có th nhp khu công
ngh mi t đó
nâng cao đc nng lc sn xut và cht lng sn phm, đc
th trng quc t chp nhn. Doanh nghip có th xut khu đc nhiu hàng
hoá ra th trng quc t góp phn tng kim ngch xut nhp khu cho quc
gia.
- m bo ngun thu vng chc cho Ngân sách nhà nc: Thu là ngun
thu ch yu ca ngân sách nhà nc. Các doanh nghip có phát trin, hot
đng SXKD có hiu qu s to ra mt ngun thu ln cho ngân sách t các loi
thu nh thu thu nhp doanh nghip, thu giá tr gia tng, thu tiêu th đc
bit, thu xut nhp khu Trong trng hp hàng hoá đc xut khu thì
chúng ta s thu đc mt ngun ngoi t đáp ng nhu cu nhp khu.
- Hot đng cho vay trung và dài hn thúc đy quá trình tích t và tp
trung vn, điu hoà lng cung cu v vn trong nn kinh t: Vi chc nng là
trung gian tài chính, các ngân hàng điu hoà lng cung cu v vn trong nn
kinh t bng cách tp trung các ngun vn nhàn ri trong dân c và cho vay
đi vi các đi tng có nhu cu. Thông qua hot đng cho vay trung và dài hn,
ngân hàng giúp các doanh nghip thiu vn đc tip cn ngun vn nhàn ri
mt cách d dàng. T đó doanh nghip có vn đ đáp ng nhu cu
đi mi
10
công ngh, xây dng c s h tng, đu t phát trin SXKD. Có th thy
rng
ngân hàng là mt kênh truyn dn vn có hiu qu, qua đó
thúc đy lu
thông hàng hoá, đy nhanh chu
chuyn tin t, thúc đy quá trình tái sn xut
m rng trong nn kinh t.
- Cho vay trung và dài hn to điu kin phát trin các quan h kinh t
đi ngoi: Vi xu hng hi nhp kinh t toàn cu hin nay, s phát trin
kinh t ca mi quc gia luôn gn vi th trng th gii. Hot đng cho vay
trung và dài hn đã tr thành mt trong nhng phng tin ni lin kinh t
các nc vi nhau di các hình thc: cho vay tài tr xut nhp khu, cho vay
h tr phát trin, cho vay vin tr T đó to điu kin đ các nc m rng và
phát trin các quan h kinh t đi ngoi vi các quc gia khác.
+ i vi hot đng ca NHTM: Cho vay trung và dài hn là
công c
cnh tranh hiu qu ca ngân hàng nhm thu hút khách hàng v
phía mình.
Nó giúp ngân hàng
to ra và duy trì khách hàng ca mình trong tng lai.
Khi có đc mi quan h, ngân hàng có điu kin lôi kéo khách hàng s dng
các dch v khác do mình cung cp. Ngân hàng thông qua hot đng cho vay
trung và dài hn không nhng thu đc li nhun t hot đng cho vay đem li
mà còn thu thêm đc khon phí t nhng dch v khác cung cp cho khách
hàng. Nhng khon cho vay trung và dài hn có quy mô ln và lãi sut cao,
thi gian dài đã mang li li nhun ch yu cho ngân hàng.
Vic đa dng hoá
loi hình cho vay, đa dng hoá khách hàng to điu kin đ
ngân hàng m
rng phm vi hot đng ca mình và ngày càng khng đnh vai trò, v th ca
mình trong nn kinh t vi s cnh tranh gay gt ca các ngân hàng khác. Hn
na nng lc cung cp tín dng trung và dài hn cng chng t kh nng cnh
tranh ca ngân hàng.
11
1.2 Tng quan v ri ro trong cho vay trung và dài hn ti ngân hàng
thng mi
1.2.1 Khái nim v ri ro và hn ch ri ro trong cho vay trung và dài
hn
1.2.1.1Khái nim v ri ro trong cho vay trung và dài hn
Ri ro trong cho vay là vic bên đi vay không tr đc n hoc tr n
không đúng hn vi bên cho vay.
Nh vy, ri ro trong cho vay trung và dài hn trong hot đng ngân
hàng là kh nng xy ra tn tht cho ngân hàng do khách hàng không thc
hin hoc không có kh nng thc hin ngha v ca mình theo cam kt trong
hp đng đi vi nhng khon cho vay trung và dài hn.
Ngày nay, nhu cu v vn đ m rng SXKD, ci tin
trang thit b k
thut, nâng cao công ngh và các nhu cu phc v SXKD
luôn tng lên.
đáp ng nhu cu này, các NHTM cng phi
luôn m rng quy mô cho vay,
điu đó có ngha là ri ro trong cho vay cng phát sinh nhiu hn. Vi thi gian
cho vay dài, s tin cho vay ln, cho vay trung và dài hn là mt trong nhng
hình thc tín dng có đ ri ro cao. Vic phòng nga và hn ch
nó rt khó
khn, nó có th xy ra bt c đâu, bt c lúc nào và
nu không đc phát
hin và x lý kp thi s ny sinh các ri ro khác.
1.2.1.2 Khái nim v hn ch ri ro trong cho vay trung và dài hn
Ri ro nói chung và ri ro trong cho vay nói riêng là thc trng luôn luôn
tn ti trong kinh doanh. Li nhun cao thì ri ro cao, và ngc li ri ro
càng thp, li nhun s càng thp, tc là không có li nhun hoc li nhun
rt thp.