GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÁC CÔNG TY TÀI CHÍNH TẠI VIỆT NAM.PDF

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH



NGUYỄN HỮU HƯƠNG NGUYÊN




GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH CỦA CÁC CÔNG TY TÀI CHÍNH
TẠI VIỆT NAM




LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ





TP. Hồ Chí Minh – Năm 2013


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN HỮU HƯƠNG NGUYÊN



GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH CỦA CÁC CÔNG TY TÀI
CHÍNH TẠI VIỆT NAM


Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 60340201

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS. TS. TRẦM THỊ XUÂN HƯƠNG



TP. Hồ Chí Minh – Năm 2013


LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành chương trình Cao học Tài chính – Ngân hàng và luận văn này,

tôi xin chân thành gởi lời cảm ơn tới:

Tôi xin trân trọng cảm ơn PGS. TS Trầm Thị Xuân Hương, cô đã hướng dẫn
rất nhiệt tình, đóng góp nhiều ý kiến quý báu giúp tôi hoàn thành luận văn này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn đến tất cả các thầy cô vì những kiến thức và kinh
nghiệm mà các thầy cô đã truyền đạt trong quá trình học tập tại trường Đại học
Kinh tế Tp.HCM.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn đến gia đình và bạn bè đã tạo điều kiện tối đa
và cũng như động viên tôi trong quá trình làm luận văn.
Trong quá trình thực hiện, mặc dù đã hết sức cố gắng để hoàn thiện luận

văn, trao đổi và tiếp thu những ý kiến đóng góp của Quý Thầy, Cô và bạn bè, tham

khảo nhiều tài liệu, song không tránh khỏi có những sai sót. Rất mong nhận được

những thông tin góp ý của Quý Thầy, Cô và bạn đọc.





LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân dưới sự hướng
dẫn của PGS. TS Trầm Thị Xuân Hương. Các tài liệu và số liệu của Luận văn là
trung thực, được trích dẫn và có tính kế thừa, phát triển từ các tạp chí và công trình
nghiên cứu đã được công bố… Các giải pháp trong luận văn được đúc kết từ cơ sở
lý luận và quá trình nghiên cứu thực tiễn.

Tác Giả

Nguyễn Hữu Hương Nguyên



DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt
Tiếng Việt
CP
Cổ phần
CPH
Cổ phần hóa
CTTC
Công ty Tài chính
DNNN
Doanh nghiệp Nhà nước
ĐVT
Đơn vị tính
GDP
Tổng sản phẩm quốc nội
IMF
Quỹ tiền tệ Quốc tế
NHNN
Ngân hàng Nhà Nước
NHNNVN
Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam
NHTM
Ngân hàng Thương mại
NHTW
Ngân hàng Trung Ương

OTC
Thị trường chứng khoán phi tập trung
TCTD
Tổ chức Tín dụng
TCT
Tổng công ty
TĐKT
Tập đoàn Kinh tế
TĐKTNN
Tập đoàn Kinh tế Nhà nước
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
TTCK
Thị trường Chứng khoán
UBCKNN
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước
VNĐ
Việt Nam Đồng
WB
Ngân hàng Thế giới
WTO
Tổ chức Thương mại Thế giới


DANH MỤC CÁC BẢNG

STT
Nội dung
Trang
1

Bảng 2.1: Hệ thống các Công ty Tài chính ở Việt nam hiện nay
tính đến thời điểm 30/09/2013
33
2
Bảng 2.2: Chỉ tiêu tổng tài sản có, vốn tự có, và vốn điều lệ của
các TCTD tại Việt Nam đến ngày 30/6/2013
35
3
Bảng 2.3: Một số chỉ tiêu cơ bản của các TCTD tại Việt Nam
đến ngày 30/6/2013
36



DANH MỤC CÁC HÌNH – ĐỒ THỊ

STT
Nội dung
Trang
1
Hình 2.1 : Toàn cảnh về hệ thống các CTTC tại Việt Nam năm
2012
33
2
Hình 2.2: Biểu đồ so sánh chỉ tiêu tổng tài sản của của loại hình
tổ chức tín dụng tinh đến thời điểm tháng 6/2013
37
3
Hình 2.3: Tỷ trọng cho vay trung dài hạn so với nguồn vốn huy
động trung dài hạn; và tỷ trọng vốn huy động trung dài hạn

42

1
LỜI MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:
Trong điều kiện nền kinh tế Việt Nam và thế giới đang ở trong tình trạng
bất ổn, những hệ quả của suy thoái kinh tế của khủng hoảng kinh tế Mỹ năm
2008. Những chấn động cả về kinh tế và thiên tai buộc nền kinh tế thế giới đang
đứng trƣớc bất ổn khó lƣờng trƣớc. Những bất ổn tiềm ẩn này trực tiếp hoặc gián
tiếp tác động đến hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp nói chung và các
định chế tài chính nói riêng, mà cụ thể đối tƣợng mà tôi muốn hƣớng tới ở đây là
các công ty tài chính (CTTC), mô hình tổ chức tín dụng phi ngân hàng đang ngày
càng phát triển ở Việt Nam.
Hiện nay, Ngân hàng Nhà nƣớc đã cấp phép thành lập và hoạt động cho 17
CTTC, sau gần 15 năm hoạt động, CTTC đã thể hiện vai trò của mình trong việc hỗ
trợ quản lý tài chính, thu xếp vốn trong và ngoài nƣớc cho các Tập đoàn, Tổng
công ty nhà nƣớc. Đồng thời, công ty tài chính cũng là một kênh cung cấp vốn
trung - dài hạn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ đầu tƣ chiều sâu để đổi mới công
nghệ, cải tiến kỹ thuật, song hành cùng các NHTM cung cấp vốn cho nền kinh tế,
góp phần thực hiện chiến lƣợc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc.
Trong những năm gần đây, hoạt động của các Tập đoàn, Tổng công ty nhà
nƣớc đã bộc lộ nhiều bất cập: huy động quá nhiều vốn để thực hiện đầu tƣ, đa dạng
hóa ngành nghề kinh doanh trong khi năng lực quản lý, trình độ quản trị doanh
nghiệp và khả năng tài chính có hạn; đầu tƣ ra ngoài ngành nghề chính còn nhiều
Do vậy, Chính phủ đã có chủ trƣơng yêu cầu Tập đoàn, Tổng công ty nhà nƣớc có
kế hoạch giảm tỷ lệ đầu tƣ ra ngoài ngành nghề chính, đặc biệt giảm tỷ lệ đầu tƣ
vào 03 lĩnh vực là tài chính, ngân hàng, bảo hiểm. Trong hoàn cảnh trên, các CTTC
đang tìm kiếm những hƣớng đi mới, cũng nhƣ hoàn thiện hoạt động để có thể tồn
tại và phát triển. Trong đề án Tái cơ cấu tổ chức tín dụng của Ngân hàng Nhà nƣớc,

các CTTC cũng là một phần quan trọng sẽ đƣợc xử lý.
Vì vậy, tác giả xin chọn nghiên cứu đề tài: “Giải pháp hoàn thiện hoạt động
kinh doanh của các Công ty tài chính tại Việt Nam” làm đề tài luận văn Thạc sĩ
2
kinh tế của mình. Đề tài nghiên cứu tổng quan về CTTC tại Việt Nam hiện nay
trọng tâm là các CTTC thuộc các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nƣớc. Qua đó
đánh giá quá trình hoạt động và phân tích các nguyên nhân, từ đó đề xuất giải pháp
đối với hoạt động của CTTC. Đề tài có ý nghĩa thiết thực cả lý thuyết lẫn thực tiễn
góp phần đóng góp vào sự hoạt động có hiệu qủa của các CTTC trong giai đoạn
hiện nay.
2. Mục tiêu đề tài:
Cung cấp kiến thức tổng quan về khung lý thuyết CTTC, bài học kinh nghiệm
từ các nƣớc trên thế giới.
Phân tích thực trạng hoạt động của CTTC, từ đó đánh giá thực trạng hoạt
động của các CTTC ở Việt Nam hiện nay.
Đề xuất các giải pháp cơ bản để hoàn thiện hoạt động CTTC nhằm phát huy
tối đa chức năng nhiệm vụ, có hƣớng đi phù hợp trong giai đoạn kinh tế hiện nay.
3. Đối tƣợng nghiên cứu:
Đối tƣợng nghiên cứu là hoạt động kinh doanh của các CTTC ở Việt Nam,
trọng tâm là các CTTC thuộc các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nƣớc, nghiên cứu
thực tiễn hoạt động của các CTTC này.
4. Phạm vi nghiên cứu:
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là: CTTC ở Việt Nam trọng tâm là các CTTC
thuộc các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nƣớc tập trung chủ yếu vào các hoạt động
huy động vốn và sử dụng vốn, hoạt động đầu tƣ, và các hoạt động khác. Thời gian
nghiên cứu trong giai đoạn từ 2010 - 2012.
Luận văn cũng nghiên cứu về CTTC ở một số nƣớc trên thế giới từ đó rút ra
bài học kinh nghiệm.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu:
Để thực hiện các mục tiêu kể trên, đề án sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu khoa

học trên cơ sở kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn, giữa phƣơng pháp luận
của chủ nghĩa duy vật biện chứng với duy vật lịch sử từ cái chung đến cái riêng, từ
chi tiết đến tổng hợp sử dụng các tài liệu để phân tích đánh giá một cách khách
quan khoa học toàn diện nhằm giải quyết các vấn đề đặt ra.
3
Sử dụng nhiều phƣơng pháp nhƣ:
- Phƣơng pháp thống kê số liệu;
- Phƣơng pháp sử dụng bảng biểu và đồ thị;
- Phƣơng pháp phân tích dãy số theo thời gian;
- Phƣơng pháp quan sát.
Từ các nguồn dữ liệu từ Tổng cục thống kê (GSO), Ngân hàng Nhà nƣớc Việt
Nam…công bố trong khoảng thời gian từ 2000 đến 2012.
6. Kết cấu đề tài:
Ngoài phần mở đầu và phần kết luận. Luận văn tốt nghiệp gồm 3 chƣơng:
- Chƣơng 1: Tổng quan về hoạt động của Công ty tài chính.
- Chƣơng 2: Thực trạng hoạt động kinh doanh của Công ty tài chính tại Việt Nam.
- Chƣơng 3: Giải pháp hoàn thiện hoạt động kinh doanh của Công ty Tài chính tại
Việt Nam.

4
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY TÀI CHÍNH
1.1 Khái quát chung về CTTC
1.1.1 Khái niệm
CTTC là loại hình TCTD phi ngân hàng, với chức năng là sử dụng vốn tự có,
vốn huy động và các nguồn vốn khác để cho vay, đầu tƣ, cung ứng các dịch vụ tƣ vấn
về tài chính, tiền tệ và thực hiện một số dịch vụ khác theo quy định của pháp luật,
nhƣng không đƣợc làm dịch vụ thanh toán, không đƣợc nhận tiền gửi dƣới 01 năm.
(Theo Nghị định 79/2002/NĐ-CP)
1.1.2 Phân loại CTTC
1.1.2.1 Căn cứ vào hoạt động nghiệp vụ

- CTTC bán hàng là loại hình CTTC chuyên cho ngƣời tiêu dùng vay để mua
hàng hoá từ một nhà bán lẻ hoặc một nhà sản xuất khác. Các món vay thƣờng đƣợc
thực hiện nhanh chóng và tiện lợi tại nơi mua hàng của ngƣời tiêu dùng. Nhờ đó mà
CTTC bán hàng có thể cạnh tranh đƣợc với các NHTM trong cho vay tiêu dùng.
- CTTC ngƣời tiêu dùng là loại hình CTTC chuyên cho ngƣời tiêu dùng vay để
mua những món hàng riêng nhƣ đồ đạc, dụng cụ gia đình hoặc giúp thanh toán các
món nợ nhỏ. CTTC ngƣời tiêu dùng thƣờng là Công ty riêng biệt hoặc do các Ngân
hàng sở hữu.
- CTTC kinh doanh là loại hình CTTC chuyên cung cấp các dạng tín dụng đặc
biệt cho doanh nghiệp bằng cách mua các hoá đơn nợ của doanh nghiệp theo hình thức
chiết khấu, việc cung cấp này gọi là bao thanh toán. Ngoài ra, các CTTC kinh doanh
cũng chuyên môn hoá trong việc cho thuê thiết bị, là những tài sản họ mua và sau đó
cho các doanh nghiệp thuê lại trong một số năm.
1.1.2.2 Căn cứ vào mối quan hệ sở hữu
- CTTC độc lập thực hiện nhiều hoạt động kinh doanh: nghiệp vụ tín dụng (cho
vay, bảo lãnh cho khách hàng thƣơng mại và sản xuất công nghiệp), các nghiệp vụ cho
thuê, nghiệp vụ bao thanh toán, kinh doanh tiền tệ, tƣ vấn tài chính.
- CTTC trong các tập đoàn kinh doanh tham gia chủ yếu các hoạt động nhƣ tìm
kiếm các nguồn đầu tƣ để cung ứng cho các thành viên trong tập đoàn; quản lý và đầu
tƣ các nguồn chƣa sử dụng trong tập đoàn; quản lý các nguồn tiền tạm thời nhàn rỗi;
điều hoà vốn giữa các thành viên; làm đầu mối và tƣ vấn cho tập đoàn, các Công ty
5
thành viên trong quan hệ với các Ngân hàng; quản lý rủi ro tài chính trong tập đoàn;
các dịch vụ tài chính khác. Ngoài ra còn cung cấp dịch vụ tƣ vấn tài chính cho các
khách hàng bên ngoài tập đoàn.
CTTC trong tập đoàn kinh doanh là một loại hình CTTC rất phổ biến hiện nay.
Sự cần thiết của loại hình CTTC này xuất phát từ những đặc trƣng của tập đoàn kinh
doanh:
- Thứ nhất, các tập đoàn kinh doanh là những chủ thể kinh tế kinh doanh quy mô
lớn, lĩnh vực hoạt động đa dạng, do đó nhu cầu về vốn rất lớn và thƣờng xuyên.

- Thứ hai, các tập đoàn thƣờng có nhiều bộ phận, chi nhánh hoạt động trên nhiều
lĩnh vực, do vậy tại một thời điểm nào đó trong nội bộ tập đoàn có nhiều bộ phận tiền
nhàn rỗi, trong khi bộ phận khác đang cần vốn để đáp ứng nhu cầu đầu tƣ. Từ đó, xuất
hiện nhu cầu về việc điều hoà vốn giữa các bộ phận trong tập đoàn.
Nhƣ vậy, tập đoàn kinh doanh cần có một trung gian tài chính làm kênh dẫn vốn
từ những chủ thể có vốn trong nền kinh tế tới tập đoàn kinh doanh, đáp ứng nhu cầu về
vốn của tập đoàn một cách hiệu quả nhất, đồng thời là trung gian điều hoà vốn giữa
các bộ phận trong tập đoàn. Là một thành viên trong tập đoàn nên CTTC có nhiều lợi
thế nhờ hiểu rõ đƣợc đặc tính của tập đoàn, các mối quan hệ trong nội bộ tập đoàn
cũng nhƣ hiểu rõ thuận lợi, khó khăn của ngành; có khả năng tiếp cận nguồn thông tin
với chi phí thấp để nắm bắt đƣợc hoạt động sản xuất của các thành viên; nhờ đó rút
ngắn đƣợc thời gian và chi phí thẩm định so với các tổ chức tín dụng khác. Vì vậy,
CTTC là hình thức tổ chức phù hợp và giữ vai trò rất quan trọng đối với tập đoàn kinh
doanh.
1.1.2.3 Căn cứ theo hình thức góp vốn
- CTTC Nhà nƣớc: là CTTC do Nhà nƣớc đầu tƣ vốn, thành lập và tổ chức quản
lý hoạt động kinh doanh.
- CTTC cổ phần: là CTTC do các tổ chức và cá nhân cùng góp vốn theo quy
định của pháp luật, đƣợc thành lập dƣới hình thức Công ty cổ phần.
- CTTC trực thuộc của tổ chức tín dụng: là CTTC do một tổ chức tín dụng thành
lập bằng vốn tự có của mình và làm chủ sở hữu theo quy định của pháp luật, hạch toán
độc lập và có tƣ cách pháp nhân.
- CTTC liên doanh: là CTTC đƣợc thành lập bằng vốn góp giữa bên Việt Nam
6
gồm một hoặc nhiều tổ chức tín dụng, doanh nghiệp Việt Nam và bên nƣớc ngoài gồm
một hoặc nhiều tổ chức tín dụng nƣớc ngoài, trên cơ sở hợp đồng liên doanh.
- CTTC 100% vốn nƣớc ngoài: là CTTC đƣợc thành lập bằng vốn của một hoặc
của nhiều tổ chức tín dụng nƣớc ngoài theo quy định của pháp luật Việt Nam.
1.1.3 Vị trí và vai trò của CTTC
1.1.3.1 Vị trí

CTTC là một loại hình trung gian tài chính. Cùng với các loại hình trung gian tài
chính khác tạo nên kênh dẫn vốn gián tiếp (hay kênh tài chính gián tiếp) có chức năng
dẫn vốn từ ngƣời sở hữu vốn sang ngƣời sử dụng vốn bằng cách tập hợp các khoản
vốn nhàn rỗi lại rồi cho vay. Kênh tài chính gián tiếp lại kết hợp với kênh dẫn vốn trực
tiếp (thị trƣờng tài chính) tạo nên một khâu quan trọng của hệ thống tài chính. Đến
lƣợt nó, khâu tài chính này lại kết hợp với 3 khâu tài chính cơ bản là tài chính công, tài
chính doanh nghiệp và tài chính hộ gia đình tạo nên một hệ thống tài chính hoàn bị.
Nhƣ vậy, CTTC là một bộ phận cấu thành của hệ thống tài chính của một quốc gia.
1.1.3.2 Vai trò:
CTTC mang đầy đủ vai trò của một trung gian tài chính trong nền kinh tế với
nhiệm vụ thu hút, tích tụ và tập trung các nguồn vốn nhằm cho những ngƣời có nhu
cầu sử dụng vốn vay. Các CTTC đã đem lại lợi ích đầy đủ cho những ngƣời có vốn
(ngƣời cho vay) và ngƣời cần vốn (ngƣời đi vay) và cho cả nền kinh tế. Với tính chất
là một tổ chức tài chính chuyên môn hoá cao trong một số nghiệp vụ đƣợc quy định,
các CTTC có vai trò quan trọng nhƣ sau:
- Thứ nhất, CTTC giúp khách hàng tiết kiệm đƣợc các chi phí về thông tin và
giao dịch khi cung ứng và sử dụng các nguồn vốn. Đặc biệt là tạo ra các cơ hội đầu tƣ
sinh lời cho các cá nhân sẽ không dễ gì làm lợi từ các món tiền của mình do thiếu
những thông tin cần thiết trên thị trƣờng tài chính. Hơn nữa, món tiền của họ lại nhỏ,
chi phí giao dịch lại quá lớn, thủ tục đôi khi rƣờm rà khiến cho cá nhân gặp khó khăn
khi đầu tƣ. Trong khi đó, CTTC có đủ điều kiện cần thiết để phân tích, tổng hợp tình
hình, do đó việc đầu tƣ sẽ dễ đem lại lợi nhuận hơn. Khi gửi tiền vào các CTTC,
nguồn lợi sẽ mang lại cho cả hai bên nhờ tính kinh tế do quy mô, nhờ sự phân tán rủi
ro thông qua việc đa dạng hoá các hình thức đầu tƣ và nhờ việc giảm chi phí giao dịch
trong tổng thể. Các CTTC giúp khách hàng của mình tiết kiệm đƣợc chi phí thông tin
7
và giao dịch khi cung ứng hoặc sử dụng các nguồn vốn bởi họ luôn có những chiến
lƣợc hợp lý, linh hoạt trong quan hệ với khách hàng, trong việc triển khai các nghiệp
vụ đuợc phép làm nên họ tạo ra đuợc tỷ suất lợi nhuận cao, đảm bảo đem lại những
cơ hội đầu tƣ tốt cho khách hàng gửi tiền vào Công ty.

- Thứ hai, CTTC là kênh có tính chất chuyên môn hoá trong việc thu hút và đầu
tƣ các khoản vốn trung và dài hạn. Các CTTC thƣờng có khả năng cung cấp vốn cho
các giao dịch dài hạn và có tính chất rủi ro hơn (đầu tƣ mạo hiểm). Nhờ đó, CTTC đã
góp phần làm phong phú thêm các dịch vụ tài chính, ngân hàng.
- Thứ ba, sự phát triển của CTTC đã thúc đẩy cạnh tranh trong đầu tƣ trên thị
trƣờng tài chính. Thông qua việc đáp ứng các nhu cầu về vốn trung và dài hạn, hoạt
động của các CTTC đã và đang thúc đẩy sự phát triển của thị trƣờng tài chính. Những
năm gần đây, nhiều loại hình CTTC đã ra đời làm chất lƣợng phúc vụ đƣợc cải thiện,
giá vốn đầu tƣ ngày càng giảm, tạo thêm nhiều khả năng lựa chọn cho khách hàng. Vì
vậy, Ngân hàng và CTTC mỗi loại hình đều có thế mạnh riêng nhƣng tất cả đều góp
phần tăng cƣờng hiệu quả kinh tế - xã hội.
- Thứ tƣ, hoạt động của các CTTC cũng rất phù hợp với các hoạt động giao dịch
vốn của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, do đó rất phù hợp với các nƣớc đang phát triển.
Do vậy, ngoài các Ngân hàng thì các CTTC với sự linh hoạt trong hoạt động cũng đã
tập trung đƣợc một lƣợng vốn lớn từ nguồn tiết kiệm của dân cƣ và các tổ chức kinh tế
trên thị trƣờng tài chính. Các CTTC có thể phát hành những giấy tờ có giá với lãi suất
cao, mệnh giá thấp để thu hút đƣợc sự quan tâm của các nhà đầu tƣ lớn, nhỏ trên thị
trƣờng tài chính vào nó, điều này sẽ khiến nguồn vốn huy động đƣợc nhiều hơn, đồng
thời mở rộng đƣợc giao dịch cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
- Ngoài ra đối với các CTTC trực thuộc các tập đoàn kinh tế hay trực thuộc Tổng
Công ty có điều kiện hiểu biết sâu về các Công ty thành viên, có nhiều điều kiện thuận
lợi hơn trong việc quản lý rủi ro tài chính và huy động vốn cho tập đoàn trong việc cấp
vốn cho các Công ty thành viên hay khách hàng của Công ty thành viên trong tập
đoàn.
1.1.4 Các hoạt động chủ yếu của CTTC
CTTC đƣợc thực hiện một hoặc một số hoạt động ngân hàng sau đây:
- Nhận tiền gửi của tổ chức;
8
- Phát hành chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu, trái phiếu để huy động vốn của tổ
chức;

- Vay vốn của TCTD, tổ chức tài chính trong nƣớc và nƣớc ngoài theo quy định của
pháp luật; vay NHTW dƣới hình thức tái cấp vốn theo quy định;
- Cho vay, bao gồm cả cho vay trả góp, cho vay tiêu dùng;
- Bảo lãnh ngân hàng;
- Chiết khấu, tái chiết khấu công cụ chuyển nhƣợng, các giấy tờ có giá khác;
- Phát hành thẻ tín dụng, bao thanh toán, cho thuê tài chính và các hình thức cấp tín
dụng khác theo quy định.
1.1.4.1 Hoạt động huy động vốn.
Các CTTC có nguồn vốn tự có chỉ chiếm một tỷ lệ khá khiêm tốn, còn lại chủ
yếu do huy động, vốn đi vay và vốn khác. Trong đó huy động vốn chiếm tỷ lệ lớn
nhất. Vì vậy vấn đề huy động vốn là yếu tố hết sức quan trọng quyết định đến sự phát
triển và mở rộng kinh doanh, giúp tạo dựng nguồn vốn vững chắc, ổn định đáp ứng
nhu cầu kinh doanh của công ty đặc biệt là vốn trung và dài hạn.
Các hoạt động huy động vốn bao gồm:
- CTTC đƣợc nhận tiền gửi có kỳ hạn trên một năm của các tổ chức kinh tế, không
cung cấp dịch vụ thanh toán.
- Phát hành cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ nợ
+ Phát hành cổ phiếu: Điều kiện hàng đầu để một CTTC khởi nghiệp là phải có đủ
vốn pháp định theo luật định. Vốn điều lệ ban đầu của CTTC khi thành lập do tập đoàn
và/hoặc các công ty thành viên của tập đoàn kinh tế góp vốn, ngoài ra các CTTC có
thể huy động thêm nguồn vốn trong xã hội thông qua việc phát hành cổ phiếu hoặc tín
phiếu của CTTC. Vốn điều lệ ít nhất phải bằng mức vốn pháp định và quy mô vốn phụ
thuộc vào tính chất, phạm vi hoạt động của từng CTTC. Vốn điều lệ đƣợc bổ sung và
tăng dần thông qua việc huy động vốn đóng góp từ tập đoàn hoặc phát hành thêm cổ
phiếu
+ Phát hành trái phiếu trung và dài hạn: Trái phiếu là một chứng chỉ nợ, đại diện
cho một sự vay vốn dài hạn của CTTC và đƣợc hoàn trả sau một thời gian nhất định.
9
Chủ sở hữu trái phiếu có quyền đƣợc hƣởng một khoản thu nhập cố định và phụ thuộc
vào kết quả kinh doanh của CTTC. Có hai loại trái phiếu: trái phiếu có lãi suất kèm

theo phiếu tính lãi và trái phiếu chiết khấu không ghi lãi suất nhƣng giá phát hành thấp
hơn mệnh giá, sai biệt giữa mệnh giá trái phiếu giá phát hành trái phiếu là lãi chiết
khấu. Các CTTC thƣờng huy động vốn theo hình thức phát hành trái phiếu.
+ Phát hành chứng chỉ nợ: Là một giấy nhận nợ mà CTTC phát hành để vay vốn
trên thị trƣờng tiền tệ dùng để đáp ứng những nhu cầu về tiền mặt, vốn ngắn hạn cấp
thiết. Có hai loại chứng chỉ nợ:
• Chứng chỉ tiền gửi loại lớn: Là giấy xác nhận khoản vay của CTTC có ghi rõ thời
hạn hoàn trả và lãi suất ngƣời cho vay đƣợc hƣởng. Chứng chỉ này là một loại đầu tƣ
ngắn hạn có lợi cho nhà kinh doanh, hộ gia đình vì nó đƣợc sử dụng và chấp nhận nhƣ
séc hoặc tiền mặt.
• Hợp đồng thoả thuận mua lại: Là hình thức vay ngắn hạn của CTTC trên thị
trƣờng tiền tệ thông qua hợp đồng bán chứng khoán cho các đối tƣợng kinh doanh
chứng khoán tƣơng đối thừa tiền mặt và thoả thuận mua lại chứng khoán đó trong thời
gian ngắn từ vài ngày đến vài tuần.
- Vay từ các TCTD khác: CTTC trong tập đoàn kinh tế có thể vay vốn từ các
TCTD, thực hiện việc cho vay và đi vay theo hợp đồng tín dụng, vốn vay phải đƣợc
bảo đảm bằng tài sản thế chấp, cầm cố, bảo lãnh hoặc tín chấp.
- Vay từ tập đoàn kinh tế: Bên cạnh việc phát hành cổ phiếu, trái phiếu, chứng
chỉ nợ hoặc đi vay từ các tổ chức tín dụng khác, CTTC trong tập đoàn kinh tế còn có
thể vay từ tập đoàn mẹ. Các tập đoàn kinh tế, dựa vào uy tín và lợi thế kinh doanh của
mình, đứng ra phát hành trái phiếu để huy động vốn, sau đó chuyển số vốn này cho
CTTC vay.
1.1.4.2 Hoạt động tín dụng.
Là hoạt động kinh doanh chủ yếu của CTTC để tạo ra lợi nhuận. Các CTTC
thu lãi suất cho vay để bù đắp các chi phí huy động vốn, chi phí dự phòng, chi phí kinh
doanh, chi phí quản lý, chi phí thuế các loại và chi phí rủi ro đầu tƣ. CTTC đƣợc cho
vay dƣới các hình thức:
- Cho vay ngắn hạn, cho vay trung và dài hạn theo quy định của NHTW.
10
- Cho vay theo uỷ thác của Chính phủ, của tổ chức, cá nhân trong và ngoài

nƣớc theo quy định hiện hành.
- Cho vay tiêu dùng bằng hình thức cho vay mua trả góp.
CTTC có thể cho vay ngắn hạn, trung hạn, dài hạn trên cơ sở cân đối nguồn vốn trung
và dài hạn, không sử dụng vốn vay ngắn hạn để cho vay trung và dài hạn nhằm bảo
đảm an toàn cho hệ thống.
Hoạt động cho vay đa dạng, phong phú, bao gồm nhiều loại hình:
Nếu căn cứ vào thể thức cho vay, hoạt động cho vay gồm:
+ Tín dụng ứng trƣớc: Là thể thức cho vay đƣợc thực hiện trên cơ sở hợp đồng tín
dụng, trong đó khách hàng đƣợc sử dụng một hạn mức cho vay trong một thời hạn
nhất định. Tín dụng ứng trƣớc có hai loại là ứng trƣớc có bảo đảm và ứng trƣớc không
cần bảo đảm. Ứng trƣớc có bảo đảm là loại tín dụng đƣợc cấp phát trên cơ sở có tài
sản thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh của một hay nhiều tổ chức và/hoặc cá nhân khác;
ứng trƣớc không cần bảo đảm là loại tín dụng đƣợc cấp không cần có tài sản thế chấp,
cầm cố hoặc bảo lãnh mà chỉ dựa trên uy tín của khách hàng.
+ Thấu chi: Với tên gọi khác là tín dụng hạn mức, là hình thức cấp tín dụng ứng trƣớc
đặc biệt đƣợc thực hiện trên cơ sở hợp đồng tín dụng, trong đó khách hàng đƣợc phép
sử dụng dƣ nợ trong giới hạn và thời hạn nhất định. Khác với tín dụng ứng trƣớc, thấu
chi mức tín dụng đƣợc thoả thuận chƣa phải là khoản tiền CTTC cho vay, chỉ khi nào
khách hàng sử dụng mới đƣợc coi là tín dụng đƣợc cấp và tính tiền lãi. Thấu chi đƣợc
áp dụng đối với khách hàng có uy tín, có lịch sử tài chính tốt, có khả năng tài chính
lành mạnh.
Nếu căn cứ vào đối tƣợng cho vay, hoạt động cho vay gồm:
+ Cho vay theo ngành nghề kinh doanh: còn gọi là cho vay để kinh doanh nhƣ cho vay
theo các ngành công nghiệp, thƣơng mại, dịch vụ, nông nghiệp, bất động sản
+ Cho ngƣời tiêu dùng vay để mua vật dụng nhƣ xe hơi, các sản phẩm hàng hoá có giá
trị lớn và thời gian sử dụng dài nhƣ mua nhà, mua thẻ tín dụng, trang trải các chi phí
cá nhân
+ Cho các tổ chức tín dụng khác vay.
+ Cho tập đoàn kinh tế và các công ty thành viên của tập đoàn kinh tế vay.
Nếu căn cứ vào thời gian cho vay, hoạt động cho vay gồm:

11
+ Cho vay ngắn hạn với thời gian cho vay dƣới 1 năm.
+ Cho vay trung hạn với thời gian cho vay từ 1 đến 5 năm.
+ Cho vay dài hạn với thời gian cho vay trên 5 năm.
Hoạt động chiết khấu, tái chiết khấu, cầm cố thƣơng phiếu, trái phiếu và các giấy
tờ có giá khác.
Chiết khấu là việc tổ chức tín dụng mua giấy tờ có giá chƣa đến hạn thanh
toán của khách hàng.
Tái chiết khấu là việc tổ chức tín dụng mua lại giấy tờ có giá chƣa đến hạn
thanh toán và đã đƣợc chiết khấu theo phƣơng thức mua hẳn.
Thời hạn còn lại của giấy tờ có giá là khoảng thời gian tính từ ngày giấy tờ có
giá đƣợc tổ chức tín dụng nhận chiết khấu, tái chiết khấu đến ngày đến hạn thanh toán
của giấy tờ có giá đó.
1.1.4.3 Hoạt động đầu tƣ
- Đầu tƣ chứng khoán: CTTC trong tập đoàn kinh tế còn là nhà đầu tƣ tổ chức
trên thị trƣờng tài chính tiền tệ. Đầu tƣ chứng khoán là nguồn mang lại lợi nhuận quan
trọng thứ hai sau cho vay, giúp CTTC nâng cao khả năng thanh khoản, bảo tồn ngân
quỹ, góp phần đa dạng hoá các hoạt động kinh doanh nhằm phân tán rủi ro và nâng
cao hiệu quả hoạt động của CTTC. Nhìn chung CTTC trong tập đoàn kinh tế đều có
chiến lƣợc đầu tƣ chứng khoán một cách rõ rệt. Danh mục chứng khoán đầu tƣ đƣợc
thực hiện theo tỷ trọng từng danh mục để phân tán rủi ro. Danh mục chứng khoán đầu
tƣ bao gồm các chứng khoán là trái phiếu, cổ phiếu và các công cụ phái sinh khác.
- Đầu tƣ các chứng từ có giá ngoài thị trƣờng chứng khoán: Ngoài vai trò là nhà
đầu tƣ trực tiếp trên thị trƣờng chứng khoán, CTTC còn thực hiện đầu tƣ các chứng từ
có giá trên thị trƣờng phi tập trung ( Over The Counter market-OTC) nhằm tạo ra thêm
một kênh giao dịch chứng khoán để tăng tính thanh khoản thực tế và phân chia các rủi
ro.
- Đầu tƣ tài chính khác: CTTC thực hiện các hoạt động đầu tƣ tài chính khác nhƣ
tham gia liên doanh, góp vốn, tham gia cổ phần tại các dự án, các công ty.
1.1.4.4 Hoạt động khác.

- Hoạt động bảo lãnh: CTTC đƣợc bảo lãnh bằng uy tín và khả năng tài chính của
mình đối với ngƣời nhận bảo lãnh.
12
- Bao thanh toán: Là hoạt động mua các yêu cầu chi trả của một doanh nghiệp
nào đó, nhận các khoản chi trả của các yêu cầu này, thông thƣờng các yêu cầu chi trả
là ngắn hạn. Hoạt động này có ba bên tham gia là ngƣời mua nợ (CTTC), chủ nợ
(doanh nghiệp cung cấp hàng hoá, dịch vụ) và ngƣời mắc nợ (ngƣời mua hàng hoá,
dịch vụ). Ngƣời mua nợ thanh toán giá mua nhỏ hơn giá trị khoản nợ cho chủ nợ
(thông thƣờng từ 80 đến 90% giá trị khoản nợ). Số tiền còn lại đƣợc trả lại cho chủ nợ
sau khi ngƣời mắc nợ hoàn tất việc trả nợ, sau khi đã trừ đi tiền lãi vay và phí hoa
hồng. Ngƣời mắc nợ coi hợp đồng mua bán đã hoàn tất; còn ngƣời mua nợ chịu trách
nhiệm quản lý, theo dõi, thu hồi và chịu rủi ro về các khoản chi trả của các yêu cầu chi
trả đó. Bao thanh toán vừa là phƣơng thức thu nợ, vừa là kỹ thuật phòng tránh rủi ro và
là một phƣơng tiện để tài trợ cho các hoạt động của khách hàng. Bao thanh toán đặc
biệt phù hợp với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thƣơng mại, công nghiệp
có mạng lƣới khách hàng rộng khắp và cung cấp các sản phẩm hàng hoá dịch vụ thông
dụng. Hoạt động bao thanh toán gần giống nhƣ hoạt động chiết khấu thƣơng phiếu,
nhƣng có các điểm khác nhƣ các khoản nợ đƣợc mua là các khoản nợ có hoá đơn, hợp
đồng mua uỷ nhiệm thu (các khoản nợ) là hợp đồng không đƣợc truy đòi, CTTC
thƣờng giữ lại từ 10% đến 20% số tiền nợ của chủ nợ để dự phòng hàng hoá bị trả lại
và lãi suất mà ngƣời mua đƣợc hƣởng trong hoạt động này cao hơn hoạt động tín dụng
khác vì hoạt động bao thanh toán có mức độ rủi ro cao.
- Hoạt động tƣ vấn: Bao gồm tƣ vấn phát hành cổ phiếu, phát hành trái phiếu, tƣ
vấn đầu tƣ dự án, tƣ vấn cấu trúc hoạt động doanh nghiệp, tƣ vấn lập và thẩm định
phƣơng án tài chính, phƣơng án kinh doanh, tƣ vấn đầu tƣ chứng khoán và các loại
hình dịch vụ tƣ vấn khác.
- Hoạt động đại lý, môi giới: Bao gồm đại lý phát hành cổ phiếu, phát hành trái
phiếu, các hoạt động môi giới đầu tƣ tài chính.
- Hoạt động khác:
Góp vốn, mua cổ phần của các doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng khác.

Đầu tƣ cho các dự án theo hợp đồng.
Tham gia thị trƣờng tiền tệ.
Thực hiện các dịch vụ kiều hối, kinh doanh vàng.
Làm đại lý phát hành trái phiếu, cổ phiếu và các loại giấy tờ có giá cho các doanh
13
nghiệp.
Đƣợc quyền nhận uỷ thác, làm đại lý trong các lĩnh vực liên quan đến tài chính,
ngân hàng, bảo hiểm và đầu tƣ, kể cả việc quản lý tài sản, vốn đầu tƣ của các tổ chức,
cá nhân theo hợp đồng.
Cung ứng các dịch vụ tƣ vấn về ngân hàng, tài chính, tiền tệ, đầu tƣ cho khách
hàng.
Cung ứng dịch vụ bảo quản hiện vật quý, giấy tờ có giá, cho thuê tủ két, cầm đồ
và các dịch vụ khác.
1.1.5 Điểm khác biệt giữa CTTC với Ngân hàng thƣơng mại
1.1.5.1 Bản chất và phạm vi hoạt động.
CTTC là loại hình tổ chức tín dụng phi ngân hàng, với chức năng là sử dụng vốn
tự có vốn huy động và các nguồn vốn khác để cho vay, đầu tƣ; cung ứng các dịch vụ
tƣ vấn về tài chính, tiền tệ và thực hiện một số dịch vụ khác theo quy định của pháp
luật, nhƣng không đƣợc làm dịch vụ thanh toán, không đƣợc nhận tiền gửi dƣới một
năm.
Trong khi đó, ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng đƣợc thực hiện toàn bộ
hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan, cụ thể là hoạt
động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thƣờng xuyên là nhận tiền
gửi, sử dụng số tiền này để cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán.
1.1.5.2 Mức vốn pháp định.
CTTC và ngân hàng đều phải có mức vốn pháp định theo quy định của nhà nƣớc
theo từng thời kỳ, song vốn pháp định của CTTC thƣờng thấp hơn ngân hàng.
1.1.5.3 Thời gian hoạt động.
Thời hạn hoạt động của CTTC tối đa là 50 năm. Trƣờng hợp cần gia hạn thời hạn
hoạt động, phải đƣợc Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam chấp thuận, nhƣng mỗi lần gia

hạn không quá 50 năm. Trong khi đó, thời hạn hoạt động của các ngân hàng không bị
pháp luật khống chế.
1.1.5.4 Cơ hội cạnh tranh và lợi ích mang lại.
Xét ở khía cạnh nào đó, các CTTC sẽ chịu áp lực cạnh tranh ở mức độ thấp hơn
so với ngân hàng. Theo cam kết WTO, chỉ có ngân hàng thƣơng mại nƣớc ngoài và
CTTC nƣớc ngoài mới đƣợc thành lập CTTC liên doanh và CTTC 100% vốn đầu tƣ
14
nƣớc ngoài. Tổ chức tín dụng nƣớc ngoài chỉ đƣợc thành lập CTTC liên doanh hoặc
100% vốn đầu tƣ nƣớc ngoài nhƣng phải có tổng tài sản trên 10 tỷ USD vào cuối năm
trƣớc thời điểm nộp đơn.
Trong khi ngân hàng hoạt động rộng và huy động vốn chủ yếu từ công chúng thì
CTTC huy động vốn chủ yếu từ nội bộ tập đoàn và nhóm công ty. Vì thế, rủi ro xảy ra
đối với các CTTC chủ yếu là do nội bộ tập đoàn hay nhóm công ty gánh chịu, rất ít
ảnh hƣởng tới cộng đồng. Khi các quan hệ kinh tế trong tập đoàn là minh bạch và tuân
thủ đúng pháp luật thì khả năng xảy ra rủi ro là không lớn.
Một trong những hạn chế của các CTTC so với các tổ chức ngân hàng là không
đƣợc làm dịch vụ thanh toán và nhận tiền gửi dƣới 1 năm. Tuy vậy, các CTTC hiện
nay đã khắc phục bằng việc phát triển thêm nhiều sản phẩm dịch vụ mới nhƣ dịch vụ
nhận ủy thác vốn, nhận ủy thác đầu tƣ bao thanh toán, thu xếp vốn, v.v. cho cả ngắn
hạn, trung và dài hạn. Những dịch vụ này đã giúp CTTC thực hiện đƣợc các dịch vụ
khác tƣơng tự nhƣ một ngân hàng thƣơng mại.
1.2 Các nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động của CTTC
1.2.1 Năng lực hoạt động và tổ chức quản lý của CTTC
Một yếu tố quyết định hiệu quả kinh doanh và sự an toàn của CTTC là năng lực
hoạt động và chất lƣợng tổ chức quản lý. Quản lý CTTC là tạo ra hệ thống các hoạt
động thống nhất, phối hợp và liên kết các quá trình lao động của các cán bộ nhân viên
từ các phòng ban đến hội đồng quản trị trong CTTC, nhằm đạt đƣợc mục tiêu kinh
doanh ở mỗi thời kỳ đã xác định, trên cơ sở giảm thiểu các chi phí về nguồn lực. Nói
đến chất lƣợng và năng lực quản lý là nói đến yếu tố con ngƣời trong bộ máy quản lý
và hoạt động, thể hiện ở các nội dung: Đề ra đƣợc các chính sách kinh doanh đúng đắn

và có hiệu quả; Xây dựng các thủ tục quản lý, điều hành các quy trình nghiệp vụ hợp
lý, sát thực và đúng pháp luật; Tạo lập đƣợc cơ cấu tổ chức hợp lý, vận hành hiệu quả;
Giảm thiểu rủi ro về đạo đức trong hệ thống quản lý.
Ngoài ra, chất lƣợng và năng lực quản lý còn thể hiện ở khả năng nắm bắt kịp
thời những tình huống bất lợi, nhận biết sớm các nguy cơ rủi ro tiềm ẩn đe doạ sự an
toàn của CTTC để đƣa ra những biện pháp đối phó kịp thời. Chất lƣợng quản lý cuối
cùng đƣợc phản ánh ở tình hình tuân thủ đầy đủ luật pháp cũng nhƣ các quy chế hoạt
động, hiệu quả kinh doanh và mức lợi nhuận thu đƣợc tăng lên, duy trì đƣợc khả năng
15
thanh toán, sức cạnh tranh và vị thế của CTTC trên thị trƣờng ngày một nâng cao,
CTTC luôn phát triển bền vững trƣớc những biến động trong và ngoài nƣớc.
Một CTTC có hệ thống cán bộ nhân viên có thái độ phục vụ vui vẻ, lịch sự, chu
đáo đối với khách hàng đến giao dịch, tác phong làm việc nhanh nhẹn, chuyên môn
nghiệp vụ vững vàng, quy trình chuyên nghiệp vừa đảm bảo tính pháp lý vừa hỗ trợ tối
đa cho khách hàng sẽ gây đƣợc ấn tƣợng tốt với khách hàng. Đây là một điểm mạnh
của mỗi CTTC giúp Công ty đó cạnh tranh đƣợc với các tổ chức tín dụng khác.
Lãnh đạo Công ty giỏi sẽ đƣa ra những quyết định đúng đắn, phù hợp với tình
hình chung của ngành cũng nhƣ đất nƣớc. Nhân viên có trình độ cao có khả năng đƣa
ra nhiều sáng kiến trong công tác huy động vốn cũng nhƣ các hoạt động khác của
CTTC. Tất cả những biểu hiện trên sẽ ảnh hƣởng rất lớn đến hoạt động của CTTC trên
thị trƣờng.
1.2.2 Sự điều hành và quản lý của Chính phủ, của NHNN
Việc tạo lập, duy trì một môi trƣờng chính trị xã hội ổn định là điều kiện quan
trọng hàng đầu cho phép Nhà nƣớc tập trung các nguồn lực và thực thi các chiến lƣợc,
chính sách phát triển kinh tế - xã hội dài hạn. Nhà nƣớc thực hiện chức năng điều tiết
vĩ mô nền kinh tế thông qua việc ban hành và thực thi hệ thống các chính sách kinh tế
- tài chính thống nhất trong mỗi quốc gia. Bằng hệ thống các văn bản pháp quy, chiến
lƣợc phát triển kinh tế - xã hội, chiến lƣợc phát triển các ngành kinh tế, Nhà nƣớc định
hƣớng xu thế phát triển của các tập đoàn kinh tế và CTTC trong tập đoàn kinh tế. Ban
hành các chính sách hỗ trợ các tập đoàn kinh tế đầu tƣ vào các ngành, lĩnh vực cần

đƣợc ƣu tiên khuyến khích để phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời có các chính sách
bảo vệ sản xuất trong nƣớc, hỗ trợ và nâng cao khả năng cạnh tranh của tập đoàn kinh
tế. Thực hiện các chính sách kinh tế đối ngoại mềm dẻo, linh hoạt, vừa tranh thủ phát
huy đƣợc lợi thế của hợp tác quốc tế, vừa tránh đƣợc sự cạnh tranh mất cân đối với các
tập đoàn kinh tế, các tổ chức tài chính quá lớn có ƣu thế về vốn, công nghệ tiên tiến,
lao động có trình độ cao và kinh nghiệm quản lý.
Tạo mối quan hệ chặt chẽ giữa Chính phủ, các bộ, ngành với các tập đoàn kinh
tế, các CTTC trong tập đoàn kinh tế vì lợi ích chung của quốc gia và lợi ích của các tổ
chức kinh tế này.
16
Xây dựng môi trƣờng pháp luật đảm bảo cạnh tranh bình đẳng, khuyến khích
các định chế tài chính phát triển.
Hoạt động của CTTC trong tập đoàn kinh tế đƣợc tiến hành trong một khuôn
khổ pháp lý chặt chẽ, đƣợc xây dựng chủ yếu để bảo đảm tính an toàn của hệ thống tài
chính ngân hàng và bảo vệ lợi ích của toàn nền kinh tế - xã hội. Nhà nƣớc xây dựng hệ
thống khuôn khổ pháp luật nhằm quy định điều kiện thành lập, nội dung và phạm vi
hoạt động; các vấn đề về sáp nhập, hợp nhất, mở rộng lĩnh vực hoạt động; phá sản,
giải thể; an toàn và an ninh tài chính để kiểm soát, điều chỉnh hoạt động của các tổ
chức tín dụng, trong đó có CTTC trong tập đoàn kinh tế. Yêu cầu cơ bản đối với hệ
thống khung pháp luật là phải thống nhất, ổn định, minh bạch và vận dụng các tiêu
chuẩn chung đã đƣợc thừa nhận trên thế giới. Vai trò của Nhà nƣớc còn đƣợc thể hiện
qua việc thiết lập hệ thống các cơ quan quản lý Nhà nƣớc bao gồm Quốc hội, Chính
phủ, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nƣớc Trung ƣơng để xây dựng các văn bản luật,
văn bản dƣới luật; thực hiện giám sát, điều chỉnh, kiểm tra hoạt động của các tổ chức
tín dụng.
1.2.3 Tình trạng nền kinh tế
Đây là một trong những nhân tố quan trọng ảnh hƣởng đến hoạt động của CTTC.
Nếu một nền kinh tế phát triển, tỷ lệ lạm phát thấp, thu nhập bình quân đầu ngƣời cao
thì việc huy động vốn từ dân chúng cũng nhƣ các tổ chức dễ dàng. Bên cạnh đó, nền
kinh tế phát triển tốt thì sẽ khuyến khích các doanh nghiệp sử dụng nợ, tức là làm tăng

cả cung vốn lẫn cầu vốn. Trong khi đó, nếu nền kinh tế đang trong thời kỳ suy thoái, tỷ
lệ lạm phát cao sẽ rất khó huy động nguồn tiền gửi, đồng thời nền kinh tế suy thoái
cũng làm cho các doanh nghiệp gặp khó khăn không đáp ứng đủ điều kiện vay vốn
hoặc chính sách hạn chế sử dụng nợ làm ảnh hƣởng tới cầu về vốn do đó làm ảnh
hƣởng đến cung về vốn.
1.2.4 Sự phát triển của thị trƣờng chứng khoán
Sự phát triển của thị trƣờng chứng khoán cũng sẽ ảnh hƣởng tới hoạt động của
CTTC. Vì đặc thù chỉ đƣợc nhận tiền gửi trên một năm, hoạt động huy động vốn của
CTTC gặp nhiều hạn chế. Nếu thị trƣờng chứng khoán phát triển với đầy đủ chức năng
sẽ cung cấp cho CTTC đầy đủ những công cụ để huy động vốn. Còn nếu thị trƣờng
chứng khoán kém phát triển thì việc huy động vốn thông qua phát hành một số công
17
cụ trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi là khó khăn do tính thanh khoản của các công cụ này
trên thị trƣờng thấp, khiến cho hiệu quả của hoạt động huy động vốn bị hạn chế. Hoạt
động huy động vốn hiệu quả, CTTC sẽ có đƣợc một hệ thống nguồn vốn đa dạng, dẫn
đến cân đối sử dụng vốn phù hợp, đáp ứng đƣợc nhiều đối tƣợng khách hàng.
1.2.5 Chiến lƣợc phát triển và cơ chế hoạt động của tập đoàn kinh tế
Nếu CTTC là một thành viên của tập đoàn kinh tế thì lợi ích của CTTC gắn liền
với lợi ích của tập đoàn. Việc thành lập CTTC cũng nhằm mục tiêu huy động vốn và
cho vay hỗ trợ các thành viên trong Tổng Công ty nên hoạt động của CTTC sẽ đƣợc sự
quan tâm, chỉ đạo và kiểm tra và điều phối của Tổng Công ty. Nhƣ vậy, chiến lƣợc
cũng nhƣ hiệu quả của Tổng Công ty trong từng giai đoạn sẽ ảnh hƣởng trực tiếp đến
hiệu quả hoạt động của CTTC. Chiến lƣợc phát triển của tập đoàn tập trung vào lĩnh
vực đầu tƣ phát triển kinh doanh, nghiên cứu triển khai công nghệ mới, sản phẩm mới,
huy động sức mạnh tài chính và các nguồn lực của tập đoàn để tập trung vào các lĩnh
vực then chốt có ý nghĩa quyết định đến khả năng phát triển, mở rộng thị phần, củng
cố và nâng cao uy tín, danh tiếng của tập đoàn. Trên cơ sở định hƣớng phát triển của
tập đoàn, CTTC trong tập đoàn kinh tế chủ động xác định, lựa chọn chiến lƣợc kinh
doanh của công ty phù hợp với môi trƣờng ngành và điều kiện cụ thể trong từng lĩnh
vực, từng khu vực thị trƣờng, vừa nâng cao lợi nhuận, vừa phát huy sức mạnh tổng

hợp của tập đoàn kinh tế
Tập đoàn kinh tế là một hình thức liên kết kinh tế, tập đoàn chỉ tồn tại và phát
triển vững mạnh khi xây dựng đƣợc cơ chế hoạt động dựa trên sự thống nhất lợi ích
kinh tế của từng thành viên với lợi ích kinh tế chung của cả tập đoàn. Trong tập đoàn
kinh tế, giữa công ty mẹ, các công ty thành viên với công ty tài chính có mối quan hệ
ràng buộc, phụ thuộc, hỗ trợ lẫn nhau nhằm phục vụ mục tiêu chung của tập đoàn. Mối
quan hệ liên kết kinh tế này đƣợc điều hành bằng các hợp đồng hoặc thoả thuận kinh tế
nhằm phối hợp hành động, phát huy sức mạnh chung của toàn tập đoàn. Để hạn chế
cạnh tranh nội bộ giữa các công ty thành viên của tập đoàn, các hoạt động trong tập
đoàn đƣợc chuyên môn hoá theo từng lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh hoặc có sự
thoả thuận về phân chia thị trƣờng, đối tƣợng khách hàng. Hầu hết các tập đoàn kinh tế
theo đuổi một chính sách quản lý phi tập trung. Ban lãnh đạo tập đoàn kinh tế thƣờng
nằm ở công ty mẹ, đƣợc hình thành trên nguyên tắc số vốn cổ đông đóng góp của các
18
công ty thành viên của tập đoàn, chỉ kiểm soát về mặt tài chính, chiến lƣợc đầu tƣ
thông qua sử dụng các đòn bẩy kinh tế.
Các công ty thành viên của tập đoàn kinh tế bao gồm cả công ty tài chính quản lý
và điều hành các hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị một cách độc lập, tự chủ.
Công ty tài chính đƣợc chủ động hoàn toàn trong việc sử dụng nguồn vốn tự có vào
hoạt động kinh doanh. Nguồn vốn công ty tài chính vay từ tập đoàn phải đƣợc tập
đoàn thông qua về mục tiêu vay vốn, phƣơng án kinh doanh và phải trả lãi suất theo
quy định của tập đoàn. Những dự án đầu tƣ của các công ty thành viên của tập đoàn
kinh tế phù hợp với chiến lƣợc phát triển của tập đoàn sẽ đƣợc công ty tài chính ƣu
tiên tài trợ hàng đầu. Công ty tài chính đƣợc hƣởng lãi suất cho vay nội bộ của tập
đoàn kinh tế từ các khoản tài trợ. Bên cạnh đó, công ty tài chính đƣợc tập đoàn sử
dụng với vai trò là công cụ quản trị tài chính, thực hiện nhiệm vụ điều hoà vốn tạm
thời nhàn rỗi của toàn tập đoàn kinh tế và thực hiện đầu tƣ tài chính vào những lĩnh
vực sinh lợi cao nhất, quản trị đƣợc rủi ro.
1.3 Các rủi ro trong hoạt động của CTTC.
Rủi ro của các trung gian tài chính nói chung và các CTTC trong tập đoàn kinh tế nói

riêng là nỗi ám ảnh của hệ thống các tổ chức tín dụng trên thế giới. Những bất ngờ
luôn xảy ra ngay cả đối với những tổ chức tín dụng kinh doanh hiệu quả, có nhiều kinh
nghiệm. Có nhiều cách hiểu rủi ro nhƣng nhìn chung thì rủi ro thƣờng có hai đặc tính:
biên độ rủi ro phản ánh thiệt hại do rủi ro gây ra ở mức nào và tần suất xuất hiện rủi ro
nhiều hay ít.
CTTC thƣờng phải đối mặt với các loại rủi ro sau:
- Rủi ro lãi suất
Đó là sự chênh lệch giữa lãi suất huy động đầu vào và lãi suất sử dụng đầu ra, do biến
động của thị trƣờng và chênh lệch giữa các kỳ hạn huy động vốn và kỳ hạn sử dụng
vốn bao gồm cả hoạt động đầu tƣ và hoạt động tín dụng. Do đặc thù của CTTC là tập
trung cấp tín dụng trung và dài hạn, đầu tƣ và tập trung vào các lĩnh vực ngành nghề
yêu cầu các khoản tín dụng, đầu tƣ có thời hạn dài nên gặp nhiều khó khăn trong việc
dự báo biến động của lãi suất, khi lãi suất trên thị trƣờng biến động mạnh sẽ ảnh
hƣởng đến lợi nhuận của CTTC.