B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
NGUYN HOÀNG LAN
GII PHÁP HUY NG VN TI MT S
NGỂN HÀNG THNG MI VIT NAM
TRÊN A BÀN TPHCM
Chuyên ngƠnh: Kinh t TƠi Chính ậ Ngân hàng
Mƣ s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS TRN HOÀNG NGÂN
TP.H Chí Minh ậ Nm 2011
LI CAM OAN
Tôi tên là Nguyn Hoàng Lan, hc viên lp Cao hc khóa 18, chuyên
ngành Kinh T Tài Chính – Ngân Hàng, Trng i hc Kinh T TPHCM.
Tôi xin cam đoan rng Lun vn vi đ tài “Gii pháp huy đng vn ti
mt s Ngân hàng thng mi Vit Nam trên đa bàn TPHCM ” là công trình nghiên
cu khoa hc ca cá nhân tôi, đc đúc kt t quá trình hc tp, nghiên cu ca tôi
trong sut thi gian qua.
Tác gi: Nguyn HoƠng Lan
MC LC
Phn m đu
1. Lý do chn đ tài
2. Mc đích nghiên cu
3. i tng và phm vi nghiên cu
4. Phng pháp nghiên cu
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài.
CHNG I: C S Lụ LUN V HOT NG
HUY NG VN CA NHTM 1
1.1. Hot đng huy đng vn ca NHTM 1
1.1.1. Khái nim 1
1.1.2. c đim 2
1.1.3. Vai trò ca huy đng vn 2
1.1.3.1. i vi nn kinh t 2
1.1.3.2. i vi NHTM 2
1.1.3.3. i vi khách hàng 3
1.1.4. Nguyên tc huy đng vn 3
1.1.5. Các hình thc huy đng vn 4
1.1.5.1. Tin gi không k hn 4
1.1.5.2. Tin gi đnh k 5
1.1.5.3. Tin gi tit kim 5
1.1.5.4. Tin gi thanh toán khác 7
1.1.5.5. Huy đng di hình thc phát hành chng t có giá 7
1.1.5.6.Vn đi vay 7
1.1.6. Các nhân t nh hng đn huy đng vn 8
1.1.6.1. Các nhân t khách quan 8
1.1.6.2. Các nhân t ch quan 10
1.2. Phơn tích vƠ qun tr ngun vn huy đng ca NHTM 14
1.2.1. Phơn tích ngun vn huy đng 14
1.2.1.1. Phân tích c cu ngun vn ca NHTM 14
1.2.1.2. Phân tích tình hình huy đng vn ca NHTM 15
1.2.2. Qun tr ngun vn huy đng 16
1.2.2.1. Mc đích qun tr ngun vn huy đng 16
1.2.2.2. Kim soát chi phí huy đng vn 16
1.2.2.3. Kim soát ri ro trong quá trình huy đng vn 18
1.2.2.4. La chn gia chi phí và ri ro trong
huy đng vn ca NH 19
1.3. Lƣi sut huy đng vn 19
1.4. Kinh nghim huy đng vn mt s ngơn hƠng nc ngoƠi 20
1.4.1. Ngân hàng ANZ. 20
1.4.2. Ngân hàng HSBC 22
1.4.3. Ngân hàng Citibank 24
1.5. Mt s bƠi hc kinh nghim đi vi NHTM Vit Nam 27
KT LUN CHNG I 29
CHNG II : THC TRNG HUY NG VN TI
MT S NHTM VIT NAM TRÊN A BÀN TPHCM 30
2.1. Tình hình kinh t - xƣ hi trên đa bƠn TPHCM. 30
2.2. Chính sách tin t trong nm 2010 vƠ nhng tháng đu nm 2011 31
2.3. Thc trng huy đng vn ti mt s NHTMVN trên đa bƠnTPHCM . 33
2.3.1.Tình hình huy đng vn ca các NHTMVN trên đa bƠn TPHCM 33
2.3.1.1. Tình hình huy đng vn phân theo loi hình ngân hàng 34
2.3.1.2. Tình hình huy đng vn phân theo đi tng gi tin 35
2.3.1.3. Tình hình huy đng vn phân theo loi tin t 38
2.3.2. Hot đng s dng vn ca các NHTM trên đa bƠn TPHCM 42
2.4. Tình hình huy đng vn ca các NHTM trên đa bƠn TPHCM
trong thi gian qua 45
2.5. ánh giá kt qu hot đng huy đng vn ca các NHTM
trên đa bƠn TPHCM 50
2.5.1 Nhng thun li vƠ thƠnh qu đt đc 50
2.5.2. Nhng khó khn, tn ti nh hng đn huy đng vn 54
2.5.3. Nhng nguyên nhơn dn đn nhng khó khn, tn ti trong
hot đng huy đng vn 57
KT LUN CHNG II 60
CHNG III: CÁC GII PHÁP GIA TNG NGUN VN HUY
NG CA CÁC NHTM VIT NAM TRÊN A BÀN TPHCM 61
3.1. nh hng phát trin kinh t xƣ hi trên đa bƠn TPHCM
đn nm 2015 61
3.2. nh hng huy đng vn ca các ngơn hƠng đn nm 2015 62
3.3. Gii pháp huy đng vn ti mt s NHTM Vn trên đa bƠn TPHCM 63
3.3.1. HoƠn thin vƠ m rng các hình thc huy đng vn 63
3.3.2. y mnh chính sách Marketing 64
3.3.3. Chú trng đn chính sách nhơn s 68
3.3.4. Tng cng công ngh vƠ trang thit b qun lỦ hin đi 69
3.3.5. Xơy dng vƠ hoƠn thin h thng qun lỦ ri ro 70
3.4. Mt s kin ngh 70
3.4.1. i vi Chính ph 70
3.4.2. i vi NHNN 72
KT LUN CHNG III 74
PHN KT LUN 75
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 76
DANH MC NHNG CM T VIT TT
KỦ hiu
Din gii
CCTG
Chng ch tin gi
CNH- HH
Công nghip hóa ậ hin đi hóa
GDP
Tng sn phm quc ni
HV
Huy đng vn
NH
Ngân hàng
NHNN
Ngơn hƠng NhƠ nc
NSNN
Ngơn sách nhƠ nc
NHTW
Ngân hàng trung ng
NHTM
Ngơn hƠng Thng mi
NHTMCP
Ngơn hƠng thng mi c phn
NHTMQD
Ngơn hƠng Thng mi quc doanh
TCKT
T chc kinh t
TCTD
T chc tín dng
TPHCM
ThƠnh ph H Chí Minh
USD
ng đôla M
VN
Vit Nam
VND
ng Vit Nam
DANH MC BNG BIU
Trang
Bng 2.1. Tình hình huy đng vn phân theo loi hình ngân hàng.
34
Bng 2.2. Tình hình huy đng vn phân theo đi tng gi tin.
36
Bng 2.3. Tình hình huy đng vn phân theo loi tin t.
38
Bng 2.4. Mt bng lưi sut huy đng trung bình mt s thi đim nm 2010
39
Bng 2.5. Lưi sut huy đng USD mt s k hn ti mt s thi đim nm 2010
41
Bng 2.6. Tình hình d n tín dng ca các NHTM trên đa bàn TPHCM.
42
Bng 2.7: S liu huy đng vn mt s NHTM t 2008 đn 2010.
52
DANH MC BIU
Biu đ 2.1. Din bin lưi sut c bn t cui 2005 đn tháng 11/2011
32
Biu đ 2.2. th biu din tình hình huy đng vn theo loi hình ngân hàng
34
Biu đ 2.3. th biu din tình hình huy đng vn theo đi tng gi tin.
36
Biu đ 2.4. th biu din tình hình huy đng vn theo loi tin t
38
Biu đ 2.5. Lưi sut huy đng tin gi VND nm 2009
39
Biu đ 2.6. Mi quan h gia lưi sut c bn và lưi sut huy đng mt s k
hn nm 2010
40
Biu đ 2.7. Din bin lưi sut huy đng mt s k hn USD
41
Biu đ 2.8. th biu din d n tín dng theo loi tin t.
42
Biu đ 2.9. th biu din d n tín dng theo thi hn n
43
Biu đ 2.10. Tc đ tng tng tín dng nm 2010
44
Biu đ 2.11. Biu đ biu din tng trng huy đng và cho vay VND và
ngoi t 7 tháng đu nm 2011 trên đa bàn TPHCM.
47
PHN M U
1. LỦ do chn đ tƠi:
Cùng vi s tng trng và phát trin ca nn kinh t, nhu cu v vn đư và
đang là vn đ vô cùng cp thit cho vic xây dng c s h tng, trang thit b cng
nh chuyn dch kinh t. c bit là trong giai đon hin nay, quá trình hi nhp kinh
t đang din ra ht sc sôi đng, điu đó đng ngha vi s cnh tranh đư, đang và s
din ra ngày càng khc lit trong toàn b nn kinh t nói chung và ngành ngân hàng
nói riêng. Các NHTM hin nay hot đng đòi hi phi có hiu qu cao, vn đ huy
đng vn không ch đc quan tâm “t đâu” mà phi đc tính đn “ nh th nào”,
“bng cách gì” đ đt đc hiu qu cao nht.
Trong thi gian qua, cuc chy đua lưi sut ca các NHTM din ra ngày càng
gay gt cho thy tình trng thiu vn trm trng ca các NH. Trong khi đó, lng tin
nhàn ri đang nm ri rác trong dân c còn rt nhiu, các NHTM cha khai thác ht
đc do mt s hn ch nht đnh. Nhn thc đc tm quan trng ca công tác huy
đng vn trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Vi kin thc đư hc và qua thc
tin huy đng vn trong thi gian qua, tôi xin chn đ tài:
“Gii pháp huy đng vn ti mt s Ngân HƠng Thng Mi Vit Nam trên đa
bƠn TPHCM”
B cc lun vn gm 3 chng:
Chng I: C s lý lun v hot đng huy đng vn ca NHTM
Chng II: Thc trng huy đng vn ti mt s NHTM VN trên đa bàn TPHCM
Chng III: Gii pháp huy đng vn ti mt s NHTM Vit Nam trên đa bàn
TPHCM.
2. Mc đích nghiên cu:
Nghiên cu lý lun c bn v ngun vn, nm bt đc tm quan trng, các
công c và phng thc huy đng vn ca NHTM.
Tình hiu tình hình kinh t xư hi, nêu lên nhng thun li, khó khn trong quá
trình huy đng vn ca mt s NHTM Vit Nam trên đa bàn TPHCM. T đó, phân
tích các nguyên nhân dn đn nhng hn ch trong quá trình huy đng vn.
a ra các gii pháp, các đ xut nhm góp phn gia tng ngun vn huy đng
vn cho mt s NHTM Vit Nam trên đa bàn TPHCM nói riêng cng nh cho h
thng NHTM nói chung.
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu:
i tng nghiên cu là xem xét quá trình tng ngun vn huy đng ca các
NHTM Vit Nam trên đa bàn TPHCM trong thi gian qua.
S liu nghiên cu đc thu thp t nm 2008 đn 2010 và s liu cp nht 10
tháng đu nm 2011. Lun vn đa ra mt s đánh giá v nhng kt qu đt đc và
nhng tn ti trong công tác huy đng vn, t đó đ xut nhng gii pháp ch yu
nhm gia tng ngun vn huy đng ca mt s NHTM Vit Nam trên đa bàn TPHCM.
4. Phng pháp nghiên cu:
Lun vn da vào d liu trong quá kh đ đánh giá các kt qu đt đc, tìm
hiu các nguyên nhân nh hng đn ngun vn huy đng ca mt s NHTM trên đa
bàn TPHCM.
Trong quá trình thc hin, tác gi đư s dng phng pháp so sánh, phng
pháp phân tích tng hp kt hp vi các lý lun khoa hc đ gii quyt vn đ đư đa
ra.
5. ụ ngha khoa hc vƠ thc tin ca đ tƠi:
Kt qu nghiên cu ca đ tài nhm tìm ra các mt còn tn ti, nhng hn ch
cn phi khc phc trong quá trình huy đng vn, t đó đ ra các gii pháp nhm gia
tng ngun vn huy đng ti mt s NHTM Vit Nam trên đa bàn TPHCM, giúp cho
các NHTM VIt Nam có đ ngun vn đ đáp ng nhu cu kinh doanh, qua đó các
NHTM Vit Nam có th khng đnh v th ca mình trong thi kì phát trin và hi
nhp quc t.
Trong quá trình thc hin lun vn, do nng lc và thi gian còn hn ch, chc
chn s không tránh nhng thiu sót, rt mong đc s góp ý ca quý thy cô đ lun
vn đc hoàn thin hn.
Em xin chân thành cm n quý thy cô Khoa ào To Sau i Hc, Khoa Ngân
Hàng ca Trng i Hc Kinh T TPHCM đư tn tình ch bo, đc bit xin cm n
PGS.TS Trn Hoàng Ngân, ngi đư tn tình hng dn em hoàn thành lun vn này.
1
CHNG I
C S Lụ LUN V HOT NG HUY NG VN CA NHTM
1.1. Hot đng huy đng vn ca NHTM.
1.1.1. Khái nim:
Huy đng vn là nghip v to nên ngun vn ca NHTM, thông qua vic NH
nhn ký thác và qun lý các khon tin t khách hàng theo nguyên tc có hoàn tr
c gc và lưi đáp ng nhu cu vn trong hot đng kinh doanh ca NH.
Huy đng vn là hot đng to ngun vn cho NHTM, ngun vn này chim t
trng cao nht trong tng ngun vn nên đóng vai trò quan trng, nh hng đn
quy mô và hiu qu kinh doanh ca NH. NHTM mua quyn s dng vn tm thi
nhàn ri ca khách hàng trong mt thi gian nht đnh vi trách nhim hoàn tr đy
đ vi chi phí phi tr cho khách hàng di hình thc lưi tin gi.
1.1.2. c đim:
Các ch th tham gia trong nghip v huy đng vn bao gm: NHTM vi v th
là ngi huy đng vn và khách hàng ( cá nhân, t chc, doanh nghip…) vi v th
là ngi cung cp vn huy đng cho NH.
Hình thc huy đng vn ca NHTM ngày càng đa dng đáp ng yêu cu ca các
ch th trong nn kinh t. NHTM có th huy đng vn bng các hình thc nh:
nhn tin gi không k hn, tin gi có k hn và phát hành các giy t có giá (k
phiu, trái phiu, CCTG). Khi khách hàng có yêu cu rút tin thì NH s hoàn tr li
s tin gc đư huy đng và tr cho khách hàng mt khon tin lưi phát sinh t vic
gi tin ti NH. Khon tin lưi này chính là chi phí mà NH phi tr khi thc hin
huy đng vn ca khách hàng trong mt khon thi gian nht đnh.
Huy đng vn là nghip v có tính hoàn tr, vì NHTM là ngi đi vay vn, ch
đc quyn s dng s vn đó trong mt khon thi gian nht đnh mà không có
quyn s hu nên có trách nhim hoàn tr li cho khách hàng khi đn hn hoc
ngay khi khách hàng yêu cu. Lưi sut huy đng vn là yu t tích cc kích thích
huy đng vn t các ch th trong nn kinh t.
2
Ngun vn huy đng chim t trng ln nht trong tng ngun vn ca NHTM,
đóng vai trò quan trng nhng cng không kém phn ri ro cho NHTM. Nu NH
không có chin lc qun tr thanh khon tt s dn đn tình trng tha và thiu ht
thanh khon vt mc gii hn cho phép, hoc nu nh khách hàng rút vn hàng
lot ti cùng mt thi đim, dn đn nguy c gây ra sp đ và phá sn ca h thng
NH.
Nghip v huy đng vn ch có thc thc hin khi có s tin tng, tín nhim ca
khách hàng dành cho NH. Vì th NH phi tuân th nghim ngt vn đ bo mt
thông tin khách hàng, qui trình huy đng vn và s dng vn huy đng cn có s
kim soát cht ch đ đm bo tính an toàn cho tài sn ca khách hàng.
1.1.3. Vai trò ca huy đng vn:
1.1.3.1. i vi nn kinh t:
NHTM là kênh cung ng vn quan trng hàng đu ca nn kinh t. Thông qua
huy đng vn ca NH, các khon tin nhàn ri, nh l ca đi tng trong nn kinh
t tp trung thành mt khi lng vn ln, s dng vn cho vay đu t sinh li đáp
ng cho các yêu cu ca nn kinh t.
Vi nghip v huy đng vn, NHTM có điu kin tip cn và thu hút mt khi
lng khách hàng rt ln đn vi NHTM, có tác dng kích thích khi dy các tim
nng v vn huy đng đn mc cao nht các ngun vn trong nn kinh t. Bên cnh
đó vic qun lý thu chi tin cho khách hàng NHTM góp phn kim ch lm phát và
các hot đng ca nn kinh t cng nh din bin xu hng bin đng trong nn
kinh t đ Nhà nc kp thi đa ra gii pháp hp lý.
Thông qua huy đng vn, NHTM phát hành CCTG, k phiu, trái phiu góp
phn to nên hàng hóa trên th trng tài chính.
1.1.3.2. i vi NHTM:
Huy đng vn chim t trng đáng k trong tài sn N ca NHTM, to nên
ngun vn quan trng ca NHTM. Huy đng vn là nn tng quyt đnh đn s tn
ti, phát trin ca NHTM. Thông qua nghip v huy đng vn, NHTM hình thành
ngun vn đáp ng nhu cu kinh doanh, thc hin các nghip v cho vay, tài tr,
3
đu t, kinh doanh ngoi t, thanh toán, y thác… to ra li nhun cho NHTM, đm
bo cho s phát trin vng mnh ca NHTM.
Huy đng vn là c s đn NH thu hút khách hàng đn giao dch góp phn nâng
cao uy tín và thng hiu ca NH.
1.1.3.3. i vi khách hƠng:
Vi nghip v huy đng vn giúp cho khách hàng thun li thc hin tích ly đ
dành các khon thu nhp nhàn ri cha s dng cho mc tiêu hay nhu cu tài chính
đư d đnh trong tng lai.
Vi nhng hình thc huy đng vn phong phú, khách hàng d dàng la chn
mt hình thc huy đng phù hp theo yêu cu v lưi sut, thi hn, cách tính lưi và
thanh toán lưi, mc đích ca mình… có th nói đây là hình thc đu t an toàn,
không th thiu đc trong danh mc đu t ca bt k nhà đu t trên th trng
tài chính. Lưi sut ngân hàng đc coi là thu nhp ti thiu, là c s đ so sánh vi
thu nhp ca các hình thc đu t khác trên th trng trc khi nhà đu t quyt
đnh la chn hình thc đu t hp lý.
Vic nm gi quyn s hu các CCTG, s tit kim, k phiu….ngoài vic đc
quyn hng lưi, khách hàng còn có th d dàng mua bán, chuyn nhng các
CCTG trên th trng, to nên tính thanh khon cao cho ngi s hu nó. Nh vy,
khách hàng có th d dàng chuyn đi các tài sn này thành tin mt bt c lúc nào
bng cách cm c, chit khu cho NHTM hoc bán li trên th trng tin t.
Nghip v huy đng vn ca NHTM to điu kin thun li cho khách hàng có
th tip cn nhng tin ích ca các dch v ngân hàng, bo đm đáp ng ngày càng
phong phú, đa dng nhu cu ca khách hàng khi đn giao dch vi NHTM.
1.1.4. Nguyên tc huy đng vn:
HoƠn tr: là nguyên tc c bn, theo đó NHTM phi có trách nhim hoàn tr
cho khách hàng khi có yêu cu hoc khi đáo hn. Nh vy, s to đc lòng tin ni
khách hàng đ h yên tâm gi tin vào NH đm bo an toàn.
hoàn tr cho khách hàng, NHTM cn có bin pháp s dng vn an toàn, hiu
qu. Trong trng hp kinh doanh thua l, NHTM b phá sn thì vic hoàn tr tin
4
cho khách hàng đc thc hin thông qua bo him tin gi. Hu ht các nc trên
th gii, khi nhn tin gi ca khách hàng các NHTM đu phi mua bo him tin
gi ti t chc bo him tin gi vi mc phí theo quy đnh. Nu NHTM b phá sn
thì t chc bo him tin gi s hoàn tr tin gi cho khách hàng theo mc chi tr
ti đa theo quy đnh. Vi c ch bo him tin gi nêu trên, không ch đm bo
quyn li cho khách hàng, mà còn góp phn ngn nga ri ro và gi vng an toàn
cho h thng.
Tr lƣi: NHTM không ch phi hoàn tr vn gc mà còn phi có trách nhim tr
lưi cho khách hàng, cho dù NH kinh doanh có lưi hoc l. Nguyên tc này đm bo
cho ngi gi tin vào bo toàn vn và có thu nhp thích đáng di hình thc lưi.
Bo mt: đây là nguyên tc quan trng, đng thi cng là yêu cu đòi hi khách
quan phi bo mt thông tin tin gi cho khách hàng. Theo nguyên tc này, NHTM
phi gi bí mt tài khon ca khách hàng, tình hình s d và bin đng tài khon
tin gi ca khách hàng. Gi bí mt v tình hình bin đng tài khon tin gi khách
hàng tr thành mt trong nhng tiêu chun hàng đu ca các NH trên th gii.
1.1.5.Các hình thc huy đng vn:
1.1.5.1.Tin gi không k hn (Non term deposit):
Tin gi không k hn là hình thc tin gi mà khách hàng gi vào NHTM vi
mc đích đ đc NH thanh toán và thu chi h theo yêu cu ca khách hàng.Tin
gi không k hn còn đc gi là tin gi giao dch, tin gi thanh toán.
Vi loi tin gi này, khách hàng đc phép rút ra bt c lúc nào hoc có th
yêu cu NH thc hin thanh toán mà không hn ch s ln giao dch.
Do khách hàng có th gi tin vào, rút ra và thanh toán chuyn khon bt c lúc
nào mà không b gii hn s ln gi, rút hay thanh toán nên ngun vn này luôn
bin đng. Tuy nhiên ti mt thi đim nht đnh khách hàng vn luôn duy trì s d
tin gi nht đnh, nên NHTM có th s dng ngun vn này cp tín dng ngn
hn.
Do s d thng xuyên bin đng, đ đm bưo an toàn thì NHTM thc hin d
tr bt buc vi t l cao hn so vi các loi tin gi khác.
5
ây là ngun vn tim nng có quy mô ln mà chi phí huy đng vn thp nht,
gn lin và liên quan đn hu ht mi hot đng giao dch ca NH.
1.1.5.2.Tin gi đnh k (Forward deposit, term deposit):
Tin gi đnh k ( tin gi có k hn) là hình thc tin gi huy đng các khon
tin đ dành tm thi cha s dng mà khi gi vào khách hàng ch đc rút ra sau
mt khon thi gian nht đnh.
ây là ngun vn tng đi n đnh, xác đnh k hn c th nên có th đc s
dng không ch đ cp tín dng ngn hn mà còn có th s dng đ cp tín dng
trung dài hn.
Mc đích gi tin là hng lưi nên khách hàng có xu hng chung chn ngân
hàng có lưi sut cao. Vi lý do đó, các NHTM thng s dng công c lưi sut đ
huy đng ngun vn này. Ngoài mc đích hng lưi, khách hàng còn gi vào vi
mc đích d phòng cho tng lai và an toàn v tài sn.
Tin gi nƠy có nhng tin ích sau:
Khách hàng có th rút trc hn mt phn hay tng phn di hình thc tin
mt hay thanh toán chuyn khon.
Khách hàng có th s dng hp đng tin gi k hn đ cm c vay hoc chit
khu ti các NHTM.
S dng các hp đng tin gi có k hn đ chng minh nng lc tài chính.
Có th chuyn đi sang các hình thc tin gi khác, tùy theo quy đnh ca tng
NHTM.
1.1.5.3.Tin gi tit kim ( Saving deposit, thrift deposit):
Tin gi tit kim là hình thc huy đng vn ch yu khon tin đ dành ca các
nhân đc gi vào NH vi mc đích sinh li và an toàn v tài sn.
* Tin gi tit kim không k hn ( Non term saving deposit):
Là hình thc tin gi tit kim mà ngi gi đc rút tin ra bt c lúc nào.
i tng huy đng ch yu là cá nhân các khon tin tm thi cha s dng.
Có th rút tin bt c thi đim nào, rút mt phn hay toàn phn bng tin mt
hay thanh toán chuyn khon.
6
D dàng chuyn đi các hình thc tin gi hoc chuyn nhng cho ngi khác.
Có th s dng đ chng minh nng lc tài chính.
Khách hàng có th s dng s tin gi tit kim không k hn là tài sn bưo đm
đ cm c th chp và vay ngân hàng.
* Tin gi tit kim có k hn ( term savinh deposit):
Là hình thc tin gi tit kim mà ngi gi ch đc rút ra sau mt k hn nht
đnh.
Ngân hàng có th huy đng di hình thc s tit kim hay chng ch tin gi.
Ngi gi tin ch yu là dân c gi vào vi mc đích nhn li và đc an toàn
tài sn.
Tin gi tit kim thng là tin tm thi nhàn ri trong mt thi gian nht đnh,
do đó loi tin gi tit kim có k hn thng chim t trng ln trong c cu
ngun vn huy đng ca NHTM và mang tính n đnh hn tin gi thanh toán. Vi
hình thc tin gi tit kim k hn, NH có th s dng ngun vn cho vay ngn,
trung và dài hn.
Có nhiu hình thc gi tit kim:
Cn c vào thi hn, ngi gi tin có th chn các k hn khác nhau: 1 tun, 2
tun, 3 tun, 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng, trên 12 tháng. Thông
thng thi hn gi càng dài thì lưi sut càng cao.
Cn c vào cách tính lưi, ngi gi có th chn li thanh toán cui k, đu k
hoc thanh toán tng tháng.
Cn c vào loi tin gi, ngi gi có th chn hình thc gi bng tin trong
nc hoc gi bng vàng, ngoi t.
Cn c vào mc đích, hin nay đ to s thu hút và hp dn đi vi khách hàng
các NHTM đư đa ra mc đích nht đnh đ cho khách hàng có th d dàng chn
la nh: tin gi tit kim an sinh, tin gi tit kim giáo dc, tin gi tit kim
mua nhà, mua xe, tích ly…i vi nhng khách hàng gi tin loi này, NHTM có
th cáp tín dng đ bù đp thêm phn thiu ht khi s dng theo mc đích ca tin
gi tit kim….
7
1.1.5.4.Tin gi thanh toán khác:
Ngoài nhng hình thc tin gi nêu trê, hin nay các NHTM còn có tin gi ký
qu L/C, tin gi đt cc, tin gi séc bo chi…ây là các hình thc tin gi theo
yêu cu ca khách hàng gn lin vi các nghip v khác ca NH.
1.1.5.5. Huy đng di hình thc phát hƠnh chng t có giá:
Chng t có giá là giy chng nhn do NHTM phát hành đ huy đng vn, xác
nhn ngha v tr n mt s tin trong mt khong thi hn nht đnh vi điu kin
tr lưi và các điu khon cam kt gia NHTM vi ngi mua chng t có giá.
Các NHTM có th phát hành chng t trc tip hay thông qua t chc bo lưnh
phát hành.
i tng mua chng t có giá là t chc, cá nhân, doanh nghip.
Ngi mua giy t có giá vi mc đích là đ sinh li và đm bo an toàn tài sn.
1.1.5.6.Vn đi vay:
Trong trng hp thiu vn, ngân hàng ch đng đi vay trên th trng nhm
đm bo thanh khon. Các NHTM có th vay t các ngun sau:
Vay NHTM: ây là khon vay trc tip các NH khác hay thông qua th trng
liên ngân hàng vi mc đích đáp ng nhu cu thiu ht vn. Vi ngun vn này NH
có th phi chp nhn chi phí cao hn vn huy đng, vì vy ch trong trng hp
NH thiu vn kh dng trong thi gian ngn thì NH vay các NHTM khác đ tha
mưn nhu cu vn kh dng. Nu NHTM không tha mưn đc nhu cu đó t phía
các NHTM khác thì đi vay NHTW.
Vay NHTW: Khi NHTM xy ra tình trng thiu vn có th vay NHTW di
hình thc tái cp vn, chit khu, tái chit khu hoc cho vay thanh toán. ây là
ngun vn mà NHTM có đc thông qua quan h vay mn gia NHTM vi
NHTW tùy theo tình hình thc thi chính sách tin t tht cht hay m rông tin t,
đ thanh toán gia các Nh nhm bù đp nhng thiu ht tm thi trong thanh toán,
hoc các NHTM mang các giy t có giá đn NHTW tái chit khu. NHTW thông
qua nhu cu vay vn ca NHTM, NHTW phát hành thêm tin vào lu thông, b
sung vn kh dng cho NHTM.
8
1.1.6. Các nhơn t nh hng đn huy đng vn
1.1.6.1. Các nhơn t khách quan:
* Môi trng kinh t:
Tình hình phát trin ca nn kinh t là mt yu t v mô có tác đng trc tip
đn mi hot đng ca các NHTM. Trong điu kin nn kinh t phát trin n đnh,
thu nhp dân c đc đm bo và n đnh thì ngun tin vào, ra ca các NHTM
cng n đnh, s vn huy đng đc ca NHTM ngày càng tng lên, c hi đu t,
cho vay ca NHTM cng đc m rng do lòng tin ca các nhà đu t vào nn
kinh t đc đm bo.
Nu nn kinh t suy thoái, thu nhp dân c bin đng thì lòng tin v đng tin
ca dân chúng b gim sút. Mt khác, sn xut b đình tr, môi trng đu t ca
NHTM b thu hp, li nhun ca NHTM gim, quá trình huy đng vn s gp nhiu
khó khn. Hn th na, lm phát làm cho đng tin mt giá, ngi dân s không gi
tin vào NH mà dùng tin đ mua hàng hóa có giá tr đ ct tr, khi đó kh nng
huy đng vn ca NH không nhng b gim xung mà lng tin dân c đư gi vào
NHTM cng có nguy c b rút ra và nh vy NHTM s gp khó khn trong công tác
huy đng vn.
Chính sách tin t và chính sách tài khóa quc gia cng nh hng ti ngun
vn huy đng ca NHTM. Khi chính sách tài khóa thu hp nh tng thu, gim chi
tiêu Chính ph cng dn ti tht nghip nên khó huy đng vn. Mt khác, lưi sut
gim s không hp dn đc ngun tin tit kim vì ngi gi tin s ch quan tâm
ti lưi sut dng.
T giá hi đoái cng nh hng ti vic to vn ca ngân hàng. Khi đng Vit
Nam mt giá, dân chúng không mun gi đng ni t mà chuyn sang ct gi đng
ngoi t và vàng vì vy huy đng vn ni t trong dân c s gim.
Các chính sách kinh t- chính tr ca Nhà Nc, s tng trng phát trin ca
nn kinh t đu nh hng mnh m ti hot đng ca ngân hàng. Vì vy, nhà qun
tr NH phi d đoán đc din bin ca th trng, nm bt đc thi c đ đa ra
các k hoch phát trin ca NH trong tng giai đon, đ ra k hoch phát trin lâu
9
dài. NHTM phi tìm bin pháp huy đng sao cho có hiu qu va thúc đy sn xut
kinh doanh phát trin va đem li li nhun cho NH.
* Môi trng cnh tranh
Trong nn kinh t th trng, cnh tranh là mt quy lut tt yu mà trong đó NH
li là mt ngành có mc đ cnh tranh cao. Trong nhng nm qua th trng tài
chính ngày càng tr nên đông đúc do s tham gia ca nhiu loi hình NH và các t
chc tài chính phi ngân hàng. Trong khi đó, ngun vn nhàn ri trong dân c và các
TCKT là có gii hn nên s cnh tranh gia các NH ngày càng gay gt hn.
Các NHTM ch yu cnh tranh bng hai hình thc là lưi sut và dch v ngân
hàng. nc ta, các NH ch yu cnh tranh bng hình thc lưi sut còn hình thc
cnh tranh bng dch v mi bt đu phát trin. Do đó, mi NH phi xác đnh mc
NH đ gia tng ngun vn huy đng. iu này là rt khó khn vì nu lưi sut huy
đng cao thì lưi sut cho vay cng phi tng lên, lưi sut huy đng thp thì không
hp dn khách hàng.
* Môi trng lut pháp:
Mi hot đng kinh doanh trong đó có hot đng ca ngành NH đu phi chu
s điu chnh ca Lut pháp. Các hot đng ca NHTM chu s điu chnh ca lut
các TCTD và h thng vn bn pháp lut khác ca Nhà nc. Ngoài ra, VN hin
nay các NHTM đc t chc theo mô hình tng công ty, do vy các chi nhánh NH
còn phi tuân th theo các quy đnh ca ngân hàng m ban hành trong tng thi k
v lưi sut, t l d tr, hn mc cho vay, Trong s ràng buc v lut pháp, các
yu t ca nghip v huy đng vn thay đi làm nh hng đn quy mô và cht
lng ca hot đng huy đng vn.
* Thu nhp, tơm lỦ khách hƠng:
i sng, thu nhp ca ngi dân là yu t trc tip quyt đnh đn lng tin
gi vào NHTM. Tht vy, thu nhp ca ngi dân càng cao thì ngun vn huy đng
ca NHTM càng ln. Bi vì ngi dân có thu nhp cao ngoài vic tha mãn nhng
yêu cu ca đi sng, h còn dành mt phn đ tích ly. S tin tích ly này s
dùng đ tha mưn nhu cu tiêu dùng cao hn trong tng lai.
10
Tâm lý và thói quen tiêu dùng ca ngi dân cng nh hng đn vic huy đng
NH rt phát trin còn các nc chm phát trin tâm lý thích dùng tin mt và tích
ly tin, không gi vào NH là khá ph bin. Tâm lý và thói quen tiêu dùng còn rt
khác nhau gia các dân tc và các vùng min nc ta. Vì vy, phát trin nhanh
các hình thc không dùng tin mt có ý ngha quan trng trong vic huy đng vn
ca các NHTM.
Khách hàng ca NHTM bao gm nhng ngi có vn gi ti NH và nhng đi
tng s dng vn đó. i vi các nc phát trin, khách hàng luôn có tài khon cá
nhân, thu nhp s đc chuyn vào tài khon này. Nhng các nc kém phát trin
nhu cu s dng tin mt thng ln hn. khon mc tin gi tit kim có hai
yu t quan trng tác đng vào là thu nhp và tâm lý ca ngi gi tin.Thu nhp
nh hng đn ngun vn tim tàng mà NH có th huy đng trong tng lai còn
yu t tâm lý nh hng đn s bin đng ra, vào ca các ngun tin. Tâm lý tin
tng vào tng lai ca khách hàng có tác dng làm n đnh lng tin gi vào, rút
ra và ngc li, nu nim tin ca khách hàng v đng tin trong tng lai gim,
đng tin b mt giá, ngi gi tin s rút tin ra khi NH- đây vn là mi lo ngi
ln ca các ngân hàng. Mt đc đim quan trng ca đi tng khách hàng là mc
đ thng xuyên ca vic s dng các dch v ngân hàng. Mc đ s dng tin
càng nhiu NH càng có điu kin m rng vic huy đng vn.
Các nhân t khách quan cng đóng mt vai trò quan trng trong kh nng thu
hút tin gi ti ngân hàng.
1.1.6.2. Các nhơn t ch quan:
Các nhân t đc xem là ch quan tác đng đn quy mô ngun vn huy đng
tin gi ca NH bao gm: lưi sut, cht lng dch v; c s vt cht và các chính
sách trong huy đng vn ca NH…
* Lãi sut cnh tranh
Hu ht các nhà qun tr gp khó khn trong vic đnh giá ngun vn huy đng.
Nu NH phi tr mt mc lưi sut cao đ thu hút và duy trì s n đnh lng tin
gi thì s làm gia tng chi phí, gim thu nhp tim nng ca NH, còn nu lưi sut
11
huy đng thp, ngi gi tin s rút tin đem gi nhng NHTM có lưi sut huy
đng cao hn. ây là mt áp lc buc NH phi luôn duy trì lưi sut tin gi cnh
tranh đ có th thu hút các khon tin gi mi và duy trì tin gi hin có. Các NH
cnh tranh đ thu hút lng tin gi không ch vi các NH khác mà còn vi các t
chc tit kim, vi các công c ca th trng vn (trái phiu, c phiu, k phiu).
Do đó, ch mt s khác bit nh v lưi sut có th đy dòng vn nhàn ri trong xư
hi đu t theo nhng chiu hng khác nhau.
Tuy ngun tin gi không ch ph thuc vào lưi sut cao mà còn ph thuc vào
các nhân t khác nh k hn, mc đ ri ro, điu kin thanh toán, uy tín,…ca
NHTM nhng vi lưi sut cao, linh hot, hp lý thì luôn luôn có tác dng kích thích
mi ngi tham gia gi tin. Hn na mc lưi sut mà NHTM đa ra phi luôn ln
hn t l lm phát. Do đó, NH phi d đoán t l lm phát ca nn kinh t trong
nm đ có th đt đc mc lưi sut huy đng hp lý. Lưi sut mc huy đng hp
lý cng phi là mc lưi sut huy đng đm bo cho sc mua tng đi gia các loi
tin không b thay đi có ngha là phi cng thêm vào đó nhng yu t bin đng
ca t giá. Vì vy, xác đnh mt lưi sut hp lý có tính cnh tranh là mt vn đ vô
cùng quan trng phi đc nghiên cu, cân nhc, tính toán t m và toàn din. Tuy
nhiên, NHTM phi tính toán sao cho lưi sut va có tính cnh tranh va phi đm
bo đc chi phí đu vào thp nht và kinh doanh có lưi.
* Cht lng dch v ngơn hƠng
Mt NH có các hình thc và k hn huy đng vn phong phú, linh hot thun
tin hn s thu hút nhiu khách hàng mi và duy trì nhng khách hàng hin có.
Trong nn kinh t th trng hin nay ngày càng có nhiu NH tham gia th trng,
khách hàng có điu kin thun li hn đ tìm cho mình mt s la chn tt nht. Vì
vy, cht lng dch v NH chính là cng đóng vai trò quan trng trong vic thu hút
khách hàng đn giao dch.
Khi lng vn mà NH huy đng đc ph thuc trc tip vào các hình thc
huy đng vn mà NH áp dng. thc hin tt công tác huy đng vn các NH
thng đa ra nhiu hình thc huy đng vn đa dng, to nhiu c hi đ ngi gi
12
la chn. Mi NH đu tìm cho mình nhng hình thc huy đng vn phù hp vi
điu kin kinh t- xã hi, tâm lý dân c đng thi phù hp vi yêu cu s dng
cng nh d dàng qun lý hiu qu ngun vn ca mình.
Khi đánh giá cht lng dch v ca các NH, khách hàng s xem xét trên các
mt: s đa dng ca các sn phm dch v; công ngh k thut và đi ng nhân s
ca ngân hàng.
Các NH có dch v tt, đa dng nh: dch v ngân hàng đin t (Internet
banking, Home banking, Mobile banking, Phone banking…), các dch v chi tr t
đng,… s có li th hn các NH có s lng dch v gii hn.
Ngoài ra, mt tr s kiên c, b th vi các phòng tin gi an toàn, tin nghi
cng to nên u th cho ngân hàng.
* Chin lc kinh doanh ca NHTM
Chin lc kinh doanh cng nh hng trc tip và gián tip đn công tác huy
đng vn. Mt NHTM có h thng chin lc kinh doanh đúng đn s đt đc
các mc tiêu đ ra v chi phí cng nh li nhun. ó là chin lc v sn phm
dch v; chin lc giá, lưi sut; chin lc phân phi; chin lc phát triên nhân
s. Trong mt NHTM, nghip v huy đng vn chu tác đng trc tip t các hot
đng s dng vn. Mi mt NH đu có chin lc riêng theo tng thi k tùy
thuc vào đc đim hot đng ca bn thân NHTM và điêu kin môi trng kinh
doanh. T đó, NHTM có th đa ra chin lc huy đng vn thu hp hay m rng
cho phù hp vi chính sách tín dng ca NHTM trong thi k đó. C cu ngun
vn có th thay đi v t l các khon mc cu thành; chi phí huy đng có th tng
hay gim. Nu chin lc kinh doanh đc xây dng đúng đn phù hp, các ngun
vn đc khai thác ti đa, hp lý thì công tác huy đng vn ca NHTM mi phát
huy hiu qu.
H thng chin lc kinh doanh ca NHTM là thc tin sinh đng đ đánh giá
nng lc, trình đ qun lý hot đng kinh doanh ca NHTM.Các chính sách ca NH
nh chính sách tín dng, chính sách đu t, chính sách ngân qu…là nhng tiêu
chun quan trng đ đánh giá nng lc, trình đ ca các nhà qun lý NH.
13
* Chin lc Marketing ngơn hƠng.
ây là nhng chính sách nhm đ khách hàng bit đn hot đng ca NH, thy
đc li ích khi giao dch vi NH, làm nhiu ngi bit đn NH, gn bó khách hàng
hin ti, thu hút thêm khách hàng mi. S tn tình chu đáo trong phc v khách
hàng; th tc đn gin nhanh chóng, chính xác cng là mt yu t giúp duy trì
khách hàng c, thu hút khách hàng mi to nên din mo cho NH.
* Trình đ công ngh ngơn hƠng
c th hin qua các yu t: các loi hình dch v mà NH cung ng, trình đ
nghip v ca cán b công nhân viên NH; c s vt cht, trang thit b phc v hot
đng kinh doanh ca NH.
Trình đ công ngh NH ngày càng cao, khách hàng s cm cm thy thoi mái
khi giao dch, yên tâm hn khi gi tin ti NH. ây là cng là mt yu t rt quan
trng giúp NH cnh tranh vì khách hàng không nhng quan tâm đn lưi sut mà còn
quan tâm đn cht lng, loi hình dch v đc NH cung ng.
* Uy tín ca ngơn hƠng
Trên thc t mi ngân hàng đư, đang và s to đc mt hình nh riêng trong
lòng khách hàng. Mt NH ln có uy tín s có li th hn trong hot đng huy đng
vn. S tin tng ca khách hàng s giúp cho NH gi n đnh khi lng vn huy
đng, tit kim chi phí huy đng. Thm chí trong điu kin lưi sut tin gi ti NH
có uy tín thp hn đôi chút, nhng ngi gi tin vn la chn NH đó đ gi mà
không tìm nhng ni tr lưi hp dn hn vì h tin rng đây dòng vn ca mình s
tuyt đi an toàn.
* Mng li hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng
T chc mng li hot đng rng, hp lý trên đa bàn dân c giúp NH có nhiu
c hi đ thu hút vn hn, giúp khách hàng tit kim thi gian, chi phí đ thc hin
giao dch. Tuy nhiên, vic m chi nhánh cn phù hp vi đu kin nng lc ca
NH.Yu t đa đim cng tác đng đn tâm lý ca khách hàng, mt NH nm v trí
thun li nh: khu đông dân c, đi li thun tin, h thng mng li phòng giao
dch, máy ATM nhiu,…s giúp NH thu hút đc nhiu khách hàng hn.
14
* Nhơn t con ngi
ây là yu t tác đng trc tip đn tâm lý cng nh tình cm ca ngi gi
tin. Nu các nhân viên NH luôn ci m, nhit tình, luôn to s thoi mái cho khách
hàng thì s gây đc nhiu thin cm, yêu mn ni khách hàng s ngày càng có
nhiu khách hàng đn giao dch ti NH.
i ng nhân s có mt vai trò rt ln trong vic phát trin quan h gia ngân
hàng vi khách hàng. Vi đi ng nhân viên đc đào to chuyên nghip, nm
vng các sn phm dch v, s đ li nhiu n tng tt trong lòng khách hàng.
1.2. Phân tích và qun tr ngun vn huy đng ca NHTM
1.2.1. Phân tích ngun vn huy đng.
Huy đng vn ca NHTM là hot đng thu hút tin gi và tin vay trên th
trng 1 (th trng các TCKT, TCKT- XH và cá nhân) và th trng 2 (th trng
ca các TCTD) di các hình thc tin gi giao dch, tin gi tit kim, phát hành
CCTG. Trong ngun vn huy đng đó, có mt s thành phn không n đnh, mc
đ giao dch ln và lưi sut thp; mt s khác thì n đnh hn, lưi sut cao hn. Trên
thc t khách hàng luôn có nhng phn ng khác nhau vi s thay đi ca lưi sut
và cht lng dch v mà NH cung ng.
1.2.1.1. Phơn tích c cu ngun vn ca NHTM
C s ca cách phân t này là tính cht th trng, k hn ca đng vn và đi
tng s hu vn. Vi cách phân t này, ngi phân tích có th theo dõi din bin
ca tng loi ngun vn và tài sn, nhn bit kp thi nhng thun li và khó khn
TÀI SN Cị
TÀI SN N
1. Cho vay, đu t khách hàng không
phi NH.
1. Tin gi ca khách hàng không phi
NH.
2.Tin gi, cho vay th trng liên NH
2. Tin gi, tin vay th trng liên NH
3. Tài sn, thit b.
3. Vn ch s hu.
4. Tài sn Có khác.
4. Tài sn N khác.
5. Chi phí > Thu Nhp.
5. Thu nhp > Chi phí.
15
đ có nhng bin pháp x lý kp thi. C cu này còn th hin th mnh và chin
lc vn ca NH.
T trng ca tng loi S d ca tng loi ngun vn
= x 100%
ngun vn Tng ngun vn
Ch s này giúp các nhà phân tích bit đc t trng ca tng loi ngun vn
trong tng ngun vn ca NH, phân tích qui mô và tc đ tng trng ca tng loi
ngun vn, qua đó có th đánh giá nhng đim mnh, đim yu t đó đa ra chin
lc kinh doanh cho phù hp trong tng lai.
1.2.1.2. Phơn tích tình hình huy đng vn ca NHTM.
Khác vi doanh nghip, NHTM kinh doanh ch yu bng ngun vn huy đng
t các thành phn kinh t trong xư hi. Do vy vic phân tích tình hình huy đng
vn là vn đ quan tâm hàng đu khi phân tích tài sn N ca ngân hàng. Ch s
thng đc s dng đ phân tích là:
S d ca tng loi tin gi
T trng ca tng loi tin gi = x 100%
Tng vn huy đng
Ch s này giúp các nhà phân tích xác đnh đc kt cu ca ngun vn huy
đng, qua đó giúp NH đa ra nhng chin lc khác nhau cho tng nhóm đi tng
khách hàng. Mt NH có lng tin gi vi lưi sut cao, chim t trng ln s gp
khó khn trong vic gii quyt đu ra ca ngun vn.
Thông qua vic tính t trng ca tng loi tin gi, các nhà qun tr s tính đc
lưi sut bình quân đu vào:
S d tin gi loi i x lƣi sut tin gi loi i
Lƣi sut bình quơn đu vƠo =
Tng s vn huy đng