NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TỰ TẠO VIỆC LÀM CỦA QUỸ CEP.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH







LÊ TH PHNG





NÂNG CAO HIU QU HOT NG TÍN DNG
T TO VIC LÀM CA QU CEP

LUN VN THC S KINH T








TP. H Chí Minh – Nm 2013









B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

LÊ TH PHNG



NÂNG CAO HIU QU HOT NG TÍN DNG
T TO VIC LÀM CA QU CEP




Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
Mã s: 60340201




LUN VN THC S KINH T




NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS. NGUYN NGC HÙNG





TP. H Chí Minh – Nm 2013

i


LI CAM OAN

Tôi cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Mi s liu s dng
trong lun vn này là nhng thông tin xác thc và đu đc trích dn ngun.
Tôi xin chu trách nhim v li cam đoan ca mình

TP. H Chí Minh, ngày 26 tháng 4 nm 2013
Tác gi lun vn



Lê Th Phng

ii


MC LC

Danh mc ch vit tt
Danh mc Bng s liu
LI M U Trang 1
CHNG I : TNG QUAN V TÀI CHÍNH VI MÔ Trang 3
1.1 Khái quát v tài chính vi mô: Trang 3
1.1.1. Khái Nim : Trang 3
1.1.2. i tng ca TCVM: Trang 5
1.1.3. T chc tài chính vi mô: Trang 5
1.1.4. Các sn phm - dch v ca TCTCVM: Trang 6
1.1.5. Quan đim xa và nay v tín dng vi mô: Trang 6
1.1.5.1. Quan đim c: Trang 6
1.1.5.2. Quan đim hin đi v TCVM: Trang 7
1.1.6. Các quy đnh ca Nhà nc v tài chính vi mô: Trang 7
1.2 Chun Nghèo: Trang 10
1.2.1. Chun nghèo ca ngân hàng th gii và mt s quc gia
: Trang 10
1.2.2. Chun nghèo ca Vit Nam: Trang 11

1.2.3. Chun nghèo Thành Ph H Chí Minh: Trang 12
1.3 Tài chính vi mô  các khu vc trên th gii: Trang 14
1.3.1. Khu vc châu Âu và Bc M: Trang 14
1.3.2. Khu vc M La tinh: Trang 15
1.3.3. Khu vc châu Phi: Trang 16
1.3.4. Khu vc châu Á: Trang 17
1.3.4.1 Tình hình chung: Trang 17
1.3.4.2 Mô hình TCVM Ngân hàng Grameen – Bangladesh: Trang 19
1.3.4.2.1.Gii thiu v Ngân hàng Grameen – Bangladesh: Trang 19



iii


1.3.4.2.2.Mô hình hat đng TCVM ca Grameen: Trang 20
1.3.4.2.3.im khác bit gia ngân hàng Grameen và
ngân hàng thông thng: Trang 21
1.3.5. Bài hc kinh nghim cho s phát trin TCVM  Vit Nam: Trang 22
KT LUN CHNG I Trang 25
CHNG 2 : ÁNH GIÁ THC TRNG HOT NG TÍN DNG T
TO VIC LÀM CA QU CEP Trang 26
2.1 Gii thiu v qu tr vn CEP: Trang 26
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin ca qu CEP: Trang 26
2.1.2 Hê thng kim sóat ni b. Trang 27
2.2 Tình hình cung cp tín dng t to vic làm ca Qu CEP: Trang 30
2.2.1 Tình hình ngun vn: Trang 30
2.2.2 Các sn phm và dch v ca CEP Trang 35
2.2.3 Qui trình cho vay ca Qu CEP: Trang 41
2.2.3.1 i tng vay vn là nhân dân lao đng Trang 41

2.2.3.1.1 Xác đnh th trng và khách hàng tim nng Trang 41
2.2.3.1.2 Lp h s vay vn Trang 42
2.2.3.1.3 Xét duyt cho vay Trang 44
2.2.3.1.4 Giao vn Trang 44
2.2.3.1.5 Thu hi vn vay và giám sát đánh giá Trang 45
2.2.3.2 i tng vay vn là công nhân viên Trang 47
2.2.3.2.1 Xác đnh th trng và khách hàng tim nng Trang 47
2.2.3.2.2 Lp h s vay vn Trang 48
2.2.3.2.3 Xét duyt cho vay Trang 48
2.2.3.2.4 Giao vn Trang 48
2.2.3.2.5 Thu hi vn vay và giám sát đánh giá Trang 50
2.2.4 Hiu qu hat đng. Trang 50



iv


2.2.5 Các ri ro gp phi Trang 63
2.3 Tác đng hot đng tín dng t to vic làm ca Qu CEP đn đi
sng ca ngi nghèo trên đa bàn TP.HCM. Trang 65
2.3.1 Tình hình h nghèo trên đa bàn TP.HCM: Trang 65
2.3.2 Tác đng hot đng tín dng t to vic làm ca Qu CEP
đn đi sng ca ngi nghèo trên đa bàn TP.HCM Trang 68
2.4 ánh giá chung v nhng thành qu và tn ti trong hot đng
tín dng t to vic làm ca qu CEP. Trang 75
2.4.1 Nhng thành qu: Trang 75
2.4.2. Nhng tn ti: Trang 80
KT LUN CHNG 2 Trang 82
CHNG 3 : NHNG GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT

NG TÍN DNG T TO VIC LÀM CA QU CEP Trang 83
3.1 nh hng chin lc phát trin ca qu CEP. Trang 83
3.2 Nhng gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng t to
vic làm ca Qu CEP. Trang 85
3.2.1 Tng cng vic huy đng các ngun vn u đãi: Trang 85
3.2.2 S dng ngun vn có hiu qu : Trang 85
3.2.3 Liên kt vi đi tác đ thc hin sn phm cho vay theo chng
trình hng ti đi tng nghèo: Trang 86
3.2.4 u đãi hn trong tính và thu lãi: Trang 86
3.2.5 Kho sát và đánh giá tng th tình hình thoát nghèo ca các h
vay vn Trang 87
3.2.6 Gia tng t l trích lp d phòng n khó đòi Trang 87
3.2.7 Nhanh chóng chuyn đi mô hình hot đng theo Lut các
t chc tín dng Trang 88
3.2.8 Hoàn thin công tác qun tr Trang 88



v


3.3 Mt s kin ngh: Trang 88
3.3.1 Kin ngh đi vi Nhà nc: Trang 88
3.3.2 Kin ngh i vi Tng Liên đoàn và LL.TP.HCM (c quan ch
qun ca CEP): Trang 89
KT LUN CHNG 3
Trang 91
KT LUN Trang 92
TÀI LIU THAM KHO Trang 94
PH LC

Trang 96















vi


DANH MC CH VIT TT
ADB Ngân hàng Phát trin Châu Á (The Asian Development Bank)
BCH Ban chp hành
BKS Ban kim soát
CEP Qu tr vn cho ngi lao đng nghèo t to vic làm. Tên
ting anh là “Capital Aid Fund for Employment of the Poor”
– vit tt CEP.
CCS Công đoàn c s
CN Chi nhánh

CNL Công nhân, lao đng.

CP Chính ph
DN Doanh nghip
GT ánh giá tác đng
T ô th
FFH Freedom from Hunger là mt t chc TCVM quc t hot
đng  châu Phi
GB Ngân hàng Grameen- Bangladesh
HQT Hi đng qun tr
HTV Hi đng thành viên
KD Kinh doanh
KH Khách hàng
KSNB Kim soát ni b
KT Kinh t
LL Liên đoàn Lao đng
LTB&XH Lao ng Thng Binh và Xã Hi.
Lut các TCTD Lut các t chc tín dng s 47/2010/QH12 ngày 16/6/2010
Lut DN Lut Doanh nghip s 60/2005/QH11 ngày 29/11/2005
N 165 Ngh đnh s 165/2007/N-CP ngày 15/11/2007 ca Chính
ph sa đi, b sung, bãi b mt s điu Ngh đnh s
28/2005/N-CP ngày 09/03/2005 v t chc và hot đng
ca t chc tài chính quy mô nh.
N 28 Ngh đnh s 28/2005/N-CP ngày 9/3/2005 ca Chính ph
v t chc và hot đng ca t chc tài chính quy mô nh ti
Vit Nam
NGO T chc phi chính ph (Non-governmental organization)



vii

NL Ngi lao đng
NT Nông thôn.
NTB Nông thôn đng bng
NVTD Nhân viên tín dng
NVTDTH Nhân viên tín dng tng hp
PAR D n ri ro (Portfolio at risk)
Q Quyt đnh
Qu XH Qu Xã hi
SX Sn xut
TCVM Tài chính vi mô
TCTCVM T chc tài chính vi mô
TC CT-XH T chc chính tr - xã hi
TC XH T chc xã hi
TNBQ Thu nhp bình quân
TNDN Thu nhp doanh nghip
TNHH Trách nhim hu hn
TP Thành ph
TP. HCM Thành ph H Chí Minh
UBMTTQ y Ban Mt Trn T Quc
UBND y ban Nhân dân
VN Vit Nam
WB Ngân hàng th gii (World Bank)
XGN Xóa đói gim nghèo
XH Xã hi

viii


DANH MC CÁC BNG S LIU

STT
Tiêu đ
Trang
1.
Bng 1.1: Các chính sách v TCTCVM  Vit Nam
8
2.
Bng 1.2: Chun nghèo ca mt s quc gia nm 2010
11
3.
Bng 1.3: Chun nghèo quc gia Vit Nam qua các giai đon
12
4.
Bng 1.4: So sánh chun nghèo ca Tp.HCM vi chun nghèo quc gia
13
5.
Bng 1.5 : T l nghèo (thu nhp) theo các chun nghèo khác nhau
14
6.
Bng 2.1: Quy mô và tc đ gia tng ngun vn t nm 2008 đn 2012
31
7.
Bng 2.2 : D n vay theo đi tng cho vay t nm 2008 đn nm 2012
33

8.
Bng 2.3: Tng hp ngun vn qu CEP t nm 2008 đn nm 2012
33
9.
Bng 2.4: D n vay theo sn phm qu CEP t nm 2008 đn nm 2012
37
10.
Bng 2.5: C cu d n vay theo sn phm và đi tng cho vay
38
11.
Bng 2.6: T trng n vay theo đi tng cho vay t 2008 đn 2012
39
12.
Bng 2.7: Tin gi tit kim bt buc và t nguyn theo đi tng t 2008
đn 2012
40
13.
Bng 2.8: Tình hình doanh thu t 2008 đn 2012
51
14.
Bng 2.9: C cu doanh thu t 2008 đn 2012
51
15.
Bng 2.10: Lãi sut thc cho vay ngn hn t 2008 đn 2012
52
16.
Bng 2.11: Chi phí ca qu CEP t nm 2008 đn nm 2012
52
17.
Bng 2.12: Các ch s hot đng ca Qu

54
18.
Bng 2.13: Tng quan chi phí và thu nhp bình quân nhân viên t 2008
đn 2012
55
19.
Bng 2.14: Li nhun ca qu CEP t nm 2008 đn nm 2012
56
20.
Bng 2.15: Phân phi li nhun ca qu CEP t nm 2008 đn nm 2012
57
21.
Bng 2.16: Ch s tài chính CEP t 2008 đn 2012
59
22.
Bng 2.17: Tng quan lãi cho vay và lãi đi vay t 2008 đn 2012
60
23.
Bng 2.18: Nng sut và thu nhp bình quân nhân viên to ra t 2008 đn
2012
61
24.
Bng 2.19: N quá hn t 2008 đn 2012
62
25.
Bng 2.20: Kt qu h nghèo trên đa bàn TP. H Chí Minh giai đan 1
(t 1992 – 2003)
66

ix


26.
Bng 2.21: Kt qu h nghèo trên đa bàn TP. H Chí Minh giai đan 2
(t 2004 – 2010)
66
27.
Bng 2.22: Kt qu h nghèo trên đa bàn TP. H Chí Minh 2009 - 2011
67
28.
Bng 2.23: S khách hàng và d n n cho vay 2008- 2012
69
29.
Bng 2.24: Cn c phân loi h nghèo ca qu CEP
70
30.
Bng 2.25: Phân loi h nghèo ca qu CEP
70
31.
Bng 2.26: Phân loi h nghèo trên qui đi theo thu nhp nm
70
32.
Bng 2.27: i tng nhân dân lao đng vay vn ln đu t nm 2008 –
2012
72
33.
Bng 3.1: T l % dân s sng di 2USD/ngày ti mt s quc gia
84

1



LI M U

1. S cn thit ca đ tài:
Nc ta hin nay đi sng, an sinh xã hi ca ngi dân đc ng và
Nhà Nc rt quan tâm, đây là mt trong nhng ni dung đc th hin xuyên
sut trong ngh quyt ca Trung ng ng đc bit là hi ngh ln th 5 ca
Trung ng ng khoá X va qua đã nhn mnh. Vì vy vi thc trng v h
nghèo trong c nc nói chung và trên đa bàn TP.HCM nói riêng luôn là vn đ
rt đc xã hi quan tâm.
Qu tr vn cho ngi lao đng nghèo t to vic làm (CEP) là mt t
chc tín dng phi li nhun, hot đng nhm mc đích tr vn cho ngi lao
đng nghèo t to vic làm đã góp phn thc hin nhim v xóa đói gim nghèo
trên đa bàn thành ph H Chí Minh trong nhng nm qua. Hot đng cho vay
ca qu CEP là hình thc cho vay bng tín chp, đi tng là nhng h nghèo
không có tài sn th chp vì vy nhu cu vay rt ln trong khi ngun vn ca
đn v có gii hn đng thi vic ri ro trong vn đ thu hi vn cao, vì vy đ
giúp cho hot đng tín dng ca qu CEP đc duy trì và phát trin bn vng
cn có nhiu gii pháp trong đó có s h tr quan tâm ca ng, Nhà nc, ca
Chính quyn các cp và ca xã hi đ Qu CEP có th hoàn thành nhim v và
mc tiêu ca mình, góp phn thc hin nhim v xóa đói gim nghèo trên đa
bàn TP.HCM và đm bo an sinh xã hi ca đt nc nói chung và Thành ph
H Chí Minh nói riêng.

Xut phát t nhng lun c trên, tôi đã mnh dn chn đ tài: “ Nâng cao
hiu qu hot đng tín dng t to vic làm ca qu CEP” làm lun vn bo v
nhn hc v Thc S Kinh t.
2. Mc tiêu nghiên cu :
- Nghiên cu thc trng vic cung cp tín dng t to vic làm ca Qu
CEP cho ngi nghèo trên đa bàn TP.HCM.



2



- Xác đnh nhng vn đ tn ti cn hoàn thin trong vic cung cp tín
dng cho ngi lao đng nghèo t to vic làm.
-  xut nhng gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng tín dng t
to vic làm ca Qu góp phn thc hin nhim v XGN trên đa bàn
TP.HCM.
3. Phng pháp nghiên cu
Cn c s liu v tình hình thu chi, quyt toán hàng nm và các báo cáo
kt qu thc hin t 2007-2012 ca Qu CEP và Qu Xoá ói gim nghèo
TP.HCM, s liu kho sát thc t, tác gi s dng phng pháp đnh ch và
phng pháp thng kê mô t đ phân tích, đánh giá thc trng ca vic cung cp
tín dng nh ca Qu CEP cho ngi nghèo trên đa bàn TP. H Chí Minh, t đó
rút ra nhng tn ti cn hoàn thin trong vic cung cp tín dng t to vic làm
ca Qu. Trên c s đó s đ xut nhng gii pháp ch yu nhm nâng cao hiu
qu hot đng ca Qu trong thi gian ti.
4. B cc lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, ni dung ca đ tài đc kt cu thành 3
chng:

Chng 1 : Tng quan v Tài chính vi mô.
Chng 2 : ánh giá thc trng hot đng tín dng t to vic làm ca Qu CEP
Chng 3 : Nhng gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng t to vic
làm ca Qu CEP.



3



CHNG 1
TNG QUAN V TÀI CHÍNH VI MÔ

1.1. Khái quát v tài chính vi mô :
1.1.1. Khái Nim :
Tài chính vi mô (Microfinance) thng đc đnh ngha là các dch v tài
chính cho ngi nghèo và khách hàng có thu nhp thp. Theo Ngân hàng phát
trin Châu Á – ADB “ Tài chính vi mô (TCVM) là vic cung cp các dch v tài
chính nh cung ng khon vay, nhn tin gi, dch v thanh toán, bo him cho
ngi nghèo, h gia đình có thu nhp thp và các doanh nghip nh trong xã hi
đ phc v nhu cu chi tiêu và đu t
1
“ .
TCVM đã xut hin t rt lâu trên th gii do các cá nhân giàu có, có thu
nhp và đa v cao trong xã hi cung cp hoc do các ch ca hàng, ca hiu,
hiu cm đ cung cp cho ngi nghèo và vi mc lãi sut rt cao, tn ti ph
bin trong khu vc không chính thc.
Ln đu tiên, ngi ta bit đn TCVM là vào nhng nm đu th k th
17, do Jonathan Swift, mt ngi Ailen, là cha đ ca TCVM. n th k th

19, các hình thc cung cp TCVM di dng bán chính thc mi ra đi do
F.W.Raiffeisen, mt ngi c thit k và áp dng t nhng nm 1860 cho lnh
vc nông nghip.
Theo phng pháp ca F.W.Raiffeisen nhng nhóm tit kim, vay vn
hot đng da trên nguyên tc giúp đ nhau, bng nhng ngun lc v tài chính,
k thut, t chc ca chính nhng thành viên trong nhóm. Nhng ngun lc này
nhm giúp đ trc tiên cho các thành viên là nhng nông dân, nhng nhà sn
xut nh trong khu vc nông nghip. Qua đó, giúp cho các thành viên không

1
(Ngun



4



phi đi din vi các ngun lc bên ngoài, đc tính theo các điu kin th
trng, thng vi mc lãi sut rt cao, và kèm thêm các điu kin th chp v
tài sn. Trong nhng ngun lc ca nhóm, ngun tài chính quan trng nht là s
tham gia đóng góp vn ca các thành viên. Nhng ngun vn đóng góp là c hi
đ cho các thành viên đc vay, đu t vào sn xut, cho các nhu cu chi tiêu
khác, bên cnh đó, t s đóng góp vn cng to ra thu nhp cho nhng ngi
góp vn.
Mô hình ca F.W.Raiffeisen đc hình thành và phát trin không ch trong
lnh vc nông nghip, mà còn đc nhân rng trong cng đng ca XH, ngay c
trong khu vc thành th. Cách thc t chc thành các nhóm tit kim, vay vn
giúp cho nhiu ngi nghèo, đi tng kinh doanh (KD) nh trong khu vc
thành th, đc đáp ng nhu cu v vn và các ngun lc thiu ht khác, nhm

phát trin sn xut KD, to ngun thu nhp n đnh.
Thi gian gn đây, TCVM đã ph bin rng hn, nh mô hình Grameen
Bank đc phát trin ca Giáo s Muhammad Yunus, ngi Bangladesh, mô
hình đã có nhng tác đng tích cc trong công cuc XGN  nc này và trên
th gii, qua đó cng làm thay đi nhn thc ca nhiu ngi v lnh vc
TCVM.
S khác nhau gia Tài chính vi mô (Microfinance) và tín dng vi mô
(microcredite) là :
TCVM là các hot đng cho vay, bo him, tit kim, chuyn giao dch v
và các sn phm tài chính khác đn cho nhóm khách hàng có thu nhp thp. Còn
TDVM đn gin ch là mt khon cho vay nh, do mt t chc nào đó hoc
ngân hàng cung cp. TDVM thng dành cho cá nhân vay hoc thông qua vic
cho vay theo nhóm, không cn tài sn th chp. Có th hiu, TDVM là mt mt
cho vay ca TCVM.
Tóm li ngi nghèo cng cn có nhiu loi công c tài chính đ tích ly



5



tài sn, bình n tiêu dùng và t bo v mình trc ri ro. Vì vy, theo ngha
rng, TCVM là vic tìm ra phng cách hiu qu và đáng tin cy đ cung cp
ngày càng nhiu hn các sn phm TCVM cho ngi nghèo và khách hàng có
thu nhp thp.

1.1.2. i tng ca TCVM :
i tng ca TCVM là phc v cho nhng ngi nghèo và ngi có thu
nhp thp không tip cn đc vi các t chc tài chính chính thc. Khách hàng

ca TCVM thng là nhng ngi lao đng, bán hàng rong, sn xut th công,
h gia đình kinh doanh, các ca hàng nh l, cung cp dch v quy mô nh, hoc
các h nông dân ….  khp các khu vc t nông thôn đn thành th. Ngoài ra
TCVM còn cung cp các khan vay h tr cho giáo dc mà đi tng phc v là
sinh viên, hc sinh nghèo có điu kin khó khn đ giúp h có th tip tc hc
hành.
1.1.3. T chc tài chính vi mô :
T chc tài chính vi mô (TCTCVM) là các t chc cung cp các dch v
tài chính cho nhng ngi nghèo. Vì khách hàng ca h là nhng ngi nghèo,
không có tài sn đm bo nên mc đ ri ro khi cho vay cao hn so vi các
khách hàng ngân hàng truyn thng. Vào nhng thp niên 70 và thp niên 80,
phong trào doanh nghip siêu nh dn đn s xut hin ca các t chc phi
chính ph (Non Government Organizations - NGO) cung cp các khon vay nh
cho ngi nghèo. Ngày nay các TCTCVM đã phát trin khá mnh và đa dng v
hình thc cng nh tính cht s hu bao gm : các ngân hàng thng mi, ngân
hàng chính sách, ngân hàng nhà nc, các công ty tín dng, công ty bo him,
các hp tác xã, t chc phát trin cng đng nh các nhóm h tng và tín dng
công đoàn
Nh vy TCTCVM bao gm các dch v TCVM cung cp bi c hai t
chc :



6



+ T chc chính thc - tc là các ngân hàng, các công ty tín dng, hp tác
xã … ;
+ T chc bán chính thc - tc là các t chc phi chính ph

(NGO)
1.1.4. Các sn phm - dch v ca TCTCVM :
Trc đây, nhng ngi nghèo khi cn tin, h không th tip cn đc
các dch v tài chính chính thc mà thng nh ti các mi quan h xã hi đ
tip cn nhng dch v cho vay không chính thc, nhng khon vay này thng
có chi phí cao và không đm bo. Nhng t thp niên 80, các loi dch v tài
chính cung cp cho ngi nghèo đã xut hin. Nhng ngi nghèo cng cn
nhiu dch v tài chính đa dng cho hot đng kinh doanh ca h, mua sm tài
sn, tiêu dùng, và qun lý ri ro. Các TCTCVM đã trin khai cung ng các dch
v tài chính dành cho ngi nghèo, gm các sn phm dch v sau :
- Cung cp các khon cho vay : cung cp các khon vay đ t to
vic làm nh buôn bán nh, sn xut, gia công ch bin gin đn, cung cp vn
lu đng cho doanh nghip nh, cho vay vi mc đích phc v cho giáo dc
(ch yu tp trung vào sinh viên và hc sinh) và các khan vay đ trang trãi các
trng hp khn cp khác nh sa cha nhà ca
- Cung cp các dch v nhn tin gi tit kim, t vn ri ro, dch
v chuyn tin và bo him vi mô. Các dch v này giúp cho các TCTCVM có
th tip cn vi nhng ngi nghèo, giúp h to ra thu nhp, n đnh tài chính và
thoát khi cuc sng đói nghèo.
1.1.5. Quan đim xa và nay v tài chính vi mô :
1.1.5.1. Quan đim c :
Theo quan trc đây cho rng TCVM là dch v tài chính mang tính t
thin đc Chính ph hay các t chc XH tài tr. Quan đim này đã bc l
nhng mt hn ch nh t ý ngh đc tài tr nên trong hot đng kinh doanh
ca ngi nghèo không quan tâm đn vn đ hiu qu, chi phí do đó dn đn chi



7

phí cho hot đng rt ln. ng thi, t t tng đó cng dn đn suy ngh lch
lc cho rng ngi tham gia hot đng ch yu trong lnh vc TCVM ch có
Chính ph. Bên cnh đó, ngi nghèo b đánh giá tiêu cc nh là : Trình đ hc
vn thp, s dng tài chính không hp lý, và có t tng cho rng dù có tr giúp
đn đâu thì h mãi mãi vn là ngi nghèo.
T nhng nhn đnh trên đã kim hãm s phát trin ca TCVM và làm
cho hot đng ca nó không sinh li và b bó hp.
1.1.5.2. Quan đim hin đi v TCVM
Hin nay, đã xut hin mt lung quan đim mi v TCVM vi
nhng khác bit nh sau :
- Dân s trên th gii ngày càng tng nhanh chóng, s phát trin kinh
t gia các quc gia, khu vc không đng đu, tình trng nghèo ngày càng tng.
Chính ph hoc các t chc XH không th tài tr và gii quyt trit đ vn đ
này vì vy bn thân nhng ngi nghèo phi t tìm cách đ ci thin cuc sng.
- Nhng ngi nghèo đu có mong mi thoát nghèo. Vì vy, vic giúp
h kim tin hp pháp, t đó giúp bn thân vn lên trong cuc sng đng thi
s góp phn giúp xã hi ngày càng phát trin.
- Các TCTCVM hin nay s đóng vai trò là trung gian tài chính cung
cp vn cho ngi nghèo. Hot đng ca các t chc này vi mc tiêu là kim
li nhun. Quan đim cho rng TCTCVM nên là t nhân, đ không sa vào hat
đng kém hiu qu do s  li vào vic tài tr ca Chính ph và các t chc XH
đ tránh đc tình trng tham nhng, cho vay không đúng đi tng nhm
hng chênh lch lãi sut.
1.1.6. Các quy đnh ca Nhà nc Vit Nam v tài chính vi mô :
Ngành TCVM Vit Nam phát trin t đu thp niên 90, vi s h tr ca
các NGO và các c quan chính quyn đa phng. Th trng TCVM vn còn rt
ln, s cnh tranh gia các t chc thng xy ra  các khu vc đô th. Mc tiêu

8



chính ca ngành TCVM là tng cng nng lc cho các t chc thành viên đ
cung cp tt hn các dch v tit kim – tín dng cho ngi nghèo, trao đi
thông tin gia các t chc thành viên vi các c quan CP và vn đng tài tr
nc ngoài đ m rng phm vi, nâng cao hiu qu hot đng.
Các quy đnh v TCVM Vit Nam là mt thách thc ln đi vi CP. Vic
thiu khung pháp lý c th cho ngành TCVM s làm cn tr nng lc ca các t
chc trong vic thu hút các ngun lc ca quc gia, trên th gii và c vic thu
hút tin gi tit kim. iu này làm cho các t chc TCVM phi hot đng di
s qun lý ca mt t chc NGO hay t chc đoàn th. Các t chc TCVM
chính thc ch yu nhn h tr bi các ngun qu nhà nc.
Quá trình hình thành chính sách v TCTCVM  Vit Nam đc mô t tóm
tt nh sau: ( xem bng 1.1)
Bng 1.1: Các chính sách v TCTCVM  Vit Nam :
06/ 12/ 2011
Ngh đnh 165/2007/ND-CP
Sa đi, b sung Ngh đnh 28
Hn np Giy phép hot đng cho
Ngân hàng Nhà nc (12 tháng k t
ngày Ngh đnh 165 có hiu lc)
Lut các t chc tín dng s
47/2010/QH12
có hiu lc
Quyt đnh s
2195/Q-TTg phê

duyt  án xây
dng và phát trin
h thng TCVM
ti Vit Nam đn
2020
01/01/2011
Ngh đnh
28/2005/ND-CP
nhng quy đnh
đu tiên
Thông t
02/2008/ND-CP
hng dn thc
hin Ngh đnh 28
và 165
09/03/2005
15/11/2007
2/4/2008
05/5/2008
Thông t 02
có hiu lc
Lut các t chc tín
dng s
47/2010/QH12 chính
thc xác đnh t chc
TCVM là t chc tín
dng
10/12/2008
16/6 /2010

Ngày 9/3/2005 Chính ph ban hành Ngh đnh 28/2005/ND- CP v t
chc và hot đng ca t chc tài chính quy mô nh ti Vit Nam. Vic ban
hành này đã đánh du mt bc tin quan trng trong lnh vc TCVM ca Vit
Nam. Theo N 28, TCVM là hot đng cung cp mt s dch v tài chính, ngân
hàng đn gin cho các h gia đình, cá nhân có thu nhp thp hoc nghèo và T
chc TCVM là mt trong các loi hình t chc tín dng, thc hin mt s hot



9



đng ngân hàng nhm đáp ng nhu cu ca các cá nhân, h gia đình có thu nhp
thp và doanh nghip siêu nh. Nh vy, TCTCVM theo pháp lut Vit Nam
hin hành là t chc tín dng, loi hình doanh nghip hot đng trong lnh vc
ngân hàng, nhm cung cp các dch v TCVM, bao gm: tín dng vi mô, nhn
tit kim bt buc, tin gi t nguyn và thc hin mt s dch v thanh toán cho
các h gia đình, cá nhân có thu nhp thp. TCTCVM không bao gm Qu Tín
dng nhân dân (TDND).
N 28 và N 165, c s pháp lý đu tiên đ thng mi hoá hot đng
TCVM thông qua hai hình thc: chuyn đi hoc thành lp mi. Chuyn đi
trong thc t ti Vit Nam là vic các t chc, chng trình, d án TCVM phi li
nhun, hot đng ch yu là cp tín dng bng vn t có và các ngun tài tr và
huy đng tit kim t nhng ngi vay vn nh mt bin pháp đm bo tr
thành các TCTCVM chính thc, vi hình thc công ty TNHH, có th nhn tin
gi t công chúng và hot đng di s điu tit ca NHNN. N 28 ra đi là
khi đu chính sách thng mi hoá tng bc hot đng TCVM, cho phép
TCTCVM hot đng nh mt ngành kinh doanh vì mc tiêu li nhun, theo
đúng xu hng và kinh nghim ca th gii.

 c th hóa hn cho hot đng ca các TCTCVM, nm 2010 Quc hi
đã ban hành lut s 47/2010/QH12 - Lut các T chc Tín dng (TCTD), quy
đnh v TCTCVN nh sau:
TCTCVM là loi hình t chc tín dng ch yu thc hin mt s hot
đng ngân hàng nhm đáp ng nhu cu ca các cá nhân, h gia đình có thu nhp
thp và doanh nghip siêu nh. Huy đng vn ca TCTCVM bao gm nhn tin
gi bng đng VN di hai hình thc tit kim bt buc theo quy đnh ca
TCTCVM và tin gi ca t chc và cá nhân bao gm tin gi t nguyn ca
khách hàng TCVM, tr tin gi nhm mc đích thanh toán. Hot đng khác ca
TCTCVM gm y thác, nhn y thác cho vay vn, cung ng các dch v t vn



10



tài chính liên quan đn lnh vc TCVM, cung ng dch v thu h, chi h và
chuyn tin cho khách hàng TCVM, làm đi lý cung ng dch v bo him.
Lut các TCTD nm 2010 và N 28/2005/ND-CP ca CP đã chính thc
tha nhn s tn ti ca các TCTCVM là mt trong nhng công c giúp cho hot
đng XGN có hiu qu đi vi nhiu quc gia trên th gii. Ti VN hn mt
thp k qua TCVM cng đã góp phn đáng k vào hot đng XGN ca đt
nc, TCVM giúp nhng ngi nghèo t to vic làm và thu nhp đ đm bo
n đnh cuc sng ca h.
Các quy đnh ca Nhà nc đã giúp cho hot đng ca các TCTCVM ti
VN mang tính cht pháp lý chính thc và có t cách pháp nhân rõ ràng hn.
1.2. Chun Nghèo :
1.2.1. Chun nghèo ca ngân hàng th gii và mt s quc gia :
Phng pháp đo lng nghèo đói truyn thng và ph bin là da trên

thu nhp và chi tiêu. Qui mô và đ nghèo đói đc th hin bng t l nghèo
đc tính da trên vic so sánh gia s ngi có thu nhp hoc chi tiêu bng
hoc thp hn so vi chun nghèo. Chun nghèo có hai loi là chun nghèo tuyt
đi (da trên mc thu nhp hoc chi tiêu đáp ng nhu cu ti thiu) và chun
nghèo tng đi (da trên mc thu nhp hoc chi tiêu trung bình ca quc gia,
vùng lãnh th).

- T nm 1990, Ngân hàng Th gii (WB) đ ra chun nghèo tuyt
đi là 1 USD/ ngày. iu này đã đc sa đi vào nm 1993, sau khi điu chnh
lm phát vi đng đô la M nm 1993 chun nghèo tuyt đi là 1,08USD/1 ngày
cho tt c các nc trên c s ngang giá sc mua (Purchasing Power Parity –
PPP). Nm 2005, sau khi nghiên cu m rng ca chi phí sinh hot trên toàn th
gii, WB đa ra các bin pháp đ chun nghèo toàn cu phn ánh chi phí sinh
hat cao hn ca cuc sng. Hin nay, WB đnh ngha nghèo đói cùng cc có
mc sng di 1,25 USD/ mi ngày, và nghèo va phi ít hn 2 USD/ hoc $ 5



11



/mt ngày. Nhng ph bin  nhiu nc là 2USD/1 ngày.
- Mi quc gia có ngng riêng ca mình cho chun nghèo tuyt đi.
Hãy tham kho chun nghèo ca mt vài quc gia trên th gii nm 2010 nh
sau:
Bng 1.2: Chun nghèo ca mt s quc gia nm 2010
Tên nc
(1)
Thu nhp di

(2)
Qui đi ra USD /
ngày

Hoa k
15,15 USD/ngày
15,15
c
11.256 Euro/nm ~ 15.533USD/nm
42,6
Pháp
10.560 Euro/nm ~ (14.572USD/ nm )
39,9
n 
1 USD/ngày
1
Trung quc
1.274 nhân dân t /ngày
0,55
Indonesia
152.847 rupiah ($ 16,80/tháng)
0,56
(Ngun : ), (riêng ct (3) tác gi qui đi chun nghèo
nm s chia 365 ngày; tháng s chia 30 ngày).

1.2.2. Chun nghèo ca Vit Nam :
 Vit Nam, vic đánh giá nghèo da trên chun nghèo tuyt đi đc
tính theo phng pháp chi phí cho nhu cu ti thiu, có ngha là đc tính bng
tr giá mt r hàng lng thc, thc phm ti thiu đm bo khu phn n duy trì
vi lng tiêu dùng bng 2100 calo/ngày/ngi. Nhng h có mc thu nhp bình

quân di tiêu chun trên thuc vào din h nghèo. Tiêu chun nghèo đc tính
riêng cho 2 khu vc thành th và nông thôn. Chính ph, B Lao đng Thng
binh và xã hi (LTB&XH) đã đa ra chun nghèo đói ch yu da vào các s
liu v thu nhp ca h gia đình tùy theo tng thi k phát trin ca đt nc đã
ban hành chun nghèo quc gia c th nh sau :
Chun nghèo Quc Gia qua tng giai đon đc qui đnh : Nhng h
gia đình có TNBQ t các mc sau đây tr xung nh sau:



12



Bng 1.3: Chun nghèo quc gia Vit Nam qua các giai đon
Khu
vc
Giai đon 2001-2005 :
(Q s: 1143/2000/Q/
TBXH ngày 01/11/2000 Do
B LTB&XH ban hành
Giai đon 2006-2010 :
(Q s: 170/2005/Q-
TTg ngày 08/07/2005 Do
CP ban hành
Giai đon 2011-2015
(Q s 09/2011/Q –
30/01/2011) Do CP
ban hành
Nông

thôn
- Min núi, hi đo:
80.000đ/ngi/tháng
960.000đ/ngi/nm)
- ng bng :
100.000 đ/ngi/tháng
(1,2 triu đ/ngi/nm).
200.000 đ/ngi/tháng
(2,4 triu đ/ngi/nm)
400.000đ/ngi/tháng
(4,8 triu đ/ngi/nm)
Thành
th
150.000đ/ngi/tháng
(1,8 triu đ/ngi/nm)
260.000đ/ngi/tháng
(3,12 triu đ/ngi/nm)
500.000đ/ngi/tháng
(6 triu đ/ngi/nm)
Riêng giai đon 2011-2015 (Q s 09/2011/Q – 30/01/2011) Do CP
ban hành còn qui đnh tiêu chun h cn nghèo :
+ H cn nghèo  nông thôn là h có mc TNBQ t 401.000 đng đn
520.000 đng/ngi/tháng.
+ H cn nghèo  thành th là h có mc TNBQ t 501.000 đng đn
650.000 đng/ngi/tháng.
1.2.3. Chun nghèo Thành Ph H Chí Minh :
 phù hp vi điu kin phát trin kinh t - xã hi ca TP. HCM, vi tình
hình thc t v giá c, mc sng ca ngi dân trên đa bàn thành ph, lãnh đo
TP đã đ ra chun nghèo ca TP.HCM luôn cao hn chun nghèo quc gia đ
đáp ng nhu cu  mc ti thiu đ trang tri cho nhu cu n ca mt ngi trên

đa bàn TP vi mc chi phí thng là cao hn các khu vc khác. T nm 1992
đn nay qua các k i hi, ng b TP luôn thng nht v ch trng và quan
đim ch đo xuyên sut v đy mnh trin khai chng trình mc tiêu xóa đói
gim nghèo (XGN) thành ph.
Chng trình mc tiêu XGN ca TP đc chia ra làm 3 giai đan :



13



+ Giai đan 1 : T 1992 đn 2003 : vi chun nghèo 3 triu đng
TNBQ ngi/nm  ni thành và 2,5 triu đng  ngoi thành tr xung. Lãnh
đo TP đã tp trung ch đo quyt lit đ ra ch trng đn cui nm 2003 “phn
đu không còn h nghèo” theo tiêu chí TP (thay vì đn cui nm 2005)
+ Giai đan 2 : T 2004 đn 2008 : Q s: 145/2004/Q-UB ngày
25 tháng 5 nm 2004 phê duyt chng trình mc tiêu XGN giai đon 2 t
2004 đn 2010 chun nghèo vi mc TNBQ đu ngi 6 triu đng ngi/nm
tr xung không phân bit ni thành và ngoi thành. Giai đan 2 đc thc hin
theo l trình 2 bc. Bc 1, trong 2 nm đu (2004-2005), phn đu c bn
không còn h nghèo có mc TNBQ di 4 triu đng ngi/nm; Bc 2, trong
5 nm tip theo (2006-2010) phn đu c bn không còn h nghèo có mc
TNBQ di 6 triu đng ngi/nm. n cui nm 2008; t l h nghèo gim t
7,72% xung ch còn 0,2%; đa TP hoàn thành mc tiêu “c bn không còn h
nghèo” trc hn 2 nm so vi Ngh quyt i hi ng b TP ln VIII đ ra.
(Ngun : Chng trình gim nghèo tng h khá ca TP giai đan 2009-2015 -
Ban hành kèm theo Q s 22/2010/Q-UBND ngày 29/3/2010 ca UBND.TP).
+ Giai đan 3 : T 2009 đn 2015 : Q s 22/2010/Q-UBND ngày
29/03/2010 v vic ban hành chun nghèo TP áp dng giai đan 3 (2009-2015).

Chun nghèo ca TP theo tiêu chí TNBQ đu ngi là 12 triu đng/ngi/nm
tr xung không phân bit ni thành và ngoi thành.
Bng 1.4: So sánh chun nghèo ca TP.HCM vi chun nghèo quc gia
n v tính : triu đng/nm
Chun nghèo
2004-2005 :
2006-2008
2009-2010
2011-2015
Theo chun nghèo
ca TP.HCM
< 4

< 6
<12
<12
Theo chun nghèo
ca quc gia
< 1,8 (T);
<1,2. (NT B) ,
<0,96 (NT Min
núi, hi đo)
< 3,12 (T)
< 2,4 (NT)
< 3,12 (T)
< 2,4 (NT)
< 6 (T)
<4,8 (NT)

14



So sánh chun
nghèo Tp/ quc
gia (Khu vc T)
2,22
1,92
3,85
2
(T: ô th ; NT: Nông thôn ; NTB: Nông thôn đng bng; < : thu nhp di)
Ta nhn thy chun nghèo ca TP.HCM so vi chun nghèo ca quc gia
qua khu vc đô th các nm luôn cao hn t xp x t 2 ln tr lên. iu này phù
hp vi điu kin kinh t và nhng chi phí đt đ mà ngi dân ni đô th (nht
là TP.HCM) đang sng.
- Tùy theo chun nghèo ca mi quc gia, mi thành ph mà t l nghèo
s khác nhau. Sau đây xin gii thiu tham kho t l nghèo ca Vit nam theo
các chun khác nhau nh sau :
Bng 1.5 : T l nghèo (thu nhp) theo các chun nghèo khác nhau


Chun
quc gia
2006
quc t
1,25USD
/ngi/ngày

quc t
2USD/
ngi/ngày
Chun tng
thành ph
Chung
0.65
0.65
2.95
9.62
Hà Ni
1.27
1.34
4.57
1.56
TP H Chí Minh
0.31
0.29
2.08
13.92
Thành th
0.28
0.23
1.68
8.28
Nông thôn
1.69
1.86
6.51
13.42

Có h khu
0.54
0.58
3.01*
9.60*
Không h khu
1.16
1.03
2.64*
9.74*
T trng ngi không có h
khu trong tng s ngi nghèo
31.31
27.36
15.59
17.63
(Ngun : Lê Th Thanh Loan, ánh giá nghèo đô th  Hà Ni và TP.HCM – 2010)
1.3. Tài chính vi mô  các khu vc trên th gii :
1.3.1. Khu vc châu Âu và Bc M :
Tài chính vi mô vi đi tng khách hàng là nhng ngi nghèo, và ch
yu  các nc đang phát trin. Nhng ti châu Âu, mt lc đa già, vi đa phn
các nc đã thc hin công nghip hoá t vài trm nm nay, li có rt nhiu các
t chc TCVM đang hot đng. TCVM  khu vc này ch yu hng ti nhu