TÁC ĐỘNG CỦA ĐỘNG CƠ NGOẠI TẠI, SỰ PHÙ HỢP CỦA TRI THỨC CHUYỂN GIAO ĐẾN MỐI QUAN HỆ KHÓ KHĂN VÀ HIỆU QUẢ CỦA CHUYỂN GIAO TRI THỨC TRONG ĐÀO TẠO THẠC SĨ.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO

I HC KINH T








PHM TH HOÀI THU










TÁC NG CA NG C NGOI TI, S PHÙ HP
CA TRI THC CHUYN GIAO N MI QUAN H KHÓ KHN
VÀ HIU QU CA CHUYN GIAO TRI THC
TRONG ÀO TO THC S

LUN VN THC
KINH T











TP. H CHÍ MINH – NM





B GIÁO DC VÀ ÀO

I HC KINH T



PHM TH HOÀI THU









TÁC NG CA NG C NGOI TI, S PHÙ HP
CA TRI THC CHUYN GIAO N MI QUAN H KHÓ KHN
VÀ HIU QU CA CHUYN GIAO TRI THC
TRONG ÀO TO THC S

Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã
60.34.01.02

LUN VN THC S KINH T









NGI HNG DN KHOA HC: PGS. TS NGUYN ÌNH TH

TP. H CHÍ MINH – NM


LI CM N

Tha quý Thy cô, quý bn đc,
Tôi đã nhn đc s hng dn nhit tình ca quý Thy cô, s h tr, đng
viên ca bn bè và ngi thân trong sut quá trình hc tp và thc hin lun vn
này.
Xin cho tôi gi li cám n sâu sc và li tri ân chân thành nht đn:
Các Thy cô ging viên trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh trong
khóa hc đào to Thc s qun tr kinh doanh Khóa 18 đã tn tình truyn đt cho tôi
nhng kin thc quý báu trong trong sut khóa hc đ giúp tôi có nhng kin thc
nn tng phc v cho vic thc hin nghiên cu này. c bit là Phó Giáo s, Tin
s Nguyn ình Th và TS. Nguyn Th Mai Trang đã tn tình hng dn tôi t khi
làm đ cng nghiên cu đn thc hin lun vn này.
Các bn hc viên cao hc các trng i hc Kinh t, i hc Bách Khoa,

i hc M TP. HCM, các anh ch và bn bè đã h tr nhit tình trong quá trình
kho sát, thu thp d liu phc v cho nghiên cu.
Gia đình và các bn bè các lp cao hc khóa 18 – i hc Kinh t TP. HCM
đã luôn đng viên, khuyn khích và h tr tôi trong khóa hc thc s cng nh
trong quá trình thc hin lun vn này.
Mc dù đã c gng ht sc mình đ thc hin lun vn này mt cách tt nht
có th. iu đó cng không giúp tôi tránh khi nhng sai sót trong nghiên cu. Vi
tinh thn cu tin, tôi mong s nhn đc nhng ý kin đóng góp, phn hi t phía
Thy cô và bn đc đ giúp tôi rút kinh nghim trong công tác và vic nghiên cu
ca mình sau này.
Trân trng,
Tp. H Chí Minh, tháng 12 nm 2012

Ngi thc hin






Phm Th Hoài Thu


LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan lun vn này là do bn thân tôi nghiên cu và thc hin
di s hng dn khoa hc ca PGS.TS Nguyn ình Th.
Các s liu, kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc, D liu phân tích
trong lun vn là thông tin s cp thu thp thông qua bng câu hi đc gi đn

hc viên các chng trình đào to Thc s ti thành ph H Chí Minh. Ni dung
ca lun vn này cha tng đc ai công b trong bt k công trình nào.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nghim v ni dung nghiên cu ca toàn b lun
vn này.
TP. H Chí Minh, tháng 12 nm 2012
Ngi thc hin



Phm Th Hoài Thu

TÓM TT
 tài nghiên cu này cung cp các hiu bit v tri thc và chuyn giao tri thc;
xác đnh mc đ nh hng ca yu t đng c ngoi ti ca ngi hc, s phù hp
ca tri thc chuyn giao đn mi quan h khó khn và hiu qu ca chuyn giao tri
thc trong đào to thc s. T kt qu đó giúp cho các nhà qun lý cng nh ging viên
ti các c s đào to thc s đ ra các gii pháp c th và phù hp nhm nâng cao hiu
qu chuyn giao tri thc trong lnh vc đào to thc s ti Vit Nam.
i tng nghiên cu ca đ tài đc xác đnh là nhng hc viên cao hc ca mt
s chng trình đào to thc s ti thành ph H Chí Minh.
Nghiên cu đc tin hành thông qua hai giai đon chính là:
(1) nghiên cu s b đc thc hin thông qua 2 bc: nghiên cu đnh tính
bng phng pháp tho lun tay đôi vi 20 hc viên nhm đa ra bng câu hi kho sát
s b; nghiên cu đnh lng vi kích thc mu n=119 đ hiu chnh bng câu hi
kho sát s b và đa ra bng câu hi kho sát chính thc
(2) nghiên cu chính thc bng phng pháp đnh lng vi kích thc mu
n=330, sau khi làm sch d liu còn li vi kích thc n=303 nhm thu thp, phân tích
d liu kho sát, cng nh c lng và kim đnh các mô hình nghiên cu.
 tài s dng công c phân tích d liu: các thng kê mô t, phân tích nhân t khám
phá (EFA), kim đnh thang đo (Cronbach’s Alpha), t-test, ANOVA, hi quy bi vi

phn mm SPSS. Thang đo ca các khái nim nghiên cu da vào nghiên cu ca Gil
Dong Ko & ctg (2005), mt s nghiên cu khác và đc tác gi hiu chnh cho phù
hp vi ng cnh nghiên cu và điu kin thc tin ti Vit Nam. Thang đo đc kim
đnh thông qua phân tích đ tin cy Cronbach Alpha và phân tích nhân t khám phá
(EFA).

MC LC
LI CM N
LI CAM OAN
TÓM TT
MC LC
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH VÀ  TH
CHNG 1: TNG QUAN 1
1.1 Lý do chn đ tài 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 5
1.3 Phm vi và phng pháp nghiên cu 5
1.3.1 Phm vi nghiên cu 5
1.3.2 Phng pháp nghiên cu 6
1.4 Ý ngha thc tin ca đ tài 6
1.5 Kt cu ca báo cáo nghiên cu 7
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 9
2.1 Gii thiu 9
2.2 Tri thc và chuyn giao tri thc 9
2.2.1 Tri thc 10
2.2.2 Chuyn giao tri thc 12
2.2.2.1 nh ngha chuyn giao tri thc 12
2.2.2.2 S khác nhau gia “chia s tri thc” và “chuyn giao tri thc” 13
2.2.2.3 Các nhân t nh hng đn chuyn giao tri thc trong lnh vc đào to 14
2.2.2.4 Các nhân t liên quan đn nhà nghiên cu 15

2.2.2.5 Các nhân t liên quan đn trung gian chuyn giao tri thc 16
2.2.2.6 Các nhân t liên quan đn hc viên 18
2.2.2.7 Các c ch chuyn giao tri thc 19
2.3 Các yu t đng c (MOTIVATION) 21
2.3.1 ng c ni ti (Instrinsic Motivation - IM) 21
2.3.2 ng c ngoi ti ngoi ti (Extrinsic Motivation - EM) 22
2.4 Mi quan h khó khn (Arduous Relationship – AR) 23
2.5 S phù hp ca tri thc chuyn giao (Relevance - PH) 24
2.6 Các gi thuyt nghiên cu và mô hình nghiên cu 24
CHNG 3: THIT K NGHIÊN CU 26
3.1 Gii thiu 26
3.2 Thit k nghiên cu 26
3.2.1 Nghiên cu s b 26
3.2.2 Nghiên cu chính thc 27
3.2.2.1 Chn mu nghiên cu 27
3.2.2.2 Phng pháp phân tích d liu 29
3.3 Xây dng thang đo 29
3.3.1 Thang đo s chuyn giao tri thc (Knowledge Transfer - KT) 29
3.3.2 Thang đo mi quan h khó khn (Arduous Relationship - AR) 30
3.3.3 Thang đo s phù hp ca kin thc chuyn giao (PH) 30
3.3.4 Thang đo đng c ngoi ti ca bên nhn (Extrinsic Motivation - EM) 31
3.4 Các tiêu chí đ đánh giá thang đo 31
3.4.1 Tiêu chí phân tích h s Cronbach Alpha 32
3.4.2 Tiêu chí phân tích nhân t EFA 32
3.5 Tóm tt 32
CHNG 4: PHÂN TÍCH KT QU KHO SÁT 34
4.1 Gii thiu 34
4.2 c đim ca mu kho sát 34
4.3 ánh giá thang đo 36
4.3.1 Kim đnh đ tin cy ca các thang đo bng công c Cronbach’s Alpha 37

4.3.2 ánh giá thang đo bng phân tích nhân t khám phá EFA 39
4.3.2.1 Thang đo s phù hp ca tri thc chuyn giao và đng c ngoi ti 39
4.3.2.2 Thang đo mi quan h khó khn (Arduous Relationship – AR) 41
4.3.2.3 Thang đo chuyn giao tri thc (Knowledge transfer - KT) 42
4.4 Phân tích hi quy 43
4.4.1 Mô hình hi quy 1 46
4.4.2 Mô hình hi quy 2 48
4.5 Phân tích nh hng ca các bin nhân khu hc lên các nhân t trong mô
hình 50
CHNG 5: KT LUN 53
5.1 Tóm tt ni dung nghiên cu 53
5.2 Các kt qu chính và đóng góp ca nghiên cu 54
5.2.1 V h thng thang đo 54
5.2.2 V mt lý thuyt 54
5.2.3 Hàm ý cho nhà qun lý giáo dc và hc viên 55
5.3 Các hn ch và hng nghiên cu tip theo 58
TÀI LIU THAM KHO 59
PH LC i
Ph lc 01 Dàn bài tho lun nhóm i
Ph lc 02 Bng câu hi kho sát chính thc iii
Ph lc 03 Kt qu kim đnh Cronbach’s alpha v
Ph lc 04 Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA viii
Ph lc 05 Kt qu kim tra các gi đnh hi quy xiii


DANH MC CÁC BNG BIU TRONG  TÀI

TÊN BNG S TRANG
Bng 3.1 Thang đo s chuyn giao tri thc 29
Bng 3.2 Thang đo mi quan h khó khn 30

Bng 3.3 Thang đo s phù hp ca tri thc chuyn giao 30
Bng 3.4 Thang đo đng c ngoi ti ca bên nhn 31
Bng 4.1 Thng kê mô t mu theo chc v 34
Bng 4.2 Thng kê mô t mu theo thi gian công tác 35
Bng 4.3 Thng kê mô t mu theo nhóm ngành 35
Bng 4.4 Thng kê mô t mu theo trng 36
Bng 4.5 Kt qu Cronbach’s alpha ca các khái nim nghiên cu 38
Bng 4.6 Ma trn các nhân t đã đc xoay trong phân tích EFA ln đu 40
Bng 4.7 Ma trn các nhân t đã đc xoay trong EFA sau khi loi bin EM1 41
Bng 4.8 Kt qu phân tích nhân t mi quan h khó khn 42
Bng 4.9 Kt qu phân tích nhân t chuyn giao tri thc 43
Bng 4.10 Ma trn h s tng quan 45
Bng 4.11 Tóm tt mô hình 1 46
Bng 4.12 ANOVA mô hình 1 46
Bng 4.13 Trng s hi quy mô hình 1 47
Bng 4.14 Tóm tt mô hình mô hình 2 48
Bng 4.15 ANOVA mô hình 2 48
Bng 4.16 Trng s hi quy mô hình 2 49
Bng 4.17 Kt qu kim đnh ANOVA đi vi chc v 50
Bng 4.18 Kt qu kim đnh ANOVA đi vi nhóm ngành hc 51
Bng 4.19 Kt qu kim đnh T-test đi vi chng trình đào to 51
Bng 5.1 Thng kê mô t các yu t trong EM 56
Bng 5.2 Thng kê mô t các yu t trong PH 56


DANH MC CÁC HÌNH V,  TH TRONG  TÀI

Tên hình v, đ th S trang

Hình 2.1: H thng th bc ca tri thc 11

Hình 2.2 : Mô hình nghiên cu đ xut 25
Hình 3.1: Qui trình nghiên cu 28
1


CHNG 1
TNG QUAN
1.1 LÝ DO CHN  TÀI
Trong th k 21, tri thc đc đánh giá là mt yu t quan trng bc nht không
nhng giúp cho t chc to ra mt hiu sut làm vic cao mà còn duy trì hiu sut
làm vic đó. Tri thc có đc ph thuc vào vic chuyn giao, chia s tri thc và
hc tp trong t chc. Các hot đng chuyn giao tri thc ca trng đi hc là mt
b phn không th tách ri và đóng mt vai trò ngày càng quan trng ca giáo dc
đi hc và sau đi hc. Cht lng ca giáo dc nh hng ti thu nhp cá nhân,
phân phi thu nhp và tng trng kinh t (Hanushek & ctg, 2007).
Sau hn 20 nm đi mi, nhng thành tu v
giáo dc ca nc ta đã khng
đnh vai trò quan trng trong công tác đào to đã giúp nâng cao dân trí, cht lng
ngun nhân lc và bi dng nhân tài cho đt nc. Nh nhng thành tu ca giáo
dc và các lnh vc xã hi khác mà ch s phát trin con ngi (HDI
1
) ca nc ta
theo bng xp loi ca Chng trình phát trin Liên hip quc trong nhng nm gn
đây có nhng tin b đáng k: t 0,688 xp th 109 trong s 174 quc gia vào nm
2000 đã tng lên 0,733 xp th 105 trong s 177 quc gia vào nm 2005 đn nm
2011 thì Vit Nam xp th 128 trên 187 nc đc kho sát. Ch s phát trin con
ngi HDI ca Vit Nam nm 2011 là 0,728. Ch s này đã tng 11% so vi mc
0,651 đc công b 10 nm trc đây nhng không thay đi so vi nm 2010. HDI
ca Vit Nam thp hn ca các nc trong khu vc nh Trung Quc, Malaysia,
Indonesia, Thái Lan, Philippines và cao hn Campuchia, Lào (UNDP, 2011).

1
HDI là ch s đc thit k đ đánh giá mc đ tin b đt đc v phát trin con ngi theo cách rng hn
so vi các thc đo ch da vào thu nhp. HDI đc tính toán da trên 3 ch s thành phn là thu nhp (GDP
bình quân đu ngi tính theo ngang giá sc mua), tui th trung bình và giáo dc (t l ngi ln bit ch
và t l nhp hc chung).

2

Xp hng HDI ca Vit Nam nm 2011 không thay đi so vi nm 2010
trong khi ca Campuchia, Lào, Indonesia, Philippines và Malaysia đã tng lên.
Nhng thc t tng trng v giáo dc cha đáng k và đóng góp ít cho tng trng
ca HDI  Vit Nam. Nhng tin b mà Vit Nam đã đt đc trong tng ch s
thành phn ca HDI cho thy tin b chung v phát trin con ngi ch yu do tng
trng kinh t. Trong khi đó, nhng tin b v phát trin xã hi, bao gm c y t và
giáo dc din ra chm hn và đóng góp ít hn cho HDI ca Vit Nam (UNDP,
2011).
Trong khi mt s nc trong khu vc (nh Indonesia, Hàn Quc) đã đt
đc tin b vng chc trong tt c các ch s thành phn thì Vit Nam đt đc ít
tin b hn trong các ch s phi thu nhp. Chng hn, t nm 1999 - 2008, ch s
thu nhp ca Vit Nam tng 29,9% trong khi ch s tui th tng 10,1% và ch s
giáo dc ch tng có 3,4%. Nói cách khác, ch s thu nhp đóng góp 55,7% vào tng
trng HDI trong giai đon 1999 - 2008, trong khi ch s tui th trung bình đóng
góp 31,8% và ch s giáo dc ch đóng góp 12,6% (UNDP, 2011). Trong nm 2011,
cht lng giáo dc ca Vit Nam thp hn so vi các nc khác trong khu vc.
Tính trung bình  ông Á và Thái Bình Dng, s nm đi hc k vng là 11,7 và
s nm đi hc trung bình là 7,2 nm. Con s trên  Thái Lan là 12,3 và 6,6; 
Philippines là 11,9 và 8,9; trong khi  Vit Nam là 10,4 và 5,5. Do đó Vit Nam s
rt khó cnh tranh hiu qu trong th trng ngày càng toàn cu hóa cao và khó
tránh khi by thu nhp trung bình, nu không có s ci thin v kt qu giáo dc

và trình đ k nng mt cách bn vng (UNDP, 2011).
Trong báo cáo chin lc phát trin giáo dc Vit Nam giai đon 2009 –
2020 đã ch ra rng: Nhng thành tu ca giáo dc đã và đang góp phn quan trng
vào s phát trin kinh t - xã hi, gi vng an ninh chính tr ca đt nc trong hn
20 nm đi mi, to điu kin cho đt nc tham gia vào quá trình hi nhp quc
t. Tuy nhiên, báo cáo này cng ch ra rng cht lng đào to còn thp, công tác
qun lý giáo dc còn nhiu bt cp. Mc tiêu ca giai đon 2009 - 2020: n nm
2020 có ít nht 5% tng s sinh viên tt nghip đi hc có trình đ ngang bng vi
3

sinh viên tt nghip loi gii  các trng đi hc hàng đu trong khi ASEAN. 
đt đc mc tiêu đó, báo cáo cng đa ra các gii pháp mang tính chin lc:
Nâng cao hiu qu hot đng khoa hc công ngh trong các c s đào to và nghiên
cu, tng cng gn kt gia nghiên cu khoa hc vi nhu cu xã hi làm gia tng
hiu qu chuyn giao tri thc gia ging viên và hc viên, nhng tri thc đã hc
phi ng dng đc vào trong thc t mt cách có hiu qu. Vn đ hiu qu ca
chuyn giao tri thc trong công tác đào to, nghiên cu cng đc Trung Quc
quan tâm. H nghiên cu nhng kinh nghim và bài hc trong giáo dc ca Phng
Tây, tng cng s hp tác và trao đi trong ging dy và nghiên cu khoa hc, đc
bit là tng cng trao đi ging viên và hc viên đ chia s, tn dng đc ngun
lc quc t cht lng cao nhm nâng cao hiu qu giáo dc ca Trung Quc
(Richard Li-Hua, 2007).
Theo B GD&T, trong nm 2010 - 2011, c nc có 127 c s đào to thc
s, vi 64.116 hc viên cao hc  970 chuyên ngành; 150 c s đào to tin s (77
c s đào to là trng đi hc, 73 là vin nghiên cu) vi 5.584 nghiên cu sinh 
1.056 chuyên ngành. Tuy nhiên, trong nm hc, các c s đào to thc s và tin s
mi tuyn đc 32.165 hc viên cao hc, đt 85% so vi ch tiêu và 2.271 nghiên
cu sinh, đt 74% so vi ch tiêu ( Hp, 2011).
Ngoài nhng chuyên ngành đào to thc s trong nc, các c s đào to thc
s còn trin khai 127 chng trình liên kt đào to trình đ thc s vi các c s đào

to tiên tin ca nc ngoài, theo các hình thc đào ti ti Vit Nam hoc đào to
hn hp. Trong đó, 3 chng trình thuc d án cp chính ph; 15 chng trình s
dng ngân sách nhà nc trong khuôn kh  án 322; 49 chng trình do B
G&T phê duyt; 15 chng trình do các đi hc phê duyt theo thm quyn
(Khúc Hng Thin, 2012). Các chng trình hp tác đào to, liên kt đào to gia
các trng đi hc trong nc vi các trng đi hc nc ngoài trong thi gian
qua đóng vai trò nh mt cu ni mang tri thc tiên tin ca th gii đn vi Vit
Nam. Trong đó có th k ra mt s chng trình hp tác đào to đin hình: Trng
đi hc kinh t TP. HCM có chng trình cao hc Vit Nam – Hà Lan, CFVG
4

(Trung tâm Pháp Vit ào to v Qun lý) đào to  bc Thc s vi các chuyên
ngành Qun tr kinh doanh, marketing, tài chính ngân hàng, chng trình hp tác
vi đi hc Curtin – Australia. i hc Bách Khoa thành ph H Chí Minh có
chng trình đào to Thc s Qun tr Kinh doanh chuyên ngành T vn Qun lý
Quc t (Management Consulting International). Chng trình đc liên kt gia
i hc Bách khoa TP. HCM và i hc Khoa hc ng dng Northwestern
(University of Applied Sciences Northwestern Switzerland), mt trong 10 trng
i hc hàng đu Thy S đào to v Qun tr Kinh doanh…. Các chng trình hp
tác này trong thi gian qua đã cung cp cho xã hi nhng thc s và tin s trình đ
cao vi trình đ tri thc tiên tin ca th gii.
T nhng đòi hi cp thit ca thc t, Chính ph nhn thy rng phi tip
tc nâng cao trình đ khoa hc công ngh ca đt nc, trong đó tp trung vào các
trng đi hc, các vin nghiên cu. Th tng đã ký Quyt đnh s 911/Q-TTg
ngày 17/6/2010 phê duyt  án “ào to ging viên có trình đ tin s cho các
trng đi hc, cao đng giai đon 2010 - 2020”, xác đnh đào to 10.000 tin s 
nc ngoài, 10.000 tin s  trong nc cho các trng đi hc, cao đng, các vin
nghiên cu, làm nòng ct cho s nghip hin đi hóa - công nghip hóa đt nc
(T Lng, 2011).
Tuy nhiên theo đánh giá trong đào to trình đ tin s còn nhiu bt cp mà

vn đ ln nht hin nay là cha có s gn kt cht ch gia đào to tin s vi
nghiên cu khoa hc, dn đn cht lng lun án còn hn ch. Vic đánh giá lun
án  mt s hi đng vn còn tình trng n nang, cha thc s nghiêm khc, thng
thn và khách quan. Mt s nghiên cu sinh cha tích cc, thiu c gng, còn hin
tng sao chép lun án, không trung thc dn đn đn th t giác, khiu kin
(Khúc Hng Thin, 2012).
Hiu qu ca vic đào to sau đi hc nói chung và đào to thc s, tin s nói
riêng đang là mi quan tâm hàng đu ca Chính ph. Vn đ đt ra là làm th nào
đ gia tng hiu qu đào to giúp cho hc viên có th áp dng nhng tri thc đã tip
5

thu và ng dng nhng tri thc này vào thc t công vic ca mình mt cách hiu
qu.
Vic nghiên cu các nhân t nh hng đn hiu qu ca chuyn giao tri
thc là rt cn thit vì thông qua đó chúng ta có th đa ra đc nhng gii pháp
nhm nâng cao hiu qu ca chuyn giao tri thc.  đa ra nhng bng chng và
gii pháp mang tính khoa hc trong vic làm sao đ gia tng hiu qu ca chuyn
giao tri thc trong đào to thc s, tác gi thc hin đ tài: "TÁC NG CA
NG C NGOI TI, S PHÙ HP CA TRI THC CHUYN GIAO
N MI QUAN H KHÓ KHN VÀ HIU QU CA CHUYN GIAO
TRI THC TRONG ÀO TO THC S"
1.2 MC TIÊU NGHIÊN CU
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài đc đt ra nh sau:
- Xác đnh mc đ nh hng ca đng c ca ngi hc, s phù hp ca tri
thc chuyn giao đn mi quan h khó khn trong đào to thc s ti các trng đi
hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh.
- Xác đnh mc đ nh hng ca mi quan h khó khn đn chuyn giao tri
thc trong đào to thc s ti các trng đi hc trên đa bàn thành ph H Chí
Minh.
- Xem xét s khác bit gia nhng nhóm hc viên có đc đim khác nhau v

chc v, nhóm ngành hc, chng trình cao hc đi vi chuyn giao tri thc trong
đào to thc s ti các trng đi hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh.
1.3 PHM VI VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU
1.3.1 Phm vi nghiên cu
i tng kho sát là nhng hc viên cao hc đang hc  mt s trng đào
to chng trình thc s ti thành ph H Chí Minh.
i tng nghiên cu: Tp trung nghiên cu các khái nim tác đng đn
chuyn giao tri thc trong đào to thc s ti các trng đi hc trên đa bàn thành
6

ph H Chí Minh, đó là (1) ng c ngoi ti ca hc viên; (2) s phù hp ca tri
thc chuyn giao; (3) mi quan h khó khn gia hc viên và ging viên; (4)
chuyn giao tri thc.
1.3.2 Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đc tin hành thông qua hai giai đon chính là:
(1) Nghiên cu s b đc thc hin thông qua 2 bc: nghiên cu đnh tính
bng phng pháp tho lun tay đôi vi 20 hc viên nhm điu chnh câu ch trong
bng câu hi; nghiên cu đnh lng vi kích thc mu n=119.
(2) Nghiên cu chính thc bng phng pháp đnh lng vi kích thc mu
n=303 nhm thu thp, phân tích d liu kho sát, cng nh c lng và kim đnh
các mô hình nghiên cu.
 tài s dng công c phân tích d liu: các thng kê mô t, phân tích nhân
t khám phá (EFA), kim đnh thang đo (Cronbach’s Alpha), ANOVA, hi quy vi
phn mm SPSS.
1.4 Ý NGHA THC TIN CA  TÀI
 tài cung cp thông tin và nhng lun c khoa hc đ các nhà qun lý
cng nh ging viên ti các c s đào to thc s nhn thc đc mc đ nh hng
ca nhân t đng c ngoi ti ca ngi hc và s phù hp ca tri thc chuyn giao
nh hng nh th nào đn hiu qu ca chuyn giao tri thc. Ch ra các nhân t
đng c ngi hc và s phù hp ca tri thc chuyn giao, mi quan h khó khn

và chuyn giao tri thc ca các đi tng hc viên khác nhau (v chc v, nhóm
ngành hc, chng trình cao hc) s khác nhau vi đ tin cy 95%, t đó có th đa
ra các hàm ý chính sách phù hp đi vi nhng đi tng hc viên khác nhau, các
chng trình đào to khác nhau.
Giúp cho các nhà qun lý cng nh ging viên ti các c s đào to thc s
đ ra các gii pháp c th và phù hp nhm nâng cao hiu qu chuyn giao tri thc
trong lnh vc đào to thc s.
7

 tài này góp phn phát trin lý thuyt v chuyn giao tri thc trong lnh
vc đào to thc s giúp cho các nghiên cu sau này rng hn, tt hn. Ngoài ra, đ
tài còn là ngun tài liu tham kho hu ích trong nghiên cu v chuyn giao tri thc
trong đào to thc s.
1.5 KT CU CA BÁO CÁO NGHIÊN CU
Kt cu báo cáo nghiên cu gm có 5 chng:
Chng 1. Tác gi gii thiu v phn tng quan ca đ tài nghiên cu. Tác gi đ
cp đn tình hình thc tin v chuyn giao tri thc và nhng yu t đ tác gi quyt
đnh thc hin đ tài này. Tip theo là s trình bày v mc tiêu nghiên cu ca lun
vn, phm vi nghiên cu và phng pháp mà tác gi chn la đ thc hin. Cui
cùng, trong chng này là s trình bày v ý ngha ca nghiên cu đi vi thc tin
cho các nhà qun lý giáo dc và các ging viên trong hot đng đào to thc s ti
các trng đi hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh.
Chng 2. Chng này tác gi trình bày v phn c s lý thuyt theo quan đim và
s tìm hiu, tham kho tài liu ca tác gi v ch đ nghiên cu. Tip theo là s đ
xut ca tác gi v mô hình nghiên cu mà mình thc hin.
Chng 3. Chng này trình bày v thit k nghiên cu và qui trình nghiên cu
ca tác gi, tip theo là s mô t v quá trình xây dng thang đo ca tác gi, da
trên các thang đo gc ca các nghiên cu trc.
Chng 4. Trình bày v phn phân tích kt qu kho sát mà b d liu mà tác gi
thu thp đc. Trong chng này tác gi cng xây dng li mô hình cui cùng cho

nghiên cu, cng nh phân tích c th v các gi thuyt đã đ xut cho nghiên cu.
Chng 5. Chng này trình bày kt lun ca tác gi v toàn b nghiên cu, thông
qua vic tóm li ni dung nghiên cu và các kt qu đt đc ca nghiên cu. Tác
gi cng có nhng đ xut v các đóng góp ca nghiên cu v mt qun lý và ging
dy. Và cui cùng là s trình bày v hn ch ca lun vn và nhng đ xut cho
nghiên cu tip theo.
8

Tóm tt chng 1:
Chng này đ cp đn các vn đ sau: (1) Lý do chn đ tài nghiên cu, (2) Mc
tiêu nghiên cu, (3) Phm vi và phng pháp nghiên cu, (4) Ý ngha thc tin ca
đ tài nghiên cu, (5) Kt cu ca đ tài. Chng tip theo tác gi trình bày v c s
lý thuyt và mô hình nghiên cu đ ngh.
9

Chng 2
C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU

2.1 GII THIU
Chng này trình bày nhng ni dung c bn ca các lý thuyt có liên quan
đ làm c s nn tng cho nghiên cu. Da trên nn tng đó, các thut ng, khái
nim đc đnh ngha, làm sáng t đ s dng cho các chng sau. Mô hình nghiên
cu đ xut cùng vi các gi thuyt nghiên cu cng đc trình bày.
Phn ln các tài liu hin có trong lnh vc qun tr tri thc đã tìm cách xem
xét nhng khía cnh khác nhau ca t chc và qun lý tri thc trong các điu kin
khác nhau và trong nhng ng cnh khác nhau (ví d nh t chc, cá nhân). Nhng
khía cnh khác nhau phân chia qun tr tri thc thành các lnh vc khác nhau. Nó
bt đu t vic to ra tri thc (Nonaka, 1994), nm bt tri thc (Kamara & ctg,
2003; Shapiro, 1999), chia s tri thc (Dyer & Nobeoka, 2000; Hansen, 2002),
chuyn giao tri thc (Argote & Ingram, 2000; Gilbert & Cordey-Hayes, 1996; Tsai,

2001) đn ng dng tri thc (Beccerra-Fernandez, 2007) và thm chí c vic hc
tp và đi mi ca t chc (Lam, 1998; Vakola & Rezgui, 2000).
Giáo dc bc đi hc và cao hc góp phn to ra s giàu có và kh nng cnh
tranh kinh t (Richard Li-Hua, 2007). Trong đó chuyn giao tri thc có th tr thành
mt cht xúc tác mnh m đ đt đc các mc tiêu này (Champika & ctg, 2009).
Chuyn giao tri thc trong giáo dc có th din ra di nhiu hình thc nh
ti các d án liên doanh (Richard Li-Hua, 2000), các chng trình liên kt đào to
(Richard Li-Hua, 2007), kêu gi các trng đi hc nc ngoài vào hot đng trong
nc và kt ni nhng trng đi hc đó vi nn kinh t đa phng (Dickson,
2009).
2.2 TRI THC VÀ CHUYN GIAO TRI THC
10

2.2.1 Tri thc
Tri thc (knowledge) là nim tin mà ngi ta cho là đúng và khi làm theo
nim tin đó s giúp gia tng hiu qu công vic ca cá nhân (Alavi & Leidner,
2001).
Theo Champika Liyanage & ctg (2009), tri thc có th đc xem xét di
nhiu góc đ khác nhau, có th xem tri thc là: mt trng thái ca nhn thc, mt
đi tng, mt quy trình, mt điu kin truy cp thông tin hay mt kh nng ca
con ngi (Alavi & Leidner, 2001).
Tri thc đc th hin ch yu  hai dng: tri thc n và tri thc hin. Cách
phân loi này da trên mc đ phc tp ca tri thc (Koulopoulos & Frappaolo,
1999).
- Tri thc n là ''Tri thc không th phát biu, không trc quan và không th
biu đt thông qua ngôn ng'' (Polanyi, 1962). ây là tri thc nm trong b não con
ngi và không th d dàng nm bt hoc mã hóa (Wong & Radcliffe, 2000;
Nonaka & Takeuchi, 1991; McAdam & McCreedy, 1999). Tri thc n rt khó hoc
thm chí không th nm bt và truyn ti (Koulopoulos & Frappaolo, 1999;
Pederson, 2003). Tuy nhiên, tri thc n mang li nhiu giá tr cho t chc hn.

- Tri thc hin là “Tri thc có th đc nêu ra bng ngôn ng chính thc và
d dàng đc truyn ti gia các cá nhân” (Koulopoulos & Frappaolo, 1999). Theo
Pederson (2003), tri thc có công dng nh mt cun sách. Tri thc ch yu là
nhng thông tin đc ghi chép trong các vn bn hoc trên h thng máy tính.
Vì vy, không ging nh tri thc n, tri thc hin có th đc th hin và h
thng hóa mt cách d dàng. Alavi & Leidner (2001) cho rng mt s nhà nghiên
cu c gng đ làm ni bt tri thc n có giá tr hn tri thc hin hoc ngc li.
Cho dù bit đc tri thc n hay tri thc hin có giá tr hn thì tri thc cng cha
đc hiu mt cách đy đ. Bi vì c hai thuc tính n và hin đu không phi là
nhng trng thái riêng bit ca tri thc, mà chúng ph thuc ln nhau và làm gia
tng cht lng ca tri thc: tri thc n to nên s cn thit cho vic phát trin và
làm rõ tri thc hin (Polanyi, 1975). Mi liên h cht ch ca tri thc n và tri thc
11

hin cho thy ch nhng cá nhân vi mc đ chia s tri thc cn thit mi có th
trao đi tri thc mt cách thc s.
Hiu bit các khái nim ca tri thc là rt quan trng bi vì s phát trin lý
thuyt trong lnh vc qun tr tri thc chu nh hng bi s phân bit gia các loi
tri thc khác nhau (Alavi & Leidner, 2001).
Mt s quan đim thng gp thì coi d liu là các s liu và d kin, thông
tin là d liu đã đc x lý, và tri thc là thông tin đã đc chng thc (Dretske,
1981; Vance, 1997; Alavi & Leidner, 2001). Davenport & Prusak (1998) gii thích
tri thc nh là s pha trn ca kinh nghim, các giá tr và thông tin theo ng cnh.
Tri thc ch yu bt ngun t b não ca mt cá nhân, đó là thông tin đc gii
thích bi các cá nhân và đc áp dng cho các mc đích c th. Tri thc khác vi
s tinh thông  ch: S tinh thông là mt khái nim đc bit, nó là tri thc và s
hiu bit chuyên sâu trong mt lnh vc nào đó  mc vt xa so vi mc bình
thng. S tinh thông có đc thông qua đào to, kinh nghim và giáo dc và đc
xây dng t đu trong mt thi gian dài bi mt cá nhân và quan trng là s tinh
thông nm  bên trong bn thân con ngi đó (Bender & Fish, 2000).

Hình 2.1: H thng th bc ca tri thc
Ngun: Bender & Fish (2000)
S tinh
thông
(
Expertise
)

Tri thc
(Knowledge)
Thông tin (Information)
D kin (Data)

Cá nhân hóa
(Individualised)

Nâng cao
thông qua
kinh nghim,
giáo dc và hun luyn
Bin đi

thông qua nhng nim tin,
giá tr và cách áp dng ca cá nhân

Thêm
ng ngha, s hiu bit,
mi liên h và mc đích
Tính n
ca tri
thc
Tính
hin
ca
tri
th
c

12

2.2.2 Chuyn giao tri thc
Chuyn giao tri thc (Knowledge transfer - KT) đóng vai trò quan trng
trong đào to, mc dù công ngh hin nay giúp cho hc viên tip cn các kt qu
nghiên cu mt cách d dàng hn thì vn tn ti mt khong cách ln gia nhng
ngi to ra tri thc và nhng ngi s dng tri thc (Huberman, 1990; Love,
1985; Willmott, 1994).
Anderson (1992) cho rng nhng nguyên nhân ch yu to nên khong cách
này là do các nhà nghiên cu thng dành s quan tâm, thi gian và s n lc đ
to ra nhng tri thc mi mà ít quan tâm đn vic ph bin kt qu nghiên cu ca
h đn vi ngi s dng. iu này to ra mt rào cn ln trong vic ph bin các
kt qu nghiên cu đn vi nhà qun lý, các nhà hoch đnh chính sách và các hc
viên. Lý do to nên khong cách này là do hc viên thng có s phn ng vi vic

áp dng tri thc mi (Kirst, 2000); nng lc và k nng ca h thng hn ch
(Hemsley-Brown & Oplatka, 2005) là mt s tr ngi chính trong vic hp th và
ng dng kt qu nghiên cu. Cho dù lý do bt ngun t phía nhà nghiên cu hay t
phía ngi s dng, đa s đu công nhn chuyn giao tri thc gia nhng nhà
nghiên cu và hc viên cn phi đc khuyn khích và thúc đy mnh m hn na
vì đó là cách duy nht làm gim khong cách gia nhà nghiên cu và ngi s dng
tri thc (Becheikh & ctg, 2010).
2.2.2.1 nh ngha chuyn giao tri thc
Hin nay có nhiu đnh ngha khác nhau v chuyn giao tri thc, mt s nhà
nghiên cu đánh đng vic chia s tri thc vi chuyn giao tri thc (Huber, 1991).
Sau này, nhiu nghiên cu v chuyn giao tri thc đã đ xut mt mô hình tng
quát là “ngun chuyn giao và bên tip nhn”.
Theo Champika & ctg (2009), chuyn giao tri thc đc xem xét di các
góc đ khác nhau: chuyn giao tri thc theo quan đim lý thuyt, chuyn giao tri
thc theo quan đim là hot đng ca s giao tip, chuyn giao tri thc là s dch
ngha. Seaton, R.A.F.(2002) nêu ví d chuyn giao tri thc là s dch ngha: thay vì
13

nói "đây là điu mà tôi bit” thì li nói: "đây là hiu bit ca tôi và tri thc đó có
ngha vi bn”.
Theo Ko & ctg (2005) chuyn giao tri thc là s truyn đt tri thc t phía
ngun (chuyn giao) và đc hc hi, áp dng bi bên tip nhn.
Champika & ctg (2009) (k tha t Christensen, 2003) đnh ngha chuyn
giao tri thc là vic nhn din (tip cn) tri thc đã tn ti, tip thu tri thc đó và
sau đó áp dng tri thc này đ phát trin ý tng mi hoc ci thin các ý tng
hin có đ làm cho công vic đc thc hin nhanh hn, tt hn hoc an toàn hn
trc đó.
Vì vy, v c bn thì chuyn giao tri thc không ch là khai thác ngun tài
nguyên có th tip cn đc, tc là tri thc, mà còn là vic làm th nào đ con
ngi tip thu và hp th đc tri thc nhm làm cho công vic ca h đt đc

nng sut và hiu qu cao hn.
Tuy nhiên, vn đ đt ra là: làm sao đ bit đc chuyn giao tri thc đã din
ra. Mt s nhà nghiên cu đã đa ra nhng cách tip cn đn gin bng cách đnh
ngha chuyn giao tri thc nh "cp đôi trao đi tri thc ca t chc gia mt ngun
chuyn giao và mt đn v tip nhn" (Szulanski 1996:28). Nhng nghiên cu khác
cng tp trung vào nhng thay đi đt đc t phía ngi nhn. Ví d, chuyn giao
tri thc có th đc xem nh là "quá trình mà qua đó mt đn v (ví d: nhóm, b
phn) b nh hng bi nhng kinh nghim ca ngi khác" (Argote & Ingram
2000:151). Darr & Kurtzberg (2000:29) đnh ngha mt cách rõ hn: chuyn giao tri
thc xy ra "khi mt bên chia s tri thc và tri thc này đc s dng bi bên tip
nhn".
2.2.2.2 S khác nhau gia “chia s tri thc” và “chuyn giao tri thc”
Trong các nghiên cu cho thy nhiu tác gi và nhà nghiên cu cha đa ra
đc đnh ngha rõ ràng v chuyn giao tri thc và nó thng đc đng nht vi
thut ng “chia s tri thc” Champika Liyanage & ctg (2009)
. Tuy nhiên, nu xem
14

xét mt cách k lng s thy rng hai khái nim này khác nhau  mt s khía
cnh.
Chuyn giao tri thc là mt lnh vc ca qun tr tri thc liên quan đn s
dch chuyn ca tri thc vt qua các ranh gii đc to ra bi các lnh vc tri thc
chuyên ngành (Carlile & Rebentisch, 2003). ó là vic dch chuyn tri thc t
ngi này, ni này, s hu này sang mt đi tng khác (ngi khác, ni khác, s
hu khác). Chuyn giao tri thc thành công có ngha là sau khi chuyn giao thì phía
tip nhn tri thc có th tích ly hoc đng hóa tri thc mi thành tri thc ca mình.
Chia s tri thc là mt quá trình t ngi-đn-ngi (Ryu & ctg, 2003). ây là
quá trình mà các cá nhân trao đi tri thc ca h vi nhau (Truch & ctg, 2002) và là
mt quá trình hai chiu. Nó bao gm c vic cung cp tri thc mi (cho đi) và có
nhu cu đi vi tri thc mi (nhn v). Theo Van Den Hooff & De Ridder (2004),

chuyn giao tri thc liên quan đn vic ch đng ph bin nhng điu mình bit cho
ngi khác hoc ch đng hc hi và xin ý kin t vn ca ngi khác.
Theo Nonaka & Takeuchi (1991), chia s tri thc là mt giai đon quan trng
trong quá trình chuyn giao tri thc.
2.2.2.3 Các nhân t nh hng đn chuyn giao tri thc trong lnh vc đào to
Các nhân t nh hng đn chuyn giao tri thc là nhng thuc tính ca tri
thc giúp cho vic chuyn giao tri thc gia các bên tr nên d dàng hn. Mt s
nghiên cu trc đây đã khám phá ra các thuc tính ca tri thc tác đng trc tip
lên kt qu ca quá trình chuyn giao tri thc. Trc ht tri thc đc chuyn giao
phi d hiu đi vi phía tip nhn; nên s dng ngôn ng đn gin, rõ ràng, chính
xác và s dng các ví d, nhng kinh nghim thc tin đ din gii, minh ha
(Kilgore & Pendleton, 1993; Kirst, 2000). Tri thc hin đã đc h thng hóa chc
chn s đc chuyn giao và gii thích mt cách d dàng hn so vi tri thc n bi
l tri thc hin đc th hin thông qua các khái nim thông dng vi ngôn t chính
xác (t ng, con s, biu tng, đ th…) (Rynes & ctg, 2001). Tuy nhiên Benjamin
Martz & Shepherd (2003) cho rng: không ch có tri thc hin mà chính tri thc n
15

s làm gia tng hiu qu ca quá trình chuyn giao tri thc trong đào to. iu đó
đc gii thích bi trong giáo dc, tri thc chuyn giao thng là các kinh nghim
ca cá nhân và tp th cng nh nhng tri nghim thc tin có giá tr cho ngi s
dng tri thc (Abdoulaye, 2003, Anis & ctg, 2004)
Hiu qu ca vic chuyn giao tri thc trong bi cnh giáo dc còn ph
thuc vào vic tri thc đc chuyn giao có đc áp dng trong thc tin hay
không. Hemsley-Brown & Sharp (2003) cho thy vic tri thc chuyn giao nu
không đc áp dng trong thc tin s tr thành mt trong nhng rào cn quan
trng nht đi vi phía tip nhn tri thc. Vic ng dng ph thuc vào các đc
trng ca tri thc trong bi cnh giáo dc (giá tr, thc tin…) đáp ng cho nhng
nhu cu c th và đc s dng mt cách d dàng bi các hc viên (Cooley &
Bickel, 1985; Kirst, 2000; Lloyd & ctg, 1997; Love, 1985).

Hiu qu ca vic chuyn giao tri thc trong giáo dc còn ph thuc vào kh
nng tip cn tri thc ca hc viên. Khi thông tin ca các nghiên cu đc tip cn
mt cách d dàng điu này s làm cho hc viên d dàng s dng nó. Kh nng tip
cn  đây không nhng liên quan đn kh nng tip cn  dng vt lý ca tri thc
mà còn là kh nng v trí tu ca ngi s dng có th hp th tri thc chuyn giao
hay không (Hemsley-Brown, 2004).
S lng quá ln nhng bài báo cáo khoa hc và các báo cáo nghiên cu v
giáo dc đã đc xut bn có th tr thành mt rào cn ln đi vi hc viên khi tip
cn nhng báo cáo này (Hemsley-Brown & Sharp, 2003).
2.2.2.4 Các nhân t liên quan đn nhà nghiên cu
Các nhân t liên quan đn n lc ca các nhà nghiên cu nhm to điu kin
thun li cho vic chuyn giao kt qu nghiên cu ca h ti các trung gian chuyn
giao tri thc hoc các hc viên. S thích ng, n lc ph bin tri thc ca cá nhân
nhà nghiên cu là nhân t quan trng ca quá trình chuyn giao tri thc trong lnh
vc giáo dc (Hemsley-Brown, 2004; Bickle & Cooly, 1985; Love, 1985;