NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ TRONG MÔ HÌNH NHÀ LÃNH ĐẠO LÝ TƯỞNG ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ THỎA MÃN TRONG CÔNG VIỆC CỦA NHÂN VIÊN NGÀNH TRUYỀN THÔNG TẠI TPHCM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


VÕ LÊ QUNH LAM


NGHIÊN CU CÁC YU T TRONG MÔ HÌNH
NHÀ LÃNH O LÝ TNG NH HNG
N S THA MÃN TRONG CÔNG VIC CA
NHÂN VIÊN NGÀNH TRUYN THÔNG TI
THÀNH PH H CHÍ MINH.


LUN VN THC S KINH T



TP. H Chí Minh- Nm 2012

B GIO DC V O TO
TRNG I HC KINH T TP. H CH MINH


Vế Lấ QUNH LAM


NGHIấN CU CC YU T TRONG Mễ HèNH
NH LNH O Lí TNG NH HNG
N S THA MN TRONG CễNG VIC CA

NHN VIấN NGNH TRUYN THễNG TI
THNH PH H CH MINH.

Chuyờn ngnh: Qun tr kinh doanh
Mó s: 60.34.0102


LUN VN THC S KINH T
NGệễỉI HệễNG DAN KHOA HOẽC: PGS.TS. TRN KIM DUNG



TP. H Chớ Minh - Nm 2012


a
LI CM N

Liăđu tiên, tôi xin phép gi li bitănăsơuăsc nhtăđn Qúy thy cô ph
trách Khóa 19, Cao hc,ăTrngăi hc Kinh T TP.HCM. Trong sut thi gian
hc tp,ătôiăđƣăđc Qúy thy Cô trang b thêm các kin thc mi, kèm theo nhng
dn chng thc t minh ha rt hu ích,h tr kin thc rt tt cho tôi trong công
vicăcngănhănhng nhnăđnh tt v các din bin th trng. Ngoài ra, thy cô
cngăđƣăchoătôiăthêmăcácăliăkhuyênăcngănhăh tr kp thi cho nhngăvn mc
mà tôi gp phi trong công vic sau thi gian hc tp trên lp.
Và li cmănăchơnăthƠnhănht, tôi xin phép giăđnăgiáoăviênăhng dn
lunăvnătt nghip cho tôi, cô Trn Kim Dung. Trong sut thi gian dài tp trung
cho lunăvn,ăcôăđƣăhng dn chi tit và rt tnătìnhăđ tôi hoàn tt lunăvnănƠy.ă
Vi s giúpăđ ca Cô, tôi có th hiu sâu thêm v đ tƠiămìnhăđangălƠm,ăđnh
hngăđúngăcáiăcn làm, cách x lý và phân tích s liuăcngănhăphơnătíchănhng

gìătìmăraăđc.
Li cmănăkhôngăth quên k đn, bng tt c s yêu mn và trân trngăđóă
lƠăgiƠnhăchoăgiaăđìnhăvƠăđng nghip Công ty Sài Gòn Truynăthông,ăđƣăluônăsátă
cánh,ăđng viên và h tr tt tinh thn và công vicăđ tôi có th hoàn tt lunăvnă
này.
Bng tt c s kính trng và bitănăsơuăsc nht, mt ln na tôi xin gi li
cmănăchơnăthƠnhăđn nhngăngiăđƣăgiúpăđ tôi k trên.ăVƠăđ đnăđápăphn
nƠoăcôngănăđó,ătôiămongăđ tài phn nào s mang li hu ích cho thc t công
vic ca ngành truyn thông.
Trân trng.
Tác gi
Võ Lê Qunh Lam



b

LI CAM OAN

Tôiăxinăcamăđoanănghiênăcu này do chính tôi thc hin, toàn b kt qu
nghiên cu caăđ tƠiănƠyăchaătngăđc công b trcăđó.ăMi thông tin và tính
xác thc ca lunăvn,ătôiăxinăhoƠnătoƠnăchu trách nhim.

Tác gi
Võ Lê Qunh Lam


c
MC LC
Trang

LI CMăN
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC THUT NG VÀ CÁC T VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V,ă TH
TÓM TT
CHNGă1.ăTNG QUAN 1
1.1 Gii thiu lý do chnăđ tài 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 2
1.3 PhmăviăvƠăđiătng nghiên cu 3
1.4ăPhngăphápănghiênăcu 3
1.5ăÝănghaăca nghiên cu 4
1.6 Kt cu caăđ tài 4
CHNGă2.ăCăS LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 6
Gii thiu 6
2.1 Lý thuyt v lƣnhăđo 6
2.1.1 Khái nimălƣnhăđo 6
2.1.2 S khác bit gia nhƠălƣnhăđo và nhà qun lý 8


d
2.1.3 Các tip cn ch yu trong nghiên cu v lƣnhăđo 9
2.1.4ăMôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătng 12
2.1.4.1 NhƠălƣnhăđoălỦătng (implicit leadership) vƠănhƠălƣnhăđoătng minh
(explicit leadership) 12
2.1.4.2ăMôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătng 13
2.1.4.3 Các thành phn trong mô hình nhƠălƣnhăđoălỦătng 14
2.1.4.4 So sánh mô hình lý thuytănhƠălƣnhăđoălỦătng 15
2.2ăMôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătng ngành truyn thông 17

2.2.1 Gii thiu v ngành truyn thông ti TP.H Chí Minh 17
2.2.2 Các thành phn trong môăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătng ngành truyn thông ti
TP.H Chí Minh 19
2.2.2.1 Thành phn Hp dn 19
2.2.2.2 Thành phn Uy tín 20
2.2.2.3 Thành phn Cng hin 21
2.2.2.4 Thành phn Thông minh 21
2.2.2.5 Thành phn Mnh m 22
2.2.2.6 Thành phn Nhy cm 23
2.2.2.7 Thành phn Chuyên ch/căđoán 23
2.3 S tha mãn trong công vic ca nhân viên 24
2.4 Mi liên h giaămôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătng và s tha mãn công vic ca
nhân viên 28
2.5 Mô hình nghiên cu và gi thuyt 29
Tóm tt 30


e
CHNGă3.ăPHNGăPHÁPăNGHIểNăCU 31
Gii thiu 31
3.1 Thit k nghiên cu 31
3.1.1ăPhngăphápănghiênăcu 31
3.1.2 X lý s liu 32
3.2 Mô t mu nghiên cu 36
3.3 Xây dngăvƠămƣăhóaăthangăđo 37
3.3.1 Thành phn Hp dn 37
3.3.2 Thành phn Cng hin 37
3.3.3 Thành phn Thông minh 38
3.3.4 Thành phn Nhy cm 38
3.3.5 Thành phn Uy tín 39

3.3.6 Thành phn Mnh m 39
3.3.7 Thành phn Chuyên ch/căđoán 40
3.3.8 “S tha mãn chung trong công vic” 40
Tóm tt 41
CHNGă4ă.ăKT QU NGHIÊN CU 42
Gii thiu 42
4.1ăánhăgiáăsăb thangăđo 42
4.1.1 Kt qu h s tin cy Cronbach Alpha 44
4.1.2 Phân tích nhân t khám phá EFA 45
4.1.3ăt tên và gii thích nhân t 47


f
4.2 Mô hình và gi thuytăđiu chnh 47
4.3ăoălng nhăhng ca các binăđc lp và bin ph thuc 48
4.3.1 Kimăđnh h s tngăquan (r) 48
4.3.2 Kimăđnhăcácăđiu kin hi quy tuyn tính 49
4.4 Phân tích hiăquyăđaăbin 51
4.5 Kimăđnh gi thuyt 53
Tóm tt 54
CHNGă5.ăKT LUN 55
Gii thiu 55
5.1Tóm tt ni dung nghiên cu 55
5.2 Tóm tt kt qu nghiên cu 56
5.3 Nhn xét và kt lun 57
5.3.1 Nhân t uy tín 57
5.3.2 Nhân t nhy cm 57
5.3.3 Nhân t thông minh 58
5.3.4 Nhân t cng hin 58
5.3.5 Các nhân t “hp dn”,ă“mnh m”,ă“đcăđoán” 59

5.3.6 S tha mãn trong công vic ca nhân viên 61
5.4 Kin ngh nhm nâng cao mcăđ tha mãn caăCBNVăđi viălƣnhăđo ngành
truyn thông ti TP.H Chí Minh 61
5.4.1 Kin ngh nhm nâng cao s cm nhn v yu t “uyătín”ăcaănhƠălƣnhăđo
62


g
5.4.2 Kin ngh nhm nâng cao s cm nhn v yu t “nhy cm”ăca nhà lãnh
đo
64
5.4.3 Kin ngh nhm nâng cao s cm nhn yu t “thôngăminh”ăcaănhƠălƣnhăđo
67
5.4.4 Kin ngh nhm nâng cao s cm nhn v yu t “cng hin”ăca nhà lãnh
đo
69
5.4.5 Kin ngh v các thành phn mnh m, hp dnăvƠăđcăđoán 70
5.5 Hn ch caăđ tƠiăvƠăhngăđ xut cho các nghiên cu tip theo 72
5.5.1 Hn ch 72
5.5.2ăHng nghiên cu tip theo 72
TÀI LIU THAM KHO
MC LC PH LC
PH LC


h
DANH MC THUT NG VÀ CÁC T VIT TT
T vit tt T đy đ Ngha
ATL Abote The Line Truyn thông gián tip
Mass communications Truynăthôngăđi chúng

BTL Below The Line Truyn thông trc tip
PR Public Relation Quan h công chúng
Event S kin
POS, POSM New communication Truyn thông mi
Hot im nóng
et al. Cng s
SPSS Phn mm thng kê xã hi hc
Cronbach Alpha H s tin cy
EFA Exploratory Factor Analysis Phân tích nhân t khám phá
Leadership Lƣnhăđo
Management Qun lý
Charisma leadership Lƣnhăđo hp dn
Implicit leadership NhƠălƣnhăđoălỦătng
Explicit leadership NhƠălƣnhăđoătng minh
VAA Vietnam Advertising Association Hip Hi Qung cáo Vit Nam




i
VTV, VTC, VOV Vietnam Television, Truyn hình VN,
Vietnam Television Cable, Truyn hình hình cáp VN,
Voice of Vietnam ƠiăphátăthanhăVit Nam
Std. Deviation Standard Deviation  lch chun
N Number S lng
Factor loading H s truyn ti
VIF Nhân t phóngăđiăphngăsai
Sig. Significant McăỦăngha
D Dubin-Watson iălng thng kê
CBNV Cán b, Nhân viên

j
DANH MC BNG BIU

Bng 2.1 Các khái nim lƣnhăđo 7
Bng 2.2 Bngăđi chiuăhaiămôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătng ca Offermann (1994)
và Ling (2000) 16
Bngă2.3ăCácăđnhănghaăv s tha mãn trong công vic 25
Bng 2.4 Thngăkêăcácăthangăđoăs tha mãn công vic ca Scott Macdonald và
Peter MacIntyre (1997) 27
Bng 4.1 Bngăcăcu v mu nghiên cu 43
Bng 4.2 Cronbach Alpha ca các khái nim nghiên cu 44
Bng 4.3: Kt qu ma trn nhân t vi phép quay varimax 46
Bng 4.4 Ma trn h s tngăquanătuyn tính 48
Bng 4.5: Kimăđnhăđaăcng tuyn 50
Bng 4.6 : Mô hình tóm tt s dngăphngăphápăEnter 52



k
DANH MC CÁC HÌNH V,  TH

Hình 2.1 Mô hình nghiên cu 29
Hình 3.1 Quy trình nghiên cu 32
Hình 4.1 Kt qu hi quy 52


l
TÓM TT

Nghiên cuănƠyăđc thc hin nhm:ă(1)ăXácăđnh các nhân t trong mô
hìnhă nhƠă lƣnhă đoă lỦă tngă đi vi ngành truyn thông ti Thành ph H Chí
Minh;(2)ăoălng s tácăđng caămôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătngăđn s tha
mãn trong công vic ca các b côngănhơnăviênăđangălƠmăvic trong ngành truyn
thông.
iătng kho sát là các cán b côngănhơnăviênăđangălƠmăvic tiăcácăđnă
v Báo,ăƠiătruyn hình và Công ty truynăthôngătrênăđa bàn TP.H Chí Minh.
Muăđc chnătheoăphngăphápăly mu thun tin.
Nghiên cuăđc thc hinăthôngăquaăhaiăbc:ăBc 1 gm nghiên cu
đnhătínhăvƠăđnhălng. Nghiên cuăđnhătínhăthôngăquaăphngăphápătho lun
nhóm vi 8 chuyên gia. Kt qu caăbc này nhmăđiu chnhăthangăđoăvƠămôă
hình cho phù hp viăđiătng nghiên cu. Nghiên cuăđnhălngăsăb đc
thc hin qua phng vn trc tip bng bng câu hi vi n=100. Kt qu caăbc
nƠyăhìnhă thƠnhăthangă đoă chínhă thcă đ s dng trong nghiên cuă đnhălng 
bc tipătheo.ăBc 2 nghiên cuăđnhălng thông qua vic phát bng câu hi
phng vn trc tipăchoă230ăngi, d liu thu thpăđc làm sch và có 211 bng
đc s dng chính thc cho nghiên cu. S liuăđc x lý bng phn mm thng
kê SPSS 16.0 viăcácăbc kimătraăđ tin cy Cronbach Alpha, phân tích nhân t
khám phá EFA, kimăđnh các gi đnh và phân tích hiăquyăđaăbin.
Thangăđoăcácăbinăđc lp daăvƠoăthangăđoăcácăthƠnhăphn trong mô hình
nhƠălƣnhăđoălỦătng ca Offermann (1994). Theo kt qu tho lunănhóm,ăđ tài
tìmăđc 7 thành phnăđc lp , bao gm : hp dn, cng hin, uy tín, thông minh,
nhy cm, mnh m và chuyên ch vi 39 bin quan sát. Kt qu kimăđnh thang
đoăbngăphngăphápăphơnătíchănhơnăt khámăpháăEFA,ămôăhìnhănhƠălƣnhăđo lý
tng caăđ tài bao gm 31 bin.ăThangăđoăs tha mãn chung trong công vic
gm 5 bin quan sát. Kt qu phân tích hi quy tuyn tính cho thy có 4 nhân t
trongămôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătngătácăđng cùng chiuăđn s tha mãn công
vic,ăđóălƠă:ăuyătín,ăcng hin, nhy cm, thông minh; còn ba thành phn: hp dn,

m
mnh m, chuyên ch tácăđngăkhôngăcóăỦănghaăthng kê. Trong đó,ăthƠnhăphn
uy tín có mcătácăđng cao nht và thành phn cng hin có mcătácăđng thp
nht.
Nghiên cuănƠyăgiúpăchoăcácănhƠălƣnhăđo hiu rõ v các phm cht trong
môăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătng có nhăhngăđn s tha mãn ca nhân viên. T
đó,ănhƠălƣnhăđo có th hiu rõ yu t nào trong các nhân t đóăcóătácăđngăđn s
tha mãn caăchínhănhơnăviên,ăđng thi có cách thc hoàn thin bnăthơnăhnăđ
có th nâng cao s tha mãn trong công vic ca nhân viên.

1



CHNG 1 : TNG QUAN

1.1 Gii thiu lý do chn đ tài
Nhăchúngătaăđuăbit, nhà lãnh đoăcóăvaiătròăccăkăquanătrngăđiăviămiă
doanhănghip.ăThtăkhóăkhnăkhiălƣnhăđoămtădoanhănghipătrongăthiăbình, càng
khóăhnăkhiălƠăngiăđngăđuădnădtădoanh nghipătrongăthiăkăkhngăhongă
chungăcaătoƠnăcuănhăhinănay. Vìăth,ăcácălƣnhăđoădoanhănghipămunăqunălỦă
ttăđiăngănhơnăviên,ăđòiăhiăhăphiăliênătcănơngăcaoătrìnhăđănghipăvăvƠăkhă
nngălƣnhăđo,ălinhăhotătrongăphongăcáchălƣnhăđo,ăbitănhìnăngiăvƠădùngăngi,ă
toăchoăcpădiăsătinăcy,ăsătnătơmăphcăvăvìăliăíchăchung.ăălƣnhăđoăđiă
ngănhơnăviênătrătrung,ăgiiăgiang,ăđyănngălc…cácăvălƣnhăđoăphiăcó bnălnh.
Truynăthông (Communication)ălƠăquáătrìnhătruynătiăthôngătin,ăbaoăhƠmăttă
cămiăphngătinătruynătiăthôngăđip,ătínhăcáchănhƣnăhiuăvƠăhìnhănhăđnăcôngă
chúng.ăBaoăgmăcătruynăthôngăgiánătipă(AboteăTheăLine-ATL) hocătruynăthôngă
điăchúngă(massăcommunications);ăcătruynăthôngătrcătipă(BelowăTheăLine-BTL)
nh:ăPR,ăEvent,ăkíchăhotănhƣnăhiu,ăPOS,ăPOSM…;ăvƠăcăcácăloiătruynăthôngă

miă(newăcommunication)ănhăinternet,ăPRă2.0,ăblog,ăforum,ămngăxƣăhi….Ngành
truynăthôngălƠămtăloiăhìnhădchăvăđcăthù,ăđyătínhăsángăto,ăđòiăhiălcălngă
nhơnăsăphiăcóăhiuăbit,ăkinhănghimăcngănhăsătătin,ănhyăbén.ăSăkhácăbită
giaătruynăthôngăvƠăngƠnhăkhácătpătrungăăđuăra,ăxălỦăthôngătinăvƠăđuăvƠoăcaă
quáătrìnhăhotăđng.ăSnăphmăvôăhìnhămƠăngƠnhătruynăthôngătoăraălƠăcácăỦătngă
vƠăcácăhotăđngănhmămcăđíchătácăđngăđnăỦăthcăvƠătinhăthnăconăngi,ătrongă
khi ngƠnhăsnăxutăvtăchtăliătoăraăsnăphmăhuăhìnhăphcăvăchoănhuăcu vtă
cht. Tuy nhiên,ămcăđíchăcuiăcùngăcaăcăhai đuăhngătiăphcăvăcácăchoăđiă
tngăkháchăhƠngăcaămình.ăôiăkhiătácăđngătruynăthôngăthcăhinătrc,ălƠmătină
đăchoăsăraăđiăthunăliăcaăsnăphmăvtăcht.ăDoăcóăsăkhácăbitănƠy,ănhà lãnh
đoătrongăngƠnhătruynăthôngăthngăcóănétăđcăthùăhnăsoăviălƣnhăđoătrong các
ngƠnhăsnăxut,ădchăvăkhác.
2



Môă hìnhă nhƠă lƣnhă đoă lỦă tng đuă tiênă đƣă đcă Offermannă vƠă cngă să
(1994) phátătrinătiăM,ăsauăđóăđcăkimăđnhăbiăAnusuiya S. vƠăcngăsă(2009)ă
tiăMalaysia.ăTipăđó, Ling vƠăcngăsă(2000) đƣăphátătrinămôăhìnhănƠyătiăTrungă
Quc.ăTiăVităNam, TrnăKimăDungă(2005)ăcóăsădngămôăhìnhăcaăLingăvƠăcngă
să(2000)ă đăkimăđnhănhngăchaătìmăthyăcácă nghiênă cuă kimăđnhămôăhìnhă
lƣnhăđoăcaăOffermann.ăRiêngăđiăviăngƠnhătruynăthôngăvnăchaăcóăđătƠiăhayă
nghiênăcuănƠoăngădngămôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătngăđăphcăvăcho ngành.
Vy,ănhƠălƣnhăđo lỦătngătrongăngƠnhătruynăthôngătiăthƠnhăphăHăChíă
Minh cóănhngăphmăchtănƠo?ăNhngăphmăchtănƠyăcóătácăđngănhăthănƠoăđnă
vicăsăthaămƣnăcôngăvicăcaănhơnăviên?ăLƠămtănhơnăviênăđangălƠmăvicătrongă
ngƠnhătruynăthông,ătácăgiămunăđiătìmămtămôăhìnhăthăhinănhngănétăđcătrngă
caămtănhƠălƣnhăđoălỦătngătrongăngƠnh.ăViănhngălỦădoătrênăđơy chínhălƠăđngă
lcăđăthcăhinăđătƠiă“Nghiên cu các yu t trong mô hình nhà lƣnh đo lý
tng nh hng đn s tha mƣn trong công vic ca nhơn viên ngành truyn

thông ti thành ph H Chí Minh”.

1.2 Mc tiêu nghiên cu
NghiênăcuănƠyănhmămcătiêu:
1. Xácă đnhăcácănhơnătătrongămôăhìnhă nhƠă lƣnhă đoălỦătngăđiă viăngƠnhă
truynăthôngătiăThƠnhăphăHăChíăMinh
2. oălngăsătácăđngăcaămôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătngăđnăsăthaămƣnă
trongă côngă vică caă cácă bă côngă nhơnă viênă đangă lƠmă vică trongă ngƠnhă
truynăthông.
 đáp ng các mc tiêu này, nghiên cu cn thc hin các nhim v sau:

Xác đnh cácăthƠnhăphnăca môăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătngătrongăngƠnhătruynă
thôngătiăTP.HăChíăMinh.

oălngăsăthaămƣnăcaăngiălaoăđngătrongăngƠnhătruynăthôngătiăTP.Hă
Chí Minh.
3



 Dùngăkăthutăphân tích hiăquyăbi đăkimăđnhămiăliênăhăgiaăcácăbinăđcă
lpătrongămôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătngăvƠăbinăphăthucălƠăsăthaămƣnătrongă
côngăvic.ăXácăđnhămcăđătácăđngăcaăcácăbinăđc lpăđnăsăthaămƣnătrong
côngăvicăcaănhơnăviên.

1.3 Phm vi và đi tng nghiên cu
Phm vi nghiên cu
Doăhnăchăvămtăthiăgianăcngănhăkhóăkhnătrongăvnăđăkhoăsátădinărngănênă
vicănghiênăcuăđcăthcăhinătrongăthiăgian ngn, tăthángă01/2012ăđnăthángă
08/2012 tiăcácăcăquanătruynăthôngăthucăđaăbƠn TP.HăChíăMinh.

i tng nghiên cu
iătngănghiênăcuăcaăđătƠiălƠămôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătng.
iătngăkhoăsátăbaoăgm các cánăbăcông nhơnăviênăđangălƠmăvicătiăcăquană
truynăthông,ăBáo chí,ăƠiătruynăhình tiăTP.HăChíăMinh.

1.4 Phng pháp nghiên cu
Nghiênăcuăđcăthcăhinăquaă2ăbc:ănghiênăcu săbăvƠănghiênăcuăchínhăthc.
Nghiên cu s b : bng phngăphápăđnhătính vƠăđnhălng. Nghiênăcuăđnhă
tínhăbngă kăthutăthoă nhună nhómăchuyênă giaă viă n=8ă nhmăđiuăchnhă vƠă bă
sungăkháiănim,ăthangăđoătrongămôăhìnhănghiênăcu.ăNghiênăcuăđnhălngăsăbă
bngăkăthutăphngăvnătrcătipă100ăngiăbngăbngăcơuăhi.ăBcănƠyănhmă
kimăđnhămcăđăhpălỦăcaăcácăkháiănimăvƠăthangăđoănghiênăcu.
Nghiên cu chính thc: dùngăphngăphápănghiênăcu đnhălngăthôngăquaăvică
phátăbngăcơuăhiăphngăvnăcho cácăđiătngănghiênăcu. Bng cơuăhiăgmă2ă
phn:ăphnă1ăkhoăsátămôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătngăvƠăkhoăsátăthangăđoăsăthaă
mƣnătrongăcôngăvic, phnă2ălƠăphnăthôngătinăcaăđiătngăkhoăsát.
Muăđcăchnătheo phngăphápălyămuăthunătin. SăliuăđcăxălỦăbngăphnă
mmăthngăkê SPSS 16.0 viăphngăphápăxácăđnhăđătinăcyăCronbachăAlpha;ă
phơnătíchănhơnătăkhámăpháăEFAăvƠăhiăquyăbi.
4



1.5 Ý ngha ca nghiên cu:
ătƠiămangăliămtăsăỦănghaăvămtălỦăthuytăvà thcătinăchoăcácălƣnhăđoătrong
ngành truynăthông, căthănhăsau:
V mt lý thuyt
KtăquăkimăđnhăcaăđătƠiăgiúpăbăsungăvƠoălỦăthuytăthangăđoăcácăthƠnhăphnă
trong môăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătngăcaăngƠnhătruynăthôngătiăTP.HăChíăMinh.
Tăđơy,ăngƠnhătruynăthôngăti VităNamăcóăthăphátătrină mô hình choăphùăhpă

hnăviămcăđíchăkhácănhauătrongăgiaiăđonătipătheo.
V mt thc tin
ThôngătinăvănhăhngăcaăcácăthƠnhăphnătrongămôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătngă
đnă mcă đăthaă mƣnă trongă côngă vică caă cánă băcôngă nhơnă viênă ngƠnhă truynă
thôngăsăgiúpăcácălƣnhăđoătrongăngƠnhăbităđcăcác phmăchtăcnăthit đăcóăgiiă
pháp nơngăcaoănhnăthc,ăhoƠnăthinăbnăthơnănhmăthaămƣnăttăhnănhuăcuănhơnă
viên cpădi.ăTrênăcăsănƠy,ănhƠălƣnhăđoăsătng lòngătinăvƠăsătrungăthƠnhăcaă
nhân viên viădoanhănghip,ănhơnăviênăsăhtălòngăvìădoanhănghipăđăđngăhƠnhă
cùngăvtăquaăgiaiăđonăkhóăkhnăcaăkinhătătoƠnăcu nhăhinănay.

1.6 Kt cu ca đ tài:
KtăcuăcaăđătƠiăgmă5 Chng:
Chngă1: GiiăthiuătngăquanăvăđătƠiănghiênăcu.ă
Chngă2: TrìnhăbƠyăcăsălỦăthuytăvămôăhìnhănhƠălƣnhăđoălỦătngăvƠăsă
thaămƣnăcaănhơnăviênăđălƠmăcăsăcaămôăhình,ăgiăthuytăvƠăthangăđoăcác thành
phnănghiênăcu.ă
Chngă3: TrìnhăbƠyăphngăphápăđăkimăđnhăthangăđo,ămôăhìnhălỦăthuytă
vƠăgi thuytăchoănghiênăcu.ă
Chngă4: Trình bày phngăpháp xălỦăphơnătíchăthôngătinăvƠăcácăktăqu
cóăđcătănghiênăcu.ă
Chngă5: TómăttăcácăktăquănghiênăcuăcaăđătƠi,ăđaăraănhngăktălună
vƠă mtă să gópăỦă lƠmăgiiăphápă nơngăcaoăđcă tínhă theoă môă hìnhănhƠă lƣnhă đoălỦă
5



tngănhmătngăsăthaămƣn côngăvicăcaănhơn viên. ngăthi,ătrongăchngă
nƠyă cngă nêuă raă nhngă mtă đcă vƠă hnă chă caă đă tƠiă đă đnhă hngă choă cácă
nghiênăcuătipătheo.ă
6

CHNG 2 : C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU

Gii thiu
Chngă1ăgiiăthiuătngăquanăvăđătƠiănghiênăcu.ăChngă2ănêuălênăcácălỦăthuytă
vălƣnhăđo,ăcácăkiuătipăcnăvălƣnhăđo,ănhƠălƣnhăđoălỦătng,ămôăhìnhănhƠălƣnhă
đoălỦătngăvƠăsăthaămƣnătrongăcôngăvic,ămôăhìnhăvƠăcácăgiăthuytănghiênăcu.ă

2.1 Lý thuyt v lƣnh đo
2.1.1 Khái nim lƣnh đo
SauăđơyălƠămtăsăkháiănimălƣnhăđoăđcăsădngănhiuănhtătrong cácănghiênăcuă
trênăthăgii:
7



Bng 2.1 Các khái nim lƣnh đo
Tác gi
Khái nim “lƣnh đo”
Hemphill & Coons, 1957
“lƠăcăxăcaă mtăcáănhơnăkhiă anhă taăchăđoăcácă
hotă đngă caă nhómă đă đtă tiă nhngă mcă tiêuă
chung”.
Tannenbaum, Weschler &
Masarik, 1961
“là sănhăhngă(tácăđng)ă mangătínhătngă tác,ă
đcăthcăhinătrongămtătìnhăhung,ăđcăchăđoă
thôngăquaăquáătrìnhăthôngătinăđăđtătiănhngămcă

tiêuăcăth”.
Katz & Kahn, 1978
“là săkhiăxngăvƠăduyătrìăcuătrúcătrongăsămongă
điăvƠăsătngătác”
Rauch & Behling, 1984
“ălƠăquáătrìnhănhăhngătiănhngăhotăđngăcaă
nhómăcóătăchcăđăđtătiămcătiêu.”
HouseăvƠăcácăcngăs,ă1999

“LƠă khă nngă caă mtă cáă nhơnă nhmă gơyă nhă
hng, thúcăđy,ăvƠăcóăthălƠmăchoămiăngiăgópă
phnă vƠoă să hiuă quă vƠă thƠnhă côngă caă tă chcă
h”.
Yukl, 2002
“LƠăquáătrìnhănhăhngăđnăngiăkhácăđăhăhiuă
vƠăđngăỦăvănhngăcôngăvicăcnăthcăhinăvƠăthcă
hinănóă nhă thă nƠoă mtăcáchă hiuăqu,ă quáă trình
toăđiuăkinăthunăliăchoăcáănhơnăvƠătpăthănălcă
đtăđcămcătiêuăcaătăchcăđăra”.

Borra, Kunkel, 2002
“khă nngă truynă cmă hngă vƠă hngă dnă nhngă
ngiăkhácătheoăhngăxơyădngăvƠăđtăđcătmă
nhìnăchung”.ă
(Ngun:ăTheoătngăhpăcaăMary B. G. vƠăcngăs, 2003)


8

CácăkháiănimăđuăcóăđimăchungălƠăgiăđnhărngănóăbaoăhƠmăsătng tác
giaăhaiăhayănhiuăngi,ăđcăbitănhnămnhărngălƣnhăđoălƠăsătácăđngătíchăccă
caămtăngiăđnănhiuăngiăkhácătrongăcùngămtătpăthăbngănhiuăhìnhăthc
khácănhauănhmăđtămcătiêuăchung.ă
NguynăTrngăiuă(2003, trang 82) phát biuărng:ă“LƣnhăđoălƠămtăquáă
trìnhăgơyănhăhngăđnăcácăhotăđngăcaămtăcáănhơnăhayămtănhómăngiănhmă
đtăđcămcăđíchătrongămtătìnhăhungănhtăđnh”.ăKháiănimănƠy đc hình thành
daătrênăvicătngăhpăcácăkháiănimăvălƣnhăđoăđcăsădngăphăbinătrênăthă
giiăktăhpăviăvicăđiuăchnhăchoăphùăhpăviămôiătrngălƣnhăđoătiăVităNam.
Vìăth,ăđătƠiăchnăđơyălƠăkháiănimănnătngăđălƠmărõăhnăchoăkháiănimănhƠălƣnh
đoălỦătngăđcăsădngătrongăđătƠiănƠy.

2.1.2 S khác bit gia nhà lƣnh đo và nhà qun lý
Tătrcăđnănay,ăcóărtănhiuăkháiănimăvălƣnhăđo.ăTrênăthcăt,ăngiătaă
hayăđngănhtălƣnhăđoăviăqunălỦăvƠăđiuănƠyăđcăthyărõănhtătrongănhnăthcă
caăngiăVităNamăchúngăta.ăLƣnhăđoăvƠăqunălỦăcóăcácăđimăkhácăbităsauăđơy:
Thănht,ănhƠăqunălỦătácăđngăđnăconăngiăthôngăquaătăchcăvƠăbătríă
ngunănhơnălcămtăcáchăkhoaăhc,ătoăraăcuătrúcătăchcăhpălỦ,ăphơnăchiaănhómă
côngăvicăphùăhp,ăbătríăngunălcăhpălỦăviăkănngăvƠătrìnhăđănhmăđmăboă
choăquáătrìnhăhotăđngădoanhănghipăđt đnămcătiêuăhiuăquănht.ăNhƠălƣnhăđoă
thìătpătrungăvƠoăvicătoăsăliênăkt,ăgnăbóăchtăchăgiaăconăngiătrongătăchcă
thôngăquaăvicătruynăthôngăđămiăthƠnhăviênăhiuăvătmănhìn,ăchinălcăvƠătoă
raăsăcamăktăthcăhinămtăcáchătănguynătăcác thành viên.
Thăhai,ăđăđmăboăvicăhoƠnăthƠnhăkăhoch,ănhƠăqunălỦăkimătra,ăgiámă
sát côngăvic thông qua các báo cáo,ătăđó, tinăhƠnhăđiuăchnhăsaiălch vƠăkhcă
phcăsaiă sótănuăcó.ăTrongăkhiă đó,ănhƠălƣnhăđoă hngădnămiăngiătheoă đnh
hngămongămunăngayătăđu,ătrênăcăsănƠy,ănhƠălƣnhăđoădùngăyuătăđngăviên,ă
thúcăđyăđămiăngiăthcăhinăcôngăvicămtăcáchănhitătìnhăvƠănghiêmăchnh,ătc
9

lƠăkhcăphcăhinătngăsaiăsótăthôngăquaăvicănghiênăcuăđiătngăvƠăphòngăngaă
trcăkhiăcôngăvicăbtăđu.
Theo NguynăHuăLamă(2007,ătrangă13): “QunălỦ lƠăthíchăngăviăsăphcă
tp, qunălỦ ttăđápăngănhngăđòiăhiăvƠătoăraămcăđăcaoăcaăsănhtăquánăviă
nhngăkhíaăcnhăctălõiănhăchtălngăvƠănngălcăliănhunăcaăsnăphm.ăLƣnhă
đoălƠăthích ngăviăsăthayăđi”.ăBênăcnhăđó,ă“qunălỦ baoăgmăhochăđnh,ătă
chc,ăkimăsoát vƠăgii quytăvnăđ”; “lƣnhăđoălƠ đaăraăcácăchădn,ăbătríălcă
lngălaoăđngăvƠăđngăviên nhơnăviên”.
Quaă phơnă tíchă kháiă nim,ă chúngă taăcóă thă thyă rõă să khácă nhauă vă mtă Ủă
ngha,ăniădungăvƠăchcănngăcaăhaiăkháiănimănƠy.ăTuyănhiên,ătrênăthcăt,ătùyă
vƠoăvnăhóa,ăquyămôădoanhănghipăvƠăcáchă thcătăchcăhotăđng,ămƠ có đngă
nhtăhayătáchăriêngăhaiăchcănngăqunălỦăvƠălƣnhăđo trongănhnăthcăcaănhngă
ngiătrongătăchc.

2.1.3 Các tip cn ch yu trong nghiên cu v lƣnh đo
KtăquăcaăcácănghiênăcuăvălƣnhăđoăcóăsăkhácănhauălƠădoăsăkhácăbită
trongănhnăthcăvƠăphngăphápătipăcnăcaăcácănhƠănghiênăcu.ăNhìnăchung,ăcóă
nmăcáchătipăcnă:ă(1)ăTipăcnăvăquynălcăvƠăsănhăhngă;ă(2)ăTipăcnăvă
phmăchtă;ă(3)ăTipăcnăvăhƠnhăviă(phongăcách)ă;ă(4)ăTipăcnăvătìnhăhung;ă(5)ă
Tipăcnăvăngiălƣnhăđoămiăvăcht.

 Tip cn v phm cht
ơyălƠăcáchătipăcnăđcăxemănhănnătngăcaănghiênăcuăvălƣnhăđo.ă
CáchătipăcnănƠy chúătrngăđnăphmăcht,ăđcătính cáănhơnăcaănhƠălƣnhăđo.ăCác
nghiênăcuătheoăhngăphmăchtătrongăgiaiăđonăgnăđơyăchúătrngăđnăvicăxemă
xétămiăquanăhăcaăphmăchtăcăthăviăvaiătròăcăthăcaănhƠălƣnhăđoăăcácăcpă
khác nhau. Theo NguynăHuăLamă(2007)ăchoărngăcácăphmăchtăcaăngiălƣnhă

đoăthƠnhăcông, gmă:ătƠiăgii,ăthôngăminh,ăsángăto,ăquytăđoán,ăđángătinăcy ăCác
phmăcht,ăkănngănƠyălƠmătngăkhănngăthƠnhăcôngănhngăchúngăcònăphăthucă
10



vƠoătìnhăhungălƣnhăđoăcăth.ăNgoƠiăra,ăcònăcóăcácăcáchătipăcnăkhácăvăphmă
chtănhƠălƣnhăđoănh :ăTipăcnăvăngiălƣnhăđo “Trtăhng”, nghiênăcuăvă
nngălcăqunătr,ănghiênăcuăvăđngăcăqunălỦ.

 Cách tip cn v quyn lc và s nh hng
CáchătipăcnănƠyăđƣăgiiăthíchăhiuăquălƣnhăđoăvămcăđăquynălcămƠă
nhƠălƣnhăđoăcó,ăcácădngăquynălcăvƠăcáchăthcăsădngăchúng.ăQuynălcăkhôngă
chădùngătácăđngăngiădiăquyn,ămƠăcònăcóătmăquanătrngăkhiănhăhngătiă
cpătrên,ăđngăsăvƠăngiăngoƠiătăchc.ăTheo NguynăHuăLam (2007, trang 53),
gmă:ăquynălcăvătrí,ăquynălcăcáănhơnăvƠăquynălcăchínhătr.ăNguynăHuăLamă
(2007, trang 22) choărngăquynălcăcóănmăcăsăkhácănhau,ăgm:ăquynătraoăphnă
thng,ă quynă trngă pht,ă quynă hpă pháp,ă quynă chuyênă mônă vƠă quynă thamă
chiu.ăNgoài ra, còn có môăhìnhăvăquynălc,ăcácăchinălcăvƠăkănngănhăhngă
caăngiălƣnhăđo lƠăthƠnhătuăniăbtănhtăvăcáchătipăcn này.

 Tip cn theo hành vi
KiuătipăcnănƠyăchoărngăhƠnhăviăcaănhƠălƣnhăđoătácăđngăđnăcácăbinăktăquă
cuiăcùng.ăCáchătipăcnănƠyătpătrungăvƠoăxemăxétăcácăhƠnhăviămƠănhƠălƣnhăđoă
trênăcngăvăcôngătácăcaămìnhăvƠăvaiătròăcaănhƠălƣnhăđo.ăCác nghiênăcuătheoă
kiuănƠyăcăgngăgiiăthíchăvƠăphơnăbităhƠnhăviăgiaănhƠălƣnhăđoăthƠnhăcôngăvƠă
khôngăthƠnhăcông.ăVƠănhngănghiênăcuăgnăđơyăxem xét sătácăđngăcaăgiáătrăvƠă
vnăhóaădơnătcăđnăhƠnhăviălƣnhăđo.ăNguynăHuăLamă(2007), mtăvƠiănghiênăcuă
đcătrng theoăkiuătipăcnănƠy,ăgmă:ănghiênăcuăcaăKurtăLewină(1939) chăraăcóă
baăloiăphongăcáchălƣnhăđoă:ăđcăđoán,ădơnăchăvƠătădo;ămôăhìnhăcaăTrngăiă

hcăBangăOhioă(1950) choărngăchoădùăcóănhiuăhƠnhăviălƣnhăđoăkhácănhauănhngă
chung quy cóă2ănhómăhƠnhăviăđcălpălƠăquanătơmăđnăcông vicăvƠăquanătơmăđnă
conăngi;ămôăhìnhăcaătrngăiăhcăMichigan (1950)ăđƣălƠmărõăhaiăkháiănimălƠă
đnhăhngănhimăvă vƠăđnhăhngăquanăh.ăNgoƠiăra,ă cóă nghiênăcuăhă thngă
qunălỦăcaăRensisăLikertăkhámăpháăthăthcăqunălỦăđtăsnălngăcaoăđcămôătă