NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ THANH KHOẢN CỦA NHÓM CÁC NGÂN HÀNG NHỎ TẠI VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY.PDF

B GIÁO DC VÀ 
ÀO

TO


TRNG 
I
HC KINH T TP.H CHÍ
MINH


*****









PHM TH MINH VÂN

NÂNGăCAOăHIUăQUăQUN TR
THANH KHON CAăNHịMăCÁCăNGÂN
HÀNG NHăTI VIT NAM TRONG GIAI
ONăHINăNAY












LUN VN THCăSăKINH
T

TP.H CHÍ MINH, NM 2012
B GIÁO DC VÀ 
ÀO

TO


TRNG 
I
HC KINH T TP.H CHÍ
MINH


*****





PHM TH MINH VÂN




NÂNGăCAOăHIUăQUăQUN TR
THANH KHONăCAăNHịMăCÁCăNGÂN

HÀNG NHăTI VIT NAM TRONG
GIAIăONăHINăNAY






CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
MÃ
S

:

60340201




LUN VN THC S KINH
T








NGI HNG DN KHOA HC:

PGS.TS TRNG QUANG THÔNG








TP.H CHÍ MINH, NM 2012




LI CAM OAN



Tôi xin cam đoan lun vn là kt qu nghiên cu ca riêng tôi, không
sao chép ca ai. Ni dung lun vn có tham kho và s dng các tài liu,
thông tin đc đng ti trên các tác phm, tp chí và các trang web theo danh
mc tài liu ca lun vn.






Tác gi lun vn

Phm Th Minh Vân


- i-

MC LC

DANH MC QUY C VIT TT v
DANH MC HÌNH vi
DANH MC BNG vii
LI M U 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V QUN TR THANH KHON TI NGÂN
HÀNG THNG MI 7
1.1. Tng quan v Ngân hàng thng mi 7
1.1.1 Khái nim 7
1.1.2 c đim ca nhóm ngân hàng TMCP nh 7
1.2. Khái quát v qun tr thanh khon 8
1.2.1. nh ngha qun tr thanh khon 8
1.2.2. Vai trò c
a thanh khon trong h thng ngân hàng. 10
1.2.3. Nguyên tc qun tr thanh khon 11
1.2.4. Các mc tiêu c bn ca qun tr thanh khon. 12
1.2.4.1. Mc tiêu thanh khon nhm đm bo an toàn trong hot đng kinh

doanh. 12
1.2.4.2. Mc tiêu li nhun. 13
1.2.4.3. Mc tiêu vì s an toàn ca h thng và gii quyt nhu cu tín dng cho
s phát trin kinh t - xã hi. 14
1.2.5. nh hng ca thanh khon lên h thng tài chính và nn kinh t 15
1.3. Ni dung qun tr thanh khon 15
1.3.1. Xác đnh cu thanh khon 15
1.3.2. Xác đnh cung thanh khon 17
- ii-

1.3.3. Qun tr kt hp 17
1.3.4. Các ch s đánh giá kh nng thanh khon 18
1.4. Hiu qu qun tr thanh khon và các nhân t nh hng đn hiu qu
qun tr thanh khon 21
1.4.1. Hiu qu qun tr thanh khon: 21
1.4.2 Nhóm nhân t ch quan 22
1.4.3. Nhóm nhân t khách quan 24
1.5. Các lý thuyt v qun tr thanh khon trong ngân hàng thng mi 25
1.5.1. Lý thuyt cho vay thng mi 25
1.5.2. Lý thuyt v kh nng chuyn đi ca tài sn 26
1.5.3. Lý thuyt v li tc d tính 26
1.5.4. Lý thuyt v qun lý n 27
1.6 Bài hc kinh nghim v qun tr thanh khon ca NHTW Singapore 27
CHNG 2: PHNG PHÁP VÀ KT QU NGHIÊN CU THC TRNG
QUN TR THANH KHON CA CÁC NGÂN HÀNG NH 31
2.1. Phng pháp nghiên cu: 31
2.1.1. Phng pháp thu thp và x lý s iu th cp 31
2.1.1.1 Phng pháp thu thp s liu th cp 31
2.1.1.2. Phng pháp x lý s liu th cp 32
2.1.2. Phng pháp nghiên cu các nhân t nh hng đn qun tr thanh khon 32

2.1.2.1. Nghiên cu s b 32
2.1.2.2. Mô hình, gi thit và bin nghiên cu 33
2.1.2.3. Mô t và đnh ngha bin nghiên cu 34
2.1.2.4. Gi thit nghiên cu 36
2.1.2.5. Mu nghiên cu 37
2.1.2.6. Thit k bng hi và thang đo 38
- iii-

2.1.2.7. Trin khai thu thp s liu 39
2.1.2.8. Phân tích s liu thu thp 40
2.2. Khái quát v h thng NHTM Vit Nam 43
2.2.1 Quy mô vn ch s hu ca h thng ngân hàng 43
2.2.2 Hot đng huy đng vn 44
2.2.3. Hot đng cho vay 44
2.2.4. Din bin thanh khon ca nhóm ngân hàng nh 45
2.2.4.1. Din bin cu thanh khon 45
2.2.4.2. Din bin cung thanh khon 48
2.2.4.3. Phân tích các ch s đánh giá kh nng thanh khon 50
2.3. Kt qu nghiên cu các nhân t nh hng đn qun tr thanh khon ca
nhóm ngân hàng nh 55
2.3.1. Mô t kt qu mu nghiên cu 55
2.3.2. Kim đnh đ tin cy thang đo 58
2.3.3. Phân tích nhân t khám phá 60
2.3.4. Mô hình hi quy 63
2.3.5. Kim đnh gi thuyt 64
2.4. Kt lun nghiên cu 66
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU QUN TR THANH KHON
NGÂN HÀNG NH 70
3.1. Nhóm gii pháp nâng cao hiu qu qun tr thanh khon ca ngân hàng
nh

 70
3.1.1. Xây dng h thng chính sách qun tr mt cách hiu qu và thích ng vi
din bin ca môi trng kinh doanh 70
3.1.2. Hn ch các hot đng kinh doanh, đu t mang tính mo him nhm tng
cng hiu qu qun tr thanh khon ngân hàng nh 71
- iv-

3.1.3. Ci tin mô hình qun tr ri ro mt cách hp lý, hiu qu 73
3.1.4. Tái cu trúc h thng ngân hàng nhm minh bch hóa hot đng và gim
thiu s chi phi ca các nhóm c đông ln 75
3.1.5. Tích cc tham gia hot đng và ng dng các công c tài chính mt cách
linh hot và có hiu qu trên th trng vn và tin t. 77
3.2. Mt s khuyn ngh vi ngân hàng nhà nc 79
KT LU
N 83
TÀI LIU THAM KHO viii
PH LC 1: BNG HI LA CHN CÁC YU T NH HNG TI HIU
QU QUN TR THANH KHON CA NGÂN HÀNG NH xii
PH LC 2: KT QU NGHIÊN CU S B xix
PH LC 3: BNG HI PHNG VN CÁC NHÂN T NH HNG TI HIU
QU QUN TR THANH KHON CA NGÂN HÀNG NH xx
PH
 LC 4: KIM NH  TIN CY THANG O BIN xxiv
PH LC 5: PHÂN TÍCH NHÂN T KHÁM PHÁ xxxii
PH LC 6: TNG QUAN – HI QUY xl
PH LC 7: VN IU L CÁC NGÂN HÀNG xliv
PH LC 8: CÁC CH S THANH KHON CÁC NGÂN HÀNG xlvi
PH LC 9: HUY NG VÀ CHO VAY CA NGÂN HÀNG lii

- v-

DANH MC QUY C VIT TT

QTTK Qun tr thanh khon
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
CP C phn
RR Ri ro
MTK Mt thanh khon
HQ Hiu qu
DTBB D tr bt buc.
TMCP Thng mi c phn.
NHCP Ngân hàng c phn.
NHT Ngân hàng trung ng.
TCTD T chc tín dng.












- vi-

DANH MC HÌNH

Hình 2.1: Mô hình nghiên cu 33
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu t mu điu tra kho sát 63























- vii-

DANH MC BNG

Bng 2.1: Mô t các bin nghiên cu 34
Bng 2.2: Các gi thit nghiên cu 36
Bng 2.3: Vn điu l (t đng) ca các nhóm ngân hàng 43
Bng 2.4: Tng huy đng vn (t đng) ca các NHTMVN 44
Bng 2.5: Tng d n (t đng) ca các NHTMVN 45
Bng 2.6: Các ch tiêu phn ánh thanh khon ngân hàng nh giai đon 2008 - 2011 52
Bng 2.7: Tng hp kt qu mô t v
mu nghiên cu 55
Bng 2.8: Kt qu tính toán đ tin cy thang đo 59
Bng 2.9: Kt qu phân tích nhân t khám phá 60
Bng 2.10: Các nhân t tác đng đn hiu qu qun tr thanh khon ngân hàng nh 61
Bng 2.11: Kt qu tóm tt mô hình hi quy 64
Bng 2.12: Các gi thit nghiên cu điu chnh t mô hình mi 65
Bng 2.13: Kt qu kim đnh các h s bê ta ca mô hình nghiên c
u 66





- 1-

LI M U

1. S cn thit ca đ tài
T đu nm 2008, khi nhng du hiu khó khn ca nn kinh t bt đu xut
hin nh lm phát tng cao, th trng chng khoán và bt đng sn đi xung, nhiu
NHTMCP ca Vit Nam ri vào th khó khn v mt thanh khon. Nu không có s

h tr ca NHNN thì các ngân hàng này còn có th ri vào tình trng xu hn. iu
đáng nói là tình trng này ch yu xy ra đi vi các ngân hàng trong nc, đc bit là
ngân hàng thng mi c phn mi thành lp, trong khi các ngân hàng nc ngoài ti
Vit Nam hu nh không b tác đng bi s khó khn này.
Sang nm 2009, nn kinh t đã chm đáy vào quý 1 vi GDP tng 3,1% và sau
đó đã dn phc hi trong nhng quý sau. Theo đó, nhu cu vay vn ngân hàng ca các
doanh nghip tng và tng trng tín dng ca ngân hàng cng tng theo, đng thi
nguy c tái lm phát đc nhc đn. Tng trng tín dng c nm 2009  mc gn
38%, cách khá xa so vi mc tiêu 30% mà NHNN đt ra. Trc nguy c tái lm phát,
NHNN đã ln lt thc hin các bin pháp tin t tht cht nh gim t l ly vn ngn
hn cho vay trung dài hn t 40% xung còn 30% và các ngân hàng phi đm bo t l
này vào đu nm 2010, tng lãi sut c bn t 7% lên 8% sau hn mt nm duy trì mc
trên và yêu cu các ngân hàng ch tp trung cho vay phc v sn xut.
Vi mt lot các bin pháp ca NHNN, nhng ngân hàng đã ly vn ngn hn
cho vay trung dài hn quá nhiu hoc vay nhiu trên th trng liên ngân hàng đ đem
cho vay li đã phi điu chnh tng liên tc lãi sut huy đng đ thu hút ngun tin t
dân c nhm bù đp thiu ht thanh khon. Mc dù lãi sut c bn đã tng lên 8% đ
các ngân hàng có c hi tng thêm lãi sut huy đng lên đn 10,49% đc xem là mc
cao nht đc khuyn cáo bi NHNN, nhng vn huy đng vn không tng nhiu.
Tháng cui cùng ca nm 2009, nhiu ngân hàng nh đã phi tng lãi sut huy đng
hn mc cho phép qua các hình thc khuyn mãi nhng vn cha đáp ng ni nhu cu.
- 2-

Bt đu t đu tháng 8 nm 2010, khi lng trúng thu trên th trng m
gim liên tip cho đn ngày 20.8. Sau khi gim xung còn 46.938 t đng trong tun
đn ngày 30.7, khi lng trúng thu trong ba tun đu ca tháng 8 ln lt gim
xung còn 36.425 t đng, xung tip 19.685 t đng và st gim đáng kinh ngc xung
còn 7.718 t đng trong tun kt thúc  ngày 20.8. Din bin này phn nào phn ánh
tình hình thanh khon đang tt dn lên ca h thng NHTM.
Nm 2011, lm phát ca Vit Nam vt mc 18%, cao th hai th gii. Mc

lm phát cao đã làm lu m các tín hiu trong tng lai ca nn kinh t, cng nh khin
nhiu doanh nghip phi t b ý đnh m rng sn xut.
Trc các din bin ca nn kinh t v mô, NHNN đã buc phi sit cht ngun
tin thông qua công c lãi sut; trong khi đó các ngân hàng ln tng lãi sut cho vay
trên th trng liên ngân hàng và ngân hàng nh thì b ép buc phi bc vào cuc đua
lãi sut đ bù đp các thiu ht thanh khon. NHNN đã cnh báo, kim tra và x lý
mt vài trng hp, song thc t, vn có nhiu cách đ các ngân hàng nh lách lut.
Tình hình khó khn tm thi v thanh khon ca mt s NHTM c phn đã
đc NHNN ghi nhn ngay t tháng 10.2011 và đây đc cho là nguyên nhân chính
gây bin đng trên th trng liên ngân hàng vào thi đim đó. Vic mt cân đi v k
hn gia huy đng vn ngn hn và cho vay trung, dài hn, do huy đng vn t các t
chc, dân c gim và huy đng vn trên th trng liên ngân hàng cha đ bù đp là
các lý do khin s các ngân hàng nói trên gp khó khn v thanh khon. NHNN đã phi
thc hin các bin pháp h tr thông qua tái cp vn và nghip v th trng m.
Cho đn thi đim cui nm 2011, trong h thng ngân hàng đã tn ti hai trng
thái,
(1) Trong lúc mt s NH ln đ điu kin tham gia th trng m có tín hiu d
tha thanh khon,
(2) Có không ít các NH nh đang ri vào giai đon rt khó khn trong thanh
khon tin đng khi mà nhu cu rút tin trong dân tng mnh trong dp tt…
- 3-

Bc vào nm 2012, vn đ thanh khon ca các NHTM  Vit Nam vn khá
trm trng, nhiu NH đng trc nguy c đ v và vn đ ngân hàng ln tha thanh
khon, ngân hàng nh thiu thanh khon vn din ra.
Nh vy t nm 2008 cho đn ht quý 2/2012, vn đ thanh khon ca ngân
hàng cha bao gi đc gii quyt n tha, và luôn tim n các nguy c đ v trong h
thng; các NH nh thì vn đang tìm mi cách xoay s đ bù đp các thiu ht thanh
khon ca mình; các NH ln thì vn không dám cho vay hoc phi nghe ngóng din
bin th trng và ch đo ca NHNN.

Thc trng đó đòi hi NHNN, ngành NH và các nhà nghiên cu v ngân hàng
tài chính phi xem xét k lng v mt lý lun và thc tin nhm tìm ra các gii pháp
gii quyt cn bn vn đ thanh khon ca ngân hàng đc bit là thanh khon ca ngân
hàng nh.
Cùng chung quan đim đó, tác gi đã tin hành la chn đ tài “Nâng cao hiu
qu qun tr thanh khon ca nhóm các ngân hàng nh ti Vit Nam trong giai
đon hin nay” làm lun vn nghiên cu

2. Mc tiêu, câu hi và nhim v nghiên cu
2.1. Mc tiêu nghiên cu
Tác gi thc hin đ tài này vi ba mc tiêu c bn nh sau:
(1) Xem xét vn đ lý lun qun tr thanh khon ngân hàng trong bi cnh
khng hong kinh t
(2) Xem xét thc trng vn đ qun tr thanh khon ca các ngân hàng nh
trong giai đon hin nay
(3) Nghiên cu s tác đng ca các nhân t nh hng đn hiu qu qun tr
thanh khon ca ngân hang

2.2. Câu hi nghiên cu
- 4-

(1) Bn cht ca các hin tng “cng thng” thanh khon ca các ngân hàng
nh là gì?
(2) Các bin pháp qun tr thanh khon ngân hàng nh th nào? Din bin ra
sao? ng dng trong bi cnh mi ra sao? So vi các ngân hàng ln có gì khác bit?
(3) Các nhân t nào nh hng ti hiu qu qun tr thanh khon ngân hàng?
Mc đ nh hng th nào? Din bin theo chiu hng nào?
(4) Làm th nào đ nâng cao hiu qu qun tr thanh khon ca các ngân hàng
nh?

2.3. Nhim v nghiên cu
Th nht, khái quát các lý thuyt v qun tr thanh khon ngân hàng đ hiu
đc các nghip v qun tr thanh khon và tm quan trng ca nó.
Th hai, tìm hiu, kho sát và phân tích đnh lng các nhân t có tác đng đn
hiu qu qun tr thanh khon ngân hàng nh
Th ba, tìm hiu thc trng qun tr thanh khon ngân hàng nh; phân tích tính
toán các ch tiêu đo lng hiu qu qun tr thanh khon
Th t, đa ra các gii pháp nhm nâng cao hiu qu qun tr thanh khon ca
ngân hàng nh.

3. i tng và phm vi nghiên cu
i vi bài nghiên cu này tác gi tp trung vào xem xét din bin v thanh
khon ca các ngân hàng nh; xem xét các ch tiêu đánh giá kh nng thanh khon ca
các ngân hàng nh trong s liên h so sánh vi mt s ngân hàng ln; nghiên cu các
nhân t nh hng ti hiu qu qun tr thanh khon, c th nh sau:
o Giai đon nghiên cu đc xem xét t nm 2008 đn 2011
o Các nhân t nh hng bao gm nhóm nhân t đnh tính và nhóm đnh
lng
o Các ch tiêu đánh giá kh nng thanh khon ca nhóm ngân hàng nh.
- 5-

o Các ngân hàng ln xem xét đ so sánh bao gm Vietcombank, BIDV
o Nhóm NH nh đc xem xét có vn nh điu l < 5000 t tính đn
31/12/2011 ( theo gi thit nghiên cu ca tác gi) c th bao gm các ngân
hàng nh sau:

Stt Ngân hàng Stt Ngân hàng
1.
NH TMCP Bc Á 12. NH TMCP Phát trin TP.HCM (HDBank)
2.

NH TMCP Bn Vit 13. NH TMCP Phng ông
3.
NH TMCP i Á 14. NH TMCP Phng Nam
4.
NH TMCP i Tín 15. NH TMCP Phng Tây
5.
NH TMCP Du Khí Toàn Cu 16. NH Quc T (VIB)
6.
NH TMCP Kiên Long 17. NH TMCP Sài gòn công thng
7.
NH TMCP Nam Á 18. NH TMCP Tiên Phong
8.
NH TMCP Nam Vit 19. NH TMCP Vit Á
9.
NH TMCP Bo Vit 20. NH TMCP Vit Nam Thng tín
10.
NH TMCP Phát trin Mê Kông 21. NH TMCP Xng du Petrolimex
11.
NH TMCP ông Á 22. NH TMCP An Bình

Tính đn 31/12/2011 có 25 ngân hàng nh. Tuy nhiên, sau 31/12/2011 Habubank đã
sát nhp vào SHB và Ngân hàng TMCP Phát trin Nhà ng bng Sông Cu Long là
ngân hàng TM nhà nc nên s lng NHTM CP nh tác gi đa vào nghiên cu còn
22 ngân hàng.

4.Phng pháp nghiên cu:
- 6-

Lun vn s dng các phng pháp : mô t - gii thích, so sánh - đi chiu, phân tích
tng hp, kt hp vi phng pháp nghiên cu đnh lng hi quy thông qua phn

mm SPSS.

5. Ý ngha ca đ tài
Vi đ tài “Nâng cao hiu qu qun tr thanh khon ca nhóm các ngân hàng
nh ti Vit Nam trong giai đon hin nay” tác gi k vng s mang li các ý ngha
nh sau
- Cng c và h thng li các lý lun v qun tr thanh khon trong ngân hàng
- Ch ra đc bn cht vn đ khó khn trong giai đon va qua ca các ngân
hàng nh là do nhng nguyên nhân nào.
- H tr các ngân hàng nh có đc các gii pháp ti u trong vic qun tr
thanh khon; h tr thông tin cho NHNN trong vic tái cu trúc h thng ngân hàng.
- Là tài liu tham kho cho các nhà nghiên cu, các bn đc có quan tâm đn
lnh vc ngân hàng tài chính.

6. Cu trúc đ tài
Ngoài phn m đu, kt lun, tài liu tham kho, lun vn bao gm 3 chng:
o Chng 1: C s lý lun v qun tr thanh khon ti ngân hàng thng mi
o Chng 2: Phng pháp và kt qu nghiên cu thc trng qun tr thanh khon
o Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu qun tr thanh khon ngân hàng nh



- 7-

CHNG 1: C S LÝ LUN V QUN TR THANH KHON
TI NGÂN HÀNG THNG MI

1.1. Tng quan v Ngân hàng thng mi
1.1.1 Khái nim
Theo Lut các t chc tín dng do Quc hi nc Cng hoà xã hi ch ngha

Vit Nam, khoá X, k hp th hai thông qua vào ngày 12 tháng 12 nm 1997: “Ngân
hàng là loi hình t chc tín dng đc thc hin toàn b hot đng ngân hàng và các
hot đng khác có liên quan” (Khon 2 iu 20). Lut này còn xác đnh: “T chc tín
dng là doanh nghip đc thành lp theo quy đnh ca Lut này và các quy đnh khác
ca pháp lut đ hot đng kinh doanh tin t, làm dch v ngân hàng vi ni dung
nhn tin gi và s dng tin gi đ cp tín dng, cung ng các dch v thanh toán”
(Khon 1 iu 20) và “Hot đng ngân hàng là hot đng kinh doanh tin t và dch v
ngân hàng vi ni dung thng xuyên là nhn tin gi, s dng s tin này đ cp tín
dng và cung ng các dch v thanh toán” (Khon 7 iu 20).
Nh vy, ngân hàng thng mi là mt đnh ch tài chính trung gian quan trng
trong nn kinh t th trng. Nh h thng đnh ch tài chính trung gian này mà các
ngun tin nhàn ri nm ri rác trong xã hi s đc huy đng, tp trung li, đng thi
s vn đó đc s dng đ cp tín dng cho các t chc kinh t và cá nhân vi mc
đích phát trin kinh t xã hi.
1.1.2 c đim ca nhóm ngân hàng TMCP nh
Trên thc t các ngân hàng nh là mt tn ti khách quan vì có nhng đóng góp
không th ph nhn đc đi vi nn kinh t và có các đc đim c bn nh sau:
• Có vn điu l nh, quy mô nh, trong nghiên cu ca luân vn này các NH
có vn đi
u l nh hn 5000 t đng đc xem xét là NH nh. Vic huy
- 8-

đng vn thông qua tng vn điu l, tìm c đông chin lc trong bi cnh
hin ti đi vi NH nh là vô cùng khó khn.
• Ngân hàng nh là loi hình ngân hàng mà hot đng ch yu ca nó thc
hin đi vi các khách hàng là các doanh nghip va và nh, khách hàng cá
nhân. S lng các giao dch ca ngân hàng nh thì ln song giá tr mt giao
dch thng nh.
• Các ngân hàng nh b
hn ch trong đa dng hóa v mt đa lý, nên ch có

th gii hn phm vi hot đng trong phm vi mt tnh thành nht đnh. Tuy
nhiên, ngân hàng nh có li th trong vic tit kim chi phí phân tích thm
đnh khách hàng. Quen thuc vi môi trng kinh doanh và con ngi trong
khu vc, các ngân hàng nh thng cng nhn thc rng, do ph thuc nhiu
vào ngun vn tit kim dân c, nên h càng cn phi quan tâm cung ng
dch v tt hn.
• Ngân hàng nh thng có mc chênh lch lãi sut bình quân cao hn các
ngân hàng ln; do đó, nhìn chung, hot đng cho vay ca các ngân hàng nh
hiu qu hn.
• T l cho vay trên huy đng ca NH nh là thp hn các NH ln và mc
chung ca h thng. Kh nng huy đng vn, kh nng cho vay và th phn
ca NH nh rt thp.
• Phn ln các NH nh đu n lc vn lên, nâng cao tm vóc ca mình, đ
có th nâng cao v th trong cnh tranh và hi nhp đ không b xem là NH
nh
1.2. Khái quát v qun tr thanh khon
1.2.1. nh ngha qun tr thanh khon
Tính thanh khon d nhn ra hn đnh ngha ca nó và theo dòng lch s nó phát
trin và song hành vi s phát trin ca tin t và thay đi theo quá trình m rng tài
chính. Theo PGS. TS Trn Huy Hoàng thì thanh khon là kh nng tip cn các khon
- 9-

tài sn hoc ngun vn có th dùng đ chi tr vi chi phí hp lý ngay khi nhu cu vn
phát sinh.
Mt ngun vn đc coi là có tính thanh khon cao khi chi phí huy đng thp
và thi gian huy đng nhanh. Mt tài sn đc gi là có tính thanh khon cao khi chi
phí chuyn hóa thành tin thp và có kh nng chuyn hóa ra tin nhanh.
Mt ngân hàng có công tác QTTK tt phi đm bo các yêu cu v t l, đnh
lng ca NHNN mt cách trung thc và chính xác.
Nh vy Qun tr thanh khon là hot đng qun tr tài sn và ngun vn ca

ngân hàng nhm qun lý có hiu qu ca tính thanh khon (tính lng) ca tài sn và
danh mc cu trúc ca ngun vn. áp ng đc các nhu cu thanh toán, rút tin ca
khách hàng mt cách nhanh chóng, cng nh nhu cu vay mi ca khách hàng. Là kh
nng mà ngân hàng d dàng huy đng đc vn t th trng vi mt mc lãi sut hp
lý không quá cao.
Bn cht ca công tác QTTK trong ngân hàng có th đúc kt  hai ni dung sau:
Th nht: him khi nào ti mt thi đim tng cung bng vi tng cu thanh
khon. Do đó, ngân hàng phi thng xuyên đi phó vi tình trng thâm ht hoc
thng d thanh khon.
Th hai: thanh khon và kh nng sinh li là hai đi lng t l nghch vi
nhau. Mt tài sn có tính thanh khon càng cao thì kh nng sinh li ca nó s càng
thp và ngc li; mt ngân hàng có ngun vn có tính thanh khon cao thng có chi
phí huy đng ln (nên làm gim kh nng sinh li khi s dng đ cho vay)
Nh vy theo PGS. TS Trn Huy Hoàng thì vic QTTK là vic qun tr hai bên
ca bng cân đi k toán ca ngân hàng (Tài sn – Ngun vn). Tài sn phi có tính
lng, kh nng chuyn đi thành các tài sn khác (tin, trái phiu, c phiu). Còn ngun
vn thì phi có c cu mc linh hot, không ph thuc và an toàn, n đnh.
Qun tr thanh khon nh quá trình xây dng mt ngôi nhà cao tng mà nn
móng ca nó là s cân đi trong vic to ngun vn và s dng ngun vn. Nu cái
nn móng đó đc thit k và thi công không đt và đúng tiêu chun thì chi phí cho
- 10-

vic gii quyt hu qu ca nó đôi khi còn cao hn giá tr ca c ngôi nhà. Qun tr
thanh khon còn là vic nm bt đc quy lut bin đng vn ca ngân hàng, đc thù
riêng ca ngân hàng mình, t đó rút ra nhng kt lun thng kê đ nhm đt hiu qu
qun tr tt nht.
Qun tr thanh khon là mt ngh thut điu khin qu bóng cung cu thanh
khon trong phm vi hp ca các gii hn an toàn và hn mc cho phép. iu này đòi
hi nhà qun tr phi có nng lc và trình đ v chuyên môn hay ngh thut ca qun
tr thanh khon là cân đi phù hp đc cung cu vn trong mt gii hn ràng buc

cht ch.
1.2.2. Vai trò ca thanh khon trong h thng ngân hàng.
Thanh khon là mt thuc tính c hu ca tt c các t chc tài chính. Nó đc
sinh ra t vic s dng tin ca doanh nghip. Vi tính cht đc thù và hiu ng dây
chuyn trong h thng ngân hàng thì thanh khon đóng vai trò cc k quan trng  các
NHTM. Mt kch bn rút tin  t xy ra nu khi mt ngân hàng b mt thanh khon và
s kéo theo mt lot các ngân hàng khác cng s ri vào cnh tng t (tính lây
nhim). Mt ngân hàng có đ tài sn đ thanh toán n nhng ngân hàng đó vn ri vào
kh nng mt thanh khon do các khon đu t, cho vay không thu hi kp đ đáp ng
ngha v thanh toán n đn hn, khi đó nguy c phá sn là điu rt có th xy ra. Nu
không mun phá sn hay mt thanh khon nghiêm trng thì ngân hàng s phi chu vay
vn vi lãi sut cao gây thit hi nghiêm trng cho kt qu kinh doanh ca ngân hàng.
Hai nguyên nhân gii thích ti sao thanh khon li có ý ngha đc bit quan
trng đi vi ngân hàng. Th nht, cn phi có thanh khon đ đáp ng yêu cu vay
mi mà không phi thu hi nhng khon cho vay trong hn hoc thanh lý các khon
đu t có k hn. Th hai, cn có thanh khon đ đáp ng tt c nhng bin đng hng
ngày hay theo mùa v v nhu cu rút tin mt cách kp thi và có trt t. Do ngân hàng
thng xuyên huy đng tin gi ngn hn (vi lãi sut thp) và cho vay s tin đó vi
thi hn dài hn (lãi sut cao hn) nên ngân hàng v c bn luôn có nhu cu thanh
- 11-

khon rt ln (Trn Huy Hoàng, 2010, trang 163,187).
Trong nhng nm gn đây, tình trng thiu ht thanh khon  mc đ ln và
luôn trong trng thái cng thng  mt s ngân hàng và tr thành mt trong nhng
nguyên nhân có th đa đn phá sn đã khng đnh rng vn đ thanh khon là không
th b qua. Do đó ngày nay, công tác QTTK tr nên quan trng hn so vi trc đây
rt nhiu, bi vì mt ngân hàng có th b đóng ca nu không đáp ng đ nhu cu
thanh khon, mc dù, v mt k thut nó vn còn kh nng tr n. Hn na, nng lc
QTTK là thc đo quan trng v hiu qu tng th đ đt đn các mc tiêu dài hn ca
ngân hàng.

1.2.3. Nguyên tc qun tr thanh khon
Th nht, nhà qun lý thanh khon phi theo sát mi hot đng ca các phòng
ban liên quan ti vic huy đng và s dng vn trong ngân hàng và phi phi hp hot
đng ca phòng qun lý thanh khon vi các phòng đó.Ví d khi phòng tín dng cp
mt hn mc tín dng mi cho khách hàng, nhà qun lý thanh khon phi chun b cho
kh nng rút vn t hn mc này.Hoc nu nh b phn theo dõi tin gi tit kim và
kì hn d tính s bán đc mt s chng ch tin gi giá tr ln trong vài ngày ti,
thông tin này phi đc chuyn ngay cho phòng qun lý thanh khon.
Th hai, ngi qun lý thanh khon cn phi bit trc khi nào và  đâu nhng
khách hàng vay vn ln nht và nhng ngi gi tin ln nht s rút vn hay gi thêm
tin. iu này cho phép nhà qun lý có th lp k hoch trc đ đi phó hiu qu hn
vi s xut hin ca trng thái thâm ht và thng d thanh khon.
Th ba, nhà qun lý thanh khon cn phi hp vi cán b qun lý cp cao, hi
đng qun tr đ đm bo rng mc tiêu và nhng u tiên cho vn đ thanh khon là rõ
ràng. Trong nhng nm gn đây, trng thái thanh khon ca ngân hàng luôn đc u
tiên hàng đu trong quá trình phân b vn. Rõ ràng ngân hàng không th qun lý đc
các ngun vn (ch yu là tin gi) vì vic có gi tin hay không là hoàn toàn do công
chúng quyt đnh. Tuy nhiên ngân hàng có th qun lý vic s dng vn. Thêm vào đó
- 12-

ngân hàng phi duy trì mt t l d tr bt buc ti NHNN đ đáp ng nhu cu thanh
khon. Và bi vì ngân hàng luôn phi sn sàng đáp ng yêu cu rút vn nên qun lý
thanh khon và vic đu t mt phn hp lý vn vào tài sn thanh khon luôn đc
ngân hàng đt u tiên hàng đu. Ngày nay, qun tr thanh khon có vai trò h tr quan
trng đi vi nhng hot đng c bn ca ngân hàng là cho vay và cung cp các dch
v thu phí khác. Ngân hàng có th thc hin các khon cho vay có lãi và phòng qun lý
thanh khon s có nhim v tìm ngun tài tr.
Th t, nhu cu và quyt đnh v thanh khon phi đc nghiên cu không
ngng nhm tránh tình trng thng d hay thâm ht thanh khon. Thng d thanh
khon tc là không đu t phn vn tng thêm s làm gim thu nhp ca ngân hàng.

Trong khi đó, thâm ht thanh khon buc ngân hàng phi đi phó nhanh chóng nhm
tránh tình trng khn cp theo đó ngân hàng phi bán tài sn hay vn đ đáp ng nhu
cu thanh khon và kt qu là to cho NH nhng tn tht ln.
1.2.4. Các mc tiêu c bn ca qun tr thanh khon.
QTTK bao gm hai mc tiêu c bn, luôn luôn t l nghch vi nhau, không hoàn
toàn song hành vi nhau trên phng din lý thuyt. Vì mun có thanh khon tt thì chi
phí đ duy trì thanh kho
n cao dn đn gim li nhun so vi s duy trì t l thanh khon
thp hay di mc an toàn cho phép. Thanh khon và li nhun là mt giao dch đánh
đi, hy sinh ln nhau, tuy nhiên giá tr ca thanh khon mang li chc chn và cao hn
nhng cái mà có th coi nh mt đi trc mt. Bên cnh đó còn có mt mc tiêu th ba.
ó là mc tiêu v xã hi.
1.2.4.1. Mc tiêu thanh khon nhm đm bo an toàn trong hot đng kinh
doanh.
Vi mc tiêu này ca QTTK là nhà qun tr phi đa thc đo s an toàn, n
đnh trong kinh doanh lên hàng đu đ đm bo hot đng ca ngân hàng. Chính điu
này s là kim ch nam, là hoa tiêu cho mi quyt đnh hoch đnh dòng tin và phân b
- 13-

dòng tin, không vì li nhun nh mà đánh đi mc tiêu an toàn ca mình. Vi mc
tiêu này thì nhà QTTK phi bit làm th nào đ đm bo đc các yêu cu, trách
nhim, ngha v tài chính s đn hn trong tng lai và kh nng đáp ng ngha v đó
tt nht.
Chng hn trong mc tiêu an toàn hot đng thì nu mt giao dch cho vay có t
l li nhun cao nhng đánh giá kh nng tr n ca đi tác vào ngày đn hn thp,
hay lch s giao dch ca đi tác không tt thì ngân hàng không u tiên giao dch vi
đi tác này mà s giao dch vi mt đi tác mà đ tin cy và h s tín nhim cao hn
tt nhiên thì lúc này li nhun s thp hn.
Trong mc tiêu đm bo an toàn cho hot đng kinh doanh này có mt ch tiêu
khá là quan trng khi mà đm bo thanh khon là vic phi đm bo đ s tin gi duy

trì DTBB ti NHNN. Khon tin gi này đáp ng yêu cu duy trì DTBB và là s tin
sn có đ sn sàng đáp ng bt c nhu cu rút vn nào ca khách hàng.
1.2.4.2. Mc tiêu li nhun.
ây là mc tiêu th hai trong QTTK. Ngoài vic đm bo an toàn thanh khon
cho h thng thì mt mc tiêu khác là gia tng li nhun t lnh vc QTTK này. Vic
duy trì m
t trng thái tha thanh khon s làm cho chi phí ngân hàng gia tng (gim li
nhun) hay vic đ thiu ht thanh khon dn đn chi phí gia tng khi có các bin đng
v ngun vn xy ra. Vy mc tiêu li nhun này nh là mt bc dung hoà đ va đt
đc trng thái thanh khon ti u và va góp phn gia tng li nhun, đem li li
nhun cho ngân hàng.
Chng hn khi xem xét c cu ngun vn và s dng vn ta nhn thy nu huy
đng vn k hn 6 tháng mà ngun cho vay ra là mt nm vi chênh lch lãi sut là 2%
thì t l này thot đu khá tt nhng phát sinh ri ro. Nu vay mt nm cho vay mt
nm thì chênh lch lãi sut lúc này ch còn 1,2%. Theo nguyên tc li nhun thì s
chn phng án mt, còn theo nguyên tc đm bo an toàn hot đng tránh ri ro thì
chn phng án hai.
- 14-

Nh vy, thanh khon và li nhun là hai đi lng có mc tiêu khác nhau, t
l nghch v li ích vi nhau, tuy nhiên nu xem xét mt cách chi tit và công bng thì
không phi thanh khon và li nhun trái ngc nhau mà thanh khon giúp cho li
nhun tt hn. Thanh khon phi là u tiên hàng đu, khi có thanh khon thì nhng li
nhun đã thu đc mi đm bo tn ti nu không thì vic to li thanh khon khi đã
mt càng làm cho nhng khon li nhun đã kim đc mt đi. Tip cn  khía cnh
này thì s giúp cho các nhà lãnh đo, ngi qun tr không b mc tiêu li nhun dn
li đ đa ra nhng chính sách, chin lc kinh doanh mà ch chú trng đn li nhun.
Tóm li là: “Thanh khon và li nhun là hai đi lng đi lp nhng thng
nht vi nhau. Thanh khon h tr đc lc cho li nhun và li nhun cng h tr cho
thanh khon”, thanh khon giúp cho li nhun mà ngân hàng kim đc không b tn

tht khi có các bin c bt li xy ra.
1.2.4.3. Mc tiêu vì s an toàn ca h thng và gii quyt nhu cu tín dng
cho s phát trin kinh t - xã hi.
Ngoài hai mc tiêu c bn trên thì QTTK còn có mt mc tiêu na là vì s an
toàn ca h
 thng ngân hàng. S n đnh thanh khon ca ngân hàng chính là si dây
liên kt đc bit gia các ngân hàng giúp cho s n đnh ca toàn h thng vì khi có
mt ngân hàng b mt thanh khon thì có th kéo theo hàng lot các ngân hàng khác b
nh hng. S n đnh ca các ngân hàng đc đm bo khi mà thanh khon ca tt c
các ngân hàng đu tt.
Ngoài ra, thanh khon tt còn đáp ng đc nhu cu vay vn ca nn kinh t
nhm phc v tt nhu cu phát trin kinh t - xã hi.  mc tiêu này nh là kt qu
sinh ra t các mc tiêu  trên. Thanh khon tt ca các ngân hàng còn giúp cho giá vn
hay chi phí vay vn ca xã hi n đnh, hp lý. Nu ngân hàng không có thanh khon
tt thì lãi sut cho vay ca ngân hàng s cao, chi phí đu vào cao dn đn phúc li toàn
xã hi s b gim. Ngoài ra nh vic ngân hàng b mt thanh khon dn đn phá sn thì
nhng khon tin gi mà ngi dân-ngi gi tin, nhà đu t đã đa tin vào ngân
- 15-

hàng s b mt.
1.2.5. nh hng ca thanh khon lên h thng tài chính và nn kinh t
Hu qu ca cuc khng hong tài chính va qua đã cnh báo cho chúng ta s
nh hng ca vic mt thanh khon và tm nh hng ca thanh khon lên h thng
tài chính và toàn b nn kinh t nh th nào.
i vi nn kinh t Vit Nam thì h thng ngân hàng đóng vai trò cc k
quan
trng. Ngân hàng luôn nm trong tay “siêu quyn lc”, sc kho ca h thng ngân
hàng là mt trong nhng quan tâm hàng đu ca chính ph trong các chính sách v
kinh t v mô ca mình.
Mt khi thanh khon ca mt ngân hàng có vn đ thì nó s nh vt du loang,

s lan rt nhanh cng vi s lan to ca thông tin hin nay thì hu qu nó rt khó
lng. S khng hong tâm lý by đàn và hiu ng “tác đng lây nhim” luôn luôn xy
ra và bn đng hành vi h thng ngân hàng, th trng chng khoán, bt đng sn. Do
vy thanh khon trong h thng ngân hàng rt quan trng cho s bình n và phát trin
ca mt quc gia. Các cuc khng hong tài chính th gii cng thng bt đu t mt
ngân hàng ri lan ra trên din rng. (khng hong 2008).
Khi thanh khon ca h thng ngân hàng có vn đ s nh hng đn h thng
tài chính ca quc gia, nh hng đn mi lnh vc trong xã hi t th trng chng
khoán đn th trng bt đng sn, th trng lao đng, nh hng đn tin gi ca
ngi dân… nh hng đn tình hình tín dng cho nn kinh t… Tt c nhng điu
này s tàn phá th trng tài chính, nh hng trc tip đn các thành phn tham gia
trong th trng, nhng ngi dân và toàn b xã hi.
1.3. Ni dung qun tr thanh khon
1.3.1. Xác đnh cu thanh khon
Cu thanh khon là nhu cu v vn kh dng phát sinh ch yu t hai ngun
chính là nhu cu rút tin và nhu cu vay tin ca khách hàng. Ngoài ra, các khon vay