B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
INH TH THU HIN
NGHIÊN CU CÁC NHÂN T NH HNG
N CU TRÚC TÀI CHÍNH CA CÁC CÔNG TY
NIÊM YT NGÀNH CH BIN THC PHM
TRÊN SÀN HOSE
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc:
PGS.TS TRN TH THÙY LINH
TP. H CHÍ MINH, NM 2012
LI CM N
Li đu tiên tôi xin chân thành cm n Cô Trn Th Thu Linh đã tn tình
hng dn, ch bo, góp ý và đng viên tôi trong sut quá trình thc hin lun
vn tt nghip này.
Tôi cng xin chân thành cm n đn Quý Thy, Cô nhng ngi đã tn tình
truyn đt kin thc cho tôi trong ba nm hc cao hc.
Tôi cng xin gi li cm n đn các anh ch, bn bè lp tài chính doanh
nghip đêm 1 đã góp ý cho tôi trong sut quá trình thc hin lun vn này.
Cui cùng, tôi cng xin gi li cm n đn gia đình tôi, nhng ngi thân
luôn luôn h tr và thng xuyên đng viên tôi trong sut quá trình hc tp
và hoàn thành lun vn tt nghip này.
Ngi thc hin
inh Th Thu Hin
Tôi xin cam
đoan lun vn “Phân tích các nhân t nh hng đn cu trúc tài
chính ca các công ty niêm yt ngành ch bin thc phm trên sàn HOSE”, đc
thc hin di s hng dn ca PGS.TS Trn Th Thùy Linh là công trình nghiên
cu nghiêm túc và đc đu t k lng ca tôi. Các s liu trong lun vn là hoàn
toàn trung thc và đáng tin cy.
Tác gi
inh Th Thu Hin
LI CAM OAN
Trang
DANH MC BNG BIU VÀ HÌNH V i
DANH MC VIT TT ii
TÓM TT iii
CHNG 1: TNG QUAN V TÀI 1
1.1Gii thiu 1
1.2 Tng quan các nghiên cu trc đây 2
1.3 Mc tiêu nghiên cu 3
1.4i tng, phm vi và phng pháp nghiên cu 4
1.4.1 i tng và phm vinghiên cu 4
1.4.2 Phng pháp nghiên cu 4
1.5 im mi ca đ tài 4
1.6 Kt cu ca đ tài nghiên cu 5
CHNG 2: TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY 6
2.1 Nhng nghiên cu thc nghim v cu trúc vn trên th gii 6
2.1.1 Nghiên cu thc nghim ti Anh 6
2.1.2 Nghiên cu thc nhim ti Srilanka 7
2.1.3 Nghiên cu thc nghim ti Pakistan 9
2.2.4 Nhng nghiên cu thc nghim khác trên th gii 11
2.1.5 Nghiên cu thc nghim ti Vit Nam 12
2.2 Các nhân t nh hng ti cu trúc tài chính 14
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 21
3.1 Phng pháp nghiên cu 21
3.1.1 Quy trình nghiên cu cu trúc tài chính 21
3.1.2 Mô hình nghiên cu 22
3.2 Phng pháp đnh lng 23
3.2.1 Phng pháp bình phng nh nht thông thng - OLS 24
3.2.2 Phng pháp mô hình tác đng c đnh – FEM 24
3.2.3 Mô hình tác đng ngu nhiên – REM 25
MC LC
CHNG 4: KT QU KIM NH 27
4.1 Phân tích các t s đòn by tài chính ngành Ch bin thc phm: 27
4.1.1 T l n trên vn ch s hu 27
4.1.2 Ch tiêu đánh giá hiu qu s dng đòn by tài chính 29
4.2 Phng pháp kim đnh mô hình 31
4.2.1 Kim đnh Hausman 31
4.2.2 Kim đnh Breusch và Pagan Lagrangian 32
4.2.3 Kim đnhphng pháp OLS và FEM 33
4.3 Xây dng mô hình hi quy 33
4.3.1Phân tích thng kê mô t 34
4.3.2 c lng tng th 35
4.3.3Kim đnh mô hình 36
4.3.4Kim tra gi đnh ca mô hình 40
4.4 Kt qu hi quy 43
4.4.1 Tính thanh khon(Liquidity) 45
4.4.2 Tm chn thu t khu hao (NDTS) 46
4.4.3 Quy mô công ty (Size) 46
4.4.4 Tài sn hu hình (Tangible) 47
5.1 Kt lun 49
5.2 Hn ch nghiên cu 50
5.3 Hng nghiên cu tip theo 51
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
i
DANH MC BNG BIU VÀ HÌNH V
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
Bng 2.2Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
Bng 2.3 Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
Bng 2.4 Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
Bng 2.5 Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn cu trúc tài chính
Bng 2.6Các gi thit v mi tng quan gia đòn by tài chính và các nhân t nh
hng
Bng 4.1 T s đòn by tài chính toàn ngành ch bin thc phm
Bng 4.2 Biu đ đòn by tài chính toàn ngành ch bin thc phm
Bng 4.3 Bng phân tích kh nng sinh li ca ngành ch bin thc phm
Bng 4.4 Kim đnh mô t Hausman
Bng 4.5 Kim đnh Breusch và Pagan Lagrangian
Bng 4.6 Mô t thng kê ca bin ph thuc và bin đc lp
Bng 4.7 Kt qu kim tra đa cng tuyn
Bng 4.8 Kt qu kim tra t tng quan nhiu ca mô hình
Bng 4.9 Kt qu kim tra phng sai nhiu thay đi ca mô hình
Bng 4.10 K vng và kt qu thc nghim tng quan gia bin ph thuc và bin
đc lp
Bng 4.11 Tng hp các nhân t tác đng đn cu trúc tài chính ngành ch bin
thc phm niêm yt trên sàn HOSE
Bng 4.12 Kt qu hi quy ca Tính thanh khon
Bng 4.13 Kt qu hi quy ca Tm chn thu t khu hao
Bng 4.14 Kt qu hi quy ca Quy mô công ty
Bng 4.15 Kt qu hi quy ca Tài sn hu hình
DANH MC HÌNH V
Hình 4.1 Biu đ đòn by tài chính toàn ngành ch bin thc phm
Hình 4.2 Kh nng sinh li ca ngành ch bin thc phm
ii
DANH MC VIT TT
FEM: Mô hình nh hng c đnh (Fixed Effects Model)
REM: Mô hình nh hng ngu nhiên (Random Effects Model)
OLS: Ordinal Least Square (Bình phng tuyn tính nh nht)
CTV: Cu trúc vn
CTTC: Cu trúc tài tài chính
GROW: Tng trng công ty (Growth)
LIQ: Tính thanh khon (Liquidity)
NDTS: Tm chn thu phi n (None-debt tax shields)
PROF: Li nhun công ty (Profit)
RISK: Ri ro kinh doanh (Operating Risk)
ROA: T sut sinh li ca tài sn (Return on Total Asset)
ROE: T sut sinh li ca vn ch s hu (Return on Equity)
SIZE: Quy mô doanh nghip (Business Size)
TAX: Thu thu nhp doanh nghip (corporate income tax)
TANG: Tài sn hu hình (tangible assets)
UNI: c đim riêng ca sn phm (Uniqueness)
HOSE: Th trng chng khoán TP. H Chí Minh
HNX: Th trng chng khoán TP. Hà Ni
iii
TÓM TT
Kim đnh các nhân t nh hng đn cu trúc tài chính có vai trò quan trng
trong nhim v qun tr tài chính doanh nghip.Vì vy, nghiên cu các nhân t nh
hng đn cu trúc tài chính ca các Công ty ngành ch bin thc phm niêm yt
trên sàn HOSE nhm hng đn mc tiêu ti đa hóa giá tr doanh nghip.Nghiên
cu này s dng s liu t báo cáo tài chính ca 43 Công ty ngành ch bin thc
phm niêm yt trên sàn HOSE trong khong thi gian t 2007-2011.Bài nghiên cu
ng dng theo nghiên cu ca Zehra Reimoo (2008), B.Prahalathan (2010),
Nadeem A.S và Z.Wang (2011). Vi mô hình c lng dành riêng cho d liu
bng: phng pháp bình phng bé nht, mô hình tng quan c đnh và mô hình
tng quan ngu nhiên. Nghiên cu đã ch ra các nhân t nh hng đn cu trúc
tài chính bao gm: tính thanh khon, quy mô công ty, tài sn hu hình và tm chn
thu t khu hao. Cui cùng, kt qu bài nghiên cu cho thy tính thanh khon tm
chn thu t khu hao có quan h ngc chiu, quy mô công ty và tài sn hu hình
có quan h đng bin vi tng n; tính thanh khon có quan h ngc chiu, quy
mô công ty và tài sn hu hình có quan h đng bin vi n dài hn; tính thanh
khon, tm chn thu t khu hao, quy mô công ty và tài sn hu hình có quan h
ngc chiu vi n ngn hn.
T khóa
: cu trúc tài chính, Phng pháp OLS, Mô hình FEM và Mô hình REM.
1
CHNG 1: TNG QUAN V TÀI
1.1 Gii thiu
Mt trong nhng vn đ quan trng mà các nhà qun tr tài chính doanh nghip
rt
quan tâm là nên xây dng cho doanh nghip mình mt cu trúc vn nh th
nào.Trong đó, cu trúc tài chính là quan h t l gia n và vn ch s hu nhm
phc v cho quá trình tài tr ca doanh nghip. Xác đnh cu trúc tài chính cho
doanh nghip là vn đ quan trng không ch đi vi nhà qun tr mà còn đi vi
các nhà hot đnh tài chính nhm xây dng chính sách n tài tr hp lý nht va
đm bo kh nng thanh khon va tn dng hiu ng tích cc ca đòn cân n nâng
cao giá tr doanh nghip. ây cng là mt đ tài thú v và không kém phn phc tp
trong nghiên cu lý lun ln trong áp dng thc tin.
Trên th gii, trong thp k va qua đã xut hin nhng nghiên cu v đ tài cu
trúc vn và các nhân t nh hng đn cu trúc vn. Mt trong nhng nghiên cu
này là ca Zehra Reimoo (2008) nghiên cu các công ty niêm yt ti Anh,
B.Prahalathan (2010) và Nadeem A.S và Z.Wang (2011) nghiên cu các nhân t
nh hng đn cu trúc vn ngành sn xut ch to niêm yt ln lt ti Srilanka và
Pakistan. Nhìn chung, đi vi các nc phát trin nh M, Nht, EU… cng nh
các nc đang phát trin nh Vit Nam, vn đ áp dng cu trúc tài chính và các
nhân t nh hng đn cu trúc tài chính doanh nghip là mt vn đ đáng quan
tâm, tuy nhiên kt qu nghiên cu thc nghim thng không đng nht tùy theo
phm vi nghiên cu và cách thc c lng các bin. c bit vn cha có nghiên
cu nào nghiên cu v các nhân t nh hng đn cu trúc tài chính ngành Ch bin
thc phm ti th trng chng khoán Vit Nam; và cng theo s liu tác gi thu
thp đc t các báo cáo tài chính ca các công ty niêm yt ngành ch bin thc
phm thì đn gn 78% là n ngn hn và còn li là n dài hn trong khon mc n
phi tr.Chính vì th, đ tài “Nghiên cu các nhân t nh hng đn cu trúc tài
chính ca các công ty niêm yt ngành ch bin thc phm trên sàn HOSE” đã
đc chn đ thc hin.
2
1.2Tng quan các nghiên cu trc đây
Các quyt đnh liên quan đn cu trúc tài chính là mt yêu cu bt buc vi mi t
chc kinh doanh.Mt trong nhng hình thc qun lý kinh doanh t các công ty ca
các nhà qun tr là làm sao cho c cu tài chính ca công ty đt ti đa hóa. Tuy
nhiên, ti đa hóa giá tr doanh nghip cng không phi là mt công vic d dàng bi
vì nó liên quan đn vic la chn n và vn c phn nhm cân bng gia li ích và
chi phí khác nhau. Mt quyt đnh tài chính sai có th dn đn kit qu tài chính và
cui cùng là phá sn công ty. Mi quan h gia cu trúc tài vn và giá tr doanh
nghip đã đc nhiu nghiên cu thc hin trong thi gian qua nhm giúp hiu
đc mt s hành vi tài chính ca các công ty cng nh trong vic xác đnh các
nhân t nh hng đn cu trúc tài chính.
Theo lý thuyt trt t phân hng thì các công ty u tiên cho các hình thc tài chính
khác nhau nh hng đn chi phí s dng vn ca h.Mt công ty có nhu cu v tài
chính thì đu tiên s s dng li nhun gi li, sau đó là đn gia tng n và cui
cùng là phát hành c phiu ra bên ngoài. Th t này phn ánh mi quan h ca công
ty vi các nhà cung cp vn, thông tin bt cân xng(Hall, Hutchinson và Michaelas,
1999).
Phn ln các nghiên cu gn đây đã s dng tài liu các yu t quyt đnh cu trúc
vn ca các tác gi đã tp trung so sánh các nhân t quc gia.Ví d, Rajan và
Zingales (1995) đã phân tích các quyt đnh tài chính ca các công ty công ca các
nc G-7; Booth et al(2001) phân tích cu trúc vn ca các doanh nghip ti 10
ncphát trin Deesomsak, Paudyal, Pesccetto (2004) góp phn vào nghiên cu cu
trúc vn bng cách nghiên cu các yu t quyt đnh cu trúc vn ca các công ty
hot đng trong khu vc Châu Á Thái Bình Dng (Thái Lan, Malaysia Singapore
và Úc) và gn đây De Jong, Kabir và Nguyn (2008) phân tích vai trò ca các yu
t tng công ty c th và tng quc gia c th trong vic la chn đòn by ca các
công ty 42 quc gia.
3
Nghiên cu ca Maslis (1983) cho thy giá c phiu có tng quan thun (dng)
vi mc đ tài tr, cng nh là mi liên h gia hiu qu hot đng DN vi c cu
vn. Trong khong t 0,23 đn 0,45 là t l nhiu qu tác đng đn hiu qu hot
đng DN. Ti u hóa đc t l này s có li cho DN.
Nghiên cu ca Wei Xu (2005) đã ch ra có mi liên h vng chc v hiu qu hot
đng ca doanh nghip (đo lng bng ROE) vi c cu tài chính: (1) hiu qu hot
đng ca doanh nghip có mi liên h cùng chiu vi t l n; (2) khi t l n nm
trong khong 24,52% ti 51,13% thì hiu qu hot đng có mi quan h theo
phng trình bc hai và bc ba vi t l n.
Nm 2007, nghiên cu ca Margaritis v mi quan h gia c cu vn và hiu qu
hot đng kinh doanh ca doanh nghip cho thy hiu qu hot đng kinh doanh
ca doanh nghip nh hng đn c cu vn, và ngc li c cu vn cng tác đng
đn hiu qu hot đng ca doanh nghip.
Cui cùng Nghiên cu ca Rami Zeitun (2007) cng cho thy đc c cu vn có
tác đng hiu qu hot đng ca doanh nghip khi đo lng theo k toán và theo ch
s th trng. T l n ngn hn có tác đng dng đn hiu qu theo hot đng th
trng ca doanh nghip.
Tóm li, các nghiên cu trc đó cng cho thy cu trúc tài chính có tác đng đn
hiu qu hot đng ca doanh nghip.
1.3 Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu ca bài nghiên cu là nghiên cuthc tin các nhân t nh hng đn cu
trúc tài chính ca các công ty ngành ch bin thc phm niêm yt trên sàn HOSE.
Bên cnh đó, nghiên cu này không ch nghiên cu v t l tng n và mà còn
nghiên cu làm rõ đn tác đng đn t l n dài hn và ngn hn, do đc đim ca
ngành ch yu là s dng n ngn hn. T đó, đa ra các đ xut xây dng cu trúc
tài chính cho các công ty ngành ch bin thc phm niêm yt trên sàn HOSE.
4
Câu hi nghiên cu:
Nhng nhân t nào s tác đng đn cu trúc tài chính ca công ty nhm làm
tng thu nhp cho các ch s hu, gia tng giá tr công ty?
Nhng nhân t này có mc đ tác đng nh th nào đn quyt đnh tài tr
ca công ty (t l đòn by ca công ty) trong điu kin kinh t Vit Nam?
Các công ty ngành ch bin thc phm nên quan tâm đn nhng nhân t nào
và vi mc đ bao nhiêu trong quyt đnh cu trúc tài chính?
1.4 i tng, phm vivà phng pháp nghiên cu
1.4.1 i tng và phm vinghiên cu
i tng nghiên cu:Các Công ty niêm yt Ngành Ch bin Thc phm ti S
giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh gm 43 công ty.
Phm vi nghiên cu: s liu tác gi chn kho sát là s liu báo cáo tài chính đã
đc kim toán t nm 2007 đn 2011.
1.4.2 Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu ca đ tài s dng kt hp phân tích đnh tính và đnh
lng. Dùng mô hình hi qui kim đnh các nhân t nh đn cu trúc tài chính, qua
đó đ thy đc nhng nhân t nào nh hng đn cu trúc tài chính, mc đ nh
hng nh th nào trên c s phân tích các kt qu nghiên cu ca các lý thuyt v
cu trúc tài chính và các nghiên cu thc nghim đã thc hin các c khác trên
th gii.
1.5 im mi ca đ tài
Bng ba mô hình OLS, FEM và REM tác gi đã chn ra mô hình phù hp nht đ
nghiên cu, cng nh phân tích và xác đnh rõ đc mi tng quan gia các nhân
tnh hng đn cu tài chính ca Công ty Ngành Ch bin Thc phm niêm yt
trên sàn HOSE khi có s thay đi theo s phát trin kinh t và nhu cu s dng n
vay. Ngoài ra, nhng yêu cu đi vi cu trúc tài chính cng đc nghiên cu
không ch là nhng nhân t nh hng mà còn vic đánh giá tính hiu qu ca cu
trúc tài chính thông qua các ý ngha thng kê ca nghiên cu đnh lng.Do vy,
điu này s giúpcho các nhà qun tr da vào điu kin c th Ngành Ch bin Thc
phm Vit Nam có thêm c s đ thit lp mt cu tài chính ti u.
5
1.6 Kt cu ca đ tài nghiên cu
Kt cu ca đ tài gm có 5 chng:
CHNG 1: Tng quan v đ tài
CHNG 2: Tng quan các nghiên cu trc đây
CHNG 3: Phng pháp nghiên cu
CHNG 4: Kt qu kim đnh
CHNG 5: Kt lun và các gi ý hoàn thin cu trúc tài chính ca các Cty niêm
yt ngành ch bin thc phm trên sàn HOSE
6
CHNG 2: TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY
2.1Nhng nghiên cu thc nghim v cu trúc vn trên th gii
V lý thuyt, cu trúc tài chính hin đi da trên nhng gi đnh ln đu tiên đc
đa ra bi Modigliani và Miller (1958).T đó, mt s lý thuyt v cu trúc tài chính
gii thích cho s khác bit trong vic la chn cu trúc tài chính ca doanh nghip
đc phát trin. Trong đó, đáng chú ý nht là 2 lý thuyt lý gii thích mi quan h
gia cu trúc tài chính và giá tr doanh nghip, bao gm: lý thuyt v đánh đi và lý
thuyt v trt t phân hng.
Tác gi s trình bày mt s kt qu nghiên cu liên quan đn d liu ca các Công
ty Anh, Pakistan, Srilanka, mt s nc trên th gii và ti Vit Nam. Ba nc
đc chn làm c s đ tin hành nghiên cu sâu hn.
2.1.1 Nghiên cu thc nghim ti Anh
Nm 2008, Zehra Reimoo thc hin nghiên cu “Nhng nhân t nh hng đn
cu trúc vn: nghiên cu ti nc Anh”. Bài nghiên cu này kim tra các nhân t
mang tính cht quyt đnh đn cu trúc vn ca 173 Công ty niêm yt trên sàn
chng khoán UK niêm yt t nm 1998-2007 c lng bng 3 mô hình: Phng
pháp bình phng nh nht (OLS), Mô hình nh hng ngu nhiên (REM) và Mô
hình nh hng c đnh (FEM). Bng các phng pháp kim đnh Hausman,
Bresch và Pagan Lagragian đ chn ra mô hình phù hp, cui cùng tác gi đã s
dng mô hình OLS cho bài nghiên cu.
Theo bài nghiên cu, có ba bin ph thuc bao gm T trng n phi tr, T trng
n dài hn và T trng n ngn hn; by bin đc lp tác đng đn cu trúc vn:
quy mô (Size), c hi tng trng (Grow), tm chn thu phi n (Ndts), li nhun
(Profit), tài sn hu hình (Tang), kh nng thanh khon (Liquid), tính đc
nht(Uni).
Mô hình hi quy các nhân t nh hng đn đòn by tài chính theo mô hình OLS:
DR
it
=
0
+
1
Size
it
+
2
Grow
it
+
3
Ndts
it
+
4
Tang
it
+
5
Profit
it
+
6
Liquid
it
+
7
Uni
it
+
it
(2.1)
(Trong đó: i kí hiu là công ty, t ký hiu là thi gian)
7
Kt qu nghiên cu ch ra đi vi nhng công ty ln mà cu trúc vn da ch yu
vào các khon n dài hn thì c hi phát trin s t l nghch vi mc đ vay
n.Hin nay, nhng công ty Anh Quc có kh nng thanh khon tt và có kh nng
sinh li t ngun vn ni ti ca nó đang có xu hng s dng nhng khon vay
dài hn.Cui cùng, vic nghiên cu cng ch ra rng s dng n nh mt công c
gim thu cng là mt trong nhng yu t có nh hng đn cu trúc vn ca
doanh nghip.
Bng 2.1 – Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
Y
u t
nh
hng
Grow
Size
Ndts
Tang
Profit
Liquid
Uni
Cách tính
Doanh thu
t
-
Doanh
thut-1/(Tng tài
sn
t
- Tng tài sn
t-
1)
Log(Doanh
thu)
Chi phí
khu
hao/Tng
tài sn
Tài s
n
c đnh
thun/
Tng tài
sn
EBIT/
Tng
tài sn
Tài s
n
ngn
hn/T
ng n
ngn
hn
Giá v
n
hàng
bán/
Doanh
thu
thun
K
vng
tng
quan
+/- + - + +/- +/- -
K
t qu nghi
ên c
u vi mc ý ngha 1%, 5% v
à 10%
TEV
-
+
+
-
-
LTEV
+
+
-
STEV
-
+
+
-
+
-
-
Ngun: Zehra Reimoo (2008), “Determinants of capital structure: Evidence from UK”,
University of Nottingham
2.1.2 Nghiên cu thc nhim ti Srilanka
Vi mt cách nhìn khác, tác gi B.Prahalathan, Dept. of Commerce & Financial
Management, University of Kelaniya, SriLanka (2010) thc hin nghiên cu: “Các
nhân t ca cu trúc vn: Phân tích thc nhim các công ty ngành sn xut ch
to niêm yt trên th trng chng khoán Colombo ti Sirilanka”.
8
Bài nghiên cu nhm đt đc s hiu bit sâu sc hn v nhng nhân t nh
hng đn c th ngành sn xut ch tao. Trong bài nghiên cu này, tác gi đã s
dng s liu ca 17 Công ty sn xut ch to niêm yt trên th trng chng khoán
Colombo Srilanka trong giai đon 2003-2007 và vi 5 nhân t đ thit lp cu
trúc vn cho các Công ty trên.
Tác gi s dng phng pháp bình phng bé nht OLS làm c s đ kim đnh
cho bài nghiên cu và mt vài sa đi đ gii thích cho d liu b thiu khi la chn
các công ty. Bài nghiên cu bao gm ba bin ph thuc: t l n dài hn, t l n
ngn hn và tng n phi tr; và nm bin đc lp cng đ vn (capital intensity:
CAPINT), tài sn hu hình (tangibility: TANG), li nhun (profitility: PROF), quy
mô công ty (firm size: FSIZE), tm chn thu t khu hao (non-debt tax shield:
NTDS). Da vào ba bin ph thuc tác gi đã thit lp ba mô hình đ đánh giá các
nhân t ca cu trúc vn.
LTDR =
0
+
1
CAPINT+
2
TANG +
3
ATO +
4
PROF +
5
FSIZE +
6
NDTS
+
7
CVA +(2.2)
STDR =
0
+
1
CAPINT+
2
TANG +
3
ATO +
4
PROF +
5
FSIZE +
6
NDTS
+
7
CVA +(2.3)
TDR =
0
+
1
CAPINT+
2
TANG +
3
ATO +
4
PROF +
5
FSIZE +
6
NDTS
+
7
CVA +(2.4)
Trong đó:
0: hng s : sai s
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7: h s hi quy ca các bin
Kt qu cho thy:
Vi tng n: bn bin gii thích có ý ngha thng kê, ch riêng ngoi tr bin
cng đ vn. S tng quan ca bn bin này vi bin ph thuc thì phù
hp vi nhng k vng ca tác gi.
Vi n dài hn - da vào kt qu nghiên cu có ba bin phù hp vi k
vng: quy mô công ty và tm chn thu t khu hao nghch bin vi n dài
hn; và tài sn hu hình nh hng đng bin vi bin ph thuc.
9
Vi n ngn hn: ba bin gii thích có ý ngha thng kê. ó là: cng đ
vn, quy mô công ty và li nhun có quan h nghch bin vi n ngn hn.
Bng 2.2 – Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
Y
u t nh
hng
Capint
Size
Ndts
Tang
Profit
Cách tính
T
ng t
ài s
n
/
Doanh thu
Log(Do
anh
thu)
Thu nh
p sau l
ãi vay
và thu/0.5/Tng tài
sn
Tài s
n c đnh
thun/ Tng tài
sn
EBIT
/
Tng
tài sn
K
vng t
ng
quan
+/- - - +/- -
K
t qu nghi
ên c
u vi mc ý ngha 1%, 5% v
à 10%
TEV
+
-
+
-
LTEV
-
-
+
STEV
-
-
-
Ngun: B.Prahalathan (2010) “The Determinants of Capital Structure: An
empirical Analysis of Listed Manufacturing Companies in Colombo Stock
Exchange Market in SriLanka”University of Kelaniya, SriLanka
2.1.3Nghiên cu thc nghim ti Pakistan
K tha thành qu nghiên cu caB.Prahalathan (2010), nm 2011Nadeem A.S&
Z.Wang thc hin nghiên cu “Các nhân t nh hng dn cu trúc vn ca ngành
công nghip sn xut ti Pakistan”.
Mc tiêu ca bài nghiên cu này là phát hin các nhân t nh hng đn ngành
công nghip sn xut ti Pakista.Tác gi cng đã s dng d liu ca các công ty
niêm yt ngành sn xut ch to ca Pakistan trong thi k 2003-2007 gm 160
công ty niêm yt trên th trng chng khoán Karachi.
Phng pháp nghiên cu ca nhóm tác gi này là s dng d liu bng tc là kt
hp d liu chéo và d liu thi gian. c tính kh nng nh hng ca các bin
gii thích lên đòn by tài chính, nhóm tác gi đ s dng ba mô hình OLS, FEM và
REM. Sau đó tác gi cng đã s dng kim đnh Hausman (1978) đ tìm ra mô
hình phù hp nht: mô hình FEM hay REM. Ba mô hình c tính – OLS, FEM và
REM ln lt nh sau:
10
DR
it
=
0
+
1
PROF
it
+
2
SIZE
it
+
3
NDTS
it
+
4
TANG
it
+
5
GROW
it
+
6
EVOL
it
+
7
LIQ
it
+
it
(2.2)
DR
it
=
0
+
1
PROF
it
+
2
SIZE
it
+
3
NDTS
it
+
4
TANG
it
+
5
GROW
it
+
6
EVOL
it
+
7
LIQ
it
+ µ
it
(2.3)
DR
it
=
0
+
1
PROF
it
+
2
SIZE
it
+
3
NDTS
it
+ +
4
TANG
it
+
5
GROW
it
+
6
EVOL
it
+
7
LIQ
it
+
it +
µ
it
(2.4)
i là công ty riêng l, t là thi gian và Dr là đòn by n công ty. Bin s đc lp: Li
nhun ca công ty (Prof), Quy mô ca công ty (Size),tm chn thu phi n (Ndts),
Tài sn hu hình ca công ty (Tang), tng trng công ty (Grow), thu nhp ca
công ty (Evol), tính thanh khon ca công ty (Liq).
0
: h s t do
1 -
7:
h s hi quy các bin
µ
it
: sai s ca công ty i ti thi gian t
it
: sai s ngu nhiên
Bng 2.3 – Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
Y
u t nh
hng
Profit
Size
Ndts
Tang
Grow
Evol
Liq
Cách tính
EBIT/
Tng
tài sn
Log(Do
anh thu)
Chi phí
khu
hao/Tng
tài sn
Tài s
n c
đnh
thun/
Tng tài
sn
Doanh thu (
t)
- Doanh thu
(t-1)/(Tng tài
sn
t
- Tng tài
sn
t-1
Chênh
lch gia
thu nhp
trc thu,
lãi vay,
khu
hao/Tng
tài sn
bình quân
Tài s
n ngn
hn/Tng n
ngn hn
K
vng
tng quan
- +/- +/- + +/- - +/-
K
t qu nghi
ên c
u
v
i mc ý ngha 1%, 5% v
à 10%
DR
-
+
-
+
+
-
-
Ngun: Nadeem A.S & Z.Wang, (2011),"Determinants of capital structure: An
empirical study of firm in manufacturing industry of Pakistan", Managerial Finance,
Vol. 37 Iss: 2 pp. 117 – 133
11
Kt qu nghiên cu cho thy các nhân t Li nhun và Kh nng thanh khon tng
quan nghch chiu vi t l n.Còn quy mô công ty thì t l thun vi t l n. òn
by tài chính cng nghch chiu vi Bin đng thu nhp phù hp vi nn tng lý
thuyt đánh đi. Bên cnh đó, Tài sn hu hình tng quan cùng chiu vi t l n
là điu hin nhiên.
Tóm li, kt qu ca bài nghiên cu này phù hp vi lý thuyt đánh đi, lý thuyt
trt t phân hng, chi phí đi din t mô hình cu trúc vn nhm đa ra các quyt
đnh tài chính tt hn cho các công ty Pakistan.
2.2.4 Nhng nghiên cu thc nghim khác trên th gii
Mt s các nghiên cu gn đây trong bi cnh các yu t nh hng đn cu trúc tài
vn tp trung vào d liu quc t đã m rng quy mô ca các bng chng thc
nghim. h tr các bng chng thc nghim ca nghiên cu này, mt s bài
nghiên cu đã đc la chn:
Theo nghiên cu ca Deesomsak, Pauyal và Descetto (2004) kim tra các yu t
quyt đnh c cu vn cho các nc trong khu vc Châu Á Thái Bình Dng (Thái
Lan, Malaysia, Singapore và Úc).Tóm li, h đã cho thy đòn by n có tác đng
tích cc liên quan đn quy mô doanh nghip và c hi phát trin; còn lá chn thu
t khu hao và tính thanh khon có tác đng ngc li.Hn na, h cng nhn thy
rng quyt đnh c cu vn không là yu tduy nht cho đc trng riêng ca công
ty, nhngcng b nh hng bi qun tr ca doanh nghip c th, c cu pháp lý và
môi trng th ch ca các nc mà công ty hot đng
De Jong, Kabir và Nguyn (2008) kim tra d liu ca 42 quc gia bng phng
pháp bình phng bé nht. Mc tiêu chính ca nghiên cu ca h là phân tích vai
trò ca các nhân t c th ca quc gia trong vic xác đnh c cu vn ca công ty.
Nhìn chung, kt qu nghiên cu cho thy các yu t công ty tác đng lên đòn by là
khác nhau gia các nc, trong khi các nghiên cu trc kia mc nhiên tha nhn
s tác đng ca yu t lên c cu vn ca các nc là nh nhau.
12
Thomas L. Sporleder and LeeAnn E. Moss (2001) xác đnh cu trúc vn ca ngành
ch bin thc phm ca các công ty đi chúng ti M. Kt qu nghiên cu nhm h
tr quan trng cho chìa khóa kinh t trong quyt đnh cu trúc vn ngành ch bin
thc phm ti M. Mt khác tác gi cng ch ra li nhun công ty, quy mô, tài sn
và tng trng có ý ngha quan trng trong xác đnh cu trúc vn ngành ch bin
thc phm ti M.
2.1.5 Nghiên cu thc nghim ti Vit Nam
K tha các nghiên cu thc nghiêm các nc trên th gii, ti Vit Nam cng đã
có nhiu nghiên cu thc hin, tác gi la chn hai bài nghiên cu có nhiu c s
phù hp vi mc tiêu nghiên cu ca lun vn:
Nghiên cu ca tác gi Trn ình Khôi Nguyên (2006)
Nm 2006, tác gi Trn ình Khôi Nguyên thc hin nghiên cu “Cu trúc vn ti
các doanh nghip va và nh Vit Nam” trong giai đon 1998-2001 vi nhng
công ty có n ngn hn không vt quá 41,98% và n dài hn là 1,93%.
Mc tiêu ca bài nghiên cu là xác đnh các nhân t chính nh hng ti cu trúc
vn cho các doanh nghip va và nh (SEMs) ti Vit Nam.c bit, nghiên cúu
này bin ph thuc bao gm Tng n, N ngn hn và N ngn hn khác, theo tác
gi thì các công ty SEMs Vit Nam ch yu là n ngn hn nên không s dng
vào mô hình. Và gm 8 bin đc lp tng trng (Grow), ri ro công ty (Risk), quy
mô công ty (Size), quan h ngân hàng (Business relation bank: Brb), tài sn hu
hình (Tang), li nhun (Prof), vn ch s hu (Owner Ship: OS), mng li truyn
thanh (Network: NW)
Bng 2.4 - Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTV
Risk Grow Size Brb Tang Prof OS NW
TEV + + + - -
STEV + + + - - +
OSTEV + + + - - + +
Ngun: Trn ình Khôi Nguyên (2006)
13
Kt qu nghiên cu đã ch ra hot đng tài chính ca các SEMs ch yu là n phi
tr ngn hn.Ngun vn ch s hu ca các SEMs cng nh hng ti hot đng
tài chính, cu trúc n ngn hntrung bình khong 43.9%, trong khi n dài hn là
rt ít.Mt khác, n phi tr ngn hn khác, cng đc xem xét đn c cu vn ca
SEMs.Th hai, tác gi cng đã tìm ra đc quy mô công ty và mc đ ri ro ca
công ty chc chn liên quan đn đo lng cu trúc vn. Nét ni bt trong vn ch
s hu ti các công ty ca nhà nc và ngân hàng thì h tr cho các SEMs ca nhà
nc là rt nhiu khi xác đnh các nhân t nh hng đn đòn by n mc dù là tài
sn hu hình có quan h ph đnh vi ba mô hình, nó không đ mnh đ ch ra rng
chi phí đi din và kit qu tài chính có th gii thích đc mi quan h gia tài
sn hu hình và đòn cân n.
Nghiên cu ca tác gi Bùi Phan Nhã Khanh (2012)
K tha nghiên cu ca Trn ình Khôi Nguyên (2006), tác gi tin hành nghiên
cu “Nghiên cu các nhân t nh hng đn cu trúc tài chính doanh nghip ngành
ch to niêm yt trên HOSE”vi 55 công ty t nm 2007 đn 2011 nhm xác đnh
các nhân t nh hng đn cu trúc tài chính có vai trò sng còn trong công tác
qun tr tài chính doanh nghip.
Nghiên cu này phân tích c ba yu t tác đng: tng n (TEV), n dài hn (LTEV)
và n ngn hn (STEV). Tác gi s dng nm bin đnh lng nhm xác đnh mc
đ nh hng ca các bin đó lên đòn by bao gm: t sut sinh li ca doanh
nghip (ROA), qui mô ca doanh nghip (SIZE), t trng tài sn c đnh hu hình
trong tng tài sn (TANG), kh nng thanh khon (LIQ), tc đ tng trng (GRO).
Tác gi s dng d liu bng: mô hình nh hng c đnh (FEM), mô hình tác đng
ngu nhiên (REM), mô hình OLS theo phng pháp bình phng bé nht. Bng
kim đnh Hausman đ la chn mô hình FEM và REM; kim đnh T-test và F-test
tính h s R
2
và h s hiu chnh đo lng mc đ phù hp ca mô hình. Cui cùng
tác gi đã chn mô hình FEM đ th hin nh hng ca các nhân t đn cu trúc
tài chính ca doanh nghip.
14
Mô hình hi quy th hin nh hng ca các nhân t đn cu trúc tài chính doanh
nghip:Y
it
= C
i
+
1
X01
it
+
2
X4
it
+
3
X7
it
+
4
X08
it
+
5
X09
it
+u
it
Bng 2.5 - Kt qu nghiên cu hi quy các nhân t nh hng đn CTTC
ROA SIZE TANG GROW LIQ
TEV - + - + +
LTEV - + - +
STEV - + + +
Ngun: Bùi Phan Nhã Khanh (2012)
Trong tng quan vi nhng nghiên cu trc đây, nghiên cu này cng góp phn
gii thích rõ hn v chính sách tài tr ca doanh nghip ch to cng nh nhng
nhân t nh hng đn chính sách đó.ng thi, nghiên cu xác đnh các nhân t
nh hng có th góp phn to tin đ cho vic xác đnh cu trúc vn ti u.
2.2 Các nhân t nh hng ti cu trúc tài chính
V thc nghim, nhiu nghiên cu đã đc tin hành đ xác đnh các nhân tnh
hng đn cu trúc tài chính ca doanh nghip, bao gm: li nhun, tng trng
ca doanh nghip, ri ro kinh doanh, qui mô ca doanh nghip… Tuy nhiên, chiu
hng tác đng ca các nhân t này đn cu trúc tài chính là không hoàn toàn ging
nhau trong các nghiên cu trc đây. Trong phn tip theo, các gi thit v xu
hng tác đng ca các nhân t này s đc xây dng trên c s lý thuyt và phân
tích các điu kin thc t ca các doanh nghip niêm yt trên th trng chng
khoán Vit Nam.
T nhng nghiên cu thc nghim trên th gii cho thy tùy theo mc đích nghiên
cu và cách tip cn khác nhau, các nhà nghiên cu đã chn la các bin gii thích
khác nhau đ gii thích khác nhau trong xây dng mô hình. Trong bài nghiên cu
ca tác gi, các bin gii thích đc xây dng da trên c s lý thuyt cu trúc vn,
cu trúc tài chính và nghiên cu thc nghim ca Zehra Reimoo (2008),
B.Prahalathan (2010), Nadeem A.S và Z.Wang (2011).
15
Các nhân t nh hng đn cu trúc tài chính trong bài nghiên cu ca tác gi gm:
Tính thanh khon (Liquidity)
Các công ty có t l thanh khon cao có th s dng nhiu n vay do doanh nghip
có th tr các khon n vay ngn hn khi đn hn. Nh vy, tính thanh khon ca
doanh nghip có quan h t l thun (+) vi đòn by tài chính.
Theo lý thuyt đánh đi, Công ty có tính thanh khon cao nên vay n nhiu hn do
nhng Công ty này có đ kh nng đáp ng đc các ngha v hp đng v thi gian,
do vy có quan h t l thun vi đòn by tài chính Bùi Phan Nhã Khanh (2012).
Tuy nhiên, theo lý thuyt trt t phân hng cho rng doanh nghip có nhiu tài sn
thanh khon có th s dng các tài sn này tài tr cho các khon đu t ca mình.
Do vy, tính thanh khon ca doanh nghip li có quan h t l nghch vi đòn by
tài chính. Mt vài các nghiên cu trc đây cng phù hp vi lý thuyt trt t phân
hng Zehra Reimoo(2008), Nadeem A.S và Z.Wang (2011).
Vy gi thit đt ra: tính thanh khon có tng quan (+) hoc (-) đi vi đòn
by tài chính.
Tng trng công ty (Growth)
Theo lý thuyt đánh đi cu trúc vn cho rng, các doanh nghip có c hi tng
trng cao thng là các doanh nghip có t trng tài sn vô hình cao. Do đc thù
là tài sn vô hình nên các doanh nghip này thng không có tài sn đ đm bo các
khon vay.
Mt khác, vi doanh nghip có tc đ tng trng cao hn, các c đông thng có
nhiu la chn đi vi quyt đnh đu t, chi phí đi din các doanh nghip.
Nhng chi phí này rt đáng k, và nu nh vy các doanh nghip tng trng cao
vi nhiu d án sinh li thng da vào vn ch s hu nhiu hn n vay. Nghiên
cu thc nghim ca Zehra Reimoo(2008)cho rng c hi tng trng có quan h
nghch chiu vi đòn by tài chính.
16
Tuy nhiên theo lý thuyt trt t phân hng cho rng c hi tng trng có quan h
thun vi đòn by tài chínhNadeem A.S và Z.Wang (2011). Khi các doanh nghip
có c hi tng trng cao thì các ngun vn ni b u tiên s dng trc, nu vn
cha đ thì mi s dng đn n.
Vy gi thit đt ra: c hi tng trng có tng quan (+) hoc (-) đi vi đòn
by tài chính.
Tm chn thu t khu hao (None-debt tax shields)
Tm chn thu phi n khi s dng đòn by tài chính có th gim hay thm chí là b
đi khi báo cáo tài chính thu nhp thp hay gim mnh. DeAngele và Masulis (1980)
cho rng tm chn thu phi n có th thay th cho tm chn thu do s dng n vay.
Nhng nghiên cu thc nghim:Zehra Reimoo(2008), Nadeem A.S và Z.Wang
(2011) cho thy mi quan h nghch chiu nhng ít đáng k mi quan h gia lá
chn thu phi n và các đòn by tài chính.
Vy gi thit đt ra: Tm chn thu phi n có tng quan (-) đi vi đòn by
tài chính.
Li nhun Công ty (Profit)
Lý thuyt đánh đi cho thy mt mi quan h thun chiu gia li nhun và đòn
by vì li nhun cao thúc đy vic s dng các khon n và cung cp mt s
khuyn khích cho các công ty tn dng các li ích ca lá chn thu trên các khon
thanh toán lãi sut.
Lý thuyt trt t phân hng cho rng các công ty thích s dng các vn ni b to ra
khi có sn và chn n vay tài chính bên ngoài khi cn thit. Nh vy, lý thuyt này
cho thy mt mi quan h ngc chiu gia li nhun và đòn by tài chính .Mt s
nghiên cu thc nghim cng đã thông báo mt mi quan h ngc chiu gia li
nhun và đòn by Nadeem A.S và Z.Wang (2011), Huang & Song (2006),
B.Prahalathan (2010).
Vy gi thit đt ra: Li nhun có tng quan (+) hoc (-) đi vi đòn by tài
chính.
17
Cng đ vn (Capital Intensity)
Cng đ vn (ngành) da vào nhiu vn, s dng nhiu vn, nói chung là đng
ngha vi đòn by hot đng. Nh vy, gia tng cng đ vn đng ngha vi gia
tng bin đng thu nhp trong tng lai. Do đó, các nhà qun lý mong mun gi
quyn kim soát ca Công ty và mi quan tâm ca các ch n nhm hn ch ri ro
v n, nhng công ty s dng nhiu lao đng nh là mt nhân t chính trong sn
xut thì có mc n thp khi các yu t khác không thay đi, B.Prahalathan (2010).
Mt khác, theo nhng lý l truyn thng thì yêu cu v mt tài chính ca các công
ty ln thng có mc cng đ vn ln cho n dài hn.
Vy gi thit đt ra: Cng đ vn có tng quan (+) vi tng n và n ngn
hn và (-) đi vi n dài hn.
Quy mô công ty (Size)
Theo lý thuyt đánh đi, quy mô doanh nghip có mi quan h t l thun (+) n
vay, bi vì các doanh nghip ln thng có ri ro phá sn thp và chi phí phá sn thp.
Theo Jean J.Chen (2003), các doanh nghip ln thng s dng n dài hn nhiu
hn trong khi các doanh nghip nh ch yu s dng n vay ngn hn. Ngoài ra,
các doanh nghip ln thng đa dng hóa lnh vc hot đng và có dòng tin n
đnh hn, kh nng phá sn cng bé so vi các doanh nghip nh. Nhng đc tính
trên dn đn quy mô có quan h cùng chiu vi đòn by tài chính. Kt lun này phù
hp vi nhng nghiên cu khác: A.Shah và T.Hjjazj (2004), Zehra Reimoo(2008)
và gn đây nht là Nadeem A.S và Z.Wang (2011)cng đã cho thy quy mô doanh
nghip và đòn by tài chính tài chính có mi quan h t l thun (+).
Vy gi thit đt ra: quy mô công ty có tng quan (+)đi vi đòn by tài chính.
Tài sn hu hình (Assets tangibility)
Theo lý thuyt đánh đi, các doanh nghip có t trng tài sn hu hình ln, doanh
nghip s s dng nhiu n hn các doanh nghip có t trng tài sn vô hình cao vì
các ch n thng đòi hi phi có th chp cho các khon vay.
Các doanh nghip không có tài sn th chp s có chi phí cao khi s dng n đ tài
tr. Do vy, mt t l tài sn hu hình cao s có t sut n cao.