BăGIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTPăHăCHệăMINH
TRNăTHăTăQUYểN
NGHIểNăCUăCỄCăYUăTăTRONGăMỌIăTRNGăTINHă
THNăTỄCăNGăLểNăHIUăQUăCỌNGăVICăCAă
NHÂN VIÊN VNăPHọNGăTI TPăHăCHệăMINHă
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP H Chí Minh- Nm 2012
BăGIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTPăHăCHệăMINH
TRNăTHăTăQUYểN
NGHIểNăCUăCỄCăYUăTăTRONGăMỌIăTRNGăTINHă
THNăTÁC NGăLểNăHIUăQUăCỌNGăVICăCAă
NHÂN VIÊN VNăPHọNGăTI TPăHăCHệăMINHă
ChuyênăngƠnh:ăQunătrăkinhădoanh
Mưăs:ă60.34.05
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
TSăNGUYNăTHăBệCHăCHỂM
TP H Chí Minh- Nm 2012
i
LIăCAMăOAN
Tôi lƠ Trn Th T Quyên, tác ga lun vn cao hc nƠy .Tôi xin cam đoan đơy lƠ
công trình nghiên cu ca riêng tôi, kt qu nghiên cu trong lun vn lƠ trung thc vƠ
cha đc ai công b trong bt k công trình khoa hc nƠo
Tôi xin hoƠn toƠn chu trách nhim vi cam kt trên
Hcăviên:ăTrnăThăTăQuyên
Lp: Qun tr kinh doanh khóa 19
ii
LIăCMăN
Sau mt thi gian chun b vƠ tin hƠnh nghiên cu, tôi đư hoƠn thƠnh đ tƠi:
ắKhoăsátăcácăyuătătrongămôiătrngătinhăthnătácăđngălênăhiu quăcôngăvicăcaă
nhơnăviênăvnăphòngătiăthƠnhăphăHăChíăMinh”. ơy không hn lƠ công sc ca
riêng tôi mƠ phi k đn s h tr t gia đình, gang viên hng dn, bn bè cng nh các
thy, cô giáo trng đi hc Kinh t TP H Chí Minh
Vì l đó, qua lun vn nƠy, tôi xin đc trơn trng cm n:
o Tin s Nguyn Th Bích Chơm, ngi đư hng dn tn tình cho tôi trong
quá trình xơy dng đ cng, tìm kim tƠi liu, t chc nghiên cu, vƠ hoƠn
thƠnh lun vn;
o Bn bè đư nhit tình giúp đ tôi trong quá trình tho lun ,tìm kim thông
tin, thu thp d liu;
o Các thy cô giáo trng i hc kinh t TP H Chí Minh đư truyn đt
nhng kin thc trong chng trình cao hc;
o VƠ đc bit lƠ nhng ngi thơn trong gia đình đư đng viên, ng h, to
mi điu kin tt nht cho tôi hoƠn thƠnh lun vn.
Trong quá trình nghiên cu, mc dù tôi cng c gng ht sc đ hoƠn thƠnh nghiên
cu, tham kho nhiu tƠi liu, trao đi vƠ tip thu nhiu ý kin quý báu ca thy cô vƠ
bn bè. Song nghiên cu nƠy cng không tránh khi nhng thiu sót. Mong nhn đc
nhng thông tin đóng góp t quý thy cô, bn đc
ThƠnh ph H Chí Minh, tháng 10 nm 2012
Hcăviên:ăTrnăThăTăQuyên
Lp: Qun tr kinh doanh khóa 19
iii
MCăLC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
DANH MC CÁC HÌNH V vi
DANH MC CÁC BNG BIU vii
TÓM TT 1
CHNG 1: TNG QUAN 2
1.1. Gii thiu 2
1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.3. Phm vi nghiên cu, đi tng kho sát 4
1.4. Phng pháp nghiên cu 4
1.5. ụ ngha thc tin ca đ tƠi 4
1.6. Kt cu lun vn 5
CHNG 2: C S Lụ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIểN CU 6
2.1. Môi trng tinh thn 6
2.1.1. Khái nim 6
2.1.2. Tm quan trng ca môi trng tinh thn trong vic nghiên cu hƠnh vi 6
2.1.3. Các thuyt lƠm c s xác đnh các thƠnh phn trong môi trng tinh thn 7
2.1.3.1 .Thuyt cp bc nhu cu ca Maslow 7
2.1.3.2 .Thuyt nhu cu ca McClelland 9
2.1.3.3 Thuyt E.R.G 10
2.1.3.4 .Thuyt hai nhơn t ca F.Herzberg 11
2.1.4 .Các thƠnh phn ca môi trng tinh thn 12
2.2. Phng pháp t đánh giá hiu qu công vic, giá tr vƠ ý ngha 13
2.3. Nhơn viên vn phòng 14
2.3.1. Khái nim 14
2.3.2. Hiu qu công vic ca nhơn viên vn phòng 14
2.4. Các mô hình nghiên cu tham kho liên quan đn môi trng tinh thn, hiu qu
công vic 16
iv
2.4.1. Mô hình Steven P Brown và Thomas W Leigh (1996) 16
2.4.2. Mô hình Armenio Rego và Miguel Pina e Cunha (2008) 17
2.5. Mô hình nghiên cu đ ngh vƠ gi thuyt 21
2.5.1. Mô hình nghiên cu đ ngh 21
2.5.2. Các gi thuyt nghiên cu 23
2.5.2.1.Mi quan h gia tinh thn thơn thin vƠ hiu qu công vic 23
2.5.2.2.Mi quan h gia s tín nhim, nim tin vƠo lưnh đo vƠ hiu qu công vic 24
2.5.2.3. Mi quan h gia s giao tip thn thn, ci m vi lưnh đo vƠ hiu qu công vic
24
2.5.2.4. Mi quan h gia c hi hc hi, phát trin cá nhơn vƠ hiu qu công vic 25
2.5.2.5. Mi quan h gia s cơn bng công vic, gia đình vƠ hiu qu công vic 26
2.5.2.6. Mi quan h gia s ng h trong công vic vƠ hiu qu công vic 27
2.5.2.7. Mi quan h gia gii tính vƠ hiu qu công vic 28
2.5.2.8. Mi quan h gia đ tui vƠ hiu qu công vic 29
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIểN CU 31
3.1. Thit k quy trình nghiên cu 31
3.2. Xây dng vƠ điu chnh thang đo 32
3.2.1. Nghiên cu đnh tính 33
3.2.2. Nghiên cu đnh lng 37
CHNG 4: KT QU NGHIểN CU 40
4.1. Mô t mu nghiên cu 40
4.2. ánh giá thang đo 41
4.2.1. H s tin cy Cronbach alpha 44
4.2.2. Phơn tích nhơn t khám phá EFA 44
4.2.2.1. Phơn tích nhơn t các thang đo cu thƠnh môi trng tinh thn 44
4.2.2.2. Phân tích nhân t thang đo hiu qu công vic 47
4.3. Phơn tích hi quy tuyn tính 47
4.3.1. Ma trn h s tng quan gia các bin 49
4.3.2 ánh giá đ phù hp ca mô hình hi quy tuyn tính bi .51
v
4.3.3. Kim đnh đ phù hp ca mô hình 52
4.3.4. Kim đnh h s hi quy 52
4.4. Phơn tích phng sai mt yu t (One Way-ANOVA) 55
4.4.1. Hiu qu công vic gia nam vƠ n 55
4.4.2. Hiu qu công vic theo đ tui 56
4.5. Kim đnh giá tr trung bình 57
CHNG 5: KT LUN VÀ GII PHÁP 60
5.1. Kt qu nghiên cu chính vƠ ý ngha ca chúng 60
5.1.1. Kt qu cronbach alpha, EFA 60
5.1.2. Kt qu hi quy 60
5.2. Nhng gii pháp góp phn nơng cao nhn thc mt s yu t trong môi trng tinh
thn tác đng vƠo hiu qu công vic ca nhơn viên vn phòng trên đa bƠn TP H Chí
Minh 63
5.2.1. C hi hc hi vƠ phát trin cá nhơn 63
5.2.2. S ng h trong công vic 64
5.2.3 Tinh thn thơn thin. 66
5.2.4. S giao tip thn thn ci m vi lưnh đo 68
5.3. Hn ch vƠ hng nghiên cu tip theo 69
KT LUN 70
TÀI LIU THAM KHO 71
PH LC 73
vi
DANHăMCăCỄCăBNGăBIU
Bng 2.1: Tóm tt kt qu nghiên cu ca Armenio Rego vƠ Miguel Pina e Cunha
(2008)ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ20
Bng 2.2 : Tóm tt các gi thuyt nghiên cu 30
Bng 3.1 : Các thang đo cu thƠnh môi trng tinh thn 36
Bng 3.2: Thang đo hiu qu công vic 38
Bng 4.1: c đim mu 41
Bng 4.2: Kt qu Cronbach alpha các thang đo 42
Bng 4.3: Ma trn nhơn t xoay các bin quan sát thuc môi trng tinh thn 45
Bng 4.4: Ma trn nhơn t thang đo hiu qu công vic 47
Bng 4.5: Ký hiu các bin nghiên cu .49
Bng 4.6: Ma trn h s tng quan gia các bin 50
Bng 4.7: Tóm tt mô hình 51
Bng 4.8: Phơn tích phng sai ANOVA. 52
Bng 4.9: Các h s hi quy 53
Bng 4.10: Kt qu Independent t-test thng kê theo gii tính 55
Bng 4.11: Kim đnh Leneve hiu qu công vic theo gii tính 55
Bng 4.12: Kt qu One-way ANOVA kim đnh hiu qu công vic gia nam vƠ n 56
Bng 4.13: Kt qu Independent t-test thng kê theo đ tui 56
Bng 4.14: Kim đnh Leneve hiu qu công vic theo đ tui 56
Bng 4.15: Kt qu One-way ANOVA kim đnh hiu qu công vic gia các nhóm tui
57
Bng 4.16: Kt qu thng kê mô t các yu t trong môi trng tinh thn tác đng đn hiu
qu công vic. .57
vii
DANHăMCăCỄCăHỊNHăV
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu ca Steven P Brown và Thomas W Leigh (1996) 17
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu ca Armenio Rego và Miguel Pina e Cunha (2008) 19
Hình 2.3: Mô hình nghiên cu đ ngh 22
Hình 3.1: Quy trình nghiên cu 32
Hình 4.1: Mô hình nghiên cu 48
1
TịMăTT
Nghiên cu nƠy nhm kho sát các yu t trong môi trng tinh thn tác đng vƠo
hiu qu công vic theo nhn thc ca nhơn viên vn phòng trên đa bƠn TP H Chí Minh.
Nghiên cu nƠy đc thc hin da trên c s lý thuyt v môi trng tinh thn vƠ các mô
hình nghiên cu tham kho ca Steven P Brown vƠ Thomas W Leigh (1996), Armenio
Rego vƠ Miguel Pina e Cunha (2008). Quy trình nghiên cu gm hai bc. Trc tiên
nghiên cu đnh tính thông qua tho lun vi by nhơn viên vn phòng ti TP H Chí Minh
đ khám phá các yu t trong môi trng tinh thn tác đng vƠo hiu qu công vic, lƠm c
s đ thit lp các đo lng các yu t nƠy cho nghiên cu đnh lng tip theo. Tip theo
nghiên cu đnh lng thông qua phng pháp phng vn 256 nhơn viên vn phòng đang
công tác ti TP H Chí Minh.
Kt qu nghiên cu đnh tính cho thy có sáu yu t trong môi trng tinh thn tác
đng đn hiu qu công vic đc các nhơn viên vn phòng quan tơm: tinh thn thơn thin,
s tín nhim nim tin vƠo lưnh đo, s giao tip thn thn ci m vi lưnh đo, c hi hc
hi phát trin cá nhơn, s cơn bng công vic gia đình, s ng h trong công vic. Kt qu
đánh giá thang đo các khái nim thông qua EFA cho thy các thang đo đt yêu cu v đ
tin cy vƠ giá tr. Kt qu phơn tích hi quy cho thy, trong các yu t thuc môi trng
tinh thn ch có bn yu t tác đng vƠo hiu qu công vic ca nhơn viên vn phòng, theo
th t mc đ tác đng t mnh đn yu lƠ (1) c hi hc hi vƠ phát trin cá nhơn, (2) s
ng h trong công vic, (3) tinh thn thơn thin, (4) s giao tip thn thn, ci m vi lưnh
đo. Kt qu ANOVA cng cho thy không có s khác bit v hiu qu công vic theo gii
tính, đ tui
Kt qu nghiên cu s lƠ c s khoa hc vƠ khách quan giúp cho các lưnh đo trong
các doanh nghip hiu rõ hn v nhn thc ca nhơn viên ca mình v môi trng lƠm vic
ca mình, đng thi đa ra các gii pháp đ nơng cao hiu qu công vic cá nhơn nói riêng,
hiu qu ca t chc nói chung. Cui cùng, nghiên cu ch ra các hn ch vƠ hng nghiên
cu tip theo.
2
CHNGă1
TNGăQUAN
1.1.ăGiiăthiu
Trong môi trng hi nhp toƠn cu hin nay, đc bit khi nc ta đư lƠ thƠnh viên
ca t chc thng mi th gii WTO, Vit Nam đư tng bc hi nhp vƠo nn kinh t
th gii vƠ h qu tt yu lƠ rt nhiu công ty nc ngoƠi chn Vit Nam lƠ mt trong
nhng đim đu t hp dn, nên nhu cu nhơn lc cho các công ty nƠy rt ln. Do đó, có
th nói ngun nhơn lc lƠ mt trong nhng ngun lc không th thiu đc ca t chc vƠ
qun tr ngun nhơn lc chính lƠ mt lnh vc rt quan trng trong mi t chc.
Hin nay công tác qun tr ngun nhơn lc ca các doanh nghip Vit Nam cng
đang gp rt nhiu khó khn. Hiu qu lƠm vic ca ngi lao đng cha cao, s vng mt,
ngh vic thng xuyên din ra. S cnh tranh ắlôi kéo” ngun nhơn lc gia các doanh
nghip din ra ngƠy cƠng khc lit, đc bit lƠ vi ngun lao đng có tri thc cao, lƠm vic
trong khi vn phòng. Vi thc trng trên, các doanh nghip phi đa ra các gói lng,
thng cao đ thúc đy hiu qu công vic, cng nh gi chơn khi nhơn viên nƠy. Th
nhng nhng vn đ dng nh nan gii trên vn tip tc din ra. Yu t ắvt cht” vn
cha đ sc mnh đ tác đng lƠm thay đi tình trng đó.
Theo quan đim hin đi, công tác qun tr ngun nhơn lc ngƠy nay cn chú
trng đn yu t ắtinh thn” hn, thay vì ch quan tơm đn thun đn yu t ắvt cht”.
Khi mc sng vƠ trình đ ngi lao đng đc nơng cao, yu t tinh thn có vai trò đc
bit quan trng trong vic giúp cá nhơn hiu đc ý ngha công vic mình đang lƠm, t
đó có đng lc đ khai thác đc giá tr ca bn thơn. Con ngi ngƠy nay lƠm vic
không ch đ kim sng, nhu cu v vt cht không tha mưn h, vƠ h quan tơm ngƠy
cƠng nhiu hn vƠo môi trng lƠm vic tinh thn tích cc giúp con ngi theo đui ý
ngha cuc đi ca mình, tha mưn ý ngha cuc sng, phát trin nng lc cá nhơn, gia
tng nim vui thích vƠo cuc sng (Armenio Rego vƠ Miguel Pina e Cunha, 2005). Mt
doanh nghip đc xem lƠ doanh nghip hot đng hiu qu khi nó va thƠnh công trong
hot đng kinh doanh vƠ va có nhng đóng góp giúp nhơn viên ca mình hiu bit kt
3
qu thc s ca công vic, cm thy trách nhim vi kt qu, tìm thy đc ý ngha
trong công vic, cng nh trong cuc sng (Jaffe DT, 1995). Có nhiu nghiên cu cho
kt qu lƠ khi các doanh nghip to điu kin cho nhơn viên phát trin v mt tinh thn
thì h hot đng tt hn so vi các doanh nghip khác (Stephen P.Robbins vƠ Timothy
A.Judge, 2008). Do đó có th nói ngƠy nay yu t tinh thn đóng vai trò cc k quan
trng cho các doanh nghip trong vic xem xét xơy dng môi trng lƠm vic ca mình.
Trên th gii nhiu nhƠ nghiên cu thuc trng phái tơm lý hc đang rt quan tơm
vƠo đ tƠi môi trng tinh thn. Kt qu ca mt s nghiên cu cng đư khng đnh vai trò
vô cùng quan trng ca vic nhn thc v các yu t to nên môi trng tinh thn trong
vic nơng cao nng sut ca t chc nói chung, hiu qu công vic ca cá nhơn nói riêng.
Ví d nh trong nhng nghiên cu ca Armenio Rego vƠ Miguel Pina e Cunha (2008),
Steven P Brown vƠ Thomas W Leigh (1996), Parker CP et al (2003) ầ Vì vy, các nhƠ
nghiên cu vn tip tc kêu gi nhiu nghiên cu hn na trong lưnh vc nƠy đ có th
hình thƠnh nên mt bc tranh tng quát v các yu t có th to nên môi trng tinh thn
trong doanh nghip (Steven P.Brown vƠ Thomas W Leigh, 1996). Vit Nam, hin ti có
rt ít nghiên cu đc thc thi đ tìm hiu đ tƠi v môi trng tinh thn. Vi nhng lý do
nêu trên, đ góp mt phn trong vic giúp các v lưnh đo trong công ty, các c quan, các
cán b trong b phn nhơn s, hƠnh chính có cái nhìn khách quan hn v các yu t to nên
mt môi trng tinh thn ắkhe mnh” giúp nơng cao hiu qu công vic ca nhơn viên ,
đ tƠi ắ Nghiên cu các yu t trong môi trng tinh thn tác đng lên hiu qu công vic
ca nhơn viên vn phòng ti TP H Chí Minh” đc hc viên chn đ nghiên cu.
1.2.ăMcătiêuănghiênăcu
tƠi nghiên cu nƠy nhm mc tiêu: nghiên cu các yu t trong môi trng tinh
thn tác đng vƠo hiu qu công vic ca nhơn viên vn phòng ti TP H Chí Minh.
đt đc mc tiêu nghiên cu nƠy, đ tƠi cn gii quyt các vn đ sau:
- Xơy dng vƠ kim đnh các thang đo trong môi trng tinh thn tác đng đn hiu
qu công vic vƠ thang đo hiu qu công vic ca nhơn viên vn phòng trên đa bƠn TP
HCM.
4
- Kim đnh s khác bit v hiu qu công vic theo các yu t gii tính, đ tui.
- xut mt s gii pháp nhm ci thin các yu t trong môi trng tinh thn
giúp nơng cao hiu qu công vic ca nhơn viên vn phòng trong điu kin các doanh
nghip Vit Nam.
1.3.ăPhmăviănghiênăcu,ăđiătngăkhoăsátă
Nghiên cu đc thc hin trong phm vi môi trng tinh thn ca mt s doanh
nghip trên đa bƠn TP H Chí Minh.
i tng kho sát ch yu lƠ nhng nhơn viên vn phòng đang lƠm vic ti các
doanh nghip, c quan nhƠ nc trên đa bƠn TP H Chí Minh.
1.4.ăPhngăphápănghiênăcu
Nghiên cu đc thc hin thông qua hai bc chính: nghiên cu s b vƠ nghiên
cu chính thc.
- Nghiên cu s b s dng phng pháp đnh tính đc thc hin bng phng
pháp tho lun nhóm by nhơn viên đ điu chnh thang đo các yu t trong môi trng
tinh thn tác đng vƠo hiu qu công vic, thit lp bng cơu hi s dng cho nghiên cu
chính thc.
- Nghiên cu chính thc: đc thc hin bng phng pháp đnh lng vi k thut
phng vn trc tip. Kích thc mu nghiên cu lƠ 256 nhơn viên. Nghiên cu chính thc
nƠy đc thc hin t tháng 4 nm 2012 đn tháng 6 nm 2012. Mc đích nghiên cu nƠy
lƠ dùng đ đánh giá, kim đnh li thang đo, cng nh mô hình lý thuyt vƠ các gi thuyt
trong mô hình. Thang đo đc đánh giá thông qua h s tin cy Cronbach alpha vƠ phơn
tích nhơn t khám phá EFA đ rút gn các bin đo lng. Phng pháp hi quy bi đc
s dng đ xác đnh mc đ tác đng ca tng yu t trong môi trng tinh thn lên hiu
qu công vic. Phn mm SPSS s đc s dng đ phơn tích d liu thu thp trong nghiên
cu đnh lng nƠy.
1.5.ăụănghaăthcătinăcaăđătƠi
tƠi nƠy đem li mt s ý ngha cho các nhƠ nghiên cu, các doanh nghip, các
lưnh đo, các cán b nhơn s có liên quan ầC th lƠ nh sau:
5
Mt lƠ, kt qu nghiên cu góp phn giúp các doanh nghip hiu bit rõ hn v môi
trng tinh thn vƠ nm bt đc các yu t to nên môi trng tinh thn ca doanh
nghip. T đó doanh nghip có th hoch đnh các chng trình phát hin, nuôi dng vƠ
phát trin môi trng tinh thn đ tng bc hoƠn thin môi trng lƠm vic lý tng ca
t chc giúp nơng cao hiu qu công vic ca tng cá nhơn trong t chc, dn đn nơng cao
hiu sut ca c t chc.
Hai lƠ, kt qu mô hình góp phn giúp cho các doanh nghip, các b phn hƠnh
chính nhơn s s dng đ đánh giá môi trng tinh thn ca t chc mình. Các t chc có
th da vƠo kt qu cng nh cách thc thc hin nghiên cu nƠy đ thc hin nhng
nghiên cu trin khai tip theo cho các chng trình c th ca mình. Mô hình đo lng
cng góp phn giúp cho các nghiên cu tip tc điu chnh, b sung vƠ s dng chúng cho
nhng nghiên cu có liên quan ca mình.
Ba là, kt qu nghiên cu s góp phn kích thích nhng nghiên cu tip theo trong
lưnh vc nƠy đ có th khám phá nhng yu t cng nh tm quan trng ca chúng trong
vic ci thin môi trng tinh thn ti ni lƠm vic, thúc đy hiu qu công vic.
1.6. Ktăcuălunăvn
Kt cu ca lun vn nƠy đc chia thƠnh nm chng. Chng 1 gii thiu tng
quan v d án nghiên cu. Chng 2 trình bƠy c s lý thuyt v môi trng tinh thn,
hiu qu công vic vƠ đ ngh mô hình nghiên cu biu din quan h gia môi trng tinh
thn vƠ hiu qu công vic ca nhơn viên. Chng 3 gii thiu phng pháp nghiên cu s
dng đ kim đnh các thang đo, mô hình lý thuyt cùng các gi thuyt đ ra. Chng 4
trình bƠy phng pháp phơn tích thông tin vƠ kt qu nghiên cu. Cui cùng, chng 5 tóm
tt nhng kt qu chính ca nghiên cu, đóng góp, hƠm ý ca nghiên cu cng nh hn ch
ca nó đ đnh hng cho nhng nghiên cu tip theo.
6
CHNGă2
CăSăLụăTHUYTăVĨăMỌăHỊNHăNGHIểNăCU
Chng nƠy nƠy nhm mc đích gii thiu c s lý thuyt đ xơy dng mô hình lý
thuyt. Chng nƠy gm hai phn chính. Phn đu gii thiu c s lý thuyt v môi trng
tinh thn, hiu qu công vic vƠ phng pháp đánh giá hiu qu công vic, nhơn viên vn
phòng vƠ hiu qu công vic ca nhơn viên vn phòng, các mô hình nghiên cu tham kho.
Phn tip theo s xơy dng mô hình lý thuyt vƠ các gi thuyt v mi quan h gia các
thƠnh phn trong môi trng tinh thn, các bin đnh tính (đ tui, gii tính) vƠ hiu qu
công vic.
2.1. Môiătrngătinhăthn
2.1.1. Kháiănim
Nh đư gii thiu chng mt, môi trng tinh thn (psychological climate) đư
đc nhiu nhƠ nghiên cu tp trung. Hin nay có nhiu đnh ngha v môi trng tinh
thn. Theo James LR vƠ Sells SB (1981), môi trng tinh thn đ cp đn nhng nhn thc
và cách gii thích ca nhơn viên v nhng giá tr ti ni lƠm vic có ý ngha đi vi h vƠ
nhng giá tr nƠy góp phn to nên môi trng tinh thn. Hay theo Parker et al (2003), môi
trng tinh thn đc đnh ngha lƠ s hình dung ca cá nhơn v nhng cu trúc, quy trình,
hot đng ca t chc có ý ngha vi h. Trong nghiên cu nƠy, da theo Armenio Rego
và Miguel Pina e Cunha (2008), môi trng tinh thn đc đinh ngha nh lƠ s nhn thc
ca các cá nhơn v các giá tr, nhng ngun lc trong t chc giúp nhơn viên nuôi dng
nhng mc tiêu cho s nghip, mang li nim vui thích, vƠ nhiu cm hng cho công vic.
i vi nhơn viên, nhng doanh nghip xơy dng tt môi trng tinh thn thng lƠ ch
da đáng tin cy, ý ngha cho s phát trin ca h.
2.1.2. TmăquanătrngăcaămôiătrngătinhăthnătrongăvicănghiênăcuăhƠnhăvi
Môi trng tinh thn lƠ khái nim gn lin vi quá trình nhn thc. Do đó môi
trng tinh thn có vai trò quan trng trong vic nghiên cu hƠnh vi ca cá nhơn trong t
chc. n gin lƠ vì hƠnh vi con ngi đu da trên s nhn thc ca h v hin thc, ch
không da trên chính bn thơn thc tin. Th gii đc nhn thc lƠ mt th gii quan
7
trng v mt hƠnh vi. Con ngi có xu hng nhìn th gii nh con ngi mun nhn thc
v nó. iu nƠy có ngha lƠ chúng ta không thy th gii khách quan mƠ lƠ chúng ta din
đt cái mƠ chúng ta nhn thc v th gii đó vƠ gi nó lƠ thc t. Do đó cái mƠ mt ngi
nhn thc có th lƠ khác bit rt ln vi th gii khách quan.
Lý thuyt v môi trng tinh thn cng ch ra rng các cá nhơn khác nhau cùng lƠm
vic trong cùng mt t chc s có nhng nhn thc khác nhau v môi trng vƠ thng
phn ng trc tiên đi vi nhng đc trng đc nhn thc v môi trng hn lƠ nhng
đc trng môi trng vn có ca nó (James LR và Sells SB, 1981). Sng trong môi trng,
con ngi phi thích nghi vi môi trng, song con ngi không thy môi trng mƠ h
ch có nhn thc v môi trng (Nguyn Hu Lam, 2009).
Khái nim môi trng tinh thn lƠ tn ti vƠ có thc (Parker CP
et al, 2003), tác
đng quan trng vƠo các kt qu đu ra ca cá nhơn- individual level outcomes (đng lc
lƠm vic, s tha mưn, s gn kt, hiu qu công vic ca nhơn viên ti ni lƠm vic). iu
nƠy cng có ngha rng nu các cá nhơn có nhng nhn thc tích cc, lc quan v môi
trng tinh thn hay nhng nhu cu tinh thn ca h đc tha mưn thì h s có s thay
đi v mt hƠnh vi biu hin vic đu t nhiu công sc vƠ thi gian vƠo công vic ca
h hn, hiu qu công vic s gia tng, nng sut ca t chc t đó cng gia tng theo.
2.1.3. CácăthuytălƠmăcăsăxácăđnhăcácăthƠnhăphnătrongămôiătrngătinhăthn
Môi trng tinh thn bt ngun t tơm lý t chc vƠ mt s thuyt v đng viên
giúp xơy dng các thƠnh phn cu thƠnh môi trng tinh thn. Trong nghiên cu nƠy, tác
gi trình bƠy bn thuyt đng viên ca Maslow, McClelland, Clayton Alderfer, Frederick
Herzberg có ni dung liên quan giúp xác đnh các thƠnh phn cu thƠnh môi trng tinh
thn.
2.1.3.1. ThuytăcpăbcănhuăcuăcaăMaslow
Trong h thng lý thuyt v qun tr vƠ đng viên, thuyt cp bc nhu cu ca
Abraham Maslow lƠ thuyt có đc mt s hiu bit rng ln. Maslow cho rng hƠnh vi
ca con ngi bt ngun t nhu cu vƠ nhng nhu cu ca con ngi đc sp xp theo
8
mt th t u tiên t thp ti cao v tm quan trng. Cp bc nhu cu đc sp xp thƠnh
nm bc sau:
- Nhng nhu cu c bn hay nhu cu sinh lý lƠ nhng nhu cu đm bo cho con
ngi tn ti nh: n, ung, mc, tn ti vƠ phát trin nòi ging vƠ các nhu cu ca c th
khác.
- Nhng nhu cu v an toƠn vƠ an ninh lƠ các nhu cu nh an toƠn, không b đe da,
an ninh, chun mc, lut l.
- Nhng nhu cu xư hi lƠ các nhu cu v tình yêu, đc chp nhn, bn bè, xư hi.
- Nhng nhu cu t trng lƠ các nhu cu v t trng, tôn trng ngi khác, đc
ngi khác tôn trng, đa vầ
- Nhng nhu cu t th hin lƠ các nhu cu nh chơn, thin, m, t ch, sáng to vƠ
hƠi hcầ
Mc dù không có nhu cu nƠo có th đc tha mưn hoƠn toƠn nhng nu mt nhu
cu v cn bn đc tha mưn thì s không to ra đng lc na. Do vy, khi mt trong các
nhu cu trên dn đc tha mưn v c bn thì nhu cu tip theo s chim vai trò u th.
Các cp bc phơn cp s chuyn đng theo xu hng đi lên. Vì vy, theo Maslow, nu
mun thúc đy ai đó, chúng ta cn hiu ngi đó đang cp đ nƠo ca s phơn cp vƠ tp
trung lƠm tha mưn các nhu cu cp đ đó hay cao hn.
Trong thc tin, thang bc nhu cu ca Maslow có hai cp thay vì nm cp, theo đó
nhu cu sinh lý vƠ an toƠn đc sp theo thang bc Maslow (bc thp), còn các nhu cu cao
hn nƠo đó s xut hin k tip thì ph thuc vƠo tng cá nhơn. Khi xư hi ngƠy cƠng vn
minh, hin đi, nhng nhu cu bc thp ca con ngi dn dn đc tha mưn t bên
ngoƠi. Các t chc doanh nghip đang c gng đáp ng tt vic tr lng mt cách công
bng, ch đ bo him xư hi, ch đ v hu, các điu kin lƠm vic an toƠn cho nhơn viên.
Hin nay các nhƠ qun tr c gng d kin đc đim ca mi cá nhơn, vƠ đa đn các c
hi đ tha mưn các nhu cu cao hn đang ni lên. Các nhu cu cao hn th hin qua quá
trình giao tip tham gia lƠm vic nhóm, các mi tng tác xư hi hay mong mun nhn
đc s chú ý, quan tơm, có đa v cao đ đc nhiu ngi tôn trng vƠ kính n, hay đc
9
làm mt công vic nƠo đó theo s thích. VƠ nhng nhu cu bc cao đó đu có mc đích
chung lƠ lƠm tha mưn nhu cu tinh thn ca con ngi. Cng t đó, trong lnh vc nhơn
s, khái nim môi trng tinh thn ra đi. VƠ các doanh nghip ngƠy nay cng chú trng
hn vƠo yu t tinh thn khi xơy dng môi trng lƠm vic ca mình nhm va tha mưn
nhơn viên, va thúc đy tinh thn lƠm vic ca nhơn viên.
Tip ni thuyt ca Maslow, các thuyt khác v nhu cu cng ln lt ra đi. Các
thuyt nƠy đc phát trin vƠ khai thác các nhu cu bc cao ca con ngi nhng khía
cnh khác nhau.
2.1.3.2. ThuytănhuăcuăcaăMcClelland
David McClelland cho rng con ngi có ba nhu cu c bn: nhu cu thƠnh tu, nhu
cu liên minh, vƠ nhu cu quyn lc.
Nhu cu thƠnh tu: ngi có nhu cu thƠnh tu cao lƠ ngi luôn theo đui vic gii
quyt công vic tt hn. H mun vt qua các khó khn, tr ngi. H mun cm thy
rng thƠnh công hay tht bi ca h lƠ do kt qu ca nhng hƠnh đng ca h. iu nƠy
có ngha lƠ h thích các công vic mang tính thách thc. Nhng ngi có nhu cu thƠnh
tu cao đc đng viên lƠm vic tt hn. Ngi có nhu cu thƠnh tu cao lƠ ngi có lòng
mong mun thc hin các trách nhim cá nhơn, xu hng đt ra các mc tiêu cao cho chính
h, nhu cu cao v s phn hi c th ngay lp tc, nhanh chóng sm lƠm ch công vic
ca h.
Nhu cu liên minh: lƠ ging nhu cu tình yêu xư hi ca A.Maslow- đc chp
nhn, tình yêu, bn bèầNgi lao đng có nhu cu liên minh mnh s lƠm vic tt
nhng loi công vic mƠ s thƠnh công ca nó đòi hi k nng quan h vƠ s hp tác.
Nhng ngi có nhu cu liên minh mnh rt thích nhng công vic mƠ qua đó to ra s
thơn thin vƠ các quan h xư hi.
Nhu cu quyn lc: lƠ nhu cu kim soát vƠ nh hng môi trng lƠm vic ca
ngi khác, kim soát nh hng ti ngi khác. Các nhƠ nghiên cu ch ra rng ngi có
nhu cu quyn lc mnh vƠ nhu cu thƠnh tu có xu hng tr thƠnh nhƠ qun tr. Mt s
10
ngi còn cho rng nhƠ qun tr thƠnh công lƠ ngi có nhu cu quyn lc mnh nht, k
đn lƠ nhu cu thƠnh tu, vƠ sau cùng lƠ nhu cu liên minh.
Có th nói thuyt nhu cu McClelland phát trin, b sung thêm các nhu cu bc cao
da trên nn tng thuyt Maslow. Thuyt nƠy cng góp phn khng đnh rng nhu cu ca
con ngi ngƠy nay không xut phát t vn đ vt cht, nó bt ngun t yu t tinh thn.
Con ngi ngƠy nay coi trng s công nhn qua vic đt đc nhng thƠnh tích trong công
vic, vƠ có quyn lc cao. NgoƠi ra nhng mi quan h gia ngi vi ngi trong xư hi
s giúp đi sng tinh thn ca con ngi đc phong phú hn, vui ti hn.
2.1.3.3. Thuyt E.R.G
Clayton Alderfer- giáo s đi hc Yale đư tin hƠnh sp xp li nghiên cu ca
Maslow vƠ đa ra kt lun ca mình. Ông cho rng: hƠnh đng ca con ngi bt ngun t
nhu cu- cng ging nh các nhƠ nghiên cu khác ậsong ông cho rng con ngi cùng mt
lúc theo đui vic tha mưn ba nhu cu c bn: nhu cu tn ti, nhu cu quan h, nhu cu
phát trin.
Nhu cu tn ti: bao gm nhng đòi hi vt cht ti cn thit cho s tn ti ca con
ngi, nhóm nhu cu nƠy có ni dung ging nh nhu cu sinh lý, vƠ nhu cu an toƠn ca
Maslow.
Nhu cu quan h: lƠ nhng đòi hi v nhng quan h vƠ tng tác qua li gia các
cá nhơn. Nhu cu quan h bao gm nhu cu xư hi vƠ mt phn nhu cu t trng, tc lƠ
phn nhu cu t trng đc tha mưn t bên ngoƠi (đc tôn trng).
Nhu cu phát trin: lƠ đòi hi bên trong mi con ngi cho s phát trin cá nhơn. Nó
bao gm nhu cu t th hin vƠ mt phn nhu cu t trng, tc lƠ phn nhu cu t trng
đc tha mưn t ni ti ( t trng vƠ tôn trng ngi khác).
iu khác bit thuyt nƠy lƠ C.Alderfer cho rng con ngi cùng mt lúc theo
đui vic tha mưn tt c các nhu cu ch không phi ch mt nhu cu nh quan đim ca
A.Maslow. Hn na thuyt nƠy còn cho rng khi mt nhu cu nƠo đó b cn tr vƠ không
đc tha mưn thì con ngi có xu hng dn n lc ca mình sang tha mưn các nhu cu
khác. Tc lƠ nu nhu cu tn ti b cn tr, con ngi s dn n lc ca mình sang vic
11
theo đui nhu cu quan h vƠ nhu cu phát trin. iu nƠy gii thích khi cuc sng khó
khn, con ngi có xu hng gn bó vi nhau hn, quan h gia h tt hn vƠ h dn n
lc đu t cho tng lai nhiu hn.
Thuyt ERG gii thích đc ti sao các nhơn viên li tìm kim mt công vic khác
trong khi mc lng ca h lƠ phù hp vi các tiêu chun ca th trng lao đng. Bi vì
lúc nƠy các nhơn viên không cm thy tha mưn vi nhu cu quan h vƠ nhu cu phát trin.
VƠ khi hai nhu cu nƠy đc tha mưn thì đi sng tinh thn ca con ngi s tr nên khe
mnh vƠ cht lng cuc sng s đc gia tng đáng k.
2.1.3.4. ThuytăhaiănhơnătăcaăF.Herzberg
NhƠ tơm lý hc Frederick Herzberg đa ra lý thuyt hai nhơn t -còn đc gi lƠ lý
thuyt thúc đy đng lc. Ông cho rng quan h cá nhơn trong công vic đóng vai trò thit
yu vƠ quan đim đi vi công vic có th xác đnh rõ thƠnh công hay tht bi . Herzberg
đa ra cơu hi ắMi ngi mun gì t công vic ca mình?”. Ông yêu cu mi ngi mô t
chi tit tình hung mƠ h cm thy đc bit tt hay không tt v công vic ca mình.
Herzgerg kt lun rng cơu tr li đc đa ra khi h cm thy n vi công vic
khác đáng k so vi cơu tr li khi h cm thy t. Các nhơn t ni ti nh thng chc, s
công nhn, trách nhim vƠ thƠnh tích dng nh liên quan ti s hƠi lòng trong công vic.
Mt khác nhng ngi bt mưn vi công vic thng đa ra các yu t bên ngoƠi nh s
giám sát ca cp trên, lng bng, các chính sách ca công ty, vƠ các điu kin lƠm vic.
Nghiên cu cng ch ra rng, đi lp vi s hƠi lòng không phi lƠ s bt mưn theo cách
ngh truyn thng. Không bt mưn v công vic không có ngha lƠ hƠi lòng vi công vic
đó. i lp vi s hƠi lòng lƠ s không hƠi lòng, vƠ đi lp ca s bt mưn lƠ s không bt
mưn. Theo Herzberg, nhng nhơn t ca s hƠi lòng v công vic lƠ tách ri vƠ riêng bit
vi các nhơn t gơy ra s bt mưn. Bi vy nhng nhƠ qun lý nƠo c gng loi b các nhơn
t gơy ra s bt mưn công vic có th to ra s yên n nhng không có ngha to ra đng
lc cho nhơn viên. T đó, Herzberg mô t các điu kin nh cht lng giám sát, lng
bng, chính sách công ty, điu kin lƠm vic, các mi quan h vƠ bo đm công n vic
lƠm nh các nhơn t đng lc. Khi nhng yu t nƠy tr nên tha đáng, nhơn viên s không
12
còn cm thy bt mưn hay tha mưn. to đng lc cho nhơn viên lƠm vic, Herzberg gi
ý cn chú ý đn các nhơn t liên quan đn bn thơn công vic, hay nhng tác đng trc tip
t công vic đó nh c hi thng tin, c hi phát trin cá nhơn, s công nhn, trách nhim
và thành tích.
HƠm ý ca lý thuyt Herzberg có ý ngha quan trng trong công tác qun tr ngun
nhơn lc hin nay. tha mưn vƠ đng viên nhơn viên lƠm vic vi nng sut cao, đòi hi
thêm các yu t b sung giúp nhơn viên nhn thc đc rng công vic đang lƠm lƠ có ý
ngha, thú v, thách thc. Tin cng ch lƠ mt công c đng viên yu, tt nht cng ch có
th loi b s bt mưn. iu nƠy giúp khng đnh mt ln na vai trò ca yu t tinh thn
cao hn so vi yu t vt cht trong vic gia tng s tha mưn nhơn viên, tng cng s
đng viên, thúc đy nhơn viên lƠm vic vi nng sut cao.
2.1.4. CácăthƠnhăphnăcaămôiătrngătinhăthn
Môi trng tinh thn lƠ mt khái nim đa hng hay đa thƠnh phn, đa khía cnh
(Rousseau DM, 1988). Hin nay cha có mt quan đim thng nht v các thƠnh phn
trong môi trng tinh thn. Vn đ khác bit lƠ ni dung vƠ s lng các thƠnh phn to
nên môi trng tinh thn. Tùy theo mc đích nghiên cu, đc trng vn hóa ca các vùng,
ngƠnh nghầ các kt qu nghiên cu v môi trng tinh thn có th bao gm các thƠnh
phn khác nhau nh :
Nghiên cu ca James vƠ James (1989) nhn dng bn thƠnh phn ca môi trng
tinh thn, bao gm (1) s ng h vƠ to điu kin thun li t các cp lưnh đo, (2) tinh
thn thơn thin vƠ m áp gia các nhóm lƠm vic, (3) s t qun trong công vic, (4) stress
trong công vic vƠ s thiu hòa hp.
Theo mô hình nghiên cu ca Steven P Brown vƠ Thomas W Leigh (1996), môi
trng tinh thn gm sáu thƠnh phn: (1) s ng h trong công vic, (2) tính rõ rƠng v
trách nhim trong công vic, (3) s t do phát biu ý kin, (4) s đóng góp ca cá nhơn vƠo
mc tiêu t chc, (5) s tha nhn tha đáng v nng lc, (6) s thách thc trong công
vic.
13
Armenio Rego và Miguel Pina e Cunha (2008) đư đ ngh môi trng tinh thn gm
sáu thƠnh phn (1) tinh thn thơn thin, (2) s tín nhim nim tin vƠo lưnh đo, (3)s giao
tip thn thn, ci m vi lưnh đo, (4) c hi hc hi, phát trin cá nhơn, (5) s công
bng, (6) s cơn bng gia công vic vƠ gia đình.
Qua các nghiên cu trên, các thƠnh phn cu thƠnh nên môi trng tinh thn có th
bt ngun t nhu cu bc cao (theo thuyt Maslow), nhu cu thƠnh tu, nhu cu liên minh,
nhu cu quyn lc (theo thuyt nhu cu ca David Mc Clelland), nhu cu quan h, nhu cu
phát trin (thuyt E.R.G), các nhơn t duy trì vƠ đng viên (F.Herzberg). Trong phm vi
lun vn nƠy, tác gi chn hai nghiên cu ca Steven P Brown vƠ Thomas W Leigh (1996),
Armenio Rego và Miguel Pina e Cunha (2008) đ tham kho trong vic xơy dng các
thƠnh phn cu thƠnh môi trng tinh thn. Kt hp vi kt qu ca phng pháp nghiên
cu đnh tính (đc trình bƠy chi tit hn trong chng ba), trong nghiên cu nƠy, môi
trng tinh thn đc xơy dng gm sáu thƠnh phn: tinh thn thơn thin, s tín nhim
nim tin vƠo lưnh đo, s giao tip thn thn ci m vi lưnh đo, c hi hc vƠ phát trin
cá nhơn, s cơn bng gia công vic vƠ cuc sng, s ng h trong công vic.
2.2. Phngăphápătăđánhăgiáăhiuăquăcôngăvic,ăgiáătrăvƠăỦăngha
Trong các t chc, vic đánh giá hiu qu công vic có rt nhiu mc đích. Mt
trong s đó lƠ giúp b phn qun lý đa ra các quyt đnh chung v ngun nhơn lc nh
thng chc, thuyên chuyn vƠ đui vic. Các đánh giá cng giúp nhn đnh nhu cu đƠo to
vƠ phát trin. Chúng xác đnh các k nng vƠ nng lc ca nhơn viên, da vƠo đó đ có th
phát trin các chng trình khc phc. Cui cùng, chúng cung cp phn hi cho các nhơn
viên v cách thc t chc đánh giá hiu qu ca h vƠ thng lƠ nn tng đ cp phát
lng thng bao gm vic tng lng.
Theo truyn thng, ngi đánh giá hiu qu công vic ca nhơn viên trong t chc
lƠ ngi qun lý. Tuy nhiên phng pháp đánh gía hiu qu mi nht hin nay lƠ phng
pháp đánh giá 360 đ. Chúng cung cp phn hi v hiu qu t tt c các mi liên h hƠng
ngƠy ca nhơn viên, t nhơn viên cho ti các khách hƠng, lưnh đo vƠ đng nghip.
14
Trong nghiên cu, vic xơy dng vƠ đo lng khái nim hiu qu công vic thng
da vƠo phng pháp t đánh giá hiu qu (self-efficacy approach) thông qua thang chia
mc đ. Phng pháp nƠy cng có mt hn ch khi đánh giá hiu qu công vic. Con
ngi luôn có xu hng t đánh giá hiu qu công vic ca mình theo hng tích cc. Do
đó, phng pháp đ nhơn viên t đánh giá hiu qu công vic ca mình đôi khi kém chính
xác hn lƠ đ các đng nghip vƠ cp trên đánh giá v h.
Tuy nhiên phng pháp đ nhơn viên t đánh gía hiu qu công vic ca mình có
th lƠ phng pháp có nhiu giá tr vƠ ý ngha khi danh tính nhơn viên đc bo mt hoc
kt qu đánh giá đó không đc s dng cho mc đích thng tin trong công vic hay mc
đích đc xư hi chp nhn (Van der Heidjen BIJM và Nijhof AHJ, 2004). Nhng cá nhơn
đánh giá bn thơn tích cc thng lƠm vic tt hn ngi khác bi h có nhiu mc tiêu
tham vng hn, cam kt thc hin mc tiêu vƠ kiên đnh hn trong vic n lc đt đc
nhng mc tiêu đó (Stephen P.Robbins và Timothy A.Judge, 2012). Phng pháp t đánh
giá hiu qu công vic ca nhơn viên cƠng tr nên có giá tr vƠ chính xác khi nhơn viên mi
chính lƠ ngi hiu đc nh hng trc tip nhng vic lƠm ca h vƠo môi trng xung
quanh. NgoƠi ra h cng nhn nhng li nhn xét đánh giá t đng nghip, cp trên v hiu
qu lƠm vic ca h, t đó h có thi gian đ kim đnh li, suy ngh logic li nhng li
nhn xét trên vƠ có nhng cm xúc v chính bn thơn h, v mc đ hoƠn thƠnh công vic
ca chính bn thơn mình (Armenio Rego và Miguel Pina e Cunha, 2008). Trong nghiên
cu nƠy, đ đánh giá hiu qu công vic ca nhơn viên, tác gi s dng thang đo hiu qu
công vic ca Armenio Rego và Miguel Pina e Cunha (2008). Ni dung thang đo hiu qu
công vic chính lƠ nhn thc ca ca chính bn thơn nhơn viên v hiu qu công vic ca
h, mc đ hƠi lòng v cht lng công vic, vƠ nhn thc ca h v cách đánh giá ca
chính đng nghip, ca cp trên v hiu qu công vic theo thang chia mc đ.
2.3. Nhơnăviênăvnăphòng
2.3.1. Kháiănim
Nhơn viên vn phòng đc đnh ngha lƠ nhng cá nhơn lao đng trí óc, lƠm nhng
công vic có tính cht chuyên môn cao nh công ngh thông tin, kinh doanh, qun tr kinh
15
doanh, ngơn hƠng, tƠi chínhầ ti mt t chc có đa đim hot đng giao dch vi c s
vt cht nht đnh (
www.wikipedia.com.vn).
2.3.2. Hiuăquăcôngăvicăcaănhơnăviênăvn phòng
đánh giá hiu qu công vic ca các nhơn viên vn phòng, nhiu c quan, doanh
nghip ti TP H Chí Minh xơy dng riêng các tiêu chí c th đ lƠm thc đo, chun mc
khi đánh giá. Do đc thù công vic, vic đánh giá cht lng lƠm vic ca các nhơn viên
vn phòng khó có th da vƠo mt đnh lng c th. Tuy nhiên vn có nhng tiêu chí nht
đnh đ đánh giá cht lng lƠm vic ca tng nhơn viên vƠ ca c khi vn phòng hin
nay.
V ni dung các tiêu chí đ đánh giá cht lng công vic ca nhơn viên vn phòng
đc xơy dng da trên chc nng, nhim v ca tng nhơn viên vƠ ca c khi vn
phòng.
Cho dù do đc thù công vic ca các doanh nghip, c quan lƠ khác nhau nhng
chc nng ca các nhơn viên vn phòng đu có đc đim chung đó lƠ chc nng giúp vic
vƠ chc nng tham mu. Hiu rõ bn cht ca hai chc nng trên tng nhơn viên vn
phòng mi có th t đánh giá đc kh nng hoƠn thƠnh nhim v ca mình đi vi công
vic đc phơn công.
- Chc nng giúp vic: Nhơn viên vn phòng thc hin các công vic do lưnh đo c
quan, công ty giao cho mt cách trc tip hoc các công vic đư đc lưnh đo trù liu t
trc lƠ thuc nhóm công vic tr giúp. Phn ln các vic thuc nhóm nƠy thng hay lp
đi lp li vƠ lưnh đo c quan, th trng đn v có tha kh nng t gii quyt công vic
nƠy nu h có đ qu thi gian. HoƠn thƠnh chc nng tr giúp v c bn có th nói nhơn
viên vn phòng đư hoƠn thƠnh nhim v đc giao vƠ phn nhiu các công ty thng
không đòi hi nhiu hn các nhơn viên nƠy. Tuy nhiên nhng công ty đang phát trin
vi nhiu tim nng ln đu đòi hi các nhơn viên ca mình phi có chí tin th đ không
nhng ch lƠm tt chc nng giúp vic mƠ còn phi đáp ng đc chc nng tham mu bi
đó mi ch đm bo đc phơn na nhim v cn lƠm.
16
- Chc nng tham mu: Mt chc nng rt khó xác đnh s lng công vic nhng
li ht sc quan trng vi mi công ty đó lƠ chc nng tham mu. Các công vic thuc
nhóm chc nng tham mu lƠ nhng nhim v mƠ nhơn viên vn phòng phi t ngh ra, t
đ xut vi lưnh đo ch không phi lƠ th đng ch s ch đo t trên xung. hoƠn
thƠnh đc chc nng nƠy, các nhơn viên vn phòng cn phi ht sc ch đng, nng đng
trong t duy, có kh nng quan sát tt, giƠu ý tng.
Mt công ty có tham vng đòi hi nhơn viên ca mình phi thc hin tt c hai chc
nng, chc nng giúp vic vƠ chc nng tham mu. Trong nghiên cu, ni dung các bin
quan sát ca thang đo hiu qu công vic đc xơy dng da trên nhn thc ca chính bn
thơn nhơn viên v mc đ hoƠn thƠnh hai chc nng nƠy. Khi nhơn viên hoƠn thƠnh chc
nng giúp vic, chc nng tham mu, h s t có nhn thc lƠ mc đ hiu qu công vic
ca h đn đơu, mc đ hƠi lòng công vic, cng nh nhn thc ca h v cp trên vƠ đng
nghip đánh giá th nƠo v cht lng công vic ca h.
2.4. Cácămôăhìnhănghiênăcuăthamăkhoăliênăquanăđnămôiătrngătinhăthn,ăhiuă
quăcôngăvic
2.4.1. Mô hình Steven P Brown và Thomas W Leigh (1996)
Nghiên cu nƠy đc Steven P Brown và Thomas W Leigh thc hin nm 1996
.Trong nghiên cu nƠy, ông đư xơy dng mô hình th hin mi quan h gia các yu t
thuc môi trng tinh thn ti ni lƠm vic tác đng vƠo s tham gia vƠo công vic, s n
lc trong công vic, hiu qu công vic.
Nghiên cu nƠy cng khám phá ra sáu thƠnh phn cu thƠnh môi trng tinh thn,
da trên nhn thc ca cá nhơn v môi trng lƠm vic theo hai hng: an toƠn ,ý ngha.
Môi trng tinh thn đem li mt cm giác an toƠn gm ba thƠnh phn (s ng h trong
công vic, s rõ rƠng v trách nhim trong công vic, s t do phát biu ý kin), môi
trng tinh thn đem li cm giác ý ngha gm ba thƠnh phn (s đóng góp ca cá nhơn
vƠo mc tiêu t chc, s tha nhn tha đáng v nng lc, s thách thc trong công vic).
Trong nghiên cu nƠy, s tham gia vƠo công vic đc đánh giá da trên mc đ
mƠ mi ngi nhn bit theo tơm lý sn có đi vi các công vic ca h vƠ cơn nhc tm