B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
THÁI VÕ SN
GII PHÁP HN CH RI RO
DO YU T CÔNG NGH TRONG
HOT NG KINH DOANH TH
TI CÁC NHTM VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
THÁI VÕ SN
GII PHÁP HN CH RI RO
DO YU T CÔNG NGH TRONG
HOT NG KINH DOANH TH
TI CÁC NHTM VIT NAM
Chuyên ngành: Kinh t tài chính-Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
PGS, TS. TRNG TH HNG
TP. H Chí Minh – Nm 2012
LI CAM OAN
Tôi cam đoan lun vn thc s “GII PHÁP HN CH RI RO
DO YU T CÔNG NGH TRONG HOT NG KINH DOANH TH
TI CÁC NHTM VIT NAM ” là do bn thân t nghiên cu và thc hin theo
s hng dn khoa hc ca PGS, TS. TRNG TH HNG.
Các thông tin, s liu và kt qu trong lun vn là hoàn toàn trung thc.
Ngi cam đoan
THÁI VÕ SN
MC LC
LI CAM OAN
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG – BIU – S
CHNG 1: TNG QUAN V TH NGÂN HÀNG VÀ RI RO TRONG
HOT NG KINH DOANH TH NGÂN HÀNG
1
1.1 Tng quan v th ngân hàng 1
1.1.1 Lch s hình thành và quá trình phát trin th ngân hàng 1
1.1.2 Khái nim 2
1.1.3 Li ích ca vic s dng th ngân hàng 3
1.1.3.1 i vi ngi s dng th 3
1.1.3.2 i vi đn v chp nhn th (VCNT): 4
1.1.3.3 i vi ngân hàng : 4
1.1.3.4 i vi nn kinh t : 5
1.2 Nghip v phát hành, s dng và thanh toán th 6
1.2.1 Các ch th tham gia 6
1.2.1.1 T chc th qu
c t (TCTQT – Card Association) 6
1.2.1.2 Ch th (Cardholder) 6
1.2.1.3 Ngân hàng phát hành th (NHPHT – Bank Issuer): 7
1.2.1.4 Ngân hàng thanh toán th (NHTTT - Acquirer): 7
1.2.1.5 n v chp nhn th (VCNT - Merchant) 7
1.2.2 Quy trình phát hành th ngân hàng 7
1.2.3 Quy trình s dng và thanh toán th 8
1.3 Các nhân t nh hng đn hot đng kinh doanh th ca các NHTM
VN 9
1.3.1 Nhân t ch quan 9
1.3.1.1 H thng công ngh ngân hàng 9
1.3.1.2 Hot đng marketing 9
1.3.1.3 Hot đng qun lý ri ro 10
1.3.1.4 Trình đ nhân viên kinh doanh th 10
1.3.2 Nhân t khách quan 10
1.3.2.1 Môi trng pháp lý 10
1.3.2.2 Môi trng kinh t xã hi 11
1.4 Ri ro do yu t công ngh trong hot đng kinh doanh th 12
1.4.1 Khái nim v ri ro 12
1.4.2 Khái nim v ri ro do yu t công ngh 12
1.4.2.1 Công ngh sn xut th không có kh nng chng gi mo 12
1.4.2.2 Máy POS và ATM không áp dng công ngh đc th có kh nng
chng gi mo. 13
1.4.2.3 H thng đng truyn d liu th ca ngân hàng không đc mã
hóa đ bo mt d liu th. 13
1.4.2.4 Ngân hàng không tham gia chng trình xác thc ch th trong
giao dch thng mi đin t. 14
1.4.2.5 Ngân hàng không s dng các phn mm theo dõi giao dch bt
thng 15
1.4.2.6 Ngân hàng không thc hin vic bo mt d liu theo các tiêu
chun quc t ca ngành th. 15
1.5 Mt s v
n đ v ri ro trên th trng th th gii và bài hc cho VN 16
Kt lun chng 1: 19
CHNG 2: THC TRNG RI RO DO YU T CÔNG NGH
TRONG HOT NG KINH DOANH TH CA CÁC NHTM VIT
NAM
20
2.1 Tng quan v hot đng kinh doanh th ti các NHTM Vit Nam 20
2.1.1 Khái quát tình hình kinh t xã hi Vit Nam nm 2010 20
2.1.2 Thc trng hot đng kinh doanh th ca các NHTM Vit Nam trong
thi gian 2006-2010 22
2.1.2.1 Hot đng phát hành th 22
2.1.2.2 Doanh s s dng th 28
2.1.2.3 Doanh s thanh toán th quc t 32
2.1.2.4 Mng li ATM và POS 33
2.2 Thc trng ri ro do yu t công ngh trong hot đng kinh doanh th
ti các NHTM Vit Nam thi gian qua 37
2.2.1 Th
c trng v công ngh th ti Vit Nam 37
2.2.1.1 Thc trng v công ngh phát hành th ti Vit Nam 37
2.2.1.2 Thc trng v công ngh chp nhn th ti Vit Nam 40
2.2.2 Thc trng ri ro do yu t công ngh 41
2.2.2.1 Ri ro trong hot đng phát hành th 41
2.2.2.2 Ri ro trong hot đng thanh toán th 43
2.4 Phân tích nguyên nhân gây nên ri ro v mt công ngh th 44
2.4.1 Nguyên nhân trong giao dch có xut trình th 44
2.4.1.1 Nguyên nhân do công ngh s
n xut th không có tính bo mt cao 44
2.4.1.2 Nguyên nhân do các quy đnh ca các t chc th v trách nhim
chu ri ro. 47
2.4.2 Nguyên nhân trong giao dch không xut trình th 48
2.4.2.1 Nguyên nhân do các ngân hàng không tham gia chng trình xác
thc ch th. 49
2.4.2.2 Nguyên nhân do các quy đnh ca các t chc th v trách nhim
chu ri ro. 50
Kt lun chng 2:
50
CHNG 3: GII PHÁP HN CH RI RO DO YU T CÔNG NGH
TRONG HOT NG KINH DOANH TH TI CÁC NHTM VIT
NAM
52
3.1 nh hng phát trin hot đng kinh doanh th Vit Nam 52
3.1.1 nh hng phát trin hot đng kinh doanh th ca ngành ngân hàng
đn nm 2020. 52
3.1.2 nh hng ca Hi th trong xu th hi nhp quc t 54
3.2 Gii pháp hn ch ri ro do yu t công ngh trong hot đng kinh
doanh th ti các NHTM Vit Nam 55
3.2.1 Gii pháp chung 55
3.2.1.1 Xây dng chin lc qun tr ri ro trong ho
t đng kinh doanh 55
3.2.1.2 Chú trng đào to và phát trin ngun nhân lc 56
3.2.1.3 Tuân th quy trình nghip v 57
3.2.1.4 Nâng cao hiu qu ca công tác kim tra, kim soát trong hot 58
3.2.1.5 La chn VCNT có uy tín 59
3.2.1.6 Tng cng hp tác gia các ngân hàng trong vic ngn nga ri
ro 60
3.2.1.7 Phi hp vi c quan hu quan phòng chng ti phm th 61
3.2.1.8 Phi hp t phía khách hàng – Trang b kin thc, nâng cao trình
đ ngi s d
ng th 61
3.2.2 Gii pháp c th v mt công ngh 62
3.2.2.1 La chn công ngh th Chip phù hp. 62
3.2.2.2 Tham gia các chng trình xác thc ch th trong giao dch
thng mi đin t. 63
3.2.2.3 S dng phn mm theo dõi giao dch bt thng 65
3.2.2.4 S dng phn mm cho phép ch th qun lý chi tiêu ca th 66
3.2.2.5 Mã hóa thông tin giao dch đc truyn trong quá trình thc hin
giao dch 67
3.2.2.6 Tuân th các tiêu chu
n v bo mt d liu th ca ngành th quc
t (PCI DSS). 68
3.3 Kin ngh vi nhng C quan hu quan 69
3.3.1 Kin ngh vi Chính ph 69
3.3.2 Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 71
3.3.3 Kin ngh vi Hi th ngân hàng Vit Nam 72
Kt lun chng 3:
73
KT LUN 74
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
ACB : Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
Agribank : Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam
AP : Khu vc Châu Á-Thái Bình Dng
ATM : Automated Teller Machine/máy rút tin t đng
BIDV : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
VCNT : n v chp nhn th.
DongA bank : Ngân hàng thng mi c phn ông Á.
Eximbank : Ngân hàng thng mi c phn Xut nhp khu Vit Nam.
NH : Ngân hàng.
NHNN : Ngân hàng Nhà nc.
NHTM : Ngân hàng thng mi.
NH TMCP : Ngân hàng thng mi c phn.
NHPH : Ngân hàng phát hành th.
NHTT : Ngân hàng thanh toán th.
Ocean bank : Ngân hàng TMCP i Dng
PG bank : Ngân hàng TMCP Xng du
PIN : Personal Idetify Number, mã s cá nhân
POS : Point Of Sale/im chp nhn thanh toán th
Sacombank : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
Seabank : Ngân hàng ông Nam Á
TCTQT : T chc th quc t.
Techcombank : Ngân hàng thng mi c phn K Thng
UOB : Ngân hàng United Overseas
VCB,Vietcombank : Ngân hàng Ngoi Thng Vit Nam
VIB : Ngân hàng thng mi c phn Quc T
Vietinbank : Ngân hàng Công thng Vit Nam
VN : Vit Nam
DANH MC CÁC BNG – BIU – S
Bng 2.1: Tc đ tng tng sn phm trong nc nm 2011 theo giá so sánh 1994
Bng 2.2: Vn đu t toàn xã hi thc hin nm 2011
Bng 2.3: S lng th phát hành giai đon 2007-2011
Bng 2.4: Tc đ tng s lng th phát hành giai đon 2008-2011
Bng 2.5: T trng các loi th phát hành giai đon 2007-2011
Bng 2.6: S lng th ni đa phát hành giai đon 2007-2011
B
ng 2.7: S lng th quc t phát hành giai đon 2007-2011
Bng 2.8: S lng ngân hàng phát hành th quc t giai đon 2007-2011
Bng 2.9: Doanh s s dng th giai đon 2007-2011
Bng 2.10: Tc đ tng doanh s s dng th giai đon 2008-2011
Bng 2.11: Doanh s thanh toán th quc t giai đon 2007-2011
Bng 2.12: S lng máy ATM giai đon 2007-2011
Bng 2.13: S l
ng ngân hàng trang b ATM giai đon 2007-2011
Bng 2.14: S lng máy POS giai đon 2007-2011.
Bng 2.15: Tình hình gian ln trong s dng th giai đon 2008-2011
Bng 2.16: Tình hình gian ln trong thanh toán th giai đon 2008-2011
Biu đ 2.1: S lng th phát hành giai đon 2007-2011
Biu đ 2.2: Th phn phát hành th nm 2011
Biu đ 2.3: Th phn phát hành th ni đa nm 2011
Biu đ 2.4: Th phn phát hành th qu
c t nm 2011
Biu đ 2.5: Doanh s s dng th giai đon 2007-2011
Biu đ 2.6: Th phn doanh s s dng th nm 2011
Biu đ 2.7: Th phn doanh s s dng th quc t nm 2011
Biu đ 2.8: Doanh s thanh toán th quc t giai đon 2007- 2011
Biu đ 2.9: Th phn doanh s thanh toán th quc t nm 2011
Biu đ 2.10: Th phn máy ATM tính đn 31/12/2011
Biu đ 2.11: Th phn máy POS tính đn 31/12/2011
Biu đ 2.12: Tình hình gian ln do công ngh v mt phát hành giai đon 2008-2011
Biu đ 2.13: Tình hình gian ln do công ngh v mt thanh toán giai đon 2008-2011
S đ 1.1: Quy trình s dng và thanh toán th
LI M U
Hin nay vi t cách là thành viên ca WTO nn kinh t Vit Nam đã và đang
hi nhp sâu rng vào nn kinh t th gii. Lnh vc ngân hàng ca Vit Nam cng
đng trc nhng c hi và thách thc trc xu hng hi nhp này. có th tn
ti và phát trin trong môi trng cnh tranh khc lit, bn thân các ngân hàng Vit
Nam phi không ngng nâng cao nng lc qun lý đi
u hành, qun tr ri ro, m
rng mng li phân phi, m rng quy mô vn, nâng cao cht lng, đa dng hóa
sn phm dch v. Chính vì vy, th ngân hàng đc xem là mt trong nhng sn
phm ngân hàng hin đi không th thiu đi vi các ngân hàng.
các nc có nn kinh t phát trin, th ngân hàng đã tr nên ph bin trong
mi giao dch thanh toán ca ngi dân. Tuy nhiên, trong bi cnh c
a nn kinh t
đang phát trin nh Vit Nam, th ngân hàng vn thc s còn rt mi m đi vi
nhiu ngi. Mc dù vy, th trng th ngân hàng Vit Nam vn đc đánh giá là
còn rt nhiu tim nng đ các ngân hàng khai thác. Ngi tiêu dùng Vit Nam
đang dn làm quen vi vic thanh toán không dùng tin mt. Chính nhng tin ích
ca th s ngày càng thu hút nhiu ngi s d
ng sn phm này. Ngoài ra, vic đa
Quyt đnh s 291/2006/Q-TTg ca Th tng Chính ph phê duyt án thanh
toán không dùng tin mt giai đon 2006-2010 vào thc hin đã to mt khuôn kh
pháp lý đ các ngân hàng phát trin sn phm th mt cách có đnh hng.
Bên cnh nhng tin ích th ngân hàng vn còn tn ti nhng ri ro tài chính
tim n cho các ch th tham gia vào quy trình giao dch th. Th
ngân hàng là mt
phng tin thanh toán hin đi. Th ra đi trên c s ng dng khoa hc k thut
và công ngh. Mt khi công ngh đc ng dng trong giao dch thanh toán th
không còn đ đ bo mt thì giao dch th tr nên không an toàn. Ri ro v công
ngh trong hot đng kinh doanh th ngân hàng ngày càng tr nên đa dng, tinh vi
và phc tp đc bit trong điu kin công ngh th ph
i liên tc phát trin đ chng
li kh nng tn công ca ti phm công ngh cao. Ri ro do yu t công ngh trong
hot đng kinh doanh th tác đng không nh đn hiu qu kinh doanh, uy tín,
thng hiu ca các ngân hàng tham gia vào quy trình giao dch đc bit là ngân
hàng phát hành th. Vì vy vic nghiên cu đ tìm ra các gii pháp đng b, hiu
qu, kh thi nhm ngn chn và hn ch r
i ro trong hot đng kinh doanh th là
mt vn đ cp thit c trên phng din lý lun và thc tin.
Trên c s nhng tn ti trên tôi chn đ tài “Nhng gii pháp hn ch ri ro
v mt công ngh trong hot đng kinh doanh th ca các ngân hàng thng mi
Vit Nam”
1. Mc đích nghiên cu:
Góp phn b sung nhng vn đ mi va mang giá tr lý lun va mang giá tr
thc tin v ri ro do yu t công ngh trong hot đng kinh doanh th ngân hàng
Vi
t Nam.
c bit chú trng đn kh nng ng dng ca các gii pháp trong thc tin đ
hn ch ri ro cho ch th và ngân hàng mt cách có hiu qu. iu này góp phn
nâng cao uy tín và thng hiu ca các ngân hàng thng mi Vit Nam đi vi
khách hàng ca h t đó thúc đy nhanh quá trình hình thành mt nn kinh t không
dùng tin mt.
2. i tng và phm vi nghiên cu
Ngành th
ngân hàng trên th gii là mt h thng rt đa dng và phc tp. Có
rt nhiu đi tng tham gia vào quá trình giao dch th. Tuy nhiên trong phm vi
nghiên cu ca đ tài này, ngi nghiên cu ch tp trung vào đi tng ri ro do
yu t công ngh thanh toán th. Phm vi nghiên cu là hot đng kinh doanh th
ngân hàng ca các ngân hàng thng mi ti Vit Nam.
3. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu ch yu là th
ng kê, tng hp và phân tích thông tin.
Da trên các s liu thng kê đ đánh giá và phân tích nhm rút ra nhng kt lun.
Ngoài ra, kin thc ca các môn hc v tài chính ngân hàng đc bit là môn nghip
v ngân hàng và các bài hc v kinh nghim phát trin công ngh th ca các nc
trong khu vc ông Nam Á cng đc vn dng đ gii quyt các vn đ đt ra
trong đ tài.
4. Kt cu lun vn:
Lu
n vn gm có 3 chng:
Chng 1: Tng quan v th ngân hàng và ri ro trong hot đng kinh doanh th
ngân hàng.
Chng 2: Thc trng ri ro do yu t công ngh trong hot đng kinh doanh th
ca các ngân hàng thng mi Vit Nam.
Chng 3: Nhng gii pháp hn ch ri ro do yu t công ngh trong hot đng
kinh doanh th ca các ngân hàng thng mi Vit Nam.
1
CHNG 1
TNG QUAN V TH NGÂN HÀNG VÀ RI RO TRONG HOT
NG KINH DOANH TH NGÂN HÀNG
1.1 Tng quan v th ngân hàng
1.1.1 Lch s hình thành và quá trình phát trin th ngân hàng
Th là mt công c thanh toán không dùng tin mt rt tin li trong nn kinh
t. Lch s ra đi ca th đc ghi nhn sau cuc khng hong kinh t th gii
1929-1933. thc hin kích cu, khuyn khích tiêu dùng, góp phn khc phc nh
hng ca cuc đi khng hong này, các nc phát trin đã đa ra mô hình tài tr
tiêu dùng bán chu. Do vy, cn có mt loi công c tín dng s dng linh hot đ
có th thanh toán ti tt c các đim bán hàng và đây là điu kin cp thit, thúc đy
các t chc kinh t tài chính vào cuc, trong đó phi k đn ngân hàng, t đó th
thanh toán ra đi.
Dng đu tiên ca th thanh toán ra đi vào nm 1945. ó là Charge –It ca
ngân hàng John Biggins (M), cho phép khách hàng thc hin các giao dch ni đa
bng các phiu có giá tr do ngân hàng phát hành. Sau đó, các đi lý np li nhng
phiu này cho ngân hàng Biggins, ngân hàng thu tin t khách hàng và thanh toán
cho đi lý. ây chính là tin đ cho vic phát hành th tín dng đu tiên ca ngân
hàng Franklin National vào nm 1951.
Nm 1955, hàng lot th mi xut hin M nh TripCharge, Golden Key,
Gourmet Club, Esquire Club. n nm 1958, th Card Blanche, American Express
ra đi và thng lnh đa s th trng. Phn ln các th này ch dành cho gii doanh
nhân và nhng ngi giàu có lúc by gi, nhng các ngân hàng đã d báo rng gii
bình dân mi là đi tng s dng th ch yu trong tng lai.
Nm 1960, mt ngân hàng ln ca M là Bank of America đa phát hành th
Bank Americard. m rng qui mô hot đng, ngân hàng này cp giy phép cho
các đnh ch tài chính trong khu vc đc phát hành th Bank Americard.
2
Nm 1966, đ cnh tranh vi s thành công ca ngân hàng Bank of America,
mi bn ngân hàng ln ca M thành lp Hip hi th liên hàng quc t (Interbank
Card Association –ICA) và cho ra đi th Master Charge.
Vào nm 1977, th tín dng Bank Americard đc đi tên thành th Visa. T
chc th Visa quc t hình thành và phát trin nhng không trc tip phát hành th
mà giao li cho các thành viên phát hành khin cho t chc th Visa nhanh chóng
m rng th trng. n nay, th Visa có quy mô ln nht và s lng ngi s
dng nhiu nht trên th gii.
Nm 1979, Master Charge đi tên thành MasterCard và tr thành t chc th
quc t ln th 2 trên th gii, sau Visa, góp phn đa th trng th thanh toán
ngày càng phát trin trên toàn cu.
Sau M, các nc châu Âu và tip sau là châu Á, đc bit là Nht Bn, th
thanh toán đc s dng rng rãi vi cht lng ngày càng cao nh vào s phát
trin ca công ngh k thut s.
Ngày nay, ngoài hai loi th Visa và Master đã và đang đc s dng rng rãi
và ph bin nht trên th gii, th trng th còn có mt s loi th đin hình sau:
Th Diners Club: th du lch và gii trí do t chc th t phát hành
vào nm 1949 M.
Th American Express (th Amex): ra đi n
m 1958. ây là t chc
th du lch và gii trí ln nht th gii, trc tip phát hành và qun lý ch th.
Th JCB: th du lch và gii trí xut hin Nht t nm 1961 do ngân
hàng Sanwa phát hành, và phát trin thành t chc th quc t vào nm 1981.
Nhìn chung, các th trên là nhng loi th đc s dng rng rãi, ph bin
trên th gii. Phn ln các loi th này do ngân hàng phát hành; tuy nhiên th
còn có th do các công ty đa quc gia, các tp đoàn du la, các công ty giao
nhn vn ti,… phát hành và s dng nh th ngân hàng.
1.1.2 Khái nim
Th ngân hàng là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt đc phát
hành bi các ngân hàng, các đnh ch tài chính, hoc các công ty và ngi s hu
3
th có th s dng nó đ thanh toán tin hàng hóa, dch v hoc đ rút tin mt ti
các ngân hàng đi lý hoc ti các máy rút tin t đng.
Theo quan đim ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam, khái nim v th đc
quy đnh ti quy ch phát hành, thanh toán, s dng và cung cp dch v h tr hot
đng th ngân hàng ban hành kèm theo Quyt đnh s 20/2007/Q-NHNN ngày
15/05/2007 nh sau: Th ngân hàng là “phng tin do t chc phát hành th phát
hành đ thc hin giao dch th theo các điu kin và điu khon đc các bên tha
thun”.
1.1.3 Li ích ca vic s dng th ngân hàng
1.1.3.1 i vi ngi s dng th
+ S tin ích trong thanh toán: Th là phng tin thanh toán hin đi, không s
dng tin mt. Ch th có th s dng nó đ thanh toán hàng hóa, dch v hay rút
tin mt ti bt c VCNT trên toàn th gii mà không cn phi mang theo tin mt
hay séc du lch, không ph thuc vào khi lng tin cn thanh toán. S tin li này
th hin rt rõ khi ch th đi công tác hay đi du lch ra nc ngoài mà ít có công c
thanh toán nào thay th đc.
+ Tính an toàn trong thanh toán: vic s dng th s an toàn hn nhiu so vi các
hình thc thanh toán khác nh tin mt, séc,… Khi th b mt, ngi cm th cng
khó s dng đc vì ngân hàng s bo mt cho ch th bng mã s PIN, nh và ch
ký trên th. Trong trng hp mt th, ch th ch cn thông báo đn ngân hàng phát
hành hoc ngân hàng đi lý đ khóa th và có th đc cp li th khác.
+ Tit kim thi gian: s dng th giúp ch th tit kim đc thi gian ch đi
khi giao dch thanh toán hàng hóa dch v, chng hn nh ch th s tránh đc
khâu kim đm khi mua hàng hóa giá tr ln mà phi thanh toán bng tin mt hoc
khi mun thanh toán phí dch v Internet, cc đin thoi, đin, nc,… ch th
không phi mt thi gian đi đn các quy giao dch và không phi ch đi th t
giao dch, ch th ch cn đn máy ATM nhn nút thc hin giao dch ngay.
+ c cp hn mc tín dng tun hoàn: đi vi th tín dng, ch th đc cp
hn mc tín dng ngân hàng, chi tiêu trc, tr tin sau. Hn th na, khi đn hn
4
thanh toán (thng chu k 1 tháng), ch th ch cn thanh toán s tin ti thiu, s
n còn li ch th có th tr sau và phi chu lãi theo mc lãi sut cho vay tiêu
dùng.
1.1.3.2 i vi đn v chp nhn th (VCNT)
+ Thu hút thêm khách hàng: Khi đn v kinh doanh chp nhn thanh toán bng
th s tng thêm uy tín cho mình, đc bit VCNT là các ca hàng, nhà hàng,
khách sn,… Qua đó cung cp thêm cho khách hàng phng thc thanh toán nhanh
chóng hin đi, kh nng thu hút khách hàng s tng lên, đc bit là khách du lch,
các nhà đu t nc ngoài luôn có thói quen s dng th thanh toán.
+ M rng th trng và tng doanh s: Chp nhn thanh toán th giúp cho các
đn v nâng cao kh nng cnh tranh ca mình so vi các đn v cha chp nhn
th. Vic s dng phng thc thanh toán hin đi là mt yu t quan trng giúp
đn v thu hút khách hàng, m rng th trng. Nh đó, doanh s cung ng hàng
hóa dch v ca đn v cng tng theo.
+ An toàn, đm bo: hn ch hin tng khách hàng s dng tin gi, hn ch
nguy c mt cp tin, nht là đi vi các đn v nhà hàng khách sn, còn tránh đc
vn đ mt cp tin mt ca khách hàng
+ Rút ngn thi gian giao dch vi khách hàng: Khi giao dch tin mt vi khách
hàng, vic đm tin, ghi chép s sách rt phc tp. Khi s dng th thanh toán, quá
trình x lý giao dch s đc rút ngn, nhanh chóng, an toàn và chính xác.
+ Gim chi phí giao dch: Thanh toán th giúp VCNT gim đáng k các chi phí
kim đm, bo qun tin, qun lý tài chính, nh vy cng gim đc chi phí bán
hàng
+ Ngoài ra vic tham gia chp nhn th cng là điu kin cn thit đ VCNT nhn
đc các u đãi ca ngân hàng nh u đãi v tín dng, v dch v thanh toán.
1.1.3.3 i vi ngân hàng
+ Gia tng li nhun cho ngân hàng, góp phn to ngun thu n đnh cho ngân
hàng thông qua vic thu phí và lãi t hot đng này. C th nh sau:
5
i vi th tín dng, ngân hàng s thu phí phát hành, phí thng niên, phí chuyn
đi ngoi t t t chc th quc t, phí rút tin mt, lãi vay trên s tin ch th còn
n ngân hàng,…
i vi th ghi n, th ATM, ngân hàng s thu phí phát hành, phí thng niên, phí
giao dch,… (các phí này đc min gim tùy thuc chính sách ca mi ngân hàng).
+ Góp phn gia tng ngun vn huy đng: nh dch v th, đc bit là th ghi n,
ngân hàng thu hút đc khách hàng m tài khon, thu hút dòng tin gi vào ngân
hàng, qua đó ngân hàng s tn dng đc ngun vn huy đng vi lãi sut thp (lãi
sut tin gi không k hn) đ phc v cho các mc đích kinh doanh khác.
+ Góp phn đa dng hóa sn phm ngân hàng: dch v th làm phong phú thêm
các sn phm dch v ca ngân hàng, mang đn cho khách hàng mt sn phm
thanh toán tin ích, hin đi, đáp ng đc nhu cu ngày càng cao ca khách hàng.
+ Góp phn hin đi hóa ngân hàng: khi đa thêm mt loi hình thanh toán mi
phc v khách hàng, buc ngân hàng phi không ngng hoàn thin: nâng cao trình
đ, trang b thêm thit b k thut công ngh đ cung cp cho khách hàng nhng
điu kin tt nht trong thanh toán, đm bo an toàn, hiu qu trong hot đng kinh doanh.
1.1.3.4 i vi nn kinh t
+ Gim khi lng tin mt trong lu thông, t đó tit kim đc chi phí sn
xut, vn chuyn, bo qun và kim đm tin mt.
+ Tng nhanh khi lng chu chuyn thanh toán trong nn kinh t: hin nay
hu ht mi giao dch th trong phm vi quc gia hay toàn cu đu đc thc hin
trc tuyn (on-line), vì vy tc đ chu chuyn thanh toán nhanh chóng hn nhiu so
vi các phng tin thanh toán khác nh séc, y nhim chi.
+ Góp phn h tr qun lý v mô ca nhà nc: s dng th thanh toán, mi giao
dch s đc thc hin qua ngân hàng. Nh đó, nâng cao kh nng kim soát ca
6
Nhà nc vi nhng k thut hin đi, to nn tng cho công tác qun lý v mô ca
Nhà nc, điu hành chính sách tin t quc gia.
+ Thc hin “kích cu”: phát trin thanh toán th là mt trong nhng công c kích
cu do da vào yu t tâm lý ca ngi s dng th “chi tiêu trc, tr tin sau”
cng nh tác đng t nhng chng trình khuyn mãi ca các t chc phát hành
th, khuyn khích ngi tiêu dùng chi tiêu bng th ngày càng nhiu hn.
+ Hình thành môi trng thanh toán vn minh, hin đi: phát trin th thanh
toán giúp chúng ta tip cn vi công ngh thanh toán hin đi ca th gii, hi nhp
vi cng đng quc t.
1.2 Nghip v phát hành, s dng và thanh toán th
1.2.1 Các ch th tham gia
1.2.1.1 T chc th quc t (TCTQT – Card Association)
Là t chc cp phép thành viên cho các ngân hàng phát hành (NHPH) và ngân
hàng thanh toán th (NHTT). TCTQT có nhim v chính là cung cp mng li
vin thông toàn cu phc v cho quy trình thanh toán th, đa ra các điu l, quy
ch hot đng thanh toán th và là trung gian gii quyt các tranh chp khiu ni
gia các thành viên (Trng Th Hng, 2002).
1.2.1.2 Ch th (Cardholder)
Ch th có th là cá nhân hoc là ngi đc các công ty y quyn, ch có ch
th mi có quyn s dng th đng tên mình đ thanh toán tin hàng hóa dch v
hay rút tin mt trong gii hn quy đnh. Ch th có th gm:
+ Ch th chính: ngi đng tên đ ngh ngân hàng cp th và hoàn toàn chu
trách nhim x lý, thanh toán các vn đ có liên quan s dng th ca mình, k c
th ph phát hành theo th chính.
+ Ch th ph: là ngi đc cp th theo đ ngh ca ch th chính.
7
1.2.1.3 Ngân hàng phát hành th (NHPHT – Bank Issuer)
Là ngân hàng đc Ngân hàng Nhà nc cho phép thc hin nghip v phát
hành th. i vi th ni đa NHPHT phi có nng lc tài chính, không vi phm
pháp lut, đm bo h thng trang thit b phù hp tiêu chun an toàn cho hot đng
phát hành và thanh toán th, có đi ng cán b đ nng lc chuyên môn đ vn
hành và qun lý. i vi th quc t, NHPHT phi đc NHNN cp giy phép hot
đng ngoi hi và cho phép thc hin dch v thanh toán quc t và phi là thành
viên ca t chc th quc t (Trng Th Hng, 2002).
1.2.1.4 Ngân hàng thanh toán th (NHTTT - Acquirer)
Là ngân hàng ch làm chc nng trung gian thanh toán gia ch th và
NHPHT. NHTTT nhn thanh toán th qua mng li các VCNT đã ký hp đng
thanh toán th. Khi tham gia thanh toán th, NHTTT thu đc các khon phí chit
khu đi lý đng thi cung cp các dch v đi lý cho VCNT nh dch v thu chi,
x lý tng kt, gii quyt khiu ni, thc mc cho các VCNT.
Khon phí chit khu đi lý là doanh thu ca NHTT, doanh thu này đc dùng
đ bù đp cho phí x lý giao dch mà NHTT phi thanh toán cho NHPHT thông qua
vic thanh toán bù tr gia các ngân hàng tham gia thanh toán do các t chc th
quc t làm trung gian x lý.
1.2.1.5 n v chp nhn th (VCNT - Merchant)
Là nhng đn v bán hàng hóa, dch v có ký kt hp đng chp nhn thanh
toán th vi NHTTT hoc vi NHPHT. VCNT có th là nhà hàng, khách sn, sân
bay, ca hàng, siêu th hay các đn v ng tin mt, các ngân hàng đi lý. VCNT
có th đc trang b máy cp phép t đng (EDC), máy cà tay hóa đn th
(imprinter) đ thc hin xin cp phép và thanh toán th.
1.2.2 Quy trình phát hành th ngân hàng
Bc 1: Khách hàng đn ngân hàng đ ngh phát hành th
Bc 2: Ngân hàng tip nhn h s khách hàng.
8
Bc 3: Ngân hàng thm đnh h s khách hàng. C th, xem xét t cách pháp
nhân, s d trên tài khon, nng lc tài chính, thu nhp thng xuyên (đi vi
khách hàng cá nhân), mi quan h tín dng trc đây vi ngân hàng (nu có).
Bc 4: Trên c s thông tin thm đnh, ngân hàng tin hành phân loi khách hàng
theo các loi hng đc bit (VIP), hng cao cp hoc hng ph thông đ cp hng
mc tín dng phù hp. H s d liu khách hàng đc cp nht lên h thng và gi
đn ni x lý in th.
Bc 5: Bng k thut riêng ca tng ngân hàng phát hành, b phn sn xut th
ca ngân hàng in và dp th. Th ghi li các thông tin cn thit v ch th lên b
mt th đng thi mã hóa và n đnh mã s cá nhân (s PIN) cho ch th.
Bc 6: Ngân hàng trao th và PIN cho khách hàng kèm theo h
ng dn s dng
th. Ngân hàng đ ngh khách hàng ký vào giy xác nhn đã nhn đ th và PIN,
yêu cu ch th gi bí mt s PIN ca mình.
1.2.3 Quy trình s dng và thanh toán th
Bc 1: Ch th yêu cu thanh toán hàng hóa dch v hoc rút tin mt bng th ti
các VCNT
Bc 2: VCNT chp nhn th và cung cp hàng hóa dch v.
Bc 3: VCNT gi bng sao kê chi tit và hóa đn thanh toán cho NHTTT.
S đ 1.1: Quy trình s dng và thanh toán th
(9)
(5)
(4)
(3)
(6)
(7)
(6)
Ch th NHPHT
VCNT NHTT
TCTQT
(1)
(2)
(8)
9
Bc 4: NHTTT thanh toán cho VCNT. NHTTT s ghi n tm ng thanh toán
th và ghi có cho VCNT.
Bc 5: NHTT tng hp giao dch và gi d liu thanh toán đn TCTQT
Bc 6: TCTQT x lý bù tr thanh toán. TCTTQT ghi n và báo n cho NHPHT;
đng thi ghi có và báo có cho NHTTT.
Bc 7: NHPHT chp nhn thanh toán. Sau khi nhn đc thông tin và nu không
có khiu ni gì, NHPHT chp nhn thanh toán cho TCTQT.
Bc 8: NHPHT gi sao kê thông báo cho ch th. nh k hàng tháng, NHPHT
lp sao kê giao dch gi đn cho ch th yêu cu thanh toán.
Bc 9: Ch th thanh toán n cho NHPHT. Sau khi nhn đc sao kê giao dch,
nu không thy sai sót gì, ch th tin hành thanh toán n cho NHPHT.
1.3 Các nhân t nh hng đn hot đng kinh doanh th ca các NHTM VN
1.3.1 Nhân t ch quan
1.3.1.1 H thng công ngh ngân hàng
Th là mt sn phm gn lin vi công ngh k thut hin đi. Vic la chn
h thng công ngh ca tng ngân hàng phi phù hp vi đnh hng chin lc
phát trin ca ngân hàng đó. Các ngân hàng trin khai dch v th cn phi đu t
mt h thng công ngh k thut theo tiêu chun quc t bao gm: h thng qun lý
thông tin khách hàng, h thng qun lý hot đng s dng và thanh toán th đáp
ng yêu cu ca các t chc th quc t.
Bên cnh đó, các ngân hàng cng phi đu t h thng trang thit b phc v
cho vic phát hành và thanh toán th nh: máy in th, máy cà tay, máy thanh toán
th t đng, máy giao dch t đng, máy cp phép thanh toán th, các thit b khác
kt ni h thng, các thit b đu cui. H thng này phi đng b và có kh nng
tích hp cao, bi vì giao dch th đc x lý nhanh hay chm ph thuc nhiu vào
tính đng b, kh nng và tc đ x lý ca toàn h thng.
1.3.1.2 Hot đng marketing
Hot đng marketing trong kinh doanh th thanh toán th có vai trò quan
trng, đòi hi các ngân hàng phi có chin lc phát trin đi vi sn phm này.
10
Thông qua các hot đng marketing nh: nghiên cu, phân tích th trng, thit k
và khuch trng sn phm mi, các ngân hàng có th tìm kim khách hàng, giúp
h tip cn và quyt đnh la chn phng thc thanh toán th, trên c s đó phát
trin các sn phm th ca ngân hàng mình mt cách hiu qu nht.
1.3.1.3 Hot đng qun lý ri ro
Cùng vi s phát trin mnh m ca hot đng kinh doanh th, các hot đng
ti phm liên quan đn lnh vc này cng ngày càng gia tng và mc đ ngày càng
tinh vi khó phát hin. Các t chc ti phm quc t đa tn dng công ngh hin đi,
bng mi cách thu thp các d liu v th, tài khon ca khách hàng, t đó thc
hin các hành vi gi mo gây tn tht cho ngân hàng và khách hàng. Chính vì vy,
hot đng qun lý ri ro ca ngân hàng trong lnh vc th rt quan trng, góp phn
hn ch nhng thit hi v mt tài chính, đm bo hot đng th an toàn, hiu qu,
và nâng cao uy tín ca ngân hàng.
1.3.1.4 Trình đ nhân viên kinh doanh th
Hot đng phát hành và thanh toán th, đc bit là th quc t, là mt lnh vc
mi và khá phc tp, đòi hi phi tuân th nhng quy đnh cht ch ca t chc th
quc t. Vì vy trình đ nhân viên kinh doanh trong lnh vc này đc bit quan
trng và có nh hng rt ln đn vic vn hành h thng kinh doanh th ca ngân hàng.
1.3.2 Nhân t khách quan
1.3.2.1 Môi trng pháp lý
Cng ging nh bt k lnh vc kinh doanh nào khác, lnh vc kinh doanh th
cng có mt hành lang pháp lý điu chnh hot đng. Hn na, hot đng kinh
doanh th quc t còn liên quan đn ch th ca nhiu quc gia, do đó pháp lut
điu chnh hot đng này cn đc minh bch và đy đ.
Hành lang pháp lý thng nht s to cho các ngân hàng s ch đng và an toàn
khi tham gia th trng th thanh toán quc t cng nh trong vic đ ra chin lc
kinh doanh ca mình, cng c nn tng vng chc cho vic phát trin th trong
tng lai, có nh th mi giúp lnh vc kinh doanh th phát trin bn vng.
11
1.3.2.2 Môi trng kinh t xã hi
Các điu kin v kinh t
Tin t n đnh: ây là điu kin c bn nhm m rng vic s dng th
thanh toán đi vi bt k mt quc gia nào. Ngc li vic phát trin th thanh toán
này s to điu kin cho s n đnh tin t, gia chúng có mi quan h nhân qu vi
nhau.
S phát trin n đnh ca nn kinh t: S phát trin ca lnh vc kinh doanh
th cng nh các lnh vc kinh t khác ph thuc ch yu vào s phát trin ca nn
kinh t. Nn kinh t phát trin n đnh thì đi sng ngi dân s đc ci thin, thu
nhp gia tng. Khi thu nhp cao, nhu cu mua sm. du lch, gii trí ca con ngi
cng gia tng theo và th thanh toán s đáp ng nhu cu này ca h.
Các điu kin v mt xã hi
Thói quen s dng tin mt ca công chúng: Th thanh toán rt khó có th
phát trin đi vi mt xã hi mà chi tiêu bng tin mt đã tr thành thói quen c
hu, khó thay đi. Trên th gii, ti các nc công nghip phát trin, ngi ta mt
gn na th k đ công chúng có th làm quen vi th thanh toán và các tin ích do
th mang li. Riêng vi Vit Nam, đây thc s là mt thách thc ln mà các ngân
hàng phi đi mt khi trin khai dch v th thanh toán ti th trng trong nc.
Thói quen giao dch qua ngân hàng: ây là mt nhân t đc bit quan trng
tác đng đn s phát trin th thanh toán ti mi quc gia. Th là mt sn phm
dch v do ngân hàng cung cp, ph thuc vào nim tin ca công chúng đi vi
ngân hàng.
Trình đ dân trí: Là mt phng tin thanh toán hin đi, s phát trin ca th
thanh toán ph thuc rt nhiu vào mc đ am hiu ca công chúng. Trình đ dân
trí đây đc xem nh là các kin thc v dch v ngân hàng, kh nng tip cn và
s dng th thanh toán, cng nh vic nhn đc nhng tin ích mà th mang li.
S n đnh chính tr-xã hi: ây là điu kin quan trng và cn thit cho nn
kinh t nói chung và ngành tài chính ngân hàng nói riêng, trong đó có hot đng
kinh doanh th.
12
1.4 Ri ro do yu t công ngh trong hot đng kinh doanh th
1.4.1 Khái nim v ri ro
Ri ro đc hiu là nhng s vic xy ra dn đn kt qu không nh mong
đi, có th gây tn tht v vt cht hoc phi vt cht (Lê Hu Ngh, 2007).
Trong thut ng tài chính, ri ro là kh nng mt tài chính ca ngân hàng. Ri
ro gn lin vi bt c hot đng tài chính nào và cng nh bn thân các giao dch tài
chính đó cn đc qun lý mt cách đúng mc. Các ngân hàng có th phi đi mt
vi các tn tht ln nu không qun lý cht ch các ri ro (Lê Hu Ngh, 2007).
1.4.2 Khái nim v ri ro do yu t công ngh
Ri ro trong hot đng th là các tn tht v vt cht hoc phi vt cht có liên
quan ti hot đng kinh doanh th, bao gm hot đng phát hành, s dng và thanh
toán th. i tng chu ri ro là ngân hàng, ch th, đn v chp nhn th.
Công ngh đc đnh ngha nh sau: Công ngh là kin thc có h thng v quy
trình và k thut dùng đ ch bin vt liu và thông tin. Nó bao gm kin thc, thit b,
phng pháp và các h thng dùng trong vic to ra hàng hoá và cung cp dch v (y
ban Kinh t và Xã hi khu vc Châu Á - Thái Bình Dng, 2011).
Nh vy ri ro v công ngh trong hot đng kinh doanh th là các tn tht
v vt cht hoc phi vt cht có liên quan ti hot đng kinh doanh th đc to ra
bi các yu t kin thc, thit b, phng pháp và các h thng dùng trong vic to
ra dch v th. C th ri ro v công ngh th đc to bi các nguyên nhân sau:
1.4.2.1 Công ngh sn xut th không có kh nng chng gi mo
Th đc sn xut ra có đ bo mt kém, d dàng b làm gi và b lm dng.
Nu công ngh th không có kh nng chng gi mo thì ti phm có th li dng
đim yu này đ làm th gi
Ti phm th có th đánh cp thông tin th khi có c hi tip cn vi th tht.
Vi mt s thit b chuyên dng gn nh (có th ct giu trong túi qun áo) ti
phm có th sao chép d liu th mt cách nhanh chóng (trong vòng 10-15 giây).
Thông thng k gian đánh cp d liu th là nhng nhân viên phc v hoc thu
13
ngân ca VCNT. D liu th b đánh cp có th đc lu tr trong máy vi tính và
đc phát tán mt cách nhanh chóng cho các đi tng khác đ làm th gi.
Ngoài ra các máy móc thit b đ làm th gi có th đc mua bán và trang
b mt cách d dàng. Chính đc đim này đã to điu kin cho ti phm sn xut th
gi phát trin mnh.
Ngày nay các t chc ti phm công ngh cao (cybercrime) đã không còn
hot đng đn l mà đã có s t chc và phân công rt chuyên nghip. Vic đánh
cp d liu th có th đc thc hin mt quc gia, vic sn xut và tiêu th th
gi đc thc hin nhiu quc gia khác. Chính s chuyên môn hóa này đã gây rt
nhiu khó khn cho các t chc phòng chng ti phm truy quét các đi tng gian
ln th.
1.4.2.2 Máy POS và ATM không áp dng công ngh đc th có kh nng chng
gi mo.
Công ngh đc th trên thit b POS/ATM không có kh nng đc các loi
th thông minh (Smart card) có kh nng chng gi mo cao. iu này to điu kin
cho ti phm th có c hi lm dng các th có kh nng b làm gi. Nu ngân hàng
áp dng các công ngh cho phép đc các loi th thông minh thì có th hn ch ri
ro nu th b làm gi là các loi th thông minh bi vì khi máy POS x lý d liu ca
th thông minh thì th thông minh b làm gi s b phát hin.
làm cho máy POS/ATM có th đc đc th có kh nng chng gi mo
thì ngoài vic nâng cp phn mm trên máy POS/ATM thì các ngân hàng còn phi
nâng cp h thng x lý d liu th đ có th x lý các d liu ca th thông minh.
1.4.2.3 H thng đng truyn d liu th ca ngân hàng không đc mã hóa
đ bo mt d liu th.
H thng đng truyn t POS/ATM v h thng x lý ca NHTT không
đc mã hóa do vy thông tin giao dch th có th b đánh cp và b lm dng. Mt
khi đng truyn t POS đn ngân hàng b k gian gn thit b đánh cp thông tin
th thì có th có rt nhiu th b đánh cp thông tin. Do đó, nu hình thc gian ln
này xy ra thì nó gây ri ro rt ln.
14
Ti phm công ngh cao thng tn công vào các đng truyn d liu th
tp trung ca các trung tâm mua sm ln đ có th đánh cp đc nhiu thông tin
th. Vic đánh cp thông tin th di hình thc này cng d dàng đc thc hin.
Cách thc thc hin nh sau: ti phm dùng mt mch đin t chuyên dng và
dùng dây ni mch đin t vi mt máy vi tính. Mch đin t này s đc đu ni
vi đng dây đin thoi đc dùng trong vic truyn giao dch t máy POS/ATM
đn h thng x lý ca ngân hàng. Vi cách thc này ti phm có th đánh cp d
liu mà khó b phát hin. D liu th sau đó đc phát tán cho các đi tng sn
xut th gi hoc dùng đ giao dch gian ln qua mng Internet.
1.4.2.4 Ngân hàng không tham gia chng trình xác thc ch th trong giao
dch thng mi đin t
NHPH hoc/và NHTT không tham gia các chng trình xác thc ch th t
đó phát sinh các giao dch gian ln trc tuyn. Li dng đim yu này trong các
giao dch thng mi đin t, ti phm công ngh cao s s dng các chiêu thc đ
có đc các thông tin ca ch th tht. Các chiêu thc ph bin nh sau:
+ Gi các email có ni dung kích thích s quan tâm ca ch th đ d d ch th
phi m các email này và truy cp vào mt s liên kt Internet khác. Khi liên kt
Internet đc m mt phn mm gián đip s đc kích hot. Lúc đó các thông tin
cá nhân đc ch th thao tác trên màn hình và bàn phím máy tính s b ti phm
đánh cp. Các thông tin có th b đánh cp và b lm dng: s th, tên ch th, ngày
sinh, ngày hiu lc, đa ch, s CVV2/CVC2, mt khu truy cp…
+ Làm gi trang web ca các trang web thng mi đin t có uy tín (giao din
ging ht tuy nhiên tên min ca trang web gi có th khác đôi chút). Khi đó, ch
th s nhm tng là đang giao dch vi mt trang web có uy tín. Tuy nhiên, giao
dch thc s không đc truyn đn ngân hàng cng nh VCNT có uy tín. Các
thông tin th và các thông tin khác đc ch th trao đi vi trang web gi này s b
đánh cp đ thc hin các giao dch gi mo mà ch th không h hay bit.
15
1.4.2.5 Ngân hàng không s dng các phn mm theo dõi giao dch bt thng
NHPH hoc/và NHTT không có phn mm th theo dõi, phát hin và ngn
chn các giao dch có du hiu gian ln. Nu áp dng các phn mm này, các ngân
hàng có th theo dõi đc nhng bt thng trong hot đng thanh toán ca ch th tht.
Trong điu kin công ngh th luôn phát trin thì vic áp dng các phn mm
theo dõi giao dch bt thng là mt gii pháp giúp các ngân hàng có th sm phát
hin nhng bt thng đi vi toàn b giao dch th do ngân hàng mình x lý. c
đim ca phn mm là các tiêu chí theo dõi có th đc cp nht mt cách linh
hot. Do vy phn mm là mt công c hu ích h tr ngân hàng trong công tác
qun lý ri ro.
1.4.2.6 Ngân hàng không thc hin vic bo mt d liu theo các tiêu chun
quc t ca ngành th.
Ri ro l thông tin có th xy ra nu ngân hàng không tuân th các tiêu
chun quc t v bo mt d liu th ca ngành th nh:
Thit lp và duy trì h thng chng tin tc xâm nhp c s d liu th ca
ngân hàng bng các công c cn thit nh tng la (firewall).
Không s dng các mt khu hoc tham s an ninh mc đnh c
a các nhà
cung cp các phn mm và phn cng.
Có gii pháp bo v thông tin ch th. Thông tin ch th có th đc lu tr
di nhiu hình thc khác nhau nh: giy t, file, đa CD…
Mã hóa các d liu đc truyn qua mng công cng.
S dng và thng xuyên cp nht các phn mm chng virus.
Phát trin và và duy trì các ng dng và h thng an toàn.
Gii hn vic tip cn d liu ch th cho các nhân s cn thit.
Cp 1 tài khon đng nhp duy nht cho mi cá nhân truy cp vào h thng
c s d liu ngân hàng.
Hn ch vic tip cn d liu ch th v mt vt lý.
Theo dõi và lu tr tt c vic đng nhp vào h
thng c s d liu.
Thng xuyên kim tra h thng bo mt và quy trình x lý.