BăGIÁOăDCăVẨăẨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HCM
BẨNHăTHUăTHO
GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăNNGăLCăCNHăTRANHă
CAăCỌNGăTYăCăPHNăXỂYăDNG VÀ
PHÁTăTRINăỌăTHăTỂYăNINH NăNMă2020
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mƣăs: 60340102
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
TS.ăNGăNGCăI
TP.H Chí Minh - Nm 2012
i
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn ắGiiăphápănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaă
Công ty căphnăXơyădngăvƠăPhátătrinăđôăthăTơyăNinh đnănmă2020” là do
chính tôi nghiên cu vƠ thc hin vi s hng dn khoa hc ca TS. ng Ngc
i. Các kt qu nghiên cu trong lun vn lƠ trung thc vƠ cha tng đc công
b trong bt k công trình nghiên cu nƠo khác.
Tôi hoàn toàn chu trách nhim v tính pháp lỦ trong quá trình nghiên cu
khoa hc lun vn nƠy.
Ngi cam đoan
BƠnh Thu Tho
ii
LIăCMăN
Trong quá trình thc thc hin lun vn cho phép tôi đc gi li cm n
chơn thƠnh đn:
QuỦ Thy, Cô trng i hc Kinh t TP.HCM đã ht lòng truyn đt nhng
kin thc quỦ báu trong sut thi gian tôi hc ti trng, đc bit lƠ lƠ TS.ng
Ngc i - Ngi Thy đã đng viên, giúp đ tôi rt nhiu trong quá trình thc
hin cho đn khi hoƠn thƠnh lun vn.
Ban giám đc, các phòng ban chc nng ca Công ty C Phn Xơy dng vƠ
phát trin đô th Tơy Ninh đã nhit tình cung cp thông tin vƠ cho Ủ kin giúp tôi
đnh hng cho s phát trin kinh doanh ca Công ty giai đon đn nm 2020.
Các anh ch cán b, chuyên viên ca S Xơy dng Tơy Ninh, Ban qun lỦ d
án xơy dng tnh Tơy Ninh vƠ công ty C Phn Xơy dng vƠ phát trin đô th Tơy
Ninh đã cung cp thông tin vƠ tr li các phiu kho sát giúp tôi sm hoƠn thƠnh
lun vn nƠy.
Cui cùng, xin cm n tp th lp Cao hc Qun tr kinh doanh ngƠy 02 -
K19 đã giúp đ tôi trong vic thu thp các s liu, d liu có liên quan trong quá
trình thc hin Lun vn nƠy.
Trơn trng cm n!
iii
MCăLC
LI CAM OAN
LI CM N
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU - HÌNH V
PHNăMăU 1
1. LỦădoăchnăđătƠi 1
2. Mcătiêuănghiênăcu 2
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu 2
4. Phngăphápănghiênăcu 2
5. Ktăcuăcaălunăvn 3
CHNGă1:ăCăSăLụăTHUYTăVăNNGăLCăCNHăTRANH 4
1.1.ăMtăsăkháiănim 4
1.1.1. Cnh tranh 4
1.1.2. Nng lc cnh tranh 5
1.2. Các yuătănhăhngăđnănngălcăcnhătranhăcaădoanhănghipătrongă
ngƠnhăxơyădng 9
1.2.1. Các yu t môi trng v mô nh hng đn nng lc cnh tranh 11
1.2.1.1. Yu t kinh t 11
1.2.1.2. Yu t chính tr - pháp lut 11
1.2.1.3. Yu t dơn s 12
1.2.1.4. Yu t công ngh 12
1.2.1.5. Yu t t nhiên 12
1.2.2. Các yu t môi trng vi mô nh hng đn nng lc cnh tranh 13
1.2.2.1. NhƠ cung cp 14
1.2.2.2. Khách hàng 14
1.2.2.3. i th tim n 15
1.2.2.4. Sn phm thay th 15
1.2.2.5. Cnh tranh ni b ngƠnh 16
iv
1.2.3. Các yu t bên trong cu thƠnh nng lc cnh tranh nhìn t phía doanh
nghip 16
1.2.3.1. Ngun nhơn lc 16
1.2.3.2. Qun lỦ ậ lãnh đo 17
1.2.3.3. Nng lc tƠi chính 18
1.2.3.4. Uy tín - Kinh nghim thi công 19
1.2.3.5. Nng lc máy móc thit b thi công 20
1.2.3.6. Marketing 20
1.2.3.7. Hot đng đu thu 21
1.2.3.8. Cht lng sn phm, dch v 22
1.2.4. Các tiêu chí đánh giá nng lc ca doanh nghip 22
1.2.4.1. Giá 23
1.2.4.2. Cht lng công trình 23
1.2.4.3. Tin đ thi công 23
1.2.4.4. Nng lc tƠi chính 24
1.2.4.5. Máy móc thit b, công ngh thi công 24
1.2.4.6. Trình đ ca đi ng lãnh đo vƠ mô hình t chc ca doanh nghip 24
1.2.4.7. Mô hình t chc ca doanh nghip 24
CHNGă2:ăPHỂNăTệCHăNNGăLCăCNHăTRANHăCAăCỌNGăTYăCă
PHNăXỂYăDNGăVẨăPHÁTăTRINăỌăTHăTỂYăNINH 26
CHNGă2:ăPHỂNăTệCHăNNGăLCăCNHăTRANHăCAăCỌNGăTYăCă
PHNăXỂYăDNGăVẨăPHÁTăTRINăỌăTHăTỂYăNINH 26
2.1.ăGiiăthiuăvăcôngăty 26
2.1.1. Thông tin c bn 26
2.1.2. Lch s hình thƠnh vƠ phát trin 26
2.1.3. NgƠnh ngh kinh doanh 27
2.1.4. S đ t chc b máy qun lỦ 28
2.2.ăPhơnătíchăcácăyuătănhăhngăđnănngălcăcnhătranhăcaăTANIDECO
30
v
2.2.1. Các yu t môi trng v mô nh hng đn nng lc cnh tranh 30
2.2.1.1. Yu t kinh t 30
2.2.1.2. Yu t chính tr - pháp lut 31
2.2.1.3. Yu t dơn s 32
2.2.1.4. Yu t công ngh 33
2.2.1.5. Yu t t nhiên 36
2.2.1.6. Phơn tích nhu cu v đu t xơy dng ti tnh Tơy Ninh 37
2.2.2. Các yu t môi trng vi mô nh hng đn nng lc cnh tranh 40
2.2.2.1. NhƠ cung cp 40
2.2.2.2. Khách hàng 41
2.2.2.3. i th tim n 42
2.2.2.4. Sn phm thay th 42
2.2.2.5. Cnh tranh ni b ngƠnh 42
2.2.3. Các yu t bên trong cu thƠnh nng lc cnh tranh ca TANIDECO 50
2.2.3.1. Các yu t quyt đnh kh nng thƠnh công ca doanh nghip trong
ngƠnh xơy dng 50
2.2.3.2. Ngun nhơn lc 51
2.2.3.2. Qun lỦ ậ lãnh đo 53
2.2.3.3. Nng lc tƠi chính 53
2.2.3.4. Kinh nghim thi công 56
2.2.3.5. Nng lc máy móc thit b thi công 57
2.2.3.6. Marketing 58
2.2.3.7. Hot đng đu thu 59
2.2.3.8. Cht lng sn phm, dch v 60
2.3. ánhăgiáăchungăvănngălcăcnhătranhăcaăTANIDECO 6
3
CHNGă3:ăGIIăPHÁPăNỂNGăCAOăNNGăLCăCNHăTRANHăCAă
TANIDECOăNăNMă2020 65
3.1.ăQuanăđimăvănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaăTANIDECO 65
3.2.ăMcătiêuăcaăTANIDECOăđnănmă2020: 65
vi
3.3.ăGiiăphápănngăcaoănngălcăcnhătranhăcaăTANIDECOăđnănmă2020 66
3.3.1. HoƠn thin mô hình t chc ậ qun lỦ quá trình hot đng sn xut 66
3.3.2. Gii pháp duy trì vƠ phát trin ngun nhơn lc 67
3.3.3. Gii pháp tng cng hot đng Marketing 70
3.3.4. Gii pháp đu t thit b máy móc vƠ ng dng công ngh mi 71
3.3.5. Các gii pháp kt hp khác: 73
3.3.5.1. Gi gìn vƠ phát trin thng hiu 73
3.3.5.2. Gii pháp nơng cao cht lng sn phm 74
3.3.5.3. Gii pháp qun lí hiu qu đu vƠo 75
3.3.5.4. Gii pháp tng cng nng lc tƠi chính 77
3.3.5.5. Gii pháp nơng cao cht lng dch v 77
KTăLUN 79
TẨIăLIUăTHAMăKHO 80
PHăLC a
vii
DANHăMCăCÁC CHăVITăTT
BQLDA
Ban qun lỦ d án
Cty
Công ty
Cty CP
Công ty c phn
TXD
u t xơy dng
FDI
Vn đu t nc ngoƠi
GDT
Giáo dc - đƠo to
ISO
T chc quc t v tiêu chun hóa
KCN
Khu công nghip
MMTB
Máy móc thit b
NHNN
Ngơn hƠng nhƠ nc
TANIDECO
Công ty c phn xơy dng vƠ phát trin đô th Tơy Ninh
UBND
y Ban Nhơn dơn
WTO
T chc thng mi th gii
XNK
Xut nhp khu
viii
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
Bngăs
Tênăbng
Trang
Bng 2.1
Thông tin các khu ậ cm công nghip ln tnh Tơy Ninh
39
Bng 2.2
Ma trn hình nh cnh tranh ca Cty CP xơy dng vƠ phát
trin đô th Tơy Ninh vi các đi th cnh tranh
44
Bng 2.3
Th phn v các lnh vc kinh doanh ch yu ca Công ty vi
các đi th cnh tranh nm 2011
45
Bng 2.4
C cu lao đng theo trình đ
52
Bng 2.5
Các ch tiêu tƠi chính ca công ty giai đon 2009-2011
53
Bng 2.6
C cu vn đu t theo ngun hình thƠnh ca TANIDECO
55
Bng 2.7
D báo doanh thu ca Công ty CP xơy dng vƠ phát trin ô
th Tơy Ninh t nm 2012 - 2016
56
Bng 2.8
Kinh nghim thi công ca TANIDECO
57
Bng 2.9
Trang thit b máy móc tính đn ht tháng 12/2011
58
Bng 2.10
Vn đu t cho hot đng marketing ca TANIDECO nm
2009-2011
59
Bng 2.11
Tình hình đu thu giai đon 2009 - 2011
60
ix
DANHăMCăCÁCăHỊNHăV
Hìnhăs
Tên hình
Trang
Hình 1.1
Mô hình chui giá tr ca Michael Porter
6
Hình 1.2
Các yu t nh hng đn nng lc cnh tranh ca doanh nghip
theo quan đim tng th
9
Hình 1.3
Các yu t nh hng đn nng lc cnh tranh ca doanh nghip
ngƠnh xơy dng
10
Hình 1.4
Mô hình 5 lc lng cnh tranh ca Michael Porter
13
Hình 2.1
S đ t chc ca Cty CP Xơy dng vƠ phát trin đô th Tơy
Ninh
29
Hình 2.2
Mô hình 5 lc lng cnh tranh ca Cty CP Xơy dng vƠ Phát
trin đô th Tơy Ninh
49
1
PHNăMăU
1. LỦădoăchnăđătƠi
Nm 2006, Vit Nam tr thƠnh thƠnh viên chính thc ca T chc
thng mi th gii (WTO). NhƠ nc đã thc hin chính sách m ca trong
nhiu lnh vc. Chính vì th, nhiu c hi đc m ra cho nn kinh t nc ta
nhng cng kèm theo không ít các thách thc do chu nh hng trc tip t
bin đng ca kinh t th gii. Do vy các doanh nghip Vit Nam phi có s
nhanh nhy nhn bit tình hình, nm bt thi c, vt qua thách thc đ có th
phát trin bn vng và có th vn ra th trng quc t.
Tnh Tơy Ninh trong nhng nm gn đơy đã tr thƠnh mt trong nhng
tnh đi đu trong quá trình xơy dng c s h tng vƠ thu hút nhƠ đu t tham
gia hot đng sn xut kinh doanh, rt nhiu khu ậ cm công nghip, khu đô th
mc lên. Nhng trong giai đon nn kinh t cha thoát khi suy thoái kinh t
nh hin nay thì cnh tranh gia các doanh nghip trong lnh vc xơy dng ngƠy
càng gay gt, cha k đn ngƠy cƠng có nhiu doanh nghip mi tham gia vào
lnh vc xơy dng khin cho mc đ cnh tranh trong ngƠnh ngƠy cƠng khc lit
hn. Bi vy, cơu hi ln đc đt ra lƠ lƠm th nƠo đ có th nơng cao nng lc
cnh tranh ca doanh nghip nhm thƠnh công trong hot đng sn xut kinh
doanh.
Công ty c phn Xơy dng vƠ Phát trin đô th Tơy Ninh t mt xí nghip
xơy dng qui mô nh do nhƠ nc qun lỦ, đn nay đã tr thƠnh mt doanh
nghip c phn có tm c hƠng đu trong lnh vc đu t xơy dng ca tnh Tây
Ninh. Cng nh nhiu doanh nghip khác trong, trc áp lc cnh tranh ngƠy
cƠng gia tng Công ty đã sm nhn đnh đc đu t nơng cao nng lc cnh
tranh lƠ vn đ mang tính sng còn. Nhn thc đc tm quan trng ca vn đ
nƠy, tôi chn đ tƠi nghiên cu ắGiiăphápănơngăcaoănngălcăcnh tranhăcaă
côngătyăcăphnăXơyădngăvƠăPhátătrinăđôăthăTơyăNinh đnănmă2020”.
2
2. Mcătiêuănghiênăcu
Mc tiêu tng quát ca đ tƠi lƠ đánh giá nng lc cnh tranh ca Công ty
c phn xơy dng vƠ phát trin đô th Tơy Ninh, nghiên cu đa ra mt s
gii pháp đ nơng cao nng lc cnh tranh cho Công ty đn nm 2020.
tƠi có các mc tiêu c th sau đơy:
- ánh giá nng lc cnh tranh ca Công ty c phn xơy dng vƠ phát trin
đô th Tơy Ninh: phân tích các yu t môi trng bên ngoƠi vƠ các yu t
môi trng bên trong nh hng đn nng lc cnh tranh ca Công ty c
phn Xơy dng vƠ Phát trin đô th Tơy Ninh.
- xut gii pháp đ nơng cao nng lc cnh tranh ca Công ty c phn
Xơy dng vƠ Phát trin đô th Tơy Ninh đn nm 2020.
3. iătngăvƠăphmăviănghiên cu
- i tng nghiên cu: Gii pháp nơng cao nng lc cnh tranh ca Công ty
c phn Xơy dng vƠ Phát trin đô th Tơy Ninh đn nm 2020.
- Phm vi nghiên cu: thc hin nghiên cu ti Công ty c phn Xơy dng vƠ
Phát trin đô th Tơy Ninh.
4. Phngăphápănghiênăcu
4.1.ăNgun săliuăsădngătrongălunăvn
- S liu thng kê: t niên giám thng kê, tp chí, internet, các báo cáo do
Công ty C phn xơy dng vƠ phát trin đô th Tơy Ninh cung cp, các báo cáo v
tình hình phát trin kinh t ca tnh Tây Ninh, kt qu hot đng ca S Xơy dng
đ phơn tích nh hng ca các yu t môi trng đn nng lc cnh tranh ca
Công ty.
- S liu s cp: kt qu phng vn 30 chuyên gia đ đánh giá, so sánh nng
lc cnh tranh ca Công ty C phn xơy dng vƠ phát trin đô th Tơy Ninh so vi
các đi th.
4.2.ăPhngăphápăthcăhin:
- Phng pháp đnh tính: đ phơn tích các s liu thng kê thu thp đc.
3
- Phng pháp chuyên gia: đ đánh giá nng lc cnh tranh ca Công ty so
vi các đi th cnh tranh.
5. Ktăcuăcaălunăvn
Phn m đu
Chng 1: C s lỦ thuyt v nng lc cnh tranh
Chng 2: Phân tích thc trng nng lc cnh tranh ca Công ty c phn xơy
dng vƠ phát trin đô th Tơy Ninh
Chng 3: Gii pháp nơng cao nng lc cnh tranh ca Công ty c phn xơy
dng vƠ phát trin đô th Tơy Ninh đn nm 2020
Phn kt lun
Tài liu tham kho
Các ph lc
4
CHNGă1: CăSăLụăTHUYTăVăNNGăLCă
CNHăTRANH
1.1. Mtăsăkháiănim
1.1.1.ăCnhătranh
Trong bt k lnh vc nƠo, bt k ngƠnh ngh nƠo cng có s cnh tranh.
Cnh tranh lƠ hin tng t nhiên, lƠ mơu thun quan h gia các cá th có chung
mt môi trng sng khi cùng quan tơm ti mt đi tng nƠo đó. Trong hot đng
kinh t, khái nim cnh tranh xut hin t rt lơu, t khi nn kinh t hƠng hóa xut
hin thì đã có cnh tranh. Rt nhiu nhƠ kinh t đã nghiên cu v cnh tranh vƠ
cng có nhiu khái nim khác nhau. Khái quát li, cnh tranh là vic đu tranh hoc
giành git t mt s đi th v khách hàng, th phn hay ngun lc ca các doanh
nghip. T đin Kinh t đnh ngha: ắCnh tranh lƠ s đi đch gia các hãng kinh
doanh trên cùng mt th trng đ giƠnh ly nhiu khách hƠng, do đó nhiu li
nhun hn cho bn thơn, thng lƠ bng cách bán theo giá c thp hay cung cp
mt cht lng hƠng hóa tt nht” (Nguyn c Dy, 2000). Quan đim nƠy lƠ
xem xét hot đng cnh tranh mc đ doanh nghip, theo đó mc đích ca cnh
tranh lƠ ti đa hóa li nhun. Tuy nhiên, bn cht ca cnh tranh ngày nay không
phi tiêu dit đi th đ t đó không dn đn vic cnh tranh không lƠnh mnh,
dùng nhng th đon xo quyt nhm to cho mình mt v th đc tôn trên th
trng, đ khách hƠng không có th có s la chn nƠo khác. Bn cht ca cnh
tranh chính là doanh nghip phi to ra và mang li cho khách hàng nhng giá tr
gia tng cao hn hoc mi l hn đi th đ h có th la chn mình mà không đn
vi đi th cnh tranh. Cnh tranh lƠ mt trong nhng đc trng c bn ca nn
kinh t th trng, lƠ nng lc phát trin ca kinh t th trng. Trong nn kinh t
th trng, cnh tranh lƠ s sng còn ca doanh nghip, cnh tranh đm bo điu
chnh gia cung vƠ cu v các sn phm dch v; hng vic s dng các yu t
5
kinh doanh vƠo nhng ni hiu qu nht. Cnh tranh còn lƠ đng lc thúc đy đi
mi hot đng kinh doanh.
Cnh tranh lƠ mt tin trình đi mi không ngng, nu doanh nghip nƠo
bng lòng vi v th cnh tranh hin ti ca mình thì chc chn s ri vƠo tt hu.
Doanh nghip luôn luôn phi gia tng không ngng phn đu đ s dng hiu qu
các ngun lc nhm gim chi phí hot đng, hoƠn thin giá tr s dng ca sn
phm, dch v, luôn luôn đi mi, ngƠy cƠng to ra nhng giá tr gia tng thêm cho
khách hàng. Do đó, cnh tranh đã buc các doanh nghip nu không mun b đƠo
thi thì phi cn có nhng gii pháp đ tng cng nng lc cnh tranh giúp tn ti
vƠ phát trin trên th trng.
1.1.2. Nngălcăcnhătranh
Trong c ch th trng, mt doanh nghip mun có mt ch đng vng
chc, ngƠy cƠng m rng quy mô hot đng thì cn phi có mt tim lc đ mnh
đ có th cnh tranh trên th trng. Tim lc đó chính lƠ nng lc cnh tranh ca
mt doanh nghip.
Theo Michael Porter (1984), cp đ doanh nghip, nng lc cnh tranh lƠ
kh nng to ra nhng sn phm có giá tr gia tng cao, phù hp vi nhu cu khách
hàng, có chi phí thp, nng sut cao nhm to ra li nhun cao. luôn giƠnh thng
li trong cnh tranh, doanh nghip cn phi xơy dng cho mình ắli th cnh tranh”
bn vng.
Michael Porter (1985, trang 33) đã nêu rng: ắLi th cnh tranh phát sinh t
các giá tr mà doanh nghip có th to ra cho ngi mua, giá tr này phi ln hn
các chi phí ca doanh nghip đã phi b ra. Giá tr là mc ngi mua sn lòng
thanh toán, và mt giá tr cao hn (superior value) xut hin khi doanh nghip chào
bán các tin ích tng đng nhng vi mc giá thp hn các đi th cnh tranh
hoc cung cp các tin ích đc đáo vƠ ngi mua vn hài lòng vi mc giá cao hn
bình thng”.
6
Trong cnh tranh, giá tr là mc tin mƠ ngi mua sn lòng thanh toán cho
nhng sn phm mà doanh nghip cung cp. Doanh nghip s có li nu giá tr mà
h điu tit vt quá chi phí liên quan đn vic to ra sn phm. To ra các giá tr
cho ngi mua vi chi phí thp hn giá tr đó lƠ mc tiêu ca mi chin lc tng
quát. ắCông c c bn đ phán đoán li th cnh tranh vƠ tìm ra phng cách đ
cng c nó chính là chui giá tr (value chain)” (Michael Porter, 1985, trang 63).
Ngun: Tác gi tng hp t lý thuyt cnh tranh ca Michael Porter
Hình 1.1: MôăhìnhăchuiăgiáătrăcaăMichaelăPorter
Mô hình chui giá tr ch ra mi quan h gia các hot đng ca doanh
nghip, bao gm các hot đng s cp vƠ các hot đng h tr, cho thy cách thc
to ra giá tr sn phm ca mt doanh nghip. Thông qua mô hình chui giá tr,
Porter cho rng kh nng đ thc hin nhng hot đng riêng bit nƠy vƠ đ qun lỦ
kt ni gia các hot đng nƠy lƠ ngun gc ca li th cnh tranh. Tùy theo tng
ngƠnh mƠ tng loi hot đng s mang Ủ ngha quyt đnh đi vi li th cnh tranh.
Michael Porter (1985, trang 43) xác đnh: ắCho dù doanh nghip có vô s
đim mnh vƠ đim yu trc các đi th khác, tu trung li có hai loi li th cnh
tranh mà doanh nghip có th s hu: chi phí thp hoc khác bit hóa. iu quan
C s h tng doanh nghip
Qun tr ngun nhân lc
Phát trin công ngh
Thu mua
Logistic
đu vào
Vn
hành
Logistic
đu ra
Marketing
và
bán hàng
Dch v
Liă
nhun
Hot đng s cp
Các
hot
đng
h
tr
7
trng ca bt c th mnh hay nhc đim nào ca doanh nghip cui cùng vn là
vic nh hng t nhng u/khuyt đim đó đn chi phí và s khác bit hóa có liên
quan.”
Chin lc chi phí thp là chin lc to li th cnh tranh bng cách phát
trin nhng nng lc nhm sn xut ra sn phm dch v vi chi phí thp đ có th
đnh giá thp hn các đi th cnh tranh trong ngành nhm thu hút khách hàng vi
giá thp và chim đc th phn ln. Chin lc này giúp cho doanh nghip có hai
li th: th nht là có đc li nhun bng hoc cao hn đi th cnh tranh, hai là
có kh nng chu đng đc s cnh tranh tt hn các doanh nghip khác.
iu kin đ doanh nghip theo đui chin lc chi phí thp cn có lƠ: th
nht, vn đ đu t cho nhng công ngh giúp ct gim chi phí; th hai, quá trình
hot đng sn xut đt hiu qu cao vƠ th ba lƠ có nn tng chi phí thp trong quá
trình qun lí đu vƠo. Ngun gc v li th chi phí thì khác nhau tùy theo tng
ngành và ph thuc vào cu trúc ca ngƠnh đó. Nhng, ri ro ln nht khi áp dng
chin lc nƠy lƠ không phi ch có riêng mt doanh nghip tip cn đc các
ngun đu vƠo giá r. Vì th, các đi th khác hoƠn toƠn có th sao chép chin lc
chi phí thp.
Chin lc khác bit hóa là chin lc to li th cnh tranh bng cách to ra
sn phm đc xem lƠ duy nht, đc đáo đi vi khách hƠng, tha mãn nhu cu
khách hƠng bng cách thc mƠ các đi th cnh tranh không th. Khác bit hóa cho
phép doanh nghip yêu cu mc giá vt tri, bán nhiu sn phm hn mc giá
cho trc, hoc đt nhng li ích tng đng nh lƠ ngi mua trung thƠnh hn
hay to ra rào cn các công ty khác gia nhp vào th trng. Khác bit hóa lƠ chin
lc quan trng bc nht trong cnh tranh. Mt khi không có li th v chi phí đ
cnh tranh bng giá thp, khác bit hóa tr thƠnh s la chn gn nh lƠ duy nht
đ doanh nghip đng vng vƠ phát trin trong mt th trng nhiu đi th. Khác
bit có th da trên chính sn phm, h thng phơn phi, phng pháp marketing
hoc lƠ các yu t khác trên din rng. Tuy nhiên, chi phí cng lƠ vn đ quan trng
có tính sng còn trong các chin lc khác bit hóa bi vì nhng đn v thc hin
8
khác bit hóa thng đòi hi phi duy trì chi phí mc cao so vi đi th cnh
tranh. Tóm li, u th ca chin lc khác bit hóa lƠ tính đc đáo, duy nht ca sn
phm. Chính yu t đó cho phép sn phm đc đnh giá vt tri. Tuy vy, vn đ
lƠ lƠm sao duy trì đc u th nƠy vƠ chú Ủ đn mc giá mƠ th trng có th chp
nhn đc. nh giá đúng có vai trò ht sc quan trng, có kh nng quyt đnh s
tn vong hay phát trin ca công ty.
T nhng khái nim nêu trên, có th thy rng, vic đánh giá nng lc cnh
tranh ca doanh nghip có th da trên nhiu tiêu chí nh th phn, doanh thu, li
nhun vƠ t sut li nhun, phng pháp qun lỦ, uy tín doanh nghip, tƠi sn doanh
nghip, t l lao đng lƠnh ngh, t l đi ng qun lỦ gii, … Nhng yu t đó to
cho doanh nghip có li th cnh tranh, tc lƠ to cho doanh nghip kh nng trin
khai các hot đng vi hiu sut cao hn đi th cnh tranh, to ra giá tr cho khách
hƠng da trên s khác bit hóa trong các yu t ca cht lng hoc chi phí thp,
hoc c hai. bit nng lc cnh tranh ca doanh nghip nh th nƠo, cn phi da
vƠo mt h thng các tiêu chí. H thng các tiêu chí nƠy ch yu da trên c s các
yu t cu thƠnh nng lc cnh tranh ca doanh nghip.
Các yu t cu thƠnh nng lc cnh tranh ca doanh nghip ph thuc rt
nhiu vƠo yu t ni ti ca doanh nghip vƠ các yu t thuc v môi trng kinh
doanh bên ngoài. Khi các yu t bên ngoƠi doanh nghip thay đi thì nng lc cnh
tranh ca doanh nghip cng thay đi hoc có th b đi th cnh tranh sao chép li
th cnh tranh. Còn các yu t ni ti có mi quan h tng h vi nhau theo mô
hình chui giá tr lƠm nên thng li cho doanh nghip. Do đó, doanh nghip cn có
nhng chính sách hp lỦ, phù hp đ xơy dng vƠ duy trì nng lc cnh tranh da
trên li th cnh tranh bn vng ca mình. Vi cách tip cn nƠy, khi nghiên cu
gii pháp nơng cao nng lc cnh tranh ca doanh nghip thì không th không
nghiên cu c các yu t bên trong vƠ bên ngoƠi nh hng đn nng lc cnh tranh
ca doanh nghip. Môi trng kinh doanh bên ngoƠi ca doanh nghip bao gm
môi trng kinh t v mô vƠ môi trng vi mô. Môi trng bên trong doanh nghip
chính lƠ các yu t ni lc ca doanh nghip.
9
Ngun: Tác gi tng hp t lý thuyt cnh tranh ca Michael Porter
Hìnhă1.2:ăCácăyuătănhăhng đn nngălcăcnhătranhăcaădoanhă
nghipătheoăquanăđimătngăth
1.2. Cácăyuăt nhăhng đn nngălcăcnhătranh caădoanhănghip trong
ngành xơyădng
phơn tích nng lc cnh tranh ca doanh nghip thì phi phân tích trong
mi quan h hu c vi môi trng mƠ doanh nghip đang hot đng vƠ nó chu s
nh hng ca các yu t t môi trng kinh doanh bên trong vƠ bên ngoƠi doanh
nghip. i vi môi trng bên ngoƠi thì có các yu t thuc môi trng v mô vƠ
môi trng vi mô. Môi trng v mô bao gm các yu t v kinh t, chính tr - pháp
lut, vn hóa xã hi, công ngh vƠ t nhiên. Môi trng vi mô bao gm các yu t:
nhƠ cung cp, khách hƠng, đi th tim n, sn phm thay th vƠ cnh tranh ni b
ngành. Môi trng bên trong bao gm rt nhiu yu t nh hng đn hot đng
ca doanh nghip nh lƠ c cu t chc qun lỦ, con ngi, tƠi chính, công ngh,
sn phm, giá, thng hiu, kênh phơn phi, xúc tin qung cáo, dch v chm sóc
khách hƠng, vn hóa doanh nghip , tùy ngƠnh ngh khác nhau mƠ mc đ ca nh
hng ca các yu t ni lc là khác nhau.
Theo kt qu kho sát Ủ kin ca các chuyên gia trong ngƠnh xơy dng thì có
rt nhiu yu t ni lc nh hng đn nng lc cnh tranh ca doanh nghip trong
ngành nhng tu chung thì có th phơn tích da trên nh hng ca 8 yu t. Trong
Nngălcăcnhătranh
caădoanhănghip
Các yu t ni lc
Các
yu t
môi
trng
vi mô
Các
yu t
môi
trng
kinh t
v mô
10
s đó, có 4 yu t ni lc mang tính cht quyt đnh thƠnh công ca doanh nghip
trong ngành xơy dng lƠ ngun nhơn lc, qun lỦ ậ lãnh đo, nng lc tƠi chính vƠ
uy tín ậ kinh nghim trong hot đng sn xut.
Ngun: Tác gi t tng hp t c s lý thuyt
Hìnhă1.3:ăCácăyuătănhăhng đn nngălcăcnhătranhăcaădoanhă
nghip ngƠnhăxơyădng
Cácăyuăt
môiătrngăviămô
- NhƠ cung cp
- Khách hàng
- i th tim n
- Sn phm thay th
- Cnh tranh ni b ngƠnh
Cácăyuătă
môiătrngăvămô
- Yu t kinh t
- Yu t chính tr - pháp lut
- Yu t dơn s
- Yu t công ngh
- Yu t t nhiên
Nngălcă
cnhătranhă
caădoanhă
nghip xây
dng
Cácăyuătăniălc
- Ngun nhơn lc
- Qun lỦ ậ lãnh đo
- Nng lc tƠi chính
- Uy tín - Kinh nghim
thi công
- Nng lc máy móc thit
b, công ngh thi công
- Marketing
- Hot đng đu thu
- Cht lng sn phm,
dch v
11
1.2.1. Cácăyuătămôiătrngăvămô nhăhngăđnănngălc cnhătranh
1.2.1.1. Yuătăkinhăt
Trng thái ca môi trng kinh t v mô xác đnh s lƠnh mnh, thnh vng
hay suy thoái ca nn kinh t, nó luôn gơy ra nhng tác đng đn các doanh nghip
vƠ các ngƠnh. Môi trng kinh t ch bn cht vƠ đnh hng ca nn kinh t trong
đó doanh nghip hot đng. Các nh hng ca nn kinh t đn mt doanh nghip
có th lƠm thay đi nng lc cnh tranh ca doanh nghip đó do nh hng trc tip
đn kh nng to giá tr vƠ thu nhp. Các yu t quan trng trong môi trng kinh t
v mô cn quan tơm lƠ t l tng trng ca nn kinh t, lãi sut, t sut hi đoái, t
l lm phát, các chính sách kinh t ca Chính ph nh các chin lc phát trin kinh
t, các chính sách u đãi cho các ngƠnh,…
1.2.1.2. Yuătăchínhătră- pháp lut
ơy lƠ yu t có tm nh hng ti tt c các ngƠnh kinh doanh trên mt
lãnh th, các yu t th ch, lut pháp có th uy hip đn kh nng tn ti vƠ phát
trin ca bt c ngƠnh nƠo. Khi kinh doanh trên mt đn v hƠnh chính, các doanh
nghip s phi bt buc tuơn theo các yu t th ch lut pháp ti khu vc đó. Th
ch nƠo có s bình n cao s có th to điu kin tt cho vic hot đng kinh doanh
vƠ ngc li các th ch không n đnh, xy ra xung đt s tác đng xu ti hot
đng kinh doanh trên lãnh th ca nó. Các chính sách thu, các lut liên quan nh
lut doanh nghip, lut đu t, lut lao đng,… vƠ các chính sách ca nhƠ nc
Nh các chính sách thng mi, chính sách phát trin ngƠnh, phát trin kinh t,
thu, các chính sách điu tit cnh tranh, bo v ngi tiêu dùng s có nh hng
ti doanh nghip, nó có th to ra li th hoc thách thc vi doanh nghip.
C ch qun lỦ kinh t ca nhƠ nc lƠ mt nhơn t quan trng to nên môi
trng kinh doanh, môi trng cnh tranh ca các doanh nghip. Trong nn kinh t
th trng, nhƠ nc phi to các c hi kinh doanh mi cho các doanh nghip bng
12
vic thúc đy các doanh nghip t to cho mình nng lc cnh tranh vƠ hot đng
di áp lc ca th trng cnh tranh.
1.2.1.3. Yuătădơnăs
Dơn s va lƠ lc lng sn xut va lƠ lc lng tiêu dùng. Vì vy quy mô,
c cu vƠ s gia tng dơn s liên quan mt thit đn nn kinh t. Quy mô dơn s
nc ta ln vƠ lc lng lao đng thuc vƠo loi tr nên các t chc hot đng sn
xut kinh doanh có nhiu c hi đ s hu đc đi ng lao đng tr, nng đng vƠ
tay ngh cao. iu đó to nên li th cnh tranh rt ln cho các doanh nghip Vit
Nam.
1.2.1.4. Yuătăcôngăngh
Yu t công ngh cng có nh hng không nh đn nng lc cnh tranh ca
doanh nghip. Yu t công ngh đã to ra li th cnh tranhs cho các doanh nghip
trong quá trình hot đng sn xut kinh doanh: to điu kin đ sn xut ra sn
phm r hn, nhiu tính nng hn qua đó lƠm cho sn phm có kh nng cnh tranh
tt hn. Bên cnh đó, công ngh cng to ra nhiu thách thc ậ đe da: to điu
kin thun li cho nhng ngi xơm nhp mi vƠ lƠm tng áp lc đe da cho các
doanh nghip hin hu. Do đó các doanh nghip cn phi thng xuyên quan tơm
đn s thay đi ca các yu t công ngh.
1.2.1.5. Yuătătănhiên
Tùy vƠo tng doanh nghip mƠ s nh hng ca yu t t nhiên đn nng
lc cnh tranh lƠ khác nhau. i vi ngƠnh xơy dng, sn phm ch yu lƠ các công
trình. Do vy, điu kin khí hu, điu kin v đa cht công trình ni thi công cng
nh hng rt ln đn cht lng sn phm vƠ tin đ thi công; các ngun nguyên
liu t nhiên xa hay gn, mng li giao thông vn ti, đng sá, cu cng,… nh
hng ln chi phí,… Doanh nghip nƠo ch đng sp xp công vic hn ch đn
mc ti thiu nh hng xu t bin đi ca thi tit hay ch đng đc ngun
nguyên liu s có li th cnh tranh rt ln so vi đi th. Còn đi vi đc đim ca
đa cht công trình thì doanh nghip không th tác đng đc, đ tránh đc ri ro
13
t yu t nƠy thì doanh nghip ch có cách duy nht lƠ phi kho sát tht cn thn đ
có th đ ra đc phng án thi công hp lỦ thi tham gia đu thu.
1.2.2. Cácăyuătămôiătrngăviămôănhăhngăđnănngălcăcnhătranh
Môi trng vi mô (môi trng ngành) lƠ môi trng phc tp nht vƠ cng
nh hng nhiu nht đn cnh tranh ca các doanh nghip trong ngƠnh. S thay
đi có th din ra thng xuyên vƠ khó s báo chính xác đc, khác vi môi trng
v mô, môi trng ngƠnh không đc tng hp t nhng quy đnh, quy lut mƠ nó
đm tính thi đim nht đnh.
Michael Porter (1985, trang 35) đã khng đnh: ắTrong bt c ngành ngh
nào, cho dù phm vi trong nc hay quc t, ngành sn xut hay dch v, quy lut
cnh tranh th hin qua 5 lc lng: s xut hin ca các đi th cnh tranh mi,
nguy c t các sn phm/dch v thay th, áp lc t khách hàng, áp lc t nhà cung
cp và áp lc t các đi th cnh tranh hin ti”. Bn lc lng đu đc xem nh
lƠ các lc lng bên ngoƠi vƠ cuc cnh tranh gia các đi th cnh tranh trong mt
ngƠnh đc xem lƠ cnh tranh quyt lit nht.
Ngun: Li th cnh tranh, Michael Porter 1985
Hình 1.4: Mô hình 5 lc lng cnhătranhăcaăMichaelăPorter
Nng lc
đƠm phán ca
khách hàng
Nng lc
đƠm phán ca
nhà cung cp
Nguy c t
nhng đi th
mi
Nguy c ca
sn phm / dch v
thay th
Nhà cung cp
Khách
hàng
Sn phm thay th
Cnh tranh ni b ngƠnh
Cnh tranh gia các doanh
nghip hin có trong ngƠnh
i th tim n
14
Nm lc lng cnh tranh nƠy kt hp vi nhau xác đnh cng đ cnh
tranh vƠ mc li nhun ngƠnh. Mô hình 5 lc lng cho phép các doanh nghip
xem xét c tng th phc hp ln chi tit nhng yu t mu cht nh hng đn
nng lc cnh tranh ca mình.
Michael Porter (1980, trang 36) phân tích: ắHiu bit v nhng ngun gc
nn tng ca áp lc cnh tranh s giúp làm rõ mt mnh vƠ đim yu ca Công ty”
vƠ ắPhơn tích c cu là nn tng c bn cho hoch đnh chin lc cnh tranh”.
1.2.2.1. NhƠăcungăcp
Có th xem nhƠ cung cp nh mt nguy c khi h đòi nơng giá hoc gim
cht lng sn phm cung cp. Bng cách đó h lƠm cho li nhun ca công ty st
gim. Các nhƠ cung cp có kh nng gơy áp lc cho doanh nghip trong các trng
hp: th nht, s lng, qui mô nhƠ cung cp s quyt đnh áp lc cnh tranh,
quyn lc đƠm phán đi vi ngƠnh, đi vi doanh nghip, nu trên th trng ch có
vƠi nhƠ cung cp có qui mô ln s to áp lc cnh tranh, nh hng đn hot đng
sn xut kinh doanh ca doanh nghip; th hai, tính cht thay th các yu t đu vƠo
là khó vƠ doanh nghip phi gánh chu mt chi phí cao do chuyn đi nhƠ cung
cp,
Nhng điu kin quyt đnh đi vi áp lc t nhƠ cung cp không ch có th
thay đi mƠ thng cng nm ngoƠi kh nng kim soát ca doanh nghip. gim
bt các nh hng xu t phía các nhƠ cung cp, các doanh nghip cn phi có mi
quan h tt vi h, hoc mua ca nhiu ngi trong đó chn ra ngi cung cp
chính đng thi tích cc nghiên cu tìm nguyên vt liu thay th, có ngun thông
tin d báo chính xác, có chính sách d tr nguyên vt liu hp lỦ.
1.2.2.2. Khách hàng
Khách hàng có th đc xem nh lƠ mt s đe da cnh tranh bng cách ép
giá xung, mc c đòi cht lng cao hn hay nhiu dch v đi kèm hn. Chính h
lƠ ngi điu khin cnh tranh gia các doanh nghip thông qua quyt đnh mua
hàng. Khách hàng có kh nng gơy áp lc đi vi nhƠ cung cp trong các điu kin:
15
th nht, khi có nhiu nhƠ cung ng có quy mô va vƠ nh trong ngƠnh cung cp
trong khi đó ngi mua lƠ mt s ít vƠ có qui mô ln; th hai, khách hàng mua s
lng ln so vi doanh s ca ngi bán; th ba, sn phm khách hƠng mua ca
ngƠnh lƠ sn phm chun hóa hoc không có đc trng khách bit, do đó khách
hƠng có nhiu kh nng chn la khác nhau đi vi sn phm thay th đa dng, chi
phí chuyn đi thp; hoc lƠ khi khách hƠng đe da tích hp ngc. Khi tt c các
khách hƠng ca doanh nghip liên kt vi nhau đ đòi hi doanh nghip nhng b.
ơy lƠ nguy c ln đi vi doanh nghip. La chn các nhóm khách hƠng
mc tiêu lƠ mt quyt đnh chin lc quan trng đ doanh nghip có th lƠm gim
áp lc t sc mnh ca khách hƠng.
1.2.2.3. iăthătimăn
i th tim n lƠ các doanh nghip hin cha có mt trên trong ngƠnh
nhng có th nh hng ti ngƠnh trong tng lai hoc đi th tim n có th lƠ t
vic đem vƠo cho ngƠnh các nng lc sn xut mi, khát vng chim th phn vƠ
thng lƠ lc lng đáng k. Kt qu lƠ giá c có th b ép xung hoc chi phí s b
đi lên, lƠm gim li nhun.
i th tim n nhiu hay ít, áp lc ca h ti ngƠnh mnh hay yu s ph
thuc vƠo: th nht, sc hp dn ca ngƠnh th hin qua các ch tiêu t sut sinh li,
s lng khách hƠng, s lng doanh nghip trong ngƠnh, tim nng ca th trng;
th hai lƠ rƠo cn gia nhp ngƠnh, đó lƠ các yu t lƠm cho vic gia nhp vƠo mt
ngành ca mt doanh nghip mi gp khó khn vƠ tn kém hn nh: s trung thƠnh
nhãn hiu ca khách hƠng s gơy khó khn cho nhng ngi mi nhp cuc mun
chim th phn ca các công ty hin ti, li th chi phí tuyt đi: các li th phát
sinh t vn hƠnh sn xut vt tri nh kinh nghim quá kh, kim soát các đu
vƠo đc bit cho sn xut, hay các rƠo cn v k thut, vn,…
1.2.2.4. Snăphmăthayăth
Sn phm thay th lƠ nhng sn phm mƠ phc v nhng nhu cu khách
hƠng tng t nh đi vi ngƠnh. Sn phm thay th có nh hng đn cnh tranh