XÂY DỰNG MÔ HÌNH XẾP HẠNG TÍN NHIỆM NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM HÀNG MINH THẢO.PDF

1

TR

B
I H C KINH T

O
H

O

PH
NHI

IT I
VI T NAM

LU

TP.H

B

-

O


2

TR

I H C KINH T

H

O

PH
NHI

IT I
VI T NAM

: 60340201

LU

NG D N KHOA H C:
PGS.TS TR N HO

TP.H

-


3


4

M CL C
Trang
Trang ph
L
M cl c

i

Danh m

u, ch vi t t t

Danh m

vii

ng

viii

Danh m

th

PH N M

ix
1

U

1.

Gi i thi u

2.

1

M

u

1

3.

u

4.
5.

2

u

3

C

3

6.

mm iv

i h n c a lu
X PH

5

m

NG QUAN V

3

5

I
1.1.

ph

1.1.1.

X ph

m

5

1.1.2.

X ph

m NHTM t i VN

6

1.2.

S c n thi t ph i XHTN NHTM VN

1.2.1.

u minh b

1.2.2.

u h n ch r i ro c a th

1.2.3.

u l a ch

1.2.4.

u trong vi c th c hi

8
9
ng

9
10
nt

10


5

1.3.

a XHTN NHTM VN

1.3.1.

iv

1.3.2.

iv

1.3.3.

iv

1.3.4.

11
c

iv

11

i:

14
15
ng ch

1.4.

gi

1.4.1.

16

gi i

1.4.1.1.

c kinh nghi m cho Vi t Nam

17

L ch s

n c a XHTN

1.4.1.2.

cm ts

1.4.2.

17

c kinh nghi m v XHTN cho Vi t Nam

1.5.

gi i

T ng h

ut

1.5.1.

20
30
n XHTN NHTM

ut

1.5.1.1.

s

17

32
33

mb

n

33

1.5.1.2.

33

1.5.1.3.

s v kh

1.5.1.4.

s v kh

1.5.1.5.

n

33

s hi u qu

i

33
33

1.5.2.

ut

34

1.5.2.1.

ut

34

1.5.2.2.

ut v

1.5.2.3.

u t h th ng ki

1.5.2.4.

c qu n tr

u t v v th c

o
ib

i ro

34
34

c kinh

34

doanh
1.5.2.5.

u t v h th

1.5.2.6.

u t v bi
qua

35

i gian

35


6

1.5.2.7.

ut v

1.5.2.8.

m ho

35

ng

35
36

K T LU
C TR NG X P H

37

I T I VI T NAM
2.1.

Th c tr ng x p h

i t i Vi t

37

Nam
2.1.1.

H th

2.1.1.1.

37
m

2.1.1.2.

H n ch

2.1.2.

Ho

39
39

ng NHTN NHTM t i Vi t Nam c

i

39

VN
2.1.2.1.

Th c tr ng ho

2.1.2.2.

ng x p h
m

2.1.3.

Ho

2.1.3.1.

Th c tr ng ho

Ho

ng x p h

m
m

ng x p h

m

m

2.2.

a vi c h n ch th c hi n XHTN NHTM t i VN

V
V

m

V

2.2.3.
2.2.4.

50

52

gi i

2.1.4.2.

2.2.2.

50

51

ng XHTN NHTM t i Vi t Nam c a t ch c x p h

Th c tr ng ho

2.2.1.

39
49

m NHTM t i Vi t Nam c a NHNN

m

nhi
2.1.4.1.

m

ng x p h

2.1.3.2.
2.1.4.

m

53

c

54
54

i

55

ph
n c a th

52

m
ng

56
57


7

2.2.5.

H th

57
59

K T LU

60
N XHTN NHTM T I VI T NAM
3.1.

xu

3.1.1

V

3.1.1.1

60
u

V

u

60

3.1.1.2

u:

3.1.2

62

u

3.1.3.

63
i Vi t Nam

64

3.1.3.1

64
M

65
c hi n

65

Ch n m u, ph ng v n:

66

li u

67

K t qu
3.1.3.2

68
ng

77

M

ng

Ch n m

76

p s li u

77
u

K t qu
3.2.

3.2.2.1.

i quy

Gi

3.2.1.
3.2.2.

60

82

n XHTN NHTM t i Vi t Nam
xu t gi

n XHTN NHTM t i VN

Gi

n XHTN NHTM t i VN
iv

78

i

99
99
101
101


8

3.2.2.2.

i v i th

3.2.2.3.

iv

3.2.2.4.

iv

3.2.2.5.

ng

101

i v i h th

c

103

p h ng

104
106

3.2.2.6.

111
115

ng d n th o lu n, ph ng v n
Ph l c 2:

Ph l c 3:
Ph l c 4:

B

ng
tin c y c

ng h s tin c y Cronbach

alpha
-

tin c y c

oy ut

-

tin c y c

ut

EFA
-

EFA c

quan tr ng trong y u t

-

EFA c

quan tr ng trong y u t

i quy tuy
-

i quy tuy

i
iv

ut


9

B ng ch
NHTM

i quy tuy

iv

ut

hx ph

m


10

DANH M C CH

VI T T T

NH
NHTM
NHNN

c

TCTD
TP
HCM
TPHCM

H

XHTN

X ph

m

VN

Vi t Nam

CRV

ph n X p H

CIC
VCIS

m Doanh Nghi p Vi t Nam
ng

H th ng qu

m t p trung

VCI
PCB

ph

IFC

T ch

CP

C ph n

NN

ng Vi t Nam
ct

c
o

QLRR

Qu

i ro

CN
CAR

H s

VCSH

V n ch s h u

mb

n t i thi u


11

Trang
23
Thang

ng c a CRV

41

K t qu x p h ng 32 NHTM c a CRV

41

2.3:

46
v k t qu x p h ng c

i v i VietinBank

tv x ph

52

i

i

ng v n, thu th

60
67

T tr

69

T tr
3.5:

ng h
ng h

69

K t qu

m

ut

71

i v i XHTN NHTM
K t qu
u ch
i v i XHTN NHTM
K t qu

u ch

i v i XHTN NHTM
at

M

t

ut
t

ut

u trong XHTN NHTM

m ng v i t
u ch

73
74

u
tv

71

75
ut

76

nx ph
k t qu ch n m u:
ng c

78

s b

n

u t ch

78

n

79

u t ch s kh
u t ch s hi u qu ho
m ch s

n
ng

79
79
79

ut

ut

ng
c qu n tr

80
80


12

3.19:

u t h th ng ki

ib

80

r i ro
u t v th c

c

80

kinh doanh
u t h th
ut

Thang

81
81

ut

u t ho

ng

81

my ut

81

H s Cronbach alpha c
bi

u sau khi lo i b

84

EFA c

quan tr ng trong y u t

85

EFA c

quan tr ng trong y u t phi

85

c

my ut

87

c

my ut

87

K t qu d

i quy b i

89

K t qu d

i quy b i

91

Ki

95

Ki

95

H s VIF trong ki

ng tuy

i quy (1)

98

H s VIF trong ki

ng tuy

i quy (2)

98

at

u trong XHTN NHTM

111

g 3.37: Ch

m ch

112

Ch

m ch

114


13

DANH M

TH

Trang
u

63
65

Bi

t n s ph

96

Bi

t n s ph

96
114

Nam


14

PH N M

U

1. Gi i thi u
Vi

n,

th gi i v m i m t.

c h i nh

c bi t khi Vi

c a t ch

i th gi i

m c

tr

c tr

150

m t trong nh ng

.

ng

c

Vi t Nam cam k t

i vi c m c

minh b ch
.
M t trong nh ng v

v minh b

vi c x p h

k t qu x p h ng.
n ho

minh b ch

u ki

u h n ch

th

ng

Vi

i t i Vi

s
th ng

v

k t qu
cx ph

ng ho

ch p nh n s

c

ch

m

u v vi c x p h
i t i Vi t Nam l

? T i sao vi c x p h ng
n? T

ph

cx ph

x ph

x ph

m NHTM t

khi th c hi n x p h
ph

X P H
I T I VI T NAM

nh m gi i quy
u
v

-

th c t t
cv v

u th c tr ng x p h

-

ut

-

nh m
NHTM t i VN. T
h p.

l a ch n th c hi n lu n

.

2. M

-

th

i.

y

Xu

i VN l i c n

c hi
x ph

uv im

:

m.
m NHTM t i Vi t Nam.
nx ph

m NHTM t i VN.

ng c a t ng y u t
ph

n k t qu x p h
m NHTM t

m


15

-

k t qu

c,

ng x p h
3.

xu t m t s gi

n th

m NHTM t i VN

, ph m vi

u

i.

u

-

us d
th c hi

th pv
c: th nh

t ng h

ut

c

nh v

nx ph

u; th hai:

i m NHTM t

t

x ph
c
th

nh b

ng;

t qu

xu t m t s gi i

u.

-

ng.
o lu

nh n th

a NHTM v v
ut

d

m,

x ph

m NHTM t i VN.

nx ph

ng

m NHTM t i VN. T

th c hi

+

ng.

ng:

ng c a t ng y u t

u

nh l
ng

ut

ng m

nx ph

m NHTM t i VN

cs d
i quy b

.

nh y u t

n x p h

m

NHTM t i VN.

n
th

n d ch, t ng h p, quy n

k th
ii.

s s d ng m t s

t k t qu t t nh t.
Ph

u

Do h n ch v th i gian,
c ut

H

c

n

ch th c hi n

.

n

p trung h u h t
ng.

ph

c u c a lu

iii.

c th c hi n t
u

ng ng

u

i t i VN, c th
ng ki n th c nh

hi n x p h

m ho

nh v x p h ng

c k t qu x p h ng ho

ng th c

16

n x p h ng

)s

c ph ng v

nh

ng.
4.
-

u
X ph

i

c
-

.

X ph

k t qu x p h ng

th

nhi m

th

-

X ph
X ph

m NHTM

ch

m NHTM

-

tr

nt .
s

n v th c

tr ng h th ng NHTM VN.
5.

C
Nh

t ch

u trong vi c
tham kh o m

nm

k t qu c
c
-

tn i

tc u5c

m

ng quan v i k t c
Ph n m

u

-

1: T ng quan v x p h

-

2: Th c tr ng x p h

-

i

3:

m NHTM t
nx ph

m

i t i Vi t Nam
6.

mm

-

i h n c a lu n

mm ic
X ph

m NHTM t i VN
chung

, kinh t

v n

th

.

i, lu n

m t

im i

i v i th

c nh nh
m

u:
M

t:

+
h

ng h p
m NHTM (y u t

+

t chung v y u t
ut

.
ut

m NHTM.

nx p

ng

n x p h ng


17

+

ut

n x p h ng

m NHTM.
+D

k t qu

ng m

NHTM t i VN.
M

+ Lu n

d

u k t h p gi
ng k t h p v i nh

thuy t trong x p h

tv

m

ng

trong vi

p h

m

NHTM.
k t qu

ng cho nh

cx ph
ph
-

m NHTM ho c ng d ng trong th c t

th c

m h th ng NHTM t i Vi t Nam.

Gi i h n c a lu

:

+ V ph
r ng ra c

u

u: Ch th c hi n t
c ho c m t s

+V

H

l

i,

u: Ch th c hi n ch n m u

t qu

u

ng.
+

i th c hi n ph ng v n: Do h n ch v

ph

u th

th c hi

c

n

th c hi n.
+N

NHTM

u:
gi

tr c ti p v

t s t ch

Fitch

uc

Nh ng h n ch

c hi

ti p t c m ra nh

trong th i gian t i.

1: T NG QUAN V
GM I
ph

m

ph

m

d

t i Vi t Nam.

1

cb

X P H

u

ut

ng


18

1.1.1. X p h

m

X ph
s

t ng b t ngu n t ti ng Anh (credit:

m, ratings: s x p h
m nang ch

n

ng s

b ng x p h

ml

ng ch

uc

theo m t h th

tt

n C (Hi n nay nh

u g m 3 ch

hi

cx pl n
n m c qu c t ).

t ng

XHTN.
M i t ch

uv

v

om ts

ch

i ti

gi i.

Theo Standards & Poor, x p h
r

ng, ch

nt iv

ng, kh

a ch th

nh m

c

n.

Theo Moody's, x p h

ch

d

c a ch th
u hi

th

nh

u Aaa-C.

a Vi
n th i v m

ch

ng

s

c am

(g
t th i gian t n t i c a ch

Theo M.Ong trong cu n

ph

lo i. X p h

t s s p x p th h ng c

nhi

t gi

c

ng "x
c x u. S

x ph

iv i

ng "x u". Kho ng gi a
bao g m t t c
thu

d
cx ph

m. X p h

cx
p h ng c

ph
i

r

im ct t
ch c

19

M im

i di n cho m

kh

d ng c
X ph

ng t

x ph

nh t i th

h

m kh

cs d

uc

c p nh t k t qu x p h ng, m c
ph

ti

c g ng d

ng b i s m

c ac

ng, x p

n khi s s

ki

cu

cm

y, x p h ng

d ng nh
d

s m

c bi

ng

u qu ti m

trong cu n

b

H

t

tb

T

nh hi n

t i c a m t t ch c x p h ng, th hi

nh

nhi m

nh v m

r i ro g n li n v
c th hi

t h th

i d ng: ch

ux ph

phi

y nh n n ho c

i ti n t
1.1.2. X p h

m NHTM t i VN
p h ng

qu c t c a m i qu c gia;
u

t o

tri n c a qu c gia;

nhi

ch

s cho

i v i n n kinh t

ch kh
l cc a

tri n kinh t ;

v ch ra

ch ra kh

ty trong vi c

c nh tranh

a

ti p c n v i
cu i

ng

trong vi c thu

ch m c

giai

ngh m i c a
m i

tr n trong vi c

v n

c am i

then ch t trong

m i doanh nghi p
c am i

u.

n
a

ch ra kh
nh m c

tin

ng


20

trong kh

chi tr c a m t doanh nghi p hay

X p h ng

nhi m c a CRV g m 5 n i dung sau: (1) X p h ng kh

qu c gia; (2) X p h ng
c a

c a

l i thu t ng

l c c nh tranh c a

iv i
a

ng c a c

ng,

nghi m c a

a

(3) X p h ng

c; (4) X p h ng ti n b

doanh nghi p

doanh nghi p theo thu t ng

cu

ngh
x p h ng

John
ch

dung x p h

nh tranh

um

nh nh c a n i

i Vi t Nam.

V

nh

c r t nhi u h tr c a

tr

n,

cung c p thanh kho n,... Khi m t cam k
m

Do

kh thi c a cam k

ng c

ch c x p h ng ph
c

ng c

ut

ch c x p h ng s
s

ph

n h th

c m nh n i t i c

c l p (Stand-alone rating) ch
n c

nt tc

-in

u t h tr

s d ng Alliv

ng th i

n
-

u

.
Do lu

u trong ph
ng t i Vi

u nh

i Vi
c s h tr t

tc
ut

v i gi thuy
uv x ph

lu n
ms cm

it ic

i

Vi t Nam.
X ph

ms cm

ng Anh g

financial strength ratings g i t

i t i Vi t Nam ph

m nh n i l c c
v
tr n

cm
c x p h ng t

ic ab
t tr

n thua l

n h tr

t
u khi x y ra s ki n

r i ro
th s ph i ph thu

c

v


21

ng i cho ho
hi

ng c

n
i, x p h

c th c

cc
m NHTM t

i b y u t h tr

hay x p h ng s c m

ng kh

s c

ng v n . X p h

n ngu n h tr

NHTM t

i b y u t h tr

NHTM t

m

p h ng s c m

c g i t t trong lu

1.2. S c n thi t ph i XHTN NHTM VN
gi

c th c hi n

n c

c quan tr ng

m gi m thi u r

ng hi u qu ho

t

ng kinh t m

a nh ng kh ng ho
ut ty

nv

x

y, XHTN

n h u trong kinh t th

ng.

Trong th i gian qua, n n kinh t Vi

tb c
n m nh m , h th

gm

ng trong n n kinh t

u qu

p ngu n v n ch y u cho n n kinh t

c ur tc

n kinh t Vi

is

thu
ph

1

y, m t nhu
ng n i dung,

ti

n b n v ng n n kinh t

ng th i nh

XHTN NHTM VN

u minh b
nhi

tr

nh

gi i t

ng t

u

Vi t Nam, trong nh
h u hi
h kinh t

th c
c bi

ch

phi

nl

i quan
c c nh tranh c

i c nh n n kinh t th

i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam hi n nay.

i


22

i c n ph
v

1.2.2.

u h n ch r i ro c a th

Ho

ng

n kinh t th

kinh t

t trong nh ng ho

ur

u t

r iv

ng c

ng
h

ng. B

ng ph i h ng ch

quan c

u nh ng r

c bi t r

c

M

i l i nhu n qua vi

ki m nh ng l i t c cao nh

ng th i c g ng gi m thi u

r
thi t l p m i quan h

nm

ch

n th

t t ch
c nh ng r

d

x y ra.

ng kinh doanh ti n t
m tl

i ph

i ro c

ng bi

a, h n ch

th

b

m

i, cho th

cho c
Trong xu th
trong ho

t k thu

ng c a th

ph

t qu x p h

r i ro c

l

t qu x p h

h n ch r i ro cho th
ng l a ch n nh

ch p nh

t qu x p h ng

m tm

ng

c.

1

u l a ch
L a ch

c

c nh

i ti

quan tr ng trong ho
h

y

d

thanh kho n s d

ch
l

ah

nr

t quy

nh

nh l a ch
ho

n r i ro v n . V y d

t

23

ch

ng
n

th ng x p h
x ph

t qu

l a ch

t quan h . Ch nh

qu x p h ng t m t m c r

ut

t

p nh

m
1.2.4.

u trong vi c th c hi

nt

t truy n th
ti n t

n bao g m:

su t,

nh th

ti n t ,

ng kinh t

p cao.

NHTM v i ch

ng. NHTM
ng ra t

th

n v n ti n t t m

i trong n n kinh t , bi

nv

ng

nhu c u v

uv
ng v

t cho nhu c u v n

c a n n kinh t .
th c hi

nt

c ph i th c hi
T

i.
v

th c hi

c, h u h

nt

iv it tc

ng b t k s

ch

u
t

qu ho

n nhi u

b t c p trong vi
v

os
nt

NHTM ho
b

ng y

m
nc

nt .

NHNN th c hi
XHTN NHTM VN l
th

nh

ti n t
c nh

i v i t ng

n. Vi c XHTN NHTM VN s

NHTM t t nh
ng x p h ng, NHNN s

iv it

tv

mt os

c vi c th
V

t gi

n NHTM y
n t linh

pv

ng

r i ro ti m n c a t ng
nt

c hi u qu t t nh t.


24

1

a XHTN NHTM VN
Trong Qu

ng kinh doanh c
ch

ng, doanh nghi
s d

ng m

iv it

ph thu c

d ng k t qu x p h ng.
1

iv

c
c

c bi

h th ng NHTM, th

n kinh t
p,

y n n kinh t

ng

nh th

n.

c

ng

qu

c
ng gi

p nh

nh th

ys

ng c
n n kinh t

mb

mm

ng ho

nh.
c hi u

n tr , hi u qu kinh doanh c
quy

nh c ph

, NHNN
p hay gi i th nh ng NHTM ho

ng kinh

u qu .
iv
th bi t m

r i ro theo t ng NHTM, t
c hi

nt

p,

th

khi c n thi t.
-

nt
c XHTN

l

m

i v i NHT
th c hi

-

iv

t, m
th c hi
u, m

r i ro th p

nt m r

c XHTN

r

n t th t ch t.
u ra

c
m c th p


25

D
h

t qu

th c hi

n

kinh t

u ra t

nh ngu n v n cung ng cho n n

nh th

Nh ng NHTM y

v

ki

c XHTN th

i v i nh
ng. N u nh

c bi

l

ng

l

ct

iv

, thu h i v n, ch n l

ng. M

ng c l i ho
m

hc a

ng c a h th

u cho nh ng k ho

p, h p nh

i v i nh

y
Sau khi th c hi

c

y

ng g

thanh kho

ng v n, t
nh ng cu

nh tranh
tr

tb t

ng. Khi t l

t t o ra
ng b ki m

i t p trung thu h i v
thu h

cho vay b

vay m i s gi m b t. C
u ki

b

ul in ,
ng v

cho

ng v
ng. Th

nh.

c hi

m

; Th c hi
h i gi

i ch ); X ph
nh s

-

a Th

ng

c hi
n nay NHNN chuy n d ch d n d
t trong nh ng bi
mb os
XHTN NHTM s
ro cao. D

t qu
ct t

th

th

m c r i ro th

ph n thanh tra t i ch

ho

ng khuy n ngh ho

nm cr i
n
iv i