NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM TRÊN ĐỊA BÀN TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ.PDF

B
B




G
G
I
I
Á
Á
O
O


D
D


C
C


V
V
À
À



À
À
O
O


T
T


O
O


T
T
R
R




N
N
G
G





I
I


H
H


C
C


K
K
I
I
N
N
H
H


T
T





T
T
H
H
À
À
N
N
H
H


P
P
H
H




H
H



C
C
H
H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H





N
N
G
G
U
U
Y
Y



N
N


A
A
N
N


C
C




N
N
G
G




N
N
Â
Â
N

N
G
G


C
C
A
A
O
O


N
N


N
N
G
G


L
L


C
C

C
C


N
N
H
H


T
T
R
R
A
A
N
N
H
H


C
C


A
A

N
N
G
G
Â
Â
N
N


H
H
À
À
N
N
G
G


T
T
H
H




N

N
G
G


M
M


I
I


V
V
I
I


T
T


N
N
A
A
M
M

T
T
R
R
Ê
Ê
N
N






A
A


B
B
À
À
N
N


T
T
P

P
.
.
H
H




C
C
H
H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H

L
L
U
U


N
N


V
V


N
N


T
T
H
H


C
C


S

S




K
K
I
I
N
N
H
H


T
T



Thành ph H Chí Minh – nm 2012
- i -


B
B




G
G
I
I
Á
Á
O
O


D
D


C
C


V

V
À
À




À
À
O
O


T
T


O
O


T
T
R
R




N

N
G
G






I
I


H
H


C
C


K
K
I
I
N
N
H
H

T
T




T
T
H
H
À
À
N
N
H
H


P
P
H
H




H
H





C
C
H
H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H





N
N
G
G
U
U

Y
Y


N
N


A
A
N
N


C
C




N
N
G
G




N
N

Â
Â
N
N
G
G


C
C
A
A
O
O


N
N


N
N
G
G


L
L



C
C


C
C


N
N
H
H


T
T
R
R
A
A
N
N
H
H


C
C



A
A


N
N
G
G
Â
Â
N
N


H
H
À
À
N
N
G
G


T
T
H
H





N
N
G
G


M
M


I
I


V
V
I
I


T
T


N
N
A
A

M
M


T
T
R
R
Ê
Ê
N
N






A
A


B
B
À
À
N
N

T
T
P
P
.
.
H
H




C
C
H
H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H

Chuyên ngành: Qun tr Kinh doanh
Mã s: 60340102


L
L
U
U


N
N


V
V


N
N


T
T
H
H


C
C

S
S




K
K
I
I
N
N
H
H


T
T








N
N

G
G




I
I


H
H




N
N
G
G


D
D


N
N

K
K
H
H
O
O
A
A


H
H


C
C


T
T
S
S
.
.




I
I

N
N
H
H


C
C
Ô
Ô
N
N
G
G


K
K
H
H


I
I





Thành ph H Chí Minh – nm 2012

- ii -



LI CMăN
Tôi xin kính gi li cm n chơn thƠnh ti Ban giám hiu, các thy cô trng
i hc Kinh t TPHCM, các t chc, cá nhơn đư truyn đt kin thc, cung cp tài
liu cn thit cùng vi nhng ý kin đóng góp giúp tôi hoàn thành bài lun vn nƠy.
c bit, tôi xin chân thành gi li cm n đn thy inh Công Khi.
VƠ tôi cng xin cm n đn tt c các khách hƠng, gia đình vƠ bn bè đư giúp
đ tôi trong thi gian qua.
Lun vn nƠy chc chn không th trách khi nhng thiu sót, tôi mong nhn
đc s thông cm và ý kin đóng góp xơy dng ca Quý thy cô và các bn.
Trân trng,
Nguyn An Cng
Lp Cao hc êm 3 – Khóa 18 – Trng i hc Kinh t TPHCM












- iii -

LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan đơy lƠ công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu, kt
qu đc trình bày trong lun vn lƠ trung thc vƠ cha tng đc ai công b trong
bt k công trình nghiên cu nào.
Vi t cách lƠ tác gi ca lun vn nƠy, tôi xin cam đoan rng lun vn tt
nghip này hoàn toàn không sao chép li t các nghiên cu trc, các ý tng và
nhn đnh trong bài vit đu xut phát t chính kin bn thân tác gi. Nu có s đo
vn vƠ sao chép thì tôi xin hoƠn toƠn chu trách nhim trc hi đng khoa hc.

TP.H Chí Minh, ngƠy 12 tháng 12 nm 2012
Ngi thc hin lun vn




NguynăAnăCng









- iv -

TÓM TT
Nghiên cu này có mc đích khám phá mt s yu t vô hình là ngun to ra
nng lc cnh tranh ct lõi ca ngơn hƠng thng mi (NHTM) trên đa bàn Thành
ph H Chí Minh (TP.HCM) vƠ đ xut mt s ý kin nuôi dng và phát trin
ngun nng lc cnh tranh ct lõi đ to nên li th cnh tranh. Da trên c s lý
thuyt v ngun lc doanh nghip, nng lc đng và cnh tranh, đ tƠi đa ra mô
hình đo lng tác đng ca các nng lc cnh tranh ct lõi đn kt qu hot đng
kinh doanh. Các yu t chính to nên nng lc cnh tranh ct lõi (tha mãn tiêu chí
VRIN) bao gm tám yu t - nng lc ch đng, nng lc mo him, nng lc sáng
to, đnh hng hc hi (đƠo to), phn ng cnh tranh, đáp ng khách hàng, thích
ng môi trng và cht lng quan h. Mô hình nghiên cu đc kim đnh vi
mu có kích thc n = 257 NHTM trên đa bàn TP.HCM thông qua phân tích mô
hình hi quy tuyn tính.
Kt qu cho thy, mô hình nghiên cu đt đc đ tng thích vi d liu th
trng và có nm gi thuyt v mi quan h cùng chiu gia các nng lc cnh
tranh ct lõi vi kt qu hot đng kinh doanh đc chp nhn, do đó, nm nng lc
cnh tranh ct lõi có tác đng đn kt qu hot đng kinh doanh vi mc đ tác
đng ln lt t mnh đn yu là - nng lc hích ng môi trng, cht lng quan
h, nng lc phn ng cnh tranh, nng lc ch đng vƠ nng lc mo him. Trong
khi đó, có ba gi thuyt – v mi quan h cùng chiu gia nng lc sáng to, đnh
hng đƠo to, đáp ng khách hàng vi kt qu hot đng kinh doanh - không đc
chp nhn, điu này phù hp vi các ý kin ca các thành viên tham gia tho lun
trong phn nghiên cu đnh tính cho rng - thc t trong cnh tranh hin nay, các
NHTM ch chú trng cnh tranh da vào lãi sut và chính sách khuyn mưi, cha
chú trng cnh tranh bng cht lng dch v, kh nng đáp ng khách hàng, mt
khác, tuy có nhn thc đc tm quan trng ca công tác đƠo to ngun nhân lc
nhng trong thc t, công tác nƠy còn cha phát huy tt vai trò đi vi hot đng
kinh doanh. Tuy nhiên, trong tng lai, đ phát trin bn vng các NHTM phi
hng đn th trng bán l, vƠ lúc đó, các ngơn hƠng còn phi chú trng đn cnh
- v -

tranh bng cht lng sn phm hay dch v, kh nng đáp ng khách hàng và cht
lng ngun nhân lc. Vì vy, ba yu t - nng lc Sáng to, nng lc áp ng
khách hàng vƠ nh hng đƠo to có vai trò to ra li th cnh tranh cho các
NHTM và đc chp nhn có tác đng đn Kt qu kinh doanh.
Kt qu nghiên cu góp phn giúp các NHTM trên đa bàn TP.HCM nhn
dng các yu t vô hình có th to nên nng lc cnh tranh ct lõi và t đó có th
tip tc nuôi dng và phát trin chúng đ to nên li th cnh tranh cho t chc
mình.

















- vi -

MC LC
TRANGăBỊAăPH i

LI CMăN ii
LIăCAMăOAN iii
TÓM TT iv
DANH MC CH VIT TT ix
DANH MC HÌNH V VÀ BNG BIU xi
LIăMăU 1
CHNGă1:ăCăSăLÝăTHUYTăVÀăMỌăHỊNHăNGHIểNăCU 8
1.1. NGUNăLCăVÀăNNGăLCăCNHăTRANHăCTăLÕI 8
1.1.1. Ngun lc doanh nghip vƠ nng lc cnh tranh 8
1.1.2. Nng lc cnh tranh ct lõi 9
1.1.2.1. Cnh tranh 9
1.1.2.2. Nng lc cnh tranh 9
1.1.2.3. Nng lc cnh tranh ct lõi 11
1.1.3. Li th cnh tranh vƠ giá tr gia tng 12
1.1.3.1. Li th cnh tranh 12
1.1.3.2. Giá tr gia tng 12
1.1.3.3. Chui giá tr 13
1.2. LÝăTHUYTăVăNGUNăLCăDOANHăNGHIPăVÀăCăIMă
NGUNăLCăTOăLIăTHăCNHăTRANHăBNăVNG 15
1.2.1. Mt s trng phái v cnh tranh 15
1.2.2. Lý thuyt v ngun lc 16
1.2.3. c đim ngun lc to li th cnh tranh bn vng 18
1.2.3.1. Ngun lc có Giá tr - Value 18
1.2.3.2. Ngun lc Him – Rare 18
1.2.3.3. Ngun lc Khó bt chc – Inimitable 19
1.2.3.4. Ngun lc Khó thay th - Non substitutable 19
- vii -

1.3. NGUNăNNGăLCăCNHăTRANHăCTăLÕIăVÀăKTăQUăHOTă
NGăKINHăDOANH 19

1.3.1. Kt qu hot đng kinh doanh 19
1.3.2. Ngun nng lc cnh tranh ct lõi 20
1.3.2.1. Nng lc Marketing 20
1.3.2.2. nh hng hc hi 23
1.3.2.3. nh hng kinh doanh 24
1.3.2.4. Nng lc sáng to 25
1.4. MỌăHỊNHăNGHIểNăCU 26
CHNGă2:ăPHNGăPHỄPăNGHIểNăCU 27
2.1. THITăKăNGHIểNăCU 27
2.1.1. Phng pháp nghiên cu 27
2.1.2. Qui trình nghiên cu 27
2.2.ăNGHIểNăCUăNHăTệNHăVÀăKTăQU 29
2.3.ăGIăTHUYTăNGHIểNăCU 36
2.4.THANG OăNGHIểNăCU 39
2.4.1. Thang đo kt qu hot đng kinh doanh 39
2.4.2. Thang đo nng lc ch đng 39
2.4.3. Thang đo nng lc mo him 40
2.4.4. Thang đo nng lc sáng to 40
2.4.5. Thang đo đnh hng hc hi 41
2.4.6. Thang đo phn ng cnh tranh 42
2.4.7. Thang đo đáp ng khách hàng 42
2.4.8. Thang đo thích ng môi trng 43
2.4.9. Thang đo cht lng quan h 43
2.5. THUăTHPăDăLIUăVÀăPHNGăPHỄPăPHỂNăTệCH 44
2.5.1. Thu thp d liu 44
2.5.2. Phng pháp phơn tích d liu 44
CHNGă3:ăKTăQUăNGHIểNăCU 45
3.1.ăNGHIểNăCUăNHăLNG 45
- viii -

3.1.1. Mu nghiên cu 45
3.1.2. Thông tin mu 45
3.1.3. Kim đnh thang đo 46
3.1.3.1. Phơn tích đ tin cy Cronbach Alpha 46
3.1.3.2. Phơn tích nhơn t EFA 49
3.1.4. Kim đnh mô hình vƠ gi thuyt 52
3.1.4.1.Mi quan h tuyn tính 52
3.1.4.2. Kim đnh mô hình 52
3.1.4.3. Kim đnh gi thuyt 53
3.1.5. Hin tng đa cng tuyn 54
3.1.6. Hin tng t tng quan 54
3.1.7. Phng sai ca sai s 55
3.2. KTăQUăNGHIểNăCU 55
3.2.1. Kt qu kim đnh thang đo 55
3.2.2. Kt qu kim đnh mô hình lý thuyt 55
CHNGă4:ăăXUTăÝăKINăXỂYăDNGăVÀăNUỌIăDNGăNNGă
LCăCNHăTRANHăCTăLÕI 58
4.1.ăNNGăLCăTHệCHăNGăMỌIăTRNG 58
4.2. CHT LNG QUAN H KHÁCH HÀNG 58
4.3. NNG LC PHN NG CNH TRANH 61
4.4. NH HNG HC HI 62
4.5. NNG LC ÁP NG KHÁCH HÀNG 64
4.6. NNG LC SÁNG TO 65
KTăLUN 69
TÀIăLIUăTHAMăKHO 71
PHăLC 76

- ix -



DANH MC CH VIT TT

NHTM Ngơn HƠng Thng mi
TCTD T chc Tín dng
NH Ngân hàng
VN Vit Nam
NHNN Ngơn HƠng NhƠ nc
WTO World Trade Organization (T chc Thng mi Th gii)
NH TMCP Ngân HƠng Thng Mi C Phn
IO Industrial Organization economics – IO (trng phái kinh t
hc t chc công nghip)
DN Doanh nghip
MHKD Mô hình kinh doanh
VRIN Giá tr (Value), Him (Rare), Khó bt chc (Inimitable), Khó
thay th (Non-substitutable)









- x -

DANH MC HÌNH V VÀ BNG BIU

HÌNH V
Hình 1.1. Hot đng to giá tr gia tng 13
Hình 1.2. Mô hình nghiên cu 26
Hình 2.1. Qui trình nghiên cu 28
Hình 2.1. Gi thuyt nghiên cu 38
BNG BIU
Bng 2.1. Tin đ thc hin nghiên cu 28
Bng 2.2. Thang đo kt qu hot đng kinh doanh 39
Bng 2.3. Thang đo nng lc ch đng 40
Bng 2.4. Thang đo nng lc mo him 40
Bng 2.5. Thang đo nng lc sáng to 41
Bng 2.6. Thang đo đnh hng hc hi (đnh hng đƠo to) 41
Bng 2.7. Thang đo nng lc phn ng cnh tranh 42
Bng 2.8. Thang đo nng lc đáp ng khách hàng 42
Bng 2.9. Thang đo thích ng môi trng v mô 43
Bng 2.10. Thang đo cht lng quan h 43
Bng 3.1. Kt qu Cronbach Alpha các thang đo 44
Bng 3.2. Kt qu phân tích EFA 47
Bng 3.3. Tóm tt mô hình hi qui 50
Bng 3.4. ANOVA 52
Bng 3.5. Nng lc ct lõi tác đng đn kt qu hot đng kinh doanh 53
Bng 3.6. Trng s hi qui 54
Bng 3.7. Kt qu kim đnh White 55

- 1 -

LI M U
1. VNă NGHIÊN CU
Cnh tranh lƠ mt hin tng gn lin vi kinh t th trng, ch xut hin
trong điu kin ca kinh t th trng. NgƠy nay, hu ht các quc gia trên th gii
đu tha nhn cnh tranh lƠ môi trng to đng lc thúc đy sn xut kinh doanh
phát trin vƠ tng nng sut lao đng, hiu qu ca các t chc, lƠ nhơn t quan
trng lƠm lƠnh mnh hóa các quan h xư hi. Kt qu cnh tranh s xác đnh v th,
quyt đnh s tn ti vƠ phát trin bn vng ca mi t chc. Vì vy, các t chc
đu c gng tìm cho mình nhng ngun lc phù hp đ chin thng trong cnh
tranh.
Ging nh bt c loi hình đn v nào trong kinh t th trng, các ngân hàng
thng mi (NHTM) trong kinh doanh luôn phi đi mt vi s cnh tranh gay gt,
không ch t các NHTM khác, mà t tt c các t chc tín dng (TCTD) đang cùng
hot đng trên thng trng vi mc tiêu lƠ tng th phn tín dng cng nh m
rng cung ng các sn phm dch v ngân hàng cho nn kinh t.
H thng NHTM Vit Nam (VN) trên đa bàn TP.HCM chuyn sang mô hình
hot đng theo c ch th trng hn 20 nm qua, tuy nhiên, s cnh tranh ca các
ngân hàng (NH) trên thng trng cha đúng ngha (hoc b can thip quá mc,
hoc là b buông lng) và các NHTM cha có nhn thc đúng đn v cnh tranh.
Thc tin hot đng ca các NHTM trên đa bàn TP.HCM trong thi gian gn đơy
cho thy – có nhng vn đ thc tin mà các NH cn phi quan tâm, c th:
 Trong thi gian qua, các NH đư có chú trng đn công tác qun tr ri ro
nhng cha thc s tr thành công c hu hiu phc v qun tr điu hành. Tình
trng vay mn vi lãi sut lên xung tht thng trên th trng tin t liên NH
trong thi gian qua suy cho cùng đu bt ngun t vic các NH cha qun tr tt tài
sn và thanh khon. Do s yu kém t qun tr tài sn N, tài sn Có và s thiu ht
- 2 -

các công c qun lý hu hiu, trong khi mt s NH li mun s dng trit đ phn
vn phc v cho các hot đng kinh doanh sinh li, nên xy ra thiu thanh khon
cc b ti mt s NH. Mt khác, s xut hin ca các ngơn hƠng nc ngoài có b
dày kinh nghim v qun tr hot đng tt hn, nên đ có th cnh tranh thì chc
chn nhng đòi hi v công tác qun tr hot đng s càng gay gt hn đi vi ngân
hƠng trong nc. Vì vy, qun tr hot đng đang lƠ mt thách thc ln trc sc ép
hi nhp ca h thng NHTM VN trên đa bàn TP.HCM
 Th trng tài chính TP.HCM còn non tr, rt cht hp, s lng NH và
TCTD phi NH là không nh. Mt khi mi phơn đon th trng có nhiu NH và chi
nhánh trong vƠ ngoƠi nc khai thác, mc đ cnh tranh đ gi th phn s càng tr
nên khc lit, nhng đa s các NH cha nơng cao đc cht lng, tính tin ích ca
dch v, li th công ngh vƠ trình đ qun lý đ cnh tranh, mà ch da vào lãi sut
và chính sách khuyn mi. c bit, mt s NH c phn qui mô vn nh, mi ra đi
cha có điu kin khng đnh đc uy tín vƠ thng hiu vi khách hƠng, cha có
điu kin đ phát trin dch v phi tín dng, ch tp trung vào hot đng tín dng,
phát trin mnh cho vay tiêu dùng, cho vay chng khoán và bt đng sn vi lãi
sut tha thun, nên đư tác đng không nh đn s phát trin ca th trng này và
làm ny sinh nhng bt n khó lng cho h thng NH. iu nƠy đôi khi đư buc
Ngơn hƠng NhƠ nc (NHNN) phi x lý bng các mnh lnh hƠnh chính, đ tránh
nhng cú sc ny sinh t nguy c bt n này.
 Trc ngng ca thc hin l trình m ca toàn din th trng tài chính
theo đúng cam kt WTO, Hip đnh thng mi Vit Nam – Hoa K, Hip đnh
chung v thng mi dch v trong ASEAN… thì các NHTM VN trên đa bàn
TP.HCM còn phi đi din vi nhng khó khn thách thc ln hn nhiu do phi
đng đu vi s cnh tranh gay gt v th phn kinh doanh vi các NHTM nc
ngoài, trong khi sc cnh tranh ca các NHTM trong nc vn còn kém các ngân
hƠng nc ngoài v sn phm dch v, ngun lc, trình đ qun lý hot đng và vn
đ qun tr ri ro.
- 3 -

Trc nhng vn đ thc tin trong cnh tranh đư nêu nh trên, đ có th tn
ti và phát trin, các NHTM VN trên đa bàn TP.HCM cn phi nhn thc – cnh
tranh bng cht lng dch v, công tác kinh doanh. Do đó, các NHTM cn phi
nơng cao nng lc cnh tranh ca mình đ tn ti và phát trin bn vng. Mt khác,
đ nơng cao nng lc cnh tranh, các NHTM phi có ngun lc phù hp đ to ra
li th cnh tranh. Vì vy, mt vn đ cp bách cho các NHTM VN trên đa bàn
TP.HCM là h phi nhn dng các ngun lc có th to nên nng lc cnh tranh ct
lõi (gi tt lƠ nng lc ct lõi) vƠ đánh giá tác đng ca các nng lc ct lõi đi vi
kt qu hot đng kinh doanh, t đó nuôi dng và phát trin nhng nng lc ct lõi
nhm đem li li th cnh tranh cho mình mt cách bn vng và nơng cao nng lc
cnh tranh trên th trng ni đa và tng bc trên th trng quc t.
Vi ý tng mun đóng góp vƠo công vic nhn dng vƠ đánh giá các nng
lc ct lõi ca các NHTM trong nc trên đa bàn thành ph TP.HCM nên đ tài
nghiên cu này mun làm rõ vn đ nghiên cu nh sau:
Ngun lc nào to nên nng lc ct lõi và chúng có tác đng nh th nào đn
kt qu hot đng kinh doanh ca các NHTM VN trên đa bàn TP.HCM?
Vi ý tng nh trên, tên đ tài nghiên cu là:
“NNGă LC CNH TRANH CT LÕI CA NGÂNă HÀNGă THNGă
MI VIT NAM TRÊNăA BÀN TP.H CHÍ MINH”
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
Da vào lý thuyt ngun lc doanh nghip, lý thuyt nng lc đng và lý
thuyt cnh tranh đư đc hình thành và phát trin trên th gii trong nhng nm
gn đơy, đ tƠi đư ng dng h thng lý thuyt trên đ đóng góp mt phn vào vic
giúp các NHTM trên đa bàn TP.HCM xác đnh các nng lc cnh tranh ct lõi và
đánh giá tác đng ca chúng đi vi kt qu hot đng kinh doanh ca doanh
nghip.  góp phn vào công vic trên, đ tài nghiên cu này cn đt đc ba mc
tiêu nh sau:
- 4 -

(1) Khám phá các ngun lc lƠ nng lc ct lõi to nên li th cnh tranh bn
vng ca các NHTM trên đa bàn TP.HCM;
(2) ánh giá tác đng ca nng lc ct lõi đn kt qu hot đng kinh doanh
ca các NHTM trên đa bàn TP.HCM;
(3)  xut ý kin nhm duy trì và phát trin ngun nng lc ct lõi trong các
NHTM trên đa bàn TP.HCM.
3. PHNGăPHỄP NGHIÊN CU
Lun vn nƠy đư s dng hai phng pháp nghiên cu chính, đó lƠ: nghiên cu
đnh tính và nghiên cu đnh lng. C th:
 Bài nghiên cu này là s k tha ca các bài nghiên cu khoa hc trc đơy
v ý tng nghiên cu v nng lc cnh tranh ca doanh nghip VN; t đó vn
dng ý tng và thc hin nghiên cu v nng lc cnh tranh ca doanh nghip
trong mt ngành c th, đó lƠ ngƠnh ngân hàng, do đó, các thang đo đc s dng
trong nghiên cu nƠy lƠ các thang đo có sn.  mô hình thang đo có sn này có
tính phù hp vi bi cnh nghiên cu mi thì chúng phi đc điu chnh và b
sung bin quan sát. Vì vy, phng pháp nghiên cu đnh tính đc s dng vi k
thut tho lun nhóm nhm xác đnh các đc đim cnh tranh trong lnh vc ngân
hàng ti th trng VN, vƠ trên c s đó, các thang đo đc điu chnh và b sung
bin quan sát đ có tính phù hp vi bi cnh nghiên cu mi.
 Phng pháp đnh lng dùng đ kim đnh mô hình nghiên cu và gi
thuyt nghiên cu. T đó, phân tích vƠ đánh giá tác đng ca các nng lc ct lõi
đn kt qu hot đng kinh doanh ca các NHTM VN trên đa bàn TP.HCM.
 Thu thp d liu th trng, đc s dng bng phng pháp phng vn
trc tip. Mt khác, lun vn còn s dng phng pháp tng hp, phân tích các
thông tin v hot đng kinh doanh đc công b bi các NHTM nhm đánh giá
hot đng cnh tranh ca các NHTM VN trên đa bàn TP.HCM.
- 5 -

 D liu th trng sau khi đc tng hp s đc phân tích thng kê bng
phn mm SPSS 16.0, vi mt s phng pháp đc s dng nh sau: lp tn sut,
phơn tích đ tinh cy Crobach alpha, phân tích nhân t EFA, phân tích hi qui bi.
4. IăTNG NGHIÊN CU
 iătng nghiên cu ca đ tƠi lƠ: Nng lc cnh tranh ct lõi;
 Khách th nghiên cu: Các NHTM VN, gm có: ngơn hƠng thng mi
c phn (NH TMCP) vƠ ngơn hƠng thng mi quc doanh (NH TMQD);
 Phm vi nghiên cu: các NHTM VN trên đa bàn TP.HCM
 iă tng kho sát: chuyên gia phơn tích vƠ Ban Lưnh đo ca các
NHTM VN trên đa bàn TP.HCM
.
5. ÝăNGHAăTHC TIN
ánh giá tác đng ca nng lc cnh tranh ct lõi s giúp ích cho các NHTM
nhn thy tm nh hng ca chúng đi vi kt qu hot đng kinh doanh. Trên c
s đó, các NHTM có th d dƠng hn trong vic nhn dng vƠ đu t phát trin các
ngun lc to nên nng lc ct lõi cng nh duy trì các li th cnh tranh vt tri
trong kinh doanh; t đó bin chúng thƠnh vn hóa doanh nghip ca đn v mình đ
mi thƠnh viên đu hiu rõ vai trò và trách nhim ca mình trong vic duy trì và
phát trin nhng li th cnh tranh này.
6. TÌNH HÌNH NGHIÊN CUăLIểNăQUANăNă TÀI
Liên quan đn đ tài nghiên cu nng lc cnh tranh ca h thng NHTM,
hin nay đư có rt nhiu đ tƠi đi sơu vƠo lnh vc này, nh: nng lc cnh tranh ca
NHTM sau khi VN gia nhp WTO; ánh giá nng lc cnh tranh ca NHTM trên
đa bàn TP.HCM; Các gii pháp nng lc cnh tranh ca NHTM trên đa bàn
TP.HCM. Tuy nhiên, hng nghiên cu v nng lc cnh tranh ca các NHTM da
trên vic phân tích các ngun lc vô hình, nh: nng lc marketing, nng lc sáng
to, đnh hng kinh doanh vƠ đnh hng hc hi trong lnh vc ngân hàng thì
cha có mt đ tài nào thc hin nghiên cu. Trong quá trình nghiên cu, tác gi đư
- 6 -

tham kho mt s đ tƠi có liên quan đn lnh vc nng lc cnh tranh ca NHTM
nh sau:
- “Nỉgăệc cnh traỉhăđng ca doanh nghip ViỏăNam” ca TS.Nguyn
ình Th - Nguyn Th Mai Trang, nm 2009.  tƠi đư khám phá vƠ đo lng các
yu t vô hình to nên nng lc cnh tranh đng ca doanh nghip trên đa bàn
TP.HCM, t đó đ xut mt s hng nuôi dng và phát trin ngun nng lc
đng đ to li th cnh tranh cho doanh nghip trên đa bàn TP.HCM. Tác gi
nghiên cu bn yu t to nên nng lc đng doanh nghip lƠ đnh hng kinh
doanh, đnh hng hc hi, nng lc marketing vƠ nng lc sáng to và mc đ nh
hng ca các yu t nƠy đi vi kt qu kinh doanh ca doanh nghip. Kt qu
nghiên cu đc kim đnh vi các doanh nghip trên đa bàn thành ph H Chí
Minh. Mt khác, nghiên cu này kim đnh tng quát, không phân tích chi tit vào
tng ngành ngh kinh doanh c th.
-“CácăgiiăịháịăỉâỉgăcaỊăỉỉgăệc cnh tranh caăcácăNHăTMCPăỏrêỉăđa
bàỉăTP.HCMăgiaiăđỊn 2006 – 2015” ca tác gi Phan Ngc Tn, nm 2006. Tác
gi đư nghiên cu mô hình lý thuyt v mi quan h gia các thành phn nng lc
cnh tranh ca các NH TMCP và hiu qu kinh doanh, các thành phn nng lc
cnh tranh gm có: dch v, thng hiu, tài chính, sn phm, vn trí tu. T đó,
đánh giá các nng lc cnh tranh ca các NH TMCP vƠ đa ra kin ngh nhm nâng
cao nng lc cnh tranh ca NH TMCP trên đa bƠn TP.HCM trong giai đon 2006
– 2015.
- “Nỉgăệc cnh tranh caăcácăNgâỉăhàỉgăThỉgămi Vit Nam sau khi
Vit Nam gia nhp WTO. Thc trng và giiăịháị”ă ca tác gi Nguyn Thanh
Phong, nm 2010. Tác gi đư phơn tích vƠ đánh giá thc trng nng lc cnh tranh
ca các NHTM Vit Nam da trên phân tích các yu t cnh tranh, nh: nng lc
tài chính, cht lng ngun nhân lc, trình đ công ngh, th phn, h thng phân
phi, phát trin sn phm, công tác xây dng và qung bá sn phm. T đó, tác gi
kin ngh vƠ đ xut mt s gii pháp nhm nơng cao nng lc cnh tranh ca các
- 7 -

NHTM trong bi cnh Vit Nam thc hin cam kt vi WTO v m ca hoàn toàn
th trng dch v ngân hàng.
Nh vy, đ tài nghiên cu đánh giá tác đng ca nng lc cnh tranh ct lõi
đn kt qu hot đng kinh doanh ca các NHTM trên đa bàn TP.HCM đi theo xu
hng phân tích v nng lc ch đng, nng lc mo him, nng lc sáng to, đnh
hng hc hi (đƠo to), phn ng cnh tranh, đáp ng khách hàng, thích ng môi
trng và cht lng quan h là không b trùng lp vi các đ tài khác.
7. B CC LUNăVN
Ngoài phn m đu, ni dung chính ca lun vn đc trình bày gm 04
chng nh sau:
Chng 1: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu
Phn này gii thiu v c s lý thuyt v cnh tranh, ngun lc, nng lc cnh
tranh ct lõi và mô hình nghiên cu.
Chng 2: Phng pháp nghiên cu
Chng nƠy trình bƠy phng pháp nghiên cu ca đ tài và kt qu nghiên
cu đnh tính v vic điu chnh thang đo.
Chng 3: Kt qu nghiên cu
Trình bày kt qu nghiên cu, bao gm - kt qu kim đnh thang đo vƠ kt
qu kim đnh mô hình cng nh các gi thuyt nghiên cu đư đ ra.
Chng 4:  xut ý kin xây dng vƠ nuôi dng nng lc cnh tranh ct lõi
Phn này trình bày ý kin đóng góp ca đ tài da trên kt qu nghiên cu,
nhm xây dng và nuôi dng nng lc ct lõi.
Cui cùng là kt lun ca đ tài nghiên cu.


- 8 -

CHNGă1
CăS LÝăTHUYTăVÀăMỌăHỊNHăNGHIểNăCU

Chng 1 ca lun vn gii thiu v c s lý thuyt v ngun lc ca doanh
nghip. Trên c s này, mô hình nghiên cu đc xây dng. Ni dung chính ca
chng nƠy gm có bn phn chính: (1) Lý lun v ngun lc vƠ nng lc cnh
tranh ct lõi; (2) Lý thuyt v ngun lc và đc đim ngun lc to ra li th cnh
tranh bn vng; (3) Ngun lc nng lc cnh tranh ct lõi; và (4) mô hình nghiên
cu.
1.1. NGUN LCăVÀăNNGăLC CNH TRANH CT LÕI
1.1.1. Ngun lc doanh nghip và nng lc cnh tranh
 Ngun lc là gì?
Ngun lc là tài sn có giá tr - đó lƠ nhng th có th s dng nh lƠ nhng
yu t đu vƠo đ sn sinh ra nhng thành qu mong mun.
Ngun lc có tn ti di hai dng - hu hình và vô hình:
+ Ngun lc hu hình, bao gm ngun lc v tài chính và vt cht hu hình.
Ngun lc v tƠi chính nh vn t có (d tr tin mt, tài sn ròng hin có và bt c
tài sn tài chính nào khác) và kh nng vay vn (mc tín dng) ca doanh nghip.
Ngun lc v vt cht hu hình bao gm nhng tài sn hu hình ca doanh nghip
có th đem li li th v chi phí sn xut nh qui mô, v trí, tinh vi v k thut, tính
linh hot ca nhà máy sn xut, ca trang thit b, máy móc, nguyên vt liu đu
vƠo, …
+ Ngun lc vô hình, bao gm nhân lc (nhân viên, kin thc, kinh nghim, k
nng qun lý, kh nng tích hp ca nhân viên vi tính linh hot trong chin lc,
lòng trung thành ca nhân viên, …); công ngh (bng phát minh sáng ch, bn
quyn, bí quyt công ngh, …); và danh ting (s hu nhãn hiu ni ting v dch
- 9 -


v, cht lng, hình nh công ty, vn hóa doanh nghip, thit lp đc mi quan h

tt vi khách hàng, chính quyn, …).
 Ngun lc doanh nghip là gì?
Là s tng hòa gia các ngun lc vô hình và ngun lc hu hình nhm đt
đc mc tiêu (doanh thu hay th phn) mà doanh nghip đ ra.
 Nng lc tim tàng
Nng lc tim tàng là kh nng kt hp các ngun lc ca mt doanh nghip
đ hoàn thành các mc tiêu mong mun.
Nng lc tim tàng là kt qu ca s tng tác phc hp qua li ln nhau gia
các ngun lc hu hình vƠ vô hình đc xác lp trên c s phát trin, chuyn giao,
trao đi hoc chia s v thông tin và kin thc gia nhng ngi lao đng ca mt
công ty.
Nng lc tim tàng tr nên ht sc quan trng khi nó đc kt hp trong
nhng cách thc đc đáo, duy nht và to ra các li th cnh tranh có giá tr chin
lc và có th tn ti đa đn nng lc cnh tranh cho doanh nghip.
1.1.2. Nng lc cnh tranh ct lõi
1.1.2.1. Cnh tranh
Cnh tranh, hiu theo cp đ doanh nghip, là vic đu tranh hoc giành git t
mt đi th v th phn, khách hàng hay ngun lc. Tuy nhiên, bn cht ca cnh
tranh ngày nay, không phi là tiêu dit đi th, mà chính là doanh nghip phi to ra
giá tr gia tng cao hn đi th nhm đ tha mãn tt nht các đòi hi ca khách
hàng mc tiêu và t đó khách hƠng có th la chn mình mƠ không đn vi đi th
cnh tranh (Micheal Porter, 1996).
1.1.2.2. Nng lc cnh tranh
Trong quá trình nghiên cu v cnh tranh, ngi ta đư s dng khái nim v
nng lc cnh tranh. Nng lc cnh tranh đc xem xét  các góc đ khác nhau nh
nng lc cnh tranh quc gia, nng lc cnh tranh doanh nghip… Trong phm vi
ca lun vn nƠy, ch yu đ cp đn đn nng lc cnh tranh ca doanh nghip.
- 10 -

Nng lc cnh tranh ca doanh nghip là th hin thc lc và li th ca doanh
nghip so vi đi th cnh tranh trong vic tha mãn tt nht các đòi hi ca khách
hƠng đ thu li ngƠy cƠng cao hn (theo mt cách khác, đó lƠ nng lc to ra giá tr
gia tng). Nh vy, nng lc cnh tranh ca doanh nghip trc ht phi đc to ra
t thc lc ca doanh nghip (hay t nhng hot đng c th tích hp ngun lc
ca doanh nghip). ơy là các yu t ni hàm ca mi doanh nghip, không ch
đc tính bng các tiêu chí v công ngh, tài chính, nhân lc, t chc qun tr
doanh nghip… mt cách riêng bit mà cn đánh giá, so sánh vi các đi th cnh
tranh đang hot đng trong cùng mt lnh vc, cùng mt th trng. Trên c s so
sánh đó, mun to nên nng lc cnh tranh, đòi hi doanh nghip phi to ra và có
đc nhng li th cnh tranh ca riêng mình. Nh li th cnh tranh này, doanh
nghip có th tha mãn tt hn các đòi hi ca khách hàng mc tiêu cng nh lôi
kéo đc khách hàng ca đi th cnh tranh (Lê Công Hoàn, 2006).
Thc t cho thy rng, không mt doanh nghip nào có kh nng đáp ng đy
đ tt c nhu cu ca khách hƠng. Thng thì doanh nghip có li th v mt này và
có hn ch v mt khác. Vì vy, vn đ quan trng là doanh nghip phi nhn bit
đc điu này và c gng phát huy tt nhng đim mnh mƠ mình đang có th đáp
ng tt nht nhng đòi hi ca khách hàng. Nhng đim yu vƠ đim mnh bên
trong doanh nghip đc biu hin thông qua các hot đng ch yu ca doanh
nghip nh: marketing, tƠi chính, sn xut, nhn s, qun tr, h thng thông tin…
T đó có th thy, khái nim nng lc cnh tranh là mt khái nim đng, đc
cu thành bi nhiu yu t và chu s tác đng ca c môi trng vi mô vƠ v mô.
Mt sn phm có th nm nay đc đánh giá lƠ có nng lc cnh tranh, nhng nm
sau hoc nm sau na li không còn có kh nng cnh tranh nu không gi li th
cnh tranh.
Vy, nng lc cnh tranh ca doanh nghip là kh nng doanh nghip to ra
giá tr gia tng nhm đáp ng tt nht nhu cu khách hƠng, đng thi to ra li th
- 11 -

cnh tranh cho doanh nghip; nó đc cu thành bi nhiu yu t và chu tác đng
ca môi trng kinh doanh.
1.1.2.3. Nng lc cnh tranh ct lõi
Nng lc cnh tranh ct lõi, gi tt lƠ nng lc ct lõi là nhng nng lc cnh
tranh mà doanh nghip có th thc hin tt hn nhng nng lc khác trong ni b
ca công ty, nng lc đó mang tính trung tơm đi vi kh nng cnh tranh ca
doanh nghip.
C.K.Prahalad và Gary Hamel (1990) đư đa ra hình tng mt cái cây vi b
r lƠ nng lc ct lõi, thân và cành và sn phm ct lõi. Nng lc ct lõi là s hp
nht, gom t tt c công ngh và chuyên môn ca doanh nghip vào thành mt trng
đim, mt mi nhn nht quán. Nhiu ý kin cho rng, doanh nghip nên xác đnh
và tp trung vào ba hoc bn nng lc ct lõi đ to ra li th cnh tranh ca riêng
mình, tuy nhiên, điu nƠy thng rt d b xói mòn bi nhng hƠnh đng bt chc
ca đi th. Mt khác, nng lc ct lõi là nng lc cnh tranh nên cng chu s tác
đng bi nhng thay đi ca môi trng kinh doanh. Do đó, các nng lc ct lõi
phi có s khác bit (Prahalad & Hamel 1990).
S khác bit ca nng lc ct lõi đc th hin  ch - Giá tr mà nó to ra có
tính bn vng và có kh nng thích ng vi nhng thay đi ca môi trng kinh
doanh đ to ra li th cnh tranh cho doanh nghip - điu nƠy có ngha lƠ, nng lc
ct lõi đnh dng và kt hp li các ngun lc ca doanh nghip đ thích ng vi
nhng bin đng ca môi trng kinh doanh. Vì vy, các nng lc ct lõi có s
khác bit không d dàng bt chc, rt tn kém đ to ra nó, nht lƠ khi các nng
lc ct lõi đó có tính cht nng đng, không ngng bin hóa (John Kay 1993).
Vy, nng lc cnh tranh ct lõi là nhng kh nng tích hp và đnh dng li
nhng tim nng ca doanh nghip đ đáp ng vi thay đi ca môi trng kinh
doanh (Teece & ctg 1997); kh nng đó đem li li ích cho khách hàng, to ra li
th cnh tranh và đem li hiu qu kinh doanh cho doanh nghip (Eisenhardt &
Martin 2000).
- 12 -

1.1.3. Li th cnh tranh và giá tr gia tng
1.1.3.1. Li th cnh tranh
Li th cnh tranh chính là giá tr mà doanh nghip mang đn cho khách hàng,
giá tr đó vt quá chi phí dùng đ to ra nó. Giá tr mà khách hàng sn sƠng đ tr,
và ngn tr vic đ ngh nhng mc giá thp hn ca đi th cho nhng li ích
tng đng hay cung cp nhng li ích đc nht hn lƠ phát sinh mt giá cao hn
(Michael Porter, 1985, trang 3).
Khi mt doanh nghip có đc li th cnh tranh, doanh nghip đó s có cái
mƠ các đi th khác không có, ngha lƠ doanh nghip hot đng tt hn đi th,
hoc lƠm đc nhng vic mƠ các đi th khác không th lƠm đc. Li th cnh
tranh là nhân t cn thit cho s thành công và tn ti lâu dài ca doanh nghip. Mt
khác, mun to nên nng lc cnh tranh, đòi hi doanh nghip phi to ra và có
đc nhng li th cnh tranh ca riêng mình. Do vy mà các doanh nghip đu
mun c gng phát trin li th cnh tranh, tuy nhiên điu nƠy thng rt d b xói
mòn bi nhng hƠnh đng bt chc ca đi th
Mun to ra li th cnh tranh thì doanh nghip phi to ra giá tr cho khách
hàng bng cách to ra giá tr gia tng cho sn phm hay dch v ca doanh nghip.
1.1.3.2. Giá tr gia tng
Trong vn đ cnh tranh, giá tr là mc tin mƠ ngi mua sn lòng thanh toán
cho nhng sn phm mà doanh nghip cung cp. Giá tr đc đo lng bng tng
doanh thu, phn ánh s điu tit giá c ca sn phm và s lng đn v sn phm
có th bán ra ca doanh nghip. Kt qu hot đng kinh doanh ca doanh nghip có
li nhun nu giá tr mà h điu tit (đc biu hin là giá c) vt quá các chi phí
liên quan đn vic to ra sn phm. Do đó, to ra các giá tr cho ngi mua vi chi
phí thp hn giá tr đó lƠ mc tiêu ca mi chin lc.
Hai điu kin c bn đ xác đnh li nhun ca doanh nghip có th thu đc
là: giá tr mƠ ngi tiêu dùng đánh giá v sn phm hay dch v và chi phí sn xut
ca doanh nghip. Ngi tiêu dùng đánh giá sn phm càng cao, doanh nghip càng
- 13 -

có th bán sn phm vi giá cao hn. Tuy nhiên, th trng có tính cnh tranh và do
giá tr mà mi cá nhơn đánh giá sn phm khác nhau nên doanh nghip bao gi
cng bán vi giá thp hn so vi giá tr mƠ ngi tiêu dùng đt ra đ có th đ li
mt chút “thng d cho ngi tiêu dùng”.










Khi áp lc cnh tranh trên th trng càng ln thì thng d cho ngi tiêu
dùng cƠng cao vƠ ngc li. Doanh nghip có th lƠm tng giá tr gia tng ca sn
phm bng cách gim chi phí sn xut (C) hay làm cho sn phm tr nên hp dn
hn trong con mt ca ngi tiêu dùng thông qua các mu thit k đp, tng cng
các chc nng vƠ cht lng sn phm (ngha lƠ, lƠm tng V). Mt khi ngi tiêu
dùng đánh giá v giá tr sn phm cao hn, h s sn lòng mua vi giá cao hn (P
tng). Nh vy, kh nng sinh li ca doanh nghip s tng khi doanh nghip có th
to giá tr gia tng thêm cho sn phm bng cách gim chi phí (gim C) và/hoc to
s khác bit cho sn phm hay dch v (tng V).
1.1.3.3. Chui giá tr
Mi doanh nghip là mt chui giá tr đc tp hp t mt lot các hot đng
to giá tr khác nhau t sn xut, marketing, nghiên cu và phát trin (R&D), ngun
nhân lc, … cho ti c s h tng ca doanh nghip, và có th chia thành hai nhóm:
các hot đng c bn và các hot đng h tr. Các hot đng trong chui giá tr to

V - P
P - C


V = Giá tr ngi tiêu dùng sn lòng tr
(Customer Value)
P = Giá th trng (Market Price)
C = Chi phí sn xut (Cost of Product)
V-P = Thng d cho ngi tiêu dùng
(Customer Surplus)
P-C = Li nhun (Profit)
V-C = Giá tr gia tng (Added Value)
C
P
V

V - C
Hình 1.1: Hot đng to giá tr giaăỏỉg
- 14 -


giá tr bng cách gim chi phí (gim C) và/hoc to ra s khác bit (tng V) cho sn
phm hay dch v ca doanh nghip. Trong phm vi ca đ tài này, bn nhóm hot
đng giá tr đc đ cp ti, đó lƠ: nng lc Marketing, nng lc sáng to, đnh
hng hc hi vƠ đnh hng kinh doanh. C th:
 Nng lc sáng to liên quan đn vic thit k và ch to sn phm. Chc
nng nƠy có th to giá tr cho sn phm theo c hai cách, gim C vƠ tng V. Trc
ht, thông qua vic thit k ra nhng mu sn phm vt tri, nng lc sáng to có
th nơng cao tính nng sn phm, làm cho chúng hp dn hn đi vi ngi tiêu
dùng (lƠm tng V). Nng lc sáng to cng có th góp phn nâng cao hiu qu sn

xut, nh đó chi phí sn xut gim (gim C);
 Nng lc Marketing có th to ra giá theo nhiu cách khác nhau. Thông qua
vic cung cp phng tin đ khách hàng mua sn phm, thúc đy h mua hàng và
đnh v nhãn hiu sn phm, marketing có th lƠm tng giá tr sn phm trong mt
ngi tiêu dùng (tng V), nh đó doanh nghip có th bán hàng vi giá cao hn.
Marketing còn giúp tìm hiu nhu cu khách hàng và thông tin th trng đ thit k
sn phm đáp ng nhu cu khách hàng và có tính cnh tranh trên th trng.
 nh hng hc hi liên quan đn vic đƠo to ngun nhân lc, bo đm
ngun nhân lc có đ k nng vƠ kin thc ngành ngh, t đó to điu kin cho
nhân viên có th làm vic vi hiu qu cao, kt qu là chi phí sn xut gim (gim
C). S nng đng, sáng to ca ngun nhân lc góp phn to ra sn phm dch v
khác bit, lƠm tng giá tr sn phm dch v (tng V). nh hng hc hi (đƠo to)
còn đm bo các nhơn viên đc hun luyn, đc khuyn khích vƠ đc tng
thng đy đ cho công vic to giá tr cho sn phm ca doanh nghip.
 nh hng kinh doanh h tr cho toàn b các hot đng ca doanh nghip,
góp phn tng cng hiu qu ca tt c các hot đng to giá tr khác trong doanh
nghip.