B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN VN HU
XÂY DNG CHIN LC KINH DOANH CA CÔNG TY
TRÁCH NHIM HU HN THÔNG TIN VÀ VIN THÔNG
DI NG S-TELECOM GIAI ON 2012 - 2020
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN VN HU
XÂY DNG CHIN LC KINH DOANH CA CÔNG TY
TRÁCH NHIM HU HN THÔNG TIN VÀ VIN THÔNG
DI NG S-TELECOM GIAI ON 2012 - 2020
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60340102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. TRNG QUANG DNG
TP. H Chí Minh – Nm 2012
LI CM N
Tôi xin chân thành cm n Quý Thy, Cô Trng i Hc Kinh T TP. H
Chí Minh đã tn tình ging dy và hng dn cho Tôi nhng kin thc quý báu
trong sut thi gian qua.
Xin chân thành cm n TS. Trng Quang Dng, ngi đã tn tình hng
dn, chia s nhng kin thc và kinh nghim quý báu trong quá trình thc hin lun
vn này.
Xin chân thành cm n Ban lãnh đo, các anh/ ch đng nghip đang công
tác ti công ty Trách nhim H
u hn Thông tin và Vin thông di đng S-Telecom
đã h tr tôi nhiu thông tin và ý kin thit thc đ tôi hoàn thành tt lun vn trên.
NGUYN VN HU
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn Xây dng chin lc kinh doanh ca công ty
Trách nhim Hu hn Thông tin và Vin thông Di đng S-Telecom giai đon 2012-
2020 là công trình nghiên cu ca tôi.
Các thông tin s liu, kt qu nghiên cu trong lun vn này là trung thc,
ni dung ca lun vn này cha tng đc ai công b trong bt k công trình nào.
NGUYN VN HU
I
MC LC
Trang ph bìa
Li cm n
Li cam đoan
MC LC I
DANH MC CÁC BNG VI
DANH MC CÁC HÌNH VII
PHN M U 1
CHNG 1 4
C S LÝ LUN V CHIN LC KINH DOANH 4
1.1 Khái nim chin lc và chin lc kinh doanh 4
1.1.1 Khái nim chin lc 4
1.1.2 Khái nim chin lc kinh doanh 4
1.1.3 Vai trò ca chin lc kinh doanh 5
1.1.4 Các yêu cu khi xây dng và thc hi
n chin lc kinh doanh 5
1.2 Qun tr chin lc và các giai đon ca qun tr chin lc 6
1.2.1 Khái nim qun tr chin lc 6
1.2.2 Li ích ca Qun tr Chin lc 8
1.2.3 Các giai đon ca qun tr chin lc 9
1.3 Quy trình xây dng chin lc ca doanh nghip 9
1.3.1 Phân tích môi trng bên ngoài 10
1.3.2.1 Môi trng v mô 11
1.3.2.2 Môi trng Vi mô 12
1.3.2.3 Ma trn đánh giá các y
u t bên ngoài 14
1.3.2.4 Ma trn hình nh cnh tranh 15
1.3.2 Phân tích môi trng ni bô 16
1.3.2.1 Các yu t ni b nh hng đn xây dng chin lc kinh doanh 16
1.3.2.2 Ma trn đánh giá các yu t ni b 20
1.3.3 Xác đnh s mng ca t chc 21
1.3.4 Thit lp mc tiêu dài hn 21
1.3.5 Phân tích và la chn chin lc 22
II
1.4 Tóm tt chng 1 28
CHNG 2 29
MÔI TRNG KINH DOANH CA CÔNG TY TRÁCH NHIM HU HN
THÔNG TIN VÀ VIN THÔNG DI NG S-TELECOM 29
2.1 Gii thiu chung v công ty S-Telecom 29
2.2.1 Lch s hình thành và phát trin 29
2.2.2 Ngành ngh kinh doanh 29
2.2.3 C cu hot đng ca S-Telecom 30
2.2 Môi trng kinh doanh ca công ty S-Telecom 30
2.2.1 Môi trng bên ngoài 30
2.2.1.1 Môi trng v mô 30
2.2.1.2 Môi trng vi mô 33
2.2.1.3 Ma trn EFE 41
2.2.1.4 Ma trn CPM 42
2.2.2 Môi trng ni b 42
2.2.2.1 Các yu t ni b
nh hng đn xây dng chin lc kinh doanh 42
2.2.2.2 Ma trn IFE 55
2.3 Tóm tt chng 2 56
CHNG 3 57
XÂY DNG CHIN LC KINH DOANH CA CÔNG TY TRÁCH
NHIM HU HN THÔNG TIN VÀ VIN THÔNG DI NG S-TELECOM
T NM 2012 N NM 2020 57
3.1 S mng và mc tiêu chin lc ca Công ty Trách nhim Hu hn Thông
tin và Vin thông Di đng S-Telecom đn nm 2020 57
3.1.1 S mng công ty S-Telecom 57
3.1.2 Mc tiêu chin lc công ty S-Telecom đ
n nm 2020 57
3.2 Xây dng, đánh giá và la chn chin lc ca công ty S-Telecom 58
3.2.1 Ma trn SWOT và các chin lc có th la chn 58
3.2.2 Phân tích ma trn QSPM và đ xut chin lc la chn 60
3.3 Các gii pháp thc hin chin lc Công ty Trách nhim Hu hn Thông
tin và Vin thông Di đng S-Telecom đn nm 2020 68
III
3.3.1 Các quan đim xây dng gii pháp 68
3.3.2 Các gii pháp thc hin chin lc đa ra 68
3.2.2.1 Gii pháp liên doanh 68
3.2.2.2 Gii pháp tài chính 69
3.2.2.3 Gii pháp v công ngh 69
3.2.2.4 Gii pháp v h tng mng 72
3.2.2.5 Gii pháp v h thng thông tin 73
3.2.2.6 Gii pháp v Kinh doanh - Tip th 74
3.2.2.7 Gii pháp v ngun nhân lc 77
3.4 Kin ngh 78
3.4.1 Kin ngh đi vi c quan nhà nc 78
3.4.2 Kin ngh đi v
i chính quyn đa phng 79
3.5 Tóm tt chng 3 79
KT LUN 80
TÀI LIU THAM KHO 81
PH LC 84
Ph lc 1: C cu t chc tng th và vùng (min) ca S-Telecom 84
Ph lc 2: Ma trn CPM 85
Ph lc 3: Quy trình x lý TTD 86
Ph lc 4: Phiu tham kho ý kin chuyên gia 87
Ph lc 5: Danh sách các chuyên gia tham kho ý kin 93
Ph lc 6: Kt qu kh
o sát ý kin chuyên gia 94
IV
DANH MC CÁC T VIT TT
Vit tt Vit đy đ
3G
The third Generation (Mng di đng th h th 3)
4G
The fourth Generation (Mng di đng th h th 4)
5G
The fifth Generation (Mng di đng th h th 5
ADSL
Asymmetric digital subscriber line (ng dây thuê bao s bt đi
xng)
ARPU
Average Revenue Per User (Doanh thu bình quân ca mt thuê
bao/tháng)
BTS
Base Trasceiver Station (Trm thu phát gc)
BTTTT
B Thông tin và Truyn thông
CDMA
Code Division Multiple Access (a truy nhp phân chia theo mã)
CPI
Consumer Price Index (Ch s giá tiêu dùng)
CPM
Competitive Profile Matrix (Ma trn hình nh cnh tranh)
ông Dng
Telecom
Công ty C phn Vin thông ông Dng
EFE
External Factor Evaluation (ánh giá các yu t bên ngoài)
GDP
Gross Domestic Product (Tng sn phm quc ni)
GSM
Global System for Mobile Communication (H thng Thông tin Di
đng toàn cu)
GTEL Mobile
Công ty C phn Vin thông Di đng Toàn cu
Hanoi Telecom
Công ty C phn Vin thông Hà Ni
HSDPA
High - Speed Downlink Packet Access (Truy cp gói đng truyn
xuôi tc đ cao)
IFE
Internal Factor Evaluation (ánh giá các yu t ni b)
LTE
Long Term Evolution (H thng công ngh đc phát trin t h công
ngh GSM/UMTS, WCDMA, HSPA)
MNO
Mobile Network Operator (Mng di đng có mng li các BTS và
V
tng s vin thông riêng)
Mobifone
Công ty Thông tin Di đng Vit Nam
MSC Mobile Switching Center (Trung tâm chuyn mch di đng)
MVNO
Mobile Virtual Network Operator (Mng di đng o)
NHNN
Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
QSPM
Quantitative Strategic Planning Matrix (Ma trn hoch đnh chin lc
có th đnh lng).
SPT
Saigon Postel Corporation (Công ty C phn Dch v Bu chính Vin
thông Sài Gòn)
S-Telecom
Công ty Trách nhim Hu hn Thông tin và Vin Thông Di đng S-
Telecom
SWOT
Strengths – Weaknesses – Opportunities – Threats (im mnh – im
yu – C hi – Nguy c)
TTD
Thông tin Di đng
Vietnamobile
Trung tâm Thông tin Di đng Vietnamobile
Viettel
Tp đoàn Vin thông Quân đi
Vinaphone
Công ty Vinaphone
VNPT
Vietnam Posts and Telecommunications (Tp đoàn Bu Chính Vin
Thông Vit Nam)
VTC
Tng Công ty Truyn thông a phng tin Vit Nam
WCDMA
Wideband Code Division Multiple Access (a truy nhp phân chia
theo mã bng rng)
VI
DANH MC CÁC BNG
Bng 1.1: Khung hình thành chin lc toàn din 22
Bng 1.2: Mu ma trn SWOT 24
Bng 1.3: Mô hình c bn ca ma trn QSPM 26
Bng 2.1: C cu dân s và thu nhp bình quân đu ngi 32
Bng 2.2: im mnh và đim yu ca đi th cnh tranh có h tng mng 39
Bng 2.3: Ma trn EFE 41
Bng 2.4: So sánh v th cnh tranh ca các doanh nghip 42
Bng 2.5: S liu kênh phân phi S-Telecom 50
Bng 2.6: Ma trn IFE 55
Bng 2.7: im mnh và đim yu S-Telecom 56
Bng 3.1 Ma trn SWOT 59
Bng 3.3 Ma trn QSPM nhóm chin lc S-O 61
Bng 3.4: Ma trn QSPM nhóm chin lc S-T 63
Bng 3.5: Ma trn QSPM nhóm chin lc W-O 64
Bng 3.6: Ma trn QSPM nhóm chin lc W-T 66
Bng 3.7: S lng máy đin thoi di đng bán ra chia theo công ngh trên khu
vc Châu Á – Thái Bình Dng 70
Bng 3.8: D báo máy đin thoi di đng bán ra khu vc Châu A –Thái Bình
Dng 2012-2016 71
VII
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1.1: Mô hình qun tr chin lc toàn din 9
Hình 1.2: Mi quan h gia các yu t bên ngoài ch yu và t chc 10
Hình 1.3: Nm ngun lc cnh tranh quyt đnh kh nng sinh li ca ngành 12
Hình 2.1: Tng trng GDP – CPI giai đon 2004-2011 và d báo 2012-2017 31
Hình 2.2: Th phn (thuê bao) dch v TTD ca các doanh nghip nm 2011 34
Hình 2.3: Thuê bao – Doanh thu ca Viettel giai đon 2004-2011 35
Hình 2.4: Thuê bao – Doanh thu – Li nhun dch v TTD ca Mobifone 36
Hình 2.5: Thuê bao di đng Vinaphone giai đon 2004-2011 37
Hình 2.6: Tình hình nhân s công ty S-Telecom giai đon 2002-2011 44
Hình 2.7: Thuê bao S-Telecom trong giai đon 2004-2011 45
Hình 2.8: Mô hình kênh phân phi ca Viettel 48
Hình 2.9: Mô hình kênh phân phi ca Mobifone 48
Hình 2.10: Mô hình kênh phân phi ca Vinaphone 49
Hình 2.11: Mô hình kênh phân phi ca Vietnamobile 49
Hình 2.12: Mô hình kênh phân phi ca Gtel Mobile 49
Hình 2.13: Mô hình kênh phân phi S-Telecom trc 2010 50
Hình 2.14: Mô hình kênh phân phi S-Telecom hin nay 50
Hình 2.15: Chi phí h tr kênh phân phi 51
Hình 2.16: Kt qu hot đng kinh doanh ca S-Telecom giai đon 2004-2011 53
Hình 2.17: S đ h thng Mng ca S-Telecom 54
1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
S-Telecom là doanh nghip cung cp dch v TTD rt sm trên th trng
Vit Nam, sm hn c Viettel. Công ty đã có nhng thành công nht đnh trong
vic phát trin thuê bao và trin khai dch v ng dng trên nn công ngh CDMA
theo chun 3G đu tiên ti Vit Nam nh dch v Internet di đng (Mobile Internet).
Song do có nhiu sai lm trong sut quá trình hình thành và phát trin nên các đi
th ca S-Telecom ngày càng phát trin mnh thì S-Telecom ngày càng y
u đi và
đn nm 2012, S-Telecom đng trc nguy c phi ngng hot đng. Trc thc t
đó, các nhà đu t đu phân vân không bit có nên tip tc đu t vào S-Telecom
na hay không. Sau mt thi gian tính toán và cân nhc, nay các nhà đu t đu có
ý đnh tip tc góp vn đ phát trin S-Telecom. Tuy nhiên đ đu t hiu qu, cn
phi có mt chin lc kinh doanh rõ ràng và c th.
Theo tìm hiu ca tác gi, đã có nhiu đ tài nghiên cu v dch v TTD ca
S-Telecom nh xây dng chin lc phát trin, nng lc cnh tranh, tuy nhiên các
đ tài này hin ti đã không còn phù hp và giá tr đóng góp thc tin hu nh
không có do s thay đi quá ln trong môi trng hot đng, đc bit là môi trng
ni b doanh nghip đã làm cho các d báo trong các đ tài nghiên cu trc đây
không còn chính xác. Kinh nghi
m làm công tác k hoch và chin lc nhiu nm
đã cho tác gi mt hiu bit sâu sc v tình hình S-Telecom. Trên c s tng hp lý
thuyt v chin lc nói chung và TTD nói riêng tác gi s có nhng phng pháp
đánh giá thc trng, xác đnh các yu t tác đng đn hot đng S-Telecom mt
cách chính xác hn, t đó thc hin hoch đnh chin lc kinh doanh ca doanh
nghip có giá tr
thc tin cao và đa ra nhng gii pháp phù hp hn cho doanh
nghip.
Là mt thành viên trong ban son tho chin lc phát trin S-Telecom, tác
gi đã chn đ tài “Xây dng chin lc kinh doanh ca Công ty Trách nhim
Hu hn Thông tin và Vin thông Di đng S-Telecom giai đon 2012 - 2020”
làm lun vn Thc s vi hi vng lun vn này s giúp tác gi rt nhiu trong vic
xây dng chin lc kinh doanh cho S-Telecom.
2
2. Mc tiêu nghiên cu
S-Telecom là doanh nghip đang gp nhiu khó khn trong hot đng kinh
doanh cng nh xác đnh chin lc phát trin cho mình. Kinh doanh trong lnh vc
Thông tin Di đng nên môi trng hot đng ca S-Telecom có nhng đc thù
riêng so vi lnh vc khác, do đó đ xây dng chin lc kinh doanh hiu qu và
phù hp vi doanh nghip, lun vn có nhng mc tiêu sau:
H thng hóa lý lun v chin lc kinh doanh, đng thi xác đnh các yu t
tác đng đn môi trng hot đng ca doanh nghip.
Trên c s lý lun đc h thng, lun vn s đi sâu hn trong vic phân tích
và đánh giá tác đng t môi trng kinh doanh đn kt qu hot đng ca S-
Telecom.
Phi hp hình thành và la chn các chin lc, t đó đa ra các gii pháp
thc thi chin lc đc la chn cho S-Telecom.
3. i tng và phm vi nghiên cu
3.1. i tng nghiên cu
Xây dng chin lc kinh doanh ca Công ty Trách nhim Hu hn Thông
tin và Vin thông Di đng S-Telecom giai đon 2012 – 2020.
3.2. Phm vi nghiên cu
Gii hn v không gian: Nghiên cu tp trung ch yu vào phân tích môi
trng kinh doanh ca S-Telecom ti Vit Nam.
Gii hn v thi gian: tài thu thp thông tin doanh nghip đ phân tích và
đánh giá trong thi gian 8 nm t 2004 đn 2011.
4. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu đc tác gi s dng chính trong lun vn này là (1)
phng pháp nghiên cu ti bàn và (2) phng pháp chuyên gia.
Phng pháp nghiên cu ti bàn đc s dng đ thu thp các thông tin liên
quan đn lý lun chin lc kinh doanh, các s liu th trng TTD, tình hình
kinh t, s liu ni b doanh nghip S-Telecom nh các báo cáo tng kt hot đng,
3
s liu kinh doanh và nhiu ngun thông tin khác. Trên c s s liu này tác gi
tng hp và phân tích đ la chn các yu t bên ngoài ch yu, các yu t chính
bên trong, các yu t thành công quan trng đ tin hành phng pháp nghiên cu
tip theo là tham kho ý kin chuyên gia.
Phng pháp chuyên gia đc s dng đ tham kho ý kin các chuyên gia có
kinh nghim lâu nm trong ngành TTD và đang làm vic cho S-Telecom làm c
s xây dng ma trn EFE, CPM, IFE, SWOT và l
a chn chin lc trong ma trn
QSPM.
5. Ý ngha thc tin ca đ tài
H thng hóa mt cách cht ch lý thuyt v chin lc và quy trình xây dng
chin lc đ to ra mt c s tt cho vic hoch đnh chin lc kinh doanh hiu
qu.
Lun vn phân tích c th thc trng nhng khó khn ca S-Telecom hin nay
đang đi mt, nhng khó khn này nu không tìm ra hng khc phc có th buc
doanh nghip phi ngng hot đng. Trên c s phân tích môi trng ni b doanh
nghip đ xác đnh đim mnh, đim yu kt hp vi phân tích môi trng bên
ngoài đ xác đnh c hi và nguy c t đó thc hin các phi hp nhm hình thành
các chin lc và gii pháp thc hi
n chin lc đó mt cách phù hp vi tình hình
ca S-Telecom. Ni dung lun vn cung cp mt ngun tài liu tham kho tt và có
ý ngha cho doanh nghip trong vic xây dng chin lc kinh doanh trong dài hn
và các chin lc phòng th ngn hn khi thc t hin nay doanh nghip cha có
chin lc kinh doanh c th đ trin khai.
6. Kt cu đ tài
Ngoài phn m đu và kt lun, ni dung lun vn có 3 chng:
Chng 1: C s lý lun v chin lc kinh doanh.
Chng 2: Môi trng kinh doanh ca công ty Trách nhim Hu hn Thông tin và
Vin thông Di đng S-Telecom.
Chng 3: Xây dng chin lc kinh doanh ca công ty Trách nhim Hu hn
Thông tin và Vin thông Di đng S-Telecom t nm 2012 đn nm 2020.
4
CHNG 1
C S LÝ LUN V CHIN LC KINH DOANH
1.1 Khái nim chin lc và chin lc kinh doanh
1.1.1 Khái nim chin lc
Thut ng chin lc ngày nay đc s dng rng rãi trong nhiu lnh vc xã
hi, đc bit là lnh vc kinh t. ã có nhiu khái nim chin lc đc đa ra da
trên nhng cách tip cn khác nhau. De Kluyver và Peace II (2003, trang 1) cho
rng “Chin lc là vic đnh v mt t chc đi vi các li th cnh tranh bn
vng. Chin lc liên quan đn s la chn ngành nào s tham gia, cung cp sn
phm và dch v gì, và làm th nào đ phân b ngun lc doanh nghip. Mc đích
đu tiên ca chin lc là to ra giá tr cho các c đông và các bên liên quan khác
bng cách cung cp giá tr cho khách hàng”. Khái nim này đ cp đn s la chn
lnh vc kinh doanh mà doanh nghip có l
i th so vi đi th cnh tranh và giá tr
mà chin lc mang li cho các bên hu quan. Trong khi đó, Thomson et al. (2006,
trang 3) cho rng “Chin lc ca mt doanh nghip là k hoch trò chi ca qun
lý đ phát trin kinh doanh, to lp ch đng trên th trng, thu hút và làm tha
mãn khách hàng, cnh tranh thành công, tin hành các hot đng, và đt đc các
mc tiêu d tính”. Theo đó, chin lc là vic thc hin mt chui các hành đ
ng
đ đt đc mc tiêu đ ra ca doanh nghip.
Nh vy, t các khái nim trên có th hiu chin lc là vic xác đnh phng
hng, cách thc trin khai các chng trình hành đng, phân b ngun lc đ cnh
tranh thành công và đt đc các mc tiêu t chc đt ra.
1.1.2 Khái nim chin lc kinh doanh
Chin lc kinh doanh là thut ng quen thuc đc s dng ph bin trong
các doanh nghip, các nhà qun tr doanh nghip đu hiu rng nu không có mt
chin lc kinh doanh phù hp thì doanh nghip s khó to lp đc ch đng vng
chc trên th trng.
5
Chandler (2003, trang 13) cho rng “Chin lc kinh doanh là tin trình xác
đnh các mc tiêu c bn dài hn ca doanh nghip, cách la chn phng hng
hành đng và phân b ngun lc nhm thc hin các mc tiêu đó”.
“Chin lc là nhng phng tin đ đt đc các mc tiêu dài hn. Chin
lc kinh doanh có th bao gm s m rng đa lý, đa dng vn hóa, mua li, phát
trin sn phm, thâm nhp th trng, ct gim ngân sách chi tiêu, tinh gim, thanh
lý, và liên doanh” (David, 1997, trang 11).
1.1.3 Vai trò ca chin lc kinh doanh
Chin lc kinh doanh có vai trò ht sc quan trng đi vi s tn ti và phát
phát trin ca doanh nghip trong môi trng kinh doanh khc nghit nh hin nay,
mt s vai trò chính ca chin lc kinh doanh:
- Là công c chia s tm nhìn ca lãnh đo doanh nghip đi vi cp di.
Chin lc kinh doanh giúp doanh nghip thy rõ mc đích và hng đi ca mình.
- Th hin tính nht quán và s tp trung cao đ trong đng li kinh doanh
ca công ty, tránh lãng phí ngun lc vào các hot đng không trng tâm.
- Là công c qun lý trong vic đánh giá tính kh thi, xác đnh mc u tiên,
phân b ngun lc cho các hot đng kinh doanh mt cách hp lý hn.
- Là c s đ xây dng c cu t
chc hp lý nhm h tr hot đng kinh
doanh, có kh nng t vn hành hng ti các mc tiêu chin lc đt ra.
- Là nn tng đ xây dng k hoch kinh doanh chi tit.
1.1.4 Các yêu cu khi xây dng và thc hin chin lc kinh doanh
Khi xây dng và thc hin chin lc kinh doanh, doanh nghip cn tuân th
cht ch các yêu cu đ có th đt đc các mc tiêu chin lc đ ra. Nguyn Th
Liên Dip và Phm Vn Nam (2010, trang 18-20) nêu ra 6 yêu cu:
Th nht, chin lc kinh doanh phi đt đc mc đích tng th lc doanh
nghip và giành li th
cnh tranh. Doanh nghip khi xây dng chin lc phi trit
đ khai thác li th so sánh ca doanh nghip mình, tp trung các bin pháp tn
dng th mnh ch không dùng quá nhiu công sc cho vic khc phc các đim
yu.
6
Th hai, chin lc kinh doanh phi đm bo s an toàn kinh doanh cho
doanh nghip. Chin lc khi xây dng phi có vùng an toàn, trong đó kh nng ri
ro vn có th xy ra nhng ch là thp nht.
Th ba, phi xác đnh phm vi kinh doanh, mc tiêu và nhng điu kin c
bn đ thc hin mc tiêu. Vic xác đnh phm vi trong chin lc kinh doanh phi
đm bo sao cho khc phc đc s dàn tri ngun lc, hoc tránh đc tình trng
không s dng ht ngun lc.
Th t, phi d đoán đc môi trng kinh doanh trong tng lai. Vic d
đoán này càng chính xác bao nhiêu thì chin lc kinh doanh phù hp by nhiêu.
Th nm, phi có chin lc d phòng. Chin lc kinh doanh là đ thc thi
tng lai trong khi tng lai là điu cha bit, vì vy khi xây dng chin lc kinh
doanh phi tính đn kh nng xu nht mà doanh nghip có th gp phi.
Sáu là, phi kt hp đ chín mui vi thi c. Chin lc kinh doanh không
chín mui thì chc chn doanh nghip s tht bi. Trên thc t, có nhng chin lc
tht bi vì quá chín mui, nguyên nhân do t tng quá cu toàn trong vic xây
dng chin lc nên mt quá nhiu thi gian gia công các chi tit, k vng có đc
mt chin lc hoàn ho, điu đó dn đn vic khi xây dng xong chin lc và
trin khai thì đã mt thi c.
1.2 Qun tr chin lc và các giai đon ca qun tr chin lc
1.2.1 Khái nim qun tr chin lc
Có khá nhiu khái nim qun tr chin lc đc đa ra d
a trên các cách tip
cn khác nhau.
David (2001, trang 4-5) cho rng “Qun tr chin lc là khoa hc và ngh
thut v thit lp, thc hin và đánh giá các quyt đnh liên quan nhiu chc nng
cho phép mt t chc đt đc nhng mc tiêu đ ra. Theo đó, qun tr chin lc
tp trung vào vic tích hp qun lý, marketing, tài chính/k toán, sn xut/vn hành,
nghiên cu và phát trin, và h thng thông tin đ
đt đc thành công ca t
chc”.
7
“Qun tr chin lc là mt tin trình liên tc và lp đi lp li nhm mc đích
duy trì t chc nh mt khi thng nht phù hp vi môi trng ca nó” (Certo và
Peter, 1991, trang 5). Theo đnh ngha này, qun tr chin lc đòi hi nhng nhà
qun lý tham gia vào mt chui các bc nh thc hin phân tích môi trng, thit
lp đnh hng ca t
chc, hình thành chin lc t chc, trin khai chin lc,
thc hin kim soát chin lc, và các công vic này phi đc thc hin liên tc
trong t chc.
“Qun tr chin lc là mt tin trình kt hp ba hot đng chính có liên quan
vi nhau gm phân tích chin lc, hình thành chin lc và trin khai chin lc”
(Dess và Miller, 1993, trang 9).
Pearce II và Robinson (1997, trang 3-4) nêu ra quan đim “Qun tr chin
lc là tp hp các quyt đnh và hành đng dn đn vic hình thành và trin khai
các k hoch đc phát ha đ đt đc mc tiêu ca doanh nghip. Qun tr chin
lc gm 9 nhim v then cht: (1) Thit lp s mnh ca doanh nghip, bao gm
nhng bn tuyên b rng v các mc tiêu, trit lý và mc đích (2) Phát trin tiu s
doanh nghip ph
n ánh nhng điu kin và nng lc ni ti (3) ánh giá môi trng
bên ngoài ca doanh nghip bao gm c các yu t cnh tranh và bi cnh chung (4)
Phân tích các s la chn ca doanh nghip bng cách kt hp ngun lc doanh
nghip vi môi trng bên ngoài (5) Nhn dng nhng s la chn mong mun
nht bng cách đánh giá mi la chn trong quan đim v
s mnh ca doanh
nghip (6) La chn mt tp hp các mc tiêu dài hn và chin lc tng quát đ
đt đc các la chn mong mun nht (7) Phát trin các mc tiêu hàng nm và các
chin lc ngn hn tng thích vi tp hp các mc tiêu dài hn và các chin lc
tng quát đã đc la chn (8) Trin khai các la chn chin lc bng vic phân
b
ngân sách phù hp vi nhim v, con ngi, k thut và h thng đánh giá đc
nhn mnh (9) ánh giá s thành công ca quá trình chin lc nh mt đu vào
cho các quyt đnh tng lai”.
“Qun tr chin lc là mt thut ng rng ln hn bao gm vic qun lý
không ch nhng giai đon thc s đc nhn bit mà còn nhng giai đon sm hn
v vic xác đnh s mnh và các mc tiêu ca mt t chc trong bi cnh môi
8
trng bên trong và bên ngoài. Vì vy, qun tr chin lc có th đc xem nh
mt chui các bc trong đó qun lý cp cao nên thc hin các nhim v sau: (1)
Phân tích các c hi và nguy c hoc ràng buc tn ti trong môi trng bên ngoài
(2) Phân tích đim mnh và đim yu ca t chc trong môi trng ni b (3) Thit
lp s mnh và phát trin các mc tiêu ca t ch
c (4) Hình thành chin lc ( cp
đ doanh nghip, cp đ đn v kinh doanh và cp đ chc nng) phi hp đim
mnh và đim yu ca t chc vi c hi và nguy c t môi trng (5) Trin khai
chin lc (6) Tham gia vào kim soát chin lc đ đm bo đt đc mc tiêu
ca t chc (Wright et al., 1996).
Các khái nim trên đa ra nhng quan đim rt đa dng v qun tr chin
lc, nhng tng hp chung li thy rng khái nim qun tr chin lc là mt tp
hp các hot đng đc lp đi lp li nh nghiên cu môi trng, thit lp s mnh
và mc tiêu ca t chc, hình thành, trin khai và kim soát chin lc đ đ
t đc
mc tiêu ca t chc đ ra nhm to lp ch đng vng chc trên th trng.
1.2.2 Li ích ca Qun tr Chin lc
“Qun tr chin lc cho phép mt t chc ch đng sáng to hn na trong
vic đnh hình tng lai ca chính mình; Qun tr chin lc cho phép mt t chc
khi xng và chi phi (hn là ch phn ng li) các hot đng, và do đó n lc
kim soát đi vi vn mnh ca mình” (David, 1997, trang 15). “S dng phng
pháp tip cn qun tr chin lc giúp nhà qun lý các cp ca doanh nghip tng
tác ln nhau trong vic lp k hoch và trin khai thc hin” (Pearce II và Robinson,
1997, trang 10).
Li ích ca qun tr chin lc gm: (1) Quá trình qun tr chi
n lc giúp t
chc thy rõ mc đích và hng đi ca mình (2) Qun tr chin lc giúp nhà qun
tr nhm vào các c hi và nguy c trong tng lai (3) Nh có qun tr chin lc,
doanh nghip s gn lin các quyt đnh đ ra vi điu kin môi trng liên quan
(4) Vn dng qun tr chin lc s gim bt ri ro gp ph
i các vn đ trm trng
và tng cng kh nng ca công ty trong vic tranh th các c hi trong môi
trng khi chúng xut hin (Nguyn Th Liên Dip và Phm Vn Nam, 2010, trang
21-23).
9
1.2.3 Các giai đon ca qun tr chin lc
Trong phn khái nim qun tr chin lc trên tác gi có đ cp đn s khác
nhau trong cách tip cn nên các khái nim đc các nhà chin lc đa ra khác
nhau. S khác nhau trong cách tip cn đó dn đn s khác nhau v các giai đon
trong mô hình qun tr chin lc. Trong lun vn này tác gi s dng mô hình
qu
n tr chin lc toàn din ca Fred R. David làm c s cho vic hoch đnh
chin lc doanh nghip vì (1) Mô hình qun tr chin lc toàn din ca Fred R.
David mang tính tng quát và đc s dng khá ph bin (2) Khung phân tích và
đánh giá trong mô hình này phù hp vi điu kin trong doanh nghip tác gi la
chn thc hin. David (1997, trang 5) cho rng “Quá trình qun tr chin lc gm
có 3 giai đon: Hình thành chin lc, th
c hin chin lc và đánh giá chin lc”.
Ngun: David (1997, trang 13)
Hình 1.1: Mô hình qun tr chin lc toàn din
1.3 Quy trình xây dng chin lc ca doanh nghip
Trong phn này, tác gi s dng lý thuyt qun tr chin lc (David, 1997,
trang 75-210) làm c s cho vic xây dng quy trình hoch đnh chin lc ca
Xác đnh
s mng
ca t chc
Thit lp
mc tiêu
dài hn
Xây dng,
đánh giá và
la chn
chin lc
Thit lp
chính
sách và
mc tiêu
hàng
nm
Phân b
ngun
lc
o
lng và
đánh giá
kt qu
Thc hin
phân tích
môi trng
ni b
Thc hin
nghiên cu
môi trng
bên ngoài
ánh giá
chin l
c
Thc thi
chin l
c
Hình thành
chin l
c
Thôn
g
tin
p
hn hi
10
doanh nghiêp, bên cnh đó các lý thuyt ca các tác gi khác cng đc b sung đ
làm cho phn c s lý lun cht ch hn.
“im khác bit gia hoch đnh chin lc và qun tr chin lc là qun tr
chin lc thì bao gm c vic thc hin và đánh giá chin lc, thut ng hình
thành chin lc thay cho hoch đnh chin lc” (Nguyn Th Liên Dip và Phm
Vn Nam, 2006, trang 27-28). Nh vy các hot đng trong quá trình hình thành
chin lc chính là các hot đng ca quá trình hoch đnh chin lc.
1.3.1 Phân tích môi trng bên ngoài
Mt nguyên lý c bn ca qun tr chin lc là doanh nghip cn xây dng
chin lc đ tn dng các c hi và tránh hoc gim các tác đng ca nguy c bên
ngoài.
Ngu
n: David (1997, trang 104)
Hình 1.2: Mi quan h gia các yu t bên ngoài ch yu và t chc
Yu t bên ngoài có th đc phân chia thành 5 loi ch yu sau: (1) Yu t
kinh t (2) Yu t xã hi, vn hóa, nhân khu, và môi trng (3) Yu t chính tr,
chính ph, và lut pháp (4) Yu t công ngh (5) Yu t cnh tranh. Xu hng và
s kin bên ngoài nh hng đáng k đn tt c sn phm, dch v, th trng và t
chc trên th gii.
• Yu t kinh t
• Yu t xã hi, vn hóa,
nhân khu và môi trng.
• Yu t chính tr, lut
pháp và chính ph
• Yu t công ngh
• Yu t cnh tranh
i th cnh tranh
Nhà cung cp
Nhà phân phi
Ngi cho vay
Khách hàng
Nhân viên
Cng đng
Ngi qun lý
C đông
Công đoàn lao đng
Chính ph
Hip hi thng mi
Nhóm li ích đc bit
Sn phm
Dch v
Th trng
Môi trn
g
t
nhiên
Các c hi
và nguy c
ca mt t
chc
11
Có th chia các yu t bên ngoài quan trng nh hng đn xây dng chin
lc kinh doanh ca doanh nghip thành hai nhóm là môi trng v mô và môi
trng vi mô.
1.3.2.1 Môi trng v mô
Môi trng v mô gm các yu t kinh t; Vn hóa, vã hi, nhân khu, môi
trng t nhiên; Chính tr, lut pháp, chính ph; Công ngh, các yu t này nh
hng gián tip đn hot đng doanh nghip. Kh nng doanh nghip tác đng tr
li đi vi nhóm nhân t này thp. Vì vy, doanh nghip nên chn môi trng kinh
doanh vi các yu t v mô n đnh, đc bit là vn đ chính tr và pháp lut đ hn
ch ri ro.
- Yu t kinh t: Phn ánh tng quan sc khe ca nn kinh t, và nh
hng gián tip đn hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Có nhiu
bin s kinh t nh hng đn hot đng ca doanh nghip trong đó các bin s
kinh t chính cn đc theo dõi gm: Tng trng kinh t, t l lm phát, lãi sut,
thu sut, t l tht nghip, xu hng tiêu dùng ca ngi dân.
- Yu t vn hóa, xã hi, nhân khu và môi trng t nhiên: Nhng bin đi
ca các yu t này có th to ra c hi và nguy c cho doanh nghip. Các bin s
chính ca các yu t gm phong cách sng, trách nhim xã hi, thái đ đi vi cht
lng sn phm và dch v, s thay đi v s thích và th hiu ca đa phng, thói
quen mua hàng, quy mô dân s, t l tng dân s hàng nm, c cu dân s theo khu
vc và đ tui, vn đ di chuyn lao đng, trình
đ dân trí, s lng hc sinh và
sinh viên, quy mô h gia đình, thu nhp bình quân ngi, kim soát ô nhim, tit
kim nng lng, v.v…
- Yu t chính tr, chính ph và lut pháp: Chính tr, chính ph và lut pháp
có nh hng ngày càng ln và s n đnh ca các yu t này có ý ngha quan trng
đi vi s phát trin ca doanh nghip. Các bin s quan trng ca yu t này nh
quy đnh và s
bãi b quy đnh ca chính ph, s thay đi trong lut thu, s thay
đi trong lut bng sáng ch, lut chng đc quyn, quy đnh xut nhp khu, s
thay đi chính sách tài chính tin t ca chính ph v.v.
12
- Yu t công ngh: S tin b công ngh có th to ra nhng th trng
mi, đem li mt s phát trin ca nhng sn phm mi, làm cho sn phm và dch
v hin hu tr nên li thi. S thay đi công ngh có th gim hoc loi b các rào
cn chi phí gia các doanh nghip, to ra s vn hành s
n xut ngn hn, to ra s
thiu ht trong k nng k thut, và đem li s thay đi giá tr và k vng ca nhân
viên, nhà qun lý, và khách hàng.
1.3.2.2 Môi trng Vi mô
Môi trng vi mô bao các yu t ngoi cnh đi vi doanh nghip, quyt đnh
tính cht và mc đ cnh tranh trong ngành sn xut kinh doanh đó. “S dng mô
hình 5 ngun lc cnh tranh ca Michael Porter đ phân tích môi trng vi mô vì
mô hình này s dng cách tip cn rng rãi cho vic phát trin chin lc trong
nhiu ngành” (David, 1997, trang 126).
Ngun: Porter (1985, trang 35)
Hình 1.3: Nm ngun lc cnh tranh quyt đnh kh nng sinh li ca ngành
Có 5 ngun lc trong mô hình gm: Nhng đi th cnh tranh trong ngành,
ngi mua, nhà cung cp, sn phm thay th và nhng đi th mi tim nng.
- i th cnh tranh trong ngành: S
cnh tranh gia các đi th trong
ngành thng là mnh m nht trong 5 ngun lc cnh tranh. S thay đi trong
Nng lc đàm phán ca
ca nhà cung cp
Nguy c t nhng đi th
mi
Sn phm thay th
Nhng đi th mi
tim nn
g
Nhng đi th cnh
tranh trong ngành
Cnh tranh gia các
đi th hin hu
Nhà cung cp
Ngi mua
Nguy c ca sn phm hoc
dch v thay th
Nng lc đàm phán ca
ngi mua
13
chin lc ca mt công ty có th b gp phi s phn ng tr đa ca đi th nh
là gim giá, tng cng cht lng, thêm các tính nng, cung cp dch v, bo hành
m rng, và gia tng qung cáo. Cng đ cnh tranh gia các đi th trong ngành
có khuynh hng tng khi s lng đi th cnh tranh tng. S cnh tranh c
ng
tng lên khi ngi tiêu dùng có th chuyn đi thng hiu d dàng, rào cn đ ri
khi th trng cao, chi phí c đnh cao, sn phm d hng, công ty đi th đa dng
v chin lc, ngun gc, và vn hóa, hot đng sáp nhp và mua bán là ph bin
trong ngành, s cnh tranh gia các công ty trong ngành tng mnh m, li nhun
ngành st gim, trong mt s tr
ng hp đn thi đim ngành tr nên kém hp dn.
- Ngi mua: Áp lc t phía ngi mua ch yu tp trung vào dng yêu
cu gim giá và đòi hi cht lng dch v tt hn, áp lc t phía khách hàng thúc
đy đi th cnh tranh thc hin các chin lc đáp ng vì vy làm li nhun ngành
gim sút. Áp lc t phía khách hàng xut phát t mt s điu kin nh (1) Mua s
lng ln sn phm và tp trung (2) Ngi mua chim t trng ln trong sn lng
ca ca ngi bán (3) Sn phm không có tính khác bit (4) Ngi mua nguy c hi
nhp v phía sau (5) S lng ngi mua là nh (6) Ngi mua có đy đ thông tin.
- Nhà cung cp: Nng lc đàm phán ca nhà cung cp nh hng đn
cng đ cnh tranh trong ngành, nhà cung cp có th to ra nguy c cho các doanh
nghip ca mt ngành kinh doanh bng cách tng giá hoc gim cht lng sn
phm/ dch v khi ngành đó không làm ch đc chí phí sn xut khi có bin đng.
Áp lc t nhà cung cp tng lên ph thuc vào các yu t nh: ch có mt s ít nhà
cung ng, khi sn phm thay th không có sn, sn phm đu vào ca nhà cung ng
quan tr
ng đi vi hot đng ca ngành, sn phm ca nhà cung ng có tính khác
bit và đc đánh giá cao bi đi th ca ngi mua, chi phí phi gánh chu cao khi
thay đi nhà cung ng, các nhà cung ng nguy c hi nhp v phía trc.
- Sn phm thay th: Trong nhiu ngành, các doanh nghip cnh tranh
mnh m mi các nhà sn xut sn phm thay th các ngành khác. Áp lc cnh
tranh phát sinh t các sn phm thay th tng lên khi giá tng đi ca các sn
phm thay th st gim và khi chi phí chuyn đi ca khách hàng gim xung. Sc
mnh cnh tranh ca các sn phm thay th đc đo lng tt nht bng s thâm
14
nhp vào th phn các sn phm đó có đc, cng nh k hoch ca doanh nghip
đó đi vi vic tng công sut và thâm nhp th trng.
- Nhng đi th mi tim nng: Bt c khi nào các doanh nghip mi d
dàng gia nhp mt ngành c th thì cng đ cnh tranh trong các doanh nghip
tng lên. Rào cn đ gia nhp có th bao gm s cn thit đ đt đc kinh t theo
quy mô mt cách nhanh chóng, nhu cu đ đt đc công ngh và bí quyt sn xut
chuyên dng, thiu kinh nghim, lòng trung thành khách hàng mnh m, s thích
thng hiu mnh m, yêu cu ngun vn ln, thiu ht kênh phân phi đy đ,
chính sách quy đnh ca chính ph, thu quan, thit s tip cn nguyên liu, s hu
bng sáng ch
, đa đim không mong mun, tn công bi các công ty c th, và s
bão hòa th trng tim nng.
1.3.2.3 Ma trn đánh giá các yu t bên ngoài
Ma trn đánh giá yu t bên ngoài cho phép các nhà chin lc tóm tt và
đánh giá các thông tin mt cách toàn din hn. Có 5 bc trong vic phát trin mt
ma trn đánh giá yu t bên ngoài (David, 1997, trang 129):
Bc 1
: Lp danh mc các yu t có vai trò quyt đnh đi vi s thành công
nh đc xác đnh trong quá trình kim tra các yu t t bên ngoài. Nó bao gm
tng cng t 10 – 20 yu t, bao gm c c hi và nguy c nh hng đn doanh
nghip và ngành. Lp danh mc các c hi đu tiên và tip đn là các nguy c, càng
c th càng tt. S dng s phn trm, t l
tng đi bt c khi nào có th.
Bc 2
: Phân loi tm quan trng ca mi yu t t 0.0 (không quan trng)
đn 1.0 (rt quan trng). S phân loi này cho thy tm quan trng tng ng ca
yu t đó đi vi s thành công ca doanh nghip. Các c hi thng nhn mc
phân loi cao hn mi nguy c nhng mi nguy c cng có th nhn đc mc
phân loi cao nu nó đc bi
t nghiêm trng hay mang tính nguy c. Mc phân loi
thích hp có th đc xác đnh bng cách so sánh nhng nhà cnh tranh thành công
vi nhng nhà cnh tranh không thành công hoc bng cách tho lun v yu t này
và hng đn s đng thun nhóm. Tng các mc phân loi đi vi các yu t phi
bng 1.0.