B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
VÕ TH M VIÊN
GII PHÁP QUN TR NGUN VN HUY NG TI
NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
Chuyên ngành : Ngân Hàng
Mã chuyên ngành : 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. TRM TH XUÂN HNG
TP. H CHÍ MINH, nm 2012
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này do chính tôi thc hin.
Tt c các thông tin, s liu trích dn có ngun gc đáng tin cy.
Thành Ph H Chí Minh, tháng 2 nm 2012.
Tác gi
VÕ TH M VIÊN
MC LC
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V
M U
1. t vn đ nghiên cu.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài.
3. Phng pháp nghiên cu.
4. i tng nghiên cu.
5. Phm vi nghiên cu.
6. B cc lun vn.
CHNG 1: C S LÝ LUN V QUN TR NGUN VN HUY NG
TI NGÂN HÀNG THNG MI. 1
1.1. Khái quát v Ngân hàng thng mi. 1
1.1.1. Khái nim 1
1.1.2. Mt s hot đng chính ca Ngân hàng thng mi. 1
1.2. Ngun vn huy đng ca ngân hàng thng mi. 3
1.2.1. Ngun vn huy đng tin gi. 3
1.2.2. Phát hành chng t có giá. 4
1.2.3. Ngun vn vay. 4
1.2.4. Ngun vn huy đng khác 5
1.3. Qun tr ngun vn huy đng ca Ngân hàng thng mi. 6
1.3.1. Khái nim qun tr ngun vn huy đng. 6
1.3.2. Mc đích qun tr ngun vn huy đng. 6
1.3.2.1. Gia tng ngun vn. 6
1.3.2.2. áp ng nhu cu thanh khon. 7
1.3.2.3. Hn ch ri ro. 7
1.3.3. Các ch tiêu qun tr ngun vn huy đng. 7
1.3.4. Các yêu cu qun tr ngun vn huy đng. 13
1.3.4.1. Tuân th các qui đnh ca lut pháp. 13
1.3.4.2. m bo cân đi vn theo k hn. 14
1.3.4.3. m bo cân đi vn theo loi tin. 14
1.3.4.4. m bo cung cu vn cho hot đng kinh doanh Ngân hàng. 15
1.3.4.5. m bo t l thu nhp lãi cn biên. 16
1.3.5. Các nhân t nh hng đn qun tr ngun vn huy đng. 17
1.3.5.1. Nhân t ch quan. 17
1.3.5.2. Nhân t khách quan. 18
1.4. Bài hc kinh nghim qun tr ngun vn huy đng ca các Ngân hàng
thng mi. 18
1.4.1. Qun tr huy đng vn ti mt s Ngân hàng thng mi. 18
1.4.2. Bài hc kinh nghim 20
KT LUN CHNG 1. 22
CHNG 2: THC TRNG QUN TR NGUN VN HUY NG TI
NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM. 23
2.1. Khái quát v Ngân hàng đu t và phát trin Vit Nam. 23
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng đu t và phát trin
Vit Nam. 23
2.1.2. Tình hình hot đng ca Ngân hàng đu t và phát trin Vit Nam. 27
2.1.2.1. Hot đng huy đng vn. 27
2.1.2.2. Hot đng cho vay. 29
2.1.2.3. Hiu qu kinh doanh. 31
2.2. Thc trng ngun vn huy đng ca Ngân hàng đu t và phát trin Vit
Nam. 35
2.2.1. Phân tích c cu ngun vn theo hình thc huy đng vn. 35
2.2.2. Phân tích c cu ngun vn theo k hn, loi tin và nhóm khách hàng
huy đng vn 37
2.3. Thc trng qun tr ngun vn huy đng ca Ngân hàng đu t và phát
trin Vit Nam. 41
2.3.1. Ngun vn và s dng vn ca Ngân hàng đu t và phát trin Vit
Nam. 41
2.3.2. Quy trình qun tr ngun vn ca Ngân hàng đu t và phát trin Vit
Nam. 42
2.3.2.1. Hi s chính. 42
2.3.2.2. Chi nhánh. 44
2.3.3. Qun tr ngun vn huy đng ca Ngân hàng đu t và phát trin Vit
Nam. 45
2.3.3.1. Phân tích tính cân đi gia ngun vn huy đng và cho vay theo k
hn. 45
2.3.3.2. Phân tích tính cân đi gia ngun vn huy đng và cho vay theo loi
tin. 48
2.3.3.3. Cung cu vn cho hot đng kinh doanh Ngân hàng. 51
2.3.3.4. T l thu nhp lãi cn biên. 53
2.4. ánh giá chung v qun tr ngun vn huy đng ti Ngân hàng đu t và
phát trin Vit Nam. 56
2.4.1. Thành tu. 56
2.4.2. Hn ch và nguyên nhân. 57
KT LUN CHNG 2. 61
CHNG 3: GII PHÁP QUN TR NGUN VN HUY NG TI NGÂN
HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM. 62
3.1. nh hng phát trin ca Ngân hàng đu t và phát trin Vit Nam giai
đon 2012 – 2015. 62
3.1.1. Mc tiêu. 62
3.1.2. nh hng. 63
3.2. Gii pháp qun tr ngun vn. 64
3.2.1. Gii pháp đi vi Ngân hàng đu t và phát trin Vit Nam. 64
3.2.1.1. Xác đnh qui mô, c cu ngun vn phù hp. 64
3.2.1.2. Qun lý thanh khon. 66
3.2.1.3. iu hành vn ni b. 67
3.2.1.4. a dng hóa loi hình cho vay, đu t kinh doanh và dch v. 68
3.2.1.5. ng dng phng pháp qun lý khe h nhy cm lãi sut. 68
3.2.1.6. i mi công ngh. 69
3.2.1.7. Phát trin mng li và ngun nhân lc. 70
3.2.2. Gii pháp đi vi Ngân hàng nhà nc. 70
KT LUN CHNG 3. 73
KT LUN 74
TÀI LIU THAM KHO 75
DANH MC CÁC CH VIT TT
BIDV : Ngân Hàng u T Và Phát Trin Vit Nam.
NHTM : Ngân hàng thng mi.
NHNN : Ngân hàng nhà nc.
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn.
TDND : Tín dng nhân dân.
NIM : T l thu nhp lãi cn biên.
HV : Huy đng vn.
DPRR : D phòng ri ro.
CTC : nh ch tài chính.
TCKT : T chc kinh t.
VND : Vit Nam đng.
TCTD : T chc tín dng.
ALCO : Hi đng qun tr tài sn n - có.
ROA : T l thu nhp trên tng tài sn.
ROE : T l li nhun trên vn ch s hu.
IPO : Phát hành c phiu ln đu ra công chúng.
FTP : Giá điu chuyn vn ni b.
TSC : Tài sn c đnh.
VCB : Ngân hàng thng mi c phn Ngoi Thng Vit Nam.
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1 : Huy đng vn cui k ca BIDV giai đon 2008-2011.
Bng 2.2 : Bng c cu d n theo loi hình nghip v ca BIDV giai đon 2008-
2011.
Bng 2.3 : Bng kt qu kinh doanh ca BIDV giai đon 2008-2011.
Bng 2.4 : C cu ngun vn theo hình thc huy đng vn ca BIDV giai đon
2008-2011.
Bng 2.5 : C cu ngun vn huy đng ca BIDV giai đon 2008-2011.
Bng 2.6 : Bng cân đi gia ngun vn huy đng và cho vay theo k hn ca
BIDV.
Bng 2.7 : Ch tiêu thanh khon ca BIDV giai đon 2008-2011.
Bng 2.8 : Bng t l thu nhp lãi cn biên (NIM) ca BIDV giai đon 2008-2011.
Bng 2.9 : Bng tình hình ngun vn và s dng vn ca BIDV giai đon 2008-
2011.
Bng 2.10 : Bng thu nhp và chi phí ca BIDV giai đon 2008 – 2011.
Bng 3.1 : Các ch tiêu k hoch kinh doanh ca BIDV giai đon 2012-2015.
DANH MC CÁC HÌNH V
Hình 2.1 : C cu t chc ca BIDV.
Hình 2.2 : Biu đ biu din huy đng vn cui k ca BIDV giai đon 2008 –
2011.
Hình 2.3 : Biu đ tng trng tín dng ca BIDV giai đon 2008 – 2011.
Hình 2.4 : Biu đ th hin tng tài sn ca BIDV giai đon 2008-2011.
Hình 2.5 : Biu đ th hin vn ch s hu ca BIDV giai đon 2008-2011.
Hình 2.6 : Biu đ th hin li nhun trc thu ca BIDV giai đon 2008-2011.
Hình 2.7 : Biu đ biu din c cu ngun vn theo hình thc huy đng vn ca
BIDV giai đon 2008-2011.
Hình 2.8 : Biu đ biu din c cu ngun vn theo k hn ca BIDV giai đon
2008-2011.
Hình 2.9 : Biu đ biu din c cu ngun vn theo loi tin ca BIDV giai đon
2008 – 2011.
Hình 2.10 : Biu đ biu din c cu ngun vn theo nhóm khách hàng ca BIDV
giai đon 2008-2011.
Hình 2.11 : Biu đ biu din cân đi gia ngun vn huy đng và cho vay ngn
hn ca BIDV giai đon 2008-2011.
Hình 2.12 : Biu đ biu din cân đi gia ngun vn huy đng và cho vay trung
dài hn ca BIDV giai đon 2008-2011.
Hình 2.13 : Biu đ biu din cân đi ngun vn huy đng và cho vay VND, USD
ca BIDV giai đon 2008-2011.
Hình 2.14 : Biu đ biu din c cu k hn thc t VND ca BIDV.
Hình 2.15 : Biu đ biu din c cu k hn thc t USD ca BIDV.
M U
1. t vn đ nghiên cu.
Ngân hàng thng mi là mt t chc kinh doanh tin t mà hot đng ch
yu và thng xuyên là nhn tin gi ca khách hàng vi trách nhim hoàn tr và
s dng s tin đó đ cho vay, thc hin các nghip v chit khu và làm phng
tin thanh toán. Vì vy, ngun vn huy đng có vai trò quan trng không th
thiu trong hot đng Ngân hàng.
đm bo kh nng thanh khon, đm bo các ch tiêu an toàn vn, các
NHTM đã và đang tìm kim các gii pháp đ thu hút ngun vn đu vào t mi
đi tng khách hàng. T đó, trên th trng tin t Vit Nam đã và đang xy ra
các cuc cnh tranh cao đ gia các t chc tín dng, các ngân hàng thng mi
trên lnh vc huy đng vn. Quá trình cnh tranh này đã phát sinh nhng cuc
chy đua lãi sut huy đng trên th trng tin t gia các NHTM khá gay gt.
Mt s NHTM đã ri vào tình trng khó khn v thanh khon. Vì vy, vic tìm
kim nhng gii pháp qun tr ngun vn huy đng đm bo tính thanh khon,
đm bo an toàn trong hot đng kinh doanh ngân hàng đang tr nên bc thit.
Ngân hàng đu t và phát trin Vit Nam là mt trong nhng NHTM nhà nc
ln ca Vit Nam cng không nm ngoài xu th này.
Giai đon 2008-2011 là giai đon bin đng và sóng gió đi vi kinh t
toàn cu và nn kinh t Vit Nam. Trong bi cnh nh vy, hot đng ca Ngân
hàng đu t và phát trin Vit Nam (BIDV) phi đi mt vi nhiu khó khn,
thách thc vi nhng din bin trái chiu tác đng đn các lnh vc chính yu
nht là v huy đng vn và tín dng. Chính vì vy, vic qun tr ngun vn huy
đng càng tr nên quan trng, làm th nào đ qun tr ngun vn huy đng nhm
đm bo an toàn trong hot đng kinh doanh Ngân hàng là câu hi đc đt ra.
Xut phát t thc t trên, đ tài “Gii pháp qun tr ngun vn huy đng ti
Ngân Hàng u T Và Phát Trin Vit Nam” s phn nào gii quyt đc nhng
vn đ đã và đang đc đt ra và là mt trong nhng đ tài mang tính cp thit
đi vi hot đng Ngân hàng hin nay.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài.
H thng c s lý lun v qun tr ngun vn huy đng ca Ngân hàng
thng mi, phân tích thc trng qun tr ngun vn huy đng ti Ngân Hàng
u T Và Phát Trin Vit Nam. T đó, đa ra các gii pháp c bn v qun tr
ngun vn huy đng nhm đm bo an toàn trong hot đng kinh doanh ti Ngân
Hàng u T Và Phát Trin Vit Nam.
3. Phng pháp nghiên cu.
Lun vn s dng các phng pháp nghiên cu sau: phng pháp tng hp
thng kê, phân tích, đánh giá, so sánh.
4. i tng nghiên cu.
tài tp trung nghiên cu thc trng Qun tr ngun vn huy đng ti
Ngân Hàng u T Và Phát Trin Vit Nam. Qua đó đ xut mt s gii pháp c
bn trong vic qun tr ngun vn huy đng ti Ngân Hàng u T Và Phát
Trin Vit Nam.
5. Phm vi nghiên cu.
Tình hình qun tr ngun vn huy đng ti Ngân Hàng u T Và Phát
Trin Vit Nam giai đon 2008-2011.
6. B cc lun vn.
Ngoài phn m đu, kt lun, mc lc, danh mc bng biu, tài liu tham
kho, ni dung chính ca lun vn gm ba chng:
Chng 1: C s lý lun v qun tr ngun vn huy đng ti Ngân hàng
thng mi.
Chng 2: Thc trng qun tr ngun vn huy đng ti Ngân Hàng u T
Và Phát Trin Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp qun tr ngun vn huy đng ti Ngân Hàng u T
Và Phát Trin Vit Nam.
1
CHNG 1: C S LÝ LUN V QUN TR NGUN VN HUY NG
TI NGÂN HÀNG THNG MI.
1.1. Khái quát v Ngân hàng thng mi.
1.1.1. Khái nim.
Ngân hàng thng mi (NHTM) là loi Ngân hàng giao dch trc tip vi
các công ty, xí nghip, t chc kinh t và cá nhân, bng cách nhn tin gi, tin
tit kim, ri s dng s vn đó đ cho vay, chit khu, cung cp các phng tin
thanh toán và cung ng dch v Ngân hàng cho các đi tng nói trên. Ngân
hàng thng mi là loi Ngân hàng có s lng ln và rt ph bin trong nn
kinh t. S có mt ca Ngân hàng thng mi trong hu ht các mt hot đng
ca nn kinh t, xã hi đã chng minh rng: đâu có mt h thng Ngân hàng
thng mi phát trin, thì đó s có s phát trin vi tc đ cao ca nn kinh t,
xã hi và ngc li.
Theo lut các t chc tín dng nm 2010: “Ngân hàng thng mi là loi
hình Ngân hàng đc thc hin tt c các hot đng Ngân hàng và các hot đng
kinh doanh khác theo quy đnh ca lut này nhm mc tiêu li nhun”.
1.1.2. Mt s hot đng chính ca Ngân hàng thng mi.
Hot đng Ngân hàng là vic kinh doanh, cung ng thng xuyên mt
hoc mt s các nghip v sau đây:
Nhn tin gi: là hot đng nhn tin ca t chc, cá nhân di hình thc
tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim, phát hành chng ch
tin gi, k phiu, tín phiu và các hình thc nhn tin gi khác theo nguyên tc
có hoàn tr đy đ tin gc, lãi cho ngi gi tin theo tha thun.
2
Cp tín dng: là vic tha thun đ t chc, cá nhân s dng mt khon
tin hoc cam kt cho phép s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoàn tr
bng nghip v cho vay, chit khu, tái chit khu, bao thanh toán, bo lãnh
Ngân hàng.
- Cho vay: là hình thc cp tín dng, theo đó bên cho vay giao hoc cam
kt giao cho khách hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích xác đnh trong
mt thi gian nht đnh theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi.
- Chit khu: là vic mua có k hn hoc mua có bo lu quyn truy đòi
các công c chuyn nhng, giy t có giá khác ca ngi th hng trc khi
đn hn thanh toán.
- Tái chit khu: là vic chit khu các công c chuyn nhng, giy t có
giá khác đã đc chit khu trc khi đn hn thanh toán.
- Bao thanh toán: là hình thc cp tín dng cho bên bán hàng hoc bên
mua hàng thông qua vic mua li có bo lu quyn truy đòi các khon phi thu
hoc các khon phi tr phát sinh t vic mua, bán hàng hóa, cung ng dch v
theo hp đng mua, bán hàng hóa, cung ng dch v.
- Bo lãnh Ngân hàng: là hình thc cp tín dng, theo đó t chc tín dng
cam kt vi bên nhn bo lãnh v vic t chc tín dng s thc hin ngha v tài
chính thay cho khách hàng khi khách hàng không thc hin hoc thc hin không
đy đ ngha v đã cam kt; khách hàng phi nhn n và hoàn tr cho t chc tín
dng theo tha thun.
Cung ng dch v thanh toán qua tài khon: là vic cung ng phng tin
thanh toán; thc hin dch v thanh toán séc, lnh chi, y nhim chi, nh thu, y
nhim thu, th Ngân hàng, th tín dng và các dch v thanh toán khác cho khách
hàng thông qua tài khon ca khách hàng.
3
Ngoài các hot đng chính nêu trên, Ngân hàng còn có các hot đng kinh
doanh khác nh: dch v qun lý tin mt, t vn tài chính, bo qun tài sn, cho
thuê t, két an toàn, dch v môi gii tin t…
1.2. Ngun vn huy đng ca ngân hàng thng mi.
Ngun vn huy đng là tài sn bng tin ca các t chc và cá nhân mà
Ngân hàng đang tm thi qun lý và s dng vi trách nhim hoàn tr, ngun
vn huy đng là ngun vn ch yu và quan trng nht ca bt k mt NHTM
nào. Ch có các NHTM mi đc quyn huy đng vn di nhiu hình thc khác
nhau.
Ngun vn huy đng trong NHTM gm nhiu loi khác nhau và đc
phân nhóm nh sau:
1.2.1. Ngun vn huy đng tin gi.
Tin gi không k hn: là loi tin gi mà ngi gi tin đc s dng
mt cách ch đng và linh hot không b ràng buc v mt thi gian. Tin gi
không k hn là loi ngun vn huy đng có chi phí tr lãi rt thp. Chính vì vy,
các Ngân hàng nên tp trung huy đng ngun vn này, thì hot đng kinh doanh
ca Ngân hàng mi có hiu qu cao. Do tính cht linh hot ca nó, nên tin gi
không k hn đc s dng đ cho vay ngn hn.
Tin gi có k hn: là loi tin gi mà ngi gi tin ch có th rút ra khi
đáo hn, tuy nhiên trong trng hp bình thng các Ngân hàng vn cho khách
hàng rút tin trc hn vi điu kin ch đc hng lãi theo lãi sut không k
hn. Tin gi có k hn tng đi n đnh, do đó các NHTM thng s dng đ
cho vay trung, dài hn. Tin gi có k hn có chi phí tr lãi khá cao, ngi gi
tin có k hn nhm mc đích hng lãi, do đó lãi sut hp dn, lãi sut cao là
đòn by, là công c đ thu hút ngun vn này.
4
Tin gi tit kim: là tin gi ca các tng lp dân c, ngi gi tin vào
Ngân hàng nhm mc đích đ dành, sinh li và an toàn tài sn. Tin gi tit kim
đc phân thành hai nhóm:
- Tin gi tit kim không k hn: là loi tin gi mà ngi gi tin
không có tha thun trc vi Ngân hàng v thi đim rút tin c th. Ngân hàng
s thanh toán tin lãi cho khách hàng theo đnh k hàng tháng hoc vào ngày rút
ht s d. Tin lãi đc tính theo s tin gi thc t ca khách hàng.
- Tin gi tit kim có k hn: là loi tin gi mà thi đim rút tin đc
xác đnh trc da trên hai yu t là ngày gi và k hn. Khách hàng ch đc
rút tin khi đn hn thanh toán. Tin lãi đc thanh toán đnh k hàng tháng hoc
thanh toán mt ln vào thi đim đáo hn cùng vi vn gc.
1.2.2. Phát hành chng t có giá.
Các NHTM đc phép phát hành các chng t có giá sau đây: phát hành
k phiu, phát hành chng ch tin gi có k hn, phát hành chng ch tit kim,
phát hành trái phiu.
Phát hành chng t có giá là nhng phng pháp hu hiu đ các Ngân
hàng huy đng vn có k hn. ây là loi ngun vn n đnh nht ca NHTM.
Loi vn này có đc đim là có tính n đnh chc chn, nhng ngi mua k
phiu, chng ch tin gi tit kim, trái phiu Ngân hàng ch đc hoàn vn khi
đáo hn. Lãi sut thng cao hn lãi sut tin gi có k hn, do đó hp dn hn
đi vi khách hàng. Loi vn này không đc tái lp thi hn nh tin gi đnh
k, nhng bù li ngi s hu có th th chp cm c đ vay vn ti Ngân hàng.
1.2.3. Ngun vn vay.
Ngun vn vay là ngun vn giúp cho các NHTM b sung ngun vn
ngn hn ca mình đ đm bo duy trì hot đng mt cách bình thng. Ngun
vn vay đc phân thành hai nhóm:
5
Vn đi vay Ngân hàng nhà nc Vit Nam: Ngân hàng nhà nc
(NHNN) có th cho vay đi vi các NHTM, vi các loi hình sau đây:
- Tái cp vn:
Tái cp vn đc thc hin bng hình thc sau: chit khu, tái chit khu
chng t có giá, cho vay cm c chng t có giá, cho vay li theo h s tín dng,
cho vay theo đi tng ch đnh.
Tái cp vn nhm giúp các NHTM b sung ngun vn ngn hn đ h có
th tip tc cho vay đi vi các doanh nghip, các t chc, cá nhân, nh đó làm
gia tng khi lng tín dng cung ng cho nn kinh t.
- Cho vay thanh toán:
Khi các NHTM tham gia h thng thanh toán bù tr (bao gm c thanh
toán bù tr th công và thanh toán bù tr đin t) nu Ngân hàng nào thiu vn
đ thanh toán, thì s đc NHNN cho vay đ đm bo các khon giao dch thanh
toán bù tr đc thc hin. Nh loi cho vay này mà h thng thanh toán bù tr
đc tin hành mt cách thun li, trôi chy.
Khi cho vay thanh toán, NHNN có th áp dng mt trong hai phng
thc cho vay: cho vay qua đêm hoc cho vay thu chi.
Ngoài ra, đi vi nhng NHTM nào b mt kh nng chi tr, thì NHNN
còn cho vay khôi phc nng lc chi tr đ va giúp NHTM đó khc phc s c,
va to n đnh chung cho toàn h thng Ngân hàng.
Vn đi vay các Ngân hàng thng mi và các t chc tín dng khác: loi
vay này còn đc gi là vay trên th trng tin t 2, là loi vay và cho vay ln
nhau gia các Ngân hàng theo phng thc t vay t tr. Phng thc này rt
linh hot đ giúp các NHTM cân đi vn mt cách kp thi.
1.2.4. Ngun vn huy đng khác
6
Ngoài các loi ngun vn nói trên, các NHTM có th huy đng các ngun
khác nh: tin gi ký qu, tin gi đm bo thanh toán, tin tm gi, tin đang
chuyn, các khon khác.
1.3. Qun tr ngun vn huy đng ca Ngân hàng thng mi.
1.3.1. Khái nim qun tr ngun vn huy đng.
Qun tr ngun vn huy đng là tng th các hot đng ca Ngân hàng vi
ni dung tìm kim, phát trin và đa dng hóa các ngun vn nhm đm bo mc
tiêu duy trì tính n đnh ca ngun tin huy đng vi mc chi phí thp nht phù
hp vi yêu cu s dng.
1.3.2. Mc đích qun tr ngun vn huy đng.
Qun tr ngun vn huy đng là vic làm cn thit đi vi bt k Ngân
hàng thng mi nào. Qun tr ngun vn huy đng ca Ngân hàng thng mi
nhm mc đích:
1.3.2.1. Gia tng ngun vn.
Ngun vn huy đng là ngun vn quan trng trong tng ngun vn ca
Ngân hàng thng mi, vì nó nh hng đn các khon cho vay và đu t. Mc
đích qun tr ngun vn huy đng là nhm gia tng ngun vn đ đáp ng nhu
cu cho vay và đu t. C th là:
- Khai thác ti đa ngun vn nhàn ri trong xã hi t các t chc kinh t
và mi tng lp dân c đ đáp ng yêu cu v quy mô cho vay và đu t.
- a dng hóa các ngun vn huy đng nhm tìm kim c cu ngun vn
có chi phí thp nht và phù hp vi nhu cu s dng.
- m bo s tng trng ngun vn n đnh, bn vng, làm tin đ cho
vic nâng cao th phn, tha mãn tt nht nhu cu vn cho khách hàng c v s
lng, thi hn và lãi sut.
7
1.3.2.2. áp ng nhu cu thanh khon.
Ngoài mc đích gia tng ngun vn trên, qun tr ngun vn huy đng
còn nhm mc đích đáp ng kp thi nhu cu thanh khon ca Ngân hàng. Ngân
hàng cn phi đt s u tiên cao đi vi vic đáp ng nhu cu thanh khon. Mt
cnh giác trong thanh khon có th làm tn hi nghiêm trng nim tin ca công
chúng vào Ngân hàng. Vì vy, các nhà qun tr cn phi quan tâm đn nhng
khách hàng gi tin có tm c ca Ngân hàng và nhng khách hàng vay đang
nm gi nhng hn mc tín dng ln mà cha s dng đ xác đnh có hay không
và khi nào vic rút vn s xy ra. T đó, đáp ng mt cách kp thi nhu cu
thanh khon ca Ngân hàng, hn ch đn mc ti đa s st gim đt ngt v
ngun vn.
1.3.2.3. Hn ch ri ro.
Qun tr ngun vn huy đng đóng vai trò quan trng trong công tác qun
tr Ngân hàng. Nu qun tr ngun vn huy đng không hp lý s dn đn tình
trng thiu thanh khon và gây ra ri ro thanh khon cho Ngân hàng. Không hp
lý đây là tình trng Ngân hàng huy đng vn vi lãi sut cao hn lãi sut cho
vay. Ngoài ri ro thanh khon ra, Ngân hàng còn gp phi ri ro lãi sut do áp
dng các loi lãi sut khác nhau trong quá trình huy đng vn và cho vay. Vì
vy, qun tr ngun vn huy đng là nhu cu thit yu ca mi Ngân hàng nhm
mc đích hn ch mt s ri ro trong Ngân hàng nh: ri ro thanh khon, ri ro
lãi sut.
1.3.3. Các ch tiêu qun tr ngun vn huy đng.
- H s thanh khon:
Ngân hàng thng xuyên phi tha mãn các nhu cu chi tr bao gm n
trên th trng liên Ngân hàng, các khon n khác cng nh các khon thanh
toán ra ngoài Ngân hàng đc lp bi khách hàng, các khon chi tr khi đn hn
ca trái phiu, k phiu, tit kim, tin gi, k c các khon tin gi rút trc
hn.
8
H s thanh khon nhm đánh giá kh nng thanh khon ca mt Ngân
hàng. H s này càng cao cho thy Ngân hàng đó có kh nng thanh khon cao.
=
à
ó
á
á
(1.1)
Trong đó:
Tài sn có thanh toán ngay: các khon cho vay s thu trong k, tín
phiu kho bc, trái phiu, tin mt ti qu, tin gi ti Ngân hàng trung ng và
các Ngân hàng đi lý, các khon cho vay trên th trng liên Ngân hàng s thu
trong k, các khon tín dng s nhn t Ngân hàng trung ng và các Ngân hàng
khác.
Các khon n phi tr: n tin gi không k hn s thanh toán trong
k, n tin gi có k hn, n tit kim s chi tr trong k, các khon n trên th
trng liên Ngân hàng s thanh toán trong k, các khon tín dng s cp cho các
Ngân hàng khác theo tha thun trong hp đng.
- H s gii hn huy đng vn:
H s này nhm mc đích gii hn mc huy đng vn ca Ngân hàng,
tránh tình trng huy đng vn quá nhiu vt quá mc bo v ca vn ch s
hu, làm cho Ngân hàng có th mt kh nng chi tr.
đ
=
đ
(1.2)
Trong đó:
Vn ch s hu: còn đc gi là vn t có, là s vn ti thiu bt
buc mt NHTM phi có đ đc cp giy phép kinh doanh, đng thi là c s
đ thu hút các ngun vn khác.
9
Tng ngun vn huy đng: là tt c các ngun vn mà Ngân hàng huy
đng đc.
- H s vn ti thiu so vi tài sn có ri ro ( h s CAR):
H s này nhm giúp cho Ngân hàng xác đnh đc tính an toàn đi vi
các khon vay gp ri ro bng vn ch s hu ca Ngân hàng đ t đó có th đa
ra các bin pháp qun lý tt đi vi ngun vn.
à
=
á
à
ó
đ
(1.3)
Trong đó:
Tng giá tr tài sn có ri ro quy đi = ∑(tài sn có ni bng x h s
ri ro) + ∑(tài sn ngoi bng x h s chuyn đi x h s ri ro).
Mi loi tài sn có mt mc ri ro khác nhau và t l này do các c quan
qun lý và kim soát hot đng Ngân hàng quy đnh. Mc đ ri ro mà các Ngân
hàng đc phép mo him trong s dng vn cao hay thp tùy thuc vào đ ln
vn ch s hu ca Ngân hàng.
Nu h s CAR = 9%: Ngân hàng có mt t l hp lý gia vn ch s
hu vi mc đ ri ro trong s dng tài sn.
Nu h s CAR > 9%: mc đ ri ro thp, Ngân hàng s dng vn
kém hiu qu vì s dng vn quá an toàn, có th b gim sút li nhun. Nguyên
nhân là do vn d tr quá nhiu so vi vn đa vào kinh doanh; chú trng vào tài
sn sinh li có mc đ ri ro thp nên li nhun không cao; t chc tín dng tng
vn quá nhanh trong khi tc đ đu t và cho vay tng chm hn.
Nu h s CAR < 9%: mc đ ri ro ln, vn ch s hu không đ
sc bo v Ngân hàng khi ri ro xy ra. Nguyên nhân do vn ch s hu quá thp
10
so vi quy mô s dng vn ca Ngân hàng; vn d tr quá thp còn vn đa vào
kinh doanh chim t trng quá ln; chú trng các khon cho vay không có đm
bo và đu t vào chng khoán các công ty nhiu hn, thay vì đu t vào chng
khoán do chính ph phát hành.
- T l thu nhp lãi cn biên (NIM)
T l thu nhp lãi cn biên là chênh lch gia thu nhp lãi và chi phí
lãi, tt c chia cho tng tài sn có sinh lãi. T l này đc các Ngân hàng quan
tâm theo dõi vì nó giúp cho Ngân hàng d báo trc kh nng sinh lãi ca Ngân
hàng thông qua vic kim soát cht ch tài sn sinh lãi và vic tìm kim nhng
ngun vn có chi phí thp nht.
ã
ê
(
)
=
(
ã
í
ã
)
à
ó
sinh
ã
100
(1.4)
Trong đó:
Tng tài sn có sinh lãi = tng tài sn có – (tin mt + tài sn c đnh)
Thu nhp lãi: lãi cho vay, đu t, lãi tin gi các t chc tín dng
khác, lãi đu t chng khoán.
Chi phí lãi: lãi tr cho hot đng huy đng vn, đi vay, phát hành giy
t có giá.
- Khe h nhy cm lãi sut
thc hin qun lý khe h nhy cm lãi sut, Ngân hàng cn tin hành
phân tích k hn, đnh giá li các c hi gn vi nhng tài sn sinh li ca Ngân
hàng, nhng khon tin gi cng nh nhng khon vn vay trên th trng. Ti
bt c thi đim nào, Ngân hàng có th t bo v trc nhng thay đi ca lãi
sut bng cách đm bo cân bng sau:
11
Giá tr tài sn nhy cm lãi sut = giá tr n nhy cm vi lãi sut (1.5)
Trong đó:
Tài sn nhy cm lãi sut là nhng tài sn có có th đc đnh giá li
khi lãi sut thay đi: các khon cho vay sp đn hn, các khon cho vay và chng
khoán có lãi sut th ni.
N nhy cm lãi sut là nhng khon vn mà lãi sut đc điu chnh
theo điu kin th trng: các khon huy đng ngn hn, các khon huy đng có
lãi sut th ni.
Khi giá tr tài sn nhy cm lãi sut và giá tr n nhy cm lãi sut không
cân bng, khe h nhy cm lãi sut đc hình thành:
Khe h nhy cm lãi sut (R) = giá tr tài sn nhy cm lãi sut – giá tr
n nhy cm lãi sut
(1.6)
Trong mi giai đon k hoch (ngày, tun, tháng), nu giá tr tài sn nhy
cm lãi sut ln hn giá tr n nhy cm lãi sut, ta có khe h nhy cm lãi sut
dng hay khe h nhy cm tài sn. Và ngc li, nu giá tr tài sn nhy cm lãi
sut nh hn giá tr n nhy cm lãi sut, ta có khe h nhy cm âm hay khe h
nhy cm n.
Trng hp R=0: giá tr tài sn nhy lãi sut bng giá tr n nhy cm lãi
sut. Khi lãi sut tng hay gim cng không làm nh hng đn li nhun ca
Ngân hàng.
Trng hp R>0: giá tr tài sn nhy cm lãi sut ln hn giá tr n nhy
cm lãi sut. Khi lãi sut th trng tng, li nhun ca Ngân hàng s tng. Và
12
ngc li, khi lãi sut th trng gim, thu nhp t lãi gim nhanh hn chi phí lãi
phi tr, ri ro lãi sut s xut hin làm gim li nhun ca Ngân hàng.
Trng hp R<0: giá tr tài sn nhy cm lãi sut nh hn giá tr n nhy
cm lãi sut. Khi lãi sut th trng gim, li nhun ca Ngân hàng s tng. Và
ngc li, khi lãi sut th trng tng, thu lãi tng chm hn chi phí lãi, ri ro lãi
sut xut hin làm gim li nhun ca Ngân hàng.
Nh vy:
Khi R=0: ri ro lãi sut không xut hin.
Khi R>0: ri ro lãi sut xut hin khi lãi sut th trng gim vì NIM
gim. Lúc đó, Ngân hàng có th không làm gì vì có th lãi sut s tng li hoc
n đnh; hoc kéo dài k hn ca tài sn có hoc thu hp k hn ca danh mc tài
sn n; hoc tng tài sn n nhy cm lãi sut hoc gim tài sn có nhy cm lãi
sut.
Khi R<0: ri ro lãi sut xut hin khi lãi sut th trng tng vì NIM gim.
Lúc đó, Ngân hàng có th không làm gì vì có th lãi sut s gim hoc n đnh;
hoc thu hp k hn ca tài sn có hoc kéo dài k hn ca danh mc tài sn n;
hoc gim tài sn n nhy cm lãi sut hoc tng tài sn có nhy cm lãi sut.
∆thu nhp = khe h nhy cm lãi sut * ∆ lãi sut
(1.7)
Nu Ngân hàng tin vào kh nng d báo lãi sut ca mình, h thng
xuyên thay đi khe h nhy cm lãi sut, đt Ngân hàng vào trng thái nhy cm
tài sn n hoc nhy cm tài sn có. ây đc gi là phng pháp qun lý khe
h nng đng: