B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN ÌNH CHIN
CÁC NHÂN T TÁC NG N CU TRÚC VN CA CÁC
CÔNG TY C PHN TRÊN A BÀN TNH NG NAI
Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS. HAY SINH
TP.H CHÍ MINH, NM 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN ÌNH CHIN
CÁC NHÂN T TÁC NG N CU TRÚC VN CA CÁC
CÔNG TY C PHN TRÊN A BÀN TNH
NG NAI
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH, NM 2012
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC TH
Phn m đu 1
S cn thit ca đ tài 1
Mc tiêu, đi tng nghiên cu 2
Phng pháp và phm vi nghiên cu 2
B cc ca lun vn 2
M U U
Chng 1: TNG LUN CÁC LÝ THUYT V CU TRÚC VN
1.1 Các tranh lun và bng chng thc nghim v cu trúc vn 3
1.1.1 Tóm lc mt s lý thuyt v cu trúc vn 3
1.1.2.1 Lý thuyt ca MM v cu trúc vn 3
1.1.2.2 Lý thuyt đánh đi 5
1.1.2.3 Lý thuyt trt t phân hng 5
1.1.2.4 Lý thuyt v chi phí đi din 6
1.1.2.5 Lý thuyt li nhun hot đng ròng 7
1.1.2.6 Lý thuyt cu trúc vn ti u 8
1.1.2 Mt s tranh lun đi vi các lý thuyt v cu trúc vn 9
1.2 Mô hình nghiên cu thc nghim v cu trúc vn Trung Quc. 11
1.2.1 Các bin s dng trong nghiên cu 11
1.2.2 Kt qu nghiên cu 17
Kt lun chng 1 18
ii
Chng 2: CÁC NHÂN T TÁC NG N CU TRÚC VN CA
CÁC CÔNG TY C PHN TRÊN A BÀN TNH NG NAI
2.1 Phân tích cu trúc vn ca các c phn trên đa bàn tnh ng Nai.19
2.1.1 Phân tích t s đòn by tài chính 19
2.1.2 Phân tích hiu qu s dng n vay 25
2.1.3 Phân tích mc đ ri ro khi s dng n trong cu trúc vn 26
2.1.4 c trng v cu trúc vn 27
2.2 o lng mc đ tác đng ca các nhân t tác đng đn cu trúc
vn ca các công ty c phn trên đa bàn tnh ng Nai 29
2.2.1 Thit k nghiên cu 29
2.2.1.1 Xây dng mô hình nghiên cu 29
2.2.1.2 Ngun s liu và phng pháp thu thp s liu 35
2.2.2 Kt qu nghiên cu 36
2.2.2.1 Thng kê mô t 36
2.2.2.2 Phân tích mi liên h gia các bin trong mô hình 37
2.2.2.3 Phân tích hi quy 38
2.2.3 ánh giá kt qu nghiên cu 44
2.2.4 im phát hin mi t kt qu nghiên cu 46
Kt lun chng 2 47
Chng 3: KHUYN NGH XÂY DNG CU TRÚC VN HP LÝ
CHO CÁC CÔNG TY C PHN TRÊN A BÀN TNH NG NAI
3.1 Nhng khuyn ngh t phía các doanh nghip 49
3.1.1 Các khuyn ngh t kt qu nghiên cu thc nghim 49
3.1.2 Chuyn đi c cu s dng vn, la chn ngun tài tr hp lý 49
3.1.3 Xây dng chin lc kinh doanh, chin lc tài chính hp lý 53
3.1.4 S dng vn hiu qu, tit kim 53
3.1.5 Thc hin đng b mt s gii pháp 55
iii
3.1.5.1 Gim vn nhà nc đi vi nhng DN có vn nhà nc cao 55
3.1.5.2 Gii pháp v qun tr, điu hành 55
3.2 Nhng gii pháp t các c quan qun lý nhà nc 56
3.2.1 n đnh s hot đng ca th trng chng khoán 56
3.2.2 Cng c, phát trin th trng tín dng 57
3.2.3 Phát trin th trng cho thuê tài chính 58
3.2.4 Mt s chính sách khác 59
Kt lun chng 3 60
KT LUN CHUNG
1. V kt qu nghiên cu 61
2. Hn ch ca nghiên cu 61
iv
DANH MC CÁC T VIT TT
BCTC
Báo cáo tài chính
CSH
Ch s hu
CP
C phn
CTV
Cu trúc vn
DN
Doanh nghip
LN
Li nhun
SXKD
Sn xut kinh doanh
TNDN
Thu nhp doanh nghip
v
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1: Các ch s v đòn by tài chính 19
Bng 2.2: Mt s ch tiêu tài chính bình quân ca các công ty CP giai đon
2006-2010 20
Bng 2.3: Kh nng thanh toán lãi vay 26
Bng 2.4: Nhn đnh mc đ ca các bin 35
Bng 2.5: Tóm tt mô t thng kê các bin tác đng đn cu trúc vn 36
Bng 2.6: Ma trn tng quan gia các bin 37
Bng 2.7 Kt qu hi quy t s tng n trên tng tài sn 38
Bng 2.8 ánh giá đ phù hp ca hàm hi quy TD 39
Bng 2.9 Kt qu kim đnh đ phù hp ca hàm hi quy TD 39
Bng 2.10 Kt qu hi quy t s n ngn hn trên tng tài sn 40
Bng 2.11 ánh giá đ phù hp ca hàm hi quy STD 41
Bng 2.12 Kt qu kim đnh đ phù hp ca hàm hi quy STD 41
Bng 2.13 Kt qu hi quy t s n dài hn trên tng tài sn 42
Bng 2.14 ánh giá đ phù hp ca hàm hi quy LTD 43
Bng 2.15 Kt qu kim đnh đ phù hp ca hàm hi quy LTD 43
Bng 2.16: Kt qu chiu hng và mc đ tác đng ca các bin 44
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
Hình 1.1: Chi phí s dng vn theo lý thuyt li nhun hot đng ròng 8
Hình 2.1: T sut n bình quân giai đon 2006-2010 21
Hình 2.2: C cu mt s khon n ngn hn 22
Hình 2.3: Tc đ tng n và vn CSH bình quân giai đon 2006-2010 23
Hình 2.4: Tc đ tng n và vn CSH bình quân ca tng DN G 2006-2010. 24
Hình 2.5: Xu hng tng trng ca n và t sut li nhun/vn CSH. 25
1
M U
1. S cn thit ca đ tài
Trc áp lc cnh tranh ngày càng khc lit thì vic la chn cu trúc
vn thích hp là mt trong nhng chin lc tài chính quan trng nhm nâng
cao giá tr doanh nghip. Tuy nhiên, nc ta hin nay đa phn các doanh
nghip vn cha coi trng đy đ công tác qun tr tài chính, trong đó vic la
chn ngun vn ca mt b phn không nh các doanh nghip cha đc
hoch đnh bi các b phn chuyên môn v tài chính mà ch yu đc hình
thành theo ý mun ch quan hoc kinh nghim điu hành ca các nhà qun tr.
Trong bi cnh kinh t th gii có nhiu thay đi, khng hong tài chính
t cui nm 2007 và khng hong n công châu Âu đang gây tác đng xu
đn kinh t th gii và nhng s thay đi này s có tác đng ti vic la chn
cu trúc vn đi vi các doanh nghip.
i vi tnh ng Nai, đ thc hin ch trng tái cu trúc doanh
nghip theo ch trng ca Chính ph, trong đó trng tâm là tái cu trúc các
công ty c phn thì vic tìm hiu các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca
các công ty c phn trên đa bàn tnh s góp phn đnh hng hot đng tái
cu trúc doanh nghip. Thông qua kt qu nghiên cu có th xem xét mc đ
nh hng ca các quyt đnh liên quan đn cu trúc vn ca doanh nghip, t
đó đnh hng các nhà qun tr doanh nghip trong vic la chn cho doanh
nghip mt cu trúc vn phù hp.
T nhng lý do nh trên tác gi chn đ tài “Các nhân t tác đng đn
cu trúc vn ca các công ty c phn trên đa bàn tnh ng Nai” làm đ
tài nghiên cu lun vn thc s ca mình.
2
2. Mc tiêu, đi tng nghiên cu
¬ Mc tiêu nghiên cu:
- Thc trng cu trúc vn và nhng nhân t nh hng đn cu trúc
vn ca các công ty c phn trên đa bàn tnh ng Nai.
- Khuyn ngh mt s gii pháp mang tính đnh hng trong vic xây
dng cu trúc vn hp lý cho các công ty c phn trên đa bàn tnh ng Nai.
¬ i tng nghiên cu: Nghiên cu các công ty c phn có vn nhà
nc trên đa bàn tnh ng Nai.
3. Phng pháp và phm vi nghiên cu
Phng pháp nghiên cu: Bên cnh phng pháp thng kê, phân tích,
đ tài nghiên cu đnh lng da trên phng pháp thng kê mô t, phân tích
tng quan, phân tích hi quy thông qua x lý s liu bng phn mm SPSS
và Microsoft Excel.
4. Phm vi nghiên cu:
Nghiên cu s dng s liu ca 21 công ty c phn có vn nhà nc
trên đa bàn tnh ng Nai trong giai đon 2006-2010.
5. B cc ca lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, ni dung chính ca lun vn bao gm 3
chng, c th:
Chng 1: Tng lun các lý thuyt v cu trúc vn
Chng 2: Các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các công ty c
phn trên đa bàn tnh ng Nai
Chng 3: Khuyn ngh xây dng cu trúc vn hp lý đi vi các công
ty c phn trên đa bàn tnh ng Nai
3
Chng 1: TNG LUN CÁC LÝ THUYT V CU TRÚC VN
1.1 Các tranh lun và bng chng thc nghim v cu trúc vn
1.1.1 Tóm lc mt s lý thuyt v cu trúc vn
1.1.2.1 Lý thuyt ca MM v cu trúc vn
Franco Modigliani và Merton Miller (MM) MM cho rng chính sách c
tc không quan trng trong các th trng vn hoàn ho và các quyt đnh tài
tr cng không to thành vn đ trong các th trng hoàn ho. Theo “nh đ
I” rt ni ting ca hai ông, “mt doanh nghip không th thay đi tng giá tr
các chng khoán ca mình bng cách phân chia các dòng tin thành các dòng
khác nhau: giá tr ca doanh nghip đc xác đnh bng tài sn thc, ch
không phi bng các chng khoán mà doanh nghip phát hành. Vy cu trúc
vn không liên quan đn giá tr ca doanh nghip khi các quyt đnh đu t
ca doanh nghip đnh sn.
Th trng vn hoàn ho đc MM gi đnh da theo mt s điu kin sau:
- Không có các chi phí giao dch khi mua bán chng khoán.
- Có đ s ngi mua và ngi bán trong th trng, vì vy không có
mt nhà đu t riêng l nào có nh hng ln đi vi giá c chng khoán.
- Có sn thông tin liên quan cho tt c các nhà đu t và không mt tin.
- Tt c các nhà đu t có th vay hay cho vay vi cùng lãi sut.
- Tt c các nhà đu t đu hp lý và có k vng đng nht v li nhun
ca mt doanh nghip.
- Các doanh nghip hot đng di các điu kin tng t s có cùng
mc đ ri ro kinh doanh.
- Không có thu thu nhp.
Nu th trng vn là hoàn ho, MM lp lun rng, các doanh nghip có
nguy c kinh doanh ging nhau và tin lãi mong đi hàng nm ging nhau
phi có tng giá tr ging nhau bt chp cu trúc vn, bi vì giá tr ca mt
4
doanh nghip phi ph thuc vào giá tr hin ti ca các hot đng ca nó,
không phi da trên cách thc cp vn.
tng thêm tính thuyt phc, MM đa ra lp lun mua bán song hành
đ h tr cho lý thuyt ca mình. Nu hai doanh nghip có cùng ri ro kinh
doanh, nhng mt trong hai doanh nghip đó có giá tr ln hn nh vào s
dng n thì các nhà đu t s bán c phiu ca doanh nghip vay n có giá
cao hn, đng thi vay đ mua c phiu ca doanh nghip không n và đu t
s tin còn d vào ni khác đ kim li. Quá trình mua bán này din ra nhanh
đn ni giá c phiu ca hai doanh nghip ngang bng nhau. Vì vy, MM kt
lun rng giá tr th trng ca mt doanh nghip đc lp vi cu trúc vn
ca doanh nghip đó trong các th trng vn hoàn ho không có thu thu
nhp doanh nghip.
Lý thuyt MM tip tc đc hai ông nghiên cu trong môi trng có
thu thu nhp doanh nghip. MM cho rng, trong môi trng có thu thu nhp
doanh nghip, giá tr ca doanh nghip gia tng t l thun vi s gia tng n
vì lãi vay là mt khon chi phí đc khu tr trong khi c tc và li nhun gi
li thì không.
Vi doanh nghip s dng đòn by tài chính thì khon mà doanh nghip
tit kim đc t tm chn thu góp phn gia tng giá tr doanh nghip. Cùng
vi vic gia tng giá tr ca doanh nghip bng tm chn thu thì chi phí kit
qu tài chính cng xut hin làm gim giá tr doanh nghip.
Chi phí kit qu tài chính s đc bù tr vào hin giá ca tm chn thu
nên tm chn thu có giá tr cho nhng doanh nghip có kh nng sinh li
vng chc đ chi tr các khon vay và có trin vng phát trin trong tng lai.
Nh vy, vi thu TNDN, MM cho rng s dng n s làm gia tng giá tr ca
mt doanh nghip.
5
1.1.2.2 Lý thuyt đánh đi
Lý thuyt đánh đi nhm mc đích gii thích vì sao các doanh nghip
thng đc tài tr mt phn bng n vay, mt phn bng vn c phn. Mt
lý do ln khin các doanh nghip không th tài tr hoàn toàn bng n vay là vì
bên cnh s hin hu li ích tm chn thu t n, vic s dng tài tr bng n
cng phát sinh nhiu chi phí, đin hình nht là các chi phí kit qu tài chính
bao gm c chi phí trc tip ln chi phí gián tip ca vic phá sn có nguyên
nhân t n.
Vi mi phn trm t l n tng thêm, trong khi li ích tm chn thu gia
tng thì chi phí kit qu tài chính cng gia tng. S đn mt lúc nào đó, khi mà
vi mi t l n tng thêm, hin giá li ích t tm chn thu không cao hn
hin giá chi phí kit qu tài chính thì vic vay n không còn mang li li ích
cho doanh nghip. Chính vì điu này, các công ty luôn tìm cách ti u hóa tng
giá tr doanh nghip da trên nguyên tc cân bng này đ xác đnh nên la chn
bao nhiêu n và bao nhiêu vn c phn trong CTV ca mình.
im xác đnh CTV ti u là ti đó vi mi lng n tng thêm thì
PV(tm chn thu)= PV(chi phí kit qu tài chính).
1.1.2.3 Lý thuyt trt t phân hng
Thuyt trt t phân hng th trng đc nghiên cu khi đu bi
Myers và Majluf (1984) d đoán không có c cu n trên vn c phn mc
tiêu rõ ràng.
Lý thuyt trt t phân hng bt đu vi thông tin bt cân xng – mt gi
thuyt rng ban qun tr bit v các tim nng, ri ro và các giá tr ca doanh
nghip nhiu hn các nhà đu t bên ngoài. Thông tin bt cân xng tác đng
đn la chn gia tài tr ni b và tài tr t bên ngoài, và gia phát hành mi
chng khoán n và chng khoán vn c phn. iu này đa ti mt trt t
phân hng, theo đó th t phân hng ca tài tr doanh nghip nh sau:
6
- Tài tr bng vn ni b, ch yu là li nhun tái đu t;
- iu chnh tng ng các t l chi tr c tc mc tiêu theo các c hi
đu t, tránh vic thay đi đt xut trong c tc;
- iu chnh dòng tin lch hot, nu dòng tin phát sinh ni b ln hn
các chi tiêu vn doanh nghip có th thanh toán ht n hay đu t vào chng
khoán th trng và ngc li;
- Tài tr t bên ngoài bt đu t n, ri đn chng khoán lai ghép (trái
phiu chuyn đi), sau cùng là phát hành c phn thng.
Lý thuyt trt t phân hng nhn mnh đn giá tr ca tha thãi tài chính.
Khi các điu kin khác bng nhau, đng đu trt t phân hng tt hn là
cui. Các doanh nghip cui trt t phân hng và cn vn c phn bên
ngoài cui cùng có th vay quá nhiu n hoc b qua các c hi đu t tt vì
không th bán c phn vi giá hp lý.
Doanh nghip có thng d tài chính, đ có sn tin tài tr nhanh chóng
cho các đu t tt. Tha thi tài chính quý nht cho các doanh nghip có nhiu
c hi tng trng, có NPV dng. ó là lý do khác ca vic các doanh
nghip tng trng thng a thích các CTV bo th.
1.1.2.4 Lý thuyt v chi phí đi din
Trong qun tr tài chính, vn đ đi din luôn cha đng mâu thun tim
tàng v li ích gia trái ch, c đông và ngi qun lý doanh nghip. Chi phí
đi din là chi phí phát sinh mà ngi ch s hu doanh nghip phi gánh chu
khi có s tách bch gia quyn s hu và quyn qun lý.
Trong mt doanh nghip s phân đnh gia quyn s hu và quyn
qun lý là ht sc cn thit. Các c đông thì luôn mun ti đa hóa giá tr ca
doanh nghip, giá tr ca phn vn góp ca mình. Trong khi nhng nhà qun
lý luôn có c vng tìm kim s nhàn nhã, hoc mt phong cách sng xa hoa,
h có th tránh nhng quyt đnh không hp lòng ngi hay nhng quyt đnh
7
mo him, đy ri ro mc dù khi thành công s to nên mt ngun li khng
l cho các c đông. Jenshen và Meckling (1976) cho rng có hai dng mâu
thun v đi din: mâu thun gia c đông và nhà qun lý doanh nghip, mâu
thun gia c đông và ch n. Chính s mâu thun c bn này đã to nên chi
phí đi din. Có hai loi chi phí đi din t hai mu thun c bn trên:
Th nht, chi phí đi din ca vn c phn phát sinh t mâu thun gia
c đông và nhà qun lý doanh nghip do s tách bit gia quyn s hu và
quyn qun lý. gim thp mâu thun đi din, c đông chp nhn b ra chi
phí đi din, nh các khon chi đ giám sát hot đng (ví d nh hot đng
kim toán), chi phí đ cu trúc li t chc nhm hn ch các hành vi không
mong mun, và các chi phí c hi khi các c đông áp đt các gii hn cho ban
qun lý.
Th hai, chi phí đi din ca n phát sinh t mâu thun gia c đông và
ch n. C đông có th chim hu tài sn ca trái ch bng cách gia tng ri
ro đu t (Jensen và Meckling 1976). i vi nhng d án ri ro, ch n s
đòi hi mc lãi sut cao hn và xây dng các điu khon hn ch trong các
hp đng vay vn, nhng điu khon này cn tr hot đng ca các doanh
nghip mt vài khía cnh nào đó. Các ch n còn s dng các công c giám
sát các doanh nghip, đm bo rng các điu khon phi đc tuân th. Các
chi phí trong trng hp này đc chuyn sang c đông di hình thc các
khon chi phí n vay cao hn.
Tóm li, Jenshen và Meckling (1976) cho rng mt cu trúc vn ti u
có th đt đc bng vic cân đi gia chi phí đi din vi li ích do s dng
n, chi phí đi din làm gim li ích do s dng n đ tài tr.
1.1.2.5 Lý thuyt li nhun hot đng ròng
Da vào gi đnh doanh nghip hot đng trong điu kin không có thu,
li nhun ca doanh nghip có tc đ tng trng bng không, doanh nghip
8
chi toàn b li nhun cho ch s hu và th trng là hoàn ho. Lý thuyt li
nhun hot đng ròng cho rng chi phí s dng vn bình quân và giá tr doanh
nghip vn không đi khi t s đòn by tài chính thay đi.
Nh vy, khi doanh nghip gia tng s dng n hay tng t s đòn by
tài chính thì t sut li nhun dành cho ch s hu tng lên trong khi t sut
li nhun nói chung và t sut li nhun dành cho ch n không thay đi. Vì
t sut li nhun nói chung không đi nên giá tr ca doanh nghip có th xem
nh không b nh hng bi s thay đi cu trúc vn.
Hình 1.1: Chi phí s dng vn theo lý thuyt li nhun hot đng ròng
Chi phí s dng vn
Chi phí s dng vn CSH
WACC
Chi phí s dng n
H s n
1.1.2.6 Lý thuyt cu trúc vn ti u
Cu trúc vn ti u là hn hp n dài hn, c phn u đãi, và vn c
phn thng cho phép ti thiu hóa chi phí s dng vn bình quân ca doanh
nghip. Vi cu trúc vn có chi phí s dng vn bình quân đc ti thiu hóa,
tng giá tr các chng khoán ca doanh nghip đc ti đa hóa. Do đó, cu
trúc vn có chi phí s dng vn ti thiu đc gi là cu trúc vn ti u.
Da vào nh hng ca yu t tit kim thu, lý thuyt cu trúc vn ti
u cho rng cu trúc cu vn có tác đng đn chi phí s dng vn và giá tr
doanh nghip. Nói khác đi là có mt đim ti u, đó chi phí s dng vn
bình quân ca doanh nghip là nh nht và giá tr doanh nghip là ln nht.
9
Theo cách tip cn này, doanh nghip trc tiên có th h thp chi phí s dng
vn thông qua vic gia tng s dng n bi vì chi phí s dng n thp hn do
có khon tit kim thu. Tuy nhiên khi t s n gia tng thì ri ro cng gia
tng, do đó nhà đu t s gia tng li nhun đòi hi, đn mt lúc nào đó thì li
ích ca vic tit kim thu không bù đp cho vic gia tng ca chi phí s dng
vn bình quân khin cho li ích ca vic s dng n không còn na.
Lý thuyt này đã cho thy doanh nghip có th gia tng giá tr bng
cách s dng t s đòn by tài chính phù hp đ có mt cu trúc vn ti u.
ng thi, đa ra mt s nhân t nh hng khi hoch đnh chính sách cu
trúc vn: ri ro doanh nghip, thu thu nhp doanh nghip, s ch đng v tài
chính, phong cách và thái đ ca ban qun lý doanh nghip.
1.1.2 Mt s tranh lun đi vi các lý thuyt v cu trúc vn
- Lý thuyt ca MM v cu trúc vn doanh nghip
Các gi đnh ca MM đa ra v th trng hoàn ho đu rt lý tng,
tuy nhiên trên thc t không có bt k mt gi đnh nào ca lý thuyt có th
đt đc. Các nhân t thu TNDN, thu thu nhp cá nhân, cng nh s bt cân
xng v thông tin đu tn ti, chi phí lãi vay thì thng tng khi s dng n
ngày càng tng lên, li nhun sau thu và lãi vay gim vi nhng mc đ s
dng n khác nhau và kh nng phá sn gia tng khi doanh nghip tng s
dng các khon n đ tài tr. Mc dù các gi thuyt trên đu không tn ti trên
thc t nhng MM đã ch ra nhng đu mi v tính liên quan ca cu trúc vn
đi vi giá tr mt doanh nghip.
- Lý thuyt đánh đi cu trúc vn
Lý thuyt đánh đi gii thích đc vic các doanh nghip có tài sn hu
hình an toàn và nhiu li nhun chu thu có xu hng s dng t l n cao
trong c cu ngun vn đ đc hng khu tr thu. Lý thuyt đánh đi
CTV đã gii thích đc các khác bit trong CTV gia nhiu ngành nhng
không th gii thích đc ti sao các doanh nghip sinh li nht trong cùng
ngành thng có CTV bo th nht (vay ít nht). Theo lý thuyt đánh đi,
10
doanh nghip sinh li cao có kh nng vay n cao và khuyn khích mnh m
ca thu thu nhp doanh nghip đ s dng kh nng này.
- Lý thuyt trt t phân hng
Thông tin bt cân xng có th gii thích s vt tri ca tài tr n so
vi phát hành c phn thng trên thc t. Phát hành n thì thng xuyên
trong khi phát hành c phn thng thì him hn. a s tài tr t bên ngoài là
do n, phát hành c phn.
Lý thuyt trt t phân hng gii thích ti sao các doanh nghip có kh
nng sinh li thng vay ít hn – không phi vì h có t n mc tiêu thp mà vì
h không cn tin bên ngoài. Các doanh nghip có kh nng sinh li ít hn thì
phát hành n vì h không có các ngun vn ni b đ cho chng trình đu t
vn vì tài tr n đng đu trong trt t phân hng ca tài tr t bên ngoài.
Lý thuyt này gii thích mi tng quan nghch trong ngành gia kh
nng sinh li và đòn by tài chính. L thng các doanh nghip thng đu t
theo mc tng trng ca ngành. Nh vy, các t l đu t s tng t nhau
trong cùng mt ngành. Vi các t l chi tr c tc cho sn và không th linh
hot đc thì các doanh nghip sinh li ít nht s có ít ngun vn ni b hn
và s phi đi vay mn thêm.
Có v nh trt t phân hng d báo các thay đi trong t l n ca nhiu
doanh nghip phát trin bão hòa. Các t l n ca các doanh nghip ngày càng
tng khi các doanh nghip có thâm ht tài chính và gim khi có thng d tài
chính. Nu thông tin bt cân xng làm cho vic phát hành hay thu hi c phn
thng chính yu tr nên him hoi, hành vi này hu nh không th tránh khi.
Trt t phân hng kém thành công hn trong vic gii thích các khác
bit trong t l n gia các ngành. Thí d, các t l n có xu hng thp trong
các ngành công ngh cao, ngay c khi vn bên ngoài rt ln. Cng có các
ngành thành đt, n đnh- nh ngành đin công ích chng hn, dòng tin d
tha không dùng đ chi tr n. Thay vào đó, các t l chi tr c tc cao đã đa
dòng tin tr li cho các nhà đu t.
11
- Lý thuyt li nhun hot đng ròng:
Khi DN gia tng s dng n hay tng t s đòn by tài chính thì t sut
sinh li dành cho CSH tng lên, trong khi t sut li nhun nói chung và t
sut li nhun dành cho ch n không đi. Vì t sut sinh li nói chung không
đi nên giá tr doanh nghip có th xem nh không b nh hng bi s thay
đi cu trúc vn.
Nhc đim ca lý thuyt này ngoài nhng gi đnh thiu thc t (th
trng hoàn ho, không có thu …), còn có mt nhc đim quan trng khác là
gi đnh lãi sut tin vay không đi khi cu trúc vn thay đi. Trong thc t, khi
n tng c ch n ln ch s hu đu cm thy mc đ ri ro gia tng nên h s
yêu cu giá phi tr cho khon tin vay tng dn theo mc đ ri ro gia tng.
- Lý thuyt cu trúc vn ti u
Mt cu trúc vn ch có th ti u trong mt giai đon nào đó, mt thi
đim nào đó tng ng vi t trng v n và c phn thích hp. Do đó mi
giai đon khác nhau thì cu trúc vn ti u khác nhau và không có mô hình
cu trúc vn ti u cho mi doanh nghip. Hn ch ca lý thuyt cu trúc vn
ti u là ch mi đa ra khái nim ch cha ch rõ làm th nào đ xác đnh
mt cu trúc vn ti u.
1.2 Mô hình nghiên cu thc nghim v cu trúc vn Trung Quc.
Nghiên cu này đc thc hin bi Samuel G.H.Huang and Frank M.
Song (tháng 8/2002), phân tích các nhân t tác đng đn CTV ca các doanh
nghip Trung Quc. Nghiên cu này s dng c s d liu t th trng
chng khoán và các d liu k toán ca 799 công ty Trung Quc đc lit
k t nm 1994 - 2000.
1.2.1 Các bin s dng trong nghiên cu
Mô hình nghiên cu da trên mô hình hi quy tuyn tính bao gm:
¬ Bin ph thuc: gm các bin là tng n/tng tài sn, n tín dng dài
hn/(n tín dng dài hn + vn CSH) và n tín dng/(n tín dng + vn CSH),
các giá tr này đc đo lng theo giá tr s sách và theo giá tr th trng.
12
¬ Bin đc lp: 8 bin đc lp nh kh nng sinh li, tài sn hu hình,
thu, qui mô công ty, tm chn thu phi n, kh nng tng trng, ri ro, t l
s hu ca các t chc, c th:
- Kh nng sinh li
Mc dù nhiu nghiên cu đã đc thc hin k t khi có lý thuyt ca
Modigliani và Miller (1958), không có d đoán chc chn nào đ có th tìm ra
đc mi liên h gia li nhun và đòn by tài chính. Mt s nhà kinh t cho
thy rng các công ty có li nhun nên vay nhiu hn, mt khác vic vay nhiu
hn còn giúp h gim gánh nng t thu doanh nghip. Tuy nhiên, lý thuyt v
trt t phân hng cho rng các công ty s dùng u tiên s dng “li nhun đ
li” đu tiên và sau đó là chuyn sang trái phiu và phát hành c phn mi.
Trong trng hp này, các công ty có li nhun có xu hng vay ít hn.
Lý thuyt v chi phí đi din cng cho mt d đoán ngc li. Jensen
và Williams (1988) cho rng n là phng thc có tính nguyên tc đ đm bo
các nhà qun lý thanh toán li nhun hn là xây dng đ ch riêng cho h. i
vi các doanh nghip có dòng tin t do hay kh nng sinh li cao, n nhiu
s hn ch tính tùy tin ca ban qun lý. Mt khác, Chang (1999) cho thy
rng tho thun ti u gia ni b công ty và các nhà đu t bên ngoài có th
đc din gii theo kiu nh là mt s kt hp gia n và vn ch s hu và
các công ty có li nhun có xu hng ít vay hn.
Trái ngc vi nhng nghiên cu mang tính lý thuyt, hu ht các
nghiên cu thc nghim cho thy rng đòn by tài chính có nh hng tiêu
cc đn li nhun. Friend and Lang (1988), và Titman và Wessels (1988) tìm
ra nhng bng chng nh th t các công ty ca M. Kester (1986) tìm thy
đòn by tài chính nh hng tiêu cc c M và Nht Bn. Nghiên cu gn
đây bng cách s dng các s liu quc t cng xác nhn phát hin này (Rajan
và Zingales (1995), và Wald (1999) nghiên cu các nc đã phát trin,
Wiwattanakantang (1999) và Booth et al (2001) nghiên cu các nc đang
phát trin.). Long và Maltiz (1985) tìm thy đòn by tài chính có mi liên h
13
tích cc ti li nhun, nhng mi quan h không có ý ngha thng kê. Wald
(1999) thm chí còn tuyên b rng "li nhun có nh hng ln nht đi vi
t l n/tng tài sn".
- Tài sn hu hình
Da trên mi quan h gia tài sn hu hình và cu trúc vn, các lý thuyt
dn ra rng tài sn hu hình liên quan tích cc đn đòn by tài chính. Trong các
nghiên cu ca h v chi phí hành chính, quyn s hu và cu trúc vn, Jensen
và Meckling (1976) cho rng chi phí đi din ca các khon n tn ti khi mt
doanh nghip chuyn khon đu t có ri ro sau khi tng n, và chuyn li ích
t trái ch sang c đông. Nu tài sn hu hình ca mt doanh nghip càng cao,
nhng tài sn này có th s dng làm tài sn th chp, gim ri ro gánh chu các
chi phí đi din ca trái ch. Nu tài sn hu hình ca mt công ty có giá tr
ln, thì các tài sn này có th đc s dng làm tài sn th chp, gim ri ro
gánh chu các chi phí đi din ca trái ch. Ngoài ra, giá tr tài sn hu hình s
cao hn so vi giá tr tài sn vô hình trong trng hp công ty phá sn.
Williamson (1988) và Harris và Raviv (1990) kt lun rng đòn by tài chính
nên thúc đy tng tính thanh khon và c các nghiên cu cng thng nht quan
đim đòn by tài chính phi tng quang cùng chiu vi tài sn hu hình.
Nghiên cu thc nghim xác nhn các d đoán mang tính lý thuyt bao
gm Marsh (1982), Long và Malitz (1985), Friend and Lang (1988), Rajan và
Zingales (1995), và Wald (1999). Trong nghiên cu này, tài sn hu hình
đc tính là tài sn c đnh trên tng tài sn.
- Thu
Tác đng ca thu đi vi cu trúc vn là ch đ chính ca nghiên cu
tiên phong ca Modigliani và Miller (1958). Hu nh tt c các nhà nghiên
cu tin rng tác đng ca thu rt quan trng đi vi cu trúc vn ca doanh
nghip. Các doanh nghip vi thu sut cao hn s s dng nhiu n đ đt li
ích t tm chn thu.
14
- Quy mô doanh nghip
Nhiu nghiên cu cho thy có mt mi quan h tích cc gia đòn by
tài chính và quy mô doanh nghip. Marsh (1982) cho rng các doanh nghip
ln thng s dng n dài hn nhiu hn trong khi các doanh nghip nh s
dng ch yu n ngn hn. Các doanh nghip ln có th tn dng li th quy
mô s ln trong vic tng n vay dài hn, và có th có sc đàm phán cao hn
so vi các đnh ch tài chính. Ngoài ra, các doanh nghip ln thng đa dng
hóa lnh vc hot đng và có dòng tin n đnh hn, kh nng phá sn cng bé
hn so vi các doanh nghip nh. Mi quan h này cng đc gii thích bi
s bt cân xng v thông tin. Theo đó, khi doanh nghip có quy mô càng nh,
s bt cân xng v thông tin càng ln. Do vy, các doanh nghip nh khó có
điu kin đ tip cn các khon tín dng. Fama và Jensen (1983) cho rng các
công ty ln hn có xu hng công b thông tin nhiu hn so vi nhng công
ty nh hn. Rajan và Zingales (1995) lp lun rng các công ty ln hn có xu
hng công b thông tin cho các nhà đu t bên ngoài hn so vi nhng cty
nh hn. S bt cân xng thông tin ít hn vi các doanh nghip ln làm các
doanh nghip này có khuynh hng s dng vn c phn nhiu hn các khon
n và do vy đòn by n s thp. Các công ty ln hn thng cng đa dng
hn và có dòng tin n đnh hn, kh nng phá sn cho các công ty ln là nh
hn so vi nhng công ty nh hn. C hai đim trên cho thy quy mô công ty
có liên quan tích cc vi đòn by tài chính. Ngoài ra, nhiu nghiên cu lý
thuyt bao gm Harris và Raviv (1990), Stulz (1990), Noe (1988), Narayanan
(1988), và Poitevin (1989), cho rng đòn by tài chính tng giá tr ca công ty.
- Tm chn thu phi n
Vic khu tr thu đi vi khu hao và các khon tín dng thu đu t
đc gi là lá chn thu không n (NTDS). Khi tm chn thu này càng cao,
dòng tin ròng v t li nhun kinh doanh đi vi c đông càng ln.
15
DeAngelo và Masulis (1980) cho rng tm chn thu này là khon thay th
cho tm chn thu khi s dng n vay. Kt qu là nhng doanh nghip có chi
phí khu hao cao trong dòng tin d toán s s dng ít n trong cu trúc vn.
Nghiên cu thc nghim xác nhn d đoán ca h. Bradley et al. (1984) s
dng các khon phí khu hao hàng nm và các khon tín dng thu đu t chia
cho tng thu nhp hàng nm trc khi khu hao, lãi sut, và các loi thu đ
đo NTDS. H nhn thy đòn by tài chính tích có quan h cùng chiu vi
NTDS. Tuy nhiên, NTDS liên quan nhiu ti tài sn hu hình và h mong đi
vào tài sn hu hình nh trong các nghiên cu ca h, mà cng đc d đoán
s nh hng đn đòn by tài chính ca các công ty.
- C hi tng trng
Myers (1977) cho rng các doanh nghip tng trng cao có nhiu la
chn hn đ đu t trong tng lai hn là các doanh nghip tng trng thp.
Do vy, các doanh nghip s dng n nhiu tht s mong mun b qua các c
hi đu t có kh nng sinh li vì nhng khon đu t nh vy s chuyn li
ích t c đông sang trái ch. Kt qu là các doanh nghip có c hi tng
trng cao s ít s dng n.
Nu các công ty có tc đ tng trng cao cn thêm tài tr vn ch s
hu đ thc hin các mong mun nh th trong tng lai, thì mt công ty vi
kh nng vay n tt có th t b c hi này bi vì mt khon đu t hiu qu
nh th s chuyn giao tài sn t c đông đn ch n. Vì vy, các công ty có c
hi tng trng cao không th phát hành n đu tiên và đòn by tài chính đc
d kin s tác đng tiêu cc đn c hi tng trng. Jensen và Meckling (1976)
cng cho thy s gia tng đòn by tài chính vi tình trng thiu c hi phát trin.
Nghiên cu thc nghim ch yu h tr d đoán lý thuyt, Kester (1986)
ch là mt ngoi l. Nhng phát hin ca Kim và Sorensen (1986), Smith và
Watts (1992), Wald (1999), Rajan và Zingales (1955), và Booth et al. (2001)
16
là phù hp vi lý thuyt trên. Wald (1999) s dng trung bình nm nm ca
tng trng doanh s bán hàng. Titman và Wessels (1988) s dng tng vn
đu t theo t l tng tài sn cng nh nghiên cu và phát trin theo t l ca
doanh s bán hàng đi vi c hi tng trng. R and Z (1995) ng dng lý
thuyt ca Tobin’s Q and Booth et al. (2001) s dng t l giá tr s sách ca
vn ch s hu đ đo c hi tng trng.
- Ri ro kinh doanh
Ri ro kinh doanh là ri ro tim n trong hot đng kinh doanh ca
doanh nghip khi không quan tâm đn s dng n. Ri ro kinh doanh gn lin
vi nhng thay đi v thu nhp mà s thay đi này có ngun gc t nhng
thay đi ca doanh thu và giá c các yu t đu vào ca doanh nghip nh giá
nguyên vt liu, chi phí nng lng và chi phí tin lng.
Theo ni dung chi phí kit qu tài chính, doanh nghip có ri ro kinh
doanh cao s có kh nng kit qu tài chính cao hn, vì s dao đng cao ca
thu nhp hot đng, do vy các doanh nghip phi cân nhc gia li ích tm
chn thu vi chi phí phá sn.
- T l s hu ca các t chc
Lý thuyt v chi phí đi din (Jensen và Meckling (1976), Jensen (1986)
vv) cho thy rng cu trúc ti u ca đòn by tài chính và quyn s hu có th
đc s dng đ gim thiu tng chi phí đi din. H đa ra hai loi xung đt
li ích: các cuc xung đt gia các c đông và nhà qun lý, và các cuc xung
đt gia các c đông và ch n. Vì vy, nó đc mong đi rng có mt s mi
tng quan gia cu trúc quyn s hu (bao gm c quyn s hu qun lý) và
đòn by tài chính. V mt lý thuyt, Leland và Pyle (1977) lp lun rng đòn
by tài chính tng quan cùng chiu vi mc đ quyn s hu c phn qun
lý. Tuy nhiên, nghiên cu thc nghim cho các kt qu khác nhau: ví d,
Berger, Ofek and Yermack(1997) xác nhn nh vy tng quan cùng chiu,
17
trong khi Friend và Lang (1988) cho kt qu ngc li. Mc dù c cu s hu
đc cho là có tác đng đn cu trúc vn, có v nh không có s d đoán rõ
ràng v mi quan h gia c cu s hu và đòn by tài chính.
1.2.2 Kt qu nghiên cu
Nhìn chung cu trúc vn ca các công ty Trung Quc da phn ln vào
n ngn hn, t l n ngn hn bình quân gp 2,4 ln so vi n dài hn và các
công ty duy trì t l n/tng tài sn mc 46,24% cho thy các doanh nghip
t ch đc ngun vn.
Kt qu nghiên cu thc nghim v các nhân t tác đng đn CTV ca
các doanh nghip Trung Quc ca Samuel G.H.Huang and Frank M. Song cho
thy rng quy mô công ty, ri ro kinh doanh, tài sn hu hình, t l s hu ca
các t chc có tác đng cùng chiu vi đòn by tài chính và t sut sinh li và
tm chn thu phi n tác đng ngc chiu vi đòn by tài chính.
Các công ty Trung Quc thích tài tr bng n hn là vn ch s hu.
Tt c các công ty Trung Quc bao gm c niêm yt và cha niêm yt, dng
nh ph thuc rt nhiu vào n hn là phát hành c phiu mi. Vn huy đng
t phát hành c phiu ch chim 6,5% so vi vn t các khon vay ngân hàng
và phát hành trái phiu.
T l s hu ca các t chc có tác đng đn cu trúc vn ca doanh
nghip Trung Quc. Nghiên cu này dn chng rng mi quan h tích cc
gia t l s hu ca các t chc và đòn by tài chính. Các c đông kim soát
ca các công ty Trung Quc niêm yt thng là nhà nc hoc các t chc, h
thích vn ch s hu hn là vay n. Tuy nhiên, nghiên cu này không tìm
thy mi tng quan có ý ngha gia c phn qun lý (giám đc, giám sát và
qun lý hàng đu) và đòn by tài chính. ây có l là bi vì c phn qun lý
chim t l quá thp ch có 0,017%.
Các công ty Trung Quc có xu hng s dng n ít, trong đó ch yu s
dng n ngn hn. Các công ty Trung Quc có t l n dài hn thp do thc t
18
rng th trng trái phiu Trung Quc vn còn trong giai đon s khai. Ngun
huy đng ch yu t các ngân hàng, thm chí đây là ngun duy nht ca n t
bên ngoài. Kt qu các công ty phi da vào vn ch s hu tài chính và tín
dng thng mi. có th cung cp các ngun tài tr nhiu hn là lý do đ
Trung Quc mong mun đy nhanh s phát trin ca th trng trái phiu.
Vi đc đim c bn là nn kinh t vn đang chuyn đi t nn kinh t
ch huy sang nn kinh t th trng và nhà nc vn là c đông s hu hu ht
các công ty niêm yt, th trng trái phiu Trung Quc trong giai đon này
còn s khai, cha phát trin nên ngun vn dài hn huy đng ch yu t
ngun vay n, nhng đc đim này cng phù hp vi bi ca nc ta hin nay
nói chung và ti tnh ng Nai nói riêng. Vì vy, kt qu nghiên cu ca tác
gi Samuel G.H.Huang and Frank M. Song s có ý ngha tham kho khi s
dng đ tìm hiu v nh hng đi vi cu trúc vn ca các công ty c phn
tnh ng Nai.
Kt lun chng 1
Nhng ni dung trình bày chng này tp trung ch yu mt s lý
thuyt c bn v cu trúc vn và mt s tranh lun v nhng tn ti các tác gi
v các lý thuyt cu trúc vn.
Bên cnh đó, thông qua nghiên cu thc nghim v các nhân t nh
hng đn cu trúc vn Trung Quc ca Samuel G.H.Huang and Frank M.
Song cho thy s tác đng ca mt s nhân t đn cu trúc vn ca các
doanh nghip Trung Quc nh kh nng sinh li, tài sn hu hình, thu, qui
mô công ty, tm chn thu phi n, kh nng tng trng, ri ro, t l s hu
ca các t chc.
T nhng lý thuyt v cu trúc vn và kt qu nghiên cu thc nghim
trên là c s đ tác gi nghiên cu v các nhân t tác đng đn cu trúc vn
ca các công ty c phn trên đa bàn tnh ng Nai.