Sử dụng công cụ phái sinh nhằm xây dựng Sàn giao sau lúa gạo tại Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM






NGUYN TÔN DIM NHÃ







LUN VN THC S KINH T









TP.H CHÍ MINH - NM 2012

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM




NGUYN TÔN DIM NHÃ



CHUYÊN NGÀNH: KINH T TÀI CHÍNH- NGÂN HÀNG
Mã s: 60.31.12

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS. BÙI KIM YN




TP.H CHÍ MINH - NM 2012


LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “S DNG CÔNG C PHÁI SINH NHM XÂY
DNG SÀN GIAO SAU LÚA GO TI VIT NAM” là công trình nghiên cu khoa

hc ca riêng tôi. Các phân tích, s liu và kt qu nêu trong lun vn là hoàn toàn trung
thc và có ngun gc rõ ràng.

Thành ph H Chí Minh, tháng 05 nm 2012



NGUYN TÔN DIM NHÃ
Hc viên cao hc khóa 19
Chuyên ngành: Kinh t Tài chính – Ngân hàng


MC LC

TRANG

TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V
PHN M BÀI 1
CHNG I: NHNG LÝ LUN C BN V TH TRNG GIAO SAU LÚA GO 3
1.1. Tng quan v th trng giao sau 3
1.1.1. Khái nim 3
1.1.2. Lch s hình thành và phát trin 3
1.1.3. Cu trúc th trng giao sau 6
1.1.4. C ch ca giao dch giao sau 8
1.1.5. Hàng hóa trong th trng giao sau 13
1.2. Hp đng giao sau lúa go 14

1.2.1. Khái nim 14
1.2.2. c đim hp đng giao sau lúa go 15
1.2.3. Mc đích hp đng giao sau lúa go 18
1.2.4. Phân bit hp đng giao sau vi hp đng k hn lúa go 19
1.3. nh giá giao sau 22
1.3.1. c tính ca giá giao sau 22
1.3.2. Giá giao sau v lúa go 23
1.3.3. Chi phí thc hin 24
1.4. Vai trò ca th trng giao sau lúa go 25
1.4.1. Th trng giao sau lúa go góp phn giúp nhà nc qun lý nn kinh t 25
1.4.2. Th trng giao sau lúa go mang li nhiu li ích cho nn kinh t 26
1.5. Mt s th trng giao sau lúa go trên th gii và bài hc kinh nghim cho Vit
Nam 27
1.5.1. Mt s th trng giao sau lúa go trên th gii 27
1.5.2. Bài hc kinh nghim cho Vit Nam 29
Kt lun chng I 31
CHNG II: THC TRNG V TÌNH HÌNH SN XUT, TIÊU TH LÚA GO VÀ
TH TRNG GIAO SAU NÔNG SN TI VIT NAM 32
2.1 Th mnh ca ngành sn xut lúa go ti Vit Nam 32
2.2 Tình hình sn xut và tiêu th lúa go 33
2.2.1. Din tích và sn lng gieo trng 33
2.2.2. Các kênh tiêu th và phân phi lúa go 38
2.2.3. Giá thành và li nhun trong sn sut lúa go 38
2.2.4. Tình hình xut khu lúa go và bin đng giá trong thi gian qua 39
2.2.5. Nhng thách thc trong vic sn xut và tiêu th lúa go 43
2.3 Thc trng th trng giao sau mt s mt hàng nông sn ti Vit Nam 45
2.3.1. Th trng giao sau cà phê 46


2.3.2. Mt s mt hàng nông sn khác 54

2.3.3. Tình hình giao dch 54
2.4 ánh giá thc trng th trng giao sau nông sn ti Vit Nam 56
2.4.1. Li ích ca các thành viên khi tham gia th trng 56
2.4.2. Khó khn ca th trng giao sau hin nay 56
2.4.3. Nguyên nhân th trng giao sau cha phát trin ti Vit Nam 57
2.4.4. S cn thit ca vic phát trin th trng giao sau cho lúa go 59
Kt lun chung II 63
CHNG III: GII PHÁP NHM XÂY DNG SÀN GIAO SAU LÚA GO TI VIT
NAM 64
3.1 Quan đim, đnh hng chin lc phát trin th trng lúa go giao sau 64
3.2 Xây dng sàn giao sau lúa go ca Vit Nam 66
3.2.1 L trình phát trin 66
3.2.2 Mô hình S giao dch 67
3.2.3 i tng tham gia th trng giao sau 69
3.2.4 C ch hot đng 70
3.2.5 Hp đng giao sau lúa go 72
3.3 Các gii pháp phát trin th trng giao sau lúa go ti Vit Nam 73
3.3.1 Tng kh nng nhn thc v loi giao dch này 73
3.3.2 iu chnh quy mô sn xut, đm bo mc đ hiu qu ca th trng 75
3.3.3 Hoàn thin chính sách và khuôn kh pháp lý 77
Kt lun chung III 80
KT LUN 81
TÀI LIU THAM KHO




DANH MC CÁC CH VIT TT

CBOT: Hi đng thng mi Chicago

BSCL: ng bng sông Cu Long
BSH: ng bng sông Hng
IMM: Th trng giao dch tin t Quc t
L-TBXH: Lao đng, thng binh xã hi
NN&PTNT: Nông nhip và phát trin nông thôn
SGD: S giao dch
TTGS: Th trng giao sau
VFA: Hip hi lng thc Vit Nam


DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V
CÁC BNG BIU
Bng 1.1: Các hp đng giao sau hàng hóa nng đng nht và các S giao dch 13
Bng 1.2: Các hp đng giao sau v tài chính nng đng  M và các S giao dch chính
ni mua bán 14
Bng 1.3: Tóm tt nhng đim khác nhau gia hp đng giao sau và hp đng k hn 21
Bng 1.4: Tóm tt kt qu ca hp đng k hn T trên tài sn đu t có giá tr S, lãi sut
không ri ro k hn T là r 25
Bng 1.5: Mô t li ích ca ngi mua, ngi bán HGS 26
Bng 2.1: Din tích và sn lng lúa Vit Nam t nm 2000 đn 2010 34
Bng 2.2: Thng kê giao dch ti BCEC trong tháng 6/2011 55
Bng 3.1: c t hp đng giao sau go 73

CÁC HÌNH V

Hình 1.1: Mô hình giao dch giao sau 11
Hình 2.1: Bng đ phân b khu vc trng lúa  Vit Nam 37
Hình 2.2: Các th trng xut khu go ca Vit Nam nm 2010 40
Hình 2.3: Khi lung go xut khu ca mt s nc niên v 2009/2010-2010/2011 41
Hình 2.4: T trng go phân theo tiêu dùng ni đa và xut khu t 2003-2010 41

Hình 2.5: So sánh ch s giá go ca Fao và Vit Nam 42
Hình 2.6: Bin đng giá go xut khu trung bình ca Vit Nam nm 2010 43
Hình 2.7: Quy trình giao dch ti Trung Tâm cà phê Buôn Ma Thut 51
Hình 3.1: Mô hình t chc S giao giao dch giao sau lúa go 68
- 1 -

PHN M BÀI
1. Lý do chn đ tài:
Vit Nam là mt trong nhng nc sn xut và xut khu go hàng đu ca th
gii. Trong tng giá tr kim ngch xut khu hàng nm ca Vit Nam, giá tr kim
ngch xut khu t go chim mt t trng tng đi ln. Tuy nhiên trong thi gian
va qua, giá go xut khu ca Vit Nam trên th trng th gii luôn bin đng tht
thng, điu này nh hng rt ln đn đn nhng ngi sn xut lúa go, đn thu
nhp ca các doanh nghip kinh doanh mt hàng này và trên ht là gây khó khn cho
vic qun lý và đnh hng cho th trng lúa go ca Nhà nc.
Hin nay trên th gii, các doanh nghip và ngi nông dân sn xut lúa go đã
tham gia giao dch ti th trng giao sau nh là mt công c đ phòng nga ri ro
bin đng giá. Nhng hình thc giao dch này hin nay cha đc ng dng ti Vit
Nam. Vic s dng công c phái sinh nhm xây dng mt th trng giao sau lúa go
ti Vit Nam là cn thit đ khng đnh v th và to nn tng vng chc cho ngành
sn xut lúa go trong nc hòa nhp cùng th trng th gii.
2. Mc tiêu nghiên cu:
 tài này nghiên cu v hp đng giao sau v lúa go đ phòng chng ri ro
bin đng giá trên th trng giao ngay và Vit Nam cn xây dng TTGS lúa go.
Qua phân tích s bin đng đi vi giá go xut khu ca Vit Nam trong thi gian
va qua, đánh giá thc trng vic s dng các hp đng giao sau trong phòng nga
ri ro mt s mt hàng nông sn khác, xác đnh u đim, nhc đim và các nguyên
nhân và t đó đ xut xây dng th trng giao sau lúa go và gii pháp phát trin th
trng.
3. i tng và phm vi nghiên cu

Th trng giao sau, hp đng giao sau cho mt hàng lúa go ca Vit Nam.
Trong phm vi đ tài này, tôi tp trung nghiên cu mô hình t chc, qun lý sàn giao
dch giao sau, vic thit lp hp đng giao sau nhm mc đích phù hp vi sn phm
go Vit Nam.
Phm vi nghiên cu: Th trng giao sau đã hình thành  nhiu nc nhng ti Vit
Nam ch áp dng cho mt s mt hàng, vì vy đ tài ch tp trung vào các gii pháp
- 2 -

đ phát trin th trng go giao sau mang tính đnh hng, không phi là gii pháp
mang tính k thut và ch đa ra mô hình d kin giao sau lúa go trong phm vi hp.
4. Phng pháp nghiên cu
Bng phng pháp phân tích, nghiên cu, tng hp các tài liu, sách báo,
Internet có liên quan đn th trng giao sau, mt hàng lúa go cùng mt s nông sn
khác, kt hp vi phng pháp tính toán, so sánh bin đng giá go đ lý gii nh
hng ca bin đng giá go đn đi sng kinh t - xã hi và vai trò cn thit ca sàn
giao dch giao sau lúa go ti Vit Nam.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài nghiên cu
Vic hình thành th trng giao sau go Vit Nam nhm mc đích gii quyt đu
ra cho ngi nông dân, h là ngi to ra hàng hóa và cng là ngi gánh chu nhng
ri ro v giá nhiu nht. Bên cnh đó, các doanh nghip Vit Nam không th gi
nguyên các phng thc kinh doanh c mà phi tip cn nhng phng thc kinh
doanh tiên tin trên th gii. V phía ngân hàng, HGS cung ng thêm mt công c
tài chính, đa dng sn phm dch v, làm cn c cung ng vn. Chính điu đó, các
nc phát trin đã áp dng hình thc này t rt lâu và mang li hiu qu cao.
Vi nhng ni dung nghiên cu ca đ tài này, tôi hy vng kt qu nghiên cu
ca đ tài s là tài liu tham kho cho các c quan qun lý Nhà nc trong vic xây
dng chính sách liên quan đn phát trin th trng giao sau go. ng thi kt qu
nghiên cu ca đ tài cng là tài liu tham kho cho các doanh nghip sn xut, kinh
doanh lúa go ca Vit Nam mun s dng các hp đng giao sau trong phòng nga
ri ro bin đng giá go.

6. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu, phn kt lun và kin ngh, kt cu ca đ tài gm 03 chng
Chng 1: Nhng lý lun c bn v th trng giao sau lúa go.
Chng 2: Thc trng v tình hình sn xut, tiêu th lúa go và th trng giao sau
nông sn ti Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp nhm xây dng sàn giao sau lúa go ti Vit Nam.
- 3 -

CHNG I:
NHNG LÝ LUN C BN V TH TRNG GIAO SAU LÚA GO
1.1. Tng quan v th trng giao sau
1.1.1. Khái nim
Th trng giao sau là mt th trng tp trung có t chc cao, ch mua bán các
sn phm dn xut t th trng hàng hóa thc thông qua các hp đng giao sau.
Các thành phn tham gia th trng giao sau là các nhà đu c, ngi s chp
nhn ri ro mà ngi bo him ri ro mun tránh. Hu ht các nhà đu c đu không
có ý đnh thc hin giao hàng hóa hoc nhn hàng hóa, nhng thay vào đó, h tìm
kim li nhun t vic thay đi giá. S tng tác ca các hedger và các nhà đu c s
to ra mt th trng nng đng, có tính thanh khon và cnh tranh. Các mt hàng mà
ngày nay đc giao dch trên th trng này bao gm các sn phm nông nghip, kim
loi, du khí, công c tài chính, ngoi hi và ch s chng khoán, cho phép ngi
mua/bán tham gia TTGS vi nhng ri ro đã bit trc
1.1.2. Lch s hình thành và phát trin
Th trng giao sau xut hin t thi Trung c ti Châu Âu, đó là mi quan h
đc hình thành gia thng nhân và nông dân. Vào nhng nm mt mùa, ngi
nông dân đang có hàng không vi bán ra làm giá c tng cao. Ngc li, vào nhng
nm bi thu giá s b dìm xung, gây khó khn cho ngi nông dân và gia đình h.
i vi gii thng nhân, h cng b tác đng bi nhng ri ro v giá. Vào nhng
nm bi thu giá có th thun li, còn nhng nm khan him có th gây ra giá ct c.
 tránh tình trng đó, thng nhân và ngi nông dân đã gp nhau trc mi

v mùa đ tha thun giá c trc cho nhng sn phm mà h sn xut ra. Nh vy,
ri ro v giá ca c hai bên đã đc gii quyt, h đã thng lng loi hp đng
giao sau, mi bên có th loi tr ri ro v giá không n đnh trong tng lai.
Th trng giao sau đu tiên ra đi ti Nht Bn vào khong th k th 17. Tuy
nhiên, do nhng lý do v chính tr và đu c nên th trng này sau đó đã dng hot
đng. n nhng nm 1840, Chicago nhanh chóng tr thành trung tâm phân phi và
vn chuyn ca vùng Trung Tây nc M. Vi s ra đi ca máy gt McCormick
trong thi gian này đã làm nng sut sn xut lúa mì ti M tng lên rt nhanh chóng.
Nông dân ch lúa mì t các nông tri vành đai đn Chicago đ bán và sau đó phân
- 4 -

phi v hng tây dc theo đng ray và h ln. Có điu do sn xut có tính mùa v
nên phn ln lúa mì ch đn Chicago vào cui mùa h và mùa thu, vì th các kho bãi
ca thành ph không đ đ d tr cho nhng gia tng tm thi trong ngun cung ng.
Giá c gim đáng k vào thi k thu hoch khi cung tng nhng sau đó giá li tng
đu đn.
Vào nhng nm 1848, mt nhóm thng gia đã thc hin bc đu làm nh bt
vn đ này bng cách thành lp Hi đng thng mi Chicago (CBOT). CBOT ban
đu đc t chc vì mc đích chun hóa s lng và cht lng lúa mì.  đó, ngi
nông dân và các thng nhân có th mua bán trao ngay tin mt và lúa mì theo tiêu
chun v s lng và cht lng do CBOT qui đnh Các giao dch  CBOT by gi
ch dng li  hình thc ca mt ch nông sn vì hình thc mua bán ch là nhn hàng
– trao tin đ, sau đó thì quan h các bên chm dt. Mt vài nm sau đó, hp đng k
hn đu tiên đc trin khai gi là hp đng đn trc (to-arrive contract), cho phép
nông dân có th đng ý giao lúa mì vào mt ngày trong tng lai vi mt giá xác
đnh trc. Tha thun này làm cho nông dân không phi ch lúa mì đn Chicago vào
thi k thu hoch na nhng li có th c đnh đc mc giá và ngày mà sau đó lúa
mì s đc bán. Nh đó, ngi nông dân bit mình s nhn đc bao nhiêu cho v
mùa ca mình, còn thng nhân thì bit đc khon li nhun d kin. Hai bên ký
kt vi nhau mt hp đng và trao mt s tin đt cc trc gi là “tin bo đm”.

Nhng không dng li  đó, quan h mua bán ngày càng phát trin và tr nên
ph bin đn ni ngân hàng cho phép s dng loi hp đng này làm vt cm c
trong các khon vay. Và ri, ngi ta bt đu mua đi bán li trao tay chính loi hp
đng này trc ngày nó đc thanh lý. Nu thng nhân không mun mua lúa mì thì
h có th bán li cho ngi khác cn nó hoc ngi nông dân không mun giao hàng
thì h có th chuyn ngha v ca mình cho ngi nông dân khác. Bng cách này, h
có th đu c trên giá lúa mì giao dch trong tng lai mà không phi lo lng v vic
giao nhn hàng và kho cha lúa mì. Giá c hp đng lên xung da vào din bin ca
th trng lúa mì. Nu thi tit xu xy đn, thì ngi bán li hp đng đó s thu
đc nhiu lãi vì ngun cung hàng đang thp đi nên giá hp đng s tng; nu v
mùa thu đc nhiu hn s mong đi thì ngi bán hp đng s mt giá vì ngi ta
có th trc tip mua lúa mì trên th trng t do. C nh th, các quy đnh cho loi
- 5 -

hp đng này ngày càng chc ch và ngi ta quên dn vic mua bán hp đng k
hn lúa mì mà chuyn sang lp các hp đng giao sau lúa mì. Vì chi phí cho vic giao
dch loi hp đng mi này thp hn rt nhiu và ngi ta có th dùng nó đ bo h
giá c cho chính hàng hóa ca h. T đó tr đi, nhng ngi nông dân có th bán lúa
mì ca mình bng c 3 cách: trên th trng giao ngay, trên th trng k hn
(forward) hoc tham gia vào TTGS (futures).
n nm 1865, CBOT hoàn thin thêm nhng quy đnh c th có tính bt buc
v giao dch nh đ ln ca hp đng, cht lng, phng thc thanh toán, phng
thc giao nhn hàng hóa và nhng quy đnh v t chc và hot đng khác. Chính vì
vy, thi đim này đc xem là ct mc đánh du s ra đi mt cách khá hoàn chnh
ca th trng giao sau ti M
Lch s phát trin ca th trng giao sau không dng li  đó. n nm 1874,
The Chicago Produce Exchange đc thành lp và sau đó tr thành Chicago Butter
and Egg Boad cung cp cho th trng b, trng, gia cm và nhng sn phm nông
nghip khác. Vào nm 1898, các nhà bán l trng và b rút lui khi th trng. T
chc này đc sp xp li và thành Sàn giao dch Chicago (Chicago Mercantile

Exchange-CME) vào nm 1919. S giao dch đã thit lp các điu lut và quy đnh đ
điu hành các giao dch này. Nm 1920, công ty thanh toán bù tr đc thành lp.
Hin nay, đây là sàn giao dch hp đng giao sau ln th hai th gii. Sau đó, nhiu
sàn giao dch đã đc thành lp mà tiêu biu là sàn giao dch giao sau New York
(1979)-đây là mt chi nhánh ca Sàn giao dch chng khoán New York, Bolsa de
Mercadorias y Futuros (BM&F)  Sao Paulo, The London International Financial
Futures Exchange (LIFFE), The Swiss Option and Financial Futures Exchange
(SOFFEX), The Tokyo International Financial Futures Exchange (TIFFE), The
Singapore International Financial Futures Exchange (SIMEX) và The Sydney Futures
Exchange (SFE).
Ngày nay, th trng giao sau đã vt xa khi gii hn ca hp đng nông sn
ban đu, nó tr thành công c tài chính đ bo v các loi hàng hóa truyn thng và
cng là mt trong nhng công c đu t hu hiu nht trong ngành tài chính nh lãi
sut, ch s chng khoán, ngoi hi, nng lng và các hàng hóa khác nh các sn
phm dn xut kinh t (Economic Derivaties). Th trng giao sau hin nay hot đng
- 6 -

liên tc thông qua h thng Globex ni lin 12 trung tâm tài chính ln trên th gii.
S thay đi giá c ca các loi hàng hóa chuyn bin tng giây mt và gây nh hng
không ch đn nn kinh t ca mt quc gia mà c khu vc và toàn th gii.
Tên gi hp đng giao sau xut phát t thut ng Commodities Futures Contract
và vì vy ngi ta đt tên cho th trng này là Commodities Futures Market hoc
Futures Market. Hin nay, các tài liu trong nc có rt nhiu cách gi cho loi hp
đng này, c th nh hp đng Future, hp đng Futures, hp đng tng lai, hp
đng k hn, hp đng giao sau. Tuy nhiên, trong bài lun này tôi s dng thut ng
“th trng giao sau”, “hp đng giao sau” đ ch loi quan h này.
1.1.3. Cu trúc th trng giao sau
1.1.3.1. S giao dch
S giao dch là ni t chc tp trung đ tin hành mua bán các hp đng giao
sau. Các giao dch đc thc hin ti mt đa đim tp trung gi là sàn giao dch. Có

nhng S giao dch vn còn gi sàn giao dch truyn thng nhng cng có nhng S
giao dch t đng hóa hoàn toàn nên không còn sàn giao dch na, tuy nhiên hot
đng giao dch vn tp trung trên mng máy tính ca thành viên.
Hàng hóa mua bán trên S giao dch là hàng hóa trong danh mc, có cung cu
ln và thng xuyên bin đng. S giao dch quy đnh các tiêu chun v loi hàng,
lng hàng, phm cht hàng hóa, giá c, thi gian giao hàng,… Mc đích mua bán 
S giao dch là nhm bo him ri ro và kim li nhun do chênh lch giá.
S giao dch là ni phn ánh s bin đng v mt giá c và quan h cung cu
hàng hóa trên th trng. Nh các thông tin có ti S giao dch mà ngi tiêu dùng và
ngi sn xut s có nhng quyt đnh đúng hn v hàng hóa đc tiêu th, đc sn
xut, giúp cho các nhà kinh doanh khi ra các quyt đnh đu t di hình thc giao
kt các hp đng giao sau. Mi S giao dch ch giao dch mt s loi hàng hóa nht
đnh. Do đó, ngi tham gia th trng ch đc phép giao dch các hàng hóa cho
phép trong S giao dch đó.
1.1.3.2. Trung tâm thanh toán bù tr
Trung tâm thanh toán bù tr là mt t chc trung gian có nhim v đm bo cho
th trng giao sau hot đng có hiu qu bng vic thc hin các nghip v thanh
toán bù tr tt c các giao dch trên S giao dch.
- 7 -

Bt k thành viên nào ca SGD mun thc hin giao dch trên sàn giao dch thì
phi bt buc là thành viên ca trung tâm hoc phi có mi quan h vi các công ty
thành viên ca t chc này. Nh vy, mi giao dch ch có th đc thc hin trên
SGD khi thông qua các công ty thanh toán bù tr thành viên.
Khi gn đn ngày đáo hn hp đng, trung tâm s thông báo và yêu cu khách
hàng xác nhn ln cui cùng là mun nhn (giao) hàng thc s nh trong hp đng
không. Nu có thì trung tâm s sp xp vic giao hàng, nu không trung tâm s bt
buc khách hàng thc hin nghip v thanh toán bù tr (đo v th) trc ngày đáo
hn ca hp đng.
1.1.3.3. Công ty môi gii

Là mt t chc hay cá nhân có t cách pháp nhân tip nhn lnh mua bán t
khách hàng. Công ty môi gii có chc nng tng t nh chc nng ca công ty môi
gii trên th trng Chng khoán nhng hot đng theo các quy đnh ca TTGS.
Tt c các công ty môi gii đu là thành viên ca SGD, nhng không phi tt c
đu là thành viên ca trung tâm thanh toán bù tr. Nu là thành viên ca trung tâm
thanh toán bù tr thì các nhân viên môi gii ca công ty này ti sàn s tip nhn lnh
đu giá trên sàn giao dch ti SGD. Nu không là thành viên thì nó s thc hin lnh
ca khách hàng thông qua mt công ty môi gii khác là thành viên ca trung tâm .
 đc giao dch trên sàn giao dch, mi công ty môi gii phi mua hoc thuê
ch trên sàn giao dch. Ch ngi thng đc mua và bán, giá ph thuc vào mc đ
giao dch và tng giai đon phát trin kinh t. Ch trên CBOT, CME và IMM mt
khong vài trm ngàn đôla, trong khi đó trên nhng th trng nh thì ít tn kém hn.
1.1.3.4. Các nhà giao dch giao sau
Th trng giao sau có s thành công vt bc, lý do là các th trng này thu
hút nhiu loi nhà kinh doanh khác nhau. Theo cách phân loi da vào chin lc
giao dch thì gm có nhà phòng nga ri ro và nhà đu c.
- Nhà phòng nga ri ro (Hedgers): hay còn gi là ngi bo h. Ngun gc hình
thành ca th trng giao sau là đ đáp ng nhu cu ca nhng nhà bo h giá.
H là nhng ngi có liên quan đn hàng hóa, có th là nhng ngi sn xut
nh nông dân, công ty khai thác m, ngi khai thác rng, ngi khai thác du
hoc h có th là ngi s dng nh ngi làm bánh mì, ngi mua bán đá
- 8 -

quý… Ngi bo h giá quan tâm đn vic bo v chính h đi vi s thay đi
giá, nh hng đn li nhun ca h. Ngi sn xut mun cht mc giá đm
bo cho các sn phm ca h, còn nhà thng buôn thì mun cht mc giá mà
h mun thanh toán cho nhng sn phm này. Nói chung, ngi sn xut thì bán
hp đng giao sau còn ngi s dng thì mua hp đng giao sau.
- Nhà đu c (Specculators): Cng ging nh nhng ngi tham gia th trng
khác, tuy nhiên, h không nhm mc đích ti thiu hóa ri ro mà h nhm mc

đích tìm kim li nhun t đc tính ri ro tim n ca th trng giao sau. H
nhm mc đích kim li t các thay đi giá mà các nhà phòng nga ri ro đang
c gng đ chng li các thay đi v giá. Các nhà phòng nga ri ro mun ti
thiu hóa ri ro không quan tâm đn h đang đu t cái gì, trong khi các nhà đu
c mun gia tng ri ro và t đó h có th ti đa hóa đc li nhun.
Trong th trng giao sau, mt nhà đu c mua mt hp đng thp nhm mc
đích bán cao trong tng lai, hu ht s thích mua hp đng đó t các nhà phòng
nga ri ro, nhng ngi mun bán hp đng thp nhm chng li s gim giá trong
tng lai.
Không ging nh các nhà phòng nga ri ro, các nhà đu c không thc s tìm
kim đ s hu hàng hóa tht s. H thích tham gia vào th trng đ tìm kim li
nhun bng vic thit lp các bù đp trong giá tng hoc gim thông qua vic mua
bán các hp đng.
Ngoài ra, còn có nhiu cách phân loi khác nh phân loi theo ngi môi gii
hoa hng (Commission Brokers) và thng gia hoa hng (Locals), phân loi theo
ngi tìm chênh lch giá (Spreaders) và nhà kinh doanh chênh lch (Arbitrageurs),
phân loi theo kiu giao dch là nhà đu c nh l (Scaplers), nhà giao dch trong
ngày (Day traders) và nhà giao dch v th (Position traders)
1.1.4. C ch ca giao dch giao sau
1.1.4.1. H thng giao dch
Giao dch giao sau thng thc hin ti các trung tâm giao dch. Mi trung tâm
đc ch đnh giao dch mt loi hàng hóa riêng bit. Mi khu vc ca trung tâm giao
dch mi loi hp đng có tháng đáo hn khác nhau.  M khi mi trin khai giao
dch, nhà đu t đt lnh thì ngi môi gii gi đin cho b phn công ty ti sàn giao
- 9 -

dch và chuyn lnh đn ngi môi gii ti sàn giao dch ca công ty. Ngi môi gii
ti sàn đn trm giao dch s dng tay ra du các ký hiu hoc s dng li nói đ đu
giá công khai, gi là Open Outcry Auction. Khi thông báo giá mua (bid) s kêu “n at
p”, thông báo giá bán s kêu “p for n” (n là s hp đng, p là giá). Sau đó các

giao
dch đc thc hin thông qua phòng giao hoán (clearing house). Phòng giao hoán
có chc nng cht và đa ra kt qu giao dch đng thi bo đm cho vic thc hin
ngha v hp đng
bng
cách làm trung gian gia các bên. Cui cùng, khi các lnh
đã đc thu thp đy đ, thông tin đc chuyn ti v vn phòng ngi môi gii. Ti
đó, ngi môi gii gi thông báo cho khách hàng đ xác nhn giao dch.
Quá trình đt và thc hin lnh thông qua h thng đu giá công khai là mt h
thng mang tính truyn thng đã tn ti hn 140 nm. NYMEX là mt trong s rt
ít sàn trên th gii còn duy trì h thng Open Outcry. Hin nay, h thng giao dch
giao sau trên th gii đã đc t đng hóa. Theo h thng t đng, ngi mua và
ngi bán nhp lnh vào máy tính, các lnh này s chuyn đn máy ch. H thng
trung tâm s thc hin khp lnh và thông báo trên sàn. i vi mi loi hp đng
giao sau có ngày đáo hn khác nhau, các ch tiêu đc th hin trên bng báo giá:
- Giá m ca
- Giá cao nht trong ngày
- Giá thp nht trong ngày
- c tính lng giao dch
- By giá hin hành trc giá ghi li cui cùng
- Giá cui cùng ghi li
- Mc chênh lch gia giá cui cùng và giá thanh toán ngày hôm trc
- Giá thanh toán ca ngày hôm trc
- Giá cao nht ca chu k
- Giá thp nht ca chu k
1.1.4.2. t lnh
Trc khi đt lnh giao dch giao sau, mt cá nhân/t chc phi m mt tài
khon vi công ty môi gii. Ri ro giao dch giao sau là khá cao nên ngi mua/bán
phi đt cc ti thiu, mc đt cc tùy thuc vào các tài sn và quy đnh ca sàn.
Các kiu lnh:

- Lnh th trng (market order): đây là kiu lnh đn gin nht vi ngi môi
gii, lnh này yêu cu giao dch thc hin ngay lp tc  mc giá tt nht có sn
trên th trng.
- 10 -

- Lnh gii hn (limit order): là lnh nêu giá đc bit. Lnh có th đc thc hin
ch vi mc giá này hoc mt mc giá khác thích hp cho nhà đu t. Mt nhà
đu t  v th mua vi giá gii hn là $30, lnh s ch thc hin khi giá là $30
hoc thp hn.
- Lnh dng hoc lnh dng l (stop order hay stop loss order): cng là lnh
nêu giá đc bit. Lnh thc hin  mc giá tt nht khi giá mua hoc giá bán đc
lp  giá đc bit hoc thp hn đi vi giá bán và cao hn đi vi giá mua. Gi
s lnh dng đ bán là $30 đc đa vào khi giá th trng là $35. Lnh bán ch
có hiu lc khi giá th trng xung đn mc $30. Mc đích ca lnh dng là
thng đóng trng thái nu s thay đi giá không nh d đoán ca nhà đu t.
Lnh này gii hn mc l có th xy đn.
- Lnh dng có gii hn (stop-limit order): ây là lnh phi hp ca lnh dng
và lnh gii hn. Lnh tr thành lnh gii hn ngay khi giá mua hoc bán đc lp
bng hoc kém thun li hn giá dng. Hai giá phi đc nêu  mc lnh gii hn
dng: giá dng và giá gii hn. Gi s giá th trng là $35, lnh dng gii hn
mua  mc giá dng là $40 và giá gii hn là $41. Ngay khi lnh mua hoc bán
đc chào  giá $40, thì lnh dng gii hn tr thành lnh gii hn ti mc giá
$41. Khi giá dng và giá gii hn nh nhau, lnh đôi khi đc gi là lnh dng và
gii hn (stop-and-limit-order)
- Lnh đn mc mua/bán- MIT (a market-if-touched order): đc thc hin 
mc giá tt nht sau khi giao dch xy ra  mc giá k vng hoc mc giá thích
hp hn giá k vng. Thc t MIT tr thành lnh th trng mt khi giá k vng
đã đt ti. MIT đc bit là lnh bng (board order). Xem xét nhà đu t  v th
mua trên hp đng futures và đa ch th mun đóng trng thái. Lnh dng đc
thc hin. Lnh dng đa ra đ gii hn mc l khi có hin tng thay đi giá

không thích hp. Ngc li lnh MIT đc lp ra đ đm bo li nhun nu xy
ra s thay đi giá thích hp.
- Lnh tùy ý (discrenationary order) hoc lnh t do quyt đnh (market-not-
held order): đc thc hin nh lnh th trng tr trng hp vic thc hin
lnh có th hoãn li tùy vào nhà môi gii đ có th chn ly giá tt hn.
- 11 -

Mt vài lnh nêu điu kin thi gian. Tr khi có thông báo khác, lnh đc đa
vào h thng là lnh trong ngày và ht hn vào cui ngày giao dch. Lnh thi gian
trong ngày (time-of-day) nêu khong thi gian riêng bit trong ngày đ lnh đc
thc hin. Lnh m (open order) hoc lnh đn khi nào hy b (good-till-canceled
order) s có hiu lc đn khi thc hin hoc chm dt ngày giao dch ca hp đng.
Lnh mua bán thc hin ngay lp tc hoc thôi (a fill-or-kill order), lnh phi thc
hin ngay lp tc hoc không thì hy b.
1.1.4.3. Quy trình giao dch
Hp đng giao sau đc lp ti sàn giao dch qua các trung gian môi gii. Các
giao dch hp đng giao sau chu s qun lý ca sàn giao dch theo nhng nguyên tc
và quy đnh nht đnh. Mi giao dch dù bng h thng đin t hay đu thu trc tip
đu phi đc thc hin ti sàn. Hp đng giao sau đc giao dch theo phng thc
đu giá khp lnh, theo đó sàn s đng ra làm trung gian đ kt hp các nhu cu mua
và bán li vi nhau. Mô hình giao dch giao sau:
Hình 1.1 Mô hình giao dch giao sau

1a, 1b Ngi mua và ngi bán yêu cu các nhà môi gii ca h qun lý giao dch giao sau
2a, 2b Nhà môi gii ca ngi mua và ngi bán yêu cu công ty môi gii làm th tc pháp
lý cho giao dch
3 Các công ty môi gii gp nhau trên sàn giao dch giao sau và so khp lnh vi mc
giá khách hàng đa ra
- 12 -

4 Thông tin v giao dch đc báo cáo cho công ty thanh toán bù tr
5a, 5b Các công ty môi gii báo mc giá đã đc chp nhn cho các nhà môi gii ca ngi
mua và ngi bán
6a, 6b Các nhà môi gii ca ngi mua, ngi bán báo mc giá đã đc chp thun cho
ngi mua và ngi bán
7a, 7b Ngi mua và ngi bán đt cc tin cho nhà môi gii ca h
8a, 8b Các nhà môi gii ca ngi mua, ngi bán đt cc tin ký qu cho các công ty thanh
toán thành viên
9a, 9b Các công ty thanh toán thành viên đt cc tin ký qu cho công ty thanh toán bù tr
1.1.4.4. Thanh toán hàng ngày
Công ty thanh toán bù tr s dng các hình thc ký qu và thanh toán hàng
ngày trên tài khon đ duy trì hot đng ca mình. Mi hp đng đu có hai loi ký
qu:
 Ký qu ban đu là s tin phi đt cc vào ngày bt đu giao dch
 Ký qu duy trì là s tin mà mi bên phi góp thêm vào đ duy trì cho s tin ký
qu không di mc ti thiu.
Vào cui mi ngày, công ty thanh toán bù tr xác đnh giá thanh toán. Giá này
thng đc tính bng trung bình ca các mc giá ca các giao dch cui cùng mi
ngày. Mi tài khon đc điu chnh theo th trng cn c vào bin đng giá thanh
toán hàng ngày.
Ngi ta s tính toán chênh lch gia giá thanh toán hin ti và giá thanh toán
ngày trc đó. Nu chênh lch này là mt s dng do giá hin ti tng thì s tin s
đc cng thêm vào tài khon ký qu ca ngi gi v th mua, đng thi tr vào tài
khon ký qu ca ngi gi v th bán.
1.1.4.5. Giao nhn hàng và thanh toán tin mt
Quá trình giao nhn ca các hp đng không ging nhau. Mt vài hp đng có
th giao nhn bt k ngày kinh doanh nào trong tháng giao nhn. Mt s hp đng
khác ch cho phép giao nhn sau khi hp đng đc giao dch đn ngày cui cùng.
Nhng cng có th có các hp đng đc thanh toán bng tin mt và nh vy không
có giao nhn nào xy ra.

- 13 -

1.1.5. Hàng hóa trong th trng giao sau
Hàng hóa đc mua bán trong th trng giao sau là hàng hóa đc cho phép
mua bán ti SGD. Lúc đu, đi tng ca hp đng giao sau trên th trng là các
mt hàng đn gin nh lúa mì hay cà phê. Các nhà đu t mua bán hp đng giao sau
vi mc đích nhm gim bt s lo ngi xy ra bin c khin giá b đy lên cao hay
thp xung trong nhng tháng sau đó. n thp niên 80, các hp đng giao sau bt
đu đc chú ý và ph bin trong các giao dch thng mi và bao gm nhiu loi
khác nhau nh hp đng giao sau v ch s (ch s S&P 500, ch s trái phiu, ch s
chng khoán ca tt c các loi chng khoán trên th trng niêm yt và OTC), v lãi
sut (tín phiu, trái phiu trung dài hn), v ngoi hi (USD, EUR, GBP …. ), v kim
loi và khoáng sn (bch kim, vàng, bc, đng…), ng cc (lúa mì, lúa mch, bp,
đu nành…), tht (tht bò, tht heo…), thc phm và t si (cà phê, đng, vi…),
nng lng (du thô, khí đt, xng…), g, cao su…
Các loi hàng hóa này gi là hàng hóa c s, nó là c s đ các bên thit lp hp
đng. Vì trong hp đng giao sau, các bên ký kt hp đng mua bán hàng hóa không
hn đ thit lp mt vic giao nhn hàng hóa thc s mà hu ht các bên xem các loi
hàng hóa đó ch là công c đ bo h, đ đu c bng nghip v thanh toán bù tr.
Bng 1.1: Các hp đng giao sau hàng hóa nng đng nht và các SGD
Hàng hóa giao
sau
S giao dch
Hàng hóa giao
sau
S giao dch
Lúa mch WPG Nc cam CNT
Canola WPG ng CSCE
Bp CBT, MCE Nhôm LME
Yn mch CBT, WPG ng COMEX, LME, MCE

Go CBT Vàng COMEX
Lúa mì CBT, KC, MCE, MPLS

Chì LME
Ht lanh WPG Kn LME
u nành CBT, MCE Palladium NYMEX
Bt đu nành CBT Bch kim NYMEX
Gia súc CME Bc COMEX, CBT, MCE
Heo sng CME Km LME
Tht heo sng CME Du thô IPE, NYMEX
Cacao CSCE, LCE Du khí IPE
Cà phê CSCE, LCE Du đt NYMEX
- 14 -

Bông vi CTN Khí thiên nhiên NYMEX
G x CME Xng không chì LCE
Sut cc LCE

Ch vit tt
CBT Chicago Board of Trade LCE London Commodity Exchange
CME Chicago Merchantily Exchange

LME London Metal Commodity
COMEX

Commodity Exchange New
York
MCE Mid America Commodity
Exchange

CSCE Coffee, Sugar and Cocoa
Exchange
MPLS Minneapolis Grain Exchange
CNT New York Coton Exchange NYMEX

New York Mercantile Exchange
IPE International Petrolium
Exchange of Lon don
WPG Winnipeg Commodity
Exchange
KC Kansas City Board of Trade
Ngun: Tài chính Doanh nghip hin đi [13]

Bng 1.2: Các hp đng giao sau v tài chính nng đng  M và các S giao
dch chính ni mua bán
Hàng hóa giao sau S giao dch

Hàng hóa giao sau S giao dch

Trái phiu dài hn CBT ô la Úc
CME
Trái phiu dài hn CME Bng Anh
CME
Ch s trái phiu đa phng CBT ô la Canada
CME
Ký thác đô la Châu Âu CME Euro
CME
Libor CME Yên Nht
CME
Ch s S&P

CME
Peso Mexico
CME
Ch s S&P
CME
Peso Mexico
CME
Ngun: Tài chính Doanh nghip hin đi [13]

1.2. Hp đng giao sau lúa go
1.2.1. Khái nim
Hp đng giao sau lúa go là mt cam kt bng vn bn v vic chuyn giao
mt khi lng lúa go c th vào mt ngày nào đó trong tng lai vi mc giá đã
tha thun  thi đim hin ti.
S cam kt chuyn giao mt khi lng lúa go trong tng lai này có th đc
các bên hy b mt cách hp pháp khi thc hin mt hp đng giao sau khác ngc
li v th đang nm gi. Cng vì lý do đó mà ta có th chia hp đng giao sau này
thành hai loi :
- 15 -

- Hp đng giao sau đc thanh lý sau khi giao hàng. ây là loi hp đng tn ti
mt s giao hàng thc s theo nh thi đim giao hàng đã tho thun trong hp
đng. Trong trng hp này, v bn cht thì hp đng giao sau tng t nh
hp đng k hn.
- Hp đng giao sau đc thanh lý trc ngày giao hàng ghi trong hp đng. ây
là loi hp đng không có s giao hàng trên thc t xy ra, các bên chm dt s
ràng buc ca mình đi vi phía bên kia bng nghip v thanh toán bù tr, ngha
là các bên mua hoc bán li chính loi hàng hóa đó ngc vi v th mà mình đã
có (v th mua hoc bán trc đây). ây là dng ph bin, nh đó mà tn ti hp
đng giao sau.

1.2.2. c đim hp đng giao sau lúa go
Hp đng giao sau lúa go có nhiu đc đim riêng bit không có  các hp
đng khác. Bao gm:
1.2.2.1. Các điu khon trong hp đng đc tiêu chun hóa
Trong th trng giao sau, các hot đng mua bán đc thc hin liên tc vi
trình đ chuyên môn nghip v và bo đm an toàn cao. Do đó, các điu khon trong
hp đng đc tiêu chun hóa mt cách ti đa, giúp cho vic ký kt hp đng nhanh
chóng, đm bo an toàn v mt pháp lý. Các điu khon đc tiêu chun hóa trong th
trng giao sau là: tên hàng, cht lng, đ ln hp đng, thi gian giao hàng, đa
đim giao hàng.
Tên hàng giao dch là lúa go, đc giao dch trên SGD chp nhn giao dch
mt hàng này. Trong trng hp ngi nông dân mun bo v cho hàng hóa ca
mình nhng hàng hóa đó không đc mua bán trên SGD thì h có th bán bng mt
hp đng giao sau ca loi hàng hóa tng t. Ví d nh ngi nông dân thu hoch
lúa go loi 4, trong khi đó, SGD ch cho phép giao dch loi 1 và loi 2, thì ngi
nông dân có th thc hin các hp đng giao sau thanh toán bù tr đi vi lúa go
loi 2 đ bo h cho giá loi 4 ca mình.
Cht lng lúa go cng đc tiêu chun hóa. Lúa go đc phân thành các
mc cht lng khác nhau nhng thông thng thì SGD ch cho phép giao dch mt
vài mc cht lng nht đnh.
- 16 -

 ln là đ ln giá tr đc giao dch trong mt hp đng.  ln mi hp
đng giao sau đu đc thng nht và hu nh đc thng nht trên toàn th gii
giúp cho vic mua bán gia các th trng giao sau trên th gii d dàng hn. Vic
qui đnh đ ln mi hp đng sao cho không quá ln đ nhng nhà bo h nh cng
có kh nng tham gia, không quá nh vì khon đc bo h hoc đu c s không bù
đp đc chi phí hoa hng hay các chi phí khác.
Thi đim giao hàng thng đc xác đnh là tháng giao hàng trong nm.
Trong tháng giao hàng đó, ngày giao hàng đc quy đnh c th tu vào th trng.

Các th trng giao dch hp đng giao sau go có ngày đáo hn vào tháng 1, 3, 5, 7,
9, 11.
Thi đim giao hàng là điu kin xác đnh đ nhm phân bit đi tng đc
giao dch trong hp đng giao sau, ví d nh: hp đng giao sau go tháng 3 nm
2012 khác vi hp đng giao sau go tháng 5 nm 2012.
a đim giao hàng trong hp đng giao sau do SGD quy đnh. Vic giao hàng
này xy ra khi các bên mong mun thi hành hp đng.
Vic tiêu chun hóa các điu khon ch yu trong hp đng giao sau là mt trong
nhng đc đim đ phân bit hp đng giao sau vi các loi hp đng khác.
1.2.2.2. Hp đng giao sau là mt hp đng song v, cam kt thc hin
ngha v trong tng lai.
Khi lp mt hp đng giao sau lúa go thì các bên b ràng buc quyn và ngha
v vào trong mi liên h đó. Trong đó bên bán phi có ngha v giao mt khi lng
hàng xác đnh cho bên mua và có quyn nhn tin vào mt thi đim trong tng lai
 mt giá tho thun trc. Còn bên mua phi có ngha v thanh toán tin theo nh
tho thun trong hp đng và có quyn nhn hàng cng vào mt thi đim trong
tng lai.
Nh vy, c hai bên trong quan h hp đng giao sau đu b ràng buc bi nhng
quyn và ngha v nht đnh. Và đ đm bo cho các hp đng giao sau đc thi
hành nên SGD đã qui đnh các bin pháp bo đm đi vi c bên mua ln bên bán
bng vic ký qu hoc các giy t chng minh khác.
- 17 -

1.2.2.3. Hp đng giao sau đc lp ti S giao dch thông qua c ch
thanh toán bù tr
Trong th trng giao sau nói chung và th trng sau lúa go nói riêng thì các
hp đng giao sau ch đc lp trên SGD. Vic mua bán qua SGD trong th trng
giao sau làm cho các nhà đu t không cn quan tâm đn đi tác ca mình. Ch cn
các bên tuân th quy đnh pháp lut khi ký kt thì quyn và ngha v các bên s đc
bo đm. Bi vì, vic giám sát đm bo thc hin hp đng ca tt c các thành viên

tham gia trong th trng giao sau đã có trung tâm thanh toán bù tr đm nhim.
Trong trng hp nhà đu t thc hin giao dch ngc li v th đang nm gi thì
trung tâm thanh toán bù tr s cân đi, bù tr vào tài khon ca các nhà đu t; còn
trong trng hp các bên mun đc thi hành hp đng thì trung tâm thanh toán bù
tr s là cu ni, yêu cu bên bán và bên mua giao nhn hàng ti kho hoc ni đc
ch đnh.
Ngoài trung tâm thanh toán bù tr ra thì còn có nhiu bên khác làm trung gian
giúp cho vic giao kt hp đng giao sau. ó là các công ty thanh lý thành viên, các
công ty giao môi gii, các qu đu t,… làm trung gian th trng. Các bên này có
nhim v giúp trung tâm thanh toán bù tr xác đnh t cách tham gia th trng giao
sau ca các nhà đu t, giúp h giao dch bng cách nhn lnh ca h và đem đu giá
trên sàn.
1.2.2.4. Hp đng giao sau lúa go phi có ký qu
Ký qu là bin pháp bo đm thi hành hp đng giao sau lúa go, bt buc đi
vi c bên bán và bên mua. Thay vì các bên tham gia phi b ra mt khon tin ln
đ đt cc hoc mt lng tin bng vi giá tr hàng hóa đ bo đm cho vic mua
bán thì SGD ch quy đnh mt mc tin ký qu rt thp, tùy vào tng thi k. Tin ký
qu thp trong hp đng giao sau cng nh trong hp đng quyn chn là mt trong
nhng nguyên nhân làm cho chúng tr thành nhng công c đòn by tài chính mnh
nht ngày nay. Chính vì tin ký qu thp nên ai cng có th tham gia th trng vi t
cách là nhà đu c. Nhng nhà đu c luôn k vng vào vic kim li đã tr thành
nhân vt ch yu trong th trng giao sau, th trng giao sau hot đng sôi ni và
trôi chy là nh h. Và vì th, nhng ngi có hàng hóa cn đc bo h li đc li,
- 18 -

h có th d dàng lp mt hp đng giao sau bt c lúc nào vì lúc nào cng có ngi
mua bán. Nh vy mà th trng giao sau có tính thanh khon cao.
1.2.2.5. Hp đng giao sau lúa go có th thanh lý trc ngày đáo hn
ây mt đc đim ht sc đc đáo ca hp đng giao sau lúa go mà các dng
hp đng khác không có đc. Trong các hp đng thông thng, khi các bên mun

thanh lý hp đng trc ngày giao hàng đng ngha vi vic tha thun đ chm dt
hp đng hoc tho thun chuyn ngha v ca mình cho ngi khác, khi đó các bên
s thoát khi s ràng buc v ngha v vi nhau. Nhng trong hp đng giao sau lúa
go thì các bên có th thanh lý hp đng trc ngày đáo hn mt cách d dàng mà
không cn phi thông qua mt s tho thun nào bng cách thc hin nghip v thanh
toán bù tr là lp mt hp đng ngc li v th mà mình đã có. C nh th, các bên
có th mua đi bán li nhiu ln vào mt tháng giao hàng nht đnh trong tng lai.
n ngày giao hàng, nu các bên không mun giao hàng thc s thì trung tâm thanh
toán bù tr s thanh toán bù tr các loi hp đng đó và ngha v giao hàng cng nh
nhn hàng ca h đc chuyn giao cho ngi khác.
1.2.3. Mc đích hp đng giao sau lúa go
1.2.3.1. Chuyn ri ro v giá và ngun hàng mà mình đang nm gi hoc s
nm gi
Ri ro là mt thuc tính gn lin vi hot đng kinh doanh. Có nhng ri ro mà
các ch th hot đng kinh doanh không th d đoán trc đc hoc không th ngn
chn đc nh ri ro v tài chính, th trng, pháp lut, chính tr, trong qun tr kinh
doanh…, các ri ro tim n này đt nhng ngi sn xut, ngi kinh doanh luôn
phi đi mt vi thua l. iu đáng lo ngi là các ri ro này tn ti mc nhiên trong
sut quá trình sn xut, kinh doanh nên h không th lp các hp đng bo him đ
bo v ri ro cho mt đi tng c th hoc trong mt thi gian c th nào. Tuy
nhiên, nhng ngi sn xut, kinh doanh có th dùng các loi Hp đng quyn chn
(Option) hoc Hp đng giao sau đ ngn nga các ri ro có th làm nh hng đn
li nhun ca mình.
i vi hp đng giao sau lúa go, khi ngi bo h là ngi sn xut hay
ngi tiêu th ký kt mt hp đng ti mt mc giá nht đnh, giao hàng vào mt thi
đim xác đnh trc trong tng lai thì đng ngha vi vic các bên chp nhn gii