B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
Nguyn Th Kim Ngc
TÁC NG CA GIÁ TR CM NHN I VI
DCH V PHÂN PHI XE MÁY N QUYT
NH MUA SM CA KHÁCH HÀNG
TI TH TRNG TP.HCM
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh ậ Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
Nguyn Th Kim Ngc
TÁC NG CA GIÁ TR CM NHN I VI
DCH V PHÂN PHI XE MÁY N QUYT
NH MUA SM CA KHÁCH HÀNG
TI TH TRNG TP.HCM
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC :
TS. BÙI TH THANH
TP.H Chí Minh ậ Nm 2012
MC LC
Li cam đoan i
Li cm n ii
Tóm tt lun vn iii
Danh mc các kỦ hiu, ch vit tt v
Danh mc các hình v vi
Danh mc các bng biu vii
CHNG 1: TNG QUAN V NGHIÊN CU 1
Gii thiu 1
1.1 Lý do chn đ tài 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 2
1.3 i tng và phm vi nghiên cu 3
1.4 Phng pháp nghiên cu 3
1.5 Ý ngha và đóng góp ca nghiên cu 4
1.6 Kt cu ca lun vn 5
CHNG 2: C S KHOA HC VÀ MỌ HỊNH NGHIÊN CU 6
Gii thiu 6
2.1 Lý thuyt v giá tr cm nhn ca khách hàng 6
2.1.1 Khái nim v giá tr cm nhn ca khách hàng 6
2.1.2 Các nhân t cu thành giá tr cm nhn ca khách hàng 8
2.1.2.1 Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hàng ca Sheth et al. 9
2.1.2.2 Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hàng ca Sweeney và Soutar 10
2.1.2.3 Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hàng ca Sa'nchez et al. 11
2.2 Quyt đnh mua sm ca ngi tiêu dùng 13
2.2.1 Quá trình thông qua quyt đnh mua sm 13
2.2.2 Các nhân t tác đng đn quyt đnh mua sm 18
2.3 Mi quan h gia giá tr cm nhn và quyt đnh mua sm ca khách hàng 20
2.4 c đim ca dch v phân phi xe máy ti TP.HCM 20
2.4.1 c đim ca mt hàng xe máy 20
2.4.2 c đim ca khách hàng mua xe máy ti TP.HCM. 21
2.4.3 c đim ca các đi lý phân phi ti TP.HCM 23
2.5 Mô hình nghiên cu và các gi thuyt v s tác đng ca giá tr cm nhn đi
vi dch v phân phi xe máy đn quyt đnh mua sm ca khách hàng 26
Tóm tt chng 2 28
CHNG 3: THIT K NGHIÊN CU 29
Gii thiu 29
3.1 Quy trình nghiên cu 29
3.2 Nghiên cu đnh tính 32
3.2.1 Thit k nghiên cu đnh tính 32
3.2.2 Kt qu nghiên cu đnh tính 33
3.3 Nghiên cu đnh lng 34
3.3.1 Thit k mu nghiên cu 34
3.3.2 Thit k bn câu hi và quá trình thu thp d liu 34
3.3.3 Phng pháp phân tích d liu 35
3.3.3.1 ánh giá s b thang đo bng h s tin cy Cronbach’s Alpha 35
3.3.3.2 Kim đnh thang đo bng phân tích nhân t khám phá EFA 36
3.3.3.3 H s tng quan và phân tích hi quy tuyn tính 36
3.3.3.4 Kim đnh s khác bit v mc đ đánh giá các thành phn giá tr cm
nhn và quyt đnh mua sm theo các đc đim cá nhân bng T-test và Anova 37
Tóm tt chng 3 38
CHNG 4: PHÂN TÍCH KT QU NGHIÊN CU 39
Gii thiu 39
4.1 Mô t mu kho sát 39
4.2 ánh giá s b thang đo bng h s tin cy Cronbach’s Alpha 40
4.3 Kim đnh thang đo bng phân tích nhân t khám phá EFA 43
4.3.1 Kt qu phân tích EFA thang đo giá tr cm nhn khách hàng 43
4.3.2 Kt qu phân tích EFA thang đo quyt đnh mua sm 46
4.3.3 Hiu chnh mô hình, gi thuyt nghiên cu 46
4.4 Phân tích hi quy tuyn tính 48
4.4.1 Ma trn h s tng quan gia các bin 48
4.4.2 Xây dng phng trình hi quy tuyn tính 49
4.4.2.1 ánh giá và kim đnh đ phù hp ca mô hình 50
4.4.2.2 Xác đnh tm quan trng ca các bin trong mô hình 51
4.4.2.3 Dò tìm s vi phm các gi đnh cn thit trong hi quy tuyn tính 52
4.5 Kim đnh s khác bit v mc đ đánh giá các thành phn giá tr cm nhn ca
khách hàng đi vi dch v phân phi xe máy và quyt đnh mua sm theo các đc
đim cá nhân 56
4.5.1 Kim đnh s khác bit theo gii tính 56
4.5.2 Kim đnh s khác bit theo đ tui 58
4.5.3 Kim đnh s khác bit theo thu nhp 59
4.5.4 Kim đnh s khác bit theo trình đ hc vn 61
4.5.5 Kim đnh s khác bit theo ngh nghip 63
4.6 Tho lun kt qu nghiên cu 65
4.6.1 V s tác đng ca giá tr cm nhn đi vi dch v phân phi xe máy đn
quyt đnh mua sm ca khách hàng 65
4.6.2 V s khác bit mc đ đánh giá các thành phn giá tr cm nhn ca khách
hàng đi vi dch v phân phi xe máy và quyt đnh mua sm theo các đc đim cá
nhân 67
Tóm tt chng 4 69
CHNG 5: KT LUN VÀ KIN NGH 70
Gii thiu 70
5.1 Kt lun 70
5.1.1 Tóm tt ni dung nghiên cu 70
5.1.2 Nhng kt qu đt đc ca nghiên cu 71
5.2 Mt s kin ngh cho các đi lý phân phi xe máy ti TP.HCM 71
5.2.1 Tng cng s khác bit cho vic cung ng dch v 72
5.2.2 Áp dng chính sách đnh giá theo mc giá hin hành 73
5.2.3 Ci tin cht lng dch v hu mãi 74
5.2.4 Ci thin cht lng phc v ca nhân viên 75
5.2.5 u t c s vt cht, trang thit b hin đi 76
5.3 Hn ch ca nghiên cu và kin ngh hng nghiên cu tip theo 77
5.3.1 Hn ch ca nghiên cu 77
5.3.2 Kin ngh hng nghiên cu tip theo 7
TÀI LIU THAM KHO 78
PH LC 81
Ph lc 1: Dàn bài tho lun nhóm 81
Ph lc 2: Bn câu hi nghiên cu đnh lng 84
Ph lc 3: Thang đo ca các nghiên cu trc đây 87
Ph lc 4: Kt qu phân tích d liu 90
i
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “Tác đng ca giá tr cm nhn đi vi dch v
phơn phi xe máy đn quyt đnh mua sm ca khách hƠng ti th trng
TP.HCM” là kt qu ca quá trình t nghiên cu ca riêng tôi.
Các s liu trong đ tài này đc thu thp và x lý mt cách trung thc.
Nhng kt qu nghiên cu đc trình bày trong lun vn này là thành qu lao đng
ca cá nhân tác gi di s ch bo ca giáo viên hng dn là cô TS. Bùi Th
Thanh. Tác gi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn không sao chép li bt kì mt
công trình nghiên cu nào đã có t trc.
ii
LI CM N
Tôi xin chân thành cm n tt c nhng ngi đã hng dn và giúp đ tôi
trong sut quá trình tìm hiu kin thc đ thc hin lun vn này.
Trc tiên là cô TS. Bùi Th Thanh, ngi hng dn khoa hc ca lun vn,
đã nhit tình hng dn và giúp đ tôi hoàn thành lun vn này. Cô đã tn tình
hng dn tôi t đnh hng đn c th, chi tit đ dn dn tháo g nhng khó khn
trong quá trình nghiên cu, t vic la chn đ tài, cách vit, cách trình bày, cách
thu thp, phân tích và x lý s liu.
Ngoài ra, tôi cng xin gi li cm n đn:
- Quý thy cô giáo khoa Qun tr kinh doanh và khoa sau đi hc trng i hc
Kinh T TP. H Chí Minh đã trang b cho tôi nhng kin thc cn thit trong
sut khóa hc.
- Các đng nghip, bn bè và các anh/ch lp Cao hc Qun tr kinh doanh K18,
K20 trng i hc Kinh T TP. H Chí Minh đã nhit tình tham gia tho lun
và giúp tôi tr li phiu kho sát.
- Nhng ngi thân trong gia đình, nhng ngi bn đã luôn đng viên, chia s và
to điu kin giúp tôi thc hin nghiên cu này.
Tác gi
Nguyn Th Kim Ngc
iii
TịM TT LUN VN
Nghiên cu đc bt đu t vic tham kho các lý thuyt và kt qu nghiên
cu ca nhng nghiên cu trc đây v giá tr cm nhn, quyt đnh mua sm và
mi quan h gia chúng cùng vi vic phân tích các đc đim ca dch v phân
phi xe máy ti TP.HCM, tác gi đ xut mô hình lý thuyt v tác đng ca giá tr
cm nhn đi vi dch v phân phi xe máy đn quyt đnh mua sm ca khách
hàng ti th trng TP.HCM bao gm 6 nhân t thuc thành phn giá tr cm nhn
là giá tr lp đt ca đi lý phân phi, giá tr nhân s, giá tr cht lng, giá tr tính
theo giá c, giá tr xã hi, giá tr cm xúc vi 26 bin quan sát và mt nhân t thuc
thành phn quyt đnh mua sm ca khách hàng vi 4 bin quan sát. Thông qua k
thut tho lun nhóm tp trung, tác gi đã loi b 2 bin, hình thành thang đo nháp 2
gm 24 bin quan sát thuc thành phn giá tr cm nhn, 4 bin quan sát thuc
thành phn quyt đnh mua sm ca khách hàng. ng thi, đi tên nhân t “giá tr
lp đt ca đi lý phân phi” thành “không gian ca hiu ca đi lý phân phi”.
Tip theo, tác gi đem thang đo nháp 2 đi kho sát th và tip tc hoàn thin
thành thang đo chính thc đ đa vào phng vn hàng lot. Sau khi thu thp đc
d liu vi mu N = 229, tác gi đánh giá s b thang đo bng h s tin cy
Cronbach’s Alpha. Kt qu là đã loi b mt bin thuc nhân t không gian ca
hiu ca đi lý phân phi, còn li 27 bin đc đa vào phân tích nhân t khám phá.
Sau khi phân tích EFA, các bin này đc gom thành 5 nhân t thuc thành phn
giá tr cm nhn bao gm giá tr nhân s, giá tr xã hi, giá tr tính theo giá c, giá
tr cht lng, không gian ca hiu và mt nhân t thuc thành phn quyt đnh
mua sm ca khách hàng. Nhân t giá tr cm xúc b loi b khi mô hình nghiên
cu do các bin quan sát đã đc gp chung vi các nhân t khác.
Tác gi tip tc đa 5 nhân t ca mô hình nghiên cu điu chnh vào phân
tích hi quy tuyn tính đ xác đnh cng đ tác đng ca các nhân t thuc thành
phn giá tr cm nhn đn quyt đnh mua sm xe máy ca khách hàng. Kt qu
phân tích hi quy cho thy 5 nhân t giá tr nhân s, giá tr xã hi, giá tr tính theo
iv
giá c, giá tr cht lng, không gian ca hiu ca đi lý phân phi đu có tác đng
cùng chiu đn quyt đnh mua sm xe máy ca khách hàng ti TP. H Chí Minh,
trong đó nhân t giá tr xã hi có tác đng mnh nht, tip đn là nhân t giá tr tính
theo giá c, giá tr cht lng, giá tr nhân s, không gian ca hiu. Mô hình gii
thích đc 51% s bin thiên ca quyt đnh mua sm ca khách hàng.
kim đnh s khác bit v mc đ đánh giá các thành phn giá tr cm nhn
ca khách hàng đi vi dch v phân phi xe máy và quyt đnh mua sm theo các
đc đim cá nhân, tác gi s dng phng pháp Independent Samples T-test đ
kim đnh s khác bit theo gii tính, đ tui và phng pháp Anova đ kim đnh
s khác bit theo thu nhp, trình đ hc vn, ngh nghip. Kt qu kim đnh cho
thy đi vi mu nghiên cu N = 229 và đ tin cy 95%: Không có s khác bit có
ý ngha thng kê v mc đ đánh giá giá tr nhân s, giá tr xã hi, không gian ca
hiu gia các nhóm khách hàng. ng thi, có s khác bit có ý ngha thng kê v
quyt đnh mua sm, mc đ đánh giá giá tr cht lng và giá tr tính theo giá c
gia các nhóm khách hàng khác nhau v đ tui, thu nhp, trình đ hc vn.
Tóm li, v mt thc tin nghiên cu giúp cho các doanh nghip kinh doanh xe
máy hiu bit hn v giá tr cm nhn và quyt đnh mua sm ca khách hàng.
ng thi, kt qu nghiên cu này giúp cho các đi lý phân phi, các công ty qung
cáo và nghiên cu th trng xe máy nm bt đc nhng thành phn quan trng
ca giá tr cm nhn khách hàng cng nh cách đo lng chúng. T đó, các đi lý
phân phi xe máy có th thc hin các d án nghiên cu th trng và xây dng các
gii pháp đ thu hút khách hàng, nâng cao nng lc cnh tranh ca h. Bên cnh đó,
kt qu ca nghiên cu này là tài liu tham kho cho các nhà nghiên cu v giá tr
cm nhn cng nh s tác đng ca nó đn quyt đnh mua sm ca khách hàng.
v
DANH MC CÁC Kụ HIU, CH VIT TT
CL : Giá tr cht lng
CPV : Consumer perceived value
EFA : Exploratory Factor Analysis
FTA : Free Trade Area
GIA : Giá tr tính theo giá c
GTXH : Giá tr xã hi
HEAD : Honda Exclusive Authorize Dealer
HVN : Honda Vit Nam
KG : Không gian ca hiu ca đi lý phân phi
NV : Giá tr nhân s
QDM : Quyt đnh mua sm ca khách hàng
OLS : Ordinary Least Square
TP. HCM : Thành ph H Chí Minh
vi
DANH MC CÁC HỊNH V
Hình 2.1: Các yu t quyt đnh giá tr dành cho khách hàng 7
Hình 2.2: Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hàng ca Sheth et al. 9
Hình 2.3: Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hàng ca Sweeney & Soutar 10
Hình 2.4: Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hàng ca Sa'nchez et al 11
Hình 2.5: Mô hình nm giai đon ca quá trình mua sm 14
Hình 2.6: Nhng bc t giai đon đánh giá các phng án đn giai đon quyt
đnh mua hàng 17
Hình 2.7: Mô hình hành vi mua sm ca ngi tiêu dùng đi vi xe hi nhp khu
trong ngành công nghip ô tô Malaysia ca Hossein Nezakati et al. 19
Hình 2.8: Mô hình nghiên cu lý thuyt v s tác đng ca giá tr cm nhn đi vi
dch v phân phi xe máy đn quyt đnh mua sm ca khách hàng 27
Hình 3.1: Quy trình nghiên cu 29
Hình 4.1: Mô hình nghiên cu đã điu chnh 47
Hình 4.2: th phân tán Scatterplot 52
Hình 4.3: th tn s Histogram 54
Hình 4.4: th tn s P-P plot 55
vii
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1.1: S lng xe máy sn xut trong nc và nhp khu t nm
2008 – 2011 2
Bng 2.1: Mt s thang đo và khung nghiên cu v giá tr cm nhn ca
khách hàng 13
Bng 4.1: Thng kê mu nghiên cu 40
Bng 4.2: Kt qu Cronbach’s Alpha ca các thành phn thang đo giá tr
cm nhn và quyt đnh mua sm ca khách hàng 41
Bng 4.3: Kt qu phân tích EFA thang đo giá tr cm nhn 43
Bng 4.4: Kt qu Cronbach’s Alpha ca các thành phn thang đo giá tr cm
nhn mi 45
Bng 4.5: Kt qu phân tích EFA thang đo quyt đnh mua sm 46
Bng 4.6: Ma trn h s tng quan gia các bin 48
Bng 4.7: Tóm tt mô hình hi quy 49
Bng 4.8: ANOVA
b
49
Bng 4.9: H s hi quy
a
50
Bng 4.10: Bng kim đnh h s tng quan hng Spearman 53
Bng 4.11: Kt qu kim đnh mc đ đánh giá các thành phn giá tr cm nhn
và quyt đnh mua sm ca khách hàng theo gii tính 57
Bng 4.12: Kt qu kim đnh mc đ đánh giá các thành phn giá tr cm nhn
và quyt đnh mua sm ca khách hàng theo đ tui 58
Bng 4.13: Kt qu kim đnh Leneve ca các thành phn giá tr cm nhn
và quyt đnh mua theo thu nhp 59
Bng 4.14: Kt qu One – Way ANOVA kim đnh mc đ đánh giá các thành
phn giá tr cm nhn và quyt đnh mua sm ca khách hàng theo thu nhp 60
Bng 4.15: Kt qu kim đnh Leneve ca các thành phn giá tr cm nhn và
quyt đnh mua theo trình đ hc vn 61
viii
Bng 4.16: Kt qu One – Way ANOVA kim đnh mc đ đánh giá các thành
phn giá tr cm nhn và quyt đnh mua sm ca khách hàng theo trình đ
hc vn 62
Bng 4.17: Kt qu kim đnh Leneve ca các thành phn giá tr cm nhn và
quyt đnh mua theo ngh nghip 63
Bng 4.18: Kt qu One – Way ANOVA kim đnh mc đ đánh giá các thành
phn giá tr cm nhn và quyt đnh mua sm ca khách hàng theo ngh nghip 64
Bng 4.19: Bng tng hp kt qu kim đnh T - test, ANOVA 67
1
CHNG 1: TNG QUAN V NGHIÊN CU
Gii thiu
Chng 1 trình bày tng quan v nghiên cu, tính thit yu ca đ tài t đó
nêu lên lý do chn đ tài, xác đnh mc tiêu nghiên cu, đi tng và phm vi
nghiên cu, phng pháp nghiên cu cng nh các ý ngha và đóng góp ca đ tài.
1.1 LỦ do chn đ tƠi
Trong cuc sng đ tn ti và phát trin, con ngi cn phi tin hành các hot
đng mua sm nhm tha mãn nhu cu t các nhu cu c bn bng hàng hóa, dch
v thit yu đn các nhu cu cao cp bng hàng hóa, dch v xa x phm. Vì th,
nghiên cu các nhân t tác đng đn quyt đnh mua sm ca khách hàng là ch đ
đc gii nghiên cu ln kinh doanh dành nhiu s quan tâm đt bit.
Philip Kotler cho rng ngi tiêu dùng s mua hàng nhng công ty nào mà
h nhn đc giá tr ln nht dành cho khách hàng. Tuy nhiên, trong thc t khách
hàng thng không có điu kin đ đnh lng chính xác giá tr dành cho khách hàng
mà thng c tính bng cách cân bng gia li ích và chi phí mà h b ra theo trc
giác hay nói cách khác là theo “cm nhn”. Các nghiên cu thc nghim cng đã ch
ra rng giá tr cm nhn ca khách hàng (customer perceived value) có liên h cht
ch đn hành vi tiêu dùng và là tin đ đ d đoán hành vi mua, gia tng ý đnh sn
sàng mua và gim ý đnh tìm kim cho các la chn thay th (Anderson và
Srinivasan, 2003; Chen và Dubinsky, 2003; Cronin et al 2000; Dodds và Monroe,
1991; Hellier et al, 2003; Parasuraman và Grewal, 2000; Sweeney et al, 1999).
Hin nay, do các phng tin vn ti công cng ti mt s đa phng vn còn
cha phát trin đ đ đáp ng nhu cu di chuyn ca ngi dân Vit Nam. Cho nên,
nhu cu ca ngi tiêu dùng đi vi mt hàng xe máy đang ngày càng tng và đc
th hin qua tình hình sn xut và nhp khu xe máy trong bn nm 2008 – 2011
nh sau:
2
Bng 1.1: S lng xe máy sn xut trong nc vƠ nhp khu t nm 2008 ậ 2011
VT: nghìn chic
Nm
2008
2009
2010
2011
Sn xut trong nc
2.880,2
3.054,2
3.509,5
4.208,5
Nhp khu
124
76,3
53,1
94
Ngun: Tng cc thng kê nm 2008 ậ 2011, Mt s sn phm ch yu ca
ngành công nghip và Nhp khu hàng hóa
Cùng vi s xut hin ca các nhà sn xut, lp ráp, liên doanh xe máy trong
nc là s gia tng s lng và quy mô ca các đi lý phân phi xe máy ti các tnh
thành ln nh TP. HCM và Hà Ni. Vì th, cnh tranh gia các đi lý phân phi
trong vic thu hút khách hàng đã tr nên gay gt. H qu là đ tn ti và phát trin,
các đi lý phân phi đã s dng nhiu chiêu thc và bin pháp đ thu hút khách
hàng. Tuy nhiên, điu đáng nói là các chiêu thc và bin pháp đc các đi lý phân
phi s dng đây ch yu da vào kinh nghim và t duy ch quan ca h mà
thiu đi nhng cn c khoa hc. Vì vy ít mang li hiu qu, thm chí nhiu đi lý
xut hin không lâu đã b phá sn. ây cng chính là lý do tác gi quyt đnh thc
hin đ tài nghiên cu “Tác đng ca giá tr cm nhn đi vi dch v phơn phi
xe máy đn quyt đnh mua sm ca khách hƠng ti th trng TP. HCM”
nhm xác đnh các nhân t cu thành giá tr cm nhn đi vi dch v phân phi xe
máy có tác đng đn quyt đnh mua sm ca khách hàng ti th trng TP. HCM.
Trên c s đó, đa ra mt s kin ngh nhm giúp các đi lý phân phi xe máy thu
hút khách hàng và đm bo cho s thành công ca h trên th trng.
1.2 Mc tiêu nghiên cu
- Xác đnh các nhân t cu thành giá tr cm nhn ca khách hàng đi vi dch
v phân phi xe máy ti th trng TP. HCM.
- ánh giá cng đ tác đng ca tng nhân t cu thành giá tr cm nhn đn
quyt đnh mua sm ca khách hàng đi vi mt hàng xe máy ti TP. HCM.
3
- Kim đnh s khác bit v mc đ đánh giá giá tr cm nhn ca khách hàng
đi vi dch v phân phi xe máy và quyt đnh mua sm gia nhng nhóm
khách hàng có đc đim cá nhân khác nhau (gii tính, đ tui, mc thu nhp,
trình đ hc vn, ngh nghip).
- xut mt s kin ngh góp phn giúp các đi lý phân phi xe máy gia tng
kh nng thu hút khách hàng và nâng cao hiu qu kinh doanh.
1.3 i tng vƠ phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu
- Giá tr cm nhn ca khách hàng và các nhân t cu thành giá tr cm nhn,
mô hình đo lng chúng.
- Quyt đnh mua sm và s tác đng ca giá tr cm nhn đn quyt đnh mua
sm xe máy ca khách hàng ti th trng TP.HCM.
Phm vi nghiên cu
- Các lý thuyt, các nghiên cu v giá tr cm nhn và quyt đnh mua sm ca
khách hàng.
- Dch v phân phi xe máy ti th trng TP. HCM
- i tng phân tích: Là các đi lý phân phi xe máy trên đa bàn TP. HCM.
- i tng kho sát: Là các khách hàng đã mua xe ti các đi lý phân phi xe
máy TP. HCM, c mu: 229 (Xem chi tit chng 3).
1.4 Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đc thc hin thông qua hai giai đon chính là: nghiên cu đnh
tính và nghiên cu đnh lng.
(1) Nghiên cu đnh tính đc s dng trong giai đon nghiên cu s b thông
qua k thut tho lun nhóm vi mt s khách hàng đã mua xe máy ti các đi lý
phân phi TP. HCM nhm khám phá, điu chnh, b sung các nhân t cu thành
giá tr cm nhn đng thi phát trin thang đo nhng nhân t này và thang đo quyt
đnh mua sm đi vi mt hàng xe máy.
4
(2) Nghiên cu đnh lng đc s dng trong giai đon nghiên cu chính
thc bng k thut phng vn trc tip ngi tiêu dùng thông qua bn câu hi chi
tit. Cách thc ly mu là chn mu thun tin, phi xác sut. D liu sau khi thu
thp s đc x lý bng phn mm thng kê SPSS 16.0. Thang đo đc kim đnh
bng h s Cronbach’s Alpha và phân tích nhân t khám phá EFA. Sau khi đánh giá
s b, các thang đo đc s dng trong phân tích hi quy tuyn tính nhm xác đnh
cng đ tác đng ca tng nhân t cu thành giá tr cm nhn đn quyt đnh mua
sm xe máy ca khách hàng ti TP. HCM. Cui cùng, kim đnh T-test, ANOVA
đc thc hin đ so sánh s khác bit v giá tr cm nhn và quyt đnh mua sm
gia nhng nhóm khách hàng có đc đim cá nhân khác nhau.
1.5 ụ ngha vƠ đóng góp ca nghiên cu
V mt lý thuyt
H thng hóa lý thuyt v giá tr cm nhn và quyt đnh mua sm ca khách
hàng. c bit, kt qu nghiên cu góp phn phát trin h thng thang đo và mô
hình nghiên cu tác đng ca giá tr cm nhn đn quyt đnh mua sm ca khách
hàng đ b sung vào h thng thang đo còn thiu th trng Vit Nam.
V mt thc tin
Trong tình hình cnh tranh ngày càng phc tp và gay gt trên th trng, các
đi lý phân phi luôn tìm cách nâng cao cht lng các dch v ca mình. tài
nghiên cu này đem li mt s ý ngha v thc tin cho các doanh nghip phân phi
và kinh doanh xe máy ti Vit Nam, các công ty qung cáo và nghiên cu th
trng, c th nh sau:
Mt là, kt qu nghiên cu này giúp cho các doanh nghip kinh doanh xe máy
hiu rõ hn v giá tr cm nhn và quyt đnh mua sm ca khách hàng. iu này
góp phn to c s cho vic hoch đnh các hot đng chiêu th ca doanh nghip
có hiu qu hn.
Hai là, kt qu nghiên cu này giúp cho các đi lý phân phi, các công ty
qung cáo và nghiên cu th trng xe máy nm bt đc nhng thành phn quan
trng ca giá tr cm nhn có tác đng đn quyt đnh mua sm xe máy ca khách
5
hàng cng nh cách đo lng chúng. T đó, các công ty trong ngành này có th
thc hin các d án nghiên cu th trng và xây dng các gii pháp đ thu hút
khách hàng, nâng cao nng lc cnh tranh ca h.
Ba là, kt qu ca nghiên cu này là tài liu tham kho cho các nhà nghiên
cu v giá tr cm nhn cng nh s tác đng ca nó đn quyt đnh mua hàng.
1.6 Kt cu ca lun vn
Lun vn đc trình bày gm 5 chng:
- Chng 1: Tng quan v nghiên cu
- Chng 2: C s khoa hc và mô hình nghiên cu
- Chng 3: Thit k nghiên cu
- Chng 4: Phân tích kt qu nghiên cu
- Chng 5: Kt lun và kin ngh
6
CHNG 2: C S KHOA HC VÀ MỌ HỊNH NGHIÊN CU
Gii thiu
Chng 1 đã gii thiu tng quan v nghiên cu. Chng 2 nhm gii thiu
mt s lý thuyt nghiên cu v giá tr cm nhn, quyt đnh mua sm ca khách
hàng và mi quan h gia chúng. ng thi phân tích các đc đim ca dch v
phân phi xe máy ti TP. HCM đt c s khoa hc cho vic đ xut các gi thuyt
nghiên cu và mô hình lý thuyt.
2.1 LỦ thuyt v giá tr cm nhn ca khách hƠng
2.1.1 Khái nim v giá tr cm nhn ca khách hƠng
Trong nhng nm gn đây, giá tr cm nhn ca khách hàng đang ngày càng
thu hút đáng k s chú ý ca các nhà nghiên cu. Cho đn nay đã xut hin nhiu
quan đim khác nhau v khái nim giá tr cm nhn nhng nhìn chung các quan
đim này đc đ xut da vào hai phng pháp tip cn sau đây:
Cách tip cn th nht, giá tr cm nhn ca khách hàng (customer perceived
value) đc hiu nh là mt khái nim đc xây dng bi hai phn, mt là nhng li
ích nhn đc bi khách hàng (kinh t, xã hi và mi quan h) và hai là chi phí hy
sinh (giá c, thi gian, n lc, ri ro và tin li) (Dodds et al, 1991; Rapp và Collins,
1991, 1996; Grewal et al, 1998; Cronin et al, 1997; Bigne et al, 2001; Oh, 2003).
Ngha là, giá tr cm nhn ca khách hàng theo cách hiu này đng ngha vi
giá tr dành cho khách hàng ca Philip Kotler: “Giá tr dành cho khách hàng là
chênh lch gia tng giá tr mà khách hàng nhn đc và tng chi phí mà khách
hàng phi tr v mt sn phm/ dch v nào đó” (Philip Kotler, 2009, Qun tr
Marketing, trang 47).
Trong đó:
Tng giá tr mà khách hàng nhn đc là toàn b nhng li ích mà h trông
đi mt sn phm/dch v. Thông thng, nó bao gm mt tp hp các giá tr thu
đc t: chính bn thân sn phm/dch v, các dch v kèm theo, ngun nhân lc và
hình nh ca công ty.
7
Tng chi phí mà khách hàng phi tr là toàn b nhng phí tn mà khách hàng
phi b ra đ nhn đc nhng li ích mong mun. Nhng chi phí này bao gm: giá
tin ca sn phm/dch v, phí tn thi gian, phí tn công sc và phí tn tinh thn
mà khách hàng đã b ra trong quá trình mua hàng.
iu này đc th hin trong hình 2.1 nh sau:
Hình 2.1: Các yu t quyt đnh giá tr dƠnh cho khách hàng
Ngun: Philip Kotler (2009)
Giá tr dành cho khách hàng không ch đn thun là nhng giá tr/li ích nm
trong bn thân sn phm/dch v. Nó bao gm tt c nhng giá tr hu hình và vô
hình, giá tr đc sáng to ra trong sn xut và giá tr nm ngoài khâu sn xut,
min là nhng giá tr này mang li li ích cho khách hàng.
Tuy nhiên, trong thc t khách hàng thng không có điu kin đ đnh lng
chính xác giá tr dành cho khách hàng mà thng c tính bng cách cân bng gia li
ích và chi phí mà h b ra theo trc giác hay nói cách khác là theo “cm nhn”. Khách
Giá tr sn phm
Giá tr dch v
Giá tr v nhân s
Giá tr v hình nh
Giá tin
Phí tn thi gian
Phí tn công sc
Tng giá tr nhn đc
Tng chi phí phi tr
Giá tr dành cho
khách hàng
Phí tn tinh thn
8
hàng có th cm nhn đc giá tr cung cp mt cách khác nhau da trên giá tr cá
nhân, nhu cu, s thích và ngun lc tài chính ca h (Ravald và Gronroos, 1996).
Cách tip cn th hai, mt s nghiên cu gn đây đã tp trung trc tip vào
nhng li ích đt đc và c gng xây dng giá tr cm nhn ca khách hàng nh là
mt cu trúc đa chiu (Rust et al, 2000; De Ruyter et al, 1997, 1998; Sinha và
DeSarbo, 1998; Sweeney và Soutar, 2001; Woodruff, 1997). Cách tip cn này cho
phép chúng ta vt qua mt s vn đ ca cách tip cn đu tiên v giá tr cm
nhn, đc bit tp trung quá mc trên tin ích kinh t (Zeithmal, 1988). Giá tr cm
nhn không ch gii hn đn các khía cnh chc nng ca cht lng và giá c mà
còn có th bao gm xã hi, tình cm và giá tr tri thc (Sheth et al., 1991). Giá tr
cm nhn là mt kinh nghim sau khi tiêu th, th hin các phn ng ch quan hay
tình cm đc to ra trong ngi tiêu dùng (Havlena và Holbrook, 1986; Bolton và
Drew nm 1991; Sweeney và Soutar, 2001).
Nh vy, t nhng phân tích trên có th hiu giá tr cm nhn ca khách hàng
có hai đc đim quan trng nh sau:
Mt là, giá tr cm nhn là nhng cm xúc, tình cm ca ngi tiêu dùng đi
vi sn phm/dch v trên c s so sánh nhng giá tr vt cht, tinh thn mà h nhn
đc so vi nhng phí tn mà h phi b ra.
Hai là, giá tr đc cm nhn bi khách hàng ch không phi là khách quan
đc xác đnh bi ngi bán (Zeithaml, 1988; Woodruff & Gardial, 1996; Day &
Crask, 2000). Và khách hàng thng đo lng li ích nhn đc bng cách so sánh
nó vi sn phm đi th cnh tranh ca công ty.
2.1.2 Các nhân t cu thƠnh giá tr cm nhn ca khách hƠng
Các nhà nghiên cu (c lý thuyt và thc nghim) đu chng minh rng giá tr
cm nhn là mt cu trúc phong phú, phc tp (Sheth et al., 1991; LeBlanc và
Nguyn, 1999; Lapierre, 2000) và có th thay đi:
- Khác nhau theo các tình hung khác nhau (Zeithaml, 1988; Gronroos, 1997)
- Thay đi qua thi gian và kinh nghim (Eggert và Ulaga, 2002; Flint et al, 2002).
- Khác nhau tùy thuc vào loi hình đa ra xem xét (Brady và Robertson,
1999).
9
- Có liên quan đn s cnh tranh hin ti (Eggert và Ulaga, 2002)
- Ph thuc vào đc đim ca khách hàng (Bolton và Drew, 1991; Brady và
Robertson, 1999).
1
Cho nên trong các nghiên cu trc đây, s lng và tên gi thành phn ca
các nhân t cu thành giá tr cm nhn có nhiu s khác bit. Sau đây là mt s
nghiên cu đin hình.
2.1.2.1 Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hàng ca Sheth et al.
Sau khi nghiên cu m rng ra các ngành nh kinh t, xã hi hc, tâm lý và
hành vi ngi tiêu dùng, Sheth et al. (1991) đã đ ngh nm nhân t cu thành giá tr
cm nhn ca khách hàng là: giá tr chc nng (functional value), giá tr tri thc
(epistemic value), giá tr xã hi (social value), giá tr cm xúc (emotional value) và
giá tr có điu kin (conditional value).
Hình 2.2: Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hƠng ca Sheth et al.
Ngun: Sheth et al. (1991)
Trong đó:
Giá tr chc nng: đ cp đn li ích kinh t bt ngun t các thuc tính ca
các sn phm và dch v.
Giá tr tri thc: đ cp đn li ích thu đc thông qua cung cp kh nng khi
dy s tò mò, cung cp tính mi hoc tính đáp ng mong mun kin thc.
1
Ngun: Graham Whittaker, Lesley Ledden and Stavros P. Kalafatis, 2007, A re-examination of the
relationship between value, satisfaction and intention in business services
Giá tr chc nng
Giá tr tri thc
Giá tr xã hi
Giá tr cm xúc
Giá tr cm nhn
ca khách hàng
Giá tr có điu kin
10
Giá tr xã hi: là s chp nhn hoc tin ích cp đ các mi quan h ca cá
nhân vi môi trng xã hi.
Giá tr cm xúc: đ cp đn các giá tr liên quan đn cm xúc hay trng thái tình
cm to ra bi các sn phm và dch v cng nh các mi quan h ca con ngi.
Giá tr có điu kin: xut phát t vic thông qua s hin din ca tin đ vt
lý, kinh t, xã hi và đ cp đn mt lot các nhân t gián tip hoc tình hung,
chng hn tình hung xã hi c th.
2.1.2.2 Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hàng ca Sweeney và Soutar
Sweeney và Soutar (2001) cho rng “giá tr cm nhn khách hàng nên đc
xem nh là mt phn ca quá trình không ngng trong vic duy trì mi quan h
gia nhà sn xut và ca hàng bán l vi khách hàng mc tiêu”. Da trên khuôn
kh khái nim phát trin bi Sheth et al. (1991), Sweeney và Soutar (2001) xác đnh
bn nhân t cu thành giá tr cm nhn khách hàng (CPV: consumer perceived
value) là: Giá tr cht lng (functional value - quality), giá tr cm xúc (emotional
value), giá tr tính theo giá c (functional value - price) và giá tr xã hi (social
value). ng thi, phát trin thang đo giá tr cm nhn khách hàng cho các sn
phm bn gi là PERVAL vi 12 bin quan sát đc đ xut.
Hình 2.3: Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hƠng ca Sweeney & Soutar
Ngun: Sweeney & Soutar (2001)
Trong nghiên cu này, Sweeney và Soutar đã không xem xét nhân t giá tr tri
thc và giá tr có điu kin theo đ xut ca Sheth et al. (1991) là quan trng. Giá tr
tri thc (liên quan đn khía cnh bt ng hoc tính mi ca sn phm) và giá tr có
Giá tr cht lng
Giá tr tính theo giá c
Giá tr cm xúc
Giá tr xã hi
Giá tr cm nhn
ca khách hàng
11
điu kin (trong đó đ cp đn điu kin tác đng ca mt tình hung c th v giá
tr nhn thc) b loi bi vì hai nhân t này không đc áp dng (hoc ít quan trng)
khi xem xét vic mua mt hàng hóa lâu bn. Nm nhân t ban đu do đó gim
xung còn ba: giá tr chc nng, giá tr xã hi và giá tr cm xúc. Nhân t giá tr
chc nng đc tách thành hai là giá tr tính theo giá c và giá tr cht lng.
Da trên nghiên cu trc đó Úc, thang đo ca h đc kho sát cho khách
hàng c. H còn đánh giá kh nng đo lng ca thang đo CPV qua nhiu vn
hóa khác nhau. PERVAL đc s dng đ đánh giá giá tr cm nhn ca khách
hàng cp đ thng hiu và đã đc th nghim trong bi cnh trc khi mua,
sau khi mua. Kt qu cho thy c hai trng hp đu đáng tin cy và hp l.
2.1.2.3 Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hàng ca Sa'nchez et al.
Da vào nghiên cu ca Sheth et al. (1991) và Sweeney & Soutar (2001),
Sa'nchez et al. (2006) đã phát trin mô hình GLOVAL trên c s m rng phm vi
thang đo PERVAL. Theo đó, mô hình đo lng giá tr cm nhn đc đ xut gm
6 thành phn nh hình 2.4 sau đây:
Hình 2.4: Mô hình đo lng giá tr cm nhn khách hƠng ca Sa'nchez et al
Ngun: Miguel A. Moliner, Javier Sánchez, Rosa M. Rodrı´guez and Luı´s
Callarisa (2006)
Giá tr lp đt ca nhà
cung cp
Giá tr nhân s
Giá tr xã hi
Giá tr cm xúc
Giá tr cm nhn
ca khách hàng
Giá tr cht lng
Giá tr tính theo giá c