MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM.PDF

BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTPăHăCHệăMINH






TRNăPHNGăTHỐYăTRANG




MTăSăGIIăPHÁPăăNỂNGăCAOă
HIUăQUăQUNăLụăRIăROăTệNăDNGăTIă
NGỂNăHĨNGăTMCPăCỌNGăTHNGăVITăNAM






LUNăVNăTHCăSăKINHăT

TP.HăCHệ MINH ậ NMă2012
BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTPăHăCHệăMINH






TRNăPHNGăTHỐYăTRANG




MTăSăGIIăPHÁPăăNỂNGăCAOă
HIUăQUăQUNăLụăRIăROăTệNăDNGăTIă
NGỂNăHĨNGăTMCPăCỌNGăTHNGăVITăNAM



Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
Mƣăsăăăăăăăăăăăăăăăă:ă 60.34.02.01

LUNăVNăTHCăSăKINHăT



NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
TSăLIăTINăDNH





TP.HăCHệăMINHăậ NMă2012
LIăCAMăOAN



Tôi xin cam đoan đơy lƠ công trình nghiên cu ca riêng tôi, có s h tr t
TS Li Tin Dnh. Nhng thông tin vƠ ni dung trong đ tƠi đu da trên nghiên
cu thc t vƠ hoƠn toƠn đúng vi ngun trích dn.

TP.HCM, ngày 22 tháng 10 nm 2012
Ngi cam đoan




TrnăPhngăThùyăTrang
MCăLC




Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc t vit tt
Danh mc các phng trình
Danh mc các biu đ, bng biu
Phn m đu
CHNGă1:ăTNG QUAN V QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI NGÂN
HĨNGăTHNGăMI VIT NAM 1
1.1 Tín dng ngân hàng 1
1.1.1 Khái nim tín dng ngơn hƠng 1
1.1.2 c đim tín dng ngơn hƠng 1
1.1.3 Phơn loi tín dng ngơn hƠng 1
1.2 Ri ro tín dng ngân hàng 2
1.2.1 Khái nim ri ro tín dng ngơn hƠng 2
1.2.2 c đim ri ro tín dng ngơn hƠng 2
1.2.3 Phơn loi ri ro tín dng ngơn hƠng 3
1.2.3.1 Ri ro giao dch 3
1.2.3.2 Ri ro danh mc 4
1.2.4 nh hng ca ri ro tín dng đn hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng,
khách hƠng vƠ nn kinh t 4
1.2.4.1 i vi ngơn hƠng 4
1.2.4.2 i vi khách hƠng 4
1.2.4.3 i vi nn kinh t 5
1.2.5 Nguyên nhơn dn đn ri ro tín dng ngơn hƠng 5
1.2.5.1 Nguyên nhân khách quan 5
1.2.5.2 Nguyên nhơn ch quan 5

1.3 Qun lý ri ro tín dng tiăngơnăhƠngăthngămi 7
1.3.1 Khái nim qun lỦ ri ro tín dng 7
1.3.2 Các bc c th ca qun lỦ ri ro tín dng 7
1.3.3 S cn thit ca qun lỦ ri ro tín dng 8
1.3.4 Mc tiêu ca qun lỦ ri ro tín dng 8
1.3.5 Qun lỦ ri ro tín dng theo y ban Basel II 9
1.3.5.1 Gii thiu v Basel 9
1.3.5.2 Nguyên tc ca y ban Basel II v qun lỦ ri ro tín dng 9
1.3.6 Mô hình qun lỦ ri ro tín dng 10
1.3.6.1 Mô hình 6C 10
1.3.6.2 Mô hình xp hng ca Moody’s vƠ Standard & Poor’s 11
1.3.6.3 Mô hình đim s Z 12
1.3.6.4 Mô hình đim s tín dng tiêu dùng 13
1.4 Hiu qu qun lý ri ro tín dng tiăNgơnăhƠngăthngămi 15
1.4.1 Khái nim hiu qu qun lỦ ri ro tín dng 15
1.4.2 Ch tiêu đnh tính th hin hiu qu qun lỦ ri ro tín dng 16
1.4.2.1 Mô hình qun lỦ ri ro tín dng 16
1.4.2.2 Chính sách tín dng 16
1.4.2.3 Ngun nhơn lc 16
1.4.2.4 C cu t chc 16
1.4.3 Ch tiêu đnh lng th hin hiu qu qun lỦ ri ro tín dng 16
1.4.3.1 T l an toƠn vn (CAR) 16
1.4.3.2 T l n quá hn 17
1.4.3.3 T l n xu 17
1.4.3.4 H s ri ro tín dng 17
1.4.3.5 T l cp tín dng so vi ngun vn huy đng (LDR) 17
1.4.3.6 TƠi sn bo đm 17
1.5 Nâng cao hiu qu qun lý ri ro tín dng tiăNgơnăhƠngăthngămi 18
1.5.1 Khái nim nơng cao hiu qu qun lỦ ri ro tín dng 18
1.5.2 ụ ngha nơng cao hiu qu qun lỦ ri ro tín dng 18

1.6 Kinh nghim qun lý ri ro tín dng ti mt s ngơnăhƠngăthngămi trên
th giiăđi vi Vit Nam 19
1.6.1 Kinh nghim ca mt s ngơn hƠng thng mi ti Nht Bn 19
1.6.2 Kinh nghim ca mt s ngơn hƠng thng mi ti HƠn Quc 20
1.6.3 BƠi hc kinh nghim cho Vit Nam 21
Kt lunăchngă1 22
CHNGă 2:ă THC TRNG QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI NGÂN
HĨNGăTHNGăMI C PHNăCỌNGăTHNGăVIT NAM 23
2.1 Gii thiu v VIETINBANK 23
2.1.1 S lc v quá trình hình thƠnh vƠ phát trin 23
2.1.2 Kt qu hot đng 24
2.2 Thc trng qun lý ri ro tín dng ti VIETINBANK 25
2.2.1 Mô hình qun lỦ ri ro tín dng 25
2.2.2 Các phng pháp qun lỦ ri ro tín dng đƣ trin khai ti VIETINBANK 26
2.2.2.1 Qun lỦ ri ro tín dng da trên quy trình tín dng 26
2.2.2.2 Qun lỦ ri ro tín dng da trên kt qu xp hng tín dng 26
2.2.2.3 Qun lỦ ri ro tín dng da trên điu kin v bo đm tin vay 27
2.2.2.4 Qun lỦ ri ro tín dng thông qua phơn cp quyt đnh tín dng 28
2.2.2.5 Qun lỦ ri ro tín dng thông qua chính sách qun lỦ n có vn đ 28
2.2.2.6 Trin khai Hip c Basel II vƠ thc tin áp dng ti VIETINBANK . 29
2.2.2.7 Trin khai mô hình tín dng vƠ thc tin áp dng ti VIETINBANK 30
2.2.3 nh hng ca các quy trình, quy đnh đi vi khách hƠng 31
2.3 Hiu qu hotăđng qun lý ri ro tín dng ti VIETINBANK 32
2.3.1 Nhng kt qu tt 32
2.3.1.1 V mt đnh tính 32
a/ Quy đnh rõ rƠng chc nng, nhim v ca các phòng ban 32
b/ Xơy dng quy trình thm đnh phù hp tng loi hình 32
c/ Có đnh hng tín dng rõ rƠng trong tng thi k 32
d/ VIETINBANK đƣ c cu li t chc, hot đng qun lỦ RRTD theo tiêu
chun quc t 33

e/ VIETINBANK đƣ xơy dng h thng kim tra kim soát ni b qun lỦ các
mt nghip v hot đng toƠn NH 34
2.3.1.2 V mt đnh lng 34
a/ T l an toƠn vn cao hn quy đnh ca NHNN 34
b/ T l n quá hn, n xu thp hn yêu cu ca NHNN 35
c/ Tín dng tng trng qua các nm vƠ đa dng hóa 36
d/ Thc hin trích lp d phòng ri ro 38
2.3.2 Nhng kt qu cha tt 39
2.3.2.1 V mt đnh tính 39
a/ Vi phm nguyên tc cho vay, điu kin cho vay 39
b/ Vi phm phơn cp quyt đnh tín dng, không tuơn th ch đo ca Ban lƣnh
đo VIETINBANK v hot đng cho vay trong tng thi k 40
c/ Công tác thm đnh cho vay còn hn ch 40
d/ Vic thm đnh ri ro đc lp ca Phòng qun lỦ ri ro còn hn ch 41
e/ Công tác thm đnh, qun lỦ tƠi sn bo đm còn hn ch 42
f/ Vi phm vic gii ngơn 42
g/ Vi phm cp nht thông tin, sa đi thông tin ca khon vay trong h thng
d liu 43
h/ Kim tra giám sát cha thng xuyên vƠ mang tính hình thc 43
2.3.2.2 V mt đnh lng 44
a/ T l an toƠn vn (CAR) cha đáp ng điu kin ca quc t 44
b/ Tc đ tng trng d n quá hn, n xu tng nhanh hn tc đ tng tng
d n cho vay 44
c/ Cho vay tp trung nhiu vƠo thƠnh phn kinh t nhƠ nc 45
d/ Cho vay không có bo đm bng tƠi sn chim t trng khá ln trong tng d
n vay ti VIETINBANK 46
e/ Trin khai chm đim xp hng ni b còn hn ch 47
2.4 Nguyên nhân dnăđn nhng tn ti 48
2.4.1 Nguyên nhân khách quan 48
2.4.1.1 Môi trng pháp lỦ cha thun li 48

2.4.1.2 Ri ro do môi trng kinh t không n đnh 50
2.4.1.3 Môi trng t nhiên 51
2.4.2 Nguyên nhơn ch quan 51
2.4.2.1 Nguyên nhân t phía khách hàng vay 51
2.4.2.2 Nguyên nhân t phía ngân hàng 53
Kt lunăchngă2 56
CHNGă3:ăMT S GIIăPHÁPă NÂNG CAO HIU QU QUN LÝ
RI RO TÍN DNG TIăNGỂNăHĨNGă THNGăMI C PHN CÔNG
THNGăVIT NAM 57
3.1ăăPhngăhng và k hoch kinh doanh tiăVIETINBANKănmă2015 57
3.1.1 D báo tình hình kinh t đn nm 2015 57
3.1.2 Mt s mc tiêu kinh doanh ch yu đn nm 2015 59
3.2 Gii pháp nâng cao hiu qu qun lý ri ro tín dng ti VIETINBANK 60
3.2.1 Nơng cao cht lng thm đnh vƠ phơn tích tín dng 60
3.2.2 Qun lỦ, giám sát cht ch quy trình gii ngơn vƠ sau gii ngơn 62
3.2.3 Nơng cao cht lng ngun nhơn lc 63
3.2.4 Nơng cao nng lc kim tra ca b phn kim tra kim soát ni b 65
3.2.5 Thc hin tt vic cp nht vƠ qun lỦ thông tin khon vay trên h thng d
liu 65
3.2.6 Chm đim vƠ xp hng khách hƠng, phơn loi n đúng quy đnh, hoƠn
thin phng pháp xp hng tín dng theo tiêu chun Basel: 66
3.2.7 Nơng cao cht lng thm đnh, qun lỦ danh mc, qun lỦ TSB 67
3.2.8 Tng cng s ch đo, điu hƠnh ca Tr s chính 69
3.2.9 Qun lỦ danh mc tín dng ti chi nhánh 70
3.2.10 Tng cng hiu qu x lỦ n có vn đ 71
3.2.11 Nơng cao nng lc tƠi chính ca VIETINBANK 73
3.3 L trình hoàn thin h thng qun lý ri ro tín dng theo tiêu chun và
chun mc quc t 74
3.4 Kin ngh đi vi Chính ph vƠăNgơnăhƠngăNhƠănc 74
3.4.1 Kin ngh đi vi Chính ph 74

3.4.2 Kin ngh đi vi Ngơn hƠng NhƠ nc 75
Kt lunăchngă3 77
KTăLUN
DANHăMCăTĨIăLIUăTHAMăKHO
Phălc
DANHăMCăCÁCăTăVITăTT


 DNNN : Doanh nghip NhƠ nc
 KH : Khách hàng
 NH : Ngân hàng
 NHNN : Ngơn hƠng NhƠ nc Vit Nam
 NHTM : Ngơn hƠng thng mi
 RRTD : Ri ro tín dng
 TSB : TƠi sn bo đm
 VIETINBANK : Ngân hàng Thng Mi C Phn Công Thng Vit Nam
DANHăMCăCÁCăPHNGăTRÌNH


Trang
 DANHăMCăCÁCăPHNGăTRÌNH:
 Phng trình 1.1 T l an toƠn vn (CAR) 16
 Phng trình 1.2 T l d n quá hn 17
 Phng trình 1.3 T l d n xu 17
 Phng trình 1.4 H s ri ro tín dng 17
 Phng trình 1.5 T l cp tín dng so vi ngun vn huy đng 17
DANHăMCăCÁCăBIUăăVĨăBNGăBIU


Trang

 DANHăMCăCÁCăBIU :
 Biu đ 2.1 T l an toƠn vn (CAR) 35
 Biu đ 2.2 T l tng trng d n ti VIETINBANK 36
 Biu đ 2.3 D n cho vay theo thƠnh phn kinh t ti VIETINBANK . 37
 Biu đ 2.4 D n cho vay theo ngƠnh ngh ti VIETINBANK 37
 Biu đ 2.5 S d d phòng ri ro ti VIETINBANK 39
 Biu đ 2.6 D n cho vay theo tƠi sn bo đm ti VIETINBANK 46

 DANHăMCăCÁCăBNGăBIU:
 Bng 2.1 Bng kt qu hot đng kinh doanh 24
 Bng 2.2 D n cho vay theo k hn ti VIETINBANK 38
 Bng 2.3 D n cho vay theo loi tin ti VIETINBANK 38
 Bng 2.4 Tng trng d n, n quá hn, n xu ti VIETINBANK 44
 Bng 2.5 T l n xu ti 30/11/2010 vƠ 31/12/2011 ti VIETINBANK45
 Bng 2.6 D n cho vay theo thƠnh phn kinh t nhƠ nc ti
VIETINBANK 46
 Bng 2.7 S lng KH thc him chm đim ti VIETINBANK 47
PHNăMăU
1. LỦădoăchnăđătƠi:
Hot đng tín dng lƠ nghip v ch yu ca h thng NHTM Vit Nam,
hot đng nƠy đƣ vƠ đang mang li ngun thu nhp ln cho các NH, tuy nhiên ri ro
ca hot đng nƠy mang li cng không nh. Hu qu ca RRTD đi vi các
NHTM thng rt ln, lƠm gia tng chi phí, thu nhp lƣi b chm hoc mt đi cùng
vi s tht thoát ca vn vay, lƠm xu đi tình hình tƠi chính vƠ s lƠm tn hi đn
uy tín, v th ca các NHTM.
Bên cnh đó, tình hình kinh t th gii vn còn din bin phc tp, kinh t
trong nc vn còn nhiu khó khn, th thách nh sc mua trong nc suy gim,
hƠng tn kho tng, s doanh nghip sn xut, kinh doanh ngng hot đng, phá sn,
gii th ngƠy cƠng nhiu, kéo theo tình trng tht nghip gia tng, thu ngơn sách nhƠ
nc cng suy gim,ầTrc tình hình nƠy, đòi hi các NHTM Vit Nam phi nơng

cao công tác qun lỦ RRTD, hn ch đn mc thp nht nhng nguy c tim n gơy
nên RRTD.
Thc tin hot đng tín dng ti VIETINBANK trong thi gian qua cng
cho thy nhng RRTD cha đc kim soát mt cách cht ch vƠ hiu qu. Chính
vì vy yêu cu cp bách đt ra lƠ RRTD phi đc qun lỦ, kim soát mt cách cht
ch vƠ hiu qu, bo đm hot đng tín dng trong ri ro có th chp nhn đc,
gim thiu các thit hi phát sinh t RRTD vƠ tng thêm li nhun kinh doanh ca
NH, góp phn nơng cao uy tín vƠ to ra li th ca NH trong cnh tranh. Do vy, tác
gi đƣ chn đ tƠi ắMtăsăgiiăphápăđănơngăcaoăhiuăquăqunălỦăriăroătínă
dngătiăNgơnăhƠngăThngămiăCăphnăCôngăThngăVităNam”
2. Mcătiêuănghiênăcu
Lun vn đc nghiên cu nhm đáp ng 3 mc tiêu:
Mt lƠ: Góp phn lƠm rõ các lỦ lun v ri ro tín dng, qun lỦ ri ro tín
dng vƠ hiu qu qun lỦ ri ro tín dng ti Ngơn hƠng thng mi.
Hai là: Phân tích, đánh giá thc trng qun lỦ ri ro tín dng, ch ra nhng
mt tt vƠ cha tt t đó đa ra nhng nguyên nhơn dn đn ri ro tín dng ti
VIETINBANK.
Ba là: Trên c s lỦ lun, phơn tích đánh giá thc trng vƠ nguyên nhơn dn
đn ri ro tín dng ti VIETINBANK, đ tƠi nêu ra mt s gii pháp đ nơng cao
hiu qu qun lỦ ri ro tín dng ti VIETINBANK.
3. iătngănghiênăcuăvƠăphmăviănghiênăcu
- iătngănghiênăcu: i tng nghiên cu ca đ tƠi lƠ qun lỦ ri ro
tín dng và hiu qu qun lỦ ri ro tín dng.
- Phmăviănghiênăcu: i sơu phơn tích thc trng hot đng vƠ công tác
qun lỦ ri ro tín dng ti VIETINBANK đ t đó đa ra mt s gii pháp đ nơng
cao hiu qu qun lỦ ri ro tín dng ti VIETINBANK.
4. Phngăphápănghiênăcu
S dng tng hp các phng pháp nghiên cu khoa hc kt hp vi các
phng pháp thng kê, so sánh, phơn tích,ầ đi t c s lỦ lun đn thc tin nhm
gii quyt vƠ lƠm sáng t mc tiêu nghiên cu ca đ tƠi. Sau khi dùng phng

pháp phơn tích s b, cn c trên kt qu phơn tích vƠ tip thu Ủ kin phn bin ca
nhiu chuyên gia, cán b qun lỦ, điu hƠnh có liên quan, ra kt lun cng nh đ
xut các vn đ cn phi thay đi, phát trin đ nơng cao hiu qu qun lỦ ri ro tín
dng ca VIETINBANK.
5. ụănghaăkhoaăhcăvƠăthcătinăca đătƠi
Vic nghiên cu lun vn nƠy có Ủ ngha quan trng v mt thc tin. Nó
phơn tích thc trng, đa ra nhng hn ch, tn ti vƠ nguyên nhơn vic qun lỦ ri
ro tín dng cha hiu qu ca VIETINBANK trong thi gian qua đ t đó có nhng
gii pháp đúng đn vƠ thit thc đ nơng cao hiu qu qun lỦ ri ro tín dng ca
VIETINBANK trong thi gian ti.



6. Cuătrúcălunăvn
NgoƠi phn m đu vƠ kt lun, lun vn đc trình bƠy gm 3 chng:
Chngă1: Tng quan v qun lỦ ri ro tín dng ti Ngơn hƠng Thng mi
Vit Nam.
Chngă2: Thc trng qun lỦ ri ro tín dng ti Ngơn hƠng Thng Mi C
Phn Công Thng Vit Nam.
Chngă3: Mt s gii pháp đ nơng cao hiu qu qun lỦ ri ro tín dng ti
Ngơn hƠng Thng Mi C Phn Công Thng Vit Nam.
1

CHNGă1:ăTNGăQUANăVăQUNăLụăRIăROăTệNăDNGăTIăNGỂNă
HĨNGăTHNGăMIăVITăNAM
1.1ăăTínădngăngơnăhƠng
1.1.1ăăKháiănimătínădngăngơnăhƠng
Tín dng NH lƠ quan h tín dng gia các NH vi các xí nghip, t chc
kinh t, các t chc vƠ cá nhơn đc thc hin di hình thc NH đng ra huy đng
vn bng tin vƠ cho vay (cp tín dng) đi vi các đi tng nói trên.

Tín dng NH lƠ hình thc tín dng ch yu, chim v trí đc bit quan trng
trong nn kinh t.
Tín dng NH ra đi vƠ phát trin cùng vi s ra đi vƠ phát trin ca h
thng NH, khác vi tín dng thng mi, tín dng NH lƠ hình thc tín dng chuyên
nghip, hot đng ca nó ht sc đa dng vƠ phong phú.
1.1.2ăăcăđimătínădngăngơnăhƠng
i tng ca vn NH lƠ vn tin t ngha lƠ NH huy đng vn vƠ cho vay
bng tin.
Trong tín dng NH, các ch th ca nó đc xác đnh mt cách rõ rƠng,
trong đó NH lƠ ngi cho vay, còn các doanh nghip, các t chc kinh t cá nhơn,
ầ lƠ ngi đi vay.
Tín dng NH va lƠ tín dng mang tính cht sn xut kinh doanh gn vi
hot đng sn xut kinh doanh ca các doanh nghip va lƠ tín dng tiêu dùng,
không gn vi hot đng sn xut kinh doanh ca các doanh nghip, vì vy quá
trình vn đng vƠ phát trin ca tín dng NH không hoàn toàn phù hp vi quá
trình phát trin ca sn xut vƠ lu thông hƠng hóa.
1.1.3ăăPhơnăloiătínădngăngơnăhƠng
*ăChoăvayătrcătip
- Theo tính cht: Cho vay sn xut kinh doanh (các t chc kinh t); Cho vay
tiêu dùng (các cá nhân).
- Theo thi hn: Cho vay ngn hn (≤1 nm); Cho vay trung hn (trên 1 nm
đn 5 nm); Cho vay dƠi hn (trên 5 nm).
2

*ăChoăvayăgiánătip: Chit khu chng t có giá; Bao thanh toán.
*ăHìnhăthcăchoăvayăkhác: Thu chi, Cho vay thông qua phát hƠnh th Tín
dng.
*ăBoălƣnhăNH: Bo lƣnh vay vn, Bo lƣnh thanh toán; Bo lƣnh đu thu;
Bo lƣnh thc hin hp đng; Bo lƣnh hoƠn thanh toán; Các hình thc bo lƣnh
khác.

* Cho thuê tài chính: Ngơn hƠng thng mi mun hot đng cho thuê tƠi
chính phi thƠnh lp công ty cho thuê tƠi chính.
1.2 RiăroătínădngăngơnăhƠng
1.2.1 KháiănimăriăroătínădngăngơnăhƠng
Có nhiu cách tip cn khái nim RRTD. Ri ro tín dng lƠ loi ri ro tht
thoát tƠi sn có th phát sinh khi mt bên đi tác không thc hin mt ngha v tƠi
chính hoc ngha v theo hp đng đi vi mt NH, bao gm c vic không thanh
toán n cho dù đy lƠ n gc hay n lƣi khi khon n đn hn. Hiu mt cách khác
thì RRTD đó lƠ ri ro không thu hi đc n khi đn hn do ngi vay đƣ không
thc hin đúng cam kt vay vn theo hp đng tín dng, không tuơn th nguyên tc
hoƠn tr khi đáo hn. ơy lƠ loi ri ro gn lin vi hot đng cp tín dng ca NH.
Theo quyt đnh 493/2005/Q-NHNN v phơn loi n, trích lp vƠ s dng
d phòng đ x lỦ RRTD trong hot đng NH ca t chc tín dng thì khái nim
RRTD đc đnh ngha nh sau:
“Ri ro tín dng trong hot đng Ngơn hƠng ca T chc tín dng lƠ kh
nng xy ra tn tht trong hot đng NH ca T chc tín dng do không thc hin
hoc không có kh nng thc hin ngha v ca mình theo cam kt”.
Nh vy, có th kt lun “ Ri ro tín dng lƠ loi ri ro có th phát sinh trong
quá trình cp tín dng ca NH, biu hin trên thc t qua vic không tr đc n
hoc tr n không đúng hn cho NH”.
1.2.2 căđimăriăroătínădngăngơnăhƠng
 phòng nga RRTD, vic nhn bit đc đim RRTD lƠ điu cn thit,
RRTD có nhng đc đim sau đơy:
3

Riăroămangătínhăgiánătip: Trong quan h tín dng, NH chuyn giao quyn
s dng vn cho KH. RRTD xy ra khi KH gp tn tht vƠ tht bi trong quá trình
s dng vn. Do đó, ri ro trong hot đng kinh doanh ca KH lƠ nguyên nhơn ch
yu gơy nên RRTD cho NH.
RiăroăcóătínhăchtăđaădngăvƠăphcătp: đc đim nƠy biu hin s đa

dng, phc tp ca nguyên nhơn, hình thc vƠ hu qu ca RRTD. Do đó, khi
phòng nga vƠ x lỦ RRTD phi chú Ủ đn mi du hiu, xut phát t nguyên nhơn
bn cht vƠ hu qu do RRTD đem li đ có bin pháp phòng nga phù hp.
RRTDăcóătínhăttăyuăluônătnătiăgnălinăviăhotăđngătínădngăcaă
NHTM: Tình trng thông tin bt cơn xng đƣ lƠm cho NH không th nm bt đc
các du hiu ri ro mt cách toƠn din vƠ đy đ, điu nƠy lƠm cho bt k khon
vay nƠo cng tim n nhng ri ro. Kinh doanh NH lƠ kinh doanh ri ro  mc đ
phù hp vƠ đt đc li nhun tng ng.
1.2.3ăăPhơnăloiăriăroătínădngăngân hàng
1.2.3.1 Riăroăgiaoădch
Khái nim ri ro giao dch: LƠ mt hình thc ca RRTD mƠ nguyên nhơn
phát sinh lƠ do nhng hn ch trong quá trình giao dch vƠ xét duyt cho vay, đánh
giá KH. Ri ro giao dch có ba b phn chính lƠ ri ro la chn, ri ro bo đm vƠ
ri ro nghip v.
+ Ri ro la chn lƠ ri ro có liên quan đn quá trình đánh giá và phân tích
tín dng, khi NH la chn nhng phng án vay vn có hiu qu đ ra quyt đnh
cho vay.
+ Ri ro bo đm phát sinh t các tiêu chun đm bo nh các điu khon
trong hp đng cho vay, các loi TSB, ch th đm bo, cách thc đm bo vƠ
mc cho vay trên tr giá ca tƠi sn đm bo.
+ Ri ro nghip v lƠ ri ro liên quan đn công tác qun lỦ khon vay vƠ hot
đng cho vay, bao gm c vic s dng h thng xp hng ri ro vƠ k thut x lỦ
các khon cho vay có vn đ.
4

1.2.3.2 Riăroădanhămc
Khái nim ri ro danh mc: LƠ hình thc ca RRTD mƠ nguyên nhơn phát
sinh lƠ do nhng hn ch trong qun lỦ danh mc cho vay ca NH, đc phơn chia
thƠnh hai loi: Ri ro ni ti vƠ ri ro tp trung.
+ Ri ro ni ti xut phát t các yu t, các đc đim riêng có, mang tính

riêng bit bên trong ca mi ch th đi vay hoc ngƠnh, lnh vc kinh t. Nó xut
phát t đc đim hot đng hoc đc đim s dng vn ca KH vay vn.
+ Ri ro tp trung lƠ trng hp NH tp trung vn cho vay quá nhiu đi vi
mt s KH, cho vay quá nhiu doanh nghip hot đng trong cùng mt ngƠnh, lnh
vc kinh t; hoc trong cùng mt vùng đa lỦ nht đnh; hoc mt loi hình cho vay
có ri ro cao.
1.2.4ănhăhngăcaăriăroătínădngăđnăhotăđngăkinhădoanhăcaăngơnăhƠng,
khách hàng vƠănnăkinhăt
1.2.4.1ăăiăviăngơnăhƠng
Khi gp RRTD, NH không thu đc vn tín dng đƣ cp vƠ lƣi cho vay,
nhng NH phi tr vn vƠ lƣi cho khon tin huy đng khi đn hn, điu nƠy lƠm
cho NH b mt cơn đi trong vic thu chi. Khi không thu đc n thì vòng quay ca
vn tín dng b chm li lƠm NH kinh doanh không hiu qu vƠ có th lƠm mt kh
nng thanh khon. iu nƠy lƠm gim lòng tin ca ngi gi tin, nh hng
nghiêm trng đn uy tín ca NH.
1.2.4.2ăăiăviăkhách hàng
Nu ri ro xy ra t phía ngơn hƠng, khách hƠng có th mt vn dn đn khó
khn trong sn xut kinh doanh.
Mt khác nu ri ro xy ra đi vi chính khách hƠng, các khon n ca h s
tr thƠnh các khon n khó đòi, gơy khó khn vƠ nh hng đn quan h ca h đi
vi ngơn hƠng. Khi đó khách hƠng cn vn h buc phi quan h vi các ngơn hƠng
khác vƠ phi chu mt khong thi gian tìm hiu gơy trì hoƣn cho quá trình sn xut.


5

1.2.4.3ăiăviănnăkinhăt
Hot đng NH liên quan đn nhiu cá nhơn, nhiu lnh vc trong nn kinh t,
vì vy khi mt NH gp phi RRTD hay b phá sn thì ngi gi tin hoang mang lo
s vƠ  t kéo nhau đi rút tin không ch  NH đó mƠ còn nhiu NH khác, làm cho

toƠn b h thng NH gp khó khn. Ngơn hƠng phá sn s nh hng đn tình hình
sn xut kinh doanh ca các doanh nghip do không có tin tr lng công nhơn,
mua nguyên vt liu. Lúc by gi giá c hƠng hóa s gia tng, tht nghip trƠn lan,
xƣ hi mt n đnh, nn kinh t lơm vƠo suy thoái. Ri ro tín dng có th chơm ngòi
cho mt cn khng hong tƠi chính nh hng đn c khu vc vƠ th gii.
1.2.5 Nguyênănhơnădnăđnăriăroătínădng ngân hàng
1.2.5.1 Nguyên nhân khách quan
LƠ nhng tác đng ngoƠi Ủ chí ca KH vƠ NH nh: thiên tai, ha hon, do s
thay đi ca các chính sách qun lỦ kinh t, điu chnh quy hoch vùng, ngƠnh, do
hƠnh lang pháp lỦ cha phù hp, do bin đng th trng trong vƠ ngoƠi nc, quan
h cung cu hƠng hóa thay đi,ầkhin doanh nghip lơm vƠo khó khn tƠi chính
không th khc phc đc. T đó, doanh nghip dù cho có thin chí nhng vn
không th tr đc n NH.
1.2.5.2ăăNguyênănhơnăchăquan
* NguyênănhơnătăphíaăKHăvayăvn:ă
LƠ nguyên nhơn ni ti ca mi KH. Nh kh nng t ch tƠi chính kém,
nng lc điu hƠnh yu, h thng qun lỦ ca KH yu kém dn đn vic s dng
vn vay kém hiu qu hoc tht thoát, nh hng đn kh nng tr n. Cng có th
do KH thiu thin chí trong vic tr n vay NH.
* Nguyênănhơnătăphíaăngơnăhàng:
ChínhăsáchătínădngăcaăNgơnăhƠng: Chính sách tín dng ca NH không
hp lỦ, NH không thc hin phơn tán ri ro mƠ tp trung cho vay đi vi mt s
nhóm KH, mt s ngƠnh ngh nht đnh. Vic cho vay quá nhiu vƠo mt s nhóm
KH hoc mt s ngƠnh ngh kinh t s dn đn ri ro rt cao cho NH khi nhóm KH
6

đó gp khó khn hoc ngƠnh ngh kinh t mƠ doanh nghip đó đang hot đng
không còn hp dn đi vi th trng.
Trìnhă đ,ă nngă lcă chuyênă mônă caă mtă să cánă b NHă cònă hnă ch:
Trình đ, nng lc chuyên môn ca mt s cán b lƠm công tác tín dng còn hn

ch nên đƣ lƠm nh hng đn vic đánh giá đúng tình hình hot đng ca KH, t
đó không phơn tích đc các báo cáo tƠi chính vi kt qu chun xác, không phát
hin ra nhng s liu không phù hp vi tình hình thc tin ca doanh nghip,
không am hiu v th trng, thiu thông tin hoc phơn tích thông tin không đy đ
dn đn cho vay vƠ đu t không hp lỦ.
Hotăđngăkimătra,ăkimăsoátăniăbăcaăNHăcònăhnăch: B phn kim
tra, kim soát ni b ca NH có nhim v thng xuyên theo dõi, kim tra vƠ giám
sát các khon vay nhm kp thi phát hin ra nhng sai sót vƠ nhng vn đ bt hp
lỦ có th dn đn ri ro cho NH, đ có nhng gii pháp x lỦ kp thi, hn ch ri ro
có th xy ra. Tuy nhiên, trên thc t, vic kim tra ni b ca các NH ch tn ti
di hình thc, công tác kim tra, kim soát cha đc quan tơm đúng mc. Vì vy,
vic kim tra, kim soát ni b cn phi đc xem nh công c hu hiu trong vic
phát hin, phòng nga RRTD.
ThiuăgiámăsátăvƠăqunălỦăsauăkhiăchoăvay: Các NH thng có thói quen
tp trung nhiu công sc cho vic thm đnh trc khi cho vay mƠ không chú trng
trong vic kim tra, kim soát vn sau khi cho vay. Khi NH cho vay thì khon vay
cn phi đc theo dõi vƠ giám sát vic s dng vn vay nhm bo đm vn vay s
dng đúng mc đích vi phng án ban đu. Tuy nhiên, trong thi gian qua, các
Ngơn hƠng cha thc hin tt công tác nƠy. iu nƠy, mt phn do yu t tơm lỦ s
phin hƠ KH, mt phn do h thng thông tin qun lỦ phc v kinh doanh ti các
doanh nghip còn lc hu, không cung cp đc đy đ, kp thi các thông tin mƠ
NH yêu cu.
oăđcănghănghipăcaămtăsăcánăb NH: Lnh vc tín dng lƠ mt lnh
vc rt nhy cm, cán b NH rt d b cám d bi cái li trc mt mƠ ngi vay
đem đn vƠ s cc k nguy him khi cán b NH b tha hóa, vi phm đo đc ngh
7

nghip, bt chp pháp lut, c tình không tuơn th chính sách tín dng, không chp
hƠnh đúng quy trình cho vay, không thc hin đy đ các th tc pháp lỦ cn thit,
không đm bo các nguyên tc cn thit ca TSB,ầ Thc t, đƣ có nhiu trng

hp cán b NH tip tay vi KH lƠm gi h s vay, đnh giá TSB quá cao so vi
giá th trng đ rút tin vay NH,ầ
1.3ăăQunălỦăriăroătínădngătiăngơnăhƠngăthngămi
1.3.1 Khái nimăqunălỦăriăroătínădng
Qun lỦ RRTD lƠ quá trình tip cn ri ro mt cách khoa hc, toƠn din vƠ
có h thng nhm nhn dng, kim soát, phòng nga vƠ gim thiu nhng tn tht,
mt mát, nhng nh hng bt li ca ri ro tín dng thông qua vic xơy dng
chính sách tín dng, thit lp quy trình tín dng, giám sát vic tuơn th chính sách
vƠ quy trình tín dng, x lỦ trc trc vƠ vi phm v chính sách, quy trình vƠ khon
tín dng c th.
1.3.2 Cácăbcăcăth caăqunălỦăriăroătínădng
Xác đnh ri ro tín dng: Xác đnh ri ro tín dng lƠ quá trình xác đnh liên
tc vƠ có h thng đi vi các loi hat đng kinh doanh ca NH thông qua vic
phơn tích KH, môi trng kinh doanh, đc thù các sn phm, dch v vƠ quy trình
nghip v. Xác đnh ri ro bao gm các công vic theo dõi, xem xét, nghiên cu
môi trng hot đng vƠ toƠn b mi hot đng ca NH nhm thng kê đc tt c
các ri ro, không ch nhng loi ri ro đƣ vƠ đang xy ra, mƠ còn d báo đc
nhng dng ri ro mi có th xut hin, trên c s đó đ xut các gii pháp kim
soát vƠ tƠi tr ri ro thích hp.
Xác đnh xác sut vƠ mc đ thit hi có th xy ra ca các ri ro đƣ đc
xác đnh: LƠ vic thu thp s liu vƠ phơn tích đánh giá, t đó xác đnh xác sut vƠ
mc đ thit hi có th xy ra.
Phát trin các công c đ gim xác sut hoc thit hi xy ra: LƠ vic s
dng các bin pháp, k thut, công c, chin lc, các chng trình hot đng đ
ngn nga, né tránh hoc gim thiu nhng tn tht, nhng nh hng không mong
đi có th xy ra vi NH. Các bin pháp kim soát ri ro nh: các bin pháp né
8

tránh ri ro, ngn nga tn tht, gim thiu tn tht, chuyn giao ri ro, đa dng ri
ro, qun tr thông tin,ầVƠ khi ri ro đƣ xy ra, trc ht cn theo dõi, xác đnh

chính xác nhng tn tht v tƠi sn, v ngun nhơn lc, v giá tr pháp lỦ, Sau đó có
nhng bin pháp tƠi tr ri ro phù hp, gm t khc phc vƠ chuyn giao ri ro.
1.3.3 SăcnăthităcaăqunălỦăriăroătínădng
i vi các NHTM th gii phn hot đng tín dng ch chim mt t l
khong 1/3 trong hot đng ca NH trong khi đó  Vit Nam hot đng tín dng
hin đang chim t trng ln nht t 60- 70% trong danh mc tƠi sn có. c bit,
ngun tín dng nƠy đang đóng vai trò kênh dn vn ch đo cho các doanh
nghip.Vì vy vn đ RRTD có nh hng rt ln đn s an toƠn ca các NH  Vit
Nam vƠ có tác đng đáng k đn toƠn b nn kinh t.
i vi NH, vic không thu hi đc vn tín dng vƠ lƣi vay cùng vi vic
vn phi duy trì vic tr gc vƠ lƣi cho các khon tin huy đng lƠm thu chi ca NH
mt cơn đi. Hu qu tip theo lƠ vòng quay vn tín dng ca NH gim, vic kinh
doanh ca NH không hiu qu. Khi gp phi RRTD NH có nguy c rt cao b ri
vƠo tình trng mt kh nng thanh khon, gim sút uy tín, mt lòng tin đi vi
ngi gi tin. Nu tình trng nƠy kéo dƠi, vic NH phá sn lƠ không th tránh khi,
gơy hu qu nghiêm trng cho h thng NH vƠ c nn kinh t.
Qun lỦ RRTD tt s to điu kin cho NH sƠng lc nhng KH có tình hình
tƠi chính tt, hot đng sn xut kinh doanh hiu qu, có tim nng phát
trin,ầnhm giúp vic tƠi tr vn ca NH mang li hiu qu, to điu kin thun
li cho NH trong cnh tranh.
1.3.4 McătiêuăcaăqunălỦăriăroătínădng
Mc tiêu ca qun lỦ RRTD lƠ đ ti đa hóa li nhun trên c s gi mc đ
RRTD hoc tn tht tín dng  mc NH có th chp nhn đc, đc kim soát vƠ
trong phm vi ngun lc tƠi chính ca NH.



9

1.3.5 QunălỦăriăroătínădngătheoăyăbanăBaselăII

1.3.5.1 GiiăthiuăvăBaselă
y ban Basel v giám sát NH (Basel Committee on Banking supervision -
BCBS) đc thƠnh lp vƠo nm 1974 bi mt nhóm các Ngơn hƠng Trung ng vƠ
c quan giám sát ca 10 nc phát trin (G10) ti thƠnh ph Basel, Thy S nhm
tìm cách ngn chn s sp đ hƠng lot ca các NH vƠo thp k 80.
Lch s vn tt ca Hip c vn Basel: (1) Nm 1988, Hip c vn Basel
đu tiên (Basel I) ra đi vƠ có hiu lc t 1992. (2) Nm 1996, Basel I đc b sung
thêm ri ro th trng (đc thc thi chm nht vƠo ngƠy 1/1/1998). (3) Tháng
6/1999, đ xut mt khung Hip c vn mi vi chng trình t vn ln th nht
(First Consultative Package - CP1). (4) Tháng 1/2001, chng trình t vn ln th
hai (CP2). (5) Tháng 4/2003, chng trình t vn ln th ba (CP3). (6) Quý 4/2003,
phiên bn mi ca Hip c vn (Basel II) đc hoƠn thin. (7) Tháng 1/2007,
Basel II có hiu lc. (8) Nm 2010, chm dt quá trình chuyn đi.
1.3.5.2 NguyênătcăcaăyăbanăBasel II văqunălỦăriăroătínădng
Nguyênătcăthănht:ăVătălăanătoƠnăvnătiăthiu. Các NH cn phi duy
trì mt lng vn đ ln đ trang tri cho các hot đng chu ri ro ca mình, bao
gm ri ro tín dng, ri ro th trng vƠ ri ro tác nghip (Ct tr 1). Theo đó, cách
tính chi phí vn đi vi ri ro tín dng có s sa đi ln – tính mc đ ri ro tín
dng theo các phng pháp chun hoc phng pháp phơn hng ni b, thay đi
nh vi ri ro th trng nhng hoƠn toƠn lƠ phiên bn mi đi vi ri ro tác
nghip.
Nguyênătcăthăhai:ăVăquáătrìnhăxemăxétăgiámăsátăcaăcăquanăqunălỦ.
Hip c Basel II quy đnh các quy tc giám sát, qun tr vƠ hng dn qun lỦ ri
ro đi vi các NH. Quá trình giám sát vƠ qun tr nƠy không nhng nhm mc đích
khng đnh vic các ngơn hƠng duy trì mt mc vn phù hp đi vi toƠn b nhng
ri ro trong hot đng kinh doanh mƠ còn khuyn khích các NH phát trin vƠ s
dng các k thut đ qun lỦ ri ro tt hn (Ct tr 2). Vi ct tr nƠy, Basel II
nhn mnh 4 nguyên tc ca công tác rƠ soát giám sát:
10

+ Các NH cn phi có mt quy trình đánh giá đc mc đ đy đ vn ca
h theo danh mc ri ro vƠ phi có đc mt chin lc đúng đn nhm duy trì
mc vn đó.
+ Các c quan qun lỦ nên rƠ soát vƠ đánh giá li quy trình đánh giá v mc
vn ni b cng nh v các chin lc ca ngơn hƠng. H cng phi có kh nng
giám sát vƠ đm bo tuơn th t l vn ti thiu. Theo đó, c quan qun lỦ nên thc
hin mt s hƠnh đng giám sát phù hp nu h không hƠi lòng vi kt qu ca quy
trình này.
+ Các c quan qun lỦ khuyn ngh các NH duy trì mc vn cao hn mc ti
thiu theo quy đnh.
+ Các c qun qun lỦ nên can thip  giai đon đu đ đm bo mc vn
ca NH không gim di mc ti thiu theo quy đnh vƠ có th yêu cu sa đi
ngay lp tc nu mc vn không đc duy trì trên mc ti thiu.
- Nguyênătcăthăba:ăTínhăkălutăthătrng. Các NH cn phi công khai
thông tin mt cách thích đáng theo nguyên tc th trng (Ct tr 3). Vi ct tr
này, Basel II đa ra mt danh sách các yêu cu buc các NH phi công khai thông
tin, t nhng thông tin v c cu vn, mc đ đy đ vn đn nhng thông tin liên
quan đn mc đ nhy cm ca NH vi ri ro tín dng, ri ro th trng, ri ro tác
nghip vƠ quy trình đánh giá ca NH đi vi tng loi ri ro nƠy.
1.3.6 MôăhìnhăqunălỦăriăroătínădng
1.3.6.1 Mô hình 6C
Trng tơm ca mô hình nƠy lƠ xem xét ngi vay có thin chí vƠ kh nng
thanh toán các khon vay khi đn hn hay không. C th bao gm 6 yu t sau:
T cách ngi vay (Character): Cán b tín dng phi lƠm rõ mc đích xin
vay ca KH, mc đích vay ca KH có phù hp vi chính sách tín dng hin hƠnh
ca NH hay không, đng thi xem xét v lch s đi vay vƠ tr n đi vi KH c;
còn đi vi KH mi thì cn thu thp thông tin t nhiu ngun khác nh Trung tơm
tín dng, NH khác, t c quan thông tin đi chúng,ầ