PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN CẤU TRÚC VỐN CỦA CÁC CÔNG TY NGÀNH CHẾ BIẾN THỰC PHẨM NIÊM YẾT TRÊN SỞ GDCK TP HỒ CHÍ MINH

BăGIỄOăDCăVẨăẨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HăCHệăMINH





HAăTHăBCHăYN






PHÂN TÍCH CÁC NHÂNăT
TỄCăNG N CU TRÚC VN CA CÁC
CÔNG TY NGÀNH CH BINăTHCăPHM
NIểMăYTăTRểNăSăGDCKăTP.HCM





LUN VN THC S KINH
T

Thành ph H Chí Minh ậ Nm
2012
BăGIỄOăDCăVẨăẨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HăCHệăMINH





HAăTHăBCHăYN





PHÂN TÍCH CÁC NHÂNăT
TỄCăNG N CU TRÚC VN CA CÁC
CÔNG TY NGÀNH CH BINăTHCăPHM
NIểMăYTăTRểNăSăGDCKăTP.HCM


Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s : 60340201


LUN VN THC S KINH
T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. NGUYNăTHăLIểNăHOA



Thành ph H Chí Minh ậ Nm
2012
LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan ni dung lun vn “PHÂN TÍCH CÁC NHÂNă T
TỄCă NG N CU TRÚC VN CA CÁC CÔNG TY NGÀNH CH
BINăTHCăPHM NIểMăYTăTRểNăSăGDCKăTP.HCM ” là công trình
nghiên cu ca bn thân, có s h tr t ngi hng dn khoa hc là PGS.TS.
NguynăThăLiênăHoa. Các s liu và ni dung trong nghiên cu này là trung thc
và có ngun gc trích dn rõ ràng. Kt qu nghiên cu này cha tng đc công
b trong btăk công trình khoa
hcă
nào.

TP.ăHăChíăMinh,ăngƠyă2ăthángă12ănmă2012


HaăThăBchăYn


LI CỄMăN

Li đu tiên, tác gi xin đc gi li cám n sâu sc s giúp đ tn tình
ca PGS.TS NguynăThăLiênăHoa trong sut quá trình gingădy và hng dn

khoa hc cho tôi thc hin lun vn này. Mcădù rt bn rn vi côngăvic nhng
Cô vn giành nhiu thiăgian và tâm huyt hng dn tôi hoàn thành đ tài này.
Tác gi cng chân thành cám n Ban Giám hiu, các thy cô ging dy
khóa hc, các thy
cô

Khoa
Tài chính doanh nghip và Khoa đƠo to Sau đi hc
đƣ giúp đ tôi trong sut quá trình hc tp và nghiên cu ti trng.
Tác gi cng chân thành cám n các Thy Cô phòng Qun lý đƠo to ậ Công
tác sinh viên, trng i hc Kinhăt TP. HCM đã to điu kin thun li cho tôi
đ tôi có thăhoƠn thành đ tài.
Xin cám n các bn hc ca tôi đƣ có nhiu ý kin đóng góp cho tôi trong
sut qua trình thcăhin đătài.
Cui cùng, tôi xin chân thành cám n đn nhng thành viên trong gia đình
tôi đƣăđng viên, bnăbèăvƠăđngănghipăđƣăh trătôi trong sut quá trình hc tp
cng nhăthc hin lun vnănày.

TP.ăHăChí Minh,ăngƠyă2ăthángă12ănmă2012


HaăThăBchăYn

MCăLCă
LIăCAMăOAN 3
LI CỄMăN 4
MCăLC 5
DANHăMCăCỄCăTăVITăTT 7
DANHăMCăCỄCăBNG BIU 8
DANHăMCăCỄCăHỊNH 8

TịMăTT 9
CHNGă1ă- GIIăTHIU 1
1.1. Tng quan nghiên cu 1
1.2. t vn đ 2
1.3. Mc tiêu nghiên cu 3
CHNGă2:ăTNGăQUANăCỄCăNGHIểNăCUăTRCăỂY 4
2.1.
Nhóm nghiên cu v các nhân t nh hng đn cu trúc vn ti các nc phát trin 4
2.2. Nhóm nghiên cu v các nhân t nh hng đn cu trúc vn ti các nc đang phát
trin 8
CHNGă3:ăPHNGăPHỄPăNGHIểNăCU 11
3.1. Mô hình nghiên cu 11
3.2. o lng các bin nghiên cu 12
3.3. Phng pháp nghiên cu 13
3.4. Thu thp và x lý s liu 13
3.5. Các nhân t nh hng đn cu trúc vn đc la chn trong nghiên cu 14
3.5.1. Cu trúc tài sn 14
3.5.2. òn by tài chính: 14
3.5.3. Tính thanh khon ca tài sn 15
3.5.4. Kh nng sinh li 15
3.5.5. Qui mô ca doanh nghip 16
3.5.6. Ri ro kinh doanh 17
3.5.7. S tng trng ca doanh nghip 17
3.5.8. Kh nng chi tr lãi vay 18
3.5.9. Thu thu nhp doanh nghip 18
3.5.10. Giá tr đm bo ca tài sn 18
CHNGă4:ăNIăDUNGăVẨăCỄCăKTăQUăNGHIểNăCU 20
4.1. Thng kê mô t d liu nghiên cu 20
4.1.1. Thng kê mô t bin đc lp cu trúc tài sn 20
4.1.2. Thng kê mô t bin đc lp đòn by tài chính 22

4.1.3. Thng kê mô t bin đc lp tính thanh khon ca tài sn 23
4.1.4. Thng kê mô t bin đc lp kh nng sinh li 25
4.1.5. Thng kê mô t bin đc lp qui mô công ty 26
4.1.6. Thng kê mô t bin đc lp ri ro kinh doanh 28
4.1.7. Thng kê mô t bin đc lp tng trng 30
4.1.8. Thng kê mô t bin đc lp kh nng chi tr lãi vay 31
4.1.9. Thng kê mô t bin đc lp thu thu nhp doanh nghip 33
4.1.10. Thng kê mô t bin đc lp giá tr đm bo ca tài sn 35
4.1.11. Thng kê mô t bin ph thuc tng n chia tng ngun vn ch s hu 36
4.2. Kt qu nghiên cu 38
4.2.1. Phân tích tng quan 38
4.2.2. Mô hình hi quy 41
4.2.3. Kim tra các gi đnh ca mô hình 43
4.3. Kt qu t nghiên cu 47
4.4. Phát hin mi t nghiên cu 51
CHNGă5:ăKTăLUNăVẨăKINăNGH 55
5.1. Kt lun 55
5.2. Kin ngh mt s gii pháp hoàn thin cu trúc vn cho chin lc phát trin ca
các công ty ngành ch bin thc phm ti Vit Nam 57
5.3. Hn ch ca nghiên cu 58
TẨIăLIUăTHAMăKHO 60
PHăLC 63


DANHăMCăCỄCăTăVITăTT

DN : Doanhănghip
Tp. HCM : ThƠnhăphăHăChíăMinh
TTCK : Thătrngăchngăkhoán
GDCK :ăGiaoădchăchngăkhoán

DANHăMCăCỄCăBNGăBIU


Bngă1:ăăCácăbinăđcăchnăchoăphơnătíchăcácăyuătătácăđngăđnăcăcuăngunăvn . 12
Bngă2ă- GiăthuytăvămiătngăquanăgiaăcuătrúcătƠiăchínhăvƠăcácănhơnătătácă
đngăđnăcuătrúcătƠiăchínhăcaădoanhănghip 19
Bngă3ăậ ThngăkêămôătăbinăđcălpăcuătrúcătƠiăsn 20
Bngă4ă- ThngăkêămôătăbinăđcălpăđònăbyătƠiăchính 22
Bngă5- ThngăkêămôătăbinăđcălpătínhăthanhăkhonăcaătƠiăsn 23
Bngă6- Thngăkêămôătăbinăđcălpăkhănngăsinhăli 25
Bngă7- Thngăkêămôătăbinăđcălpăquiămôăcôngăty 26
Bngă8ă- Thngăkêămôătăbinăđcălpăriăroăkinhădoanh 28
Bngă9- Thngăkêămôătăbinăđcălpătngătrng 30
Bngă10- Thngăkêămôătăbinăđcălpăkhănngăchiătrălƣiăvay 31
Bngă11- Thngăkêămôătăbinăđcălpăthuăthuănhpădoanhănghip 33
Bngă12- ThngăkêămôătăbinăđcălpăgiáătrăđmăboăcaătƠiăsn 35
Bngă13- Thngăkêămôătăbinăphăthucătngănăchiaătngăngunăvnăchăsăhu 36
Bngă14- Phơnătíchătngăquan 39
Bngă15ă- PhơnătíchăhiăquyăchoăcácăcôngătyăchăbinăthcăphmăniêmăytătiăSă
giaoădchăchngăkhoánăTp.HCMăBinăphăthuc:ăNătrênăVnăchăsăhu 41
Bngă16ă- Phơnătíchăhiăquyăcho cácăcôngătyăchăbinăthcăphmăniêmăytătiăSă
giaoădchăchngăkhoánăTp.HCMăgmă6ăbinăcóăỦănghaă. 42
Bngă17ăậ ăphùăhpăcaămôăhình 43
Bngă18ăậ KimăđnhăFătrongăphơnătíchăphngăsaiăANOVA 43
Bngă19- Kimătraăhinătngăđaăcngătuynăcaămôăhình 44
Bngă20- iălngăthngăkêăDurbină- Watson 45
Bngă21ă- Bngăthngăkêăphnăd 47
Bngă22- TngăhpăcácăgiăthuytăvƠăktăquănghiênăcuăthcănghimăcácănhơnătă
tácăđngăđnăcuătrúcăătƠiăchínhăcaădoanhănghip 49

DANHăMCăCỄCăHỊNH

Hình 1 ậ ăthăphơnătánăgiáătrădăđoánăchunăhóaăvƠăphnăd chunăhóa 46
TÓM TT

Chúngă taăthyărngăvică xác đnh các nhân t nhă hng đnă cu trúc vn
cng nhăhiu qu sădngăvnăcó vai trò sngăcòn trong công tác qun tr tài chính
trong doanh nghip. Bài vit này xem xét các yuătătácăđngăđn căcuăvn bngă
cách phân tích miăliênăhăgia tăsăn trên vn ch s hu vi mtătpăhpăcác
binăđcăxácăđnhătrongăcùng ngành nhă:ăcuătrúcătƠiăsn,ăđònăbyătƠiăchính,ătínhă
thanhăkhonăcaătƠiăsn,ăkhănngăsinhăli,ăquyămôăcôngăty,ăriăroăkinhădoanh,ătngă
trng,ăkhănngăchiătrălƣiăvay,ăthuăthuănhpădoanhănghip,ăgiáătrăđmăboăcaătƠiă
sn.ă Nghiênăcuăđc thcăhin choămtămu gm 30 công ty căphn đcăniêm
yt trong lnhăvc chăbinăthcăphm trong mt khong thi gian 5ănm t nmă
2007 đn nmă2011. Ktăqu caănghiênăcu choăthyărng các công ty s dng n
trongăcăcuăvn ca h da trên tcăđătngătrng công ty. Bênăcnhăcácăyuătă
nhăđònăbyătƠiăchính,ăgiáătr tƠiăsn đmăbo, mcătngătrng caăcôngăty, tính
thanhăkhonăcaă tƠiăsn, riăroăkinhădoanh,ă vƠăkhănngăsinhă liălà cácăbin nhă
hngăđn tăl nătrênăvn ch s hu caăcácăcôngătyăchăbinăthcăphm.

1

CHNGă1ă- GIIăTHIU

1.1. Tngăquanănghiênăcu
CăcuăvnăcaădoanhănghipăvnălƠămtăvnăđăgơyătranhăcƣiătrongălnhăvcă
tƠiăchínhădoanhănghipăhinăđi.ăQuytăđnhăcăcuăvnălƠănhngăquytăđnhăquană
trngăvătƠiăchínhăcaăcácădoanhănghip,ătrongăđóănhngăquytăđnhănƠy nhăhngă
đnăliă nhun cngă nhăcácăriă roătimănăđiăvi cácă căđôngăgópăvnă muaăcă

phn.ăRtănhiuănghiênăcuăđƣăđcăthcăhinătrongăncăcngănhătrênăthăgii vă
căcuăvnăvƠ vnăđănƠy đƣătipătcănhnăđcăsăquanătơmătăcácănhƠănghiênăcuă
trongăhnăbnăthpăkănay.ăLƠmăthănƠoămtăcôngătyăxácăđnhăcăcuăvnăcaănóă
vnătipătcălƠămtăcơuăđăchoăcácănhƠănghiênăcuă(Myers,ă1984).
Mtăcôngătyănênăcóăkăhochăcăcuăvnăcaămìnhăđătiăđaăhóaăvicăsădngăcácă
quăđăcóăthăthíchănghiădădƠngăhnăviăcácăđiuăkinăthayăđiă(PandeyăIM,ă1999)ă.ă
SăktăhpăgiaănăvƠăvnăchăsăhuălàm nhăhngăđnăchiăphíăvnăvƠătngăgiáătră
caăcôngăty.ăDoăđó,ărõărƠngă rtăcnămtăcuătrúcăvnătiăuă(KhanăMY,ăPKăJaină
1992).ăModiglianiăvƠăMilleră(1963)ăđƣăđaăraăđăxutăkhôngăthíchăhpăcaăhărngă
cácăcôngătyăsăcăgngăđălaăchnăcácămcăđănăvƠăvnăchăsăhuăđăđtăđcă
mtăcuătrúcăvnătiău.
ònăbyătƠiăchínhăcóănhăhngăđángăkăđiăvi thuănhpătrênămiăcăphiuă
(EPS)ătrongălaăchnăthayăthăkhácănhauăcaăcácăphngăthcătƠiătră.ăònăbyătƠiă
chínhăphóngăđiăthuănhpăcaăchăsăhuăcngănh lƠmătngăriăroăchoăcácăcăđông.
Vìăvy,ăhiuăquăqunălỦăcaăđònăbyătƠiăchínhălƠămtăphnăcaătngăthăchinălcă
caăcôngătyăđătoăraăgiáătrăcho căđông. Nghiênăcuăthcănghimăhinăcóăvăvnăđă
nƠyăđc thcăhin phnălnăgiiăhnăăMăvƠămtăsăcác ncăphátătrinăkhác.ă
Nhngăvnăđăcaă sălaăchnă căcuăvnă ăcácă ncăđangăphátă trinăđƣ có tuy
nhiên,ăítăđcăchúăỦ.ăHuăhtăcácănghiênăcuăhinăcóătiăVităNam văcuătrúcăvnă
chaăthyănghiênăcuăchoăcácăcôngătyăchăbinăthcăphmătrongăgiaiăđonăđcănêuă
raăătrên.ăNhăvy rtăcnăcóănhngăxemăxétăvăcuătrúcăvnăcngănhăcácănhơnătă
nhăhngăđnăcuătrúcăvnăcaăngƠnhăchăbinăthcăphmăcaăcácăcôngătyătiăVită
2

Nam nói chung. Vìăvy,ănghiênăcuănƠyătpătrungăvƠoăcuătrúcăvnăcaăcácăcôngăty
niêm ytătrênăsƠnăchngăkhoánăTp.HCMăngành chăbinăthcăphm.
KinhătăVităNam đƣăđcăthayăđiănhanhăchóngătrongănhngănmăgnăđơy.ă
Nhiuăciăcáchătheoăhngăthătrngăđƣăđcăthcăhin trong nhiu lnhăvcă,ăđcă
bitălƠăsauăgiaiăđonăđiămi. Trong nn kinh t th trng, có nhiu ngun tài tr
vn cho DN la chn, tuy nhiên chn ngun nào (phát hành c phiu, trái phiu,

huy đng vn c phn, đi vay ngân hàng, vay t các ngun khác …) đ đem li mt
chi phí s dng thp nht, giá trăDNăđtăcaoănht thì đó li là vn đăph thuc vào
nhiu yu t và ít đc các DN hin nay quan tâm, đc bit là các DN niêm yt
trên TTCK Tp HCM, chính vì vy vn đ thit lp cu trúc vn và quyt đnh la
chn ngun tài tr tr thành vn đă rtăcp thit hin nay. Hnă na,ăcác yuătă
quytăđnhăquanătrngăcaăcăcuăvnăcaăngƠnhăchăbinăthcăphm đƣăđcăthayă
điătăthiăkănày sang thiăkăkhác do các chínhăsáchăkhácănhauăđcăthcăhină
biăChínhăphăVităNam.ăMtă môiătrngănhăvyăđƣăkhuynăkhíchănghiênăcuă
này.
Ti Vit Nam, qun tr tài chính trong các doanh nghip có nhng lúc b
xem nh. Vic la chn ngun vn đáp ng cho nhu cu hot đng kinh doanh
đôi khi đc hình thành mt cách t phát, không da trên nhng nguyên lý c bn
ca mt chin lc qun tr tài chính hin đi nào c. Mt cu trúc vn ti
u
giúp doanh nghip ti thiu hóa chi phí s dng vn, ti thiu hóa ri ro và ti
đa hóa giá trădoanh nghip. Khi xây dng mt cu trúc vn cng n cha rt
nhiu ri ro nu không da trên nhng phân tích các nhân t tác đng đn cu
trúc vn nhă ri ro kinh doanh, thu, t sut sinh li, chu k sng, đc đim
doanh nghip,ầ cng vi đu t vào nhng d án kém hiu qu thì có kh nng
dn doanh nghip đn phá
sn.
1.2. tăvnăđ
Xét trên khía cnh tài chính, vic phân tích và đánh giá tác đng các nhân tă
đn cu trúc vn ca doanh nghip là thc s cn thit nhm làm sáng t mc đ
nh hng ca các nhânătăđn cu trúc
vn

và
làm c săcho các doanh nghip tin
3

hành la chn cho mình mt cu trúc vn ti u
.
Mcădù,ăđƣ cóărtănhiuănghiênă
cuălỦăthuytăvƠăthcănghimănghiênăcuăvăcuătrúcăvnăđƣăđcătinăhƠnhăvƠăxơyă
dngă nênă cácă môă hìnhă trongă vică raă quytă đnhă vă cuă trúcă vnă choă cácă doanhă
nghipătiănhiuăqucăgiaătrênăthăgii.ăTuyănhiên,ăđiăviăcácăncăcóăthătrngă
vnăcònănonătr,ăvicăápădngăcácăkhuônăkhălỦăthuytătăcácănnăkinhătăphátătrină
liuăcóăphùăhp?ăLiuărngăviăngƠnhăchăbinăthcăphmăthìăcácănhơnătătácăđngă
đnăcuătrúcăvnăcaăcácădoanhănghipănƠyălƠăgì?
1.3. Mcătiêu nghiênăcu
Trênă că să cácă vnă đă nghiênă cuă đƣă đcă xácă đnh,ă mcă tiêuă nghiênă cuă
chínhăcaăđătƠiăbaoăgm:
 ăphơnătíchăcácăyuătătácăđngăđnăcăcuăvnăcácăcôngătyăcăphnăchă
binăthcăphmăniêmăytătiăSăgiaoădchăchngăkhoánăTP.HCMăđcălaăchn.
 Xơyădngămôăhìnhăđnhălngăđăkhoăsátămiătngăquanăgiaăcácănhơnătă
tácăđngăđnăcuătrúcăvnăcaăcácădoanhănghipăchăbinăthcăphmăđangăniêmăytă
tiăSăgiaoădchăchngăkhoánăTP.HCM
 TrênăcăsănhngăphơnătíchăvƠănhnăđnhăđaăraămtăsăgiăỦăvƠăđăxutăđiă
vi cácă doanhănghipăchăbinăthcăphmăđangăniêmă ytătiă Săgiaoă dchăchngă
khoán TP.HCM


4

CHNGă2:ăTNGăQUANăCỄCăNGHIểNăCUăTRCăỂY
2.1.

Nhóm nghiên cu vă cácă nhơnă tă nhă hngă đnă cuă trúcă vnă tiă cácă
ncăphátătrin

Các lý thuyt hin đi v cu trúc vn doanh nghip đc bt đu t mt
nghiên cu đot gii Nobel kinh t ca Modigliani và Miller nm 1958. Tip
ni thành tu to ln này, nhiu nghiên cu khác na đc nghiên cu bi các nhà
kinh t nh nghiên cu ca Jensen và Meckling (1976), Myers (1977), Ross
(1977),
Jensen (1986), Stulz (1990) ầ
Nm 1963, Modigliani và Miller tip tc đa ra mt nghiên cu tip theo vi
vic tính đn nh hng ca thu thu nhp doanh nghip. Vì chi phí lãi vay là
mt khon chi phí đc khu tr trc khi tính thu thu nhp doanh nghip nên
khi doanh nghip s dng n vay đ tài tr s xut hin khon tit kim bng tin
tng thêm đi vi các nhà đu t. Nh vy, vi thu thu nhp doanh nghip,
Modigliani và Miller cho rng s dng n s làm gia tng giá tr ca mt doanh
nghip. Vic tn ti thu thu nhp doanh nghip dn đn đnh đăI ca MM cho
rng: ắGiá tr ca mt doanh nghip s dng n bng giá tr doanh nghip không
s dng n  cùng mtădng ri ro cng vi khon li tăvicăsădng n”
Mt lý thuytăv cu trúc vn khác đc phát trin bi nghiên cu ca Myers
và Majluf nm 1984. Lý thuyt này đc phát trin t nghiên cu đu tiên ca
Donaldson nm 1961, lý gii các quyt đnh tài tr ca doanh nghip da trên c
s thông tin bt cân xng.
Thông tin bt cân xng là mt cm t đ ch ra rng các giám đc tài chính
hiu rõ giá tr ca công ty mình hn là các nhà đu t bên ngoài. Thông tin bt cân

xng tác đng đn la chn gia ni b và tài tr t bên ngoài; gia phát hành mi
chng khoán n và chng khoán vn.
Lý thuyt trt t phân hng, trên c s thông tin bt cân xng, đ xut mt
trt tătƠi tr
theo

m

t trình tău tiên trc bng vn ni b (li nhun gi li đă
tái đu t), ri đn phát hành chng khoán n và sau cùng là phát hành vn c
phnă
mi.
5

Ngoài ra, Jensen và Meckling (1976) cho rng có hai dng mâu thun gia
c đông và ch n. Chính s mâu thun c bn này đƣ to nên chi phí đi din.
Có hai loi chi phí đi din t mâu thun c bn trên:
Th nht, chi phí đi din ca vn c phn phát sinh t mâu thun gia c đông
và nhà qun lý doanh nghip do s tách bităgia quyn s hu và quyn qun lý.
Th hai, chi phí đi din ca n phát sinh t mâu thun gia c đông và chăn.
C đông có th chim hu tài sn ca trái ch bng cách gia tng ri ro đu t.
Lý thuytătínăhiu này bt đu t công trình ca Ross (1977) và Lyland, Pyle
(1977). Theo đó, nhà qun lý bit rõ hn nhà đu t bên ngoài v trin vng ca
doanh nghip. Khi nhà doanh nghip đc d báo s có trin vng tt, nhà qunălỦă
không mun chia s li nhun vi nhng ch s hu mi. Tuy nhiên, khi doanh
nghip d báo có trină vng không sáng sa, nhà qun lý mong mun chia s
nhng ri ro này vi nhng ngi ch mi ca doanh nghip. Do vy, khi mt
doanh nghip công b phát hành
thêm chng khoán mi, s kin này có th đc
coi là đang cung cp mt tín hiu
cho th trng tài chính v vin cnh tng lai
ca doanh nghip.
Mtăsănghiênăcu khác,ăvíăd,ăTitmanăvƠăWesselsă(1988)ă,ăOplerăvƠăTitmană
(1994), Fama và French (2002) , Chen (2004), Deesomak vƠăcácăđngăs, (2004)
đƣătpătrungănghiênăcuăquytăđnh laăchn căcuăvn caăcácăcôngăty. Shumi
Akhtară(2005)ăđƣăphơnătíchătmăquanătrngăcaăcácăyuătăquytăđnhăcăcuăăvnă
trênămtămuăcaăcácătpăđoƠnăđaăqucăgiaăvƠăti ncăÚcătă1992ăđnă2001.ăKtă
quăcho thyămcăđăđònăbyăkhôngăkhácăbităđángăkăgiaăcácăcôngătyăđaăqucăgiaă

vƠătrongănc.
Graham Hall vƠăcácăđngăs (2000),ănghiênăcuăcácăyuătăquytăđnhăcăcuă
vnăcaă3500 công ty vaăvƠănhă(SMEs) caăAnh không niêmăytătrênăthătrngă
chngăkhoán đăthitălpăcácămiăquanăhăcaăcácăyuătăquytăđnhăđn n ngnăvƠ
dƠiăhnă caăcácă ngƠnhăcôngă nghip khác nhau. NădƠiă hnăđƣă đcătìmăthyăcóă
tngăquan dng viăcăcuătƠiăsnăvƠăquy mô caăcôngătyătngăquan âm vi
tui công ty,ănăngn hnătng quan âm vi liănhun,ăcuătrúcătƠiăsn,ăquy mô
6

công ty vƠătui hotăđng tngăquan dng vi s tngătrng.
Mazur (2007) đƣ kimătraălỦăthuytăvăcăcuăvnăchoăcácătpăđoƠnăăBaăLan.ă
Tácăgiăthyărngăliănhunăđƣătngăquanăơm viăcu trúc vn.ăơyălƠăbinăquan
trngănhtănhăhngăđnăcuătrúcăvnăca các công ty Ba Lan. Nghiênăcuăđcă
thcăhinăbiăBarzegară(2008)ăăquanăsátăthyărngăcácăcôngătyăcóăđònăbyătƠiăchínhă
cao thìăcóăthuănhpădƠnhăchoăcácăcăđôngăli thp.
Murray Z. fran và Vidhan K. Goyal (2007)ă ắă Capitală structureă decisionă :ă
whichăfactorăareăreliablyăimportant?ă”.ăNghiênăcuănƠyăxemăxétătmăquanătrngăcaă
nhiuăyuătăquytăđnhătălăđònăbyăcaăcácăcôngătyăđiăchúngăM.ăDăliuăđcă
lyătătrungătơmănghiênăcuăgiáăcăanăninhăcaăMă(CRSP)ătănmă1950ăđnănmă
2000.ăNghiênăcuăcngănhmălƠmărõăcácălỦăthuytătrongăngƠnhătƠiăchínhă:ălỦăthuytă
đánhăđi,ălỦăthuytătrtătăphơnăhngăvƠălỦăthuytăđiuăchnhăthătrng.ăBinăphă
thucăđcăsădngăđăđoălngăđònăbyătƠiăchínhătrongănghiênăcuălƠătălănăvayă
(ătngănăvayăngnăhnăvƠădƠiăhnăchiaăchoătngănăvayăvƠăvnăcăphn).ă
Cácănhơnătă đcăđaăvƠoă xemăxétă cóătácă đngăđnă đònăbyăhayă khôngăbaoă
gm:ăliănhun,ăquyămô,ăsătngătrng,ătínhăchtăcaătƠiăsn,ăyuătăkinhătăvămôă
(tălălmăphát mongăđi,ătcăđătngătrngăGDP),ăthuă,ăbinăgiăchiătrăcătc.ă
Phngăphápăhiăquiătuynătínhăđcăsădngăđănghiênăcuănhăhngăcaăcácă
nhơnătăđnăđònăby.ăKtăquănghiênăcuăđƣăchăraăcóă7ănhơnătănhăhngămnhă
măđnăđònăbyătƠiăchínhăcaăcácăcôngătyăMăvƠăđcămôătănhăsau:
 căthùăcaăngƠnh:ăcôngătyăhotăđngătrongăcácăngƠnhăcóănhiuăcôngătyăsă

dngănhiuăđònăbyăthìăsădngănhiuăđònăby.
 GiáătrăthătrngătngătƠiăsnăchiaăchoăgiáătrăsăsáchătngătƠiăsnătngăquană
nghchăviăđònăby.ăiuănƠyăcóănghaălƠăcôngătyăcóăgiáătrăthătrngăcaoăhnăsă
sáchăthìămcăđăsădngăđònăbyăthpăhn.
 TƠiăsnăthăchpătngăquanăthunăviăđònăby.ăCôngătyăcóănhiuătƠiăsnăđă
thăchpăcóăxuăhngăsădngăđònăbyănhièuăhn.
 ROAătngăquanănghchăviăđònăby.ăCôngătyăcóănhiuăliănhunăhnăcóăxuă
hngăsădngăđònăbyăítăhn.
7

 Trăcătcătngăquanănghchăviăđònăby.ăCôngătyăcóăchiătrăcătcăcóăxuă
hngăcóăítăđònăbyăhnăcácăcôngătyăkhôngăchiătrăcătc.
 Quyămôădoanhănghipătngăquanăthunăviăđònăby.ăCácăcông ty có quy
môălnăthngăsădngătălănăcaoăhn.
 Lmăphátăkăvngătngăquanăthunăviăđònăby.ăKhiălmăphátăkăvngăcaoă
cácăcôngătyăcóăkhuynhăhngăsădngăđònăbyăcao.
NgoƠiăraăktăquănghiênăcuăcngăchăraărngălỦăthuytăđánhăđiăgnănhăgiiă
thíchăđcă6ătrongă7ănhơnătătácăđngăđnăđònăbyăcaăcácădoanhănghipăM.ăLỦă
thuytătrtătăphânăhngăgiiăthíchăttăchoăbinăliănhună(ROA).ăLỦăthuytăđiuă
chnhăthătrngăđƣăgiiăthíchăchoăbinătăsăgiáătrăthătrngătngătƠiăsnăchiaăchoă
giáătrăsăsáchăcaătngătƠiăsnăvƠăbinălmăphátăkăvng.
Khiăgiáătrăthătrngăcao,ăcácăcôngătyăuătiênăphátăhƠnhăcăphnăhnăvayăn.ăLmă
phátăkăvngătngătrongătngălaiăthúcăđyădoanhănghipăvayănăđătránhătrngă
hpăchiăphíăsădngănătngăkhiălmăphátătng.
MichealăPaukenderă&ăA.ăPetersenă(2004)ăắăDoesătheăsourceăofăcapitalăaffectă
capitalăstructure?’.ăTrênăcăsăphơnătíchăthcănghimă6000ăcôngătyăthucălnhăvcă
tƠiăchínhăvƠă9000ăcôngătyăthucănhiuălnhăvcăkhácăăncăMătănmă1986ăđnă
nmă2000.ăBƠiănghiênăcuăxemăxétăcuătrúcătƠiăchínhăbaoăgmăcănăngnăhnăvƠă
nădƠiăhnăvƠăđoălngătăsutătngănăvayătrênătngătƠiăsnătheoăgiáătrăsăsáchăvƠă
theoăgiáătrăthătrng;ăvƠă10ăbinăđcălpăbaoăgm:ăgiáătrăthătrngăcaătƠiăsn,ăgiáă

trăsăsáchăcaătƠiăsn,ădoanhăthu,ăsănmăhotăđngăcaădoanhănghip,ăliănhună
biên,ătăsăgiáătrăthătrngătrênăgiáătrăsăsáchăcaătƠiăsn,ătăsănghiênăcuăvƠăphátă
trinătrênădoanhăthu,ătăsăqungăcáoătrênădoanhăthu,ăthuăthuănhpădoanhănghip,ă
mcăgiaătngăcaăthuănhpătrên vnăchăsăhu.ăăNhìnăchungătrongămôăhìnhăcácă
binăđuăcóăỦăngha,ănhngăthyărõănhtăđóălƠăcuătrúcătƠiăchínhăcóăquanăhătălă
thunăviăthuăthuănhpădoanhănghip,ăgiáătrăcaătƠiăsnănhngăcóăquanăhătălă
nghchăviăchătiêuăgiáătrăthătrngăsoăviăgiáătrăsăsách,ăliănhunăbiênăcaădoanhă
nghip.
Shinichi Nishiokaă(2004)ăắăDynamicăcapitalăstructureăofăJapaneseăfirms”ăphân
tíchăcácănhơnătăănhăhngăđnăđònăbyătƠiăchínhăcaă700ăcôngătyătrongăgiaiăđonă
8

tănmă1990ăđnă2004ătrênăthătrngăchngăkhoánăTokyo.ăDaătrênămôăhìnhăhiă
quyătuynătínhăbaoăgm:ă2ăbinăphăthucălƠătngănăphiătrăchiaăchoătngătƠiăsnă
theoăgiáătrăsăsách;ătngănăphiătrăchiaăchoătngăgiáătrăthătrng.ă6ăbinăthƠnhă
phnănhăchiăphíăn,ămcăđăbinăđngăcaăgiáătrăcôngăty,ăkhănngătngătrng,ă
quyă môă côngă ty,ă tƠiă snă thă chpă vƠă 2ă bină giă lƠă thiă giană vƠă ngƠnh.ă Ktă quă
nghiênăcuăchoăthyătƠiăsnăthăchpăcóătngăquanăthunăđnătălăđònăcơnănăvƠă
quyămôăcôngăty,ăkhănngătngătrngăvƠăkhănngăsinhăliăcóătngăquanănghchă
viătălăđònăcơnăn.
Philippeă Gaud,ă Elionă Janiă Hoesliă vƠă Andréă Benderă (2003),ă ắă Theă capitală
structure of Swiss companies empirical analysis usingădynamicăpanelădata”ăđƣăphơnă
tíchăcácănhơnătănhăhngăđnăđònăbyătƠiăchínhăcaă106ăcôngătyăđcăniêmăytă
trênăthătrngăchngăkhoánăThyăSătrongăgiaiăđonătănmă1991ăđnănmă2000.ă
Môăhìnhănghiênăcuă daătrênămôăhìnhăhiăquyătuynătínhăbaoă gmă:ă2ăbinăphă
thucălƠătăsătngănăphiătrăchiaăchoătngătƠiăsnătheoăgiáătrăsăsách,ătăsătngă
năphiătr chiaăchoătngătƠiăsnătheoăgiáătrăthătrng.ă6ăbinăthƠnhăphnănh:ăriă
ro,ămcăđăbiénăđngăcaăgiáătrăcôngăty,ăkhănngătngătrng,ăquyămôăcôngăty,ăliă
nhun,ătƠiăsnăthăchpăvƠă2ăbinăgiălƠăthiăgianăvƠăngƠnh.ăKtăquănghiênăcuăchoă
thyăriăro,ătƠiăsnăthăchpăcóătgăquanăthunăđnătălăđònăcơnănăvƠăquyămôă

côngăty,ăkhănngătngătrngăvƠăkhănngăsinhăliătngăquanănghchăviătălăđònă
cơnăn.
2.2. Nhómănghiênăcuăvăcácănhơnătănhăhngăđnăcuătrúcăvnătiăcácăncă
đangăphátătrin
Trnă ìnhăKhôiă Nguyênă(2006)ă ắăCapitală structureă inăsmallă andă mediumă ậ
sizedăEnterprise:ătheăcaseăofăVietnam”.ăTácăgiănghiênăcuăcácănhnătănhăhngă
đnăcuătrúcătƠiăchínhăcaă558ădoanhănghipăvaăvƠănhăVităNamăgiaiăđonă1998ă
đnă2001.ăBƠiă nghiênăcuănƠyăktă hp dăliuătăcácăbáoăcáoă tƠiă chínhăcaă cácă
doanhănghipăvƠăbngăđiuătraăkhoăsátăcácăgiámăđcătƠiăchínhăvăcáchăqunălỦăhotă
đngătƠiăchínhăcaăcácădoanhănghip.ăCácănhơnătăsădngăbaoăgm:ătcăđătngă
trng,ătƠiăsnăhuăhình,ăriăroăkinhădoanh,ăhiuăqu kinh doanh, quy mô doanh
9

nghip,ăvnăchăsăhuăNhƠăNc,ămiăquanăhăgiaădoanhănghipăviăngơnăhƠng,ă
vƠă3ăchăsăđoălngăcuătrúcătƠiăchính.ăBƠiănghiênăcuăchoărng,ăcácădoanhănghipă
vaăvƠănhăVităNamăcóătălănătrungăbìnhăkhongă43,9%.ăNăngnăhnăchimătă
trngălnătrongăcăcuăvnătrongăkhiănădƠiăhnăítăkhiăđcăsădng.ăVƠănăngnă
hn,ănăphiătrăkhácălƠăngunăhuyăđngăvnăcaăcácădoanhănghipăvaăvƠănh.ăKtă
quăcngăchoărngăđònăbyătƠiăchínhăphăthucăvƠoăcăcuăsăhuăngunăvn.ăCácă
doanh nghipăNhƠăNcăcóătălănăcaoăhnăcácădoanhănghipătănhơn.ăNgoƠiăra,ă
ktăquăcònăchoăthyărngăquyămôădoanhănghipăvƠămcăđăriăroăkinhădoanhăcóă
miă quană hă tă lă thună viă cuă trúcă vn.ă Nhngă khă nngă sinhă liă khôngă nhă
hngăđnăcuătrúcăvn.ăMcădù,ătƠiăsnăhuăhìnhăcóămiăquanăhătălănghchăviă
tălătngănăvƠătălănăngnăhn,ănhngăđuăcóănhăhngăthp.ăCuiăcùngăcácă
doanhănghipăvaăvƠănhăăVităNamăđtăđcătínădngătrongăthngămiăvƠăcácă
ngunătƠiăchínhăkhácătrongăcuătrúcăvnăcaămình.
Nghiênăcuăvăcăcuăvnăcaăcác doanhănghipănăăđcăthc hinăbi
TinăsăS.ăPoornimaăvƠăG.ăManokarană(1/2012), Chakrabortyă(1997)ă,ătrongăđóăt
sănătrên vnăchăsăhuăđcăcoiălƠăbinăphăthuc.
SaumitraăN.ăBhaduriă(2002)ăđƣăthcăhinămtănghiênăcuăthcănghimăvăsă

laăchnăcăcuăvnăcaăcác doanhănghipătƠiăchínhăti nă.ăCác bngăchngă
đcătrìnhăbƠyăăđơyăchoăthyărngăsălaăchnăcuătrúcăvnătiăuăcóăthăbănhă
hngăbiăcácăyuătănhătngătrng,ădòngătinămt,ăkíchăthcăsnăphm,ăvƠăđcă
đimăngƠnhăcôngănghip.ăCácăktăquăcngăxácănhnăsătnătiăcaăcácăchiăphíătáiă
căcuătrongăvicăđtăđcămtăcuătrúcăvnătiău.
Sahooă vƠă Omkarnathă (2005)ă ă trongă nghiênă cuă caă hă vă lnhă vcă doanhă
nghipătănhơnăcaănăăchoăthyăquyămôădoanhănghipălƠăyuăt ít quanătrngă
nhtănhăhngăđnătălănădƠiăhn.
NghiênăcuăcaăGS.ăNguynăThăCƠnhăvƠăcngăsă(2012)ăvăcácăcôngătyăchă
binăthyăsnăchoăthyăkhiătălănătrênătngătƠiăsnăthpăhnămcă59,27%ăthìăcóăthă
lƠmăgiaătngăgiáătrădoanhănghipă nhngănuătăsă nƠyăcaoă hnă59,27%ăthìălƠmă
gimăgiáătrădoanhănghip.ăHayănóiăkhácăđiătácăgiănêuăgiiăhnătălănătiăuăđă
10

giaătngăgiáătrădonhănghipălƠă59,27%ăđiăcácăcôngătyăchăbinăthyăsnătiăVită
Nam.
Tăvicăxemăxétătngă quanăcácăktăquănghiênăcuătrcăđơy, tácăgi nhnă
thyărngămtăsănghiênăcuăthcănghimăđƣăktăthúcăviăktăquăcóăsămơuăthun.
LiuăcácădoanhănghipăngƠnhăchăbinăthcăphmăđcăniêmăytătrênăsăgiaoădchă
chngăkhoánăTP.HCMăcóătăsănătrênăvnăchăsăhuăchuăsăsătác đngăcaăcácă
nhơnătătrongămôăhìnhănghiênăcuănhăthănƠo?

11

CHNGă3:ăPHNGăPHỄPăNGHIểNăCU
3.1. Môăhìnhănghiênăcu
Tácăgiăs dng môăhìnhănghiênăcuăkinhătălng.ăPhng pháp phân tích
hi qui bi, da trên nguyên tc bình phng nh nht nhm tìm ra mi quan h
gia bin ph thuc và các bin đc lp.ăPhngăphápăphơnătíchăhiăquyătuyn tính
biădùngăđ kim nghim các gi thit v mi tng quan gia t l nătrênăvnă

chăsăhuăvà các nhơnăt tácăđng đn nó.TácăgiădaătrênămôăhìnhăhiăquyămƠă2ă
tác giăS.ăPoornimaăvƠăG.ăManokaranăđƣăsădngăkhiănghiênăcuăcácănhơnătătácă
đngăđnăcuătrúcăvn caăcácăcôngăty tiănăă(thángă1ănmă2012).
Mô hình hi quy nh sau
:

Y = 
i
+ 
n
X
n
+ 
i

Trong đó:
Y :ăBin ph thuc
X
n
: Bin đc lp tác đng đn bin ph thuc

n
: H s hi quy

i
: H s tădo

i
: Sai s ngu nhiên
Chúngătaăbitărngăcó rt nhiu nhân t tác đng đn cu trúc vn (bao gm

các nhân t vi mô và các nhân t v mô. Trong gii hn v kh nngăthu thpădăliu
ca tác gi, cng nh các đc trng ca nn kinh t Vit Nam, ca th trng chng
khoán và ca các doanh nghip niêm yt, tác gi ch gii hn kim nghim mt să
các nhân t có tác đng đn t l nătrênăvnăchăsăhuăca doanh nghip. Bên
cnh đó, tác gi cng không tin hành kho sát đ la chn mtăcách đy đăvà
chính xác các nhơnăt tácăđng đn cu trúcăvn ca các công ty ngành chăbină
thcăphmămƠăchănêuăcácănhơnătăphăbinăđcălaăchnătrongăcácănghiênăcuă
trcăđơy.ă
12

Ttă că cácă bină đcă đoă bng giáă tră să sách và không đoă bngă giá tr th
trng vìăgiiăhn dăliu khiăthuăthpăphơnătích. Tngăsăn trên vnăchăsăhu đƣă
đcăsădng đăđiădinăcho cu trúc vn trongănghiênăcuănƠy.  phân tích các
yuăt tácăđngăđn căcuăvn ca các công ty chăbinăthcăphm, cácăbin đcă
lpăcaă tng công ty c th đcălaă chnăđănghiênăcuă đƣăđcă tínhătoán bao
gm:ăcuătrúcătƠiăsn,ăđònăbyătƠiăchính,ătínhăthanhăkhonăcaătƠiăsn,ăkhănngăsinhă
li,ăquiămôăcôngăty,ăriăroăkinhădoanh,ătngătrng,ăkhănngăchiătrălƣiăvay,ăthuăthu
nhpădoanhănghip,ăgiáătrăđmăboăcaătƠiăsn. Cácăbin này đƣăđcălaăchn tă
nghiênăcu trcăđóăcaă2ătácăgiăS.ăPoornimaăvƠăG.ăManokaranăcùngăvi các lý
thuyt liênăquanăđn căcuăvn.
3.2. oălngăcácăbinănghiênăcu
Trong mô hình hi quy ca bài nghiên cu này, cu trúc vn ca doanh
nghip đc đi din bi t l nătrênăvnăchăsăhu. Các nhân t tác đng đn t
l cuătrúcăvn
(tài chính) đc đa vào mô hình gm 10ăbinăđcălp.ăBngă1ă
giiăthíchăcácăbinăđcălpăđƣăđcălaăchnătrongănghiênăcuănƠyăvƠămiăquanăhă
đoălngăcaă tngăbin.ă Cácă bină nƠyă đcă laă chnă daă theoă nghiênă
cuă caă haiă tácă giă S.ăPoornimaăvƠăG.ăManokaranăđƣăsădngăkhiănghiênăcuă
cácă nhơnă tătácăđngă đnăcuă trúcăvn caă cácăcôngăty tiă năă(thángă 1ănmă
2012).

Bngă1: Cácăbinăđcăchnăchoăphơnătíchăcácăyuătătácăđngăđnăcăcuăngunăvn
Bin
Cáchăđoălng
1.ăCuătrúcătƠiăsnă(ASSET)
TSCăròngă/ăTngăTƠiăSn
2.ăònăbyătƠiăchínhă(FL)
EBIT/ (EBIT ậ I)
3.ăTínhăthanhăkhonăcaătƠiăsnă(LIQ)
TƠiăsnăngnăhn/ăTngătƠiăsn
4.ăKhănngăsinhăliă(PRO)
Liănhunăsauăthuă/ăTngăTƠiăSn
5. Quy mô công ty (SIZE)
TngătƠiăsn
6.ăRiăroăkinhădoanhă(RISK)
%ă bină đngă caă EBIT/ă %ă bină đngă
doanhăthuăthun
7.ăTngătrngă(GROWTH)
(TƠiăsnănmănayăậ TƠiăsnănmătrc)/ă
13

Tài snănmătrc
8.ăKhănngăchiătrălƣiăvayă(DSC)
EBIT/ I
9.ăThuăthuănhpădoanhănghipă(TAX)
Chiăphíăthuăthuănhp/ăEBT
10.ăGiáătrăđmăboăcaătƠiăsnă(CVA)
(Cácăkhonăphiăthuă+ăHƠngătnăkhoă+ă
TSCăròng)/TngăTƠiăSnă

3.3. Phngăphápănghiênăcu

ătƠiăsădngăcácăphngăphápăchăyuăsau:
Nghiênă cuăđnhă lngă đcădaă trênă môă hìnhăhiăquyă ătuynă tínhă đă că
lngămiăquanăhăgiaăcácăbinăđcălp:ăcuătrúcătƠiăsn,ăđònăbyătƠiăchính,ătínhă
thanhăkhonăcaătƠiăsn,ăkhănngăsinhăli,ăquiămôăcôngăty,ăriăroăkinhădoanh,ătngă
trng,ăkhănngăchiătrălƣiăvay,ăthuăthuănhpădoanhănghip,ăgiáătrăđmăboăcaătƠiă
snăvƠăbinăphăthucătălănătrênăvnăchăsăhu.
Tácăgiăđƣăsădngănhngăcôngăcăphơnătíchădăliuăđăthcăhinănghiênăcuănhă:ă
thngăkêămôăt,ămôăhìnhăhiăquyăviăchngătrìnhăSPSS.
3.4. Thu thp và xălỦăs liu
D liu đc dùng trong bài nghiên cu này đc xây dng t các báo cáo
tài chính ca các doanh nghip ngành chăbinăthcăphm niêm yt trên S giao
dch chng khoán Thành phă H Chí Minh (HOSE). S liu s dng trong đ
tài nghiên cu là s liu báo cáo tài chính các nm 2007, 2008, 2009, 2010 và
2011 đƣ đc kim toán và công b trên các phng tin thông tin đi chúng.
Bngăcácăphngăphápătìmăkim,ătríchălc,ăspăxp,ătrìnhăbƠyăd liu,ầătácă
giăsădngăcôngăthcătínhătoánăđăxălỦădăliuăthuăthpăđc.ăTácăgiăsădngă
phnămmăSPSSă11.5ăđăxălỦ,ăchyămôăhìnhăvƠălpăcácăbngăbiuăthăhinăktăquă
nghiênăcuăthuăthpăđc.
CácăcôngătyăđcălaăchnădaătrênăcácătiêuăchíălƠ báo cáo tài chính đƣăđcă
kimătoánăhƠngănmăcaăhăphiăđyăđ,ăkhôngăcóăbtăkăkhongătrngănƠoăchoăcácă
nmă tƠiă chínhă tă 2007 đnă 2011.ă Daă trênă tiêuă chíă nƠy,ă trongă 31ă côngă tyă thucă
ngƠnhăchăbinăthcăphmăcóămtăcôngătyăbăloiăkhiămuălaăchnăvìăthiuădăliuă
14

nmă2007.ăVìăvyăcuiăcùngăcóă30 công ty chăbinăthcăphm đcăxácăđnhăvƠăttă
că30 côngătyăđƣăđcăchnăđănghiênăcu. Danh sách các doanh nghipăs dng
trong đ tài xem ph lc 1.
3.5. Cácănhơnătănhăhngăđnăcuătrúcăvnăđcălaăchnătrongănghiênăcu
Các lý thuytăv cu trúc vn đƣăch raărng có rt nhiu các nhân t tácăđng
(bao gm c

các

nhân
t vi mô và v mô) tác đng đn cu trúc vn ca doanh
nghip. Trong gii hn v kh nng
thu
t
hp
d liu, tác gi ch đa ra nhng nhân
t chính nhăsau:
3.5.1. Cuătrúc tàiăsn
Cu trúc tài sn đc đo lng thông qua ch tiêu t l TSCăròng trên tng
tài sn.ăV mt lý thuyt, khi t l tài sn c đnh chim t trng ln, doanh nghip
có c hi thăchp các tài sn này đ tip cn các ngun vn bên ngoài. Tính hu
hình là mt thuc tính ca tài sn. Trong thc tin, tính hu hình ca tài sn
đc th hin di nhng hình thc nh: nhà xng, thit b, máy móc và các
phngătin hu hình khác. Nhng tài sn đó có th s dng nh là nhng tài snă
th chpătheo yêu cu ca ngân hƠng.ăNu mt doanh nghip có t trng tài sn
hu hình cao, doanh nghip s s dngăn nhiu
hn

các
doanh nghip có t trng
tƠiăsn hu hình thp. Vì các doanh nghip có t trng tài sn hu hình ln có chi
phí kit qu tài chính thp hn trong trngăhp phá sn.
Tuy nhiên, nhngădoanh nghipăcóămiăquanăhăthơnăthităviăcácănhƠătƠiătră
vnăthì có th vay mn mà không cn phi cung cp nhiu bng chng th chp.
iu này hoàn toàn có th xyăraătrong điuăkin caăVit Nam. Vì thăcóăthăgiă
thitălà:
Giăthită1ă(H1):ăCuătrúcătƠiăchínhăcóăquanăhătălănghch (-)ăvi cu trúc tài sn.

3.5.2. ònăbyătài chính:
ònăbyătƠiăchínhătrongăbƠiăbáoăcáoăđcătínhăbngăcáchălyăEBITăchiaăchoă
EBITătrălƣiăvayă(EBT).ăCóăthăthyănuădoanhănghipăcóăđònăbyătài chính càng cao
nghaălƠălƣiăvayăphiătrăcaădoanhănghipăcƠngăln.ăHayănóiăkhácăđiănuăăđònăbyătƠiă
chínhăcaădoanhănghipăcƠngălnăthìăđngănghaăviăvicădoanhănghipăvayănăcƠngă
15

nhiu.ăăđơyăgiăthităđtăraălƠ:
Giăthită2ă(H2):ăCuătrúcătƠiăchínhăcó quan hătălăthună(+)ăvi đònăbyătƠiăchính.
3.5.3. Tínhăthanhăkhonăcaătàiăsn
TínhăthanhăkhonăcaătƠiăsnăđcătínhătrongăbáoăcáoăbngăcáchălyătngătƠiă
snăluăđngăchiaăchoătngătƠiăsnăcaădoanhănghip.ăCác doanh nghip có t l
thanh khon cao có th s dng nhiu n vay do doanh nghip có th tr các
khon n vay ngn hn khi đn hn. Nh vy có ngha là tính thanh khon ca
doanh nghip có quan h t l thun (+) vi đòn by tài
chính.

CóăthănóiănuătƠiăsnăluăđngăcaădoanhănghipăcóătínhăthanhăkhonăcƠngăcaoă
thìădoanhănghipăcƠngădădƠngăvayănătăbênăngoƠiăhn.ăVìăvy:
Giăthită3ă(H3)ă:ăCuătrúcătƠiăchínhăcóăquanăhătălăthună(+)ăvi tínhăthanhăkhonă
caătƠiăsn.
3.5.4. Khănngăsinhăli
Hiu qu kinh doanh đo lng kh nng sinh li t hot đng kinh doanh
caădoanh nghip thông quaăch tiêu nh kh nng sinh li tài sn (Return on
Assets- ROA). Theo lỦăthuyt trt t phân hng, nhà qun tr doanh nghip bao gi
cng có thông tin v giá trădoanh nghip tt hn nhà đu t bên ngoài. S bt cân
xng v thông tin này dn đn chi phí huy đng vn t bên ngoài s cao hn. Vì
th, nhà qun tr có xu hng u tiênăs dng các ngun vn ni ti trc, ri mi
đn các ngun vn vay mn bên ngoài, hay nói cách khác các doanh nghip s s
dng li nhun đ li nh là

ngun

tái
đu t, sau đó mi s dng n và phát hành
vn ch s hu khi cn thit. Khi đó, kh nng sinh li và đòn by n có mi
quan h t l nghch chiu. Các nghiên cu thc nghim  các nc có nn kinh
t chuyn đi cho thy hiu qu kinh doanh có mi quan h t l nghch vi t sută
n.ă  Vit Nam, các nghiên cu trcă đơyătrên các doanh nghip va và nh
cng ch ra rng hiu qu kinh doanh có mi quan h t lănghch vi t sut n
nhng không có ý ngha thng kê.  các nc đang phát trin,
nht là các nc
có nn kinh t chuyn đi nh Vit Nam, vn đ bt cân xng v thông
tin càng
trm trng, vì th các nhà qun lý có xu hng gi li li nhun đ tài tr cho tài
16

snăcaămình,ăvìăvy,ăgiăthităđt ra là:
Giăthită4ă(H4):ăCuătrúcătƠi chính t lănghch (-)viăkhănngăsinhăli.
3.5.5. Quiămôăcaădoanhănghip
Qui mô ca doanh nghip ăđơy đc đo lng bng tng tài sn. Khi xem
xét mi tng quan gia cuătrúc tài chính và quy mô doanh nghip có nhiu quan
đim đi nghch nhau. Nhiu nghiên cu cho rng, gia quy mô và đòn by tài
chính có mi tng quan cùng chiu. Theo lý thuyt đánh đi, các doanh
nghip ln thng có ri ro phá
sn

thp
và có chi phí phá sn thp, do đó quy
mô ca doanh nghip có mi quan h t l thun (+) vi n
vay.

Các doanh
nghip ln thng s dng n dài hn nhiu hn trong khi cácă doanhă nghipă
nh thng s dng ch yu n ngn hn. Các doanh nghip ln có th tn dng
li th quy mô s ln trong vic tng n vay dài hn, và có th có sc đàm phán
cao hn so vi các đnh ch tài chính. Do vy, chi phí đ tng n và vnăch s
hu có quan h nghch chiu vi quy mô. Ngoài ra, các doanh nghip ln
thng đa dng hóa lnh vc hot đng và có dòng tin n đnh hn, kh nng
phá sn cng nh hn so vi các doanh nghip nh. Nhng đc đim trên dn
đn quy mô có quan h cùng chiu vi đòn by tài chính.
TheoălỦăthuytăvăchiăphíăđiădinăchoărngăchíăphíăđiădinăcngăthtăsălnă
điăviăcácădoanhănghipănhăvìăcácădoanhănghipănƠyăcóăđngălcăchpănhnăriăroă
đătngătrng,ăđcăbitănuăcácădoanhănghipăcóăđcătínhătráchănhimăhuăhnăvă
vn.ăMiăquanăhănƠyăcngăđcăgiiăthíchăbiălỦăthuytăbtăcơnăxngăvăthôngătin.ă
Theoăđó,ăkhiădoanhănghipăcóăquyămôăcƠngănh,ăsăbtăcơnăxngăvăthôngătin càng
ln.ăCácă doanhănghipălnăcóă xuăhngă côngăbă thôngătinăchoă ngiăbênă ngoƠiă
nhiuăhnăcácădoanhănghipănh.ăSăbtăcơnăxngăthôngătinăítăhnăviăcácădoanhă
nghipălnălƠmăcácădoanhănghipănhăkhóăcóăđiuăkinătipăcnăcácăkhonătínădngă
vƠăcóăkhuynhăhngăsădngăvnăchăsăhuănhiuăhnăcácăkhonăn.ăTrongăkhiă
đó,ăcácădoanhănghipă cóăquyămôălnăcóăchiă phíăđiădinăthp,ăchiăphíăkimăsoátă
thp,ăítăchênhălchăthôngătinăhnăsoăviăcácădoanhănghipănhăhn,ădòngătinăítăbină
đng,ădădƠngătipăcnăthătrngătínădng,ăvƠăsădngănhiuănăvayăhnăđăcóăliă