eåu Luaän :
NGUYN TH THANH THÙY
XỂY DNG MI QUAN H KHÁCH HÀNG
VÀ LÒNG TRUNG THÀNH KHÁCH HÀNG
I VI DCH V NGỂN HÀNG CÁ NHÂN
TI CÁC NGỂN HÀNG TMCP
Chuyên ngƠnh: THNG MI
Mã ngành: 60.34.10
LUN VN THC S KINH T
GING VIÊN HNG DN:
TS. HOÀNG TH PHNG THO
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH
- Trang i -
LI CAM OAN
Tôi cam đoan lun vn “Xây dng mi quan h khách hàng và lòng trung
thành ca khách hàng đi vi dch v ngân hàng cá nhân ti ngân hàng
TMCP” là công trình nghiên cu đc lp ca bn thân:
o Nhng s liu, kt qu nêu trong lun vn là trung thc, đc trích dn có ngun
gc rõ ràng và có tính k tha.
o Ngun d liu đc h thng và phát trin t các tài liu, tp chí, công trình
nghiên cu đã đc công b.
o Ngun thông tin trên internet thông qua các website c th, đc phép truy cp
công khai.
o Các đ xut, kin ngh nêu trong lun vn da trên c s lỦ lun và quá trình
nghiên cu thc tin.
Nguyn Th Thanh Thùy
- Trang ii -
LI CM N
Trong quá trình thc hin đ tài nghiên cu, tôi đã nhn đc rt nhiu s ng
h và giúp đ ca các cá nhân đang hot đng trong nhiu lnh vc kinh doanh
thng mi dch v, nht là lnh vc tài chính ngân hàng.
Trc tiên, tôi xin chân thành cm n tt c Thy Cô Trng i hc Kinh t
Thành ph H Chí Minh - Khoa Sau đi hc - khóa 17 đã ging dy và truyn đt
cho tôi nhng kin thc làm nên tng cho vic thc hin đ tài nghiên cu này.
c bit, tôi trân trng bày t lòng bit n đn ging viên hng dn - Tin s
Hoàng Th Phng Tho - đã rt tn tình góp Ủ, chnh sa, cp nht tài liu và
kiên nhn đng viên tôi trong sut quá trình tôi nghiên cu đ tài.
Bên cnh đó, tôi cng xin chân thành cm n các bn hc viên cao hc cùng
lp êm 6 và lp Thng mi Khóa 17 đã nhit tình chia s kinh nghim, tài liu
nghiên cu đ tôi tìm hiu và thc hin đ tài.
Tôi cng rt bit n gia đình đã luôn to điu kin đ tôi thc hin tt đ tài;
bn bè, anh ch em đng nghip trong ngành ngân hàng đã nhit tình ng h, đng
viên, giúp tôi tr li bng kho sát đ đm bo ngun d liu có th đ phân tích
đ cho ra kt qu nghiên cu trong đ tài này.
Cui cùng, tôi kính mong Hi đng bo v lun vn thc s s góp Ủ cho
nhng thiu sót không th tránh khi trong đ tài nghiên cu đ tôi hoàn thin
lun vn thc s này.
TP.H Chí Minh, nm 2011
Nguyn Th Thanh Thùy
- Trang iii -
MC LC
Trang
LI CAM OAN i
LI CM N ii
MC LC iii
DANH MC CÁC HỊNH vii
DANH MC CÁC BIU vii
DANH MC CÁC BNG viii
DANH MC T VIT TT ix
TịM TT x
CHNG 1: GII THIU TÀI NGHIểN CU
1.1 t vn đ 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 2
1.3 i tng vƠ phm vi nghiên cu 2
1.4 Phng pháp nghiên cu 4
1.5 Tính mi ca đ tƠi 5
1.6 Kt cu đ tƠi nghiên cu 5
CHNG 2: C S Lụ LUN
2.1 Tng quan v ngơn hƠng thng mi 7
2.1.1 Khái nim ngơn hƠng thng mi 7
2.1.2 Nhng hot đng ch yu ca ngơn hƠng thng mi 7
2.1.2.1 Huy đng vn 7
2.1.2.2 Cp tín dng 8
2.1.2.3 Dch v thanh toán và ngân qu 8
2.1.2.4 Các hot đng khác 8
- Trang iv -
2.1.3 Các loi hình ngơn hƠng thng mi 9
2.1.3.1 Các loi hình NHTM chia theo hình thc s hu 9
2.1.3.2 Các loi hình NHTM chia theo tính cht hot đng 9
2.1.3.3 Các loi hình NHTM chia theo c cu t chc 9
2.1.4 Tng quan v hot đng kinh doanh dch v ca h thng NHTM
Vit Nam 9
2.1.4.1 NHTM Vit Nam và dch v ngân hàng cá nhân 10
2.1.4.2 Các đóng góp ca h thng NHTM vào nn kinh t VN hin nay 11
2.1.4.3 C hi-thách thc ca NHTM VN trong quá trình hi nhp th gii 13
2.1.4.4 Mt s vn đ cn chú trng đ phát trin h thng NHTM Vit Nam
trong thi gian sp ti 14
2.2 Mi quan h khách hƠng 16
2.2.1 Khái nim v mi quan h khách hƠng 17
2.2.2 Qun lý mi quan h khách hƠng 17
2.2.3 S tng tác gia khách hƠng vƠ ngơn hƠng 18
2.2.3.1 Các yu t hình thành mi quan h khách hàng 18
2.2.3.2 Li ích ca vic phát trin quan h khách hàng - ngân hàng 19
2.3 Cht lng dch v 19
2.3.1 Mô hình nm khong cách cht lng dch v 19
2.3.2 Thc đo cht lng dch v 21
2.3.3 Nhn xét v SERVQUAL 22
2.4 Lòng trung thƠnh ca khách hƠng 24
2.4.1 Khái nim lòng trung thƠnh ca khách hƠng 24
2.4.2 Các yu t nh hng đn lòng trung thƠnh ca khách hƠng 24
2.4.3 S gn kt mi quan h vi khách hàng và lòng trung thành KH 25
- Trang v -
2.5 Yu t chiêu th 26
2.5.1 Khái nim vƠ tác dng ca chiêu th 26
2.5.2 Các hình thc chiêu th 26
2.5.3 Mt s hình thc chiêu th ph bin ti các NH TMCP 27
2.6 Tóm tt chng 28
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIểN CU
3.1 Quy trình nghiên cu 29
3.2 Mô hình nghiên cu vƠ các gi thuyt 30
3.2.1 Mô hình nghiên cu 30
3.2.2 Các gi thuyt nghiên cu 31
3.3 Nghiên cu đnh tính 31
3.3.1 Thit k nghiên cu đnh tính 31
3.3.2 Kt qu nghiên cu đnh tính 32
3.4 Nghiên cu đnh lng 32
3.4.1 Xơy dng thang đo 32
3.4.2 Phng pháp thu thp thông tin 35
3.4.3 Phng pháp thng kê 36
3.5 Tóm tt chng 37
CHNG 4: KT QU NGHIểN CU
4.1 Thng kê mô t mu nghiên cu 38
4.2 Kim đnh mô hình nghiên cu: 39
4.2.1 ánh giá thang đo bng h s tin cy Cronbach Alpha 41
4.2.2 Phơn tích nhơn t EFA 43
4.2.3 Phơn tích tng quan 45
- Trang vi -
4.3 Kim đnh mô hình nghiên cu vƠ các gi thuyt 46
4.3.1 Mô hình hi quy tuyn tính bi 47
4.3.2 Mô hình th nht - nghiên cu v mi quan h vi khách hƠng 47
4.3.3 Mô hình th hai - nghiên cu v lòng trung thƠnh khách hƠng 49
4.3.4 Kim đnh các gi thuyt nghiên cu v mi quan h khách hƠng vƠ
lòng trung thành khách hàng 51
4.3.5 Kim đnh khong cách cht lng dch v ngơn hƠng gia tm quan
trng ca dch v vƠ cht lng dch v cm nhn đc 52
4.4 Tóm tt chng 54
CHNG 5: KT LUN VÀ KIN NGH
5.1 Kt lun 57
5.2 Các đ xut kin ngh 58
5.2.1 Ci thin mi quan h khách hƠng thông qua công c chiêu th 59
5.2.2 Thu hp khong cách cht lng dch v ngơn hƠng gia tm quan
trng ca dch v vƠ cht lng dch v cm nhn đc 61
5.2.3 Chú trng qun tr ngun nhơn lc ngơn hƠng 64
5.3 Hn ch ca đ tƠi vƠ hng nghiên cu tip theo 65
TÀI LIU THAM KHO 67
PH LC 1 71
PH LC 2 79
PH LC 3 81
PH LC 4 110
PH LC 5 113
- Trang vii -
DANH MC CÁC HỊNH
Hình 2.2 Mô hình cht lng dch v 20
Hình 3.1 Quy trình nghiên cu 29
Hình 3.2 Mô hình nghiên cu 31
Hình 5.1 Tóm tt kt qu nghiên cu 58
DANH MC CÁC BIU
Biu đ 2.1 Tng trng huy đng vn vƠ tng trng tín dng VN
13
Biu đ 4.1 Biu đ mô t thng kê 38
Biu đ 4.2 Ngh nghip 39
Biu đ 4.3 Ngơn hƠng đc đánh giá 39
Biu đ 4.4 Loi hình dch v s dng 40
- Trang viii -
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1
T trng tng tƠi sn ca các NHTM so vi toƠn h thng 12
Bng 4.1 H s Cronbach’s Alpha ca các khái nim nghiên cu 42
Bng 4.2 Phơn tích nhơn t ca thƠnh phn cht lng dch v 44
Bng 4.3 Phơn tích nhơn t ca các khái nim nghiên cu 45
Bng 4.4 S tng quan gia các khái nim nghiên cu 46
Bng 4.5 Hin tng đa cng tuyn MH1:ánh giá giá tr dung sai vƠ VIF48
Bng 4.6 Hin tng đa cng tuyn MH1: ánh giá giá tr Eigen vƠ ch s
điu kin
48
Bng 4.7 Kt qu tóm tt “mô hình th nht” 49
Bng 4.8 Hin tng đa cng tuyn MH2:ánh giá giá tr dung sai vƠ VIF49
Bng 4.9 Hin tng đa cng tuyn MH2: ánh giá giá tr Eigen vƠ ch s
điu kin
50
Bng 4.10
Kt qu tóm tt “mô hình th hai” 50
Bng 4.11 S khác bit gia đánh giá v tm quan trng và cht lng dch
v hin ti theo quan đim khách hƠng 51
Bng 4.12
Tóm tt kt qu kim đnh các gi thuyt nghiên cu 55
- Trang ix -
DANH MC T VIT TT
WTO - T chc Thng mi th gii
NH - Ngân hàng
NHTM - Ngân hàng thng mi
NHNN - Ngân hàng nhà nc
TMCP - Thng mi c phn
TCTD - T chc tín dng
TPHCM - Thành ph H Chí Minh
PTTH -Ph thông trung hc
ctg. - Các tác gi
ATM - Automatic Teller Machine
POS - Point of Sale
VNBC -
Vietnam Bank Card
VMS - Vietnam Mobile Telecom Services Company
VIP - Very Important Person
- Trang x -
TÓM TT
Nghiên cu này nhm mc tiêu xác đnh các yu t to nên cht lng dch v
ngân hàng theo quan đim khách hàng và các yu t chiêu th t ngân hàng mà
khách hàng cm nhn đc. T đó tìm hiu các nhân t nh hng đn vic xây
dng mi quan h khách hàng và lòng trung thành ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng. Nghiên cu kim đnh các gi thuyt và các thang đo lng xung
quanh yu t cht lng dch v bao gm cht lng dch v hu hình và vô hình,
yu t chiêu th, mi quan h khách hàng và lòng trung thành khách hàng trong đó
mi quan h khách hàng là trung tâm ca mô hình nghiên cu.
Da trên c s lỦ thuyt v cht lng dch v, chiêu th, mi quan h khách
hàng và lòng trung thành khách hàng, nghiên cu đc thc hin thông qua hai
giai đon là nghiên cu khám phá và nghiên cu chính thc. Nghiên cu khám
phá đc thc hin bng nghiên cu đnh tính vi 8 cuc tho lun tay đôi trong
thi gian cho mi cuc là 30-45 phút đ phát trin thang đo các khái nim nghiên
cu. Nghiên cu đnh lng đc s dng chính thc trên s mu thc t đt
đc là 183 nhm xác đnh các thành phn cng nh giá tr và đ tin cy ca
thang đo, kim đnh mô hình lỦ thuyt và các gi thuyt trong mô hình.
Kt qu ca phép kim đnh hi quy tuyn tính th hin rng cht lng dch
v hu hình và vô hình, hot đng chiêu th đu có tác đng thun chiu đn mi
quan h vi khách hàng, trong đó cht lng dch v vô hình là yu t tác đng
nhiu hn c. Xét v tác đng đn lòng trung thành khách hàng, cht lng dch
v ngân hàng không nh hng trc tip mà ch có mi quan h vi khách hàng là
tác đng thun chiu đn lòng trung thành khách hàng. iu này chng t vic to
lp mi quan h khách hàng gi vai trò quan trng nht trong quá trình cung cp
dch v ca ngân hàng.
Kt qu phép kim đnh T-test cho thy hu ht các tiêu chí cht ca các thành
phn cht lng dch v mà ngân hàng cung cp đu không tha mãn Ủ chí ca
- Trang xi -
khách hàng, nht là các tiêu chí cht lng dch v vô hình. Nhng gì mà khách
hàng nhn đc đu thp hn so vi mong đi ca h v phía ngân hàng, ch yu
là xut phát t thái đ phc v ca nhân viên ngân hàng.
Kt qu nghiên cu góp phn b sung vào lỦ thuyt mi quan h vi khách
hàng trong tin trình xây dng lòng trung thành ca khách hàng đi vi dch v
ngân hàng. V mt thc tin, kt qu nghiên cu cng đã nêu lên đc mt s vn
đ mà ngân hàng cn xem xét li đ có th gi đc mi quan h khách hàng tt
hn nhm to lòng trung thành bn vng hn t phía khách hàng. Trong nghiên
cu này, tác gi cng có góp Ủ các đ xut vào thc tin hot đng cung cp dch
v ca ngân hàng làm sao đ gi đc mi quan h tht tt, tht sâu và tht lâu
vi khách hàng. Có nh vy, các ngân hàng mi hot đng có hiu qu và đt li
nhun ngày càng cao trong thi đim cnh tranh gay gt gia các ngân hàng nh
hin nay.
- Trang 1 –
Chng 1
GII THIU TÀI NGHIểN CU
1.1 t vn đ
K t khi chính thc là thành viên th 150 ca T chc Thng mi th gii (WTO)
nm 2006, nn kinh t Vit Nam nói chung và hot đng ca h thng ngân hàng Vit
Nam nói riêng đã có nhiu thun li do môi trng kinh doanh n đnh hn nhng cng
gp không ít khó khn trong s n lc, c gng phát trin. ây chính là thi đim bt đu
ca s cnh tranh khc lit ca các ngân hàng trong nc trên th trng bán l vi các
ngân hàng nc ngoài.
Chính vì vy, các ngân hàng trong nc, đc bit là các ngân hàng thng mi c
phn phi đt rõ các mc tiêu kinh doanh da theo tng chính sách phát trin ca tng
ngân hàng nhm hng đn mc đích đt li nhun cao nht, có v th cnh tranh trong
h thng ngân hàng. đt đc mc tiêu này, bên cnh c gng phc v 100% nhu cu
ca khách hàng hin hu có quan h gn bó vi ngân hàng, các ngân hàng cn phi phát
trin khách hàng mi trên c s có chn lc.
Ngày nay, vai trò ca khách hàng là rt quan trng đi vi hot đng kinh doanh ca
ngân hàng. Nu không có khách hàng, th hi ngân hàng cung cp dch v cho ai, và nu
không cung cp đc dch v thì ngân hàng đó s kim đâu ra doanh thu đ đt đc li
nhun. Nh vy, cng có th nói rng chính khách hàng là ngi tr lng cho nhân viên
và khách hàng chính là yu t quyt đnh cho s thành công ca ngân hàng. Và đ thu hút
khách hàng mi đng thi gi chân khách hàng c, ngân hàng cn phi đm bo cht
lng dch v tht tt và không ngng nâng cao. Trong giai đon mà các sn phm dch
v cung cp gn nh là nh nhau gia các ngân hàng thì cht lng dch v chính là mt
trong nhng phng thc tip cn hiu qu nht đ đt đc nhng thng li trong s
cnh tranh gay gt trên thng trng nhm duy trì s tn ti, nâng cao v th và s phát
trin lâu dài ca ngân hàng.
Bên cnh đó, đ khách hàng tip cn và nhn bit đc cht lng dch v ca ngân
hàng, chiêu th là hình thc không th thiu trong vic thu hút khách hàng đn vi ngân
hàng. Chính nh phng tin truyn thông tip th này mà khách hàng bit đc các sn
phm dch v mi cng nh các chng trình khuyn mãi, chm sóc khách hàng… ca
- Trang 2 –
ngân hàng. Chiêu th tt cng to ra đc hình nh tt v ngân hàng trong tâm trí khách
hàng, giúp khách hàng s nh đn ngân hàng đu tiên khi có nhu cu giao dch. ng
thi, chiêu th tt có th s làm mi quan h khách hàng vi ngân hàng gn bó hn do
ngân hàng hiu đúng nhu cu khách hàng hn và khách hàng tin tng vào ngân hàng
hn.
Ông Lý Xuân Hi, Tng Giám c Ngân hàng Á Châu, nhn mnh “Làm ngân hàng
là kinh doanh da trên nim tin”.
1
Nim tin nêu đây là nim tin ca khách hàng vào
cht lng dch v ngân hàng, và vn đ ct lõi mà các ngân hàng cn thc hin đ gi
khách hàng chính là công tác to lp đc mi quan h khách hàng mt cách bn vng,
bi mt khi có đc mi quan h khách hàng tích cc thì lòng trung thành ca khách
hàng đi vi các dch v ngân hàng là tt yu. ó chính là vn đ xuyên sut trong đ tài
nghiên cu:
“Xây dng mi quan h khách hàng và lòng trung thành ca khách hàng đi vi
dch v ngân hàng cá nhân ti ngân hàng TMCP”.
1.2 Mc tiêu nghiên cu
Nghiên cu này nhm các mc tiêu sau:
i) Xác đnh các yu t to nên cht lng dch v ngân hàng theo quan đim khách
hàng và đánh giá ca khách hàng v cht lng dch v hin ti ca các ngân hàng.
ii) Xác đnh các yu t chiêu th t ngân hàng mà khách hàng cm nhn đc.
iii) iu tra s nh hng ca cht lng dch v ngân hàng và yu t chiêu th ca
ngân hàng đn mi quan h gia ngân hàng và khách hàng.
iv) Tìm hiu nh hng ca mi quan h ngân hàng - khách hàng đn lòng trung
thành ca khách hàng
v) xut mt s gii pháp gia tng mi quan h ngân hàng - khách hàng và lòng
trung thành ca khách hàng đi vi ngân hàng.
1.3 i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu chính: khách hàng cá nhân đã và đang giao dch vi các
NHTM Vit Nam trên đa bàn Thành ph H Chí Minh
1
Tp chí Sài Gòn u T Tài Chính ngày 4/2/2010, trang 14
- Trang 3 –
- Phm vi nghiên cu:
Hin nay, h thng ngân hàng Vit Nam bao gm nhiu loi hình (các t chc
tín dng, NHTM c phn đô th/nông thôn, chi nhánh ngân hàng nc ngoài, ngân hàng
liên doanh, ngân hàng 100% vn nc ngoài, công ty tài chính, công ty cho thuê tài
chính, vn phòng đi din ngân hàng nc ngoài), trong đó có khoàng 40 NHTM c
phn
2
. Hot đng kinh doanh ca NHTM có liên quan đn nhiu mt, nhiu lnh vc hot
đng và nhiu đi tng khách hàng khác nhau. Do đó, tình hình tài chính ca NHTM có
nh hng mnh m đn hot đng kinh doanh ca các doanh nghip, tâm lý ca ngi
dân, cng nh ca c nn kinh t.
Ngân hàng thng mi thc s đóng mt vai trò rt
quan trng, vì nó đm nhn vai trò gi cho mch máu (dòng vn) ca nn kinh t đc
lu thông và có vy mi góp phn bôi trn cho hot đng ca mt nn kinh t th trng
còn non yu.
Khi Vit Nam gia nhp T chc thng mi th gii WTO, hot đng tài chính
- ngân hàng là mt trong nhng lnh vc đc cam kt m ca mnh m nht. Các ngân
hàng nc ngoài s đu t vào Vit Nam, ch yu nhm vào đi tng khách hàng nh l
do th trng bán l trong dch v ngân hàng ti Vit Nam vn còn rng ln. Trong lnh
vc này, các NHTM tham gia dch v bán l là ch yu nên chc chn s gp phi nhng
đi th nng kỦ (thng hiu, vn, công ngh, nhân lc, kinh nghim, sn phm…) ngay
trên th trng Vit Nam do bn thân các NHTM vn còn tn ti nhiu yu kém.
Thc cht, khi tham gia vào th trng tài chính - ngân hàng, tt c các ngân
hàng đu cn đc nghiên cu đ nâng cao tính cnh tranh và hiu qu hot đng, tuy
nhiên, nhng thông tin, s liu c th đa s ch đc công b công khai trên các trang
web ca các NHTM, còn các thông tin ca ngân hàng nhà nc, ngân hàng chính sách…
rt khó thu thp.
Vì các lý do trên, phm vi đ tài ch yu nghiên cu da trên mng li NHTM c
phn Vit Nam và ch tp trung vào đi tng dch v ngân hàng phc v cho các nhu
cu tiêu dùng cá nhân. S lng tt c các chi nhánh và phòng giao dch ca các NHTM
c phn hin ti ca H thng NHTM Vit Nam là rt nhiu, tuy nhiên, do hn ch v
thi gian và kinh phí đ nghiên cu, đ tài ch gii hn trong phm vi các NHTM c phn
2
- Trang 4 –
ti Thành ph H Chí Minh vì đây là ni tp trung nhiu ngân hàng kinh doanh thng
mi nht và đây cng là trung tâm kinh t ca Vit Nam.
1.4 Phng pháp nghiên cu
Thông tin s cp
Nghiên cu đc thc hin qua hai bc chính:
- Nghiên cu khám phá:
Da vào c s lỦ thuyt kt hp nghiên cu đnh tính đ xây dng và điu chnh
các bin quan sát dùng trong phm vi nghiên cu.
Nghiên cu đnh tính đc thc hin qua phng thc tho lun tay đôi theo câu
hi m vi khong 8 khách hàng (đc chn theo phng pháp thun tin), thi gian
tho lun kéo dài khong 30-45 phút/khách hàng. Nghiên cu này nhm mc đích phát
trin thang đo ca các khái nim nghiên cu trên c s quan đim, cách nhn thc ca
khách hàng cá nhân v dch v cung cp ca ngân hàng.
Nghiên cu th: da vào kt qu nghiên cu đnh tính trên, thit lp bng câu
hi và phng vn th khách hàng (đc chn theo phng pháp thun tin vi kích thc
n=20) đ phát hin sai sót, hoàn chnh bng câu hi.
- Nghiên cu chính thc:
Nghiên cu chính thc đc thc hin thông qua phng pháp nghiên cu đnh
lng, dùng k thut thu thp thông tin trc tip bng cách phng vn khách hàng có giao
dch ti các NHTM c phn trên đa bàn Thành ph H Chí Minh. Kích thc mu k
hoch là n = 200, đc chn theo phng pháp đnh mc kt hp vi thun tin. Thi
gian cho mt cuc phng vn là 15 phút trong thi gian kho sát là bn tun (tháng
10/2010). a đim phng vn là ti các chi nhánh và phòng giao dch ca mt s NHTM
c phn tiêu biu.
Nghiên cu chính thc nhm sàng lc các bin quan sát, xác đnh các thành phn
cng nh giá tr và đ tin cy ca thang đo, kim đnh mô hình lỦ thuyt và các gi thuyt
trong mô hình. Vic kim đnh thang đo cùng vi các gi thuyt đ ra bng h s tin cy
Cronbach Alpha, phân tích nhân t EFA, phân tích hi quy tuyn tính bi da trên kt
qu x lỦ s liu thng kê SPSS.
- Trang 5 –
Thông tin th cp
- Lý thuyt v chiêu th, cht lng dch v, mi quan h khách hàng, lòng trung
thành khách hàng: ngun thông tin t tài liu liên quan đn lnh vc ngân hàng thng
mi, marketing ngân hàng, qun tr kinh doanh dch v; lun vn, nghiên cu khoa hc đã
đc công nhn trc đây.
- Thc t v hot đng kinh doanh cht lng dch v ti ngân hàng thng mi:
ngun tin t tp chí, sách báo kinh t, ngân hàng; tài liu v tác nghip ti ngân hàng, báo
cáo thng niên các ngân hàng; các trang web có chuyên mc ngân hàng thng mi,
bách khoa toàn th, t đin gii thích t ng.
- Pháp lnh NHNN và các lut có liên quan đn vic hình thành và t chc hot
đng ca ngân hàng thng mi.
1.5. Tính mi ca đ tài
Trc đây, đã có nhng đ tài nghiên cu v cht lng dch v ngân hàng nói chung
cng nh dch v huy đng, dch v tín dng, dch v thanh toán quc t… nói riêng
hoc đo lng đ tha mãn ca khách hàng đi vi dch v ngân hàng, song cha có
nghiên cu c th tp trung vào mi quan h vi khách hàng, dn đn lòng trung thành
ca khách hàng đi vi ngân hàng. Xác đnh đc nhng yu t xây dng nên mi quan
h vi khách hàng s là vn đ ct lõi đ các ngân hàng đy mnh hot đng thu hút
khách hàng mi, duy trì khách hàng c, to lòng trung thành ca khách hàng đi vi ngân
hàng nhm tng trng và phát trin vic kinh doanh dch v ngân hàng n đnh và bn
vng. ó là tính mi ca đ tài mà cng chính là Ủ ngha thc tin ca đ tài nghiên cu
này.
1.6. Kt cu đ tài nghiên cu
B cc gm sáu chng nh sau:
Chng 1: Gii thiu đ tài nghiên cu
Chng 2: Tng quan v tình hình hot đng kinh doanh ca h thng NHTM Vit
Nam nm 2010
Chng 3: C s lý lun
Chng 4: Phng pháp nghiên cu
- Trang 6 –
Chng 5: Kt qu nghiên cu v nhân t nh hng đn mi quan h khách hàng
và lòng trung thành ca khách hàng đi vi dch v ngân hàng
Chng 6: Kt lun và kin ngh
- Trang 7 –
Chng 2
C S Lụ LUN
2.1. Tng quan v ngơn hƠng thng mi
Ngân hàng thng mi đã hình thành, tn ti và phát trin hàng trm nm, gn lin
vi s phát trin ca kinh t hàng hóa. S phát trin ca h thng ngân hàng thng mi
nh hng rt ln đn nn kinh t xã hi ca mt quc gia. Có rt nhiu khái nim v
ngân hàng thng mi vi nhiu hot đng trong lnh vc này, tuy nhiên trong phm vi
đ tài, ch đ cp đn nhng vn đ nh sau:
2.1.1. Khái nim ngân hƠng thng mi
- Ngân hàng là mt trong các t chc tài chính quan trng nht ca nn kinh t.
Ngân hàng bao gm nhiu loi tùy thuc vào s phát trin ca nn kinh t nói chung và
h thng tài chính nói riêng, trong đó ngân hàng thng mi thng chim t trng ln
nht v quy mô tài sn, th phn và s lng các ngân hàng.
- Ngân hàng là các t chc tài chính cung cp mt danh mc các dch v tài chính
đa dng nht - đc bit là tín dng, tit kim và dch v thanh toán - và thc hin nhiu
chc nng tài chính nht so vi bt k mt t chc kinh doanh nào trong nn kinh t.
3
- Lut các t chc tín dng ca nc Cng Hòa Xã Hi Ch Ngha Vit Nam ghi
“Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các hot đng
ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm mc tiêu
li nhun” và “Hot đng ngân hàng là hot đng kinh doanh tin t và dch v ngân
hàng vi ni dung thng xuyên là nhn tin gi và s dng s tin này đ cp tín dng
và cung ng các dch v thanh toán”.
4
2.1.2. Nhng hot đng ch yu ca ngơn hƠng thng mi
5
2.1.2.1. Huy đng vn
- Nhn tin gi ca t chc, cá nhân và các t chc tín dng khác di các hình
thc tin gi không k hn, tin gi có k hn và các loi tin gi khác.
3
Phan Th Thu Hà, 2009
4
5
Trnh Quc Trung, 2009
- Trang 8 –
- Phát hành giy t có giá nh chng ch tin gi, trái phiu và giy t có giá khác
đ huy đng vn ca t chc, cá nhân trong nc và ngoài nc.
- Vay vn ca nhau và ca các t chc tín dng nc ngoài.
- Vay vn ca Ngân hàng Nhà nc.
2.1.2.2. Cp tín dng
- Cp tín dng cho t chc, cá nhân di các hình thc cho vay, chit khu thng
phiu, và giy t có giá khác, bo lãnh, cho thuê tài chính và các hình thc khác theo quy
đnh.
2.1.2.3. Dch v thanh toán và ngân qu
- Cung ng các phng tin thanh toán.
- Thc hin dch v thanh toán trong nc cho khách hàng.
- Thc hin dch v thanh toán quc t khi đc phép.
- Thc hin các dch v thu h và chi h.
- Thc hin dch v thu và chi tin mt cho khách hàng.
- Thc hin các dch v thanh toán và ngân qu khác theo quy đnh
2.1.2.4. Các hot đng khác
- Góp vn, mua c phn ca doanh nghip và các t chc tín dng khác bng vn
điu l và qu d tr theo quy đnh ca pháp lut.
- Tham gia th trng tin t do Ngân hàng Nhà nc t chc, bao gm th trng
đu giá tín phiu kho bc, th trng ni t và ngoi t liên ngân hàng, th trng giy t
có giá ngn hn khác theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc.
- Kinh doanh ngoi hi và vàng trên th trng trong nc và th trng quc t khi
đc Ngân hàng Nhà nc cho phép.
- y thác, nhn y thác, làm đi lỦ trong các lnh vc liên quan đn hot đng ngân
hàng, k c vic qun lý tài sn, vn đu t ca t chc, cá nhân theo hp đng.
- Kinh doanh bt đng sn thông qua các công ty con.
- Kinh doanh bo him thông qua các công ty con và cung ng dch v bo him
theo quy đnh.
- Trang 9 –
- Cung ng các dch v t vn tài chính, tin t cho khách hàng.
- Cung ng dch v bo qun hin vt quý, giy t có giá, cho thuê t két, cm đ và
các dch v khác theo quy đnh ca pháp lut.
2.1.3. Các loi hình ngơn hƠng thng mi
6
2.1.3.1. Các loi hình NHTM chia theo hình thc s hu
- Ngân hàng s hu cá nhân: do cá nhân thành lp bng vn ca cá nhân.
- Ngân hàng c phn: đc thành lp thông qua phát hành các c phiu, phm vi
hot đng rng, đa nng, có nhiu chi nhánh hoc công ty con.
- Ngân hàng s hu Nhà nc: là loi hình ngân hàng mà vn s hu do Nhà nc
cp, có th là Nhà nc Trung ng hoc Tnh, Thành ph.
- Ngân hàng liên doanh: đc hình thành da trên vic góp vn ca hai hoc nhiu
bên.
2.1.3.2. Các loi hình NHTM chia theo tính cht hot đng
Ngân hàng hot đng theo hng đn nng: ch tp trung cung cp mt s dch v
ngân hàng.
Ngân hàng hot đng theo hng đa nng: cung cp mi dch v ngân hàng cho
mi đi tng.
Ngân hàng cung cp dch v bán buôn: dch v ngân hàng cung cp cho Chính
ph, các đnh ch tài chính và các doanh nghip ln.
Ngân hàng cung cp dch v bán l: dch v ngân hàng cung cp cho hàng triu
khách hàng cá nhân, doanh nghip va và nh
2.1.3.3. Các loi hình NHTM chia theo c cu t chc
- Ngân hàng s hu công ty và ngân hàng không s hu công ty.
Ngân hàng đn nht và ngân hàng có chi nhánh.
2.1.4. Tng quan v hot đng kinh doanh dch v ca h thng NHTM
Vit Nam
6
Phan Th Thu Hà , 2009
- Trang 10 –
Trong quá trình toàn cu hóa hin nay, hot đng ca các ngân hàng và t chc tài
chính nc ngoài trên th trng Vit Nam đang ngày càng m rng, nht là t sau khi
Vit Nam gia nhp WTO. Bên cnh vic phát trin mng tín dng, chy đua lãi sut cng
nh đi sâu phát trin các lnh vc tài chính doanh nghip, kinh doanh vn và th trng
ngoi hi, nghip v ngân hàng toàn cu, thanh toán quc t…, các ngân hàng nc
ngoài còn rt quan tâm đn mng ngân hàng bán l do th trng ti Vit Nam còn rt
nhiu tim nng, trong đó ch yu là dch v ngân hàng cá nhân.
2.1.4.1. NHTM Vit Nam và dch v ngân hàng cá nhân
Dch v khách hàng cá nhân có th chia làm các nhóm chính nh sau:
- Dch v tin gi: bao gm tin gi tit kim, tin gi thanh toán
- Dch v cho vay: bao gm cho vay tín chp, th chp…
- Dch v th: bao gm th thanh toán, th tín dng, th ATM.
- Dch v khác: bao gm dch v chuyn tin; dch v ngoi hi, kiu hi, Western
Union; dch v kinh doanh ngoi t, dch v ngân qu; dch v ngân hàng đin t nh
CallCenter, Online, Mobile Banking, Internet Banking, Home Banking…
Xu hng phát trin dch v khách hàng cá nhân ca các ngân hàng thng mi trong
tng lai:
- Ngày nay, các ngân hàng đang m rng danh mc sn phm dch v tài chính mà
h cung cp cho khách hàng. Các sn phm dch v mi đã có nh hng tt đn ngành
công nghip này thông qua vic to ra nhng ngun thu mi cho ngân hàng - các khon
l phí ca dch v không phi lãi, mt b phn có xu hng tng trng nhanh hn so vi
các ngun thu truyn thng t lãi cho vay.
- Bên cnh đó, các ngân hàng cung cp nhiu sn phm tng tin ích ca tài khon
cá nhân nh dch v thu chi trên tài khon vi hn mc thu chi da trên thu nhp n
đnh hàng tháng, mc tin lng, tài sn đm bo khác. Hin nay Ngân hàng Thng mi
C phn Á Châu (ACB), Ngân hàng Thng mi C phn K thng (Techcombank)
đang khá thành công v loi hình dch v này.
- Hu ht các ngân hàng thng mi đang cung cp dch v th trên tài khon cá
nhân, ch yu là th ATM ni đa, mt s đi tng khách hàng và mt s ngân hàng
- Trang 11 –
thng mi còn phát hành th tín dng quc t: VISA, Master Card, Amex, Dch v chi
tr lng qua tài khon cá nhân, thanh toán tin hàng hoá và dch v, chuyn tin và
thanh toán khác, cng đang phát trin mnh.
- Trong 3 nm tr li đây, nhiu dch v thanh toán mi đã ra đi, đáp ng nhu cu
ngày càng đa dng ca ngi s dng. Trung tâm chuyn mch th thng nht đc trin
khai tích cc, vic kt ni h thng ATM, POS thành mt h thng thng nht trên toàn
quc đt kt qu kích l. Ba liên minh th Banknet, VNBC và Smartlink đã kt ni liên
thông 10 thành viên là các NHTM có s lng th phát hành chim 87% tng s th phát
hành ca các t chc cung ng dch v thanh toán và 75% s lng ATM trên toàn quc
là nn tng quan trng cho vic thúc đy phát trin dch v này.
Tính đn cui tháng 7/2010, đã có trên 24 triu th vi 48 t chc phát hành th và
hn 190 thng hiu th, gn 11.000 ATM phát hành trên phm vi c nc và 37.000
thit b chp nhn th POS. Hin Ngân hàng Ngoi thng Vit Nam đã và đang tip tc
trin khai trên din rng dch v thanh toán hóa đn tin đin, đin thoi vi Vin thông
in lc, Bu đin Hà Ni, Vinaphone, Citiphone, MobiFone, VMS, v.v… Ngân hàng
Thng mi C phn ông Á cng phát trin dch v thanh toán tin đin, nc, v.v…
qua dch v th trên đa bàn Tp.HCM, tnh Bình Dng.
- Các ngân hàng thng mi đang m rng dch v cho vay vn tr góp mua ô tô,
k c xe du lch gia đình, xe du lch kinh doanh, xe vn ti đc phi hp vi các đi lỦ
bán xe và da trên thu nhp, tài sn đm bo tin vay ca ngi mua xe ô tô, vi thi hn
đc vay lên ti 4 -5 nm và s tin vay tng ng vi 60% đn 90% giá mua xe. Dch
v mua nhà tr góp cng đang phát trin mnh ti các đô th, đc đông đo các cp gia
đình tr có thu nhp khá và n đnh hoan nghênh, vi thi hn vay ti đa lên ti 10 -15
nm Khong gn 10 ngân hàng thng mi c phn ti Thành ph H Chí Minh m
dch v huy đng vn và cho vay bng vàng
Gia tng tính tin li v dch v tài khon cho khách hàng da trên công ngh ngân
hàng hin đi: Nhiu ngân hàng thng mi, nh: ACB, Eximbank, Vietcombank cung
cp dch v ngân hàng Internet Banking, Mobile Banking,v.v… cho ch tài khon
7
.
2.1.4.2. Các đóng góp ca h thng NHTM vào nn kinh t Vit Nam hin nay
7
- Trang 12 –
Trong vài nm qua, nhng đóng góp ca h thng NHTM Vit Nam vào quá trình đi
mi và thúc đy tng trng kinh t, đy nhanh quá trình công nghip hoá - hin đi hoá
là rt ln, th hin s tng lên ca vn ch s hu, tng tài sn, mc đ đa dng hóa
các dch v cung cp và s đóng góp ca ngành vào GDP hàng nm (xem bng 3.1).
Thi gian đu, h thng ngân hàng chia thành hai loi: NHTM c phn đô th vi vn
pháp đnh là 50 t đng, NHTM c phn nông thôn vi vn pháp đnh là 2 t đng. Vn
pháp đnh đã ba ln điu chnh: ln 1, t 2 t lên 5 t đng đi vi NHTM c phn nông
thôn; t 50 t đng lên 70 t đng đi vi NHTM c phn đô th; ln 2, điu chnh đng
lot lên 1.000 t đng đi vi NHTM c phn đô th; đn cui nm 2010, các NHTM c
phn phi đáp ng vn pháp đnh đng lot là 3.000 t đng.
Tính đn ngày 31/12/2009 Vit Nam có 37 NHTM c phn vi tng ngun vn
chim khong 42 % toàn h thng NHTM. Tng vn điu l xp x 100.000 t đng, gp
gn hn 2 ln vn điu l ca các NHTM nhà nc cng li, chim khong 60% trên
toàn b vn điu l ca h thng NHTM. Mng li ngân hàng c phn phát trin nhanh
chóng, có mt khp ni trên c nc - t Lng Sn đn các tnh min Tây Nam B; thm
chí nhiu NHTM c phn đã có mt ti các tnh vùng sâu, vùng xa
8
.
Bng 2.1 T trng tng tƠi sn ca các NHTM so vi toƠn h thng (%)
Loi hình TCTD
2006
2007
2008
2009
6t/2010
NHTM Nhà nc
62,3
53,3
51,48
49,4
48,2
NHTM c phn
22,8
31,5
32,45
33,2
34,7
Chi nhánh NHNN
9,8
9,6
10,26
11,43
11,89
NH liên doanh
1,1
1,25
1,25
1,36
1,38
(Ngun: Báo cáo s 49/BC-NHNN nm 2009 ca NH Nhà nc v vic rà soát 10 nm thc hin Lut các TCTD và
tính toán ca tác gi)
Biu đ 2.1 phn ánh rng mc đ tng trng ca c huy đng vn ln tín dng đu
gim đáng k trong sáu tháng đu nm 2010 so vi các nm trc đó, mà nguyên nhân là
do nn tài chính ngân hàng quc gia bin đng hay do nh hng ca cht lng dch v
ngân hàng cung cp không đáp ng đc nhu cu khách hàng. ây là vn đ rt cn đc
chú Ủ đn.
8
Hip hi ngân hàng Vit Nam, 2010
- Trang 13 –
Biu đ 2.1 Tng trng huy đng vn vƠ tng trng tín dng VN
(Ngun: Báo cáo hàng nm ca NHNN)
2.1.4.3. C hi-thách thc ca NHTM Vit Nam trong quá trình hi nhp th gii
C hi
- Hi nhp kinh t quc t giúp các NHTM Vit Nam hc hi đc nhiu kinh
nghim trong hot đng ngân hàng ca các ngân hàng nc ngoài. Các ngân hàng trong
nc s phi nâng cao trình đ qun lỦ, ci thin cht lng dch v đ tng cng đ tin
cy đi vi khách hàng, nâng cao cht lng dch v cung cp.
- Hi nhp quc t s to đng lc thúc đy ci cách ngành ngân hàng VN, th
trng tài chính s phát trin nhanh hn to điu kin cho các ngân hàng phát trin các
loi hình dch v mi.
- Chính hi nhp quc t cho phép các ngân hàng nc ngoài tham gia tt c các
dch v ngân hàng ti Vit Nam buc các NHTM Vit Nam phi chuyên môn hoá sâu
hn v nghip v ngân hàng, qun tr ngân hàng, qun tr tài sn n, qun tr tài sn có,
qun tr ri ro, ci thin cht lng tín dng, nâng cao hiu qu s dng ngun vn, dch
v ngân hàng và phát trin các dch v ngân hàng mi mà các ngân hàng nc ngoài d
kin s áp dng Vit Nam.
Thách thc
- Do kh nng cnh tranh thp, vic m ca th trng tài chính s làm tng s
lng các ngân hàng có tim lc mnh v tài chính, công ngh, trình đ qun lỦ làm cho