B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TRN LÊ THÚY NGÂN
NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI HOT NG TÍN DNG CÁ NHÂN,
H GIA ỊNH TI CHI NHÁNH
NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN SÀI GÒN
LUN VN THC S KINH T
THÀNH PH H CHÍ MINH - 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
TRN LÊ THÚY NGÂN
NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI HOT NG TÍN DNG CÁ NHÂN,
H GIA ỊNH TI CHI NHÁNH
NGÂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN SÀI GÒN
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS: TRN TN LC
THÀNH PH H CHÍ MINH - 2011
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s: “Nâng cao s hài lòng ca khách hàng
đi vi hot đng tín dng cá nhân, h gia đình ti Chi nhánh Ngân hàng u
t và Phát trin Sài Gòn” là kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa hc
đc lp và làm vic vi tinh thn nghiêm túc.
Các s liu s dng trong lun vn này đc thu thp t thc t có ngun
gc rõ ràng, đáng tin cy, đc s lý trung thc và khách quan
Tác gi: Trn Lê Thúy Ngân
LI CM N
u tiên tôi kính gi li cm n chân thành đn Ban giám hiu, Quý thy cô
trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh đã trang b cho tôi nhng kin thc
quý báo trong thi gian qua.
Tôi xin chân thành cm n nhng ngi bn, nhng đng nghip và nhng
khách hàng đã tn tình h tr, góp ý và giúp đ tôi trong sut thi gian hc tp và
nghiên cu.
Cui cùng, tôi đc bit gi li cm n đn TS.Trn Tn Lc, ngi trc tip
hng dn khoa hc ca lun vn, đã giúp tôi tip cn thc tin, phát hin đ tài và
đã tn tình hng dn hoàn thành lun vn này.
Trân trng!
Tác gi: Trn Lê Thúy Ngân
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
WB Ngân hàng th gii
TMCP Thng mi c phn
BIDV Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
BIDV Sài Gòn Chi nhánh Ngân hàng u t và Phát trin Sài Gòn
TA H tr k thut (Technical Assistance)
VT n v tính
QHKH Quan h khách hàng
GDKHCN Giao dch khách hàng cá nhân
GDKHDN Giao dch khách hàng doanh nghip
PGD Phòng giao dch
P.QL&DV Phòng qun lý và dch v
LNTT Li nhun trc thu
CB CNV Cán b công nhân viên
HV Huy đng vn
TG Tin gi
TP.HCM Thành ph H Chí Minh
TCKT T chc kinh t
V/v V vic
DANH MC CÁC HÌNH V, BIU
VÀ BNG BIU
DANH MC HÌNH V VÀ BIU
Hình 1.1: Mô hình cht lng dch v.
Hình 1.2: Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng.
Hình 1.3: Mô hình ch s hài lòng khách hàng ca M.
Hình 1.4: Mô hình ch s hài lòng khách hàng các quc gia Châu Âu.
Hình 1.5: Mô hình lí thuyt v ch s hài lòng khách hàng ca các ngân hàng.
Hình 1.6: Mô hình lý thuyt ca đ tài.
Hình 2.1 C cu t chc ca BIDV Sài Gòn theo mô hình TA2.
Hình 2.2. Biu đ huy đng vn giai đon 2006 – 2011.
Hình 2.3. Biu đ c cu d n giai đon 2006 – 2011
Hình 2.4. Hot đng tín dng cá nhân, h gia đình giai đon 2006 - 2011
Hình 2.5. Biu đ c cu d n cá nhân, h gia đình giai đon 2006 – 2011.
Hình 2.6. Quy trình kho sát.
Hình 2.7 Kt qu kim đnh mô hình lý thuyt
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1 S liu hot đng ca BIDV Sài Gòn giai đon 2006 –2011.
Bng 2.2. Tc đ tng trng huy đng vn giai đon 2006 – 2011.
Bng 2.3. C cu huy đng vn giai đon 2006 – 2011.
Bng 2.4. C cu hot đng tín dng giai đon 2006 – 2011.
Bng 2.5. N xu hot đng tín dng cá nhân, h gia đình giai đon 2006 – 2011.
Bng 2.6. D n tng sn phm tín dng cá nhân, h gia đình giai đon 2006 – 2011.
Bng 2.7. C cu d n sn phm tín dng cá nhân, h gia đình giai đon 2006- 2011.
Bng 2.8 Ngh nghip theo mu nghiên cu.
Bng 2.9 Thu nhp theo mu nghiên cu.
Bng 2.10 Sn phm đc khách hàng s dng theo mu nghiên cu.
Bng 2.11 Thi gian s dng dch v theo mu nghiên cu.
Bng 2.12 Cronbach anpha ca các thành phn nghiên cu.
Bng 2.13 Cronbach anpha ca thang đo s hài lòng.
Bng 2.14 Kt qu phân tích nhân t EFA ca các thành phn đo lng s hài lòng ca
khách hàng.
Bng 2.15 Kt qu phân tích nhân t EFA ca khai nim s hài lòng ca khách hàng.
Bng 2.16 Kt qu hi qui ca mô hình.
Bng 2.17 Bng phân tích phng sai ANOVA.
Bng 2.18 Bng tóm tt các h s hi qui.
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Li cm n
Danh mc các ký hiu, các ch vit tt
Danh mc các hình v, biu đ và bng biu
Mc lc
PHN M U 1
CHNG I: TNG QUAN LÝ LUN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH
HÀNG I VI TÍN DNG CÁ NHÂN, H GIA ỊNH 4
1.1 Tín dng Ngân hàng và tín dng cá nhân, h gia đình 4
1.1.1 Tín dng Ngân hàng 4
1.1.1.1 Khái nim tín dng Ngân hàng 4
1.1.1.2 c đim tín dng Ngân hàng 4
1.1.1.3 Phân loi tín dng Ngân hàng 5
1.1.2 Tín dng cá nhân, h gia đình 6
1.1.2.1 Khái nim tín dng cá nhân, h gia đình 6
1.1.2.2 c đim tín dng cá nhân, h gia đình 7
1.1.3 Các sn phm tín dng cá nhân, h gia đình 8
1.1.3.1 Cho vay tr góp 8
1.1.3.2 Cho vay an c 9
1.1.3.3 Cho vay thông qua phát hành và s dng th tín dng 10
1.1.3.4 Cho vay cá nhân, h gia đình sn xut kinh doanh 11
1.2 S hài lòng ca khách hàng và các nhân t nh hng 12
1.2.1 Khái nim v s hài lòng ca khách hàng 12
1.2.2 Phân loi s hài lòng ca khách hàng 13
1.2.3 Các nhân t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng 15
1.2.3.1 Cht lng dch v 15
1.2.3.1.1 Khái nim cht lng dch v 15
1.2.3.1.2 Khong cách trong s cm nhn cht lng dch v 15
1.2.3.1.3 Cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng 18
1.2.3.2 Giá c ca dch v 19
1.2.3.3 Vic duy trì khách hàng 20
1.3 Mô hình nghiên cu s hài lòng ca khách hàng 20
1.3.1 Mô hình cht lng dch v SERVQUAL 20
1.3.1.1 Gii thiu mô hình cht lng dch v SERVQUAL 20
1.3.1.2 Thang đo SERVQUAL 22
1.3.2 Mô hình ch s hài lòng ca khách hàng 24
1.3.2.1 Ch s hài lòng ca khách hàng 24
1.3.2.2 Mt s mô hình ch s hài lòng ca khách hàng 24
1.3.2.3 Xây dng mô hình lý thuyt v ch s hài lòng ca khách hàng
trong lnh vc ngân hàng 26
1.3.3 Mô hình nghiên cu ca đ tài 28
KT LUN CHNG I 30
CHNG II – THC TRNG HOT NG TÍN DNG CÁ NHÂN,
H GIA ỊNH TI BIDV SÀI GÒN 31
2.1 Tng quan v quá trình hình thành và phát trin ca BIDV Sài Gòn 31
2.1.1 C cu t chc 33
2.1.2 Kt qu hot đng trong thi gian qua 33
2.1.2.1 Tng tài sn 34
2.1.2.2 Huy đng vn 34
2.1.2.3 Thu dch v ròng 38
2.1.2.4 Các ch tiêu còn li 38
2.2 Thc trng kinh doanh tín dng và tín dng cá nhân, h gia đình ti
BIDV Sài Gòn 40
2.2.1 Hot đng tín dng ti BIDV Sài Gòn 40
2.2.2 Thc trng kinh doanh tín dng cá nhân, h gia đình ti BIDV Sài Gòn 43
2.2.2.1 Các sn phm tín dng cá nhân, h gia đình tiêu biu ti BIDV
Sài Gòn 43
2.2.2.2 Thc trng kinh doanh tín dng cá nhân, h gia đình ti BIDV
Sài Gòn 45
2.3 Kho sát s hài lòng ca khách hàng đi vi hot đng tín dng cá nhân,
h gia đình ti BIDV Sài Gòn 54
2.3.1 Quy trình kho sát 54
2.3.2 Xây dng thang đo 56
2.3.3 Kt qu kho sát 58
2.3.3.1 Thông tin mu nghiên cu 58
2.3.3.2 ánh giá các thang đo 61
a. H s tin cy Cronbach anpha 61
b. Phân tích nhân t khám phá EFA 63
2.3.3.3 Kim đnh mô hình và gi thuyt nghiên cu 65
2.3.4 Hn ch ca kho sát 67
KT LUN CHNG II 68
CHNG III - GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH
HÀNG I VI HOT NG TÍN DNG CÁ NHÂN, H GIA ỊNH
TI BIDV SÀI GÒN 69
3.1 Mt s kin ngh vi BIDV 69
3.1.1 Hoàn thin h thng chm đim tín dng cá nhân 69
3.1.2 Xây dng c ch đng lc đi vi hot đng tín dng cá nhân, h gia
đình 70
3.1.3 a dng hóa các loi sn phm tín dng cá nhân, h gia đình 70
3.1.4 Phân đon khách hàng và ban hành chính sách khách hàng cho
tng phân đon 72
3.1.5 ào to ngun nhân lc 72
3.2 Gii pháp đi vi BIDV Sài Gòn 73
3.2.1 Gii pháp phát trin hot đng tín dng cá nhân, h gia đình 73
3.2.1.1 Gii pháp phát trin nn khách hàng 73
3.2.1.2 y mnh công tác Marketing 74
3.2.1.3 M rng đa bàn hot đng 75
3.2.2 Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng 76
3.2.2.1 Gi vng mc lãi sut cnh tranh và mc phí hp lý 76
3.2.2.2 Phát trin ngun nhân lc có trình đ cao, tác phong chuyên
nghip, đáp ng tt nht các nhu cu và thc mc ca khách hàng 77
3.2.2.3 Thng xuyên trang b các c s vt cht, b trí quy giao dch
hp lý nhm phc v khách hàng tt nht 78
3.2.2.4 Nâng cao giá tr thng hiu BIDV nhm to nim tin đi vi
khách hàng 78
3.2.2.5 y mnh công tác chm sóc khách hàng 79
KT LUN CHNG III 80
KT LUN 81
TÀI LIU THAM KHO 82
PH LC
1
PHN M U
1. LÝ DO CHN TÀI:
Theo ni dung đ án H tr k thut do Ngân hàng th gii (WB) tài tr,
nm 2008, BIDV đã thc hin c cu li toàn din, sâu sc trên tt c các mt hot
đng ca khi ngân hàng. T tháng 9/2008, BIDV đã chính thc vn hành mô hình
t chc mi (TA2) ti tr s chính và t tháng 10/2008 bt đu trin khai ti các chi
nhánh. Theo đó, các sn phm, dch v dn dn đc hoàn thin và đc qun lý
mt cách có khoa hc, to nn tng quan trng đ BIDV tin ti tr thành mt ngân
hàng bán l hin đi.
Cùng vi l trình chung ca toàn h thng, Chi nhánh Ngân hàng u t và
Phát trin Sài Gòn (BIDV Sài Gòn) đã áp dng mô hình mi này t ngày
01/10/2008. K t ngày vn dng mô hình mi đn nay cùng vi s h tr ca công
ngh thông tin, hot đng bán l nói chung và hot đng tín dng cá nhân, h gia
đình nói riêng ti BIDV Sài Gòn đc vn hành mt cách trôi chy và mang li hiu
qu kinh doanh cao cho chi nhánh. Bên cnh đó, trong môi trng cnh tranh hin
nay, chin lc kinh doanh hng đn khách hàng luôn là chin lc quan trng
hàng đu ca các ngân hàng, có th nói ngân hàng nào đem li cho khách hàng s
hài lòng tt nht, ngân hàng đó s luôn thành công và không ngng phát trin.
đánh giá s hài lòng ca khách hàng v hot đng tín dng cá nhân, h
gia đình, nhm nâng cao công tác chm sóc khách hàng trong thi gian sp ti, đm
bo phù hp vi mc tiêu, chính sách, đnh hng ca Ngân hàng u t và Phát
trin Vit Nam, tôi chn đ tài “Nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi
hot đng tín dng cá nhân, h gia đình ti Chi nhánh Ngân hàng u t và
Phát trin Sài Gòn” đ làm đ tài nghiên cu và bo v lun vn thc s kinh t ca
tôi.
2. MC TIÊU NGHIÊN CU CA TÀI:
- Nghiên cu này nhm mc tiêu khám phá các nhân t chính nh hng
đn s hài lòng ca khách hàng đi vi hot đng tín dng cá nhân, h gia đình ti
2
Chi nhánh Ngân hàng u t và Phát trin Sài Gòn, t đó phát hin ra nhng hn
ch trong quá trình đa sn phm đn vi khách hàng, cng nh công tác chm sóc
khách hàng trong thi gian va qua.
- Trên c s nghiên cu trên, đa ra nhng gii pháp khc phc nhng hn
ch hin có, nâng cao công tác chm sóc khách hàng nhm đem đn s hài lòng cao
nht cho khách hàng v hot đng tín dng cá nhân, h gia đình ti chi nhánh. To
nn tng quan trng đ BIDV nói chung và BIDV Sài Gòn nói riêng tin ti tr
thành mt ngân hàng bán l hin đi.
3. PHM VI VÀ I TNG NGHIÊN CU CA TÀI:
- Phm vi nghiên cu: tài này ch tp trung nghiên cu các yu t tác
đng đn s hài lòng ca khách hàng đã và đang s dng các sn phm tín dng cá
nhân, h gia đình ti Chi nhánh Ngân hàng u t và Phát trin Sài Gòn.
- i tng nghiên cu: các khách hàng cá nhân, h gia đình đã và đang có
quan h tín dng ti Chi nhánh Ngân hàng u t và Phát trin Sài Gòn.
4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU CA TÀI:
Nghiên cu đc tin hành thông qua hai giai đon chính:
(1) Nghiên cu đnh tính nhm xây dng và hoàn thin bng câu hi phng
vn.
(2) Nghiên cu đnh lng thông qua k thut phng vn trc tip nhng
khách hàng đã và đang s dng các sn phm tín dng cá nhân, h gia đình ti Chi
nhánh Ngân hàng u t và Phát trin Sài Gòn.
tài s dng nhiu công c phân tích d liu: các thng kê mô t, phân tích
nhân t khám phá (EFA), kim đnh thang đo bng Cronbach’s Alpha, Anova vi
phn mm SPSS 16.0.
5. KT CU CA TÀI:
Ngoài phn m đu và kt lun đ tài đc bc cc trong 3 chng :
Chng 1: TNG QUAN LÝ LUN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH
HÀNG I VI TÍN DNG CÁ NHÂN, H GIA ỊNH.
3
Chng 2: THC TRNG TÍN DNG CÁ NHÂN, H GIA ỊNH
CA BIDV SÀI GÒN.
Chng 3: GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH
HÀNG I VI HOT NG TÍN DNG CÁ NHÂN, H GIA ỊNH TI
BIDV SÀI GÒN.
4
CHNG I
TNG QUAN LÝ LUN V S HÀI LÒNG CA KHÁCH
HÀNG I VI TÍN DNG CÁ NHÂN, H GIA ỊNH
1.1 Tín dng ngân hàng và tín dng cá nhân, h gia đình:
1.1.1 Tín dng ngân hàng:
1.1.1.1 Khái nim tín dng ngân hàng:
Tín dng ngân hàng là mt giao dch v tài sn (c th là tin) gia ngân
hàng và bên đi vay (doanh nghip, cá nhân, t chc xã hi khác,…), trong đó ngân
hàng chuyn giao tài sn cho khách hàng trong mt thi gian nht đnh vi mt giá
c nht đnh theo tha thun, bên đi vay có trách nhim hoàn tr vô điu kin vn
gc và lãi cho ngân hàng khi đn hn thanh toán.
1.1.1.2 c đim tín dng ngân hàng:
- Tài sn giao dch trong tín dng ngân hàng rt đa dng, có th di dng tin
t, tài sn thc hoc ch kỦ. Trong đó:
Vic cp tín dng di dng tin t là ph bin nht và đc thc hin
thông các khon gii ngân cho khách hàng bng tin mt hay chuyn khon.
Vic cp tín dng di dng ch ký thc cht đây là nhng cam kt thanh
toán có điu kin mà ngân hàng cung cp cho khách hàng ca mình và đc thc
hin di hình thc c th nh: bo lãnh ngân hàng, tín dng chng t vi công c
nh th tín dng, hi phiu chp nhn ca ngân hàng,…
Riêng vic cp tín dng di dng tài sn thc là vic t chc tín dng cho
khách hàng thuê tài sn thông qua giao dch cho thuê tài chính. Hin nay, theo quy
đnh trong Lut các t chc tín dng Vit Nam, cho thuê tài chính là sn phm riêng
có ca các công ty cho thuê tài chính, ngân hàng không trc tip cung cp loi hình
sn phm này.
- Ri ro trong tín dng ngân hàng có tính tt yu, không th loi tr hoàn toàn:
5
Tt c các giao dch tín dng nói chung đu da trên c s ca lòng tin.
Ri ro tín dng phát sinh khi mt trong hai yu t kh nng tr n và thin chí tr
n không đc hình thành đy đ. Trong đó, thin chí tr n là yu t vô hình khó
trit tiêu và loi b hoàn toàn.
Trong quá trình hot đng, có rt nhiu bin c khách quan ngoài tm
kim soát ca c ngân hàng ln khách hàng, làm phát sinh ri ro do kh nng tr n
thay đi, vì vy đ ri ro tim n trong quan h tín dng là khá cao, ngân hàng ch
có th kim soát, gim thiu và hn ch nó mà thôi.
- S hoàn tr đy đ c gc và lãi là bn cht ca tín dng nói chung và tín
dng ngân hàng nói riêng. ây là s khác bit gia tín dng và các giao dch khác,
hn na ngân hàng là mt t chc kinh doanh chênh lch lãi sut nên đi vi tín
dng ngân hàng vic hoàn tr đy đ c gc ln lãi cc k quan trng.
- S hoàn tr trong tín dng ngân hàng là vô điu kin: các chng t đc hình
thành trong quan h tín dng ngân hàng nh: hp đng tín dng, giy nhn n, kh
c n,… đu th hin ni dung cam kt hoàn tr vô điu kin cho ngân hàng khi
khon n đn hn. ây chính là nhng ràng buc pháp lý mà khách hàng phi tuân
th trong quá trình s dng tín dng ngân hàng.
1.1.1.3 Phân loi tín dng ngân hàng:
Phân loi tín dng ngân hàng là vic sp xp các khon vay theo tng nhóm
da trên mt s tiêu thc nht đnh. thy rõ hn v tín dng, ngi ta thng
da vào các tiêu thc di đây đ phân loi các hình thc tín dng:
- Cn c vào thi hn tín dng:
Tín dng ngn hn: Là loi tín dng có thi hn không quá 12 tháng,
thng đc dùng đ cho vay b sung vn lu đng ca các doanh nghip và nhu
cu thanh toán cho sinh hot cá nhân.
Tín dng trung hn: Là loi tín dng có thi hn trên 12 tháng đn 60 tháng,
dùng đ cho vay vn mua sm tài sn c đnh, ci tin và đi mi k thut, m rng
sn xut kinh doanh, xây dng các công trình quy mô nh ca các doanh nghip và
cho vay xây dng nhà hoc mua sm hàng tiêu dùng có giá tr ln ca cá nhân.
6
Tín dng dài hn: Là loi tín dng có thi hn trên 60 tháng, đc s dng
đ cho vay d án đu t xây dng mi, ci tin và m rng sn xut có quy mô ln.
- Cn c vào mc đ tín nhim đi vi khách hàng:
Tín dng đm bo bng tài sn: Là loi tín dng đc đm bo bng các
loi tài sn ca khách hàng, ca bên th ba hoc tài sn hình thành t vn vay.
Tín dng đm bo không phi bng tài sn: Là loi tín dng đc đm bo
di các hình thc tín chp, cho vay theo ch đnh ca Chính ph và h nông dân
vay vn đc bo lãnh ca các t chc đoàn th, chính quyn đa phng.
- Cn c vào đi tng khách hàng:
Tín dng vn lu đng: Là loi tín dng đc cp nhm hình thành vn lu
đng cho các doanh nghip hoc các ch th kinh t khác.
Tín dng vn c đnh: Là loi tín dng đc cp nhm hình thành vn c
đnh ca các doanh nghip hoc ch th kinh t khác. Loi tín dng này đc thc
hin di hình thc cho vay trung và dài hn.
- Cn c vào xut x tín dng:
Tín dng trc tip: Ngân hàng cp vn trc tip cho ngi có nhu cu, đng
thi ngi đi vay trc tip hoàn tr n vay cho ngân hàng.
Tín dng gián tip: Là vic cp tín dng đc thc hin thông qua vic mua
li các kh c hoc chng t n đã phát sinh và còn trong thi hn thanh toán.
Thông thng các ngân hàng cp tín dng gián tip thông qua các nghip v nh:
chit khu thng mi, nghip v factoring.
- Cn c vào lãnh th hot đng tín dng:
Tín dng ni đa: Là quan h tín dng phát sinh trong phm vi lãnh th quc
gia.
Tín dng quc t: Là quan h tín dng phát sinh gia các quc gia vi nhau
hoc gia mt quc gia vi mt t chc tài chính tín dng quc t.
1.1.2 Tín dng cá nhân, h gia đình:
1.1.2.1 Khái nim tín dng cá nhân, h gia đình:
Cá nhân là mt con ngi vi t cách là mt cá th trong xã hi.
7
Theo điu 106 B lut dân s nm 2005 thì h gia đình đc đnh ngha là
các thành viên có tài sn chung, cùng đóng góp công sc đ hot đng kinh t
chung trong sn xut nông, lâm, ng nghip hoc mt s lnh vc sn xut kinh
doanh khác do pháp lut quy đnh là ch th khi tham gia quan h dân s thuc các
lnh vc này. Ch h là đi din ca h gia đình trong các giao dch dân s, hoc
ch h có th y quyn cho các thành viên khác trong gia đình đ giao dch dân s.
Nh vy, tín dng cá nhân, h gia đình là mt hình thc cho vay ca ngân
hàng thng mi, đây là loi cho vay đ đáp ng nhu cu tiêu dùng và kinh doanh
thông thng nh kinh doanh, mua bán nh, mua nhà , mua ôtô, các vt dng
khác,…
Ti BIDV hình thc tín dng này đc gi là “Tín dng bán l”. Theo quyt
đnh Ban hành Chính sách cp tín dng bán l s 353/Q-HQT ngày 21/04/2010
ca Hi đng Qun tr Ngân hàng u T và Phát Trin Vit Nam thì tín dng bán
l đc đnh ngha là mt hình thc ca tín dng ngân hàng, trong đó ngân hàng
tha thun đ khách hàng là cá nhân, h gia đình s dng mt khon tin vi
nguyên tc có hoàn tr bng các nghip v cho vay, chit khu, bo lãnh, th tín
dng và các nghip v khác.
1.1.2.2 c đim tín dng cá nhân, h gia đình:
- Tín dng cá nhân, h gia đình cung ng nhng sn phm nhm phc v nhu
cu tiêu dùng ca khách hàng nh: mua nhà, mua ôtô, mua hàng hóa, dch v, du
hc hoc tiêu dùng thông thng, mua bán nh,…
- Quy mô ca các khon vay tín dng cá nhân, h gia đình thông thng nh
nhng s lng các món vay nhiu.
- V ri ro thì so vi tín dng doanh nghip, tín dng cá nhân, h gia đình có
ri ro cao hn do vic thm đnh thông tin, kh nng tr n cng nh thin chí tr
n ca khách hàng cá nhân, h gia đình rt khó khn. Tuy nhiên, do quy mô mi
khon vay nh và s lng các món vay nhiu nên mc nh hng ca các khon
vay này cng không ln đi vi hot đng tng th ca ngân hàng.
8
1.1.3 Các sn phm tín dng cá nhân, h gia đình:
1.1.3.1 Cho vay tr góp:
Cho vay tr góp đc hiu là khon vay đc cp cho ngi tiêu dùng vi
điu kin tr n, gc và lãi thành nhiu k, phù hp vi tính cht ngun thu nhp
ca ngi đi vay.
i tng cho vay tr góp có th là:
- Nhà , nn nhà, chi phí xây dng/sa cha nhà .
- Chi phí mua phng tin đi li.
- Chi phí mua các vt dng gia đình.
- Các chi phí sinh hot khác.
Xác đnh s tin cho vay: s tin cho vay ph thuc vào loi tài sn/chi phí
mà ngân hàng tài tr và chính sách ca ngân hàng:
- Tuy vào loi tài sn/chi phí mà qui mô cho vay có th nh hoc va. Ví d
nh mt khách hàng có th vay 10 triu đ mua xe, nhng mt khách hàng khác có
th đc 500 triu đ mua cn h chung c.
- Chính sách tín dng ca ngân hàng qui đnh mc tin tr ban đu ti thiu
ca khách hàng đi vay và mc cho vay ti đa đi vi tng loi khách hàng trong
mt loi hình cp. Ví d: mt ngân hàng áp dng chính sách khách hàng phi tr
ban đu ti thiu 30% chi phí mua mt chic xe máy và mc cho vay ti đa là 25
triu đng.
Ngun tr n: các khon thu nhp thng xuyên n đnh ca khách hàng đi
vay là ngun tr n chính trong cho vay tr góp nh:
- Thu nhp t lao đng ca ngi đi vay.
- Thu nhp ca các thành viên trong gia đình (nu có).
- Thu nhp t các tài sn hin hu (cho thuê tài sn, c tc, lãi tin tit
kim, ) (nu có).
Thi hn cho vay: ph thuc vào tính cht ca ngun tr n cng nh s tin
vay mà thi hn cho vay có th ngn hn, trung hn, dài hn.
9
K hn tr n: trong cho vay tr góp, n gc và lãi đc tr thành nhiu k
ph thuc vào tính cht ca ngun tr n. i vi các khon vay qui mô nh mà
ngun tr n chính là tin lng/thu nhp thì k hn tr n là hàng tháng. Ngoài ra,
ngân hàng cng qui đnh nhng k hn nh: hàng quí, 6 tháng cho nhng khon n
trung, dài hn.
Gii ngân: hình thc gii ngân thng là tin mt. Tuy nhiên, ph thuc vào
loi tài sn và phng thc t chc cho vay mà có th gii ngân thng cho nhà cung
cp hàng hóa/dch v tiêu dùng hoc gii ngân cho chính ngi vay.
1.1.3.2 Cho vay an c:
Cho vay an c là nhng loi cho vay mà ngân hàng tài tr cho các cá nhân,
h gia đình đ mua nhà, nn nhà hoc xây dng/sa cha nhà.
Thi hn cho vay: ti đa có th ti 180 tháng (15 nm).
Mc cho vay: tùy theo nhu cu s dng vn thc t ca khách hàng, nhng
không quá giá tr nhà mua/d toán chi phí sa cha mc/ti đa mà ngân hàng qui
đnh cho tng loi trong tng thi k.
Ngun tr n: t li nhun/thu nhp tích ly hàng tháng ca khách hàng.
Thông thng khách hàng phi có thu nhp ti thiu đc qui đnh nhng mc c
th qua tng thi k. xác đnh kh nng tr n tng k thì thu nhp thc t ca
ngi đi vay không thp hn tng s tin tr n gc hàng tháng, cng tr lãi hàng
tháng, cng vi chi tiêu sinh hot cho cá nhân và gia đình ngi vay hàng tháng và
các khon d phòng (nu có).
Phng thc tr n: tr góp vn và lãi đnh k hàng tháng hoc tr góp bt
thang (tr gc tng dn, tr lãi gim dn theo phng pháp hin giá).
Phng thc t chc cho vay: ngân hàng có th cho vay trc tip đi vi các
cá nhân và h gia đình có nhu cu; hoc cho vay gián tip thông qua các t chc
kinh doanh nhà , đc bit là các công ty thc hin các d án xây dng các khu dân
c mi các tnh/thành ph.
10
1.1.3.3 Cho vay thông qua phát hành và s dng th tín dng:
Cho vay thông qua phát hành và s dng th tín dng đc hiu là phng
thc cho vay mà trong đó ch th (khách hàng đi vay) đc phép s dng mt hn
mc tín dng trong mt thi gian nht đnh bng cách s dng th tín dng do ngân
hàng/t chc phát hành th cp, đ trang tri cho các nhu cu chi tiêu hàng ngày
thông thng.
i tng cho vay: là nhng nhu cu chi tiêu thng xuyên mang tính tun
hoàn.
Khách hàng vay: là nhng cá nhân, doanh nhân, doanh nghip (dùng đ chi
tiêu mua hàng tiêu dùng, đa cho các nhân viên ca mình nh là công tác phí,…).
Hn mc tín dng: là quyn đc vay cao nht ca ch th trong thi hn
hiu lc ca th. Hn mc tín dng ph thuc vào kh nng tr n ca ch th, tài
sn bo đm (nu có) và chính sách tín dng ca ngân hàng trong tng thi k.
Thi hn cho vay: thông thng là 45 ngày, ti đa bng thi hn hiu lc ca
th tín dng.
Gii ngân: các ch th s s dng th ti nhng đim giao dch có chp nhn
th đ mua hàng hóa, dch v hoc rút tin mt. khi thanh toán tin ti các đim giao
dch, ch th phi kỦ tên vào các hóa đn và ch ký này phi khp vi ch ký trên
th.
Phng thc tr gc, lãi và phí:
- Tr gc:
Thông thng hàng tháng ngân hàng s kt toán khon vay ca ch th trong
tháng vào mt ngày nht đnh, gi là ngày điu chnh. S tin này đc coi là vay
ngân hàng trong tháng va qua và làm c s đ xác đnh s tin cn phi thanh toán
vi ngân hàng. Trong vòng 15 ngày k t ngày điu chnh là thi gian thanh toán,
cho phép ch th np/chuyn tin vào tài khon th trc khi ngân hàng xác đnh s
d n chu lãi.
- Tr lãi và phí:
11
i vi lãi vay: s d n còn li sau thi hn thanh toán s là d n phi chu
lãi. Nh vy vic xác đnh lãi vay có các kh nng sau:
Th nht, ch th thanh toán toàn b s d n th đc xác đnh ngày
điu chnh trong thi hn thanh toán thì ch th s không phi tr lãi cho s d n
đã s dng trong tháng va qua.
Th hai, khách hàng thanh toán mt phn bng hoc vt s tin thanh
toán ti thiu thì s d n còn li s là d n chu lãi vi lãi sut bình thng mà
ngân hàng phát hành đang áp dng cho loi hình cho vay này.
Th ba, ch th không thanh toán hoc thanh toán không đ s tin thanh
toán ti thiu thì s n này đc coi là chm tr và b pht tính theo lãi sut quá hn
và phí pht tr hn.
Ngoài ra, khi s dng loi sn phm này, ch th còn phi thanh toán thêm
các loi phí nh: phí phát hành và kim soát th ph, chi phí rút tin mt, phí
đi/mua ngoi t, mt s loi phí liên quan đn qun lý, kim soát, bo v nh: phí
khóa th, phí m th, phí thông báo mt th, phí dch v e-banking,…
1.1.3.4 Cho vay cá nhân, h gia đình sn xut kinh doanh:
Cho vay cá nhân, h gia đình sn xut kinh doanh là sn phm cho vay nhm
h tr cho khách hàng b sung vn lu đng phc v hot đng sn xut kinh
doanh hoc đu t tài sn c đnh: c s h tng, xây dng công trình, nhà xng,
đi mi công ngh, trang thit b máy móc, mua sm phng tin vn ti… phc v
mc đích sn xut kinh doanh ca khách hàng.
Khách hàng đi vay: có th là nhng cá nhân, h gia đình có các ca hàng,
sp, quy bán hàng ti mt đa đim nht đnh.
Mc đích cho vay: d tr hàng hóa, sa cha/trang trí mt bng, chi phí sang
nhng sp/quy hàng, b sung thiu ht vn kinh doanh,
Phng thc cho vay:
- Cho vay tng ln ngn hn: thông thng đi tng cho vay là nhu cu d
tr hàng hóa mang tính thi v nh d tr hàng cho các dp l, tt, mùa, v. Ngun
tr n chính gm doanh thu bán hàng do gim tn kho khi qua thi v. xác đnh
12
kh nng tr n, ngân hàng xác đnh ngun tr lãi là li nhun tích ly t kinh
doanh, tr n gc có ngun tr n chính t dòng tin thu đc t bán hàng. Gii
ngân khi tr tin mua d tr hàng hóa và thng là tin mt hoc chuyn khon vào
tài khon cá nhân ca tiu thng đ khi cn ch đng rút tin thanh toán. Thi hn
cho vay theo nhu cu thc t ca khách hàng nhng không qua thi hn ti đa mà
ngân hàng qui đnh cho loi hình kinh doanh ca khách hàng.
- Cho vay theo hn mc tín dng: đc áp dng đi vi các khách hàng có qui
mô kinh doanh va, luân chuyn vn nhanh và có tính n đnh (nh các tiu thng
bán các trung tâm thng mi, ch đu mi, ). i tng cho vay là mt phn
nhu cu vn lu đng mà ch yu là tn kho hàng hóa và mt phn chi phí s ch
bin (nu có). xác đnh đc hn mc tín dng hp lý cn có kim chng các
thông tin v doanh s bán hàng bng các s liu thng kê theo dõi thu bán hàng
trong mt s ngày chn ngu nhiên hoc da trên s sách theo dõi bán ra trong mt
k nht đnh, thng là k cao nht. Tùy loi mt hàng mà ngân hàng có th gii
ngân bng tin mt hoc tr trc tip cho nhà cung cp theo yêu cu ca tiu
thng. Thi hn tr n đc xác đnh khi nhn n, và thng là y quyn cho
ngân hàng trích t tài khon tin gi thanh toán khi đn hn.
- Cho vay chi phí sa cha, trang trí mt bng hoc chuyn nhng quy
hàng: các cá nhân, h gia đình khi tin hành buôn bán ti các trung tâm thng mi
h phi đóng tin thuê quy hàng và cn phi trang trí theo tính cht mt hàng mà
h kinh doanh. ây là nhu cu có liên quan đn tài sn c đnh nên ngân hàng có
th tài tr trung dài hn. Thc cht là khách hàng thiu ht vn t có cho kinh
doanh nên ngun tr n là li nhun ròng còn li sau khi đã phân b cho các nhu
cu thit yu, thng xuyên. Phng pháp tr n là tr hàng tháng hoc hàng quí,
lãi tính theo d n thc t đu k hn.
1.2 S hài lòng ca khách hàng và các nhân t nh hng:
1.2.1 Khái nim v s hài lòng ca khách hàng:
Có rt nhiu đnh ngha v s hài lòng ca khách hàng nh:
13
Theo Kotler (1996) thì s hài lòng ca khách hàng là mc đ ca trng thái
cm giác ca mt ngi bt ngun t vic so sánh kt qu thu đc t sn phm vi
k vng ca ngi đó.
Trong đó k vng đc xem là c mong hay mong đi ca con ngi. Nó
bt ngun t nhu cu cá nhân, kinh nghim trc đó và thông tin bên ngoài nh
qung cáo, thông tin truyn ming t bn bè, gia đình.
Vì vy, s hài lòng ca khách hàng có th đc coi nh là s phn ng ca
khách hàng đi vi vic c lng s khác nhau gia nhng mong mun trc đó
hay nhng cái b ra ban đu và nhng cái thu đc sau t vic s dng sn phm,
dch v.
Theo Bachelet (1995) đnh ngha s hài lòng ca khách hàng là mt phn
ng mang tính cm xúc ca khách hàng đáp li vi kinh nghim ca h đi vi mt
sn phm hay dch v.
Theo Oliver (1997): s hài lòng là phn ng ca ngi tiêu dùng đi vi vic
đc đáp ng nhng mong mun ca h khi tiêu dùng sn phm hoc dch v.
Theo Hurbert (1995) thì trc khi s dng dch v hay sn phm, khách hàng
đã hình thành mt kch bn v dch v hay sn phm đó. Khi kch bn ca khách
hàng và nhà cung cp không ging nhau, khách hàng s cm thy không hài lòng.
1.2.2 Phân loi s hài lòng ca khách hàng:
Theo Bernd Stauss và Patricia Neuhaus (1997), chúng ta có th phân loi s
hài lòng ca khách hàng thành ba loi và chúng có s tác đng khác nhau đn nhà
cung cp dch v:
- Hài lòng tích cc (Demanding customer satisfaction): đây là s hài lòng
mang tính tích cc và đc phn hi thông qua các nhu cu s dng ngày mt tng
lên đi vi ngân hàng. i vi nhng khách hàng có s hài lòng tích cc, h và
ngân hàng s có mi quan h tt đp, tín nhim ln nhau và cm thy hài lòng khi
giao dch. Hn th, h cng hy vng ngân hàng s có đ kh nng đáp ng nhu cu
ngày càng cao ca mình. Chính vì vy, đây là nhóm khách hàng d tr thành khách
hàng trung thành min là h nhn thy có nhiu ci thin trong vic cung cp dch
14
v cho h. Yu t tích cc còn th hin ch, chính t nhng yêu cu không ngng
tng lên ca khách hàng mà ngân hàng càng n lc ci tin cht lng dch v ngày
càng tr nên hoàn thin hn.
- Hài lòng n đnh (Stable customer satisfaction): đi vi nhng khách hàng
có s hài lòng n đnh, h s cm thy thoi mái và hài lòng vi nhng gì đang din
ra và không mun có s thay đi trong cách cung cp dch v ca ngân hàng. Vì
vy, nhng khách hàng này t ra d chu, có s tin tng cao đi vi ngân hàng và
sn lòng tip tc s dng dch v ca ngân hàng.
- Hài lòng th đng (Resigned customer satisfaction): nhng khách hàng có s
hài lòng th đng ít tin tng vào ngân hàng và h cho rng rt khó có th ci thin
đc cht lng dch v và thay đi t nhà cung cp theo yêu cu ca mình. H
cm thy hài lòng không phi vì đc tha mãn hoàn toàn nhu cu ca h mà vì h
ngh rng s không th nào yêu cu ngân hàng ci thin tt hn na. Vì vy, h s
không tích cc đóng góp Ủ kin hay t ra th vi nhng n lc ci tin ca ngân
hàng.
Vic phân loi s hài lòng ca khách hàng có nh hng rt ln đn hành vi
khách hàng. Ngay c khi khách hàng có cùng s hài lòng tích cc đi vi ngân hàng
nhng mc đ hài lòng ch mc “hài lòng” thì h cng có th tìm đn các ngân
hàng khác và không tip tc s dng dch v ca ngân hàng c. Ch nhng khách
hàng có mc đ hài lòng cao nht “rt hài lòng” thì h chc chn s là nhng khách
hàng trung thành lâu dài.
Vì vy, khi nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng thì vic làm cho khách
hàng hài lòng là rt cn thit, nhng vic giúp h cm thy hoàn toàn hài lòng li
quan trng hn nhiu. i vi nhng khách hàng hài lòng th đng, h có th ri
b ngân hàng bt c lúc nào, trong khi nhóm khách hàng “hoàn toàn hài lòng” thì s
là nhng khách hàng trung thành ca ngân hàng. S am hiu này s giúp ngân hàng
có nhng bin pháp ci tin cht lng dch v linh hot cho tng nhóm khách hàng
khác nhau.