Phân tích Bài thơ Tương Tư của Nguyễn Bính

Khóa hc Luyn thi i hc KIT-1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Tng t – Nguyn Bính

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 1-










TNG T (NGUYN BÍNH)
- Li bình TS. Chu Vn Sn –
-
Tng t là ni nh nhau ca tình yêu đôi la. Nhng trong cuc đi, tng t li thng là ni
nh đn phng. Ngi này nh, mà đôi khi c ng ngi kia vô tình lm, chng h bit, chng mun
bit rng mình đang kh s vì tng t. Thc tình, nh là hin thân ca yêu: mt tâm hn đang nh là
mt trái tim đang yêu; mt tâm hn ngng nh là du hiu chc chn ca mt trái tim đã ngng yêu. Cho
nên có k nào yêu mà chng tng tng t. Nguyn Bính cng th! Chàng trai chân quê này tng t và
đã tri đn tn cùng nhng cung bc tng t, nói khác đi, là đã b mi cung bc ca tng t dày vò đn
kh s.
Yêu nhau, mà xa nhau, tt s ny sinh nhung nh. Nh nhung, thc cht, là khát khao đc có
nhau, gn nhau. Xa cách v không gian và thi gian chính là duyên c đ tng t. Vì th mà trong bn
cht tình cm, tng t là mt khao khát, mt n lc vt không gian và chin thng thi gian [3] .
Không gian, thi gian vô c tr thành k thù ca nhng tình nhân b xa cách. Và đây là nhng k thù

nghìn ln đáng ghét. Bi trong ni tng t, khong cách dù là ngn cng tr thành diu vi, nghìn
trùng; mt khonh khc cng thành đng đng, thm thm. ôi khi ch tc gang cng thành vc thm.
Thm chí, vi mt tình nhân giàu d cm thì du cha xy ra xa cách, đã khc khoi tng t ri:
- Va thoáng ting còi tàu
Lòng đã Nam đã Bc
- Nên c lúc gn anh
Mà lòng em vn nh
(Xuân Qunh)
*
Trong bài th ca mình, Nguyn Bính đã nói lên ni tng t nghìn đi ca nhng la đôi. Ngay nhng
li m đu đã v ra mt ni tng t chan cha c cnh sc thôn làng:
Thôn oài ngi nh thôn ông
Mt ngi chín nh mi mong mt ngi.
TNG T (PHN 2)
- NGUYN BÍNH –
- TÀI LIU BÀI GING –
ây là tài liu tóm lc các kin thc đi kèm vi bài ging Tng t (Phn 2)
thuc khóa hc Luyn thi
i hc KIT-1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt) ti website Hocmai.vn.  có th nm vng kin thc
bài th Tng t, Bn cn kt hp xem vi bài ging này


Khóa hc Luyn thi i hc KIT-1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Tng t – Nguyn Bính

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 2-

Ch vì có mt chàng trai thôn oài đang gi lòng say cô gái thôn ông mà cui cùng đã thành thôn oài
ngi nh thôn ông. Cách nói bóng gió to hiu qu không ng là hai min không gian đang nh nhau.
iu này đâu phi vô c. Khi ngi ta tng t, cnh vt xung quanh cng b cun vào ni tng t,
không gian bao quanh cng ngp tràn nhung nh. Ngi ta có nhìn bng con mt khách quan na đâu!
Cnh vt nhum màu tng t c ri. Câu th hai đc Nguyn Bính! y là ging k l. Mt câu th đc
vit toàn bng s t! Không gian tng t tht rõ. Câu bát có xu hng kéo dài, nó càng dài hn bi
ging k l và cht đy nhng s t thm xng theo li thành ng. Mi ngi đng  mt đu câu th,
thm thm, vi vi. Gia h là mt khong không diu vi. Ni tng t ging mc mt nhp cu "chín
nh, mi mong", khi lên t đu này và chp chi, và m mòng ti đu kia. K đó là mt s lí gii:
Gió ma là bnh ca gii,
Tng t là bnh ca tôi yêu nàng.
So sánh mình vi gii, ngông là th mà thy cng chp nhn đc. Bi c hai có cùng mt cn bnh. Tôi
và Gii hoá ra là hai k đng bnh. Th mà cha ht đâu, cái tôi này còn toan tính h thp c gii trong
so sánh đó na. "Gió ma là bnh ca gii", thì bnh đó là mt th tt, mt thói h, gii gi chng ra -
mt th bnh ni sinh có sn! Còn "Tng t là bnh ca tôi yêu nàng" thì là cn bnh mc phi do
"ngoi nhp". T ngày yêu nàng, tôi mi mc bnh này. Coi tng t là mt th "bnh", mi k l đc
nhng kh s ca cái Tôi mang bnh. Mà bnh này đã mc thì phi em vô phng cu cha. Trong câu
th, thy có cái ging chp nhn mt thc t, mt qui lut tt yu không cng li ni. Cái Tôi hin ra
va nh mt tình nhân đm đui va nh mt nn nhân t nguyn rc bnh, rc kh s vào thân. Có
phi khi yêu, li chân thành nào cng hoá khôn ngoan th chng? Có phi th là s khôn ngoan d
thng?
*
Hình nh tng t thng bt đu bng k l, giãi bày, và ri chng my ai chu dng li  đó. S còn là
trách móc, hn gin, s còn là dn di đn phng, khát khao đòi hi cng đn phng. Ngha là bnh
tng t s mi ngày mt thêm trm trng. Mà "kì" nht là, cng mt không gian y thôi, nhng khi đã
k l ni kh ca mình - cho mình, thì nó bng dài ra vô tn, trái li, đn khi trách móc, "k ti đi
phng" thì nó li thu hp đn kit cùng:
Hai thôn chung li mt làng
C sao bên y chng sang bên này?
M ra, "Thôn oài ngi nh thôn ông", tng chng nghìn trùng cách tr. n đây, té ra s cách tr đã

hoàn toàn trit tiêu: tuy hai thôn nhng thc ra ch có mt làng. Quái l thay là tâm lí tng t! Khong
cách có vy mà khéo co giãn, bin hoá làm sao!
Nhng xem chng, hay nht vn là s k l v thi gian:
Ngày qua ngày li qua ngày,
Lá xanh nhum đã thành cây lá vàng

Khóa hc Luyn thi i hc KIT-1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Tng t – Nguyn Bính

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 3-


Ngày trc, t mi tng t Kim - Kiu, Nguyn Du cng thy cái nghch lí tr tình ca thi gian :
Su đong càng lc càng đy
Ba thu dn li mt ngày dài ghê
Mt ngày thôi mà ng đã ba thu. Th cng đã quá  trm trng! Du sao, đó vn là ni tng t đc
nói bng ging ngi trn thut, ngoài cuc. Còn li th Nguyn Bính vn nguyên s st rut, khc
khoi ca ngi trong cuc, y nh li l ca ngi đang ngi bóc lch đm tng ngày r rà chm chp
trôi qua mt cách vô tình, thm chí nh c tình trêu ngi vy! "Ngày qua ngày li qua ngày", câu th đi
nhp 3/3, chia thành hai v, v này là s lp li ca v kia theo li trùng đip. Ch "li" cha đng mt
ngán ngm. Va hi vng, va nh tht vng. Mi ngày mi đn nhen lên mt hi vng, đ đn cui ngày,
hi vng tàn đi thành vô vng. Tt c gi đc nhp vn hành lp đi lp li ri rã ca nhng ngày đi ch,
mong mi mà vô vng vn hoàn vô vng. Câu th hai v ra mt ngi nóng lòng ch đi cùng cái cây
(Nhân vt tr tình trong th Nguyn Bính thng bc bch tâm trng cùng vi mt cái cây nào đó. ây
thì chng rõ là cây gì. Ch bit nó cng nng tru tng t! Hay đó là cây tng t?!). Thi gian vi k
tng t chng vô hình. Nó có màu: y là màu vàng héo. Mi ngày qua đ li mt du vt nhn tin trên
vòm lá. Cái cây là mt nhân chng, mt cun lch thiên nhiên, mt tri k câm lng, mt k đng nn - nn
nhân ca s hng h ca ai kia. Anh đi em khi cây hãy còn xanh, đn nay cây đã vàng ht c ri, vy

mà i ch làm cây héo úa, làm ngi héo hon! Cái cây kia là hình nh khác ca anh! Cái cây kia
chính là anh. T cnh ng tình là th! Phi nói ch "nhum" tht đt. Cng vit v s thay đi sc màu
trên cây c, khi Thuý Kiu tin bit Thúc Sinh, Nguyn Du vit:
Ngi lên nga k chia bào
Rng phong thu đã nhum màu quan san
Ch "nhum" rt đng. Nói đc s bin đi đang din ra, cha hoàn tt. Nó cng trc tip! Dng nh
sc màu này vn t cuc chia li  câu trên đã ht sang câu di, đã ph vào cnh vt nên mi "nhum".
Nó là s lây lan t tinh thn con ngi xâm nhp vào cây c. Còn ch "nhum" ca Nguyn Bính gi
đc thi gian. Bi xem chng nó tnh hn. Quá trình din bin đã hoàn tt: lá xanh đã bin thành lá
vàng ri! Sc thái k l đm hn. Thi gian đi ch ca anh đng đng, dng dc đn ni đ đ nhum
mt cây xanh thành hn thành cây lá vàng c ri! Li th vì th mà kh s, khc khoi bi phn.
*
Có phi tng t là mt gánh nng đn phng, càng nng n bao nhiêu, càng ngh "đi phng" vô tình
by nhiêu. Vì th mà cung bc tng t c chuyn bin rt t nhiên t k l, th than sang trách móc?
Mà li trách móc thì, ôi chao, đy mt li "qui kt" khó mà "chy ti" đc:
Bo rng cách tr đò giang
Không sang là chng đng sang đã đành
Nhng đây cách mt đu đình
Có xa xôi my mà tình xa xôi?

Khóa hc Luyn thi i hc KIT-1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Tng t – Nguyn Bính

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 4-


Vn cái "lun điu" d ghét y. K l nông ni mình thì cng mt s xa cách kia mà hoá muôn trùng,
thm thm. Còn  đây thì "ph đnh sch trn": không h có xa cách - không có cách tr đò giang, không

phi không có đng, mà thm chí còn gn lm, ch có mt đu đình thôi. Tt c ch do em h hng ch
ch có lí do khách quan gì! Ngi đâu có ngi mi li li mt vn vào ngi ta th có "khip" không!
Nhng không có lun điu y thì làm sao có th "qui chp" ngi ta vô tình đc! Sao nhng trái tim yêu
li có th "ranh mãnh" mt cách hn nhiên đn th! Vy đy, trong ni tng t, trái tim thng ct lên
nhng li buc ti tht d thng. Và khi "ngi ta" đã nhân danh ni kh vì tng t, thì nghe nhng
li buc ti "khó chu" đn đâu cng đành mà "chu khó" thôi, ngha là cng tht d chu thôi, chng phi
th sao?
Trách cha ht đã li hn:
Tng t thc my đêm ri
Bit cho ai hi ai ngi bit cho?
Hn mát đn điu ri thì li khát khao đn đ:
Bao gi bn mi gp đò
Hoa khuê các bm giang h gp nhau
Và cui cùng thì khng đnh đinh ninh:
Nhà em có mt giàn giu
Nhà anh có mt hàng cau liên phòng.
Thôn oài thì nh thôn đông
Cau thôn oài nh giu không thôn nào?
Tt c đã sn sàng và đang nóng lòng ch đi. Ch còn em na thôi! Thôn oài đã hn là nh thôn ông,
điu y không còn nghi ng bàn cãi na ri. Vy thì, cau thôn oài còn bit nh giu không thôn nào na
đây. Câu th cha trong nó mt lôgic tht nguy him!
*
Vy là, trong thm sâu tâm lí, tng t chính là khao khát hnh phúc la đôi, khao khát thành đôi thành
la. Khao khát y tràn ra trong ging điu khi k l phân trn, khi gin hn trách móc. Khao khát y còn
kí thác vào nhng cp đôi giu mình sut dc bài th. Ban đu nhng đôi y còn xa xôi, càng v sau càng
xích li gn. Ln đu, 1990, khi vit cho sach  dy tt Vn 11 dành cho giáo viên, tôi mi ch nhn ra
mt na s cp y. Gi thng kê k hn, mi thy nhiu cp đôi hn n náu khp bài th:
Thôn oài - Thôn ông
Mt ngi - Mt ngi
Tôi - Nàng

Bên y - Bên này
Bn - ò
Hoa Khuê Các - Bm giang h

Khóa hc Luyn thi i hc KIT-1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Tng t – Nguyn Bính

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 5-


Nhà anh - Nhà em
Và cui cùng là:
Tru - Cau
Kt nh th tht khéo!
Vòng vo, xa gn, cui cùng vn c t li  điu cn nht, khc khoi nht: y là tru - cau! Mà tru cau là
chuyn nhân duyên. im truyn thng rt ni bt  Nguyn Bính là quan nim luyn ái. Là mt nhà Th
Mi, nhng Nguyn Bính không có cái ch trng yêu hin đi vi cái tình gn gi cái tình xa xôi, cái
tình trong giây lát, cái tình ngoài thiên thu nh điu sng thi thng by gi. Các nhà th hin đi ch
quan tâm đn tình, ít quan tâm đn duyên. Nguyn Bính qu là chân quê khi coi trng nhân duyên. Yêu
đng vi chàng thi s này dt khoát phi gn lin vi chuyn trm nm, vi hôn nhân. Ngha là vi Cau
- Tru. Thc ra, nhng cp hình nh kia vn cha thành đôi hn, mà mi ch  dng tim nng, vn còn
đ ng và ch đi. Vâng, đi ch mt v "cu tinh" duy nht là Em. Em đn, tru cau s thm li và tt c
các cp còn h kia s kt thành đôi. Bnh tng t s đc cu cha! Ni kh s s ht dày vò! vân vân
và vân vân
Nhng em bit không, khi tt c nhng điu kia đã thành, thì cng là lúc ni tng t bt đu b hoá
gii.

Núi Bò, 1991 - Vn ch, 1998

Ngun:
Hocmai.vn su tm