Tác gia Hồ Chí Minh - tài liệu ngữ văn 12

Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Tác gia H Chí Minh

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 1-









I. Quan đim sáng tác
KQ: Không ch là v lãnh t v đi ca cách mng Vit Nam, H Chí Minh còn là nhà vn, nhà
th ln vi nhiu tác phm có giá tr. H Chí Minh am hiu sâu sc qui lut và đc trng ca vn hc
ngh thut t phng din t tng chính tr đn ngh thut biu hin. iu này đc th hin trc tip
trong h thng quan đim ssng tác vn chng ca Bác.
1. H Chí Minh coi vn ngh là mt v khí chin đu phng s cho cuc đu tranh cách mng.
Nhà vn phi có tinh thn xung phong nh ngi chin s ngoài mt trn:
Nay  trong th nên có thép
Nhà th cng phi bit xung phong
- ây là mt “tuyên ngôn v th” (T Hu): th hin đi phi có thép. Cht thép là cm hng đu
tranh xã hi tích cc, là tính chin đu ca th ca và vn hc ngh thut. Vn hc phi tr thành mt hot
đng tinh thn phong phú, phc v có hiu qu cho s nghip đu tranh cách mng. Khi vn hc tr
thành v khí cách mng thì đng nhiên nhà vn phi là chin s cách mng, phi  gia cuc đi, trc
tip góp phn vào nhim v đu tranh và phát trin xã hi.
- Quan nim này đư đc Bác nói rõ hn trong Th gi các ha s nhân dp trin lãm hi ha

1951:“Vn hóa ngh thut cng là mt mt trn, anh ch em là chin s trên mt trn y”. Quan nim ca
Bác va khng đnh vai trò to ln, va th hin yêu cu ca xã hi vi vn hóa ngh thut và ngi ngh
s trong công cuc cuc ci to và xây dng xã hi. Ngi ngh s phi là nhng chin s có tinh thn ch
đng, tích cc tn công trên mt trn đc bit là vn hóa ngh thut, vi v khí đc bit là tác phm vn
chng.
2. H Chí Minh đc bit quan tâm đn đi tng tip nhn và mc đích sáng tác đ quyt đnh ni
dung và hình thc ca tác phm. Trc khi vit, Bác thng đt ra cho mình câu hi: vit cho ai? ( đi
tng), vit đ làm gì? (mc đích), ri sau đó mi quyt đnh: vit cái gì? (ni dung) và cui cùng là la
chn Cách vit nh th nào? ( hình thc). Nhng câu hi trên đư th hin quan nim coi sáng tác vn
chng trc ht là mt hành vi chính tr, coi trng tính mc đích ca sáng tác vn chng, đc bit ly
qung đi qun chúng làm đi tng phc v. Quan nim này cng đc th hin rõ nét trong thc t
sáng tác ca Bác: khi lng các tác phm trc tip dành cho mc đich tuyên truyn chính tr chim v trí
TÁC GIA H CHÍ MINH
- TÀI LIU BÀI GING –
ây là tài liu tóm lc các kin thc đi kèm vi bài ging Tác gia H Chí Minh
thuc khóa hc Luyn thi
i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt) ti website Hocmai.vn.  có th nm vng kin thc
v tác gia H Chí Minh, Bn cn kt hp xem vi bài ging này



Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Tác gia H Chí Minh

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 2-


ln nht trong s nghip vn chng; bên cnh nhng tác phm có giá tr ngh thut cao là nhng tác

phm gin d, mc mc, gn gi vi cách cm. cách hiu ca qun chúng nhân dân.
3. H Chí Minh luôn đ cao tính chân tht và tính dân tc ca vn chng, coi đó là mt tiêu chí
quan trng đ xác đnh giá tr cho tác phm. Nhng chân thc không có ngha là đn gin, s lc mà
phi có tính ngh thut cao, Bác khuyên vn ngh s phi Miêu t cho hay, cho chân tht, cho hùng hn
hin thc phong phú ca đi sng, phi gi tình cm cho chân tht, nên phát huy ct cách dân tc và gi
gìn s trong sáng ca ting Vit.
H Chí Minh đư th hin mt cách nht quán nhng quan đim y trong sáng tác ca mình khin
tác phm ca Bác luôn có t tng sâu sc, ni dung thit thc, hình thc ngh thut sinh đng, phong
phú.
II. S nghip vn hc
Nguyn Ái Quc - H Chí Minh là mt nhà cách mng v điđng thi là mt nhà vn hóa ln.
Bên cnh s nghip chính tr, Ngi còn đ li cho nhân dân ta mt s nghip vn chng ln lao v tm
vóc t tng, phong phú v th loi và đc sc v phong cách sáng to. Tác phm ca Ngi đc vit
bng ting Pháp, ting Hán và tinng Vit vi ba loi hình ni bt l vn chính lun, truyn ki và th ca.
1. Vn chính lun:
- Tác phm: Bn án ch đ thc dân Pháp (1925), Tuyên ngôn đc lp (1945), Li kêu gi toàn
quc kháng chin (1946)
- Ni dung, mc đích: trc tip t cáo ti ác k thù hoc th hin nhng nhim v chính tr ca
cách mng qua tng chng đng lch s.
- Ngh thut: Vn chính lun ca H Chí Minh đc vit không ch bng lí trí sáng sut, trí tu
sc so mà còn bng c tm lòng yêu ghét nng nàn, đc biu đt bng nhng li vn cht ch, súc tích.
2. Truyn và kí:
- Tác phm: Vi hành, Li than vãn ca bà Trng Trc, Nhng trò l hay là Va ren và Phan Bi
Châu
- Ni dung, mc đích: T cáo ti ác dã man, bn cht tàn bo ca bn thc dân và phong kin tay
sai đi vi nhân dân lao đng các nc thuc đa; ca ngi nhng tm gng yêu nc và cách mng.
- Ngh thut: Các tác phm truyn kí ca Bác đc vit bng bút pháp hin đi và ngh thut trn
thut linh hot, xây dng đc nhng tình hung truyn đc đáo, hình tng sinh đng, th hin trí tng
tng phong phú, vn vn hóa sâu rng, trí tu sc so và trái tim tràn đy nhit tình yêu nc và cách
mng.

3. Th ca:
3.1. Tp th ch Hán Ngc trung nht kí (Nht kí trong tù):

- Là tp nht kí bng th đc vit trong thi gian Bác b chính quyn Tng Gii Thch bt
giam  Qung Tây- Trung Quc, t mùa thu 1942 đn mùa thu 1943.

Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Tác gia H Chí Minh

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 3-


- Tp th phn ánh sinh đng và tài hoa tâm hn và nhân cách cao đp ca ngi chin s cách
mng trong hoàn cnh khc nghit chn lao tù. Vì vy, có th coi Nht kí trong tù là bc chân dung tinh
thn t ha ca H Chí Minh, mt bc đi trí, đi nhân, đi dng (Viên ng- Trung Quc). Tp th cng
phn ánh chân thc b mt tàn bo ca ch đ nhà tù Quc dân đng và mt phn hình nh xã hi Trung
Quc nhng nm 1942-1943 vi ý ngha phê phán sâu sc.
- ây là tp th sâu sc v t tng, đc đáo và đa dng v bút pháp, là kt tinh giá tr t tng và
ngh thut th ca H Chí Minh.
3.2. Hai tp Th H Chí Minh (86 bài) và Th ch Hán H Chí Minh (36 bài):
Là nhng bài th
đc vit  Vit Bc t 1941-1945 và trong thi kì kháng chin chng Pháp.
- Bên cnh nhng bài th vit nhm mc đích tuyên truyn ccáh mng nh Ca binh lính, Hòn đá
to là nhng bài th ngh thut va có màu sc c đin, va mang tinh thn thi đi nh: Pác Bó hùng v,
Thng sn, Nguyên tiêu, Báo tip Ni bt trong th Bác là hình nh nhân vt tr tình có tâm hn hòa
hp vi thiên nhiên, có bn lnh vng vàng ca mt nhà cách mng v đi, phong thái ung dung ca mt
bc hin trit, khí phách kiên cng ca ngi chin s
- ó là nhng bài c thi thâm thuý vi t th phóng khoáng  nhiu đ tài, kt hp đc cht tr

tình cách mng vi cm hng anh hùng ca ca thi đi mi.
III. Phong cách ngh thut:
1. Vn chính lun: Thng ngn gn, súc tích, lp lun cht ch, lí l đanh thép, bng chng đy
sc thuyt phc, giàu tính lun chin, đa dng v bút pháp. Vn chính lun ca Bác rt giàu hình nh,
thm đm cm xúc, vn phong linh hot khi ôn tn, thu tình đt lí, khi đanh thép, mnh m, hùng hn.
2. Truyn kí: Tùy theo tng đi tng tip nhn, Bác la chn nhng bút pháp, ging điu và vn
phong thích hp. Nhìn chung, truyn kí Nguyn Ái Quc có phong cách rt hin đi, th hin tính chin
đu mnh m và ngh thut trào phúng sc so, tác phm thng to ra ting ci trào phúng nh nhàng,
hóm hnh nhng thâm thuý sâu cay. Bên cnh đó, Bác vn có nhng tác phm thm thit cht tr tình làm
xúc đng lòng ngi. Cht trí tu và tính hin đi là nét đc sc ca truyn ngn Nguyn Ái Quc.
3. Th ca:
3.1. Th tuyên truyn cách mng: thng đc vit theo hình thc bài ca, li l gin d, mc mc,
d hiu, d nh, mang đm màu sc dân gian. Loi th này cng rt đa dng v hình thc: th chúc Tt
mng xuân theo tc l c truyn ca dân tc; th châm ngôn: Khuyên thanh niên; nhng bài ca, bài vè
nh Ca binh lính, Ca thiu nhi; th tuyên truyn cách mng: Hòn đá to, Nhóm la
3.2. Th ca ngh thut: hu ht là th t tuyt c đin, vit bng ch Hán, mang đc đim ca th
c phng ông vi s kt hp hài hoà gia màu sc c đin và bút pháp hin đi.
- Màu sc c đin: th hin  th loi, ngôn ng; thi liu, thi t quen thuc trong c thi, nhng đ
tài truyn thng nh thiên nhiên, tình bn, th s ; các bút pháp ngh thut c đin nh bút pháp chm
phá ch gi mà ít t, ch vài nét phác đn s mà ghi ly linh hn to vt; bút pháp t cnh ng tình đư

Khóa hc Luyn thi i hc KIT -1: Môn Ng vn (Cô Trnh Thu Tuyt)
Tác gia H Chí Minh

Hocmai.vn– Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 4-


khin phong cnh tr thành tâm cnh, khin thiên nhiên luôn thm đm cm xúc con ngi; th Bác

luôn đy p thiên nhiên, nhân vt tr tình luôn gn bó, hòa nhp vi thiên nhiên, mang phong thái ung
dung t ti, tiên phong đo ct.
- Bút pháp hin đi: Cht hin đi trong th Bác th hin ngay  tính dân ch, đa th ca tr v
gn gi vi cuc đi; nhân vt tr tình luôn  v trí trung tâm ca bc tranh thiên nhiên, không chu s
chi phi ca thiên nhiên mà thm chí còn có tác đng tích cc tr li thiên nhiên. Ch th tr tình mang
phong thái ung dung t ti, hoà nhp vi thiên nhiên nhng không phi n s lánh đi mà là chin s cu
đi, yêu đi. Hình tng ngh thut trong th H Chí Minh không tnh ti mà luôn vn đng mnh m
hng v ánh sáng, s sng, tng lai.
Nhìn chung, phong cách ngh thut ca H Chí Minh đa dng, phong phú mà thng nht. S
thng nht th hin trong toàn b sáng tác th vn ca Bác trên c s nht quán v quan đim sáng tác.
Cách vit ca Bác luôn ngn gn, trong sáng, gin d, luôn ch đng trong vic s dng linh hot các th
loi, ngôn ng, bút pháp và th pháp ngh thut nhm đt ti mc đích thit thc cho tng tác phm.
Sáng tác ca Bác luôn kt hp sâu sc gia chính tr và vn hc, t tng và ngh thut, truyn thng và
hin đi.Vi mt di sn vn hc đ s và quí giá, Ngi đư góp phn đt nn móng và m đng cho vn
hc cách mng Vit Nam./.



Giáo viên: Trnh Thu Tuyt
Ngun: Hocmai.vn