B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
V CHU BO NGC
GII PHÁP M RNG TÍN DNG TI
H THNG QU TÍN DNG TRUNG NG
VIT NAM
Chuyên ngành: Kinh t - Tài chính – Ngân hàng.
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS. NGUYN HNG THNG
TP. H CHÍ MINH
NM 2011
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu ca riêng tôi, cha
công b ti bt c ni nào. Mi s liu s dng trong lun vn này là nhng thông tin
xác thc.
Tôi xin chu mi trách nhim v li cam đoan ca mình.
Tp. H Chí Minh, ngày tháng nm 2011
Tác gi lun vn
V Chu Bo Ngc
DANH MC T VIT TT
NHTM Ngân hàng thng mi
NHNN Ngân hàng nhà nc
TCTD T chc tín dng
CBTD Cán b tín dng
QTD Qu tín dng
HTX Hp tác xã
QTDTW Qu tín dng Trung ng
QTDCS Qu tín dng c s
QTDKV Qu tín dng khu vc
QTDND Qu tín dng nhân dân
NHTMNN Ngân hàng thng mi nhà nc
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
DNVVN Doanh nghip va và nh
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1:
S liu v tình hình d n ca QTDTW t nm 2006
đn nm 2010
Bng 2.2:
C cu d n theo thi gian t nm 2006 đn nm
2010
Bng 2.3:
C cu d n theo loi hình cho vay t nm 2006 đn
nm 2010
Bng 2.4:
S liu v t l d n ca QTDTW, TCTD phi NH;
H thng TCTD ti VN t 2006 đn nm 2010
Hình 2.1: Biu đ tng trng d n t 2006 đn nm 2010
Hình 2.2: Biu đ t trng d n nm 2007
Hình 2.3: Biu đ t trng d n nm 2008
Hình 2.4: Biu đ t trng d n nm 2009
Hình 2.5: Biu đ t trng d n nm 2010
MC LC
TT Ni dung Trang
LI M U
Chng I
TNG QUAN V TÍN DNG & HOT NG
CA QTD
1
1.1. Lý lun chung v tín dng 1
1.1.1. Bn cht ca tín dng 1
1.1.2. Phân loi tín dng 2
1.1.3 Các hình thc cp tín dng 4
1.1.3.1. Hình thc cho vay 4
1.1.3.2 Hình thc cho thuê tài chính 8
1.3.3.3 Hình thc bao thanh toán 8
1.1.3.4. Hot đng bo lãnh ngân hàng 9
1.2
Mô hình Qu tín dng Desjardins Quecbec-
Canada
12
1.2.1 Khái quát v Mô hình Desjardins 12
1.2.2 Nhng vn đ c bn v QTDTW 15
1.2.3 S cn thit phi m rng tín dng ti QTDTW 16
1.2.4
Mt s kinh nghim m rng tín dng ti QTD
Desjardins ca Canada
16
KT LUN CHNG 1 17
Chng II
THC TRNG HOT NG TÍN DNG TI
H THNG QTDNDTW
18
2.1. Gii thiu v h thng Qy tín dng 18
2.1.1. Khái quát v h thng QTDTW 20
2.1.2. Lch s hình thành và phát trin QTD ti Vit Nam 23
2.1.3 Nhng thun li và nhng khó khn ch yu ca
QTDTW giai đon 2010-2020
24
2.2 Thc trng hot đng tín dng ca QTDTW t
nm 2006 đn nm 2010
26
2.2.1 C ch điu hành hot đng tín dng ti QTDTW 26
2.2.2 Thc trng hot đng tín dng ca QTDTW t nm
2006 đn nm 2010
27
2.2.2.1 Tình hình cho vay và d n 27
2.2.2.2 So sánh d n ca QTDTW vi các TCTD phi
ngân hàng t nm 2006 đn nm 2010
32
2.2.3 Nhng sn phm tín dng đang đc QTDTW trin
khai
36
2.2.3.1
Nghip v cho vay
36
2.2.3.2
Nghip v Bo lãnh ngân hàng
41
2.3. ánh giá thc trng tín dng ca QTDTW 43
2.3.1.
Nhng thành tu trong hot đng tín dng ca
QTDTW
43
2.3.2 Nhng tn ti và nguyên nhân tn ti 44
2.3.2.1 Nhng tn ti v thc trng tín dng 44
2.3.2.2 Nhng nguyên nhân tn ti ca thc trng tín dng 45
2.3.2.3. Mt s nh hng do môi trng pháp lý ti VN 46
2.4
ng dng mô hình SWOT ti QTDTW trong
hot đng m rng tín dng
47
KT LUN CHNG 2 52
Chng
III
GII PHÁP M RNG TÍN DNG TI
QTDTW
53
3.1. nh hng phát trin QTDTW đn nm 2020 53
3.2. Các nhim v ch yu cn tp trung thc hin 53
ca QTDTW trong giai đon nm 2011-2020
3.2.1. Giai đon 2011-2015 53
3.2.2. Giai đon 2016-2020 55
3.3 Mt s gii pháp m rng tín dng ti QTDTW 55
3.3.1 Gii pháp đi vi Hi s chính ca QTDTW 55
3.3.2 Gii pháp đi vi các chi nhánh QTDTW 65
3.4 Mt s gii pháp h tr 67
3.4.1 Gii pháp đi vi các QTDCS 67
3.4.2 Kin ngh đi vi NHNN 68
3.4.3 Kin ngh đi vi các ban ngành có liên quan 69
KT LUN CHNG 3: 70
KT LUN 71
TÀI LIU THAM KHO
LI M U
1. LÝ DO CHN TÀI
S phát trin toàn din và bn vng ca 1 đt nc đc th hin qua tình hình
kinh t bi đây là “Hàn th biu” có đ tin cy cao . Trong đó, s hot đng ca h thng
các T chc tín dng đóng góp vai trò rt quan trng đi vi tình hình kinh t ca 1 quc
gia.
Vit Nam đc đánh giá là mt quc gia đang phát trin, h thng các T chc tín
dng vn còn non tr so vi các quc gia khác. Trong quá trình phát trin ca mình, các
T chc tín dng gp không ít nhng khó khn th thách, đ có th tn ti và phát trin,
mi T chc tín dng cn phi không ngng khc phc nhng khuyt đim, cng nh
phi có chin lc phát trin phù hp vi điu kin ca mình. Trong h thng các t chc
tín dng ca Vit Nam, bên cnh s đóng góp ca các ngân hàng thng mi thì Qu tín
dng Trung ng cng góp phn n đnh tình hình kinh t, chính tr theo mc đích đã đ
ra.
Qu tín dng trung ng là mt t chc tín dng đc thành lp theo vn bn s
6901/KTTH ngày 09/12/1994 ca Th tng Chính ph và Quyt đnh s 162/Q-NH5
cho phép thành lp Qu tín dng Trung ng theo mô hình thí đim thành lp QTDND,
đt tr s ti Th đô Hà Ni.
Tri qua 15 nm hình thành và phát trin, đc s h tr rt ln ca Chính ph và
Ngân hàng Nhà nc Vit Nam, Qy tín dng Trung ng đã thc hin đc mc tiêu
ban đu mà Chính Ph đã đ ra. Tuy nhiên, trong xu th mi ca tình hình nn kinh t đt
nc ngày càng phát trin, đòi hi Qy tín dng Trung ng phi có nhng bc tin tích
cc, đi mi hot đng, đnh hng phát trin trong tng lai. Qy tín dng Trung ng
là mt t chc tín dng hn 90% vn điu l là ngun vn Nhà nc, do đó đ s dng
ngun vn này mt cách an toàn và hiu qu, đòi hi Qy tín dng Trung ng phi có
chin lc phát trin phù hp vi xu hng mi.
tài Gii pháp m rng tín dng ti Qy tín dng Trung ng Vit Nam tuy ch
phn ánh đc mt phn nh trong chin lc phát trin toàn din ca Qy tín dng
Trung ng, nhng vic nghiên cu đ tài này s góp phn gii quyt vn đ ct lõi là
hot đng tín dng ti Qy tín dng Trung ng. Mc dù đã có b dày lch s hot đng
15 nm, nhng hot đng tín dng ca Qu tín dng Trung ng vn cha có s phát
trin tng xng vi tim nng ca mình. Li nhun hin nay ti Qu tín dng Trung
ng vn ch yu đn t hot đng tín dng. tài này s nêu lên nhng u đim,
khuyt đim hin nay ca Qu tín dng Trung ng, vi nhng điu kin hin nay ca
tình hình kinh t Vit Nam, đ tài này s đa ra nhng gii pháp trc mt và lâu dài đ
m rng tín dng ti Qu tín dng Trung ng Vit Nam.
Vì tt c nhng lý do đã nêu, vic nghiên cu đ tài này là cn thit.
2. MC TIÊU NGHIÊN CU:
- H thng hóa lý thuyt v hot đng tín dng trong h thng qu tín dng ti
Vit Nam trên c s vn dng các kin thc khoa hc đã hc và tng kt tình hình hot
đng thc tin.
- Phân tích, đánh giá đúng thc trng hot đng tín dng ca Qu tín dng Trung
ng. T đó nhìn nhn li nhng kt qu đt đc và nhng yu kém trong hot đng tín
dng, th phn tín dng đ tìm ra nguyên nhân và rút ra bài hc kinh nghim.
- ra các gii pháp và kin ngh nhm m rng tín dng ti Qu tín dng Trung
ng Vit Nam, bo đm an toàn và phát trin bn vng ca hot đng tín dng trong
tình hình hi nhp kinh t quc t.
3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU:
- i tng nghiên cu: Hot đng tín dng ti Qu tín dng Trung ng.
- Phm vi nghiên cu: Hot đng tín dng ca Qu tín dng Trung ng giai đon
2005 - 2010 trong mi tng quan vi hot đng ca các ngân hàng thng mi khác trên
lãnh th Vit Nam.
4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU:
- Lun vn s dng phng pháp thng kê mô t nhm so sánh và phân tích hot
đng tín dng ti Qu thi gian đã qua. Bên cnh đó, Lun vn cng s dng phng
pháp SWOT nhm đ xut h thng chin lc tín dng ca Qu trong giai đon đn nm
2020.
- V d liu: Lun vn s dng s liu th cp đc thu thp t các báo cáo
thng niên, các báo cáo tng kt hot đng kinh doanh, t các c quan thng kê, báo
đài…và đc x lý trên máy tính.
5. Ý NGHA KHOA HC VÀ THC TIN CA TÀI :
Trong tng lai gn, Qu tín dng Trung ng s chuyn thành Ngân hàng hp
tác. Do đó, thông qua Lun vn này, tác gi mong mun đè xut mt s gii pháp c bn
nhm m rng hot đng tín dng ti Qu theo hng phát trin thành hot đng tín dng
ca mt ngân hàng hp tác.
Kt cu ca Lun vn
CHNG 1: TNG QUAN V TÍN DNG VÀ HOT NG CA QU
TÍN DNG.
CHNG 2
:THC TRNG HOT NG TÍN DNG TI H THNG
QTDNDTW
CHNG 3
:GII PHÁP M RNG TÍN DNG TI QTDTW
CHNG 1:
TNG QUAN V TÍN DNG VÀ HOT NG CA QU
TÍN DNG.
Trong chng 1, tác gi đ cp đn mt s vn đ c bn v tín dng, hot đng
ca Qu tín dng. Bên cnh đó tác gi đã đ cp đn mt s kinh nghim mà Qu tín
dng Desjasdins đã thc hin đ to tin đ cho s phân tích thc t chng sau.
1.1 Lý lun chung v tín dng
1.1.1 Bn cht ca tín dng
Tín dng (Credit) là quan h vay mn, quan h s dng vn ln nhau gia
ngi đi vay và ngi cho vay da trên nguyên tc hoàn tr, kèm theo li tc khi đn
hn. Nh vy, tín dng có th hiu mt cách đn gin là mt quan h giao dch gia hai
ch th, trong đó mt bên chuyn giao tin hoc tài sn cho bên kia bng nhiu hình thc
nh: cho vay, bán chu hàng hoá, chit khu, bo lãnh,… đc s dng trong mt thi
gian nht đnh và theo mt s điu kin nht đnh nào đó đã tha thun.
Nh vy, xét v bn cht, tín dng đc hiu theo hai ngha sau:
• Th nht, tín dng là h thng quan h kinh t gia ngi đi vay và ngi
cho vay, nh quan h y mà vn tin t đc vn đng t ch th này sang
ch th khác đ s dng cho các nhu cu khác nhau trong nn kinh t-xã
hi.
• Th hai, tín dng đc coi là mt s vn, làm bng hin vt hoc bng kim
loi theo nguyên tc hoàn tr, đ đáp ng cho các nhu cu ca các ch th
tín dng.
1
1.1.2 Phân loi tín dng
Da vào mc đích ca tín dng
Theo tiêu thc này, tín dng có th phân chia thành các loi sau:
• Cho vay phc v sn xut kinh doanh công thng nghip;
• Cho vay tiêu dùng cá nhân;
• Cho vay mua bán bt đng sn;
• Cho vay sn xut nông nghip;
• Cho vay kinh doanh xut nhp khu…
Da vào thi hn tín dng
Theo tiêu thc này, tín dng có th phân chia thành các loi sau:
• Cho vay ngn hn : Là loi cho vay có thi hn di mt nm. Mc đích
ca loi cho vay này thng là nhm tài tr cho vic đu t vào tài sn lu đng ca các
doanh nghip và các nhu cu chi tiêu ngn hn ca cá nhân. Tín dng ngn hn thng
chim t trng cao trong các t chc tín dng.
• Cho vay trung hn : Là loi cho vay có thi hn t 1 đn 5 nm. Mc đích
ca loi cho vay này là nhm tài tr cho vic đu t vào tài sn c đnh, ci tin hoc đi
mi thit b công ngh, m rng sn xut kinh doanh, xây dng các d án mi có quy mô
nh và thi hn thu hi vn nhanh.
• Cho vay dài hn : Là loi cho vay có thi hn trên 5 nm. Mc đích ca
loi cho vay này đ đáp ng các nhu cu dài hn nh xây dng nhà , nhm tài tr đu t
vào các d án đu t có quy mô ln, xây dng các xí nghip mi…
Da vào mc đ tín nhim ca khách hàng
:
2
Theo tiêu thc này, tín dng có th đc chia thành các loi sau:
• Cho vay không có bo đm : Là loi cho vay không có tài sn th chp,
cm c hoc bo lãnh ca ngi khác mà ch da vào uy tín ca bn thân khách hàng vay
vn đ quyt đnh cho vay. i vi nhng khách hàng tt, trung thc trong kinh doanh,
có kh nng tài chính mnh, qun tr có hiu qu thì t chc tín dng có th cp tín dng
da vào uy tín ca bn thân khách hàng, mà không cn mt ngun thu n th hai b
sung.
• Cho vay có bo đm : Là loi cho vay da trên c s các bo đm cho tin
vay nh th chp, cm c, hoc bo lãnh ca mt bên th ba nào đó. Các loi bo đm
tin vay này là cn c pháp lý đ t chc tín dng có thêm mt ngun thu n th hai b
sung cho ngun thu n.
Da vào phng thc cho vay
:
Theo tiêu thc này, tín dng có th chia thành các loi sau:
• Cho vay theo món vay;
• Cho vay theo hn mc tín dng;
• Cho vay theo hn mc thu chi.
Da vào phng thc hoàn tr n vay
:
Theo tiêu thc này, tín dng có th đc phân chia thành các loi sau:
• Cho vay ch có mt k hn tr n hay còn gi là cho vay tr n mt ln khi
đáo hn;
• Cho vay có nhiu k hn tr n hay còn gi là cho vay tr góp; hình thc
cho vay này yêu cu khách hàng phi hoàn tr vn gc và lãi theo đnh k. Loi cho vay
3
này ch yu đc áp dng cho vay bt đng sn, nhà , cho vay tiêu dùng, cho vay đi
vi nhng ngi kinh doanh nh l (thng áp dng cho các tiu thng ch)…
• Cho vay tr n nhiu ln nhng không có k hn tr n c th mà tùy kh
nng tài chính ca mình mà ngi đi vay có th tr n bt c lúc nào.
Da vào hình thc cp tín dng
:
Theo tiêu thc này, tín dng có th đc phân chia thành các loi sau:
• Chit khu thng phiu: là vic NHTM s đng ra tr tin trc cho
khách hàng. S tin ngân hàng ng trc ph thuc vào giá tr chng t, lãi sut chit
khu, thi hn chit khu và l phí chit khu. Thc cht là Ngân hàng đã b tin ra mua
thng phiu theo mt giá mà bao gi cng nh hn giá tr ca thng phiu (cho vay
gián tip).
• Cho vay: là vic ngân hàng đa tin cho khách hàng vi cam kt khách
hàng phi hoàn tr c gc và lãi trong khong thi gian đã xác đnh. Cho vay gm các
hình thc ch yu nh: thu chi, cho vay trc tip (tng ln, theo hn mc tín dng, tr
góp), cho vay gián tip.
• Bo lãnh (tái bo lãnh): Bo lãnh ngân hàng là cam kt ca ngân hàng
di hình thc th bo lãnh v vic thc hin các ngha v tài chính thay cho khách hàng
ca ngân hàng khi khách hàng không thc hin đúng ngha v đã cam kt.
• Cho thuê tài chính: là vic ngân hàng b tin mua sm tài sn cho khách
hàng thuê. Sau mt thi gian nht đnh khách hàng phi tr c gc ln lãi cho ngân hàng.
Tài sn cho thuê thng là tài sn c đnh. Vì vy, cho thuê tài chính đc xp vào tín
dng trung dài hn.
1.1.3 Các hình thc cp tín dng :
1.1.3.1 Hình thc cho vay:
4
• Cho vay ngn hn:
Mc đích ca cho vay ngn hn:
Cho vay ngn hn nhm tài tr cho vic đu t tài sn lu đng ca Doanh nghip
và nhu cu chi tiêu ngn hn ca cá nhân.
i vi khách hàng doanh nghip, trong quá trình hot đng, doanh nghip
thng có nhu cu v tài sn lu đng rt ln. đu t vào tài sn lu đng, doanh
nghip thng s dng ngun vn ngn hn.
Ngun vn ngn hn ca doanh nghip bao gm các khon sau:
+ Các khon n phi tr ngi bán;
+ Các khon ng trc ca ngi mua;
+ Thu và các khon phi np Nhà nc;
+ Các khon phi tr công nhân viên;
+ Các khon phi tr khác;
+ Vay ngn hn t T chc tín dng.
Do s chênh lch v thi gian và doanh s gia tin thu bán hàng và tin đu t
vào tài sn lu đng hoc do nhu cu gia tng đu t tài sn lu đng đt bin theo thi
v nên doanh nghip thng b thiu ht v ngun vn ngn hn. Vì vy nhu cu tài tr
ngun vn ngn hn t các t chc tín dng là rt cn thit.
Nhu cu tài tr ngn hn ca doanh nghip có th chia ra thành: nhu cu tài tr
ngn hn thng xuyên và nhu cu tài tr ngn hn thi v. Nhu cu tài tr thng xuyên
do đc đim luân chuyn vn ca doanh nghip quyt đnh, trong khi nhu cu tài tr thi
v do đc đim thi v ca ngành sn xut kinh doanh quyt đnh.
5
i vi khách hàng cá nhân, phát sinh t các nhu cu chi tiêu ngn hn hp lý, t
chc tín dng s quyt đnh cho vay ngn hn.
Các phng thc cho vay ngn hn:
Có nhiu phng thc cho vay ngn hn, tùy vào đi tng khách hàng ca mình
mà t chc tín dng la chn phng thc cho vay phù hp.
+ i vi khách hàng là doanh nghip: t chc tín dng thng tha thun vi
khách hàng áp dng mt trong hai phng thc cho vay ph bin hin nay là :
Cho vay tng ln: mi ln vay vn khách hàng và t chc tín dng thc hin th
tc vay vn cn thit và ký kt hp đng tín dng.
Cho vay theo hn mc tín dng : t chc tín dng và khách hàng xác đnh và tha
thun mt hn mc tín dng duy trì trong mt khon thi gian nht đnh.
+ i vi khách hàng là cá nhân: t chc tín dng thng tha thun vi khách
hàng áp dng mt trong hai phng thc cho vay ph bin hin nay là :
Cho vay tng ln.
Cho vay tr góp.
• Cho vay trung, dài hn:
Mc đích ca cho vay trung, dài hn:
Cho vay trung hn là các khon cho vay có thi hn cho vay đn 60 tháng. Cho
vay dài hn là các khon cho vay có thi hn cho vay t 60 tháng tr lên. Mc đích ca
cho vay trung và dài hn là nhm đu t vào các tài sn c đnh ca doanh nghip hoc
đu t vào các d án đu t. Hin nay, mc đích cho vay trung, dài hn còn nhm phc
v cho nhu cu mua sm quyn s dng đt, xây dng, sa cha nhà … đi vi khách
hàng cá nhân.
6
i vi khách hàng doanh nghip, trong quá trình hot đng, doanh nghip
thng có nhu cu phát trin, m rng sn xut, đi mi công ngh, đi mi các phng
tin vn chuyn…
c bit đi vi nn kinh t ca Vit Nam hin nay, nhu cu vn xây dng c bn
là rt ln. Trong lúc các nhà kinh doanh cha tích ly đc nhiu, cha có thi gian đ
tích ly vn, tâm lý đu t trc tip ca công chúng vào các doanh nghip còn hn ch.
Do vy đu t trc tip vào các doanh nghip mi ch yu da vào vn t có ca các nhà
kinh doanh, và b phn ch yu còn li phi nh vào s tài tr ca h thng Ngân hàng.
i vi khách hàng cá nhân, phát sinh t các nhu cu chi tiêu đ mua các tài sn
có giá tr ln, mc đích s dng hp lý nh: sa cha , xây dng nhà , mua xe ô tô, mua
quyn s dng đt, mua nhà phù hp vi kh nng tr n ca đi tng khách
hàng cá nhân mà t chc tín dng s tin hành thm đnh và quyt đnh cho vay trung, dài
hn.
Các phng thc cho vay trung, dài hn:
Có nhiu phng thc cho vay trung, dài hn. Tùy vào đi tng khách hàng ca
mình mà t chc tín dng la chn phng thc cho vay trung, dài hn phù hp.
+ i vi khách hàng là doanh nghip: t chc tín dng thng tha thun vi
khách hàng áp dng phng thc cho vay ph bin hin nay là: cho vay tng ln: mi ln
vay vn khách hàng và t chc tín dng thc hin th tc vay vn cn thit và ký kt hp
đng tín dng. (do vic đu t xây dng c bn hoc mua sm thit b có th kéo dài,
hoc thanh toán tng phn, nên ngân hàng s tin hành gii ngân tng ln theo nhu cu
ca doanh nghip sau khi doanh nghip cung cp các h s, giy t liên quan).
+ i vi khách hàng là cá nhân: t chc tín dng thng tha thun vi khách
hàng áp dng mt trong hai phng thc cho vay ph bin hin nay là :
Cho vay tng ln.
7
Cho vay tr góp
1.1.3.2 Hình thc cho thuê tài chính:
Cho thuê tài chính là hot đng tín dng trung và dài hn thông qua vic cho thuê
máy móc, thit b, phng tin vn chuyn và các đng sn khác trên c s hp đng cho
thuê gia bên cho thuê vi bên thuê. Bên cho thuê cam kt mua máy móc, thit b,
phng tin vn chuyn và các đng sn khác theo yêu cu ca bên thuê và nm gi
quyn s hu đi vi các tài sn cho thuê. Bên thuê s dng tài sn thuê và thanh toán
tin thuê trong sut thi hn thuê đã đc hai bên tha thun. (iu 1 ca Ngh đnh ca
CP s 16/2001/ND-CP ngày 02/5/2001)
Nghip v cho thuê tài chính là mt hình thc cho vay vn. Thông thng mt
hot đng cho thuê tài chính đc tin hành qua các bc nh sau: ngi đi thuê la
chn tài sn và thng lng giá c. Công ty cho thuê tài chính vi t cách là ngi cho
thuê s mua tài sn và chuyn thng tài sn đn bên thuê. Ngi đi thuê trong tình hung
này ging nh đi vay mt khon n và ngc li ngi cho thuê là ngi cho vay vi t
cách là mt ch n có đm báo. Mt cách khác là ngi đi thuê bán tài sn mà mình đang
s hu cho bên thuê, sau đó thuê li tài sn này.
Nghip v cho thuê tài chính thng đc áp dng trong ngành Bt đng sn hoc
thit b sn xut.
1.1.3.3 Hình thc Bao thanh toán:
Khái nim Bao thanh toán
:
Bao thanh toán là mt hình thc cp tín dng ca t chc tín dng cho bên bán
hàng thông qua vic mua li các khon phi thu phát sinh t vic mua, bán hàng hóa đã
đc bên bán hàng và bên mua hàng tha thun trong hp đng mua, bán hàng.
Các loi hình Bao thanh toán
:
8
Bao thanh toán có quyn truy đòi: đn v bao thanh toán có quyn đòi li s tin
đã ng trc cho bên bán hàng khi bên mua hàng không có kh nng hoàn thành ngha v
thanh toán khon phi thu.
Bao thanh toán không có quyn truy đòi
: đn v bao thanh toán chu toàn b ri ro
khi bên mua hàng không có kh nng hoàn thành ngha v thanh toán khon phi thu.
n v bao thanh toán ch có quyn đòi li s tin đã ng trc cho Bên bán hàng trong
trng hp bên mua hàng t chi thanh toán khon phi thu do bên bán hàng giao hàng
không đúng nh tha thun ti hp đng mua, bán hàng hoc vì mt lý do khác không
liên quan đn kh nng thanh toán ca bên mua hàng.
Phng thc Bao thanh toán
:
Bao thanh toán tng ln
: n v bao thanh toán và bên bán hàng thc hin các th
tc cn thit và ký hp đng bao thanh toán đi vi các khon phi thu ca Bên bán hàng.
Bao thanh toán theo hn mc
: n v bao thanh toán và bên bán hàng tha thun
và xác đnh mt hn mc bao thanh toán duy trì trong mt khong thi gian nht đnh.
ng bao thanh toán
: Hai hay nhiu đn v bao thanh toán cùng thc hin hot
đng bao thanh toán cho mt hp đng mua, bán hàng, trong đó mt đn v bao thanh
toán làm đu mi thc hin vic t chc đng bao thanh toán.
1.1.3.4 Hot đng Bo lãnh ngân hàng:
Khái nim bo lãnh ngân hàng
Bo lãnh ngân hàng là cam kt bng vn bn ca t chc tín dng (Bên bo lãnh)
vi bên có quyn (bên nhn bo lãnh) v vic thc hin ngha v tài chính thay cho khách
hàng (bên đc bo lãnh) khi khách hàng không thc hin hoc thc hin không đúng
ngha v đã cam kt vi bên nhn bo lãnh. Khách hàng phi nhn n và hoàn tr cho t
chc tín dng s tin đã đc tr thay.
9
Chc nng bo lãnh ngân hàng
ng trên góc đ t chc tín dng, bo lãnh là nghip v có thu tin (phí bo lãnh)
mà t chc tín dng cung cp cho khách hàng. Tuy nhiên, nghip v này đc xem là
nghip v ngoi bng, tc là nghip v không có nh hng đn ngun vn và s dng
vn ca ngân hàng. ng trên góc đ khách hàng, bo lãnh là mt công c quan trng h
tr cho khách hàng. iu này th hin rõ hn qua các chc nng di đây ca bo lãnh:
Bo lãnh là công c bo đm
: ây là chc nng quan trng nht ca bo lãnh.
Bng vic cam kt chi tr bi thng khi xy ra s c vi phm hp đng ca ngi đc
bo lãnh, các ngân hàng phát hành bo lãnh đã to ra mt s đm bo chc chn cho
ngi nhn bo lãnh. Chính s bo đm này to s tin tng khin cho các hp đng
đc ký kt mt cách d dàng và thun li. ây cng là đim khác bit ca bo lãnh so
vi tín dng chng t.
Bo lãnh là công c tài tr
: Không ch là công c bo đm, bo lãnh còn là công
c tài tr cho ngi đc bo lãnh. Thông qua bo lãnh ngi đc bo lãnh không phi
xut qu, đc thu hi vn nhanh, đc vay n hoc kéo dài thi gian thanh toán tin
hàng hóa, dch v…Do vy, mc dù không trc tip cp vn nh trong cho vay nhng
bo lãnh ngân hàng giúp cho khách hàng đc hng nhng thun li v ngân qu nh
trong trng hp cho vay.
Các loi bo lãnh ngân hàng
Bo lãnh ngân hàng có nhiu loi khác nhau tùy theo yêu cu ca bên đc bo
lãnh. Theo Quy ch v bo lãnh ca Vit Nam, bo lãnh gm các loi sau đây:
Bo lãnh vay vn
: Bao gm bo lãnh vay vn trong nc và bo lãnh vay vn
nc ngoài. Bo lãnh vay vn là mt bo lãnh ngân hàng do t chc tín dng phát hành
cho bên nhn bo lãnh v vic cam kt tr n thay cho khách hàng trong trng hp
khách hàng không tr n hoc không tr n đy đ, đúng hn.
10
Bo lãnh thanh toán: Là mt bo lãnh ngân hàng do t chc tín dng phát hành
cho bên bo lãnh cam kt s thanh toán cho khách hàng trong trng hp khách hàng
không thc hin hoc thc hin không đy đ ngha v ca mình khi đn hn.
Bo lãnh d thu
: Là mt bo lãnh ngân hàng do t chc tín dng phát hành cho
bên mi thu đ đm bo ngha v tham gia d thu ca khách hàng. Trng hp khách
hàng b pht do vi phm quy đnh d thu mà không np hoc np không đ tin pht
cho bên mi thu thì t chc tín dng thc hin ngha v bo lãnh đã cam kt.
Bo lãnh thc hin hp đng
: Là mt bo lãnh do t chc tín dng phát hành cho
bên nhn bo lãnh bo đm vic thc hin đúng, đy đ các ngha v ca khách hàng vi
bên nhn bo lãnh theo hp đng đã ký kt. Trong trng hp khách hàng không thc
hin đúng và đy đ các ngha v trong hp đng, t chc tín dng thc hin ngha v
bo lãnh đã cam kt.
Bo lãnh bo đm cht lng sn phm
: : Là mt bo lãnh ngân hàng do t chc
tín dng phát hành cho bên nhn bo lãnh bo đm khách hàng thc hin đúng các tha
thun v cht lng sn phm theo hp đng đã ký kt vi bên nhn bo lãnh. Trong
trng hp khách hàng b pht tin do không thc hin đúng các tha thun trong hp
đng v cht lng sn phm vi bên nhn bo lãnh mà không np hoc np không đ
tin pht cho bên nhn bo lãnh, t chc tín dng thc hin ngha v bo lãnh đã cam kt.
Bo lãnh hoàn thanh toán (Bo lãnh hoàn tr tin ng trc)
: Là mt bo lãnh do
t chc tín dng phát hành cho bên nhn bo lãnh v vic bo đm ngha v hoàn tr tin
ng trc ca khách hàng theo hp đng đã ký kt vi bên nhn bo lãnh. Trng hp
khách hàng vi phm các cam kt vi bên nhn bo lãnh và phi hoàn tr tin ng trc
nhng không hoàn tr hoc hoàn tr không đ s tin ng trc cho bên nhn bo lãnh
thì t chc tín dng s hoàn tr s tin ng trc cho bên nhn bo lãnh.
Bo lãnh đi ng:
Là mt bo lãnh ngân hàng do t chc tín dng ( Bên phát hành
bo lãnh đi ng) phát hành cho mt t chc tín dng khác (bên bo lãnh) v vic đ ngh
11
bên bo lãnh thc hin bo lãnh cho các ngha v ca khách hàng ca bên phát hành bo
lãnh đi ng vi bên nhn bo lãnh. Trng hp, khách hàng vi phm các cam kt vi
bên nhn bo lãnh, bên bo lãnh phi thc hin ngha v bo lãnh thì bên phát hành bo
lãnh đi ng phi thc hin ngha v bo lãnh đi ng cho bên bo lãnh.
Xác nhn bo lãnh
: Là cam kt bo lãnh ca t chc tín dng (bên xác nhn bo
lãnh) đi vi bên nhn bo lãnh, v vic bo đm kh nng thc hin ngha v bo lãnh
ca bên bo lãnh đi vi khách hàng.
Các loi bo lãnh khác
: Ngân hàng có quyn bo lãnh tt c các lnh vc khác mà
pháp lut không cm và vic bo lãnh đó cng phù hp vi thông l quc t.
1.2. Mô hình Qu tín dng Desjardins Quecbec-Canada
Ngày 27 tháng 7 nm 1993: H thng QTDND Vit Nam ra đi theo Quyt đnh
s 390/TTg ca Th tng chính ph nc CHXHCN Vit Nam da theo mô hình các
Qu Tit kim và tín dng Desjardins Quecbec-Canada.
Do đó, trong phm vi nghiên cu ca tài, tác gi ch đ cp đn mô hình Qu
tín dng Desjardins Quecbec-Canada (gi tt là Mô hình Desjardins) và liên h vi mô
hình Qu tín dng ti Vit Nam.
1.2.1 Khái quát v Mô hình Desjardins
Mô hình ngân hàng HTX Canada có lch s phát trin lâu đi t th k 19. Ngày
06/12/1900 ông Alphonse Desjardins - mt nhà báo và là ngh s quc hi là ngi sáng
lp ra t chc có tên gi QTD đu tiên bang Quebec, Canada vi ba mc tiêu chính là:
ci thin đi sng kinh t và đi sng thành viên, đa ra các dch v ngân hàng tt nht
và đ cao tính tng tr ln nhau.
12
Nm 1920, hai mi nm sau k t khi QTDCS đu tiên ra đi, Liên đoàn đc
ra đi do tác đng ca cuc khng hong kinh t nu tng QTDCS hot đng riêng l s
không tr đc.
Nm 1932, sau khi b nh hng ca cuc khng hong th trng chng khoán
M, các Liên đoàn, QTDCS b nh hng và đng trc nguy c sp đ. Vì vy các Liên
đoàn phi tp hp li đ thành lp Tng liên đoàn. QTDTW vi t cách là mt t chc tài
chính trung tâm ca Tng liên đoàn đc thành lp nm 1980.
T nm 2000 đn nay, đ nâng cao kh nng cnh tranh, h thng QTD Desjardins
đã thc hin vic tái c cu t chc bng vic chuyn t mô hình ba cp (gm các
QTDCS, các Liên đoàn khu vc và Tng liên đoàn) thành mô hình hai cp (gm các
QTDCS và mt Liên đoàn) thông qua vic sáp nhp các Liên đoàn khu vc vào Tng liên
đoàn đ tr thành mt Liên đoàn duy nht.
T khi ra đi, phong trào QTD Desjardins đã tri qua mt quá trình đy sóng gió
và thng trm. n nay, hot đng ca h thng QTD Desjardins đã vt ra khi Quebec
- Canada. H thng QTD Desjardins đã cung ng các dch v quc t nh các ngân hàng
ln, cnh tranh ngang vi các ngân hàng này v nhiu lnh vc nh séc l hành, th
VISA, đu t, bo him
Th nht, QTDCS - cp c s
QTDCS thc cht là mt HTX kiu c phn (s hu đan xen, ít nht phi có 12
thành viên sáng lp, tng s xã viên không hn ch), mi qu đc lp vi nhau, thành
viên ca QTD có th là th nhân, pháp nhân. QTDCS là cp trc tip giao dch vi khách
hàng, thc hin các nghip v ngân hàng theo kiu tng hp và đa nng nhm phc v
trc tip cho xã viên. QTDCS thc hin huy đng vn di nhiu hình thc nhn tin gi
ca mi cá nhân và t chc đng thi nhn vn ca Liên đoàn và QTDTW. QTDCS cung
cp tín dng di nhiu hình thc nh: cho vay, đu t xây dng doanh nghip va và
nh, cho vay doanh nghip thành viên, m th tín dng, tm ng có đm bo hoc không,
13
cho thuê tài chính, chit khu thng phiu và hi phiu có chuyn nhng, bo lãnh
thanh toán, đu t cho thành viên, tín dng tiêu dùng QTDCS cng thc hin đu t
vào các trái phiu, chng khoán vay mn, c phiu hoc c phn u tiên ng thi
QTDCS cung ng các dch v nh: bán h trái phiu và các giy t có giá khác ca
Chính ph và chính quyn đa phng, làm môi gii chng khoán, mua bán séc l hành,
làm dch v thanh toán, th tín dng, t vn qun lý tài chính
Th hai, Liên đoàn
Liên đoàn nh c quan ch qun điu phi công vic toàn h thng vi nhng
nhim v chính là vch k hoch phát trin toàn h thng; hoch đnh chính sách, c ch
và chin lc hoàn thin và phát trin toàn h thng, trong đó có chun mc và chin
lc hot đng tài chính; phi hp hot đng nhm đm bo cung cp dch v chung cho
các QTDCS thành viên ca Liên đoàn; nghiên cu và đa ra các sn phm dch v mi,
chun mc công ngh mi cho hot đng ca toàn h thng; trc tip cung cp cho các
Qu thành viên các dch v v qun lý, t vn, đào to, tuyên truyn, tr giúp k thut và
các dch v tng t khác; là đi din cho h thng QTD Desjardins trong các mi quan
h cp khu vc, quc gia và vi th trng quc t.
Qu tín dng Trung ng
QTDTW là t chc tài chính ca h thng, hot đng nh mt ngân hàng ln,
thuc quyn kim soát ca Tng Liên đoàn.
Các nhim v chính ca QTDTW là:
- Thc hin vai trò đi lý tài chính, t chc cân đi vn cho toàn h thng: QTDTW là t
chc qun lý vn kh dng ca toàn h thng.
- Giao dch và cho vay nhng khách hàng ln, QTDTW có c phn hot đng th trng
nhm tìm kim chênh lch đ tn ti, phn khác là tính h thng vì xã viên là thành viên.
- i din cho h thng vay vn trên th trng bán buôn.
14
- T chc thanh toán bù tr trong h thng và vi các đnh ch tài chính khác.
- Làm các dch v thu tin đin, nc, đin thoi, thu
- Làm đu mi liên h vi Ngân hàng Trung ng Canada, có tài khon ti Ngân hàng
Trung ng Canada đ tham gia Hip hi thanh toán Canada.
- i din cho h thng QTD Desjardins trên th trng tài chính quc t, duy trì quan h
vi các ngân hàng trên th gii.
- Tham gia t chc đánh giá h thng các TCTD.
Hiu qu hot đng ca h thng Qu tín dng Desjardins:
Các QTD Desjardins đã đt đn trình đ phát trin rt cao vi quy mô hot đng
và trang thit b hin đi không h thua kém các NHTM. Các thành viên có th thc hin
các giao dch vi QTD Desjardins thông qua mng Internet 24/24 gi. Có th nói cho đn
nay h thng QTD Desjardins đã cung cp đy đ tt c các loi dch v tài chính, ngân
hàng cho khách hàng và thành viên ca mình. Ngoài vic bn thân mi QTDCS t phát
huy ni lc ca mình, h thng QTD Desjardins luôn nêu cao tính t ch, t chu trách
nhim và phát huy tinh thn đoàn kt tng tr gia các đn v cu thành h thng.
Vi c cu t chc hoàn thin và quy mô hot đng ngày càng phát trin sâu rng
trong mi tng lp dân c và lnh vc kinh t bang Quecbec (mt trong nhng bang có
nn kinh t phát trin nht Canada), Phong trào QTD Desjardins đã thc s tr thành
mt mô hình tp đoàn TCTD hp tác có quy mô hot đng ln nht trong các đnh ch tài
chính bang Quecbec và là mt trong nm tp đoàn tài chính ln nht Canada.
1.2.2 Nhng vn đ c bn v QTDTW
Qu tín dng Trung ng hot đng theo hình thc hp tác gia QTDTW và các
QTDND.
15