B GIÁO DC VĨ ĨO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
HOĨNG TH THU HIN
HOĨN THIN MÔI TRNG U T
NHM PHÁT TRIN KINH T T NHỂN
TRểN A BĨN TNH TỂY NINH
Chuyên ngành: Kinh t-Chính tr
Mã s: 60.31.01
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc
TS NGUYN HU THO
THĨNH PH H CHÍ MINH - 2011
i
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu đc lp ca bn thân vi
s hng dn và giúp đ ca TS Nguyn Hu Tho. Nhng c s lỦ lun,
thông tin, d liu, s liu v môi trng đu t đa ra trong lun vn đc
trích dn rõ ràng, đy đ v ngun gc; đm bo tính khách quan và trung
thc.
Tác gi
Hoàng Th Thu Hin
ii
DANH MC CÁC CH VIT TT
CN : Công nghip
DN : Doanh nghip
CP: Chính ph
LDN: Lut Doanh nghip
KTTPN : Kinh t trng đim phía Nam
KCN : Khu công nghip
UBND : y ban nhân dân
VNCI : D án nâng cao nng lc cnh tranh Vit Nam
KTTN: Kinh t t nhân
DNNN : Doanh nghip nhà nc
KKD : ng kỦ kinh doanh
KKT: Khu kinh t
THPT: Trung hc ph thông
THCS: Trung hc c s
iii
DANH MC CÁC HỊNH, BNG VĨ BIU
Bng 2.1
Tng trng kinh t nm 2005 – 2010
28
Bng 2.2
Hin trng s dng đt nm 2010
33
Bng 2.3
a bàn phân b và tr lng tim nng ca các loi khoáng sn
34
Bng 2.4
S lao đng trong các DN đang hot đng ti thi đim 31/12
phân theo loi hình DN
43
Bng 2.5
Lc lng lao đng theo trình đ đào to giai đon 2005 -2010
44
Biu đ 2.1
C cu GDP trên đa bàn tnh Tây Ninh nm 2001 - 2010
29
Biu đ 2.2
Biu đ phân phi theo loi hình DN nm 2010
30
Biu đ 2.3
Biu đ phân phi c cu vn theo loi hình DN nm 2010
30
Biu đ 2.4
S lao đng trong các DN đang hot đng ti thi đim 31/12
31
Biu đ 2.5
Din tích rng hin có đn 31/12 theo phân loi rng
36
Biu đ 2.6
Mt đ đng quc l + tnh l
38
Biu đ 2.7
Trình đ hc vn ca nhân lc nm 2010
43
Biu đ 2.8
Kt qu ch s thành phn PCI
55
iv
MC LC
M U 1
Chng 1
NHNG VN Lụ LUN C BN V MÔI TRNG
U T NHM PHÁT TRIN KINH T T NHỂN
1.1 Nhng khái nim c bn 1
1.1.1. Môi trng đu t 1
1.1.2. Kinh t t nhân 3
1.2. Nhng ni dung c bn cu thƠnh môi trng đu t 5
1.2.1. Nhng ni dung c bn ca môi trng đu t 5
1.2.1.1. V đi tng lao đng. 6
1.2.1.2. Yu t t liu lao đng 8
1.2.1.3. Ngun nhân lc 10
1.2.2. Th ch chính sách đu t 11
1.2.3. Các yu t đo lng cht lng môi trng đu t 13
1.3 S cn thit khách quan phi hoƠn thin môi trng đu t nhm
phát trin KTTN tnh Tơy Ninh 16
1.3.1. Vai trò ca môi trng đu t 16
1.3.2. S cn thit khách quan phi hoàn thin môi trng đu t 17
1.4. Mt s kinh nghim hoƠn thin môi trng đu t 20
1.4.1. Kinh nghim ca thành ph H Chí Minh 20
1.4.2. Kinh nghim ca Bình Dng 21
1.4.3. Kinh nghim ca Thành ph à Nng 22
1.4.4 Bài hc kinh nghim rút ra cho hoàn thin môi trng đu t tnh
Tây Ninh 23
Tóm tt chng 1 24
v
Chng 2
THC TRNG MÔI TRNG U T PHÁT TRIN KINH T T
NHÂN TNH TỂY NINH
2.1. Tng quan v điu kin t nhiên, kinh t- xƣ hi tnh Tơy Ninh 25
2.1.1. iu kin t nhiên 25
2.1.1.1 V trí 26
2.1.1.2 Khí hu 26
2.1.2. Tình hình phát trin kinh t-xã hi 27
2.1.3. Thc trng phát trin KTTN 29
2.2. Thc trng các yu t c bn ca môi trng đu t 33
2.2.1. Tài nguyên thiên nhiên 33
2.2.1.1 Tài nguyên đt 33
2.2.1.2 Tài nguyên nc 34
2.2.1.3 Tài nguyên khoáng sn 34
2.2.1.4 Tài nguyên rng 35
2.2.1.5 Tài nguyên du lch 37
2.2.2. Kt cu h tng k thut 38
2.2.2.1 Giao thông đng b 38
2.2.2.2 Giao thông đng thu 39
2.2.2.3 in 40
2.2.2.4 Cp, thoát nc 41
2.2.2.5 Bu chính, vin thông 41
2.2.2.6 Khu, cm công nghip 42
2.2.3. Ngun nhân lc 43
2.2.4. Th ch, chính sách đu t 47
2.2.4.1 Th ch hành chính và ci cách th tc hành chính 47
2.2.4.2 Các chính sách khuyn khích, h tr phát trin KTTN 50
2.2.4.3 Bo đm quyn li ca DN 54
2.2.5. o lng môi trng đu t qua ch s PCI 55
2.3. ánh giá hn ch vƠ nguyên nhân hn ch môi trng đu t tnh
Tây Ninh 55
vi
2.3.1. ánh giá hn ch 56
2.3.2. Nguyên nhân 58
2.3.2.1 Nguyên nhân 58
2.3.2.2 Nguyên nhân khách quan 58
2.3.2.3 Nguyên nhân ch quan 58
2.4. BƠi hc kinh nghim 59
Tóm tt chng 2 61
Chng 3
NHNG QUAN IM C BN VĨ CÁC GII PHÁP CH YU
HOĨN THIN MÔI TRNG U T NHM PHÁT TRIN KINH T T
NHỂN TRểN A BĨN TNH TỂY NINH
3.1 Nhng quan đim c bn 62
3.2 Mc tiêu hoƠn thin môi trng đu t 63
3.3 Các gii pháp ch yu nhm hoƠn thin môi trng đu t nhm phát
trin KTTN 63
3.3.1. S dng, khai thác có hiu qu tài nguyên thiên nhiên, bo v môi
trng 64
3.3.2. Phát trin đng b và hin đi ca kt cu h tng k thut 65
3.3.3 Nâng cao cht lng ngun nhân lc 67
3.3.4 Hoàn thin th ch chính sách và ci cách th tc hành chính 71
3.3.4.1 Hoàn thin th ch chính sách 71
3.3.4.2 Ci cách th tc hành chính 74
3.3.4.3 Phát trin h thng dch v h tr DN và xúc tin đu t 75
3.3.4.4 Huy đng vn đu t hoàn thin môi trng đu t 75
Tóm tt chng 3 77
Kt lun 78
Ph lc I: DANH MC LNH VC U ĩI U T 79
Ph lc II: DANH MC A BĨN U ĩI U T 86
TĨI LIU THAM KHO 87
vii
PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tƠi
Công cuc đi mi do ng ta khi xng và lưnh đo đư đt đc nhiu
thành tu to ln trên tt c các mt kinh t-xư hi. Mt trong nhng nguyên nhân
c bn to nên s phát trin ca nn kinh t nc ta là đư khi dy đc tim nng
ca các thành phn kinh t thông qua chính sách phát trin kinh t nhiu thành
phn, trong đó kinh t t nhân có vai trò quan trng và tip tc đc khuyn khích
phát trin theo đnh hng xư hi ch ngha.
S phát trin ca kinh t t nhân đư đóng góp quan trng vào s phát trin
chung ca toàn b nn kinh t xư hi, nh huy đng đc nhiu ngun vn đu t
vi s lng ln vào sn xut kinh doanh, góp phn nâng cao sc sn xut ca xư
hi, to thêm nhiu vic làm mi, va làm tng ca ci vt cht cho xư hi, va làm
gim áp lc gii quyt vic làm cho ngi lao đng, thúc đy s hình thành và phát
trin các loi th trng, làm tng sc cnh tranh ca hàng hoá sn xut trong nc,
to ra s cnh tranh bình đng gia các thành phn kinh t trong hot đng sn xut
và kinh doanh, góp phn to nên tc đ tng trng kinh t cao, tham gia gii quyt
nhiu vn đ xư hi
cp v s cn thit phi phát trin KTTN trong thi k quá đ và phát
trin KTTN đúng hng, hoàn thin môi trng đu t đi vi KTTN; Vn kin
i hi ng toàn quc ln th XI khng đnh: “Hoàn thin c ch, chính sách đ
phát trin mnh KTTN tr thành mt trong nhng đng lc ca nn kinh t. Phát
trin mnh các loi hình KTTN hu ht các ngành, lnh vc kinh t theo quy
hoch và quy đnh ca pháp lut. To điu kin hình thành mt s tp đoàn KTTN
và t nhân góp vn vào các tp đoàn kinh t nhà nc. Thu hút mnh đu t trc
viii
tip nc ngoài vào nhng ngành, lnh vc kinh t phù hp vi quy hoch và chin
lc phát trin ca đt nc, nht là các lnh vc công ngh cao”[6, trang 209].
Tuy nhiên, vi đc trng bn cht chung ca KTTN là chy theo li nhun
nh các nhà kinh t hc cho rng: “Trong nn kinh t th trng vic s dng các
yu t kinh t th trng có th mang li hiu qu kinh t ti u nhng cha hn đư
mang li hiu qu xư hi mà xư hi c gng vn ti” [20, trang 120]. Chính vì l
đó trong nn kinh t th trng Vit Nam vic hoàn thin môi trng đu t cho
KTTN có Ủ ngha đc bit.
Tây Ninh là mt trong nhng tnh nm trong vùng kinh t trng đim phía
nam, vùng kinh t nng đng nht c nc, là ca ngõ giao lu quc t quan trng,
nm trên tuyn đng huyt mch ni lin gia Vit Nam vi các nc
Campuchia, Lào, Thái Lan. Tây Ninh cng là tnh có v trí quan trng trong mi
giao lu trao đi hàng hoá gia các tnh đng bng sông Cu Long và các tnh
vùng kinh t trng đim phía Nam.
Trong nhng nm gn đây, kinh t ca tnh phát trin tng đi toàn din, đư
đt đc nhng thành tu đáng k, tng sn phm trong tnh (GDP) giai đon
2006-2010 tng bình quân hàng nm 13,7%; c cu kinh t chuyn dch theo hng
tng nhanh t trng công nghip, dch v trong GDP. T trng đóng góp vào GDP
ca kinh t t nhân chim 63 %. Mc dù đư có nhiu n lc trong ci thin môi
trng đu t nhm to điu kin phát trin kinh t t nhân trong tnh nhng khu
vc kinh t này còn phi đng đu vi nhiu vn đ bt cp trong ch trng chính
sách và t chc qun lỦ, cht lng ngun nhân lc, kt cu h tng k thut còn hn
ch…Nhng vn đ này đang làm hn ch môi trng đu t, cha to môi trng tt
cho s phát trin ca khu vc kinh t t nhân.
thc hin đt mc tiêu xây dng và phát trin tnh Tây Ninh đn nm 2020
tr thành tnh công nghip, có nn kinh t phát trin, thu hút đc các thành phn kinh
ix
t đu t trên đa bàn, to môi trng đu t thông thoáng, thun li, to điu kin cho
các thành phn kinh t phát trin, đc bit là kinh t t nhân thì vic hoàn thin môi
trng đu t đóng vai trò quan trng, cp bách, hàng đu hin nay.
Do đó, vic nghiên cu, đánh giá đúng thc trng môi trng đu t ca tnh
Tây Ninh, hng đn vic ci thin các yu t đó đ hoàn thin môi trng đu t,
phát trin kinh t t nhân, đó là lỦ do tác gi chn đ tài:ắHoàn thin môi trng
đu t nhm phát trin kinh t t nhân trên đa bàn tnh Tây Ninh”.
2. Tng quan tình hình nghiên cu
Vn đ môi trng đu t và phát trin KTTN đư có nhiu công trình nghiên
cu, nhiu đ tài khoa hc, nhiu bài vit đng trên các tp chí theo nhiu góc đ
khác nhau nh: Tác gi Du Kim Phng, 2005, “Phân tích môi trng đu t ca
tnh Bn Tre”, tác gi Nguyn Th Bích Châm, Nguyn Th Mai Trang, 2005 thc
hin đ tài nghiên cu khoa hc cp tnh “iu tra, đánh giá thc trng môi trng
đu t tnh Tin Giang và đ xut các gii pháp huy đng ngun lc xư hi đu t
phát trin”; tác gi Kiu Công Minh, 2008, thc hin lun vn Thc s nghiên cu
v “Các nhân t nh hng và gii pháp thu hút đu t trc tip nc ngoài ca
tnh Tây Ninh”, …
Các tác phm trên đây đư có nhng đóng góp quan trng trên c hai phng
din lỦ lun, thc tin và có giá tr khoa hc nht đnh khi phân tích và lỦ gii môi
trng đu t cng nh vic phát trin KTTN. Song các đ tài này ch yu đ cp
di góc đ v mô ca mt nn kinh t, cha có đ tài nghiên cu nào v vn đ
hoàn thin môi trng đu t nhm phát trin KTTN trên đa bàn tnh Tây Ninh. Vì
vy đ tài “Hoàn thin môi trng đu t nhm phát trin KTTN trên đa bàn tnh
Tây Ninh” có Ủ ngha đc bit quan trng.
x
3. Mc đích vƠ nhim v nghiên cu
3.1 Mc đích
Bng lỦ lun và thc tin nghiên cu làm sáng t gii pháp hoàn thin môi
trng đu t nhm phát trin KTTN trên đa bàn tnh tây Ninh t 2011 đn 2020.
3.2 Nhim v
Mt là, h thng hóa c s lỦ lun v môi trng đu t, hoàn thin môi
trng đu t cho phát trin KTTN.
Hai là, phân tích thc trng môi trng đu t đi vi KTTN trên đi bàn tnh
Tây Ninh, qua đó rút ra nguyên nhân, bài hc kinh nghim đ gii quyt tt vn đ
này.
Ba là, vch rõ nhng quan đim c bn và đ xut nhng gii pháp ch yu
nhm hoàn thin môi trng đu t cho phát trin KTTN trên đa bàn tnh Tây
Ninh.
4. i tng vƠ phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Nghiên cu nhng nhân t cu thành môi trng đu
t và nhng nhân t tác đng nh hng đn môi trng đu t đi vi KTTN trên
đa bàn tnh Tây Ninh.
Phm vi v ni dung: Môi trng đu t và các yu t c bn nh hng, tác
đng đn môi trng đu t đi vi KTTN.
Phm vi v không gian: Trên đa bàn tnh Tây Ninh
Phm vi thi gian nghiên cu: Thc trng môi trng đu t phát trin kinh t
t nhân giai đon 2005-2010, gii pháp hoàn thin môi trng đu t giai đon
2011 đn 2020
xi
5. C s lỦ lun vƠ ngun tƠi liu
C s lý lun: Các nguyên lỦ c bn ca ch ngha Mác - Lênin; các vn kin
ca ng Cng sn Vit Nam v vn đ môi trng đu t và môi trng đu t
nhm phát trin KTTN.
S liu: S dng ngun s liu th cp đư đc công b thông qua các ngun
nh: Cc Thng Kê Tây Ninh, S K hoch và u t Tây Ninh, Trung tâm xúc
tin đu t Tây Ninh, UBND Tnh Tây Ninh, nhm thng kê, đánh giá môi trng
đu t tnh Tây Ninh.
Ngun tài liu tham kho:
B T bn ca Karl Marx nhng vn đ liên quan đn môi trng đu t,
KTTN; Vn kin i hi i biu toàn quc ln VI- XI v môi trng đu t và
KTTN; Vn kin i hi ng b tnh Tây Ninh ln th VIII,IX.
Các tp chí chuyên ngành v kinh t, v môi trng đu t, v KTTN. Các
sách chuyên kho, các ngun d liu thông tin trên mng thông tin toàn cu
(internet).
6. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp lun c bn nghiên cu lun vn là phép bin chng duy vt.
Vn dng phng pháp lun chung, phng pháp c th: phng pháp lô gích lch
s, phân tích tng hp và so sánh. ng thi k tha và phát trin kt qu nghiên cu
khác v môi trng đu t nhm xác đnh mc tiêu và gii pháp đ hoàn thin môi
trng đu t nhm phát trin KTTN đa bàn tnh Tây Ninh.
7. Nhng đóng góp mi ca lun vn
Mt là, h thng hóa và làm sáng t c s lỦ lun v môi trng đu t, nht
là môi trng đu t nhm phát trin KTTN.
xii
Hai là, bng các s liu thc tin, lun vn chng minh, phân tích và làm rõ
thc trng môi trng đu t trên hai mt đnh tính và đnh lng đi vi KTTN
trên đa bàn tnh Tây Ninh.
Ba là, đ xut nhng quan đim c bn và gii pháp ch yu hoàn thin môi
trng đu t nhm phát trin KTTN trên đa bàn tnh Tây Ninh.
8. Gii hn ca đ tƠi:
Do thi gian và điu kin nghiên cu nên đ tài mi ch dng li đnh tính,
đnh lng có th cha sâu, c th, nht là s liu v môi trng đu t nhm phát
trin KTTN ca tnh Tây Ninh.
Môi trng đu t là mt khái nim rng, bao gm môi trng t nhiên (v
trí đa lỦ, đt đai, tài nguyên, khí hu, c s h tng…), môi trng chính tr- xư hi
(pháp lut-hành chính, ngun nhân lc, các chính sách h tr),… Vì điu kin thi
gian và nng lc có hn, đng thi đ các vn đ đc phân tích sâu, có trng tâm,
trong gii hn ca Lun vn, tác gi không đ cp ht tt các các yu t v môi
trng đu t mà ch đ cp đn nhng yu t c bn đ hoàn thin môi trng đu
t ca tnh Tây Ninh nh: kt cu h tng k thut, tài nguyên thiên nhiên, th ch
chính sách, ngun nhân lc.
KTTN là khái nim ch khu vc kinh t da trên s hu t nhân v t liu
sn xut vi các hình thc t chc kinh doanh nh: DN t nhân, Công ty TNHH,
các c s kinh t cá th tiu ch, công ty c phn…. tài ch gii hn phát trin
các DN t nhân trong nc trên đa bàn tnh Tây Ninh. Theo khái nim ca Tng
Cc Thng kê, DN t nhân trong nc là DN ngoài nhà nc, mà ngun vn trong
nc, thuc s hu tp th, t nhân mt ngi hoc mt nhóm ngi hoc có s
hu nhà nc nhng chim t 50% vn điu l tr xung. DNTN trong nc bao
gm: Hp tác xư; DNTN; công ty hp doanh; công ty trách nhim hu hn t nhân;
xiii
công ty c phn t nhân; công ty c phn có vn nhà nc t 50% vn điu l tr
xung.
9. B cc ca lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun chung, lun vn đc kt cu thành ba
chng, 78 trang bao gm nhng ni dung chính sau:
Chng 1: Nhng vn đ lỦ lun c bn v môi trng đu t nhm phát trin
kinh t t nhân.
Chng 2: Thc trng môi trng đu t phát trin kinh t t nhân trên đa
bàn tnh Tây Ninh.
Chng 3: Nhng quan đim c bn và các gii pháp ch yu hoàn thin môi
trng đu t nhm phát trin kinh t t nhân trên đa bàn tnh Tây Ninh.
Chng 1
NHNG VN Lụ LUN C BN V MÔI TRNG
U T NHM PHÁT TRIN KINH T T NHỂN
1.1 Nhng khái nim c bn
Ca ci trong kinh t hàng hóa đc biu hin trên hai mt hin vt và giá
tr. Do vy khi xem xét vn đ đu t cn phi chú Ủ trên c hai mt này. c
bit trong điu kin ngày nay vi s phát trin ca cách mng khoa hc công
ngh, khoa hc đư tr thành lc lng sn xut trc tip, vn đ đu t, vn đ
môi trng đang là nhng vn đ ni bt đc các nhà khoa hc ht sc quan
tâm.
Di góc đ hin vt, các yu t sn xut phát trin kinh t nói chung
cng nh phát trin KTTN nói riêng cn phi đm bo ba yu t đó là sc lao
đng, đi tng lao đng, t liu lao đng. Hoàn thin môi trng đu t cho
KTTN chính là hoàn thin môi trng s dng tt ba yu t này nhm phát trin
KTTN. Trên Ủ ngha đó, khi đu t có th đa t liu lao đng vào mt lnh vc
nào đó, đ s dng lao đng và đi tng lao đng nhm phát trin KTTN. Ý
ngha th hai là đa vào mt ngun vn giá tr có th bng USD hay tin (đng)
Vit Nam đ phát trin KTTN.
Chính vì vy, khi đu t các yu t sn xut cn phi xem xét trên hai
góc đ va phi đm bo môi trng v các yu t đu t đ phát trin KTTN,
va phi có các chính sách tác đng ca ng và Nhà nc, ca tnh đ đm bo
tt môi trng đu t cho KTTN phát trin.
1.1.1. Môi trng đu t
Thut ng môi trng là mt khái nim đa ngha có th xem xét, phân
tích, tip cn, s dng trong nhiu trng hp khác nhau. Theo ngha rng, môi
trng là tp hp tt c nhng điu kin và hin tng bên ngoài có nh hng
ti mt vt th và s kin. Bt c s vt, s kin, hin tng nào cng tn ti và
din bin trong nhng môi trng nht đnh v mt t nhiên và v mt xư hi.
V mt t nhiên nh môi trng vt lỦ, môi trng hóa hc…V mt xư hi nh
2
môi trng pháp lỦ, môi trng vn hoá…V mt kinh t xư hi có môi trng
đu t…
Theo ngha hp, môi trng không xét ti tài nguyên thiên nhiên, mà ch
bao gm các nhân t t nhiên và xư hi trc tip liên quan ti cht lng cuc
sng con ngi [9, trang 5-6].
Theo Lut u t (2005) thì đu t là vic nhà đu t b vn bng các
loi tài sn hu hình hoc vô hình đ hình thành tài sn tin hành các hot đng
đu t theo quy đnh ca Lut này và các quy đnh khác ca pháp lut có liên
quan. Nh vy có th hiu đu t là hot đng kinh t, là s b ra các ngun lc
hin ti đ mang li kt qu ln hn trong tng lai. Ngun lc hin ti là vn,
sc lao đng, trí tu….Kt qu mang li là khoa hc công ngh mi, tài sn vt
cht, vn, sc lao đng… tng lên.
Môi trng đu t là mt thut ng đư đc đ cp nghiên cu trong lnh
vc kinh t và qun tr kinh doanh nhiu nc trên th gii. Ti Vit Nam khi
chuyn sang nn kinh t th trng, thc thi chính sách đi mi m ca hi nhp
kinh t th gii thì vn đ môi trng đu t và hoàn thin môi trng đu t
đc đt ra là mt gii pháp hu hiu đ phát trin kinh t, xư hi ca mi đa
phng.
Môi trng đu t đc nghiên cu và xem xét theo nhiu góc đ khác
nhau; tu thuc vào mc đích, phm vi, đi tng nghiên cu và cách tip cn
ca nó. Chng hn gn vi phm vi c th nht đnh; nghiên cu môi trng đu
t ca mt DN, mt ngành, môi trng đu t trong nc, môi trng đu t
khu vc và môi trng đu t quc t.
Tuy nhiên, nu tip cn môi trng đu t theo mt khía cnh, các yu t
cu thành ca mt DN thì môi trng đu t đó chính là môi trng pháp lỦ,
môi trng công ngh, môi trng kinh t, môi trng chính tr…Chính vì vy,
trong thc tin và lỦ lun có nhiu quan nim khác nhau v môi trng đu t
và sau đây là mt s khái nim v môi trng đu t tiêu biu:
Cách tip cn th nht, Môi trng đu t là tp hp các yu t đc thù
đa phng đang đnh hình cho các c hi và đng lc đ DN đu t có hiu
3
qu, to vic làm và m rng sn xut trên c s đó làm tng thu nhp. Ngha là
cách tip cn này xem xét môi trng đu t di góc đ các yu t cu thành
nhm thúc đy sn xut phát trin [14, trang 26].
Cách tip cn th hai, Môi trng đu t đc hiu là tng hp các yu
t, điu kin v pháp lut, kinh t, chính tr, vn hoá-xư hi, các yu t v c s
h tng, nng lc th trng và c các li th ca mt quc gia…có nh hng
trc tip đn hot đng đu t ca các nhà đu t ti mt quc gia. Di góc đ
này môi trng đu t đc xem xét trên hai mt va là các yu t cu thành và
các điu kin đm bo cho các yu t đó; va là các chính sách tác đng đn
môi trng đu t [22, trang 3]
Cách tip cn th ba, Môi trng đu t là mt tp hp các yu t tác
đng ti các c hi, các u đưi, các li ích ca các DN khi đu t mi, m rng
sn xut kinh doanh, các chính sách ca chính ph, có tác đng chi phi ti hot
đng đu t thông qua chi phí, ri ro và cnh tranh. Cách tip cn này ch đ cp
đn các nhân t tác đng nh hng đn môi trng đu t đc th hin các
chính sách ca chính ph tác đng đn môi trng đu t, đm bo cho các hot
đng ca đu t [14, trang 50].
T góc đ tip cn trên đây v môi trng đu t, lun vn tip cn môi
trng đu t nhm phát trin KTTN trên đa bàn tnh Tây Ninh nh sau: Môi
trng đu t là tng hp các yu t và điu kin khách quan, ch quan bên
ngoài, bên trong ca DN hay các nhà đu t, có mi quan h tng tác ln
nhau, có nh hng trc tip hay gián tip đn hot đng đu t ca các nhà
đu t hay ca DN. Lun vn tip cn môi trng đu t trên hai ni dung: th
nht, các yu t ch quan và khách quan tác đng hình thành KTTN (di góc
đ các yu t sn xut); th hai, các chính sách kinh t xư hi tác đng nh
hng đm bo cho hot đng ca các nhà đu t nhm thúc đy hot đng ca
KTTN.
1.1.2. Kinh t t nhân
S d đ tài đ cp đn khái nim KTTN vì không phi hoàn thin môi
trng đu t theo ngha rng, cng không phi môi trng đu t theo ngha
4
hp mà là hoàn thin môi trng đu t nhm phát trin KTTN trên đa bàn tnh
Tây Ninh.
Xut phát t thc tin ca nn sn xut trong thi k quá đ, trình đ xư
hi hóa ca lc lng không đu và còn rt thp, gn vi nó đòi hi cn phi có
mt hình thc kinh t đa dng, thích ng mi thúc đy nn sn xut phát trin.
Hn th do s tn ti khách quan ca các quy lut kinh t và yêu cu vn dng
chúng trong thi k quá đ. c bit là quy lut quan h sn xut phi phù hp
vi tính cht và trình đ phát trin ca lc lng sn xut. Chính t nhng c s
lỦ lun và c s thc tin trên đây đòi hi cn phi có mt h thng quan h sn
xut đa dng. Thích ng vi s phát trin đó ca nn kinh t tt yu tn ti nhiu
thành phn kinh t, trong đó có s tn ti ca KTTN.
LỦ lun ca ch ngha Mác - Lênin đư khng đnh s tn ti ca KTTN là
mt tt yu khách quan trong thi k quá đ lên ch ngha xư hi và vic ci to
thành phn kinh t này là mt trong nhng nhim v kinh t c bn, lâu dài ca
c thi k quá đ. Thc tin cho thy, vic phát trin KTTN trong nn kinh t
th trng đnh hng xư hi ch ngha là mt ch trng đúng đn và nht
quán ca ng ta da trên c s khoa hc, phù hp vi quy lut kinh t khách
quan, là s vn dng mt cách sáng to ch ngha Mác - Lênin, t tng H Chí
Minh vào điu kin lch s c th ca đt nc.
KTTN là thành phn kinh t da trên ch đ s hu t nhân v t liu sn
xut, bao gm kinh t cá th, tiu ch, kinh t t bn t nhân. Các loi hình t
chc kinh doanh c bn là: DN t nhân, công ty trách nhim hu hn, công ty
c phn, công ty hp danh.
KTTN trong thi k quá đ Vit Nam không ch tn ti khách quan mà
đc ng và Nhà nc Vit Nam ht sc quan tâm. Vn kin i hi ng
toàn quc ln th XI đư nêu: “Hoàn thin c ch chính sách đ phát trin mnh
KTTN tr thành mt trong nhng đng lc ca nn kinh t” [6, trang 209]
Thc tin cho thy, KTTN ngày càng chng t vai trò ca nó, tr thành
mt đi chng hin thc nng đng đ các khu vc kinh t khác phn đu vn
lên, t đi mi, t hoàn thin và nâng cao hiu qu trong nn kinh t th trng.
5
KTTN đc coi là mt trong nhng b phn cu thành quan trng ca nn kinh
t quc dân, đc đi x và hot đng bình đng nh các khu vc kinh t khác.
nn kinh t vn hành trôi chy mang li hiu qu kinh t cao thì vic
đm bo môi trng đu t có Ủ ngha đc bit quan trng. Bi môi trng đu
t không ch là môi trng đm bo cân đi hài hòa gia các yu t c bn ca
mt nn sn xut xư hi mà còn là môi trng tác đng t các chính sách kinh t
ca nhà nc đm bo cho quá trình sn xut kinh doanh.
T yêu cu chung ca môi trng đu t thì môi trng đu t nhm phát
trin KTTN gi v trí đc bit; bi KTTN đc ng ta xác đnh là mt trong
nhng đng lc quan trng ca nn kinh t. Hoàn thin môi trng đu t cho
KTTN là đm bo nhng điu kin cn thit đ KTTN hot đng đúng hng
theo qu đo xư hi ch ngha trong kinh t th trng đnh hng xư hi ch
ngha.
1.2. Nhng ni dung c bn cu thƠnh môi trng đu t
Khng đnh s cn thit khách quan phi tip tc ci thin môi trng đu
t, Vn kin i hi ng toàn quc ln th XI ch rõ: “Tip tc ci thin môi
trng đu t kinh doanh, áp dng các hình thc thu hút đu t đa dng, hp dn
đ huy đng và s dng có hiu qu mi ngun lc ca các thành phn kinh t
trong và ngoài nc, phát huy ni lc tranh th ngoi lc cho phát trin. Khuyn
khích đu t vào các ngành công nghip, nông nghip, dch v công ngh cao và
các gii pháp đi mi công ngh, ch to sn phm mi…tham gia ngày càng
nhiu và có hiu qu vào nhng khâu, công đon có hàm lng khoa hc, giá tr
gia tng cao trong mng sn xut và phân phi toàn cu” [6, trang 192]
T quan đim trên đây ca ng, cho thy trong hoàn thin môi trng
đu t phi xem xét trên hai mt: mt là hoàn thin môi trng áp dng các hình
thc thu hút đa dng, hp dn đ huy đng và s dng có hiu qu mi ngun
lc; hai là liên quan trc tip đn môi trng đu t là đu t vào ngành nào,
vào lnh vc nào, các gii pháp đi mi công ngh ra sao, ch to sn phm mi
và hiu qu nh th nào.
6
1.2.1. Các yu t c bn ca môi trng đu t
Nh đư đ cp trên, môi trng đu t chính là đm bo môi trng cho
các yu t c bn ca quá trình sn xut hot đng tt. Vic hoàn thin môi
trng đu t di góc đ kinh t hàng hoá đc th hin trên hai mt hin vt
và giá tr.
Trc ht, v mt giá tr ngun vn, giá tr đu t cho KTTN phi thích
ng vi tng ngành ngh, trong tng giai đon c th. Ngun vn giá tr phi
thích ng vi s phát trin ca khoa hc công ngh, phi đm bo theo yêu cu
t tái sn xut m rng theo chiu rng sang tái sn xut m rng theo chiu
sâu; theo yêu cu tái cu trúc li nn kinh t mà Ngh quyt TW 2, khóa XI đư
đ ra.
Trong quá trình phân b giá tr cho môi trng đu t cu KTTN phi
thích ng vi xu hng vn đng ca nn kinh t. Bi KTTN thng đi vào
nhng lnh vc có li nhun cao, tc đ thu hi vn nhanh dn đn vic sn xut
kinh doanh có th khai thác tài nguyên thiên nhiên mt cách ba bưi, lưng phí.
Ngun vn giá tr đu t cho KTTN phi là nhng ngành mà lut pháp không
cm. Hn th, ngun vn đu t phi đm bo cân đi gia các khâu, các yu t,
các lnh vc; nht là công đon x lỦ cht thi, nu ngun vn v giá tr mt cân
đi s không có hiu qu. u t đ s dng ngun vn giá tr vào ngành nào là
phi da trên quy hoch và k hoch ca tnh đi vi vic phát trin KTTN
V mt hin vt, hoàn thin môi trng đu t chính là vt cht hóa môi
trng đu t, đm bo môi trng sn xut, môi trng sng, môi trng cân
đi gia các yu t c bn ca quá trình sn xut. Do đó di góc đ môi trng
sn xut cn phi xem xét các yu t sau đây:
1.2.1.1 V đi tng lao đng.
ây là mt trong ba yu t c bn ca quá trình trình sn xut; yu t cu
thành vt cht ca ca ci mà bt c quá trình sn xut nào, thành phn kinh t
nào cng không th thiu đc, KTTN không phi là mt ngoi l. Tuy nhiên,
tùy theo các giai đon phát trin khác nhau ca khoa hc công ngh mà cách s
dng đi tng lao đng cng khác nhau. Trong điu kin nn kinh t phát trin
7
cha cao, khoa hc công ngh cha phát trin có th dn đn khai thác đi tng
lao đng mt cách ba bưi, nht là nhng đi tng lao đng có sn trong t
nhiên, cha qua lao đng không nhng dn đn hiu qu thp mà còn dn đn
nh hng môi trng trong tng lai, lâu dài ngun tài nguyên ngày càng cn
kit không th tái sinh.
i tng lao đng có nhiu loi song có th chia làm hai loi c bn đó
là loi cha tri qua lao đng, là đi tng lao đng ca các ngành khai thác,
loi th hai đư tri qua lao đng nh nguyên liu, nhiên liu, nng lng, vt
liu ph… Da vào đc trng ca đi tng lao đng, môi trng đu t trong
điu kin ngày nay hn ch đu t vào các ngành khai thác các loi tài nguyên
có sn đ đm bo môi trng t nhiên, môi trng sinh thái, chú trng và các
ngành ch bin; đc bit là tái to nhng đi tng lao đng có trong t nhiên.
Chính vì vy môi trng đu t đc bit đu t cho KTTN cn phi
hng đu t cho KTTN vào các ngành có tính toán hiu qu trong vic s dng
đi tng lao đng. Chú trng phát trin các ngành tiêu tn ít nguyên liu, nhiên
liu nng lng, nht là chú trng môi trng sinh thái gn vi phát trin các
ngành mà KTTN có li th tuyt đi và li th tng đi.
Trong điu kin hin nay, hu ht đi tng lao đng cho yêu cu ca sn
xut kinh doanh ca KTTN là vic s dng đt đai. Mt thc trng đáng lo ngi
qu đt đai có hn nhng vic s dng đt đai còn rt lưng phí. Kèm theo vic
s dng đt đai là s dng lưng phí ngày càng cn kit ngun tài nguyên, khai
thác mch nc ngm, khai thác rng ba bưi…Tt c nhng vn đ đó đu nh
hng trc tip ngun tài nguyên dn đn s bin đi v môi trng ngha là đư
không bo v tt môi trng.
hn ch vic s dng, khai thác ba bưi các đi tng có sn trong t
nhiên. Trong quá trình phát trin đu t KTTN cn gim thiu nhng ngành khai
thác có nh hng đn môi trng; chú trng phát trin các ngành công nghip
ch bin vi hàm lng lao đng quá kh ngày càng ít, hàm lng lao đng
sng, lao đng cht xám trong các sn phm ngày càng cao. Mun đc nh vy
cn khuyn khích KTTN phát trin đúng hng, phát trin đu t nhng ngành
8
mà lut pháp không cm đ hn ch mt cách thp nht nhng thm ha nh
hng ti môi trng.
Hn na trong quá trình đu t cho phát trin KTTN cn nhn thc chung
rng trong quá trình sn xut có nhng yu t thuc đi tng lao đng không
th tái to. Do đó vn đ đt ra trong quá trình đu t cn s dng các yu t đó
nh th nào mi đm bo đc môi trng đu t phát trin bn vng.
i tng lao đng cho KTTN có th đc gii hn ch yu là nhân t
tài nguyên thiên nhiên
1.2.1.2 Yu t t liu lao đng
ây là mt trong ba yu t quan trng ca quá trình sn xut. Bi đây là
b phn trc tip ni lin gia đi tng lao đng vi sc lao đng ca con
ngi nhm ci bin đi tng lao đng đ to ra ca ci có ích cho con ngi
và xã hi.
Trong các b phn cu thành t liu lao đng thì công c lao đng có vai
trò đc bit quan trng. ánh giá s phát trin sc sn xut ca nn sn xut xư
hi hay đu t cho s phát trin ca KTTN phi bt đu t yu t quan trng này
Vic đu t nhm phát trin KTTN, phi đm bo môi trng đòi hi phi chú
trng đu t các yu t thuc v t liu lao đng. thúc đy KTTN phát trin
nhanh thì vn đ s mt là phi tip cn nhanh vi các thành tu khoa hc công
ngh trên th gii. Nht là trong điu kin hin nay khoa hc đư tr thành lc
lng sn xut trc tip; vic phát trin KTTN khi đu t phi s dng các
thành tu mi nht ca khoa hc công ngh trên th gii; song phi phù hp vi
đc đim lch s c th ca Vit Nam
Mt b phn đóng vai trò quan trng trong t liu lao đng có th thúc
đy hoc kìm hưm vn đ đu t đó là kt cu h tng kinh t xư hi. Vic đm
bo kt cu h tng không ch là điu cn thit to thun li cho các nhà đu t
mà còn là c s thúc đy hot đng đu t mang li hiu qu. ây là 10 ni
dung trng mà Hi ngh TW3 khóa XI đư đ cp.
Kt cu h tng k thut bao gm mng li giao thông, đng sá,
phng tin. Nhc đim ln nht ca Vit Nam là cha kt hp đ s dng có
9
hiu qu ti đa sc mnh ca h thng này, chúng ta mi ch chú Ủ đn đng
b, cha chú trng đn đng không, đng st nht là h thng đng thy là
h thng giao thông u vit có th chuyên ch loi hàng hóa siêu trng, siêu
trng. Kt hp tt mng li phng tin giao thông trên các h thng đng sá
to điu kin an tâm cho các nhà đu t, đng thi đm bo cho quá trình sn
xut kinh doanh ca các DN tin hành mt cách trôi chy.
Mng li giao thông đóng góp mt phn quan trng vào phát trin kinh
t. Nó phc v cho vic cung ng vt liu, tiêu th sn phm, quan trng nht là
các đu mi giao thông tip giáp vi th gii nh cng bin, cng hàng không.
Các tuyn đng giao thông trng yu, cu ni s giao lu phát trin kinh t
gia các đa phng ca mt quc gia. Mt mng li giao thông đa phng
tin và hin đi s giúp các nhà đu t gim đc chi phí tip tc quá trình sn
xut trong lnh vc lu thông.
Kt cu h tng thông tin liên lc cng là mt trong nhng ni dung cn
thit ca môi trng đu t. Có nhà kinh t hc cho rng s phát trin nhanh
chóng ca mt quc gia ngày nay là tip cn thông tin; nht là mng thông tin
toàn cu. Vic tip cn thông tin, tip cn nhanh vi thành tu khoa hc công
ngh là con đng thúc đy sn xut phát trin nhanh nht; bi nó va tip cn
đc đu vào, va tip cn đc đu ra; nht là trong điu kin hin nay s giàu
có ca mt quc gia cng nh s phát trin KTTN nói chung là tip cn thông
tin và x lỦ thông tin kp thi nhng thông tin mi nht.
H thng thông tin liên lc là nhân t quan trng hàng đu trong bi cnh
bùng n thông tin nh hin nay, khi mà thông tin v tt c các bin đng trên th
trng mi ni đc truyn ti liên tc trên th gii. Chm tr trong thông tin
liên lc s đánh mt c hi làm n. Môi trng đu t hp dn di con mt ca
nhà đu t đó là môi trng có h thng thông tin liên lc và cc phí r.
Phc v cho môi trng đu t còn có nhng nhân t tác đng khác thuc
kt cu h tng nh h thng cung cp nng lng, nhiên liêu, cp thoát nc,
các công trình công cng phc v sn xut kinh doanh nh cng bin, sân
bay,…Vic s dng nng lng mt tri, s dng nhiên liu sch to môi trng
10
xanh đang là mt trong nhng nhân t mà các quc gia đang ht sc quan tâm
trong quá trình đu t [31, trang 2-4]
H thng cung cp nng lng và nc sch đm bo cho vic sn xut
quy mô ln và liên tc, các dch v này không đáp ng đc nhu cu sn xut
liên tc thì s gây rt nhiu tr ngi cho nhà đu t.
Kt cu h tng tt là mt trong các yu t quan trng giúp gim chi phí
trong sn xut kinh doanh ca các nhà đu t. Thc t phát trin ti các quc gia
cho thy các dòng vn ch đ vào ni nào có kt cu h tng phát trin, đ kh
nng phc v cho hot đng sn xut kinh doanh ca các nhà đu t.
i tng lao đng ch yu cho KTTN có th đc gii hn ch yu là
nhân t kt cu h tng k thut
1.2.1.3. Ngun nhân lc
Mt trong nhng yu t xư hi quan trng ca môi trng đu t là ngun
nhân lc. V.I. Lênin đư tng khng đnh: “Lc lng sn xut hàng đu ca toàn
th nhân loi là ngi công nhân là ngi lao đng”. Bt k mt quá trình sn
xut nào nu không có sc lao đng hot đng thì không th làm sng li các
yu t c bn ca quá trình sn xut.
Vì vy trong môi trng v các yu t ca quá trình sn xut, ngun lao
đng đóng vai trò đc bit quan trng. Ngun lao đng không ch là yu t ch
th quyt đnh, làm sng li môi trng đu t cho phát trin KTTN mà còn là
nhân t tác đng đ bo v môi trng thông qua các chính sách kinh t; chính
sách v môi trng đ bo v môi trng. Hn na trong lun vn đ cp hoàn
thin môi trng đu t nhm phát trin KTTN do đó không th không đ cp
đn ngun nhân lc. Bi nó đóng vai trò đc bit quan trng.
Trc ht, ngun nhân lc là mt trong nhng yu t rt cn thit đ các
nhà đu t lp k hoch kinh doanh. Bi mun hình thành xây dng mt DN
không ch đáp ng yêu cu v cht và lng các yu t v t liu sn xut mà
còn đòi hi ngun nhân lc tng ng. Cht lng lao đng là mt li th cnh
tranh đi vi các nhà đu t vào lnh vc có hàm lng công ngh cao hay có s
11
dng nhiu công ngh hin đi. Ngoài ra yu t vn hoá cng nh hng ti yu
t lao đng nh s cn cù, tính k lut, Ủ thc trong lao đng… [3, trang 12]
i vi các nhà đu t thì ngun nhân lc cht lng cao đng ngha vi
nng sut lao đng cao, tính sáng to đi mi sn phm ln và có u th cnh
tranh ln hn. Còn đi vi mt nn kinh t, các nhà kinh t hc đu cho rng
vic phát trin ngun nhân lc càng mnh có tác dng thúc đy nn kinh t tng
trng càng nhanh và ngc li tc đ tng trng cao có tác dng chi phi tr
li mt cách tích cc đi vi hu nh tt c các nhân t ca môi trng đu t.
Vì vy ngun lao đng là mt trong nhng yu t, cn thit và quan trng
là điu kin cn ca môi trng đu t, bi trên c s đó đánh giá hiu qu sn
xut kinh doanh ca KTTN.
1.2.2. Th ch chính sách đu t
Th ch, trc ht có th hiu th là cách thc, ch là phép đnh ra; ngha
là cách thc đnh ra các ch đ chính sách đu t, theo ngha rng có th hin
th ch là c ch vn hành ca nn kinh t thông qua các chính sách kinh t. ây
là th tc đu tiên ca các nhà đu t, đi vi các nhà đu t thì c ch vn
hành, các th ch chính sách có Ủ ngha đc bit cn thit và quan trng. Th ch
chính sách là nhân t to điu kin cho các nhà đu t gii quyt nhanh chóng
các th tc hành chính, to điu kin trong công vic đu t ca h.
Di góc đ th ch chính sách đc xem xét trên hai mt đó là các chính
sách và b máy lưnh đo các chính sách. Các chính sách đm bo cho vn đ
đu t là mt h thng th ch v kinh t - chính tr - xư hi ca mt quc gia,
trong đó tnh tây Ninh là mt t bào kinh t xư hi ca nn kinh t Vit Nam,
nên tt yu tùy thuc vào h thng chính sách ca mt đt nc. Th na, b
máy lưnh đo ca quc gia đó; tc là c ch vn hành b máy Nhà nc đi vi
tnh thì đó là UBND tnh, các , ban, ngành, nht là S K hoch và u t.
Th ch các chính sách kinh t trc ht đc th hin thông qua h thng
lut pháp v vn đ đu t nhm phát trin KTTN. H thng pháp lut phi đy
đ trên tt c các lnh vc v đu t; có các điu lut c th đi vi tng lut;
nht là Lut đu t, Lut DN. Nh trên đư đ cp KTTN là mt trong nhng