Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam trong xu thế hội nhập quốc tế

BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTHĨNHăPHăHăCHệăMINH





LỂMăTHăHOĨNGăOANH



NỂNGăCAOăNNGăLCăCNHăTRANHăCA NGÂN
HĨNGăNỌNGăNGHIPăVĨăPHÁTăTRIN NÔNG THÔN
VITăNAMăTRONGăXUăTHăHI NHP QUCăT

Chuyên ngành: Kinh t Tài chính - Ngân hàng
Mư s: 60.31.12

LUNăVNăTHCăSăKINHăT


NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS : PHMăVNăNNG




Thành ph H Chí Minh – Nm 2011
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Lun vn là công trình do tôi t nghiên cu và thc hin di
s hng dn ca PGS.TS Phm Vn Nng

Lâm Th Hoàng Oanh
MCăLC
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc các bng, biu
Măđu 1
Chngă1:ăMtăsăvnăđăchungăvănngălcăcnhătranhăcaăNHTMătrongăxuăthă
hiănhpăqucăt 3
1.1 Tngăquan vănngălcăcnhătranhăcaăngơnăhƠngăthngămiă 4
1.1.1 Kháiănimăcnhătranh,ăcácălaiăhìnhăcnhătranh 4
1.1.1.1 Khái nim cnh tranh 4
1.1.1.2 Các loi hình cnh tranh 5
1.1.2 Nngălcăcnhătranhăcaăngânăhàngăthngămi 8
1.1.2.1 Khái nim và đc đim Ngân hàng thng mi 8
1.1.2.2 Nng lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi và tính đc thù trong cnh
tranh ca Ngân hàng thng mi 9
1.1.3 Các tiêuăchíăđánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăNHTM 11
1.1.3.1 Th phn 11
1.1.3.2 Nng lc tài chính 11
1.1.3.3 Nng lc công ngh 13
1.1.3.4 Nng lc qun tr điu hành 14
1.1.3.5 Ngun nhân lc 15
1.1.3.6 S đa dng và giá c ca sn phm dch v 17
1.1.3.7 Mng li phân phi 18
1.1.3.8 Danh ting, uy tín và kh nng hp tác 18
1.1.4 Các nhânătănhăhngăđnănngălcăcnhătranhăcaăNHTM 19
1.1.4.1 Môi trng kinh t 19
1.1.4.2 Môi trng vn hoá, xư hi, dân s 20
1.1.4.3 H thng pháp lut chính tr 20

1.1.4.4 Các yu t thuc môi trng ngành 21
1.1.4.5 S phát trin ca th trng tài chính và các ngành ph tr liên quan vi ngành
Ngân hàng 22
1.2 Hiănhpăqucăt trongălnhăvcăNgơnăhƠng 22
1.2.1 Khái quát văhiănhp qucăt trongălnhăvcăNgânăhàng 23
1.2.2 CăhiăvàătháchăthcăđiăviăhăthngăNHăVităNamăkhiăgiaănhpăWTOă 24
1.2.2.1 C hi đi vi h thng ngân hàng Vit Nam 24
1.2.2.2. Nhng khó khn và thách thc đi vi h thng ngân hàng Vit Nam 25
1.3 Kinhănghimăcaăcácăncătrênăthăgiiăvănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaă
NHTM trong xuăthăhiănhp qucăt 27
1.3.1 Kinh nghim t Citigroup 27
1.3.2 Kinh nghim ca Trung Quc sau khi gia nhp WTO 29
1.3.3 Nhng bài hc cho các NHTM Vit Nam v tng cng nng lc cnh tranh
trong xu th hi nhp quc t 32
Ktălunăchngă1ă 33
Chngă2:ăThcătrngănngălcăcnhătranhăcaăngơnăhƠngăNôngănghipăvƠăPhátă
trin NôngăthônăVit Nam trong xuăthăhiănhp qucăt 34
2.1ăGiiăthiuăsălcăvăNHNo&PTNTăVităNamă(Agribank) 35
2.1.1 Nhng ct mc và chng đng lch s ca Agribank 35
2.1.2 B máy t chc 38
2.1.3 Mng li hot đng ca Agribank 39
2.2 ThcătrngănngălcăcnhătranhăcaăAgribankătrongăxuăthăhiănhpăqucăt
40
2.2.1 Nng lc tài chính 40
2.2.1.1 Quy mô vn ch s hu 40
2.2.1.2 Kh nng sinh li 42
2.2.1.3 Cht lng tài sn có 45
2.2.2 Thc trng huy đng vn và cho vay 47
2.2.2.1 V huy đng vn 47
2.2.2.2 Công tác tín dng 48

2.2.3 Th phn hot đng 50
2.2.4 Nng lc công ngh 51
2.2.5 Ngun nhân lc 53
2.2.6 Tính đa dng ca sn phm dch v 55
2.3 VnădngămôăhìnhăSWOT đánhăgiáănngălcăcnhătranhăcaăAgribank 57
2.3.1 im mnh 57
2.3.2 im yu 58
2.3.3 C hi 60
2.3.4 Thách thc 60
Ktălunăchngă2 61
Chngă3:ăMtăsăgiiăphápănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaăAgribankătrongăxuă
thăhiănhpăqucăt 62
3.1 nhăhngăphátătrinăcaăAgribank 62
3.1.1 Mc tiêu phát trin ca Agribank nm 2012 62
3.1.2 nh hng phát trin ca Agribank đn nm 2015 và tm nhìn đn nm 2020 64
3.1.3 Vn dng mô hình SWOT đ nâng cao nng lc cnh tranh ca Agribank 65
3.1.3.1 Phát huy th mnh 65
3.1.3.2 Khc phc đim yu 66
3.1.3.3 Tn dng c hi 67
3.1.3.4 Vt qua th thách 68
3.2 GiiăphápănơngăcaoănngălcăcnhătranhăcaăAgribankătrongăxuăthăhiănhpă
qucăt 69
3.2.1 Tngăcngăscămnhătàiăchính 69
3.2.1.1 Tng vn điu l, vn t có 69
3.2.1.2 Tng cng nng lc qun lỦ ri ro 70
3.2.2 Hin đi hoá công ngh Ngân hàng 74
3.2.3 a dng hóa các sn phm, dch v truyn thng và phát trin sn phm, dch v
mi 77
3.2.4 Ci tin th tc, nâng cao cht lng dch v 79
3.2.5 Nâng cao cht lng ngun nhân lc 81

3.2.6 Phát trin và hòan thin h thng kênh phân phi 84
3.2.7 Nhng gii pháp khác 86
Ktălunăchngă3 88
Kt lun 89
Tài liu tham kho 90
Ph lc 92
…………***…………
DANHăMCăCÁCăCH VITăTT
TingăVit
ACB : Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
ANZ : Ngân hàng ANZ
Agribank : Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
BIDV : Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
CAR : H s an toàn vn
CSTK : Chính sách tài khoá
CSTT : Chính sách tin t
DNNN : Doanh nghip Nhà nc
DNNQD : Doanh nghip ngoài quc doanh
EAB : Ngân hàng Thng mi c phn ông Á
EIB : Ngân hàng thng mi c phn xut nhp khu
HSBC : Ngân hàng Hongkong và Thng Hi
KBNN : Kho bc nhà nc
MB : Ngân hàng thng mi c phn Quân đi
MHB : Ngân hàng Phát trin Nhà ng bng Sông Cu Long
MSB : Ngân hàng thng mi c phn hàng hi
NHLD : Ngân hàng liên doanh
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHNNg : Ngân hàng nc ngoài
NHNo&PTNT VN: Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
NHTM : Ngân hàng Thng mi

NHTM CP : Ngân hàng Thng mi c phn
NHTM QD : Ngân hàng Thng mi Quc Doanh
Sacombank : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
TCTC : T chc tài chính
TCTD : T chc tín dng
Techcombank: Ngân hàng thng mi c phn k thng
VCB : Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam
Vietinbank : Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam
VIB : Ngân hàng thng mi c phn quc t

TingăAnh
ABA : Hip hi Ngân hàng Châu Á
ADB : Ngân hàng Phát trin Châu Á
AFD : C quan Phát trin Pháp
ASEAN : Hip hi các
quc gia ông Nam Á
APRACA : Hip hi tín dng Nông nghip Nông thôn Châu Á Thái Bình Dng

ATM : Máy rút tin t đng
CAR : H s an toàn vn
CICA : Hip hi tín dng Nông nghip quc t
IMF : Qu tin t quc t
ROA : Sut sinh li trên tng tài sn
ROE : Sut sinh li trên vn ch s hu
WB : Ngân hàng Th gii
WTO : T chc Thng mi Th gii.
……… ***………
DANHăMCăCÁCăBNG

Bng 2.1 :

Quy mô vn điu l ca mt s NHTM Vit Nam 41
Bng 2.2 :
Quy mô vn ch s hu ca mt s NHTM trong khu vc ASEAN 41

Bng 2.3 : T l CAR ca mt s NHTM tiêu biu giai đon 2009-2011 42
Bng 2.4 : Tình hình tài chính và h s ROE, ROA ca Agribank qua các nm 42
Bng 2.5 : C cu thu nhp nm 2011 ca 10 NH ln 44
Bng 2.6 : T l n xu trên tng d n ca Agribank 46
Bng 2.7 : C cu ngun vn ca Agribank 48
Bng 2.8 : D n tín dng ca Agribank giai đon 2007-2011 49
Bng 2.9 : Mt s nhng ng dng ngân hàng lõi “core banking” 52
Bng 2.10 : C cu lao đng Agribank nm 2011 53
Bng 2.11 : Tng hp các sn phm, dch v ch lc ca các NHTM tiêu biu 56
Bng 2.12 : Xp hng ca 5 lai dch v ti mt s NHTM Vit Nam 57
……… ***…………
DANHăMCăCÁCăHỊNHăV
Hình 2.1 : Vn điu l ca Agribank t 2006-2011 40
Hình 2.2 : ROA, ROE ca mt s NHTM nm 2011 43
Hình 2.3 : C cu thu nhp ca Agribank nm 2011 44
Hình 2.4 : T l n xu ca mt s NHTM nm 2011 46
Hình 2.5 : Tng trng ngun vn Agribank giai đon 2007-2011 47
Hình 2.6 : Th phn huy đng vn và cho vay ca các NHTM 50
… ***………

1
LIăMăU
1. TínhăcpăthităcaăđătƠi
Ngày nay, toàn cu hóa đang là mt trong nhng xu th phát trin tt yu ca quan
h quc t hin đi. i din cho xu th toàn cu hóa này là s ra đi và phát trin ca
T chc Thng mi th gii (WTO). Vi vic tr thành thành viên th 150 ca WTO

vào ngày 07/11/2006 đư m ra cho nn kinh t Vit Nam nói chung và h thng
NHTM nói riêng nhiu c hi v tn dng ngun vn khng l và công ngh tiên tin
t các nc phát trin trên th gii. Bên cnh đó, s xâm nhp ngày càng sâu rng ca
ngân hàng nc ngòai vào th trng Vit Nam, cng nh nhng cam kt v m ca
khu vc ngân hàng trong tin trình hi nhp đư làm cho cuc cnh tranh gia các
NHTM ngày càng tr nên gay go và khc lit hn. ng trc sc ép cnh tranh và
hi nhp buc các NHTM trong nc phi n lc ci t, đi mi đ có th tn ti và
phát trin. Mc dù đang là mt trong nhng đnh ch tài chính đc đánh giá là có
nhiu li th trong h thng NHTM hin nay, th nhng NHNo&PTNT Vit Nam vn
còn tn ti không ít nhng yu kém, cng nh đang phi đi mt vi nhng khó khn
và thách thc phía trc. Do đó NHNo&PTNT Vit Nam cn nhanh chóng thit lp
qui trình ci cách sâu rng, đi mi toàn din da vào nhng li th ca mình trên c
s xác đnh nhng đim yu, tn dng c hi mà WTO mang li đ vt qua nhng
thách thc, đm bo tính đng b gia cht và lng.
Vi nhng yêu cu cp thit xut phát t thc tin nêu trên, tác gi đư chn đ tài
“Nâng cao nng lc cnh tranh ca Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
Vit Nam trong xu th hi nhp quc t” đ nghiên cu.
2. Mcătiêuănghiênăcu
- H thng hóa nhng vn đ c bn v cnh tranh, nng lc cnh tranh ca NHTM,
các tiêu chí đánh giá và nhng nhân t nh hng đn nng lc cnh tranh ca NHTM.
- Phân tích và đánh giá thc trng hot đng ca h thng Ngân hàng t đó làm rõ
kh nng cnh tranh ca NHNo&PTNT VN.

2
- Trên c s lỦ lun và phân tích thc trng đ xut các gii pháp và kin ngh nhm
nng cao nng lc cnh tranh ca NHNo&PTNT VN trong bi cnh hi nhp quc t.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
- i tng nghiên cu: H thng các ch tiêu cu thành nng lc cnh tranh ca
NHNo&PTNT VN, t đó đ xut các gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca
NHNo&PTNT VN trong điu kin hi nhp quc t.

- Phm vi nghiên cu: Hot đng ca NHNo&PTNT VN.
4. Phngăphápănghiênăcu
Lun vn s dng hai phng pháp nghiên cu chính là:
- Phng pháp thng kê
- Phng pháp phân tích - so sánh, tng hp
5. ụănghaăthcătinăcaăđătƠi
Nhng kt qu nghiên cu ca lun vn s góp phn b sung và h thng hóa các
vn đ lỦ lun v cnh tranh và nng lc cnh tranh, đánh giá đc nhng đim mnh,
đim yu, c hi và thách thc ca h thng NHTM Vit Nam nói chung và Agribank
nói riêng, đ ra nhng gii pháp góp phn nâng cao nng lc cnh tranh không ch cho
Agribank mà còn có th áp dng cho các NHTM khác, làm tài liu tham kho cho công
tác nghiên cu, hc tp v chuyên ngành.
6. Ktăcuăcaălunăvn
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc tài liu tham kho và các ph lc, lun vn
đc kt cu thành 3 chng, bao gm:
- Chng 1: Mt s vn đ chung v nng lc cnh tranh ca ngân hàng thng mi
trong xu th hi nhp quc t.
- Chng 2: Thc trng nng lc cnh tranh ca NHNo & PTNT Vit Nam trong
thi k hi nhp.
- Chng 3: Mt s gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca Agribank trong xu
th hi nhp quc t.

3





CHNGă1

4
1.1 ốăỉỉỂăệẾăẾỉểătraỉểăẾaăỉỂâỉăểàỉỂătểỉỂăỈi
1.1.1 K
tranh,ăcácăloiăhìnhăcnhătranh
1.1.1.1 Kháiănimăcnhătranh
Cnh tranh nói chung, cnh tranh trong kinh t nói riêng là mt khái nim có
nhiu cách hiu khác nhau. Khái nim này đc s dng cho c phm vi doanh nghip,
phm vi ngành, phm vi quc gia hoc phm vi khu vc liên quc gia vv
i giai đon phát trin ca nn kinh t xư hi khái nim v cnh tranh đc
nhiu tác gi trình bày di nhng góc đ khác nhau. Di thi k Ch ngha t bn
(CNTB) phát trin vt bc Mác đư quan nim: “Cnh tranh ch ngha t bn là s
ganh đua, đu tranh gay gt gia các nhà t bn nhm giành git nhng điu kin thun
li trong sn xut và tiêu th hàng hoá đ thu đc li nhun siêu ngch”.
Ngày nay khi nn kinh t th gii đư dn đi vào qy đo ca s n đnh và xu
hng chính là hi nhp, hoà đng gia các nn kinh t, c ch hot đng là c ch th
trng có s qun lỦ và điu tit ca Nhà nc thì khái nim cnh tranh mt hn tính
giai cp, tính chính tr nhng v bn cht thì vn không thay đi. Cnh tranh vn là s
đu tranh gay gt, s ganh đua gia các t chc, các doanh nghip nhm đt đc
nhng điu kin thun li trong sn xut và kinh doanh đ đt đc nhng mc tiêu
ca t chc, doanh nghip đó.
lỦ thuyt cnh tranh hin đi ra đi trong th k XX nh lỦ thuyt
ca Micheal Porter, J.B.Barney, P.Krugman…v.v Trong đó, phi k đn lỦ thuyt “li
th cnh tranh” ca Micheal Porter, theo M.Porter thì: Cnh tranh là giành ly th phn.
Bn cht ca cnh tranh là tìm kim li nhun, là khon li nhun cao hn mc li
nhun trung bình mà doanh nghip đang có. Kt qu quá trình cnh tranh là s bình
quân hóa li nhun trong ngành theo chiu hng ci thin sâu dn đn h qu giá c
có th gim đi.

5
Mt đnh ngha khác v cnh tranh nh sau: “Cnh tranh có th đnh ngha nh là
mt kh nng ca doanh nghip nhm đáp ng và chng li các đi th cnh tranh
trong cung cp sn phm, dch v mt cách lâu dài và có li nhun”.
Qua nhng quan đim ca các lỦ thuyt cnh tranh trên cho thy, cnh tranh
không phi là s trit tiêu ln nhau ca các ch th tham gia, mà cnh tranh là đng lc
cho s phát trin ca doanh nghip. Cnh tranh góp phn cho s tin b ca khoa hc,
cnh tranh giúp cho các ch th tham gia bit quỦ trng hn nhng c hi và li th mà
mình có đc, cnh tranh mang li s phn thnh cho đt nc. Thông qua cnh tranh,
các ch th tham gia xác đnh cho mình nhng đim mnh, đim yu cùng vi nhng
c hi và thách thc trc mt và trong tng lai, đ t đó có nhng hng đi có li
nht cho mình khi tham gia vào quá trình cnh tranh.
Vy
trong cu
.
Tuy nhiên không phi tt c các hành vi cnh tranh là lành mnh, hoàn ho và nó
giúp cho các ch th tham gia đt đc tt c nhng gì mình mong mun. Trong thc
t, đ có li th trong kinh doanh các ch th tham gia đư s dng nhng hành vi cnh
tranh không lành mnh đ làm tn hi đn đi th tham gia cnh tranh vi mình. Cnh
tranh không mang Ủ ngha trit tiêu ln nhau, nhng kt qu ca cnh tranh mang li là
hoàn toàn trái ngc.
1.1.1.2 Cácălaiăhìnhăcnhătranh
D vào các tiê

- Cn c vào ch th tham gia th trng cnh tranh đc chia thành 3 loi:

6
 Cnh tranh gia ngi mua và ngi bán: do s đi lp nhau ca hai ch th tham
gia giao dch đ xác đnh giá c ca hàng hóa cn giao dch, s cnh tranh này
din ra theo qui lut “mua r, bán đt” và giá c ca hàng hóa đc hình thành.

 Cnh tranh gia nhng ngi mua vi nhau: s cnh tranh này hình thành trên
quan h cung_ cu. Khi cung nh hn cu thì cuc cnh tranh tr nên gay gt, giá
c hàng hoá và dch v s tng lên, ngi mua phi chp nhn giá cao đ mua
đc hàng hoá hoá mà h cn.
 Cnh tranh gia ngi bán vi nhau: Là cuc cnh tranh nhm giành git khách
hàng và th trng, kt qu là giá c gim xung và có li cho ngi mua. Trong
cuc cnh tranh này, doanh nghip nào t ra đui sc, không chu đc sc ép s
phi rút lui khi th trng, nhng th phn ca mình cho các đi th mnh hn
.
- Cn c theo phm vi ngành kinh t cnh tranh đc phân thành hai loi:
 Cnh tranh trong ni b ngành: đây là hình thc cnh tranh gia các doanh nghip
trong cùng mt ngành, cùng sn xut, tiêu th mt lai hàng hóa hoc dch v nào
đó, trong đó các đi th tìm cách thôn tính ln nhau, giành git khách hàng v
phía mình, chim lnh th trng. Bin pháp cnh tranh ch yu ca hình thc này
là ci tin k thut, nâng cao nng sut lao đng, gim chi phí. Kt qu cnh tranh
trong ni b ngành làm cho k thut phát trin, điu kin sn xut trong mt
ngành thay đi, giá tr hàng hóa đc xác đnh li, t sut sinh li gim xung và
s làm cho mt s doanh nghip thành công và mt s khác phá sn, hoc sáp
nhp.
 Cnh tranh gia các ngành: là s cnh tranh gia các doanh nghêp khác nhau
trong nn kinh t nhm tìm kim mc sinh li cao nht, s cnh tranh này hình
thành nên t sut sinh li bình quân cho tt c mi ngành thông qua s dch
chuyn ca các ngành vi nhau.
- Cn c vào tính cht cnh tranh cnh tranh đc phân thành 3 loi:

7
 Cnh tranh h ho (Perfect Competition): là lai hình cnh tranh mà  đó
không có ngi sn xut hay ngi tiêu dùng nào có quyn hay kh nng khng
ch th trng, làm nh hng đn giá c. Cnh tranh hòan ho đc mô t: Tt
c các hàng hóa trao đi đc coi là ging nhau; tt c nhng ngi bán và ngi

mua đu có hiu bit đy đ v các thông tin liên quan đn vic mua bán, trao đi;
không có gì cn tr vic gia nhp hay rút khi th trng ca ngi mua hay
ngi bán.  chin thng trong cuc cnh tranh các doanh nghip phi t tìm
cách gim chi phí, h giá thành hoc khác bit sn phm ca mình so vi
các đi th khác.

(Imperfect Competition):
đc tha mưn. Trong th trng cng có th xy ra cnh tranh không hoàn ho
do nhng ngi bán hoc ngi mua thiu các thông tin v giá c các loi hàng
hóa đc trao đi, đ giành đc u th trong cnh tranh, ngi bán phi s dng
các công c h tr bán nh: Qung cáo, khuyn mi, cung cp dch v, u đưi giá
c, đây là loi hình cnh tranh ph bin trong giai đon hin nay.
 Cnh tranh đc quyn (Monopolistic Competition): Trên th trng ch có mt
hoc mt s ít ngi bán mt sn phm hoc dch v vào đó, giá c ca sn phm
hoc dch v đó trên th trng s do h quyt đnh không ph thuc vào quan h
cung cu.
- Cn c vào th đon s dng trong cnh tranh chia cnh tranh thành:
 Cnh tranh lành mnh:
, công bng và công
khai.
 Cnh tranh không lành mnh:
ca lut pháp, trái vi
chun mc xư hi và b xư hi lên án ( nh trn thu buôn lu, móc ngoc, khng
b vv )

8
1.1.2ăNỉỂăệẾăẾỉểătraỉểăẾaăNỂâỉăểàỉỂătểỉỂăỈi
(NHTM)
NHTM là

theo pháp lnh NH nm 1990 ca Vit Nam
: NHTM là mt t chc kinh doanh tin t mà nghip v thng xuyên và ch yu
là nhn tin gi ca khách hàng vi trách nhim hòan tr và s dng s tin đó đ cho
vay, chit khu và làm phng tin thanh tóan.
NHTM là mt doanh nghip đc bi
đc bit
th hin  :
- Lnh vc kinh doanh ca ngân hàng là tin t, tín dng và dch v ngân hàng. ây
là mt lnh vc cc k nhy cm vi nn kinh t, nó liên quan trc tip đn tt c
các ngành, liên quan đn mi mt ca nn kinh t_ xư hi, nên đc NHNN qun
lỦ và kim sóat rt cht ch.
-
.
-
, ch

9
.
- Hat đng kinh doanh
ngân hàng chu s chi phi rt ln ca chín
NHTM
.
1.1.2.2 NngălcăcnhătranhăcaăNHTMăvàă

Nng lc cnh tranh ca NHTM làăkhănngămàădoăchínhăngânăhàngătoăraătrênă
căsăduyătrìăvàăphátătrinănhngăliăthăvnăcó,ănhmăcngăcăvàămărngăthăphn;ă
giaătngăliănhun, cóăkhănngăchngăđăvàăvtăquaănhngăbinăđngăbtăliăcaă
môiătrngăkinhădoanh”. Nng lc cnh tranh ca NHTM đc đánh giá qua các yu
t: nng lc tài chính; nng lc công ngh; ngun nhân lc; nng lc qun tr điu
hành; mng li hot đng; mc đ đa dng hóa sn phm kinh doanh; …trong đó,

nng lc tài chính và nng lc công ngh đc xem là nhng yu t quan trng hàng
đu quyt đnh nng lc cnh tranh ca NHTM
NHTM là mt doanh nghip đc bit cng tn ti vì mc đích cui cùng là li
nhun. Vì th, các NHTM cng tìm đ mi bin pháp đ cung cp sn phm, dch v
có cht lng cao vi nhiu li ích cho khách hàng, vi mc giá và chi phí cnh tranh
nht, bên cnh s đm bo v tính chính xác, đ tin cy và s tin li nht nhm thu
hút khách hàng, m rng th phn đ đt đc li nhun cao nht cho ngân hàng. Do
vy, cnh tranh trong NHTM là cng là s tranh đua,
dành dt khách hàng da trên tt
c nhng kh nng mà NH có đc đ đáp ng nhu cu ca khách hàng v vic cung
cp nhng sn phm dch v có cht lng cao, có s đc trng riêng ca mình so vi
các NHTM khác trên th trng, to ra li th cnh tranh, làm tng li nhun NH, to
đc uy tín, thng hiu và v th trên thng trng.

10
Vi nhng đc đim riêng bit ca mình, s cnh tranh trong lnh vc NH có
nhng đc thù nht đnh:
- Thănht, lnh vc kinh doanh ca ngân hàng có liên quan trc tip đn tt c các
ngành, các mt ca đi sng kinh t - xư hi. Do đó:
NHTM cn có h thng sn phm đa dng, mng li chi nhánh rng và liên
thông vi nhau đ phc v mi đi tng khách hàng  bt k v trí đa lỦ nào.
NHTM phi xây dng đc uy tín, to đc s tin tng đi vi khách hàng vì
bt k mt s khó khn nào ca NHTM cng có th dn đn s suy sp ca nhiu
ch th có liên quan.
- Thăhai, lnh vc kinh doanh ca ngân hàng là dch v, đc bit là dch v có liên
quan đn tin t. ây là mt lnh vc nhy cm nên:
Nng lc ca đi ng nhân viên ngân hàng là yu t quan trng nht th hin cht
lng ca sn phm dch v ngân hàng. Yêu cu đi vi đi ng nhân viên ngân
hàng là phi to đc s tin tng vi khách hàng bng kin thc, phong cách
chuyên nghip, s am hiu nghip v, kh nng t vn và đôi khi c yu t hình

th.
Dch v ca ngân hàng phi nhanh chóng, chính xác, thun tin, bo mt và đc
bit quan trng là có tính an toàn cao đòi hi ngân hàng phi có c s h tng
vng chc, h thng công ngh hin đi. Hn na, s lng thông tin, d liu ca
khách hàng là cc k ln nên yêu cu NHTM phi có h thng lu tr, qun lỦ
toàn b các thông tin này mt cách đy đ mà vn có kh nng truy xut mt cách
d dàng.
Ngoài ra, do dch v tin t ngân hàng có tính nhy cm nên đ to đc s tin
tng ca khách hàng chn la s dng dch v ca mình, Ngân hàng phi xây
dng đc uy tín và gia tng giá tr thng hiu theo thi gian.
- Thăba, đ thc hin kinh doanh tin t, NHTM phi đóng vai trò t chc trung
gian huy đng vn trong xư hi. Ngun vn đ kinh doanh ca Ngân hàng ch

11
yu t vn huy đng đc và ch mt phn nh t vn t có ca ngân hàng. Do
đó yêu cu ngân hàng phi có trình đ qun lỦ chuyên nghip, nng lc tài chính
vng mnh cng nh có kh nng kim soát và phòng nga ri ro hu hiu đ
đm bo kinh doanh an toàn, hiu qu.
- Cuiăcùng, cht liu kinh doanh ca ngân hàng là tin t, mà tin t là mt công
c đc Nhà nc s dng đ qun lỦ v mô nn kinh t. Do đó, cht liu này
đc Nhà nc kim soát cht ch. Hot đng kinh doanh ca NHTM ngoài tuân
th các quy đnh chung ca pháp lut còn chu s chi phi bi h thng lut pháp
riêng cho NHTM và chính sách tin t ca Ngân hàng trung ng.
1.1.3 Các tiêu
đánhăgiáănngălcăcnh tranhăcaăNHTMă
1.1.3.1 Thăphnă
Là phn th trng mà NHTM chim đc. Th phn càng ln càng th hin nng
lc cnh tranh ca Ngân hàng càng mnh.  tn ti và có sc cnh tranh, Ngân hàng
phi chim gi đc mt phn th trng bt k nhiu hay ít, dù nó là đa phng,
quc gia hay th gii.

1.1.3.2 Nngălcătàiăchính
Nng lc tài chính ca NHTM đc th hin qua các yu t sau:
- Vn t có:
Theo quy đnh ca Lut Các TCTD, vn t có đc đnh ngha bao gm “giá tr
thc có ca vn điu l, các qu d tr, mt s tài sn “N” khác ca t chc tín dng
theo quy đnh ca Ngân Hàng Nhà Nc,” và vn t có là cn c đ tính toán các t l
bo đm an toàn trong hot đng ngân hàng. Mc dù vy, Lut Các T Chc Tín Dng
không có bt k quy đnh c th nào v các tài sn “N” khác.
Quyt nh 457 ln đu tiên cho phép các t chc tín dng đc phép xác đnh
vn t có ca mình theo hai cp, trong đó v c bn vn cp 1 bao gm vn điu l và
các qu d tr và vn cp 2 là các ngun vn t b sung hoc có ngun gc t bên
ngoài ca t chc tín dng:

12
- H s an tòan vn (CAR: capital adequacy ratio)
H s CAR chính là t l gia vn ch s hu trên tng tài sn có ri ro chuyn
đi (theo y ban giám sát tín dng Basel). Theo chun quc t thì CAR ti thiu phi
đt 8%. T l này càng cao cho thy kh nng v tài chính càng mnh, càng to đc
uy tín, s tin cy ca khách hàng vi ngân hàng càng ln. Tuy vy, theo Thông t s
13/2010/TT-NHNN ngày 20/5/2010 ca NHNN Vit Nam, k t ngày 1/10/2010 t l
an toàn vn ca các NHTM ti thiu phi là 9%. iu này tip tc là mt áp lc ln
cho các NHTM Vit Nam.
- Qui mô và kh nng huy đng vn:
Kh nng huy đng vn ph thuc vào ngun vn t có ca NH, th hin tính
hiu qu, nng lc và uy tín ca NH đó trên th trng. Kh nng huy đng vn tt
chng t NH s dng các sn phm dch v, hay công c huy đng vn có hiu qu,
thu hút đc khách hàng. Khi mt NH có kh nng huy đng vn tt cng có ngha là
ngân hàng đó đư to cho mình mt tim lc tài chính vng mnh.
- Kh nng sinh li:
Kh nng sinh li là thc đo đánh giá tình hình kinh doanh ca NHTM. Mc

sinh li đc phân tích qua 02 t s c bn:
T l thu nhp trên vn t có (ROE- return on equity)
Li nhun ròng
ROE =
Vn ch s hu ( Vn t có bình quân)
ROE: đo lng t l thu nhp cho các c đông ca Ngân hàng. Nó th hin thu
nhp mà các c đông nhn đc t vic đu t vn vào Ngân hàng.
T l thu nhp trên tng tài sn (ROA- return on assets)
Li nhun ròng
ROA =
Tng tài sn (Tài sn có bình quân)

13
ROA: th hin kh nng sinh li trên tng tài sn- đánh giá công tác qun lỦ ca
ngân hàng, cho thy kh nng trong qúa trình chuyn đi tài sn ca NH thành thu
nhp ròng.
- Kh nng thanh khan:
Kh nng thanh toán ca NH th hin qua t l gia tài sn “có” có th thanh tóan
ngay và tài sn “N” phi thanh tóan ngay. Ch tiêu này đo lng kh nng NH có th
đáp ng đc nhu cu tin mt cu ngi tiêu dùng. Theo quy đnh mt NHTM khi kt
thúc mt ngày làm vic phi duy trì ngày làm vic tip theo sao cho t l v kh nng
chi tr ≥ 1.
- Cht lng tín dng (t l n qúa hn)
Áp dng t l chung theo quyt đnh 112/2006/Q –ttg (ca Th tng chính ph
v ch tiêu hot đng NH giai đon 2006 – 2010), n xu ca NH là di 5% trên tng
d n.
- Mc đ ri ro:
Bao gm mt s ch tiêu nh:
H s ri ro lưi sut = Tài sn Có nhy cm vi LS/Tài sn N nhy cm vi
lưi sut.

Ri ro thanh khon = (Tài sn thanh khon – vn vay)/tng vn huy đng.
Ri ro t giá: Trng thái ngoi t ca ngoi t A = S d ca ngoi t A thuc
Tài sn Có – S d ca ngoi t A thuc tài sn N.
1.1.3.3 Nngălcăcôngăngh
Trong xu th hi nhp kinh t quc t, tt c các lnh vc kinh t đu đang đng
trc nhng cuc cnh tranh quyt lit. Vi ngành ngân hàng, cuc cnh tranh đó càng
tr nên khc lit hn bao gi ht. Khi mà c ch là nh nhau, li ích, lưi sut mà các
ngân hàng đem đn cho các khách hàng là nh nhau thì công ngh đc nhiu ngi
nhìn nhn s tr thành yu t then cht trong cuc chy đua gia các ngân hàng trong
"hành trình" tìm kim s ng h ca nhng ngi s dng dch v.

14
Công ngh chính là yu t hàng đu đ các ngân hàng duy trì li th cnh tranh
ca mình. Trong giai đon hi nhp kinh t quc t, khi hành lang pháp lỦ đc thông
thoáng, các rào cn v vic phân bit đi x gia các ngân hàng vi nhau cng không
còn na, khi mà dch v ca các ngân hàng gn nh tng đng nhau thì ngân hàng
nào có công ngh tiên tin hn, ngân hàng đó s có đc u th trong các cuc chy
đua giành ly nim tin khách hàng. Ngày nay, hu ht các ngân hàng đang t đng hoá
các hot đng tác nghip, s dng máy tính đ t đng hoá các khâu x lỦ nhm ti u
hoá hot đng và hn ch th công.
Công ngh s góp phn to nên nhng chuyn bin mang tính đc đáo và tin ích
hn, công ngh là đòn by đ các ngân hàng nâng cao nng lc cnh tranh. Khi môi
trng cnh tranh càng khc lit thì yu t công ngh chính là yu t quyt đnh đ to
ra s khác bit trong các ngân hàng. Ngày nay, các NHTM đang trin khai phát trin
nhng sn phm ng dng công ngh cao, và s dng các sn phm dch v mang tính
cht công ngh làm thc đo cho s cnh tranh, đc bit là trong lnh vc thanh tóan và
các sn phm dch v đin t khác.
Bên cnh đó, các NHTM luôn luôn hp tác vi các NH nc ngòai đ đc tip
cn ngun công ngh mi nht, vic nâng cp công ngh là mt trong nhng tiêu chí
ca các NHTM.

1.1.3.4 Nngălcăqunătrăđiuăhànhăngânăhàng
Hot đng kinh doanh ca Ngân hàng gn lin vi s phát trin ca nn kinh t,
đng thi gn vi vic tìm kim li nhun ca Ngân hàng. Do đó đ đt đc mc tiêu
trên, Ngân hàng cn phi tha mưn cao nht các nhu cu ca khách hàng vì khách hàng
chính là nhân t quyt đnh đn s thành bi ca Ngân hàng.  làm đc điu đó
Ngân hàng cn phi có chin lc kinh doanh, phi có b máy hot đng hiu qa.
Nng lc qun tr, kim soát và điu hành ca nhà lưnh đo trong ngân hàng có
vai trò rt quan trng trong vic đm bo tính hiu qu, an toàn trong hot đng ngân
hàng. Tm nhìn ca nhà lưnh đo là yu t then cht đ ngân hàng có mt chin lc

15
kinh doanh đúng đn trong dài hn. Thông thng đánh giá nng lc qun tr, kim
soát, điu hành ca mt ngân hàng ngi ta xem xét đánh giá các chun mc và các
chin lc mà ngân hàng xây dng cho hot đng ca mình. Hiu qu hot đng cao,
có s tng trng theo thi gian và kh nng vt qua nhng bt trc là bng chng
cho nng lc qun tr cao ca ngân hàng.
 Mt s tiêu chí th hin nng lc qun tr ca ngân hàng là:
- Chin lc kinh doanh ca ngân hàng: bao gm chin lc marketing (xây dng
uy tín, thng hiu), phân khúc th trng, phát trin sn phm dch v,
- C cu t chc và kh nng áp dng phng thc qun tr ngân hàng hiu qu.
- S tng trng trong kt qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
1.1.3.5 Ngunănhânălc
Phát trin ngun nhân lc là góp phn nâng cao nng lc cnh tranh ca NHTM
trên thng trng. Vì vy xây dng chin lc phát trin ngun nhân lc luôn là mi
quan tâm ca các NH, con ngi là nhân t trung tâm ca s phát trin, và s phát trin
hn trong điu kin môi trng làm vic thích hp.
i ng nhân viên ca ngân hàng chính là ngi trc tip đem li cho khách hàng
nhng cm nhn v ngân hàng và sn phm dch v ca ngân hàng, đng thi to nim
tin ca khách hàng đi vi ngân hàng. ó chính là nhng đòi hi quan trng đi vi
đi ng nhân viên ngân hàng, t đó giúp ngân hàng chim gi th phn cng nh tng

hiu qu kinh doanh đ nâng cao nng lc cnh tranh ca mình.
Nng lc cnh tranh v ngun nhân lc ca các NHTM phi đc xem xét trên c
hai khía cnh s lng và cht lng lao đng.
* Văsălngălaoăđng:
 có th m rng mng li nhm tng th phn và phc v tt khách hàng, các
NHTM nht đnh phi có lc lng lao đng đ v s lng. Tuy nhiên cng cn so
sánh ch tiêu này trong mi tng quan vi h thng mng li và hiu qu kinh doanh
đ nhìn nhn nng sut lao đng ca ngi lao đng trong ngân hàng.

16
* Văchtălngălaoăđng:
Cht lng ngun nhân lc trong ngân hàng th hin qua các tiêu chí:
1. Trình đ vn hóa ca đi ng lao đng: bao gm trình đ hc vn và các k nng
h tr nh ngoi ng, tin hc, kh nng giao tip, thuyt trình, ra quyt đnh, gii
quyt vn đ, Tiêu chí này khá quan trng vì nó là nn tng th hin kh nng
ca ngi lao đng trong ngân hàng có th hc hi, nm bt công vic đ thc
hin tt k nng nghip v.
2. K nng qun tr đi vi nhà điu hành; trình đ chuyên môn nghip v và k
nng thc hin nghip v đi vi nhân viên: đây là tiêu chí quan trng quyt đnh
đn cht lng dch v mà ngân hàng cung cp cho khách hàng. NHTM cn mt
đi ng nhng nhà điu hành gii đ giúp b máy vn hành hiu qu và mt đi
ng nhân viên vi k nng nghip v cao, có kh nng t vn cho khách hàng đ
to đc lòng tin vi khách hàng và n tng tt v ngân hàng. ây là nhng yu
t then cht giúp ngân hàng cnh tranh giành khách hàng. Trong sn xut –kinh
doanh, theo thng kê 90% trng hp tht bi là do qun tr kém hay thiu kinh
nghim.
3. Các chính sách đưi ng, môi trng làm vic đ thu hút và gi chân ngi lao
đng có nng lc: th trng tài chính càng phát trin thì c hi cho nhng
chuyên viên tài chính càng nhiu. Vì tm quan trng ca ngun nhân lc trong
NHTM, các ngân hàng không ch cnh tranh nhau v sn phm mà còn phi cnh

tranh nhau c v “cht xám”, nhng ngi to ra sn phm và đa sn phm ca
ngân hàng đn vi khách hàng. Các chính sách này th hin qua: c ch đào to,
ch đ lng thng, các phúc li mà ngi lao đng đc hng, các c ch
khuyn khích s thng tin, các chính sách h tr nghip v cho ngi lao đng.
Nh vy, cht lng ngun nhân lc có vai trò quan trng và quyt đnh đi vi
nng lc cnh tranh ca mt NHTM. Cht lng ngun nhân lc là kt qu ca s cnh
tranh trong quá kh đng thi li chính là nng lc cnh tranh ca ngân hàng trong