(FIMEX VN)
Sóc Trng – Nm 2011
(FIMEX VN)
60.34.05
TS
Sóc Trng – Nm 2011
Trc ht tôi xin đc gi li tri ân đn Ba và M tôi đụ không qun khó
nhc luôn đng viên, dõi theo tng bc đi ca tôi trên đng đi. ây là món
quà con xin dành tng cho Ba và M ! Con nguyn sut đi phn đu rèn luyn và
hc tp không ngng đ không ph lòng mong mi ca song thân, tr thành mt
ngi có ích cho xụ hi và mong c đc góp phn nh bé ca mình vào công
cuc xây dng quê hng t quc ngày càng phn thnh hn.
Tôi cng xin đc gi li tri ân đn tt c quý thy cô, nhng ngi đụ tn
tình truyn đt kin thc cho tôi t lúc tôi bt đu cp sách đn trng.
Tôi xin chân thành cm n TS T Th Kiu An đụ tn tình ch bo, góp ý và
đng viên tôi trong sut quá trình thc hin lun vn tt nghip này.
Tôi cng xin chân thành cm n TS H Quc Lc, tng giám đc công ty CP
Thc phm Sao Ta - FIMEX VN, anh đụ to điu kin thun li cho tôi đc thc
hin đ tài này công ty. Hy vng rng nhng gii pháp đ xut ca tôi s góp
phn làm tng hn na hiu qu hot đng ca công ty trong thi gian ti.
có th thc hin đc c m hc tp ca mình, tôi còn nhn đc s h
tr rt ln t anh ch ca tôi và t Ban điu hành án Sóc Trng 150 - Chng
trình Mekong 1000 cùng nhng anh ch UBND tnh Sóc Trng và S Ni V tnh
Sóc Trng.
Sau cùng, tôi đc gi li cm n đn các bn bè thân hu đụ cùng tôi tri
qua nhng k nim không quên trong nhng nm hc cùng nhau. Mong rng tt c
chúng ta luôn mụi là nhng ngi bn tt trong sut cuc đi này !
Nguyn Duy Trung
Tôi xin cam đoan
T Sao T – tác phm g tôi, tt c các
ni dung chi tit ca bài lun vn này đc trình bày theo kt cu và dàn ý ca tác
gi vi s dày công nghiên cu, thu thp và phân tích các tài liu có liên quan,
đng thi đc s góp ý hng dn khoa hc ca Tin s T Th Kiu An đ hoàn
thành lun vn này.
19 5 nm 2011
Tác gi
i
trang
LI CM N
LI CAM OAN
MC LC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
i
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
iv
DAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
v
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
v
M U
1. Lý do chn đ tƠi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
2. Mc tiêu ca đ tƠi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
4. Phng pháp thc hin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
5. ụ ngha thc tin ca đ tƠi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
CHNG 1:
1.1. Các khái nim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
1.1.1. nh ngha 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
1.1.2. Cách tip cn tng quát ca phng pháp 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
1.1.3. Vn hóa 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
1.1.4. Lch s hình thành 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
1.1.5. Nhng li ích ca 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
1.2. Mô hình ci tin liên tc theo phng pháp 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
1.2.1. Tin trình DMAIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
1.2.2. Mô hình ci tin liên tc theo phng pháp 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . .
16
1.3. Trin khai ng dng 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18
1.3.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18
1.3.2 và duy trì . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
trin khai thành công . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
1.3.4. Chi phí cho các d án 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
TÓM TT CHNG 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
24
ii
CHNG 2: C PHN
THC PHM SAO TA - FIMEX VN
. . . . . . . . . . .
25
2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27
2.1.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27
2.1.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
2.1.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
33
2.1.6. Chính sách cht lng ca công ty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
35
2.1.7. Tóm tt các đim mnh, tn ti, c hi và nguy c (SWOT) đi
vi công ty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
35
2.2. Phơn tích hin trng chi phí sn xut vƠ nhn din các vn đ cn
ci tin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
37
2.2.1. Phân tích hin trng chi phí sn xut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
37
2.2.2. Nhn din các vn đ cn ci tin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
46
CHNG 3:
I CÔNG TY
C PHN THC PHM SAO TA - FIMEX VN
3.1. nh hng phát trin ca công ty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
3.1.1. Các mc tiêu ch yu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
3.1.2. Phng hng phát trin trung và dài hn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
3.2. Nhng điu kin cn vƠ đ đ trin khai thƠnh công 6 Sigma . . . . . . . . . .
48
3.3. Trin khai ng dng 6 Sigma ti công ty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
48
3.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
48
3.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
3.4. Nhng điu cn chú ý đ có th trin khai ng dng thƠnh công 6
Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
66
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
70
iii
KT LUN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
71
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
73
PH LC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
74
Ph lc 1 : Nguyên ph liu vƠ quy cách x lý ch bin tôm . . . . . . . . . . . . . . .
74
Ph lc 2 : Các quy trình ch bin tôm đông lnh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
77
Ph lc 3 : Ni dung chng trình đƠo to 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
80
Ph lc 4 : Ni dung chng trình hun luyn cho các thƠnh viên
nhóm thc hin d án ci tin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
82
Mu Bn tuyên b d án 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
83
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
84
iv
6 Sigma
Phng pháp 6 Sigma
AFTA
Asean Free Trade Area – Khu vc mu dch t do ASEAN
ASEAN
Association of Southeast Asian Nations – Hip hi các nc ông
Nam Á
BB
Black Belt – ai đen
BTP
Bán thành phm
CEO
–
CNKKD
công ty
COPQ
Cost of poor quality : Chi phí kém cht lng
CTLT
Ci tin liên tc
VT
FIMEX VN
GB
Green Belt – ai xanh
GTGT
Giá tr gia tng
JUSE
Union of Japanese Scientists and Engineers – Hip hi các nhà
khoa hc và k s Nht Bn.
lb
Pound : cân Anh = 453,592 g
SIPOC
Suppliers (Nhà cung ng) – Input (u vào) – Process (Quy trình)
– Output (u ra) – Customers (Khách hàng)
SWOT
– – - –
– – Nguy c.
TFP
Total-factor productivity : nng sut các yu t tng hp
TLD
T l đng dng
TSC
VASEP
Vietnam Association of Seafood Exporters and Producers – Hip
hi Ch bin và Xut khu Thy sn Vit Nam
w
Week – tun
WTO
World Trade Organisation – T chc thng mi th gii
v
trang
6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
Bng 2.1.
C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
29
Bng 2.2.
C cu sn phm ca công ty nm 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
Bng 2.3.
Sn l m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
Bng 2.4.
Doanh thu theo hot đng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32
Bng 2.5.
. . . . . . . . . .
33
Bng 2.6.
T trng giá vn hàng bán / doanh thu bán hàng qua các nm .
38
Bng 2.7.
Chi phí sn xut kinh doanh theo yu t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
Bng 2.8.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
40
Bng 2.9.
Chi phí sn xut và chi phí nguyên liu vt liu bình quân / 1
tn thành phm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
Bng 2.10.
C cu chng loi sn phm qua các nm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
43
Bng 3.1.
K hoch trin khai ng dng 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
63
Bng 3.2.
K hoch trin khai thc hin d án ci tin theo tin trình
DMAIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
64
Bng PL1.1.
Các loi tôm nguyên liu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
74
Bng PL1.2.
Cách phân loi tôm nguyên liu – bán thành phm . . . . . . . . . . . . . .
74
Bng PL1.3.
Quy cách x lỦ tôm nguyên liu – bán thành phm . . . . . . . . . . . . .
75
Bng PL1.4.
Quy cách phân c tôm nguyên liu – bán thành phm . . . . . . . . . .
76
Bng PL1.5.
Quy cách cp đông, đóng gói sn phm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
76
trang
Nhng nguyên nhân gây bin đng trong các quá trình . . . . . . . . .
5
2.
. . . . . . . . . . . . . .
6
3.
b phn hp thành vn hóa 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
4.
Lch s 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
5.
Tin trình DMAIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
n khai 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
. . . . . . . . .
28
Hình 2.2.
Biu đ c cu sn phm ca công ty nm 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
vi
Hình 2.3.
Biu đ t trng sn phm qua các nm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
Hình 2.4.
Biu đ t trng c cu doanh thu theo hot đng . . . . . . . . . . . . . . . .
32
Hình 2.5.
Biu đ c cu th trng theo doanh s tiêu
33
Hình 2.6.
Biu đ t trng giá vn hàng bán / doanh thu bán hàng . . . . . . . .
38
Hình 2.7.
Biu đ chi phí sn xut kinh doanh theo yu t . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
Hình 2.8.
Biu đ c cu nhân s trong công ty qua các nm . . . . . . . . . . . . . .
40
Hình 2.9.
Biu đ chi phí sn xut và chi phí nguyên vt liu bình quân
qua các nm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
42
Hình 2.10.
Biu đ t l chi phí nguyên vt liu / Chi phí sn xut qua
các nm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
42
Hình 2.11.
Biu đ c cu t trng các loi sn phm nm 2010 . . . . . . . . . . . .
43
Hình 2.12.
Biu đ nhân qu to ra ph phm ca quy trình ch bin tôm
dui Nobashi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
44
Hình 2.13.
Trích báo cáo tài chính 2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
44
Hình 3.1.
S đ Hi đng / y ban khen thng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
55
Hình 3.2.
S đ Ban ch đo 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
56
Hình 3.3.
S đ Ban trin khai d án 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
56
Hình 3.4.
S đ t chc công ty khi trin khai áp dng ci tin liên tc
theo phng pháp 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
57
Hình 3.5.
Mô hình hot đng 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
57
Hình 3.6.
S đ trin khai thc hin chng trình 6 Sigma . . . . . . . . . . . . . . . . .
62
Hình 3.7.
Lu đ áp dng tin trình DMAIC vào trin khai d án ci
tin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
62
Hình 3.8.
S đ GANTT - K hoch trin khai ng dng 6 Sigma . . . . . . .
64
Hình 3.9.
S đ GANTT - K hoch trin khai thc hin d án ci tin
theo tin trình DMAIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
66
Hình 3.10.
Qun lỦ s thay đi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
67
Hình PL2.1.
Lu đ quy trình ch bin tôm ti - đông block . . . . . . . . . . . . . . . . .
77
Hình PL2.2.
Lu đ quy trình ch bin tôm PTO ti - đông IQF . . . . . . . . . . . .
77
Hình PL2.3.
Lu đ quy trình ch bin tôm PTO hp - đông IQF . . . . . . . . . . . .
78
Hình PL2.4.
Lu đ quy trình ch bin tôm Nobashi - đông IQF . . . . . . . . . . . . .
78
Hình PL2.5.
Lu đ quy trình ch bin tôm tm bt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
79
Hình PL2.6.
Lu đ quy trình ch bin tôm Sushi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
79
Hình PL2.7.
Lu đ quy trình ch bin tôm tm gia v . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
80
1
M U
1. Lý do chn đ tƠi
Mun tr vng trên th trng trong nc và vn ra th trng nc ngoài,
các doanh nghip Vit Nam cn sn xut ra các sn phm (c hàng hóa và dch v)
có cht lng đáp ng yêu cu ca khách hàng vi giá c cnh tranh. Mc dù trong
nhng nm qua, ng và Nhà nc ta đư dành s quan tâm cho đu t phát trin
khoa hc và công ngh (KHCN), song tác đng ca KHCN đi vi tng trng kinh
t còn cha cao, nng sut lao đng ca Vit Nam còn thp so vi các nc khác,
sn phm ca Vit nam cha cnh tranh đc vi quc t khi hi nhp sâu rng
theo cam kt vi WTO. Trong bi cnh đó, chng trình quc gia “Nâng cao nng
sut và cht lng sn phm, hàng hóa ca doanh nghip Vit Nam đn nm 2020”
đc Th tng Chính ph phê duyt (quyt đnh 712/Q-TTg ngày 21/5/2010)
[7]
s có tác đng thúc đy quan trng, làm thay đi cn bn t trng đóng góp ca TFP
(Total-Factor Productivity - nng sut các yu t tng hp, trong đó có yu t v
nghiên cu và phát trin, đi mi công ngh, áp dng các h thng qun lỦ tiên tin,
nâng cao cht lng các ngun lc) đi vi tng trng kinh t ca Vit Nam thi
k công nghip hóa, hin đi hóa.
Vic ng dng nhng phng pháp qun lỦ tiên tin s giúp cho các doanh
nghip nâng cao cht lng,
Khi ng dng thành công phng pháp 6 Sigma vào công ty Sao Ta s
không nhng mang li li ích cho bn thân công ty, mà nó còn có Ủ ngha rt ln
cho các doanh nghip cùng lnh vc trong khu vc đng bng Sông Cu Long, vì
ngành ch bin nông thy sn là mt ngành mi nhn trong vùng. Chính vì nhng
2
lỦ do đó tác gi đư mnh dn chn đ tài này làm đ tài tt nghip cao hc ca
mình, du bit rng đây là mt phng pháp còn rt mi đi vi các công ty Vit
Nam, vi mong c mình có th góp phn nh bé vào công cuc công nghip hóa,
hin đi hóa ca quê hng, đt nc.
2. Mc tiêu ca đ tƠi
Mc tiêu ca đ tài này là đ xut k hoch
qua đó công ty có th tin hành
các hot đng ci tin liên tc theo phng pháp 6 Sigma nhm ci tin các quy
trình đ gim chi phí sn xut ca công ty và gia tng s hài lòng ca khách hàng.
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu
làm th nào đ
kinh doanh
đ xut phng pháp
hot đng liên tc trong công ty nhm gim chi phí sn xut.
4. Phng pháp thc hin
Nhng phng pháp đc vn dng trong đ tài này bao gm:
- Phng pháp nghiên cu khám phá và phân tích đnh tính.
- Phng pháp phân tích thng kê mô t: thu thp và phân tích s liu thng
kê t đó nhn din nhng vn đ cn gii quyt và đ xut các gii pháp
nhm gii quyt nhng vn đ đó.
Thông tin s liu phân tích
Solutions lu đ
và Excel 2010.
5. ụ ngha thc tin ca đ tƠi
tài này rt có Ủ ngha trong bi cnh hin nay khi mà Vit Nam đư và
đang hi nhp sâu rng vào nn kinh t th gii, các doanh nghip Vit Nam buc
phi không ngng ci tin đ làm hài lòng khách hàng và nâng cao v th cnh tranh
3
trên th trng toàn cu. Trong tình hình cnh tranh v cht lng sn phm, dch
v và giá bán din ra gay gt nh hin nay, các công ty phi không ngng n lc đ
nhm làm hài lòng khách hàng hn na, bên cnh đó h cng phi làm sao nâng cao
hiu qu hot đng và li nhun ca công ty đ làm hài lòng các c đông và đm
bo thu nhp ca ngi lao đng. đt đc các mc tiêu này, nhiu công ty đư
áp dng phng pháp ci tin liên tc theo phng pháp 6 Sigma và h đư gt hái
đc nhiu kt qu kh quan tng ng vi mc đ ng dng phng pháp này vào
hot đng sn xut kinh doanh ca mình. ụ ngha c th ca đ tài bao gm:
- H thng hóa các lỦ lun c bn v phng pháp 6 Sigma và làm th nào đ
trin khai ng dng phng pháp này vào trong t chc, doanh nghip.
-
ci tin liên tc theo phng pháp 6
ra nguyên nhân gc t đó
- xut các gii pháp kin ngh đ trin khai thành công phng pháp 6
Sigma.
Chng 1
phng pháp 6 Sigma.
c phn Thc phm Sao Ta -
FIMEX VN.
Chng 3: T
ti công ty c phn Thc phm Sao
Ta - FIMEX VN.
4
CHNG 1: PHNG PHỄP 6 SIGMA
1.1. Các khái nim
1.1.1. nh ngha 6 Sigma
đ sai lch
Sigma có ngha là đ lch chun trong thng
kê (
), nên 6 Sigma đng ngha vi 6 đn v lch chun. Mc tiêu ca 6
Sigma là ch có 3,4 li (hay sai sót) trên mi mt triu kh nng gây li. Có th nói
đó là s hoàn ho đn mc 99,99966%.
6 Sigma
[9]
Cp đ Sigma
Li phn triu
6
3,4
99,99966
5
233
99,98
4
6.210
99,4
3
66.807
93,3
2,5
158.655
84,1
2
308.538
69,1
1,5
500.000
50,0
1
691.462
30,9
0,5
841.345
15,9
0
933.193
6,7
Theo Bob Galvin
[12]
– cu
thì: “
”.
i tin quy trình da trên
nhng công c thng kê đ loi tr ti đa nhng sai sót và kh nng gây ra nhng
sai sót trong quá trình sn xut kinh doanh.
Trong vic đnh ngha khuyt tt, 6 Sigma tp trung vào vic thit lp s
thông hiu tng tn các yêu cu ca khách hàng và vì th có tính đnh hng
khách hàng rt cao.
5
1. Nhng nguyên nhân gây bin đng trong các quá trình
[14]
Theo Alan Larson
[8]
, cu giám đc cht lng ca Motorola, thì 6 Sigma là
mt s tin trin thành công ca nhng h thng qun tr cht lng toàn din.
QUN TR S tp trung có tính hp tác
CHT LNG áp ng các mong đi ca khách hàng
TOẨN DIN Tt c mi ngi cam kt thc hin
Nói mt cách tng quát : Trong mt h thng 6 Sigma, mi ngi cam kt
đáp ng các mong đi ca khách hàng thông qua vic s dng s tp trung có tính
hp tác.
Mt s ch đ chính ca 6 Sigma đc tóm lc nh sau:
- Tp trung liên tc vào các yêu cu và s hài lòng ca khách hàng (ni b
và bên ngoài).
- S dng các phng pháp đo lng và thng kê đ xác đnh và đánh giá
mc dao đng trong quy trình sn xut và các quy trình qun lỦ khác.
- Xác đnh cn nguyên ca các vn đ da trên phân tích d liu.
6
- Nhn mnh vic ci tin quy trình đ loi tr dao đng trong quy trình
sn xut hay các quy trình qun lỦ khác giúp gim thiu li và tng s hài
lòng ca khách hàng.
- Qun lỦ ch đng đy trách nhim trong vic tp trung ngn nga sai sót,
ci tin liên tc và không ngng vn ti s hoàn ho.
- Phi hp liên chc nng trong cùng t chc, thu hút tt c mi ngi
cùng tham gia vào hot đng ci tin liên tc, xác đnh và thu hiu các
vai trò trách nhim, và da trên làm vic nhóm.
- Thit lp nhng mc tiêu rt cao.
1.1.2. Cách tip cn tng quát ca phng pháp 6 Sigma
Di cách nhìn ca 6 Sigma, mt quy trình kinh doanh thng đc trình
bày di dng hàm s thu gn Y = f(X), trong đó kt qu đu ra (Y) đc chi phi
bi mt s bin hay tác nhân đu vào (X). Nu chúng ta gi đnh rng có mi liên
h gia kt qu (Y) vi các tác nhân tim nng (X), chúng ta cn thu thp và phân
tích s liu da trên các công c kim tra và k thut thng kê trong 6 Sigma đ
chng minh gi thuyt này. Nu mun thay đi kt qu đu ra, chúng ta cn tp
trung vào vic xác đnh và kim soát các tác nhân hn là kim tra sàng lc đu ra.
Mt khi đư có đ hiu bit và có bin pháp kim soát tt các tác nhân X, chúng ta có
th d đoán mt cách chính xác kt qu Y. Nu không theo cách trên, chúng ta ch
tp trung n lc vào các hot đng d tha (Non Value-Added) nh kim tra, trc
nghim và sa li sn phm.
Y = f(X
1,
X
2
,X
3
, ,X
n
)
2.
[1]
7
1.1.3. Vn hóa 6 Sigma
Vn hóa 6 Sigma bao gm nhng thành phn then cht sau: s hài lòng ca
khách hàng, ra quyt đnh da trên c s d liu, ci tin liên tc, thu hút tâm trí ca
ngi lao đng, ci tin v mt tài chính và lâu dài
[8]
.
Vn hóa 6 Sigma là vn hóa tp trung vào ting nói ca khách hàng. Nhng
quyt đnh, chng trình hành đng và h thng hot đng s đc hng ti s hài
lòng toàn din ca khách hàng. có th thay đi vn hóa doanh nghip sang vn
hóa 6 Sigma thì cn phi thc hin đng b nhiu bin pháp. Nhng bin pháp này
đc gi chung là nhng b phn hp thành vn hóa 6 Sigma, bao gm:
Khen thng vƠ
công nhn
o lng
thng nht
Truyn đt
thông tin
Nhng ngi
tr giúp
Cách hƠnh đng ca
lƣnh đo cp
cao
Ơo to
hun luyn
Thay đi vn hóa
6 Sigma
3. b phn hp thành vn hóa 6 Sigma
[8]
Khen thng vƠ công nhn là mt h thng nhm tán dng nhng thành
tu ca mt nhóm hay mt đn v. Nhng phn thng thc hin phi đc
gn cht vi s thành công ca chng trình 6 Sigma.
Ơo to hun luyn phi đc trin khai đ hng dn mi ngi nhng k
nng mi và nhng kin thc cn thit đ trin khai 6 Sigma.
o lng thng nht đòi hi tt c các b phn đn v sn xut, hành chính
qun tr và dch v đnh rõ cung ng cái gì là có th chp nhn đc đi vi
khách hàng. Nhng gì cung ng không th chp nhn đc thng kê và
chuyn thành phép đo t l sai hng.
Nhng ngi tr giúp là nhng nhân viên có nng khiu và đc đào to đ
làm vic cùng vi ngi khác và tr giúp h chuyn sang vn hóa 6 Sigma.
8
Truyn đt thông tin phi đc cung cp đ tt c mi ngi hiu đc vai
trò đóng góp ca h trong công ty.
Cách hƠnh đng ca lƣnh đo cp cao phi làm mu cho các khái nim
tiêu chun ca 6 Sigma.
1.1.4. Lch s hình thành 6 Sigma
Vào gia thp niên 1980, Motorola mt phn ln th phn tt c các th
trng vào tay các đi th Nht Bn
[8]
. Khách hàng ca Motorola bt mưn và tht
vng. Chi phí hot đng rt cao làm cho li nhun m đm. Các h thng thc hin
kinh doanh ca Motorola không đc thit k đ làm hài lòng khách hàng. Công
vic hành chính qun tr thì chm chp, nhân viên không nhit tình, qun lỦ th .
T quan liêu giy t làm khách hàng mt mi, chán nn. Cht lng và đ tin cy
ca sn phm không đt nh thit k. Chi phí tr hàng và bo hành sn phm tng
cao. Các vn đ rc ri ca Motorola hin din tt c các đn v và các dòng sn
phm. Chúng đư làm ny sinh nhu cu sáng to ra 6 Sigma Motorola.
T nhng khách hàng ca mình, Motorola đư rút ra bài hc là h cn phi
thay đi nhng h thng ca h mi lnh vc hot đng – sn xut, dch v, hành
chính qun tr và bán hàng – nhm tp trung vào s hài lòng toàn din ca khách
hàng. T các công ty Nht Bn, h hc đc bài hc huy đng trí tu tp th ca
toàn b nhân viên đ nâng cao hiu sut và tinh thn làm vic. H cng hc đc
bài hc thit k đn gin hn s làm tng cht lng và đ tin cy ca sn phm. T
nhng điu tra s b, h rút ra bài hc là h cn ci tin các k thut sn xut đ
đm bo các sn phm đc sn xut đúng ngay ln đu. Nhng ngi lưnh đo ca
Motorola đư kt hp nhng bài hc này đ đ ra tm nhìn và c cu cho 6 Sigma.
Vào nm 1987, H đư ph bin sáng kin này tt c các đn v ca Motorola trên
toàn th gii, xem đây nh là nguyên tc hot đng ca công ty cho tng lai.
Ch hai nm sau vic phát đng 6 Sigma, Motorola đư đc trao gii thng
cht lng quc gia Hoa K - Malcolm Baldrige
[8]
. Trong mt thp niên ng dng
6 Sigma t 1987 đn 1997, h đư đt đc các thành tích sau:
- Tng doanh thu nm ln, li nhun đt bình quân 20%/ nm.
- Tin tit kim đc do nhng n lc áp dng 6 Sigma đt 14 t USD.
9
- Giá c phiu ca Motorola tng tin lưi vi t l hàng nm 21,3%.
Nhng thành qu mà Motorola đư gt hái đc trong toàn công ty li là sn
phm ca hàng trm nhng n lc ci tin ca cá nhân tác đng đn thit kt sn
phm, sn xut và cung ng dch v trong toàn b các đn v kinh doanh. Alan
Larson, mt trong nhng nhà t vn 6 Sigma ni b ban đu ngi mà đư giúp ph
bin khái nim này đn General Electric (GE) và AlliedSignal, phát biu rng các
d án đư tác đng nhiu quá trình qun tr hành chính và giao dch. Ví d nh quá
trình h tr khách hàng và giao hàng, nhng ci tin v s đo lng và tp trung
thu hiu tt hn nhng nhu cu ca khách hàng, cùng vi nhng cu trúc qun lỦ
quá trình mi, đư làm nên nhng tin b ln hng đn ci tin dch v và giao
hàng đúng hn. Vt lên trên mt b công c, Motorola đư ng dng 6 Sigma nh
là mt cách đ bin đi doanh nghip, đc đnh hng bi truyn thông, hun
luyn, lưnh đo, làm vic nhóm, đo lng, và tp trung vào khách hàng. Nh Alan
Larson phát biu: “6 Sigma tht s là mt vn đ vn hóa – mt li c x.”
6 Sigma đc hình thành đu tiên tp đoàn Motorola và sau đó đc ph
bin rng rưi bi thành công ca tp đoàn General Electric vào thp niên 1990. Các
t chc nh Honeywell/AlliedSignal, Texas Instruments, Citigroup, Starwood
Hotels, DuPont, American Standard, Nokia, Sony, IBM, Ford cng đư trin khai các
chng trình 6 Sigma xuyên sut các hot đng kinh doanh đa dng t sn xut
công ngh cao cho đn dch v và các hot đng tài chính. Ti Vit nam, mt s
doanh nghip đư xây dng 6 Sigma nh: LG Vietnam , GE Vietnam, Ford Vietnam,
3M, Coca Cola Vietnam, Honda Vietnam, Canon Vietnam, Samsung Vietnam.
.
4. Lch s 6 Sigma
[12]
10
General Electric
[11]
đư thu đc nhiu kt qu k t khi áp dng 6 Sigma vào
hot đng sn xut kinh doanh ca mình. Li nhun bình quân hàng nm tng 10%
trong nhiu nm lin, có lúc đt mc 15% và cao hn na. Bên cnh hiu qu v tài
chính, GE còn gt hái nhiu thành công nh ci tin v dch v và sn xut. Mt
nhóm 6 Sigma thuc đn v GE’s Lighting đư sa cha nhng vn đ sai sót trong
vic ra hóa đn vi mt khách hàng ln là Wal-Mart, h đư gim 98% sai sót, giúp
thanh toán nhanh, và tng nng sut cho c hai.
AlliedSignal
[11]
bt đu các hot đng ci tin cht lng ca mình vào đu
nhng nm 1990 và đn 1999 đư tit kim hn 600 triu USD mi nm, nh vào
vic hun luyn cho nhân viên và ng dng nhng nguyên lỦ 6 Sigma. H đư gim
thi gian thit k sn phm mi nh đng c máy bay t 42 tháng xung 33 tháng.
Giá tr th trng ca công ty 1998 đư đt 27% mt nm.
1.1.5. Nhng li ích ca 6 Sigma
6 Sigma mang li nhiu li ích cho doanh nghip
[15]
.
doanh nghip
-
kinh
doanh.
nhng nguyên nhân gây
-
-
-
.
-
11
Mi ngi cùng nhau làm vic vi tinh thn hng hái,
tích cc ci tin nhm nâng cao hiu sut làm vic.
1.2. Mô hình ci tin liên tc theo phng pháp 6 Sigma
6 Sigma không phi là mt h thng qun lỦ cht lng, nh ISO 9001, hay
là mt h thng chng nhn cht lng. Thay vào đó, đây là mt h phng pháp
giúp gim thiu khuyt tt da trên vic ci tin quy trình. H phng pháp 6 Sigma
da trên tin trình mang tên DMAIC: Define - Xác đnh , Measure - o lng,
Analyze - Phân tích, Improve - Ci tin và Control - Kim soát
[12]
.
1.2.1. Tin trình DMAIC
5. Tin trình DMAIC
[12]
Tin trình DM
đ chuyn mt vn đ thc t sang dng thc thng kê, xây dng mt gii pháp trên
mô hình thng kê ri sau đó chuyn đi nó sang gii pháp thc t.
1.2.1.1. Define - Xác đnh
Mc tiêu ca bc xác đnh là làm rõ vn đ cn gii quyt, các yêu cu và
mc tiêu ca d án. Các mc tiêu ca mt d án nên tp trung vào nhng vn đ
then cht liên kt vi chin lc kinh doanh ca công ty và các yêu cu ca khách
hàng. Bc xác đnh bao gm:
Define
Xác đnh vn đ
Improve
Ci tin bng vic gim
thiu các nguyên nhân gc
Measure o lng bng
cách thu thp d liu và
lp thang đo
Control Kim soát bng
vic to ra s thay đi lâu
dài và xem xét liên tc
Analyze
Phân tích đ nhn din các
nguyên nhân gc r
12
- Xác đnh các yêu cu ca khách hàng có liên quan đn d án ci tin.
Các yêu cu đc làm rõ t phía khách hàng đc gi là các đc tính
cht lng thit yu (Critical-to-Quality: CTQ).
- Xây dng các đnh ngha v khuyt tt càng chính xác càng tt.
- Tin hành nghiên cu mc so sánh (thông s đo lng chung v mc
đ thc hin trc khi d án ci tin bt đu).
- T chc nhóm d án cùng vi ngi đ đu (Champion).
- c tính nh hng v mt tài chính ca vn đ.
- Chp thun ca lưnh đo cp cao cho tin hành d án.
Các câu hi cn phi gii đáp:
- iu gì là quan trng đi vi khách hàng ?
- Chúng ta đang n lc làm gim loi li / khuyt tt gì ?
- Mc đ gim bao nhiêu ?
- Khi nào hoàn tt vic ci tin ?
- Chí phí do li, khuyt tt gây ra hin ti là bao nhiêu ?
- Nhng ai s tham gia vào d án ?
- Ai s đ đu, h tr chúng ta thc hin d án này ?
Các công c đc áp dng ph bin nht trong bc này bao gm: bng đ
cng d án (Project Charter) hay bn tuyên b d án, biu đ xu hng (Trend
Chart), biu đ Pareto
1.2.1.2. Measure - o lng
Mc tiêu ca bc đo lng nhm giúp hiu tng tn mc đ thc hin
trong hin ti bng cách xác đnh cách thc tt nht đ đánh giá kh nng hin thi
và bt đu tin hành vic đo lng. Các h thng đo lng nên hu dng, có liên
quan đn vic xác đnh và đo lng ngun to ra dao đng. Bc này gm:
- Xác đnh các yêu cu thc hin c th có liên quan đn các đc tính
cht lng thit yu (CTQ).
- Lp các s đ quy trình (process map) liên quan vi các yu t đu vào
(Input/X) và đu ra (Output/Y) đc xác đnh mà trong đó, mi bc
13
ca quy trình, cn th hin mi liên kt ca các tác nhân đu vào có th
tác đng đn yu t đu ra.
- Lp danh sách ca các h thng đo lng tim nng.
- Phân tích kh nng h thng đo lng và thit lp mc so sánh v nng
lc ca quy trình.
- Xác đnh khu vc mà nhng sai sót trong h thng đo lng có th xy
ra.
- Tin hành đo lng và thu thp d liu các tác nhân đu vào, các quy
trình và đu ra.
- Kim chng s hin hu ca vn đ da trên các h thng đo lng.
- Làm rõ vn đ hay mc tiêu ca d án.
Các câu hi cn phi gii đáp:
- Quy trình hin ti ca chúng ta là gì ? Mc đ hiu qu nh th nào ?
- Kt qu đu ra nào nh hng ti đc tính cht lng thit yu (CTQ)
nhiu nht ?
- Yu t đu vào nào nh hng ti kt qu đu ra (có nh hng ti
CTQ) nhiu nht ?
- Kh nng đo lng /phát hin dao đng ca h thng đư phù hp cha?
- Nng lc ca quy trình hin ti ra sao ?
- Quy trình hin ti hot đng ra sao ? Quy trình (hin ti) có th tt đn
mc nào nu mi th đu hot đng nhp nhàng ?
- Quy trình hin ti có th hoàn ho ti mc nào theo nh thit k ?
Các công c có th ng dng phù hp n
SIPOC -
đ tin cy ca h thng đo lng (GR&R).
1.2.1.3. Analyze - Phân tích
Trong bc phân tích, các thông s thu thp đc trong bc đo lng đc
phân tích đ các gi thuyt v cn nguyên ca dao đng trong các thông s đc to
14
lp và tin hành kim chng sau đó. Chính bc này, các vn đ kinh doanh thc
t đc chuyn sang các vn đ trên thng kê, gm có:
- Lp gi thuyt v cn nguyên tim n gây nên dao đng và các yu t
đu vào thit yu (X).
- Xác đnh mt vài tác nhân và yu t đu vào chính có tác đng rõ rt
nht.
- Kim chng nhng gi thuyt này bng phân tích đa bin.
Các câu hi cn đc gii đáp:
- Yu t đu vào nào có nh hng ln nht ti các đc tính cht lng
c bn ca đu ra (CTQ) (da trên các s liu thc t) ?
- Mc đ nh hng bao nhiêu ?
- S kt hp ca các bin s có nh hng ti các kt qu đu ra không ?
- Nu mt yu t đu vào thay đi, kt qu đu ra có thay đi tng ng
nh mong đi không ?
- Cn bao nhiêu ln quan sát đ có kt lun ?
- Mc đ tin cy ca kt lun là bao nhiêu ?
Bc phân tích cho phép chúng ta s dng các phng
1.2.1.4. Improve - Ci tin
Bc ci tin tp trung phát trin các gii pháp nhm loi tr cn nguyên ca
dao đng, kim chng và chun hoá các gii pháp. Bc này bao gm:
- Xác đnh cách thc nhm loi b cn nguyên gây dao đng.
- Kim chng các tác nhân đu vào chính.
- Khám phá mi quan h gia các bin s.
15
- Thit lp dung sai cho quy trình, còn gi là gii hn trên và di ca
các thông s k thut hay yêu cu ca khách hàng đi vi mt quy
trình nhm đánh giá mc đ đáp ng ca mt đc tính c th, và nu
quy trình vn hành n đnh bên trong các gii hn này s giúp to ra
sn phm hay dch v đt cht lng mong mun.
- Ti u các tác nhân đu vào chính hoc tái lp các thông s ca quy
trình liên quan.
Các câu hi cn đc gii đáp trong bc này:
- Khi chúng ta đư bit rõ yu t đu vào nào có nh hng ln nht đn
các kt qu đu ra, chúng ta phi làm th nào đ kim soát chúng ?
- Chúng ta cn phi th bao nhiêu ln đ tìm ra và xác đnh ch đ hot
đng /quy trình chun ti u cho nhng yu t đu vào ch yu này ?
- Quy trình c cn đc ci thin ch nào và quy trình mi s ra sao ?
- ư gim đc bao nhiêu khuyt tt trên mt triu kh nng (DPMO :
defects per million opportunities) ?
-test, F-test), phân tích nng lc quy trình (C
pk
),
thit k th nghim – DOE (Design of Experiment).
1.2.1.5. Control - Kim soát
Mc tiêu ca bc kim soát là thit lp các thông s đo lng chun đ duy
trì kt qu và khc phc các vn đ khi cn, bao gm c các vn đ ca h thng đo
lng. Bc này bao gm:
- Hoàn thin h thng đo lng.
- Kim chng nng lc dài hn ca quy trình.
- Trin khai vic kim soát quy trình bng k hoch kim soát nhm đm
bo các vn đ không còn tái din bng cách liên tc giám sát nhng
quy trình có liên quan.
Các câu hi cn phi gii đáp trong bc này: