Linh hoạt tỷ giá và tự do hóa tài khoản vốn tại Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH





HOÀNG NGC THIÊN THANH



LINH HOT T GIÁ VÀ T DO HÓA
TÀI KHON VN TI VIT NAM


CHUYÊN NGÀNH: KINH T TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S: 60.31.12



LUN VN THC S KINH T






GVHD: PGS.TS NGUYN TH NGC TRANG

TP.H CHÍ MINH, NM 2011
LI CÁM N
 hoàn thành đc lun vn này, tôi đã nhn đc rt nhiu s giúp đ t thy cô và
bn bè. u tiên, tôi xin chân thành gi li cm n đn PGS.TS.Nguyn Th Ngc
Trang, ngi đã rt tn tình góp ý, cung cp nhiu tài liu tham kho, đng viên tôi
trong sut quá trình hng dn tôi làm lun vn.Tôi cng ht sc bit n em Trung, và
đc bit là Ch Nguyn Th Thu Vân ( Thc s t
t nghip nm 2010) đã cung cp mt
s tài liu và s liu ht sc b ích và cn thit giúp tôi hoàn thành lun vn. Tôi đc
bit cm n Ch Vân đã ht sc nhit tình giúp tôi có đc tài liu v ch s kaopen
mt cách hoàn thin nht.
Cui cùng, cho tôi xin gi li cm n đn tt c các thy cô đã tn tình truyn đt
nhng ki
n thc nn tng trong ba nm tôi theo hc cao hc. Mt ln na tôi xin chân
thành cám n tt c mi ngi đã giúp tôi hoàn thành lun vn.
LI CAM OAN
Tôi xin có li cam đoan danh d rng đây là công trình nghiên cu ca tôi vi s giúp
đ ca cô hng dn và nhng ngi mà tôi đã cm n; s liu thng kê là trung thc
và ni dung, kt qu nghiên cu ca lun vn này cha tng đc công b trong bt c
công trình nào cho ti thi đim hin nay.

TP.HCM, ngày 15 tháng 10 nm 2011
Tác gi

Hoàng Ngc Thiên Thanh
CH VIT TT
ASEAN: Châu Á Thái Bình Dng
USD: ô La M
VND: Vit Nam đng
NHNN: Ngân Hàng Nhà Nc
CPI: Ch s giá tiêu dùng
FDI: u t trc tip
FII: u t gián tip
GDP: Tng sn phm quc dân
ODA: Vn h tr phát trin chính thc ( Official Development Assistance)
UBCK: y ban chng khoán
DANH MC HÌNH V

Hình 1.1 : Linh hot t giá Trang 7
Hình 1.2: B ba bt kh thi 10
Hình 2.1: Mi liên h gia giá tr danh ngha tin đng và xut khu thc t 24
Hình 2.2: Mi liên h gia giá tr thc tin đng và xut khu thc t 25
Hình 2.3: Mi liên h gia giá tr danh ngha tin đng và nhp khu thc t 28
Hình 2.4: Mi liên h gia giá tr thc tin đng và nhp khu th
c t 28
Hình 4.1: Tình hình kinh t ca Thái Lan 52
Hình 4.2: Tình hình kinh t ca Hàn Quc 53

DANH MC BNG BIU


Bng 1.1: Trng Phái ng h linh hot t giá có nh hng tích cc đn nn kinh t

11
Bng 1.2: Trng phái ng h linh hot t giá có nh hng tiêu cc đn nn kinh t
12
Bng 1.3: Trng phái ng h quan đim t do hóa tài khon vn có nh hng tích cc
đn tng trng 14
Bng 1.4 Trng phái ng h quan đim t do hóa tài khon vn có tác dng tiêu cc
đn tng trng. 16
Bng 1.5 Trng phái đánh giá rng t do hóa tài khon vn có tác dng tích cc hay
tiêu cc tùy thuc vào đc đim ca tng quc gia 18
Bng 1.6 Trng phái đánh giá rng không có s liên quan gia t do hóa tài khon vn
và tng trng 19
Bng 2.1: Ch s linh hot t giá 22
Bng 2.2: Kt qu hi quy phng trình mi liên h gia xut khu và t giá 26
Bng 2.3: Kt qu hi quy phng trình mi liên h gia nhp khu và t giá 29
Bng 2.4: Bng c cu nhp khu ca Vit Nam 30
Bng 2.5: Mi liên h gia lm phát và s bin đi t giá 34
Bng 2.6: Tình hình n công ca chính ph 36
Bng 2.7: N công ca mt s quc gia hin nay 37
Bng 2.8: D tr ngoi hi ca Vit Nam 38
Bng 3.1: Ch
 s KAOPEN ca Vit Nam 42
Bng 3.2: Ch s Kaopen ca các nc trên th gii 4 3
Bng 3.3 : Bng kt qu hi quy tác đng ca t do hóa tài khon vn đn tng trng
ca Vit Nam 47
Bng 4.1: im khác nhau v nn kinh t ca Vit Nam và Trung Quc 56
Bng 4.2: Kt qu hi quy tác đng ca t do hóa tài khon vn đn tng trng c
a
Trung Quc. 58
Bng 4.3: Kt qu hi quy tác đng ca t do hóa tài khon vn đn tng trng ca
Vit Nam. 59

Bng 4.4: Phân b ngun lc kinh t ca Vit Nam 61









MC LC
LI CM N
LI CAM OAN
CH VIT TT
DANH MC HÌNH V
DANH MC BNG BIU
GII THIU CHUNG 1
1. Vn đ nghiên cu 1
2. Tính cp thit ca đ tài 4
3. Mc tiêu đ tài 4
4. i tng nghiên cu 5
5. Phm vi nghiên cu 5
6. Phng pháp nghiên cu 5
7. Kt cu đ tài 6
CH
NG 1: LÝ THUYT VÀ NGHIÊN CU THC NGHIM V TÍNH LINH
HOT T GIÁ VÀ T DO HÓA TÀI KHON VN. 7
1.1 Linh hot t giá 7
1.1.1 Khái nim 7
1.1.2 u đim và nhc đim ca linh hot t giá 7

1.2 T do hóa tài khon vn 8
1.2.1 Khái nim 8
1.2.2 Li ích và ri ro ca t do hóa tài khon vn . 8
1.2.2.1 Li ích 8
1.2.2.2 Ri ro 9
1.3 Mi liên h gia linh hot t giá cà t do hóa tài khon vn. 9
1.4
Các nghiên cu thc nghim v linh hot t giá và t do hóa tài khon vn 10
1.4.1 Linh hot t giá 11
1.4.1.1 Trng phái ng h linh hot t giá nh hng tích cc đn nn kinh t 11
1.4.1.2 Trng phái cho rng linh hot t giá nh hng tiêu cc đn nn kinh t 12
1.4.2 T do hóa tài khon vn 13
1.4.2.1 Trng phái ng h t do hóa tài khon vn nh hng tích cc đn nn kinh t
14
1.4.2.2 Trng phái cho rng t do hóa tài khon vn nh hng tiêu cc đn nn kinh
t
15
1.4.2.3 Trng phái cho rng t do hóa tài khon vn nh hng tích cc hay tiêu cc
đn nn kinh t tùy thuc vào đc đim ca tng quc gia 18
1.4.2.4 Trng phái cho rng không có s liên quan t do hóa tài khon vn và tng
trng 19
1.5 Linh hot t giá và t do hóa tài khon vn 21
KT LUN 21
CHNG 2: O LNG VÀ TÁC NG LINH HOT T GIÁ N VÀI
KHÍA CNH KINH T VIT NAM 22
2.1 o l
ng tính linh hot t giá trong chính sách  Vit Nam 22
2.2 Tác đng linh hot t giá đn vài khía cnh kinh t Vit Nam 23
2.2.1. Tác đng đn cán cân mu dch 23
2.2.1.1 Mi liên h gia t giá tin đng và xut khu 23

2.2.1.1.1 Phân tích bng đ th 23
2.2.1.1.2 Phân tích bng hi quy 26
2.2.1.1.3 Kim đnh hi quy 27
2.2.1.2 Mi liên h gia t giá tin đng và nhp khu 27
2.2.1.2.1 Phân tích bng đ th 27
2.2.1.2.2 Phân tích bng hi quy 29
2.2.1.2.3 Kim
đnh hi quy 30
2.2.2. Tác đng theo ngành 32
2.2.2.1 Nông nghip 32
2.2.2.2 Công nghip 32
2.2.2.3 Dch v 33
2.2.3. Tác đng đn lm phát 33
2.2.3.1 Phân tích hi quy 33
2.2.3.2 Kim đnh hi quy 35
2.2.3.3 Kim đnh gi thit mô hình 35
2.2.4 Tác đng đn n nc ngoài 36
2.3 Chi phí tim n khi không linh hot t giá 37
Kt lun 39
CHNG 3: ÁNH GIÁ T DO HÓA TÀI KHON VN VÀ TÁC NG T
DO HÓA TÀI KHON VN N TNG TRNG NN KINH T VIT NAM
42
3.1 ánh giá mc đ
t do hóa tài khon vn ti Vit Nam 42
3.2 Tác đng ca t do hóa tài khon vn đn tng trng kinh t Vit Nam 44
3.2.1 Thc trng t do hóa tài khon vn ti Vit Nam 44
3.2.2 Phân tích hi quy t do hóa tài khon vn nh hng đn tng trng kinh t Vit
Nam 46
3.2.2.1 phân tích hi quy 46
3.2.2.2 Kim đnh hi quy 48

3.2.2.3 Kim tra s vi phm gi thit ca mô hình 48
Kt lun 49
CHNG 4: KCH BN CHO QUÁ TRÌNH LINH HOT T GIÁ VÀ T DO
HÓA TÀI KHON VN TI VIT NAM 51
4.1 S tht bi ca mt s quc gia trong quá trình t do hóa tài khon vn gn
lin môi trng kinh t v mô cha hoàn thin 51
4.2 Kch bn cho quá trình linh hot t giá và t do hóa tài khon vn ti Vit
Nam 55
4.2.1
Mi tng đng gia Vit Nam và Trung Quc 55
4.2.1.1 Ging nhau 55
4.2.1.2 Khác nhau 56
4.2.1.3 Phân tích hi quy 58
4.2.2 Gi thit kch bn xy ra 60
4.3 Khuyn ngh v vic linh hot t giá và t do hóa tài khon vn 63
Kt lun 64
KT LUN 65
TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1
PH LC 2
PH LC 3
PH LC 4
PH LC 5
PH LC 6
PH LC 7
PH LC 8
PH LC 9
PH
 LC 10
PH LC 11

1
GII THIU CHUNG
1. Vn đ nghiên cu
Trong các nghiên cu gn đây ca các ông Eswar Presad, Thomas
Rumbaugh, và Qing Wang bài vit có ta là “ T do hóa tài khon vn và linh
hot t giá  Trung Quc- Có th đt c xe trc con nga”. Các ông đã đa ra các
dn chng rng Trung Quc đang đnh giá thp đng nhân dân t. và đa ra đ ngh
“Mt ch đ t giá hi đoái linh ho
t hn cho phép Trung Quc thc hin mt
chính sách tin t đc lp hn, cung cp mt công c hu ích đi vi nhng cú sc
bên trong và bên ngoài nn kinh t. ng thi, nhng yu kém trong h thng tài
chính Trung Quc khin cho vic t do hóa tài khon vn gây ra nhiu ri ro nên
trong ngn hn t do hóa tài khon vn không nên đc xp u tiên” Theo các ông
này nhn đnh Trung Quc nên linh hot t
giá trc ri mi tng bc t do hóa
tài khon vn, th t xp u tiên thì không nên đa t do hóa tài khon vn đt lên
hàng đu cng nh không th đt c xe trc con nga đc. Và hin nay thì Trung
quc đang đnh giá thp đng nhân dân t. Vì vy linh hot t giá đi vi Trung
Quc là cn thit.
Áp dng cho Vit Nam, hin Vit Nam cng đang trong quá trình t
do hóa tài
khon vn. Ti Hi ngh B trng Tài chính ASEAN ln th 7 vào tháng 8/2003
đã đ cp T do hoá tài khon vn là mt trong bn ni dung ca L trình Hi nhp
Tin t và Tài chính khu vc ASEAN. Vi mc tiêu là t do hóa hn các lung chu
chuyn vn vào nm 2020. Vit Nam đang hng ti t do hóa tài khon vn trong
khu vc. Tuy nhiên các tác đng v t do hóa tài khon vn đi vi Vi
t Nam có là
tích cc hay không là mt vn đ cn nghiên cu.
Cng nh nhiu nc trên th gii, đc bit là Trung Quc, Vit Nam cng đt

ra mt câu hi phc tp là đã đn lúc chúng ta phi hi nhp khu vc và t do hóa
tài khon vn luôn đc đa ra đ bàn lun trong các cuc hp Asean. Vy thi
đim này chúng ta t do hóa tài khon vn có an toàn hay cha và điu ki
n tiên
quyt đ t do hóa tài khon vn an toàn là nên linh hot t giá.
2
Trc ht đ tài nghiên cu v ch đ t giá  Vit Nam xem có hp lý hay
không. Và vi nhn đnh đng Vit Nam đang đnh giá cao hn đng ngoi t cn
phi xem xét đn.
Chúng ta nhìn li nn kinh t Vit Nam trc đây theo c ch bao cp theo mô
hình ca Liên Xô c, nhng t nm 1986 đn nay, khi Liên Xô có du hiu tan rã
thì Vit Nam dn chuyn qua c ch th
 trng theo đnh hng xã hi ch ngha
hay nói cách khác là chúng ta đi theo nn kinh t th trng có s qun lý ca nhà
nc theo các mc tiêu đ ra. Mc dù là nn kinh t th trng nhng chúng ta cha
thc s cho nn kinh t đi theo đúng chc nng vai trò ca nó, ví d nh chính sách
c đnh t giá trong thi gian dài trc nm 1989, chính sách th ni trong giai đon
1989 đn 1992, tip theo
đó là chính sách th ni có điu tit t nm 1992 đn nm
1996 đ chng lm phát và điu tit thu hút vn đu t nc ngoài. T nm 1997
đn nay Vit Nam theo đui chính sách th ni có qun lý. Trong giai đon th ni
có qun lý này thì đa phn ngân hàng nhà nc công b t giá bình quân liên ngân
hàng và ban hành thêm biên đ dao đng t giá, nhm kéo t giá c đnh xung
quanh t giá danh ngha. Vì v
y, nhn đnh chúng ta cha có linh hot trong chính
sách v t giá là đúng. Mc dù nm 2009 đn nay NHNN đã có nhng điu chnh v
t giá sát vi t giá thc hn tuy nhiên đi kèm theo đó li là gim biên đ dao đng,
vì vy rõ ràng linh hot t giá  đây là cha đc thc hin. Vit Nam cha thc
hin linh hot t giá, vn đang theo đui chính sách t giá c
đnh nhng li m ca

tài khon vn khá rng thm chí mt cng quc mi ni nh Trung Quc còn
cha m ca tài khon vn vi h s rng nh Vit Nam.
Các chuyên gia nhn đnh rng Vit Nam đang đnh giá cao đng ni t, do
nguyên nhân là nm 2005 khi mt lng ln ngoi t đ vào Vit Nam. Nhà nc
mun c đnh t
 giá nên đã thu gom ngoi t vào và bán ni t ra bên ngoài nhm
c đnh v th cho đng ni t, trc áp lc đó lm phát càng ngày càng tng cao
dn đn vic đng Vit Nam tng bc b mt giá. Tuy nhiên đ theo đui mc tiêu
c đnh t giá ca mình mt ln na ngân hàng nhà nc li đy đng ngoi t ra
bên ngoài đ hút ni t vào nh
m n đnh t giá và kim ch lm phát.
3
Khi tin hành tính t giá thc song phng đ có cái nhìn tng quan v t giá
thc ca Vit Nam. Và nhn đnh có thc s Vit Nam đang đnh giá cao đng ni
t hay không. Kt qu cho ta thy tht đáng ngc nhiên là Vit Nam ch đnh giá cao
đng ni t t nm 2006 tr li đây, còn các nm trc đó nh t nm 2000 đn
nm 2005 thì đng ni t
 ca Vit Nam đang đnh giá thp so vi đng ngoi t mà
đin hình  đây ta tính là đng ô La M. Trong 5 tháng đu nm 2011, lm phát
ca Vit Nam đã tng đn 12.07% so vi nm 2010, t giá danh ngha cng gim
cùng vi xu hng ca t giá thc, nu tính theo t giá thc thì mt đô la M s đi
đc 22614 VND/USD, xét v tng th thì Vit Nam không ph
i là quc gia có
đng ni t đnh giá cao duy nht mà hu nh các quc gia đu đánh giá cao đng
ni t quá nhiu
1
. ây có th là hu qu ca cuc khng hong tài chính toàn cu
va qua đa s các nc ít nhiu đu chu nh hng khin cho đng ni t yu đi.
Mc dù, đng đô la M cng yu đi so vi trc đây, nhng mc gim ca đng đô
la không nhiu bng mc gim ca các đng khác, nên mi dn

đn kt qu nh
trên.
Vic đnh giá cao này đã đc ci thin t cui nm 2009 tr li đây, đin hình
là tháng 11/2009, ngân hàng nhà nc công b nâng t giá bình quân liên ngân
hàng lên 5.44% là 17.961USD/VND và biên đ gim t 5% xung còn 3%, ln th
hai vào 11/02/2010, ngân hàng nhà nc tip tc nâng t giá bình quân liên ngân
hàng lên 18.544 USD/VND, ln th 3 vào 17/08/2010 tng t giá lên thêm 2% t
18.544 USD/VND lên 18.932 USD/VND và ln th 4 vào 11/02/2011 tng t giá
bình quân liên ngân hàng lên mc 20.693 USD/VND. Nh vy ch trong vòng 2
nm t n
m 2009-2010 ngân hàng nhà nc đã có 4 ln điu chnh t giá, kéo giá
trên th trng t do và giá chính thc ca ngân hàng gn nhau hn.
Vic điu chnh này đã kéo đc t giá chính thc vi t giá t do sát li vi
nhau không còn hin tng hai giá nh trc đây. Tuy nhiên vic nâng t giá liên
ngân hàng ch là đng thái nhm thu hp khong cách gia t giá chính thc vi t
giá t do ca th tr
ng, thêm vào đó ngân hàng nhà nc li thu hp biên đ dao


1
S liu ph lc 1
4
đng t 3% xung còn 1%. Nh vy rõ ràng là Vit Nam cha thc hin linh hot
t giá.
Trong bài nghiên cu này, s đi nghiên cu v vn đ linh hot t giá và t do
hóa tài khon vn ti Vit Nam, liu Vit Nam có linh hot t giá hay cha, t do
hóa tài khon vn  Vit Nam nh th nào, Vit Nam nên t do hóa tài khon vn
hay không. Và hin nay Vit Nam có nên linh hot t giá trc khi tin t
i t do
hóa tài khon vn hay không. ó là các câu hi đc đt ra, và đ tài này s tìm ra

hng gii quyt cho câu hi này.
2. Tính cp thit ca đ tài
Nm 2009 là nm con s lm phát ca Vit Nam tng cao so vi các nc khu
vc nói riêng và th gii nói chung, mi vn đ dn lên nn kinh t Vit Nam lúc
này là làm sao có th kìm hãm đc lm phát mà vn duy trì đc mc tng trng,
nhiu ch
tiêu k hoch đc đt ra. Theo nhn đnh thì hin Vit Nam đang có
nhng du hiu ca cuc khng hong tài chính nh cuc khng hong tài chính
châu á vào nhng nm 1997. Cuc khng hong làm cho nhiu nn kinh t nh
Thái Lan, Indonesia và Hàn Quc ri vào cnh khng hong n nng n. Nhn đnh
các quc gia đó đu có đim chung là trong quá trình t do hóa tài khon vn nhm
thu hút đu t nc ngoài vào đt nc li thc hin chính sách c đnh t giá, cuc
khng hong n ra khin cho Vit Nam là mt nc đi sau nên suy ngh v vn đ
này.
Bài nghiên cu s đi tìm hiu v s linh hot t giá  Vit Nam và t do hóa tài
khon vn, tip theo s đa ra quan đim là Vit Nam có nên tip tc t do hóa tài
khon v
n nh hin nay hay không. Và đ phát trin bn vng, Vit Nam nên thc
hin nh th nào trong bi cnh suy thoái kinh t toàn cu hin nay. ó là tính cp
thit ca đ tài.
3. Mc tiêu đ tài
 tài s đi sâu phân tích tính linh hot t giá ca Vit Nam và mc đ t do hóa tài
khon vn ca Vit Nam hin nay nh th nào. Các kch bn có th xy ra nu c
đnh t
 giá mà t do hóa tài khon vn và nu t do hóa tài khon vn trong hoàn
5
cnh linh hot t giá đc thc hin. Hin nay, Vit Nam nên t do hóa tài khon
vn không, và Vit Nam có nên linh hot t giá trc khi tin ti t do hóa tài
khon vn.
4. i tng nghiên cu

Tác đng ca linh hot t giá và t do hóa tài khon vn đn nn kinh t . Mc đ
linh hot t giá và t do hóa tài khon vn ca Vit Nam.
S tht bi ca các qu
c gia khi t do hóa tài khan vn mà không linh hot t giá.
i chiu kinh t Trung Quc hin nay và Vit Nam có nhng ging nhau và khác
nhau nào.
Kch bn dành cho Vit Nam trong vic linh hot t giá và t do hóa tài khon vn.
Vit Nam nên thc hin trình t nh th nào đ có th t do hóa tài khon vn mt
cách an toàn.
5. Phm vi nghiên cu
Phm vi nghiên cu ca đ tài là tính linh hot t giá ca Vit Nam và mt s
quc
gia.
nh hng linh hot t giá và t do hóa tài khon vn đn đn mt s khía cnh
kinh t Vit Nam.
Kch bn xy ra nu thc hin chính sách c đnh t giá nh hin nay trong bi cnh
t do hóa tài khon vn.
Kinh nghim ca các quc gia v t do hóa tài khon vn t đó đa ra đ ngh cho
Vit Nam v trình t nên thc hi
n.
S liu nghiên cu đc tính t nm 1990 đn nay, và đc tính theo quý, hoc
theo nm.
6. Phng pháp nghiên cu
S dng nhiu phng pháp đnh tính và đnh lng:
¬ Phng pháp đnh tính bng bng: dùng đ phân tích t giá thc song
phng ca Vit Nam so vi các quc gia trong khu vc, c cu hàng nhp khu
trong nn kinh t Vit Nam. Phân tích tình hình n công hin nay. Phân tích ch s
t do hóa tài kho
n vn ca Chinn- Ito ( ch s Kaopen).
6

¬ Phng pháp đnh tính bng đ th: so sánh mi quan h gia t giá
danh ngha vi xut khu, t giá danh ngha vi nhp khu và t giá thc vi xut
khu và t giá thc vi nhp khu.
¬ Phng pháp đnh lng bng phn mm Eviews: phân tích mi quan
h gia t giá và giá tr xut khu, mi quan h gia t giá và giá tr
nhp khu. Mi
liên h gia t giá và lm phát. Tác đng ca t do hóa tài khon vn đn tng
trng ca Vit Nam, Trung Quc . Ngoài ra có các phng pháp kim đnh thng
kê nhm kim đnh gi thit mô hình. Hi quy ca t giá và lm phát, tng trng
và t do hóa tài khon vn.
¬ Ngun d liu: T các ngun d liu t Tng cc th
ng kê (GSO),
Ngân hàng Ngoi Thng Vit Nam (VCB), B tài chính, Qu Tin t quc (IMF),
ngân hàng th gii (WB), Ngân hàng phát trin châu Á (ADB), B lao đng M,
Cc d tr liên bang M (FED), liên hp quc, cc k hoch hóa gia đình, … công
b trong khong thi gian 21 nm t 1990 đn 2010.
7. Kt cu đ tài
 tài gm có 5 phn:
GII THIU CHUNG.
CHNG 1: LÝ THUYT VÀ NGHIÊN CU THC NGHIM V TÍNH LINH
HOT T
 GIÁ VÀ T DO HÓA TÀI KHON VN.
CHNG 2: O LNG VÀ TÁC NG LINH HOT T GIÁ N VÀI
KHÍA CNH KINH T VIT NAM.
CHNG 3: ÁNH GIÁ T DO HÓA TÀI KHON VN VÀ TÁC NG T
DO HÓA TÀI KHON VN N TNG TRNG NN KINH T VIT NAM.
CHNG 4: KCH BN CHO QUÁ TRÌNH LINH HOT T GIÁ VÀ T DO
HÓA TÀI KHON VN TI VIT NAM.
KT LUN .

7
CHNG 1: LÝ THUYT VÀ NGHIÊN CU THC NGHIM V TÍNH
LINH HOT T GIÁ VÀ T DO HÓA TÀI KHON VN.
Trc khi đi sâu vào tìm hiu tính linh hot v t giá và t do hóa tài khon vn
 Vit Nam nh th nào thì ta s lc li phn lý thuyt v linh hot t giá và t do
hóa tài khon vn, mi liên h gia chúng.
1.1 Linh hot t giá
1.1.1 Khái nim
Nói v các ch đ t giá, thì hin nay ta có 3 ch
đ t giá chính là: ch đ c
đnh t giá, ch đ th ni t do, và ch đ t giá gia c đnh và th ni. Linh hot
t giá là vic điu hành t giá mt cách linh hot sao cho phù hp vi hoàn cnh
kinh t ca đt nc. Ngoài ch đ t giá c đnh ra thì các ch đ còn li đu đc
coi là linh hot t giá.
Hình 1.1 : Linh hot t
 giá





Ngun: Tác gi tng hp t giáo trình Tài Chính Quc T
1.1.2 u và nhc đim ca linh hot t giá
1.1.2.1 u đim
Ngn cn s lây lan ca cn bnh kinh t, giúp duy trì s n đnh chung ca th
trng quc t.
Gim bt áp lc can thip cho ngân hàng trung ng.
Nâng cao hiu qu hot đng ca th tr
ng tài chính.

Ch đ
t giá
c đnh
Ch đ
t giá
th ni
Ch đ
trun
g

g
ian
Linh hot t giá
8
1.1.2.2 Nhc đim
Mc dù linh hot t giá có nhiu u đim nhng đi kèm theo đó cng là nhng
nhc đim mà không ít các quc gia gp phi. i vi các quc gia có nn kinh t
phát trin không mnh thì linh hot t giá s thng làm trm trng thêm các vn đ
ca quc gia đó. Các quc gia có nn kinh t đang phát trin thì vn rt d b
tác
đng bi xu hng by đàn nu nh đng ni t rt giá mnh do th ni t giá.
1.2 T do hóa tài khon vn
1.2.1 Khái nim
T do hóa tài chính đc thc hin trong ni đa cng nh trong quan h vi
nc ngoài. T do hóa tài chính ni đa trong điu kin thâm ht ngân sách vn tn
ti buc chính ph phi da vào th trng tài chính quc t
đ huy đng tit kim
nc ngoài tài tr cho thâm ht. Do vy, vic xóa b các bin pháp áp ch tài chính
ni đa thng đi lin vi vic ni lng kim soát tài khon vn. G b các kim

soát đi vi dòng vn chy vào cng nh chy ra khi nn kinh t đc gi là t do
hóa tài khon vn.
1.2.2 Li ích và ri ro ca t do hóa tài khon v
n
1.2.2.1 Li ích
Tái phân b vn đu t t nc giàu v vn nhng có sut sinh li thp sang
nc nghèo v vn nhng có sut sinh li cao.
To ra c hi đa dng hóa ri ro (tài sn trong nc có th đc kt hp trong
mt danh mc đu t quc t rng ln), t đó gim chi phí vn cho các doanh
nghip trong nc.
Ngoài ra, t do hóa tài kho
n vn thng đi kèm vi vic nhp khu các dch v
tài chính nc ngoài và tng hiu qu ca h thng tài chính trong nc.
Hình thành s bình đng trong hot đng đu t tài chính, các lung vn luân
chuyn linh hot và hiu qu, to điu kin tip cn các lung vn quc t tng vn
đu t trong nc, chuyn giao công ngh và phát trin th tr
ng tài chính.
9
Nâng cao hiu qu phân b ngun vn, giúp các doanh nghip tip cn ngun
vn trong và ngoài nc vi chi phí thp, nâng cao tính t ch ca nhà đu t và
kh nng phn ng ca th trng, góp phn hoàn thin th ch.
Vic m ca th trng tín dng làm tng tính linh hot ca các doanh nghip trc
nhng bin đng v hàng hóa và li nhun.
1.2.2.2 Ri ro
Cho đn nay, các công trình nghiên cu vn cha đa ra đc bng chng thc
tin nht quán v tác đng ca t do hóa tài khon vn hoàn toàn ti tng trng,
gim nghèo và s bt n đnh kinh t là tích cc hay tiêu cc. Nhng rõ ràng hoch
đnh chính sách đ gim thiu phí tn và phát huy li ích ca t do hóa tài chính
quc t có tm quan trng đc bit và cng đy thách thc. Nhng l
nh vc cn chú

trng là chính sách kinh t v mô, quy đnh v hot đng thn trng áp dng cho
ngân hàng cng nh các t chc tài chính phi ngân hàng, thông l k toán – kim
toán và lut phá sn.
Lý do là t do hóa tài khon vn đc bit nguy him khi:
Kinh t bt n đnh do không có chính sách qun lý v mô vng mnh.
Các thông l k toán, kim toán và công b thông tin yu kém trong khu vc tài
chính và doanh nghip t đó làm suy yu k lu
t th trng;
C ch giám sát không hu hiu, không có quy đnh v kinh doanh thn trng và
lut phá sn không hot đng , t đó dn ti hành vi đu t ri ro đ hng li nu
thng cuc, cho vay da vào quan h và tham nhng.
Thêm vào đó, t do hóa vn to ra nhiu ri ro ngay c cho các h thng tài
chính đc qun lý tt nu ch bó hp trong dòng vn vay n thông qua ngân hàng.
Do v
y, t do hóa dòng vn cn đc tin hành trên din rng bt đu t đu t trc
tip nc ngoài, đu t chng khoán (trái phiu và c phiu) và vay thng mi dài
hn.
1.3 Mi liên h gia linh hot t giá và t do hóa tài khon vn.
Linh hot t giá và t do hóa tài khon vn là hai mc tiêu trong ba mc tiêu ca
b ba bt kh thi. B ba bt kh thi là lý thuyt
đc phát trin bi Robert Mundell
10
n đnh
t giá
Th trng vn đóng
Chính sách tin
t

đ


c l
p

T giá
th n

i
Hi nhp tài chính
T giá
c đnh
và Marcus Fleming vào thp niên 1960. B ba bt kh thi đc phát biu nh sau:
mt quc gia không th đng thi đt đc t giá c đnh, đc lp tin t và hi
nhp tài chính.










Ngun: T giáo trình Tài Chính Quc T(2011)
Lý thuyt b ba bt kh thi đc minh ha nh mt hình tam giác, mt quc gia
không th
đng thi thc hiên đc c ba mc tiêu đ ra là đc lp tin t, n đnh
t giá và hi nhp tài chính. Mi quc gia ch có th chn cho mình hai trong ba
mc tiêu này và t b mc tiêu còn li.
Linh hot t giá và t do hóa tài khon vn là quc gia đó đang thc hin hai

mc tiêu là đc lp tin t và hi nhp tài chính và buc phi t b mc tiêu 
n đnh
t giá. Vi s la chn này chính ph quc gia đó đc quyn t do n đnh lãi sut
nhng đi li t giá phi vn hành theo nhng nguyên tc ca th trng.
1.4 Các nghiên cu thc nghim v linh hot t giá và t do hóa tài khon vn.
Trong chng này, chúng ta s đi ngc thi gian đ xem các tác gi đi trc trên
th gii đã nh
n xét v linh hot t giá, t do hóa tài khon vn nh th nào. Vic
linh hot t giá, t do hóa tài khon vn này có li hn hay tiêu cc hn cho nn
kinh t ca mt đt nc, mi quan h gia linh hot t giá và t do hóa tài khon
vn.

Hình 1.2: B

ba b

t kh thi
11
1.4.1 Linh hot t giá
Trong các nghiên cu trc đây v linh hot t giá, có nhiu ý kin xung quanh vn
đ là nên hay không nên linh hat t giá, linh hot t giá có nh hng tiêu cc hay
tích cc đn nn kinh t ca các quc gia.
1.4.1.1 Trng phái ng h linh hot t giá có nh hng tích cc đn nn
kinh t.
Bng 1.1: Trng phái ng h linh hot t giá có nh hng tích c
c đn nn
kinh t
Tác gi Quan đim Bài trích
Sebastian Edwards &
Eduardo Levy Yeyati

(July 2003)
Linh hot t giá làm tng
thêm tng trng cho nn
kinh t ca các quc gia
đng thi có th hn ch
đc các cú sc kinh t.
“Flexible exchange rates
as shock absorbers.”
José Manuel Campa ,
Linda S. Goldberg (May
2002)
T giá nh hng thp
đn giá nhp khu đi vi
các quc gia có t l trao
đi hi đoái thp
“Exchange rate pass-
through into import
prices: a macro or micro
phenomenon?”

Yin-wong Cheung, ( May
2007)
Không có bng chng cho
thy h thng t giá hi
đoái linh hot làm nhanh
hn hoc chm hn vic
điu chnh t giá hi đoái
thc t.
“Nominal Exchange Rate
Flexibility and real

Exchange Rate
adjustment: New Evidence
from Dual Exchange Rates
in Developing Countries”
Ashima Goyal* and
Ankita Agarwal, (March
2005)
Linh hot t giá làm gim
ri ro trong lnh vc ngân
hàng. i vi các EMEs
Châu Á thì linh hot t
“Risk and Asian
Exchange Rate
Regimes”
12
giá là cn thit.
Jeffrey Frankel (August
2004)
Trung quc nên chn c
ch linh hot t giá hn là
t giá c đnh hin nay,
mc dù đã rt hiu qu
đi vi kinh t Trung
Quc trong thi gian qua,
trc khi t do hóa tài
chính hn na.
“On the Renminbi: The
Choice between
Adjustment under a Fixed
Exchange Rate and

Adjustment under a
Flexible Rate”

Michael B. Devereux,
2001
Chính sách linh hot t
giá n đnh đu ra và có
th không làm bin đng
lm phát cao.
“Monetary Policy,
Exchange Rate Flexibility,
and Exchange Rate Pass-
Through”

Ngun: Tác gi tng hp t các bài trích ca các tác gi Edwards, Campa,
Agarwal,…
Các tác gi này cho rng nên linh hot t giá vì các li ích mà nó đem li nh
làm gim ri ro cho các ngân hàng thng mi, tng trng kinh t đng thi có th
giúp quc gia đó tránh đc các cú sc kinh t t bên ngoài, bên cnh đó khi linh
hot t giá đt nc đó s n đnh đc đu ra mà kèm theo đó là không làm bin
đng lm phát cao.
1.4.1.2
Trng phái ng h linh hot t giá có nh hng tiêu cc đn nn
kinh t.
Bng 1.2: Trng phái ng h linh hot t giá có nh hng tiêu cc đn nn
kinh t
Tác gi Quan đim Bài trích
Michael B. Devereux,
January 2004
Theo kt qu ca mô hình

thì vi mt chính sách
linh hot t giá, không to
điu kin cho nn kinh t,
“Monetary policy rules
and exchange rate
flexibility in a simple
dynamic general
13
đng thi cng không
giúp các quc gia vt
qua đc các cú sc kinh
t, mà ngc li chính
sách t giá c đnh có th
làm tt hn.
equilibrium model”
Ngun: Tác gi tng hp t bài trích ca tác gi Devereux
i vi các tác gi này thì có nhng ý kin đi ngc li, h cho rng linh hot t
giá không giúp các quc gia vt qua đc cú sc kinh t bng chinh sách c đnh
t giá.
1.4.2 T do hóa tài khon vn
Trong các nghiên cu ca các nhà kinh t trên th gii đu liên h gia t do
hóa tài khon vn và s tng trng kinh t. Có nhiu tr
ng phái khác nhau, h
cùng nhau tranh lun v t do hóa tài khon vn và tng trng kinh t.
M đu là lý thuyt v vic m ca th trng ra bên ngoài bng cách t do s
dch chuyn ca dòng vn nc ngoài bi Ricardo, và đc ng h hàng lot sau đó
bi các ông Eichengreen, Henry, Eswar Prasad Raghuram. Rajan và nhiu ngi
khác. Lý thuyt này đã đt tin đ cho các nc đang phát trin đt đc nhng li
ích v kinh t đáng n trong mt thi gian dài. Tuy nhiên t nm 1997 tr đi, các
nc này cng đã phi tri qua mt cuc rút vn  t và mt cân bng v th trng

tài chính. iu này làm suy gim uy tín ca lý thuyt này đáng k, các quc gia
đang phát trin này có xu hng tm ngng t do hóa tài khon vn, tránh b đo
ngc dòng vn nc ngoài.
Do vy, cng có nhiu quan đim v t do hóa tài khon vn có liên quan đn
tng trng.
1.4.2.1 Trng phái ng h quan đim t do hóa tài khon vn có nh
hng tích cc đn tng trng.
Bng 1.3: Trng phái ng h quan đim t do hóa tài khon vn có nh
hng tích cc đn tng trng
14
Tác gi Quan đim Bài trích
Quinn (1997) T do hóa tài khon vn thúc
đy s tng trng kinh t.
“The origins of
financial
openness: a stuty
of current and
capital account
liberalization”
Eichengreen & Mussa (1998) T do hóa tài khon vn thúc
đy s tng trng kinh t.
“How should
liberalization be
scheduled
and anticipated to
ensure that the
benefits
dominate.”
Carlos Arteta, Barry
Eichengreen, Charles

Wyplosz (2001)

Tn ti tính liên quan gia t
do hóa tài khon vn và s
tng trng.
“When Does
Capital Account
liberalization Help
More than It
Hurts?”
Peter Henry (2007) T do hóa tài khon vn có
tác dng tích cc đn s tng
trng kinh t.
“Capital account
liberalization:
Theory, Evidence,
and Speculation”
Phát trin mô hình
tân c đin đ hin
th hiu ng lý
thuyt ca t do
hóa. Ông kt lun
không có gì đáng
15
ngc nhiên khi
thy tác đng lâu
dài tích cc ca t
do hóa tài khon
vn đn tng
trng.

Bekaet, Harvey & Lundblad
(2010)
T do hóa tài khon vn có
tác dng tích cc đn s tng
trng kinh t
“Financial
Openness and
Productivity”
S dng s liu
ca 71 quc gia t
nm 1980 đn
nm 2006, s
dng phng pháp
hi quy bình
phng bé nht.
Kt lun ca
phng pháp thc
nghim trên cho ra
rng tn ti mt
tác đng tích cc
đn tng trng.
Ngun: Capital Account Liberalization and Economic Growth, Hichem SAIDI,
Chaker ALOUI
Theo trng phái này cho rng t do hóa tài khon vn mang li tng trng cho
nn kinh t. Bng các phng pháp thc nghim các tác gi cùng chung quan đim
là t do hóa tài khon vn mang li tích cc cho nn kinh t là tng trng.
1.4.2.2 Trng phái ng h quan đim t do hóa tài khon vn có tác dng tiêu
cc đn tng trng