B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
TRN TH HNG
“VN DNG PHNG PHÁP TH CÂN BNG
IM (BALANCE SCORECARD) TI CÔNG
TY TNHH MSC VIT NAM”
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHÍ MINH – NM 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
TRN TH HNG
VN DNG PHNG PHÁP TH CÂN BNG
IM (BALANCE SCORECARD) TI CÔNG
TY TNHH MSC VIT NAM
Chuyên ngành: K toán
Mã s: 60.34.30
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS-TS. PHM VN DC
TP. H CHÍ MINH – NM 2011
Tôi xin bày t lòng bit n sâu sc đn PGS-TS. Ph
m Vn
Dc đã tn tình hng dn và giúp đ tôi thc hin tt lu
n vn
này cng nh hoàn thin kin thc chuyên môn ca mình.
Tôi vô cùng bit n các Thy Cô Khoa K Toán Ki
m
Toán Trng i Hc Kinh T TP. H Chí Minh đã truyn đ
t
cho tôi nhng kin thc quý báu trong thi gian tôi hc tp t
i
trng.
Tôi xin trân trng cm n Khoa K Toán – Ki
m Toán,
Phòng qun lý đào to sau đi hc – Trng i Hc Kinh T
TP.H Chí Minh đã to điu kin giúp đ
tôi trong quá trình
nghiên cu và hoàn thành lun vn.
Tôi cng chân thành cm n lãnh đo các công ty, bn b
è,
đng nghip và gia đình tôi đã to điu kin, đng viên và giúp đ
tôi hoàn thành tt lun vn này.
Tác gi
TRN TH HNG
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu khoa hc ca riêng tôi.
Các phân tích, s liu và kt qu nêu trong lun vn là hoàn toàn trung thc và có ngun
gc rõ ràng.
Tác gi lun vn
TRN TH HNG
MC LC
Trang
PHN M U
CHNG 1. C S LÝ THUYT V PHNG PHÁP TH CÂN BNG IM
(BALANCE SCORECARD - BSC)
1.1. Tng quan v Balance Scorecard 01
1.1.1. Ngun gc và s phát trin ca Balance Scorecard 01
1.1.2. Khái nim th cân bng đim (BSC) 02
1.1.3 S cn thit ca phng pháp đánh giá thành qu -Balance Scorecard 02
1.1.3.1 Hn ch ca phng pháp đánh giá thành qu tài chính 03
1.1.3.2 Vic gia tng ni bt ca tài sn vô hình 04
1.2. Các yu t đánh giá BSC 05
1.2.1. Ni dung các yu t th đim cân bng 05
1.2.1.1. Tm nhìn, chin lc 05
1.2.1.2. Yu t tài chính (Financial) 07
1.2.1.3. Yu t khách hàng (Customer) 08
1.2.1.4. Yu t chu trình kinh doanh ni b (Internal business process) 09
1.2.1.5. Yu t đào to và phát trin (Learning and Growth) 12
1.3. Phng pháp đánh giá BSC 12
1.3.1. Xây dng chin lc ca th đim cân bng 12
1.3.2. Gn kt cu trúc và chin lc ca doanh nghip vào th đim cân bng 13
1.3.3. Xác đnh rõ mc tiêu, thit lp ngân sách phân b tài nguyên 13
1.3.4. Thc hin đánh giá trách nhim ca nhân viên 14
1.3.5. Lp báo cáo ca th đim cân bng gn vi các mc tiêu đt ra ban đu ca
doanh nghip 14
1.3.6. Các ch tiêu trong bng báo cáo ca th đim cân bng 17
1.3.6.1. Ch tiêu tài chính 17
1.3.6.2. Mc tiêu khách hàng 24
1.3.6.3. Hot đng kinh doanh ni b 25
1.3.6.4. Phng din đào to và phát trin 29
1.3.7. Phng trình đim cân bng 31
1.4. Kinh nghim vn dng mt s nc 31
KT LUN CHNG 1 37
CHNG 2. VN DNG PHNG PHÁP TH IM CÂN BNG ÁNH
GIÁ THC TRNG THÀNH QU TÀI CHÍNH VÀ QUN TR TI CÔNG TY
MSC VIT NAM
2.1. Khái quát (gii thiu) công ty 38
2.1.1. c đim hot đng kinh doanh ca ngành 38
2.1.2. Hot đng kinh doanh ca công ty 39
2.1.2.1. Khái quát công ty MSC Vit Nam 39
2.1.2.2. Chc nng, nhim v hot đng kinh doanh 46
2.1.2.3. Công tác t chc tài chính, k toán 46
2.2. Thc trng kho sát ti công ty MSC Vit Nam 50
2.2.1. Yu t tài chính 51
2.2.2. Yu t khách hàng 54
2.2.3. Yu t hot đng kinh doanh ni b 56
2.2.4. Yu t đào to và phát trin 58
2.3. ánh giá kt qu thc trng kho sát trên 4 yu t (khía cnh) 60
2.3.1. Yu t tài chính 60
2.3.2. Yu t khách hàng 61
2.3.3. Yu t hot đng kinh doanh ni b 61
2.4.4. Yu t đào to và phát trin 62
KT LUN CHNG 2 63
CHNG 3. XÂY DNG PHNG PHÁP ÁNH GIÁ THÀNH QU HOT
NG THÔNG QUA (BSC) CÔNG TY MSC VIT NAM
3.1. Mc tiêu và đnh hng 64
3.1.1. Mc tiêu 64
3.1.2. nh hng 64
3.2. Xây dng phng pháp đánh giá 65
3.2.1. Yu t tài chính 65
3.2.2. Yu t khách hàng 69
3.2.3. Yu t ni b 73
3.2.4. Yu t đào to nhân s 77
3.2.5. Liên kt các yu t 83
3.3. Các gii pháp 88
3.3.1. Nhà nc (v mô) và ngành 88
3.3.2. Doanh nghip 89
KT LUN CHNG 3 92
KT LUN 93
PH LC
Ph lc 1: Bng im BSC Ca Công Ty TNHH MSC Vit Nam Nm 2010.
TÀI LIU THAM KHO
PHN M U.
1. S cn thit khách quan ca đ tài:
Trong thi đi toàn cu hoá và môi trng kinh doanh cnh tranh gia tng nh
hin nay, vic la chn chin lc đ tn ti và phát trin đi vi các t chc là mt
vn đ khó. Nhng làm th nào đ bin chin lc thành hành đng còn là vn đ khó
hn và khó nht là vic đánh giá thành qu hot đng ca t chc đ khng đnh con
đng mà t chc đang đi không b chch hng. Nhng thc đo truyn thng s
dng trong đánh giá thành qu hot đng ca t chc, ch yu là các thông tin tài
chính trong quá kh đã tr nên lc hu không còn phù hp khi mà hot đng to ra
giá tr ca t chc ngày càng chuyn t s ph thuc vào tài sn hu hình, tài sn vt
cht sang tài sn vô hình, tài sn phi vt cht.
H thng Bng Cân Bng im (Balance Scorecard) đc phát trin bi Rober
S.Kaplan và David P. Norton t đu thp niên 90 ca th k 20 giúp các t chc
chuyn tm nhìn và chin lc thành nhng mc tiêu và thc đo c th thông qua 4
phng din tài chính, khách hàng, qui trình hot đng ni b và đào to- phát trin
đ đo lng thành qu hot đng ca t chc.
Là mt doanh nghip hot đng trong lnh vc cung cp dch v giao nhn hàng
hóa đng bin quc t, hin xp th 2 trên th gii, vic làm th nào đ khng đnh
vai trò và v trí ca công ty cng nh vic cng c và nâng cao v trí trên th trng
đòi hi công ty phi xây dng chin lc tt, k hoch trin khai chin lc khoa hc
và xây dng mt h thng đo lng thành qu phù hp.
Qua thc t tìm hiu tác gi nhn thy Balanced Scorecard là mt gii pháp tt cho
vn đ trên, giúp công ty chuyn tm nhìn và chin lc thành các mc tiêu và thc
đo c th t đó cho phép vic đánh giá thành qu hot đng ca công ty đc thc
hin tt. Thành tích hot đng ca tng b phn s đc nâng cao, đng thi s đo
lng thành qu hot đng xác đáng, công bng s khuyn khích không ch các b
phn phát huy nng lc tng cng s hp tác mà ngay c cá nhân tng cán b công
nhân viên cng tích cc, ra sc đóng góp đ hoàn thành mc tiêu chung ca công ty.
T nhng lý do trên tác gi quyt đnh chn đ tài “ Xây dng phng pháp th điêm
Cân Bng BSC ti công ty TNHH MSC Vit Nam” đ làm lun vn thc s kinh t.
2. Phng pháp nghiên cu
đt đc mc đích trên, tác gi s dng phng pháp duy vt bin chng và
duy vt lch s. Tác gi nghiên cu các vn đ trong mi liên h ph bin, trong s
vn đng, phát trin và kt hp đng b vi các phng pháp nh: quan sát, chn
mu, phng vn, thng kê, so sánh, tng hp và phân tích, đánh giá.
3. Mc tiêu nghiên cu
Xây dng đc phng pháp th cân bng đim Balance Scorecard phù hp vi
công ty TNHH MSC Vit Nam giúp công ty đo lng đc các tài sn vô hình và hu
hình đ có th s dng chúng hiu qu to điu kin thc thi chin lc thành công.
4. Phm vi nghiên cu
Vn dng Bng cân bng đim (Balanced Scorecard) vào hot đng thc tin
mi t chc s gii quyt nhiu vn đ khác nhau v mt đo lng thành qu hot
đng, qun lý chin lc cng nh trao đi thông tin. Trong phm vi nghiên cu ca
đ tài, lun vn ch dng li vic vn dng Balanced Scoreced là mt h thng đo
lng vic đánh giá thành qu hot đng ti Công Ty TNHH MSC Vit Nam trong
nm 2012 da trên chin lc phát trin ca công ty đn nm 2020.
5. Ni dung lun vn
Ni dung ca đ tài gm 3 chng không k phn m đu và kt lun:
Chng 1: C S Lý Thuyt V Phng Pháp Th Cân Bng im - Balance
Scorecard (BSC)
Chng 2: Vn Dng Phng Pháp Th im Cân Bng ánh Giá Thc Trng
Thành Qu Tài Chính Và Qun Tr Ti Công Ty MSC VN.
Chng 3: Xây Dng Phng Pháp ánh Giá Thành Qu Hot ng Thông Qua
Balance Scorecard Ti CTY MSC Vit Nam
DANH MC CH VIT TT
BSC: Bng cân bng đim (Balanced Scorecard)
CBCNV: Cán b công nhân viên
ROI: T l hoàn vn đu t (Return on Investment)
ROA: T sut sinh li trên tng tài sn (Return on Assets)
ROS: T sut sinh li trên doanh thu (Return on sales)
ROE T sut sinh li trên vn ch s hu (Return on Equity)
EVA: Giá tr kinh t tng thêm (Economic Value Added)
CP R & D: Chi phí đu t và phát trin.
NVLTT: Nguyên vt liu trc tip.
SX: Sn xut.
SL: S lng.
DN: Doanh nghip.
HQT: Hi đng qun tr.
MSC: Mediterranean Shipping Company.
Trang 1
CHNG 1: C S LÝ THUYT V PHNG PHÁP
TH CÂN BNG IM - BALANCE SCORECARD (BSC)
1.1 TNG QUAN V BALANCE SCORECARD
1.1.1 Ngun gc và s phát trin ca Balance ScoreCard
Nhng nm đu thp niên 1990, nhiu nhà khoa hc nghiên cu v k toán
qun tr đã b sung thêm cho k toán qun tr mt s công c nhm góp phn
hoàn thành tt hn chc nng kim soát, đo lng và đánh giá thành qu hot
đng sn xut kinh doanh cho doanh nghip. Phng pháp th cân bng đim
(Balance scorecard method – BSC) đc xây dng bi Robert Kaplan – mt
giáo s chuyên ngành k toán thuc đi hc Harvard và David Norton – mt
chuyên gia t vn thuc vùng Boston cng xut phát t lý do trên.
Phng pháp này đc áp dng hu hiu nhiu tp đoàn, công ty trên th
gii nh Dupnont, General Electric, IBM… ng thi mt s phm mm qun
tr cng áp dng nó đ thit lp nên h thng theo dõi, đánh giá hot đng doanh
nghip nh SAS M, High Performance System Inc,…Th cân bng đim -
BSC đánh giá hot đng ca mt t chc, mt b phn thông qua mt h cân
bng 4 yu t: tài chính, khách hàng, nhng chu trình kinh doanh ni b, khía
cnh đào to và phát trin. Nhng đánh giá này bao gm c nhng đánh giá tài
chính truyn thng ca s qun lý trong quá kh, nhng chúng cng cung cp
nhng chin lc đánh giá cho hot đng trong tng lai. Môi trng ca hot
đng kinh t đã thay đi t ch da trên công nghip sang môi trng da trên
thông tin. S thay đi này kéo theo trng tâm cng thay đi t nhng tài sn hu
hình sang tài sn vô hình. Nhng hot đng không còn có th đc đánh giá ti
mt thi gian sau đó, vì nó đc thc hin ngay bây gi qua nhng phân tích d
liu tài chính. Nhng hot đng ca doanh nghip phi đc qun lý trong thi
gian thc, điu này ngha là chúng phi đc trin khai mà không có nhng biên
gii ca nhng b phn trong mt đn v. Nhng phng pháp truyn thng ca
Trang 2
s đánh giá hot đng không còn đ mnh đ kim soát, đánh giá trách nhim
ca các b phn, phòng ban ti doanh nghip trong thi đi ngày nay na. Th
đim cân bng đc thit k đ đa ra mt cái nhìn cân đi v tt c các nhân t
trong mt doanh nghip và đa ra công thc đánh giá hot đng sao cho phù
hp. Mc tiêu không nm ch có mt h thng đánh giá mi, mà là cui cùng
ta có mt h thng qun lý, giám sát hiu qu hn.
1.1.2 Khái nim th cân bng đim (BSC):
Balanced Scorecard (BSC) đc phát trin bi Rober S. Kaplan và David P.
Norton ti trng i hc Havard t nhng nm 1992 - 1995. BSC là mt h
thng nghiên cu và qun lý chin lc da vào đo lng, đc s dng cho
mi t chc. Nó đa ra mt phng pháp đ chuyn các chin lc hot đng
kinh doanh ca các công ty thành các ch tiêu đánh giá.
Balance Scorecard là mt h thng nhm chuyn tm nhìn và chin lc ca
t chc thành nhng mc tiêu và thc đo c th thông qua vic thit lp mt h
thng đ đo lng thành qu hot đng trong mt t chc trên bn phng din
(yu t): tài chính, khách hàng, qui trình hot đng ni b và đào to- phát trin.
Bn phng din này cho phép to ra s cân bng đó là:
• Cân bng gia mc tiêu ngn hn – mc tiêu dài hn.
• Cân bng gia đánh giá bên ngoài liên quan đn các c đông, khách hàng
– nhng đánh giá ni b liên quan đn qui trình x lý, đi mi, đào to và
phát trin.
• Cân bng gia kt qu mong mun đt đc (tng lai) – nhng kt qu
trong thc t (quá kh).
Cân bng gia nhng đánh giá khách quan – đánh giá ch quan.
1.1.3 S cn thit ca phng pháp đánh giá thành qu-Balance Scorecard.
Trang 3
1.1.3.1 Hn ch ca phng pháp đánh giá thành qu tài chính
Dù mc tiêu tài chính là đích đn cui cùng ca đi b phn các t chc trên
th gii nhng vic ph thuc gn nh duy nht vào nhng thc đo tài chính
trong thi đi công nghip đã bc l nhiu khim khuyt không th khc phc
khi đánh giá thành qu hot đng ca các t chc trong thi đi thông tin.
Th nht, thc đo tài chính truyn thng không cung cp đy đ các
thông tin đ đánh giá thành qu hot đng. Các báo cáo tài chính hin nay
vn cung cp các thông tin tài chính mà không cung cp đy đ thông tin phí tài
chính nh tài sn vô hình đc bit là các tài sn vô hình thuc v trí tu ca t
chc và nng lc ca t chc vì không đa ra đc giá tr đáng tin cy. Thêm
na, các thc đo tài chính ch đa ra các kt qu trong quá kh mà thng
thiu đi sc mnh d báo và các thc đo tài chính thng đc s dng đ
đánh giá thành qu ca các nhà qun lý cp cao, không th s dng đ đánh giá
thành qu hot đng ca nhân viên cp thp hn.
Th hai, hy sinh li ích trong dài hn đ đt đc các mc tiêu ngn
hn. Các hot đng to ra giá tr dài hn trong t chc có th b nh hng bi
các mc tiêu tài chính ngn hn nh ti thiu hóa chi phí bng cách ct gim lao
đng. iu này s dn đn mt s thu hp v qui mô. Giáo s Wayne Cascio
(trng đi hc kinh doanh Colorado) đã chng minh rng thu hp qui mô
không ch làm tn thng nhân viên bi vic sa thi h mà còn phá hng giá tr
ca t chc trong dài hn.
Th ba, vic hch toán k toán có th b bóp méo đ phc v nhng mc
đích tài chính trong ngn hn. Nhiu t chc li dng tài khon ch phân b
chi phí đ tng li nhun, khai khng doanh thu và gian ln trong các khon phi
thu đ đt mc tng trng mong mun trong báo cáo. Vì vic đánh giá thành
qu hot đng ca t chc ch da vào các kt qu tài chính th hin trên các báo
cáo tài chính nên tình trng các ch s tài chính b “ch bin” theo mc đích ca
Trang 4
ngi đng đu t chc thng xuyên xy ra. Thông tin cung cp cho bên ngoài
không còn khách quan và hoàn toàn khác so vi thông tin ni b ca t chc.
đáp ng yêu cu v h thng đánh giá thành qu hot đng trong thi đi
công ngh thông tin và khc phc nhng nhc đim ca h thng đo lng
trong thi đi công nghip, công c đo lng thành qu hot đng ca k
toán qun tr đó là BSC đã ra đi.
1.1.3.2 Vic gia tng ni bt ca tài sn vô hình
Th mnh ca các t chc trong thi đi công nghip nh s chuyên môn hóa,
ng dng khoa hc công ngh đ có máy móc thit b hin đi và khai thác
chúng phc v cho vic sn xut sn phm hàng lot, s ct gim chi phí, qun
lý tt tài chính, tài sn và các khon n… đã không còn to ra li th cnh tranh
cho các t chc mà thay vào đó, li th cnh tranh ca các t chc là kh nng
huy đng và trin khai tài sn vô hình.
Khác vi ngun hình thành ca tài sn hu hình, tài sn vô hình có th đc to
ra t vic:
• Phát trin nhng mi qua h vi khách hàng đ duy trì lòng trung thành
ca khách hàng hin ti và phát trin nhng phân khúc th trng mi.
• Phát trin nhng dòng sn phm và dch v mi nhm đáp ng nhu cu
nhng khách hàng tim nng.
• Sn xut sn phm và cung cp dch v cht lng cao chi phí thp sn
sàng phc v khách hàng.
• Xây dng k nng và đng lc thúc đy nhân viên đ h không ngng
phát trin kh nng, cht lng và s hng ng trong công vic.
• Trin khai công ngh thông tin, h thng c s d liu.
Trang 5
S gia tng giá tr ca tài sn vô hình đã đa đn mt yêu cu đòi hi h
thng đánh giá thành qu hot đng ca t chc phi ghi nhn đy đ giá tr
và qun lý tài sn vô hình đ ngày càng mang li nhiu ngun li cho t
chc.
1.2 CÁC YU T ÁNH GIÁ BSC
1.2.1 Ni dung các yu t th đim cân bng (BSC)
1.2.1.1 Tm nhìn, chin lc:
Tm nhìn nh là mt bn đ ch ra l trình mt công ty d đnh đ phát trin
và tng cng các hot đng kinh doanh ca nó. Nó v ra mt bc tranh v ni
mà công ty mun đn và cung cp mt s ch dn hp lý cho vic đi đn đâu.
Mc đích ca tm nhìn đ tp trung làm sáng t:
Phng hng tng lai ca công ty
• Nhng thay đi v sn phm, khách hàng, th trng và công ngh ca công
ty đ hoàn thin: v th th trng hin ti, trin vng tng lai.
Yêu cu ca tm nhìn:
• Ngn gn, xúc tích.
• Hp dn, lôi cun.
• Nht quán vi s mng (mission) và giá tr (value).
• Kh thi.
• Truyn cm hng.
Phát trin tm nhìn: Có 2 phng pháp đ phát trin tm nhìn là:
Trang 6
Phng pháp phng vn: Phng vn nhà qun tr là thành phn then cht ca
phng pháp phng vn đ phát trin tm nhìn. Mi nhà qun tr cp cao đc
phng vn riêng đ thu thp phn hi v đnh hng tng lai ca doanh nghip.
Nên nh các chuyên gia t vn bên ngoài tin hành phng vn vì h có kinh
nghim và kh nng đ đt ra nhng câu hi sao cho thu thp đy đ thông tin cho
vic phát trin tm nhìn.
Phng pháp hng v tng lai: Phng pháp này có th thc hin theo nhóm
hoc cá nhân riêng l. Phng pháp đc tin hành bng cách giành cho các cá
nhân hoc nhóm khong 15 phút đ tng tng v tng lai và hi h các câu hi
v hin ti, đi loi: Cái gì đã xy ra vi doanh nghip ca bn? Bn đang phc v
th trng cái gì? Bn có kh nng nào ni tri so vi đi th cnh tranh? Mc tiêu
nào bn đã đt đc? Nhng ý tng và câu tr li đc ghi nhn li s là vt liu
đ phác ho tm nhìn.
Chin lc: Chin lc ca doanh nghip là cách mà doanh nghip vi nhng
ngun lc ni ti ca mình nm bt nhng c hi ca th trng đ đt nhng
mc tiêu ca doanh nghip. Nu chn chin lc sai có nguy c phá sn.
Có 2 nhóm chin lc c bn:
• Chin lc sn phm khác bit
• Chin lc dn đu v chi phí.
Chin lc sn phm khác bit: là chin lc doanh nghip cung cp sn phm
cho khách hàng vi nhng tính nng ni tri hoc có nhng đim (u vit) khác
bit vi các loi sn phm ca doanh nghip khác trong ngành.
To ra đc lòng trung thành ca khách hàng đi vi sn phm ca công ty, to
ra s sn sàng tr giá cao hn ca khách hàng đ mua đc sn phm ca công
ty.
Trang 7
Chin lc dn đu v chi phí là chin lc mà doanh nghip đt đc khi chi
phí thp hn so vi đi th cnh tranh thông qua vic gia tng hiu qu sn xut
kinh doanh, thc hin các bin pháp hu hiu đ qun lý chi phí. Doanh nghip
có kh nng sn xut lng đu ra bng đi th cnh tranh vi lng đu vào
thp hn đi th cnh tranh, liên quan đn qui trình sn xut ni b đ tng nng
sut.
Ni dung ca phng pháp th đim cân bng đc th hin c th trong s đ
1.1
S đ 1.1: MÔ HÌNH TH CÂN BNG IM (BSC)
Ngun: Robert S.Kaplan, David P.Norton The Balanced Scorecard, trang 9
Tài chính
ánh giá DN có thành công
trong chin lc hay không, đây
là mc tiêu quan trng nht vì
mc tiêu ca DN là li nhun
Tm nhìn và chin lc
ca mt doanh nghip
Hc hi và phát trin
Ch ra cho DN cn xây dng nn
tng nào giúp doanh nghip phát
trin lâu dài
Khách hàng
thành công trong chin
lc cn th hin th nào
vi khách hàng
Hot đng kinh doanh
ni b
Cn phi thc hin tt
hot đng kinh doanh ni
b
Trang 8
1.2.1.2 Yu t tài chính (Financial)
ây là yu t quan trng nht ca th cân bng đim vì nó là nn tng đánh
giá ca tt c nhng khía cnh còn li vì khía cnh tài chính đóng vai trò quan
trng trong vic tng hp tình hình hot đng và mc tiêu chung ca toàn doanh
nghip. Các thc đo khía cnh này cho chúng ta bit chin lc có đc thc
hin đ đt đc kt qu cui cùng hay không. Chúng ta có th tp trung toàn b
n lc và kh nng ca chúng ta vào vic ci thin s tha mãn ca khách hàng,
cht lng, giao hàng đúng hn hoc hàng lot vn đ khác nhng nu không
ch ra nhng tác đng tích cc đn t s tài chính ca t chc thì nhng n lc
ca chúng ta cng b gim bt giá tr. Thông thng chúng ta quan tâm ti các
t s truyn thng nh: li nhun, tng doanh thu, và các giá tr kinh t khác.
Thông tin ca yu t tài chính đc tng hp t kt qu kinh doanh đo lng
đc t các hot đng trong k. Ch tiêu tài chính này phn ánh rõ rt vic thc
hin các chin lc ca doanh nghip, đóng góp cho mc tiêu chung và t đó có
th rút ra nhng đim cn thit đ ci tin quá trình hot đng. Chin lc kinh
doanh, các mc tiêu tài chính liên quan đn li nhun, s hoàn vn và chui giá
tr kinh t mang li đang đc các nhà qun lý quan tâm.
1.2.1.3 Yu t khách hàng (Customer)
Yu t khách hàng đc thit k ch đ đánh giá vic doanh nghip có thc
hin tt vic thõa mãn nhng nhu cu ca khách hàng và th trng tiêu th ca
nó hay không? ó là điu không th thiu đi vi s thành công ca mt doanh
nghip, nhng nó li b b qua bi nhng đánh giá truyn thng. Mc tiêu đây
là cung cp cho khách hàng nhng gì h mun. Thông qua vic đo lng s thõa
mãn, lòng trung thành ca khách hàng, kh nng nm gi khách hàng, kh nng
khai thác khách hàng tim nng, th phn. Các ch tiêu biu hin c th nh s
mu sn phm mi làm ra đc khách hàng chp nhn, s ln giao hàng đúng
hn hay tr hn, s lng hàng b tr li, phân loi khách hàng thành nhóm
Trang 9
khách hàng quen thuc, khách hàng tim nng hay khách hàng vãng lai đ tính
ra doanh s Khía cnh khách hàng bao gm các ch tiêu quan trng và đc
xem xét khi đánh giá kt qu đu ra đt đc ca các chin lc.
Mt chin lc hng v khách hàng thng đc th hin ba mt sau:
• Nhng thuc tính v sn phm và dch v: chc nng, cht lng và giá thành
• Nhng mi quan h khách hàng: cht lng ca kinh nghim mua hàng và
nhng mi quan h cá nhân.
• Hình nh và uy tín ca doanh nghip
Vic qun lý c ba mt này s cung cp giá tr cho nhng khách hàng ca mt
doanh nghip. Mt doanh nghip phi nhn thc đc rng trong môi trng
ngày nay, h phi cung cp, đu tiên và trên ht – mt sn phm cht lng. Nu
không làm đc điu này, s chng có khách hàng nào đ h phi lo lng, và
cng s chng tn ti nhng khách hàng yêu cu v cht lng sn phm, s
giao hàng đúng thi gian. Lúc này doanh nghip không xác đnh s đâu trong
quá trình giao hàng hay dch v chm sóc khách hàng sau khi đã bán sn phm.
Mt điu na không th b qua là giá ca sn phm vì giá bán gi mt vai trò
then cht trong quyt đnh ca khách hàng khi ký kt hp đng vi doanh
nghip. ây là ba nhân t quan trng nht cn phi quan tâm đn trong vic to
dng lnh vc khách hàng, nhng đim ct yu chính là s thoã mãn khách
hàng.
1.2.1.4 Yu t v chu trình kinh doanh ni b (Internal business processes)
Khía cnh v các chu trình kinh doanh ni b thng đc to lp sau khía
cnh v tài chính và khách hàng. Thông tin ca khía cnh này cho bit kh nng
doanh nghip thc hin các mc tiêu nhm to nên các giá tr cho khách hàng và
li ích c đông
Trang 10
Thu hút và gi khách hàng trong thi phn mc tiêu và phi tho mãn nhu cu
khách hàng mc tiêu.
Tho mãn nhng mong đi ca c đông v tình hình tài chính ca doanh
nghip.
Khi mt doanh nghip nhn din đc nhng yu t cn thit đ thu hút, gi
li và tho mãn khách hàng mc tiêu, nó có th đnh ra tiêu chun đánh giá quy
trình hot đng kinh doanh ni b mà nó phi vt tri hn so vi đi th cnh
tranh.
Mi doanh nghip đu có chu trình kinh doanh ni b riêng. Mô hình chui
giá tr kinh doanh ni b (Internal value chain model) s giúp doanh nghip đa
ra các mc tiêu và ch tiêu đánh giá. Mô hình này bao gm ba chu trình c bn:
chu trình ci tin, chu trình thc hin và chu trình dch v hu mãi
S đ 1.2 Mô hình chui giá tr kinh doanh ni b
Xác đnh
th trng
To ra sn
phm dch
v
Cung cp
sn phm
dch v
Các dch
v khách
hàng
Sáng to
sn phm
dch v
Ci tin Thc hin Hu mãi
Xác đnh nhu cu
khách hàng
Tho mãn nhu cu
khách hàng
Ngun: Robert S. Kaplan, David P.Norton The Balanced Scorecard, trang 106
a) Chu trình ci tin: ây là chu trình doanh nghip nghiên cu và sáng to ra
sn phm, dch v mi thích hp vi nhu cu th trng nhm mc đích ch
yu là khai thác khách hàng tim nng và nm gi khách hàng hin có.
Trang 11
thc hin thành công chu trình ci tin trc ht nhà qun lý phi nghiên cu
th trng đ xác đnh quy mô th trng, th hiu ca khách hàng cng nh
giá c cho sn phm dch v chp nhn đc, tip đn là khai thác chu trình
kinh doanh ni b đ đt đc nhu cu ca khách hàng. Mun vy doanh
nghip phi tìm kim và thu thp thông tin th trng mi, phân tích các vn
đ có tính kh thi và d toán k hoch s thc hin ca doanh nghip.
b) Chu trình thc hin:
Chu trình này bao gm nhiu hot đng bt đu t khi tip nhn đn đt hàng
đn khi hoàn thành vic giao hàng cho khách hàng. Mc đích qun lý các hot
đng này nhm kim soát cht lng các đu ra và các chi phí sn xut kinh
doanh. Theo đó doanh nghip nên qun lý tt các mt nh vn đ qun lý và
kim soát khách hàng, c thin công vic tip nhn đn hàng, cách thc sn xut
và giao hàng. Nhà qun tr cn kt hp các ch tiêu tài chính (nh chi phí đnh
mc, d toán ngân sách, hiu qu hot đng, hiu qu s dng thit b máy móc)
và các ch tiêu phi tài chính (nh thi gian xét duyt đn đt hàng, s ln tìm
ngun cung cp hàng hóa cht lng cao nhng giá thp hay thi gian cung cp
liên tc) đ đánh giá chu trình thc hin.
c) Chu trình dch v hu mãi: Dch v hu mãi bao gm hot đng sa cha,
bo trì sn phm, x lý các li hay hàng bán b tr li. Ví d nh các chng
trình đào to cho nhân viên ca khách hàng làm quen vi sn phm, dch v
mi, phn hi kp thi nhng thc mc ca khách hàng; bo hành sn phm, v
sinh an toàn x lý cht thi trong công nghip sn xut…
Tt c các hot đng liên quan này đu to ra giá tr cho khách hàng sau khi s
dng sn phm hay dch v ca doanh nghip.
Trang 12
1.2.1.5 Yu t đào to và phát trin (Learning and Growth) :
Yu t cui cùng trong th cân bng đim là khía cnh mà kt dính các phn
li vi nhau, đó là khía cnh hc hi và phát trin, đc xác đnh nh là nn tng
cho s tn ti và phát trin lâu dài ca doanh nghip.
Ba yu t ca thông tin khía cnh kinh nghim và tng trng là con ngi,
h thng thông tin và th tc t chc. Khi đánh giá các khía cnh v tài chính,
khách hàng và chu trình kinh doanh ni b, ngi ta thng xem xét chênh lch
gia kh nng thc t v con ngi, h thng thông tin, các th tc t chc so
vi các ch tiêu cn đt đn.
Tng t nh yu t khách hàng, yu t v nhân viên cng đa ra nhng ch
tiêu đánh giá nh s tha mãn nhu cu ca nhân viên, vic gi chân các nhân
viên gii, k nng ca nhân viên, ch đ khen thng to điu kin cnh tranh
trong môi trng làm vic. H thng thông tin yêu cu tính chính xác, kp thi
cung cp thông tin đ ra quyt đnh. Cui cùng các th tc kt hp vi h thng
thông tin h tr cho các hot đng ca nhân viên hiu qu, tit kim thi gian
mà vn đáp ng đc nhu cu qun lý
Tóm li Bn khía cnh ca th cân bng đim cho phép doanh nghip xác
đnh và cân đi đc các mt qun lý mt cách toàn din. ó là s cân đi gia
các mc tiêu dài hn và mc tiêu ngn hn, gia các tiêu chí bên ngoài và tiêu
chí ni b trong doanh nghip, gia kt qu mong mun và kt qu thc t, s
hài hòa các yu t nhm đt đc s phát trin lâu dài bn vng trong nn kinh
t hi nhp. Th đim cân bng đc ng dng nhm kt ni các mc tiêu vi
chin lc doanh nghip, giúp sp xp các điu kin v t chc, c cu các b
phn, cá nhân đ đt đc mc tiêu chung.
1.3 Phng pháp đánh giá BSC.
1.3.1 Xây dng chin lc ca th cân bng đim:
Trang 13
Bn khía cnh ca th cân bng đim phi đc gi cùng vi nhau, hot đng
mt cách đc lp hng đn mc tiêu chung ca toàn th doanh nghip. Nu không
thc hin đc điu này, b bn này có th xung đt ln nhau và to nên khá nhiu
vn đ rc ri. Vic liên kt th đim vi chin lc ca doanh nghip phi thc
hin da trên ba nguyên tc.
1. Nhng mi quan h nguyên nhân – kt qu.
2. Nhng ngi hng dn thc hin.
3. Mi liên h vi tài chính
Ba yu t này, mc dù tách bit nhau, nhng phi đc xem xét cùng nhau khi
đnh hình mt th đim cân bng.
1.3.2 Gn kt cu trúc và chin lc ca doanh nghip vào th cân bng đim:
Cu trúc và chin lc ca mt doanh nghip phi đc phn ánh trong th
cân bng đim. Không th nào mt t chc gm nhng đn v kinh doanh chin
lc mà nhng đn v này có th cân bng đim riêng ca nó, và nhng th cân
bng đim riêng này không th kt hp li vi nhau thành mt th cân bng đim
ln hn…Trong trng hp đó, toàn b s hot đng ca t chc thng đa ra
nhng đánh giá v nhng bng đim riêng đang hot đng hiu qu nh th nào.
Nhà qun tr nên đa ra nhng ch đ chung hay chin lc có th dàn tri trên tt
c các đn v kinh doanh. Khi điu này xy ra, vai trò ca th cân bng đim ln s
giám sát và đánh giá chúng có hiu qu nh th nào trong vic đt chin lc
chung. Th cân bng đim đc thit k đem các b phn ca mt doanh nghip li
vi nhau đ có th tp trung vào cu trúc ca nó và đt đc mc tiêu tng th.
1.3.3 Xác đnh rõ mc tiêu, thit lp ngân sách phân b tài nguyên.