B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
TRN THANH BÌNH
Chuyên ngành : QUN TR KINH DOANH
Mã s : 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc: TS. TRN NG KHOA
TP. H Chí Minh – Nm 2011
LI CM N
Tôi xin trân trng cm n tp th quý thy cô Trng i hc Kinh t Thành
ph H Chí Minh, nhng ngi đã tham gia ging dy và truyn đt cho tôi nhng
kin thc, k nng vi thái đ ht sc nhit tình và đy trách nhim.
c bit tôi xin kính trng và cm n thy Trn ng Khoa, ngi đã trc
tip hng dn và giúp đ tôi hoàn thành lun vn này.
Tôi xin chân thành cm n Hi đng thành viên, Ban Tng Giám đc, tp th
đng nghip Công ty TNHH mt thành viên Khu công nghip Vnh Lc đã to điu
kin tt nht trong vic cung cp thông tin trong sut quá trình tôi thc hin lun
vn này.
Ngi vit
Trn Thanh Bình
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình do bn thân t nghiên cu và
thc hin theo s hng dn khoa hc ca TS. Trn ng Khoa.
Các thông tin và s liu đc s dng trong lun vn này là trung thc.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim vi li cam đoan trên.
Ngi vit
Trn Thanh Bình
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cm n
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, các ch vit tt
Danh mc các bng biu, đ th
M đu 1
Chng 1: Tng quan v khu công nghip 4
1.1 C bn chung v khu công nghip 4
1.1.1 Khái nim v Khu công nghip 4
1.1.2 Các loi hình Khu công nghip 5
1.1.3 Quá trình thành lp và phát trin các khu công nghip Tp.HCM 7
1.2 Các nhân t nh hng đn khu công nghip 10
1.2.1 Môi trng chính tr - xã hi và kinh t 10
1.2.2 iu kin t nhiên – kt cu h tng 10
1.2.3 Các điu kin cung cp nguyên liu và lao đng 11
1.2.4 Môi trng đu t 11
1.2.5 Vn đu t xây dng c s h tng 12
1.2.6 Phát trin khu dân c 12
1.2.7 iu kin v đt đai 13
1.3 Kinh nghim thc tin v phát trin khu công nghip 13
1.3.1 Kinh nghim phát trin KCN ca các nc trong khu vc 13
1.3.1.1 ài Loan 13
1.3.1.2 Hàn Quc 14
1.3.1.3 Malaysia 15
1.3.2 Kinh nghim xây dng các KCN Vit Nam 16
1.3.2.1 ng Nai 16
1.3.2.2 Bình Dng 18
1.3.3 Bài hc kinh nghim đi vi quá trình phát trin KCN Vnh Lc 19
Tóm tt chng 1 22
Chng 2: ánh giá hin trng Khu công nghip Vnh Lc 23
2.1 Tng quan v Khu công nghip Vnh Lc 23
2.1.1 Gii thiu v Công ty TNHH Mt thành viên KCN Vnh Lc 23
2.1.2 Kt qu hot đng ca Khu công nghip Vnh Lc 25
2.1.3 Xây dng c s h tng và tin ích công cng 26
2.1.4 Tình hình thu hút đu t vào KCN Vnh Lc 26
2.1.5 Tình hình hot đng ca các doanh nghip trong KCN Vnh Lc 28
2.2 Phân tích môi trng ni b ca KCN Vnh Lc 30
2.2.1 C s h tng k thut 30
2.2.2 Thu hút đu t 33
2.2.3 Sn xut kinh doanh 34
2.2.4 Nhân lc 35
2.2.5 Qun tr 36
2.2.6 Nghiên cu phát trin 36
2.2.7 Ma trn đánh giá các yu t bên trong (IFE) 36
2.2.8 Tóm tt các đim mnh và đim yu đi vi KCN Vnh Lc 38
2.3 Phân tích các yu t môi trng đi vi hot đng ca KCN Vnh Lc 38
2.3.1 Môi trng v mô 38
2.3.2 Môi trng vi mô 43
2.3.3 Ma trn hình nh các đi th cnh tranh chính 44
2.3.4 Ma trn đánh giá các yu t bên ngoài (EFE) 45
2.3.5 Các c hi và thách thc đi vi KCN Vnh Lc 46
2.3.6 D báo các ch s phát trin ca KCN Vnh Lc đn nm 2020 46
Tóm tt chng 2 48
Chng 3: Gii pháp phát trin KCN Vnh Lc đn nm 2020 49
3.1 S mng và mc tiêu ca Khu công nghip Vnh Lc đn nm 2020 49
3.1.1 S mng 49
3.1.2 C s đ xây dng mc tiêu 49
3.1.3 Mc tiêu phát trin ca KCN Vnh Lc 51
3.2 Mt s gii pháp phát trin KCN Vnh Lc đn nm 2020 52
3.2.1 Hình thành các gii pháp qua phân tích SWOT 52
3.2.2 La chn gii pháp qua vic s dng ma trn đnh lng QSPM 54
3.3 Ni dung c th gii pháp mang tính chin lc đc la chn 59
3.3.1 Gii pháp “Nâng cao cht lng sn phm dch v” 59
3.3.2 Gii pháp “a dng hóa sn phm dch v” 60
3.3.3 Gii pháp “Phát trin th trng” 61
3.3.4 Gii pháp “Thu hút nhà đu t ngành công ngh cao” 72
3.4 Gii pháp h tr 63
3.5 Mt s kin ngh 66
3.5.1 i vi Chính ph 66
3.5.2 i vi y ban nhân dân TP.HCM 66
3.5.3 i vi Ban qun lý các KCX, KCN TP.HCM 67
Tóm tt chng 3 69
Kt lun 70
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
- CNC: Công ngh cao
- CNH: Công nghip hóa
- CNH-HH: Công nghip hóa, hin đi hóa
- EFE Matrix: External Factors Evaluation Matrix – Ma trn đánh giá các yu
t bên ngoài
- FDI: Foreign Direct Investment – u t trc tip nc ngoài
- GDP: Gross Domestic Product – Tng sn phm quc ni
- HEPZA: Ho Chi Minh City Export Processing and Industrial Zones
Authority – Ban qun lý các khu ch xut, khu công nghip Thành ph H
Chí Minh
- IFE Matrix: Internal Factors Evaluation Matrix – Ma trn đánh giá các yu t
bên trong
- KCX-KCN: Khu ch xut, khu công nghip
- QSPM: Quantitative Strategic Planning Matrix – Ma trn hoch đnh chin
lc có th đnh lng
- SWOT: Strengths, Weaknesses, Oportunities, Threats – Phng pháp phân
tích các đim mnh, đim yu, c hi và nguy c
- TP.HCM: Thành ph H Chí Minh
- UBND: y ban nhân dân
- WTO: World Trade Organization – T chc Thng mi th gii
- XNK: Xut nhp khu
DANH MC CÁC BNG, HÌNH
Trang
1. Danh mc các bng:
Bng 1.1: Bng tng hp d kin điu chnh quy hoch các KCX-KCN TP.HCM
đn nm 2015, và đnh hng đn nm 2020 9
Bng 2.1: Kt qu hot đng kinh doanh ca KCN Vnh Lc
qua 05 nm (2006 – 2010) 25
Bng 2.2: Ma trn đánh giá các yu t bên trong (IFE) ca KCN Vnh Lc 37
Bng 2.3: Ma trn hình nh cnh tranh ca KCN Vnh Lc 44
Bng 2.4: Ma trn đánh giá các yu t bên ngoài (EFE) ca KCN Vnh Lc 45
Bng 3.1: Ma trn SWOT 53
Bng 3.2: Ma trn QSPM cho nhóm SO 54
Bng 3.3: Ma trn QSPM cho nhóm ST 55
Bng 3.4: Ma trn QSPM cho nhóm WO 56
Bng 3.5: Ma trn QSPM cho nhóm WT 57
Bng 3.6: Danh mc gii pháp la chn ca KCN Vnh Lc 58
2. Danh mc các hình:
Hình 2.1: C cu t chc ca Công ty TNHH
mt thành viên KCN Vnh Lc 24
Hình 2.2: Tình hình thu hút d án đu t vào KCN Vnh Lc
tính đn 31/12/2010 27
Hình 2.3: Tình hình thu hút vn đu t nc ngoài vào KCN Vnh Lc
tính đn 31/12/2010 28
Hình 2.4: Tình hình thu hút vn đu t trong nc vào KCN Vnh Lc
tính đn 31/12/2010 28
Hình 2.5: T trng doanh nghip đu t theo quc gia vào KCN Vnh Lc
tính đn 31/12/2010 30
Hình 2.6: T trng doanh nghip đu t theo ngành ngh vào KCN Vnh Lc
tính đn 31/12/2010 30
1
M U
1. Lý do chn đ tài:
Các KCX-KCN ca TP.H Chí Minh đc hình thành t nhng nm 90 vi
mô hình đu tiên là KCX Tân Thun đc thành lp nm 1991. Các KCX-KCN
thành ph đc thành lp nhm thc hin các mc tiêu kinh t nh thu hút vn đu
t trong và ngoài nc, gii quyt vic làm cho ngi lao đng, du nhp k thut và
kinh nghim qun lý tiên tin, tng nng lc xut khu, to ngun thu ngoi t, góp
phn thúc đy kinh t vn hóa xã hi ca thành ph
n nay Thành ph H Chí Minh đã có 3 KCX và 12 KCN vi tng din
tích là 3.620 ha. n 31/12/2009, ti các KCX-KCN có 1.167 d án đu t còn hiu
lc vi tng vn đu t đng ký 4,7 t USD. Trong đó đu t nc ngoài 471 d án,
vn đu t đng ký 2,72 t USD; đu t trong nc 696 d án, vn đu t đng ký
1,98 USD. Các d án đu t đa dng v ngành ngh, quy mô và trình đ công ngh.
Tng din tích đt thuê ly k ti 12 KCX-KCN đang hot đng là 1.138,59
ha/1.281,89 ha đt thng phm đc phép cho thuê, đt t l lp đy 89%.
Theo quy hoch phát trin đn nm 2020, Tp.H Chí Minh s có 22 KCX-
KCN vi tng din tích khong 5.809 ha. Tuy nhiên, quá trình hot đng và phát
trin ca các KCX-KCN TP. HCM thi gian qua vn còn bc l nhiu hn ch.
Ngoài ra tình hình kinh t th gii va tri qua đt khng hong đang trên đà hi
phc, s cnh tranh trên th trng tr nên gay gt, quyt lit hn sau khi Vit Nam
gia nhp T chc Thng mi th gii WTO.
Khu công nghip Vnh Lc, đc đu t bi Công ty TNHH mt thành viên
Xut nhp khu và u t Ch Ln – CHOLIMEX, thành lp nm 1997 chuyên
kinh doanh c s h tng khu công nghip và các dch v tin ích công cng. T
nm 2007 Khu công nghip Vnh Lc đã chuyên đi mô hình hot đng lên thành
Công ty TNHH mt thành viên Khu công nghip Vnh Lc. T khi thành lp đn
nay, tuy Khu công nghip Vnh Lc có nhiu bin pháp đ hng đn mc tiêu hiu
2
qu nhng cha xây dng cho mình mt chin lc phát trin thc s nhm mang
li hiu qu nh mong mun.
Giai đon 2011 - 2020 đc d kin là giai đon phc hi ca nn kinh t.
ây là c hi cn nm bt ca các ngành kinh doanh trong đó có kinh doanh c s
h tng khu công nghip. Mc dù vy, nhiu nguy c tim n cng có kh nng xy
ra đe da hot đng kinh doanh ca các doanh nghip. Không nm ngoài xu th
chung đó, đ thích ng tt vi din bin th trng, Khu công nghip Vnh Lc cn
có chin lc phát trin trong thi k mi nhm khai thác các th mnh ca mình đ
tn dng đc các c hi, song song đó tìm cho mình bin pháp khc phc nhng
tn ti và hn ch các nguy c có th xy đn đ đt đn mc tiêu cao nht là kinh
doanh có hiu qu.
Trc bi cnh và đc đim tình hình trên, vic phân tích, đánh giá đ tìm
chin lc phát trin đúng đn và nhng gii pháp phù hp giúp cho Khu công
nghip Vnh Lc tip tc phát trin trong giai đon mi là mt đòi hi cp bách và
mang tính thc tin. Vì vy tôi chn đ tài: “Gii pháp phát trin Khu công nghip
Vnh Lc đn nm 2020” làm đ tài tt nghip cho khoá hc thc s qun tr kinh
doanh ca mình.
2. Mc tiêu ca đ tài:
- Phân tích, đánh giá thc trng quá trình phát trin ca KCN Vnh Lc. Trên
c s đó rút ra đc các đim mnh, đim yu, c hi và nguy c đi vi s phát
trin ca KCN Vnh Lc.
- xut các gii pháp nhm phát trin KCN Vnh Lc giai đon t nay đn
nm 2020.
3. i tng và phm vi ca đ tài:
- i tng nghiên cu ca đ tài là quá trình phát trin ca Khu công
nghip Vnh Lc.
- Phm vi nghiên cu ca đ tài ch yu tp trung nghiên cu thông tin d
liu đc thu thp t thc tin ti Khu công nghip Vnh Lc và có xem xét so sánh
vi mt s khu công nghip trên đa bàn TP.HCM.
3
4. Phng pháp thc hin ca đ tài:
tài s dng phng pháp h thng và phng pháp tng hp đ nghiên
cu các đi tng khác nhau, có mi quan h qua li vi nhau cùng tác đng đn
mt thc th là khu công nghip.
tài cng s dng phng pháp thng kê, so sánh và suy lun logic đ tng
hp nhng thông tin, s liu, d kin nhm xác đnh mc tiêu cng nh vic la
chn các gii pháp và chin lc áp dng. T đó tìm ra kh nng đáp ng nhu cu
và li th cnh tranh ca khu công nghip.
Cui cùng là phng pháp chuyên gia nhm tham kho các ý kin ca các
chuyên gia có uy tín trong ngành đ nhn đnh các yu t tác đng và mc đ tác
đng ca nhng yu t đó đi vi doanh nghip t đó giúp đa ra nhng chin lc
hp lý phù hp vi tình hình hot đng ca khu công nghip.
5. Ý ngha thc tin ca đ tài:
Ngoài ý ngha tham kho v phng pháp xây dng chin lc phát trin,
đi vi Khu công nghip Vnh Lc, Lun vn có th dùng làm cn c phc v công
tác hoch đnh chin lc phát trin ca doanh nghip đng thi đnh hng nghiên
cu m rng.
6. Kt cu ca lun vn:
Kt cu chính ca lun vn gm ba chng (ngoài phn m đu, kt lun, và
các ph lc) nh sau:
Chng 1: Tng quan v khu công nghip.
Chng 2: Phân tích đánh giá hin trng KCN Vnh Lc.
Chng 3: Gii pháp phát trin KCN Vnh Lc đn nm 2020.
4
CHNG 1:
TNG QUAN V KHU CÔNG NGHIP
1.1 C bn chung v khu công nghip:
1.1.1 Khái nim v khu công nghip:
Khu công nghip là mt khái nim chung bao gm nhiu hình thc t các
hình thc truyn thng nh: khu mu dch t do, cng t do… xut hin t th k
XIX đn các hình thc mi xut hin cui th k XX nh khu công ngh cao, khu
ch xut, khu công nghip tp trung.
Ti Vit Nam thì khái nim Khu công nghip đc gii thích bi các vn bn
pháp quy nh sau:
- Theo Quy ch Khu công nghip, Khu ch xut, Khu công ngh cao ban
hành kèm theo Ngh đnh s 36/CP ngày 24/4/1997 ca Chính ph: Khu công
nghip là khu tp trung các doanh nghip KCN chuyên sn xut hàng công nghip
và thc hin các dch v cho sn xut công nghip, có ranh gii đa lý xác đnh,
không có dân c sinh sng; do Chính ph hoc Th tng Chính ph quyt đnh
thành lp. Trong khu công nghip có th có doanh nghip ch xut.
- Theo Lut u t nm 2005: Khu công nghip là khu chuyên sn xut hàng
công nghip và thc hin các dch v cho sn xut công nghip, có ranh gii đa lý
xác đnh, đc thành lp theo quy đnh ca Chính ph.
- Theo Ngh đnh s 29/2008/N-CP ngày 14/3/2008 ca Chính ph quy
đnh v khu công nghip, khu ch xut và khu kinh t: Khu công nghip là khu
chuyên sn xut hàng công nghip và thc hin các dch v cho sn xut công
nghip, có ranh gii đa lý xác đnh, đc thành lp theo điu kin, trình t và
th tc quy đnh ti Ngh đnh này.
5
1.1.2 Các loi hình khu công nghip:
Có th phân các khu công nghip trên th gii thành các loi hình sau đây:
a) Khu công nghip tp trung (Industrial Park):
KCN đc cp phép hot đng bi c quan qun lý nhà nc Trung ng
hoc đa phng. C s h tng đc đu t bng ngun vn t nhân hoc nhà
nc. c quy hoch đ thu hút các nhà đu t trong và ngoài nc vào hot đng
sn xut ch bin sn phm công nghip. Hàng hóa va có th tiêu th ni đa va
có th xut khu.
b) Khu ch xut (Export Processing Zones):
Vic cp phép hot đng và đu t xây dng c s h tng tng t nh
KCN. c quy hoch tách khi phn ni đa bi tng rào, không có dân c sinh
sng. Vic ra vào KCX phi qua các cng quy đnh đc s kim soát ca hi quan
và đn v chc nng.
Quan h thng mi gia các doanh nghip trong KCX và ni đa đc điu
chnh bng hp đng ngoi thng, phi làm th tc xut nhp khu. Thông thng
các doanh nghip trong KCX ch đc xut khu ti đa 20% giá tr sn phm ca
mình vào ni đa.
c) Khu thng mi t do (Free Trade Zones):
Khu thng mi t do thng đc chn v trí đc bit thun li cho hot
đng giao thông thng mi: gn cng, sân bay, có v trí tng đi tách bit vi
phn ni đa đ d kim soát vic buôn lu.
Các hot đng trong khu thng mi t do phong phú đa dng trên nhiu lnh
vc: thng mi, xut nhp khu, dch v, tài chính, ngân hàng, bo him… Các
hot đng thng mi, XNK ca các doanh nghip trong khu vi nc ngoài không
phi chu thu XNKvà các rào cn phi thu quan.
Thng các nhà nc s ti áp dng chính sách u đãi to điu kin thun
li cho các doanh nghip trong khu hot đng v th tc hành chính, hi quan,
thu,…
6
d) Khu kinh t (Economic Zones):
Khu kinh t là khu vc có không gian kinh t riêng bit vi môi trng
đu t và kinh doanh đc bit thun li cho các nhà đu t, có ranh gii đa lý
xác đnh.
Khu kinh t đc t chc thành các khu chc nng gm: khu phi thu
quan, khu bo thu, khu ch xut, khu công nghip, khu gii trí, khu du lch,
khu đô th, khu dân c, khu hành chính và các khu chc nng khác phù hp
vi đc đim ca tng khu kinh t.
e) Khu công ngh cao (High-technology Parks):
Là ni tp trung các doanh nghip sn xut hoc to ra các dch v mang
hàm lng cao v công ngh, cht xám, đu t ln cho nghiên cu, phát trin, đc
điu hành qun lý bi nhng nhà khoa hc và công nhân có trình đ cao. Sn phm
đc to ra thng s dng ít nng lng và nguyên liu. Công ngh s dng mang
tính tiên tin, hin đi.
Có các hot đng dch v nghiên cu, chuyn giao công ngh, hun luyn,
đào to ngun nhân lc trình đ cao. Nhiu nc không hn ch chuyên gia, lao
đng gii nc ngoài làm vic. Nhà nc s ti có nhng chính sách u đãi đc bit
v thu, tín dng, bo h quyn s hu trí tu…
g) Khu công ngh sinh hc (Bio-technology Parks):
Khu công ngh sinh hc tp trung nhng doanh nghip nghiên cu phát trin
trong lnh vc nông nghip, công ngh sinh hc, có th tr thành ni tham quan du
lch ngh mát.
Các lnh vc thng đc nghiên cu phát trin bao gm: k thut sinh hc
hin đi, k thut vi sinh, k thut chn và nhân ging, k thut ch bin nông sn,
k thut bo qun, k thut đóng gói…
Khu công ngh sinh hc tp trung nhng nhà khoa hc, chuyên gia gii trong
và ngoài nc và đc nhà nc s ti áp dng chính sách u đãi.
h) Khu công nghip sinh thái (Eco-idustrial Park):
7
Khu công nghip sinh thái là mt “cng đng” các doanh nghip sn xut và
dch v có mi liên h mt thit trên cùng mt li ích: hng ti mt hot đng
mang tính xã hi, kinh t và môi trng cht lng cao, thông qua s hp tác trong
vic qun lý các vn đ v môi trng và ngun tài nguyên. Bng các hot đng
hp tác cht ch vi nhau, “cng đng” khu công nghip sinh thái s đt đc mt
hiu qu tng th ln hn nhiu so vi tng các hiu qu mà tng doanh nghip
hot đng riêng l gp li.
Khu công nghip sinh thái đc hình thành da trên các nghiên cu và th
nghim trong các lnh vc cp thit hin nay nh: sinh thái hc công nghip, sn
xut sch; quy hoch, kin trúc và xây dng bn vng; tit kin nng lng; hp tác
doanh nghip. Các lnh vc này đang to nên mt trào lu rng khp bng các
nghiên cu, chính sách và d án c th nhm chng t các nguyên tc ca phát trin
bn vng.
1.1.3 Quá trình thành lp và phát trin các khu công nghip TP.HCM:
Sau khi Lut đu t nc ngoài ti Vit Nam đc ban hành nm 1987, đu
t nc ngoài vào Vit Nam tng lên rt nhanh, song hu ht tp trung vào lnh vc
dch v nh khách sn, nhà làm vic ti Hà Ni, thành ph H Chí Minh. u t
nc ngoài vào công nghip, nht là công nghip sn xut hàng xut khu gp 2
khó khn chính là: c s h tng yu kém, th tc xin giy phép đu t và trin khai
d án đu t phc tp, mt nhiu thi gian. Da vào kinh nghim ca nc ngoài,
Chính ph ch trng thành lp khu ch xut đ làm thí đim mt mô hình kinh t
nhm thc hin ch trng đi mi, m ca theo hng công nghip hóa, hin đi
hóa theo Ngh quyt i hi ng ln th VI nm 1986.
Vì vy, Quy ch khu ch xut đã đc ban hành kèm theo Ngh đnh s
322/HBT ngày 18/10/1991 và Khu ch xut Tân Thun - khu ch xut đu tiên
ca c nc đã đc thành lp theo Quyt đnh ca Ch tch Hi đng B trng s
394/CT ngày 25/11/1991 nay là Chính ph. Nm 1992 khu ch xut Linh Trung,
nm 1996 và 1997 liên tip 10 KCN ca Thành ph có Quyt đnh thành lp ca
8
Chính ph. u nm 2002 và 2004, thêm hai KCN na đc thành lp theo quyt
đnh ca Chính ph là KCN Phong Phú và KCN Tân Phú Trung.
Tính đn 18/3/2011, 3 khu ch xut và 10 khu công nghip thành ph H Chí
Minh có 1.216 d án đu t còn hiu lc vi tng vn đu t đng ký là 6.678,89
triu USD, trong đó đu t nc ngoài 483 d án, vn đu t là 4.023,21 triu
USD; đu t trong nc 733 d án, vn đu t đng ký 39.755,37 t VN (tng
đng 2.655,68 triu USD); kim ngch xut khu tính đn nay trên 23.082,02 triu
USD vi các th trng ch yu là M, Nht Bn, châu Âu và ài Loan; sn phm
xut đi trên 50 quc gia và vùng lãnh th đng thi thu hút 256.529 lao đng.
Theo quy hoch phát trin đn nm 2020, thành ph.H Chí Minh s có 22
khu ch xut, khu công nghip (KCX-KCN) vi tng din tích khong 5.918,47
ha. Hin nay, Ban qun lý các KCX-KCN TP.HCM đang qun lý 3 KCX và 12
KCN vi tng din tích là 3.620 ha. Hu ht các khu này đu có t l đt cho thuê
t đt 60% - 100% trên tng din tích đt cho thuê.
9
Bng 1.1: Bng tng hp d kin điu chnh quy hoch các KCX-KCN TP.HCM
đn nm 2015, và đnh hng đn nm 2020
S
TT
Tên khu công nghip V trí
Din tích
đt quy
hoch (ha)
I. Các KCX-KCN đã thành lp và đang hot đng: 2.471,83
1 KCX Tân Thun Qun 7 300
2 KCX Linh Trung I Q. Th c 62
3 KCX Linh Trung II Q. Th c 61,75
4 KCN Tân To (G1&G2) Q. Bình Tân 373,33
5 KCN Vnh Lc (G1) Q. Bình Tân 203
6 KCN Bình Chiu Q. Th c 27,34
7 KCN Hip Phc (G1) H. Nhà Bè 311,40
8 KCN Tân Bình (G1&G2) Q. Tân Phú và Q. Bình Tân 129,96
9 KCN Tân Thi Hip Qun 12 28,41
10 KCN Lê Minh Xuân (G1) H. Bình Chánh 100
11 KCN Tây Bc C Chi (G1) H. C Chi 208
12 KCN Cát Lái (G1&G2) Qun 2 124
13 KCN Tân Phú Trung H. C Chi 542,64
II. Các KCN đã thành lp và đang xây dng c bn: 1.142,40
14 KCN Phong Phú H. Bình Chánh 148,40
15 KCN Phú Hu Qun 9 114
16 KCN ông Nam H. C Chi 283
KCN Hip Phc (G2) H. Nhà Bè 597
(Ngun: HEPZA)
10
Thành lp Ban qun lý:
Ngay sau khi Quy ch khu ch xut đc ban hành và khu ch xut Tân
Thun đc thành lp, Ban qun lý khu ch xut Tân Thun đã đc thành lp theo
Quyt đnh ca Ch tch Hi đng B trng s 62/CT ngày 26/2/1992.
Sau khi khu ch xut Linh Trung ra đi, Ban qun lý đi tên thành Ban qun
lý các khu ch xut Tp. HCM và đc s dng con du có hình quc huy theo
Thông báo s 433/KTN ngày 27/10/1992 ca Vn phòng Chính ph.
Sau khi mt s khu công nghip đc thành lp, Ban qun lý các khu ch
xut Tp. HCM đc chuyn thành Ban qun lý các khu ch xut và công nghip TP.
HCM (HEPZA) theo Quyt đnh ca Th tng Chính ph s 731/TTg ngày
03/10/1996. B máy giúp vic ca HEPZA hình thành t cui nm 1992, đn nm
1997 đã n đnh v t chc. T nm 1999, HEPZA thc hin thí đim ch đ t bo
đm kinh phí hot đng theo Công vn ca Chính ph s 15/CP-KCN ngày
14/08/1998 và Quyt đnh ca B trng B Tài chính s 45/1999/Q-BTC ngày
06/05/1999. T tháng 10/2000, HEPZA đc chuyn giao trc thuc y ban nhân
dân Thành ph theo quyt đnh ca Th tng Chính ph s 100/Q-TTg ngày
17/08/2000 Ban qun lý chu s ch đo và qun lý v t chc, biên ch, chng
trình công tác và kinh phí hot đng ca y ban nhân Thành ph, đng thi chu s
ch đo v nghip v chuyên môn ca B, c quan ngang B, c quan thuc Chính
ph qun lý ngành, lnh vc.
1.2 Các nhân t nh hng đn khu công nghip:
1.2.1 Môi trng chính tr - xã hi và kinh t:
S n đnh v chính tr - xã hi và kinh t quyt đnh s thành công ca
KCX, KCN. Cn phi có mt môi trng pháp lý minh bch, có th nhìn thy trc,
phù hp vi nhu cu phát trin.
1.2.2 iu kin t nhiên – kt cu h tng:
KCX, KCN phi đc b trí ti v trí có kh nng xây dng kt cu h tng
thun li và hiu qu, có kh nng m rng din tích khi phát trin và có th liên kt
11
thành các cm công nghip. a đim lý tng phi gn các trung tâm kinh t, các
đu mi giao thông và ngun cung ng đin, nc, lao đng.
Hu ht các KCX, KCN đu hình thành trên các khu đt mi, do đó cn đm
bo các điu kin kt cu h tng c trong và ngoài hàng rào KCX, KCN thì mi có
th thu hút các nhà đu t vào. Nhm đm bo x lý ô nhim môi trng, ngoài c
s h tng nh đng giao thông, đin, nc, thông tin liên lc phi xây dng h
thng x lý nc thi, rác thi tt. Nu không thc hin tt điu này, có th s li
hình thành nhng khu vc ô nhim nh trong ni thành trc đây. Thc t, ngoài
u đim tp trung sn xut, các KCX, KCN là ni có điu kin đ xây dng c s
h tng hoàn chnh. ây cng là mt trong các yu t hp dn các nhà đu t chn
KCX, KCN đ sn xut thay vì chn mt ni khác. Vic đu t c s h tng phi
phù hp vi đi tng nhà đu t nhm xác đnh giá cho thuê đt phù hp. ây là
mt mâu thun gia nhu cu và kh nng tài chính ca các doanh nghip, đc bit là
các doanh nghip va và nh.
l.2.3 Các điu kin cung cp nguyên liu và lao đng:
duy trì hot dng sn xut kinh doanh n đnh và gim chi phí sn xut,
nâng cao kh nng cnh tranh, các yu t đu vào nh nguyên liu sn xut, lao
đng đã đc các nhà đu t cân nhc khi quyt đnh đu t vào mt KCX, KCN.
Vì vy, các KCX, KCN phi bo đm gn ngun cung cp nguyên liu và lao đng
vi giá c thích hp. Ngoài ra, các KCX, KCN đc b trí gn các ngun cung ng
lao đng s giúp doanh nghip và chính quyn đa phng không b áp lc v vic
gii quyt ni n, và các dch v phúc li khác. Bên cnh s lng lao đng,
chúng ta cn chú ý đn cht lng ca lao đng.
1.2.4 Môi trng đu t:
Các nhà đu t vào KCX, KCN ngoài vic quan tâm đn giá thuê đt, tn
dng li th v giá nhân công r còn đc bit quan tâm đn môi trng đu t.
Nhm to điu kin hp dn các nhà đu t vào KCX, KCN, Nhà nc phi ci
thin môi trng đu t đm bo thông thoáng, gii quyt các th tc hành chính
đn gin t khâu cp giy phép đu t, cp phép xây dng đn các chính sách v
12
thu, tín dng, hi quan… Hu ht các quc gia trên th gii đu áp dng c ch
"mt ca" đ gim thiu ti đa các th tc cho các nhà đu t. Trong bi cnh cnh
tranh hin nay, yu t môi trng đu t đang tr thành yu t hàng đu trong vic
thu hút đu t vào các KCX, KCN. Trong chng mc nào đó, nó còn quan trng
hn c yu t v giá thuê đt và giá nhân công.
1.2.5 Vn đu t xây dng c s h tng:
Vn đu t c s h tng đc xem nh tin đ đ thu hút các ngun vn
đu t khác. Doanh nghip ch b vn đu t vào KCX, KCN khi đã có c s h
tng hoàn chnh. Do đó, vn đu t c s h tng đc xem nh ngun vn “m
đng" mà các doanh nghip kinh doanh c s h tng KCX, KCN phi b ra ngay
t ban đu. Gii quyt đc mâu thun khi cha thu đc tin thuê đt mà đã phi
b vn ra đu t s khc phc đc tn ti v tin đ lp đy các KCX, KCN còn
chm. Các doanh nghip phát trin h tng KCX, KCN phi có tim lc tài chính
tt nhm đm bo tin đ đn bù gii to, xây dng c s h tng đng b đ to
điu kin thun li cho các doanh nghip khi vào thuê đt có th tin hành xây dng
nhà máy nhanh chóng. Do nhu cu vn đu t c s h tng rt ln, vì vy ngun
vn đu t không nhng phi đm bo đy đ mà còn phi đc đu t đúng lúc,
đúng ch nhm có th phát huy tác dng ngay đc.
1.2.6 Phát trin khu dân c:
Quá trình phát trin các KCX, KCN phi gn lin vi vic xây dng các khu
dân c và các công trình phúc li đ gii quyt đi sng cho các công nhân sn xut
trong các KCX, KCN. Theo đà phát trin ca các KCX, KCN, s lng công nhân
sn xut ti các nhà máy ngày càng gia tng. Vic n đnh ni n, cho lc lng
công nhân s góp phn giúp cho hot đng SXKD ca các xí nghip đc n đnh
và phát trin. Ngoài ý ngha v mt kinh t, vic phát trin khu dân c xung quanh
các KCX, KCN còn nhm n đnh v mt xã hi và an ninh trt t. Vì vy, đây
cng là mt nhân t quan trng nh hng đn s phát trin ca các KCX, KCN.
Vic phát trin khu dân c không ch là nhim v ca Nhà nc mà còn là trách
nhim ca các Công ty phát trin h tng và các doanh nghip trong KCX, KCN.
13
1.2.7 iu kin v đt đai:
Khi xây dng các KCX, KCN đòi hi phi s dng mt din tích đt tng
đi ln ti khu vc không quá cách xa các trung tâm đô th ln. Các khu vc này
đng thi cng là đa đim giãn dân trong ni thành vi nhu cu đt đ xây dng
khu dân c cng tng đi ln, do đó chi phí đn bù gii to ngày càng tng. Trong
khi chi phí đn bù li chim mt t trng tng đi ln trong c cu giá thành cho
thuê đt. Vì vy đây là mt thách thc rt ln đi vi các KCX, KCN trong quá
trình cnh tranh thu hút đu t nu không tính toán giá cho thuê đt mt cách hp
lý, nht là ti các đô th ln nh Tp. HCM. V trí khu đt, công nng hin hu ca
khu đt s nh hng ln đn chi phí đn bù gii to. Do đó, các vùng đt nông
nghip kém màu m, hiu qu canh tác không cao s có thun li hn trong vic
xây dng các KCX, KCN.
1.3 Kinh nghim thc tin v phát trin khu công nghip:
1.3.1 Kinh nghim phát trin KCN ca các nc trong khu vc:
1.3.1.1 ài Loan:
Mô hình “Khu công nghip” đc xem là chin lc to thun li cho quá
trình công nghip hoá nn kinh t ài Loan. KCN đu tiên ca ài Loan bt đu
đc xây dng Kulung nm 1960, đn nm 1991 ài Loan đã phát trin hn 95
KCN vi tng din tích khong 13.003 ha. Phng tin ch yu các KCN này là
nhng nhà máy xây sn cho các nhà đu t công nghip thuê đ h tr các doanh
nghip va và nh (di 200 ngi làm). Ban Qun lý KCN cng cung cp c kt
cu h tng đng b và phng tin h tr c bn khác.
Trong giai đon đu mi phát trin, Nhà nc thng nht qun lý KCN toàn
ài Loan. Khi các hot đng KCN đi vào n np mi tin hành phân cp qun lý.
Da trên quy hoch tng th phát trin kinh t xã hi và hng dn ca B
Kinh t v nhng quy đnh ch dn qun lý vic trin khai xây dng các KCN đa
phng. Nhà đu t s xác đnh kh nng xây dng KCN vi quy mô thích hp,
trình c quan có thm quyn phê duyt. Yêu cu đi vi phát trin 1 KCN là phi
gn vi vic hình thành và phát trin đô th xung quanh KCN đó, cng nh vn đ
14
bo v môi trng. Cách làm này, vic xây dng KCN va đm bo phù hp vi
quy hoch tng th, va phù hp vi thc t đa phng. Ba nm mt ln, Nhà nc
kim tra, đánh giá li tính phù hp quy hoch KCN so vi thc t.
Ti tng KCN, Ban qun lý KCN gii quyt ti ch gn nh tt c th tc, k
c xây dng h tng, các doanh nghip không cn phi đi nhiu ni. Nhà nc h
tr v tài chính, h tr xây dng nhà xng, kho bãi… cho thuê kho bãi, nhà xng
đ sn xut th hoc mua li khi nhà đu t không mun đu t tip.
khuyn khích thu hút đu t vào các KCN, ài Loan áp dng các bin
pháp c th nh: có u đãi v thu và tín dng cho nhà đu t trong nc và c Hoa
kiu vay vn dài hn vi lãi sut c đnh, min gim thu li tc các ngành ngh
khuyn khích đu t, min thu thu nhp doanh nghip 5 nm cho các nhà đu t
mi, đi vi các công ty mi thành lp đc min thu li tc cho 80% sn lng
trong mt nm (sau khi đã ht thi hn min thu 5 nm), doanh nghip đu t bên
ngoài chuyn vào KCN đc cho vay u đãi và đc gim 20% mc thu thu nhp
doanh nghip phi np trong mt s nm. Ban qun lý KCN thay mt nhà nc h
tr các doanh nghip va và nh đu t vào KCN, trong giai đon đu ch yu gia
công, lp ráp, sau đó chuyn sang sn xut trc tip, giai đon mi nht là sn xut
hàng cht lng cao, hàng thi trang. ây là đin hình v vai trò h tr và đnh
hng mt cách hiu qu ca nhà nc đi vi quá trình phát trin KCN và KCX.
Trong xu hng t do hoá thng mi, t do hoá đu t ngày càng phát
trin, các KCN thun tuý cn phi thay đi cho phù hp. T KCN mang tính cht
gia công sn xut hàng xut khu, phi chuyn hng các KCN tp trung thành
KCN dch v có trình đ k thut cao, đáp ng đc các nhim v, là ni trung
chuyn, ch bin sn phm cao cp cho xut khu và th trng ni đa.
1.3.1.2 Hàn Quc:
Khu xut khu t do (FEZ) là mt KCN đc quy hoch đc bêt, trong đó
các xí nghip đu t nc ngoài có th nhp nguyên liu hoc bán thành phm, và
tin hành sn xut, ch bin hoc lp ráp phn xut khu đc min thu quan.
Các chính sách thu hút đu t nc ngoài vào khu xut khu t do đã qua 6 ln điu
15
chnh vào nhng nm 1972, 1973, 1975, 1976, 1980, 1983 đc th hin bng mt
s các đo lut đng b nh Lut Khu xut khu t do, khuyn khích đu t nc
ngoài, các đo lut này đc điu chnh và b sung ngày càng hoàn thin. Khu xut
khu t do gi vai trò tích cc thúc đy trong vic phát trin các ngành kinh t trong
nc, phát trin kinh t khu vc.
Các KCX Masan và Iri đc thành lp vào nhng nm 70 nhm thc hin
chin lc khuyn khích xut khu ca Hàn Quc. Ti 2 KCX này, các doanh
nghip thuc ngành đin và đin t chim 25% s DN và 52% vn đu t. im ni
bt ca các KCX này đã đóng vai trò quan trng liên kt gia nn kinh t trong
nc và ngoài nc. Mi liên kt này đc thc hin thông qua vic doanh nghip
trong nc cung cp nguyên liu do trong nc cung cp, chi phí lao đng cho
ngi làm công ngoài KCX chim khong 20% tng chi phí lao đng trong KCX.
Các KCX ti Hàn Quc đã t chc tt vic liên kt, hp tác gia các doanh nghip
trong và ngoài KCX, do đó đã thúc đy công nghip trong nc phát trin và góp
phn gim giá thành sn phm ca các doanh nghip trong KCX.
1.3.1.3 Malaysia:
Malaysia bt đu xây dng KCN t nhng nm 1970. Malaysia các KCX
nm xen k vi các KCN tp trung và các "kho hàng sn xut theo giy phép". ây
là các DN sn xut hàng xut khu nm ngoài KCX nhng đc hng quy ch nh
các DN trong KCX. Nhiu công ty xuyên quc gia có tm c trên Th gii ca M,
Nht, Tây Âu, ài Loan, Singapore đã đt c s ti Malaysia. Các KCN ca
Malaysia đã là ht nhân cho vic xây dng và phát trin nhanh chóng ngành công
nghip non tr ca Malaysia.
Malaysia thì h thng qun lý đn gin, gn, quan h gia Chính ph, trung
ng và đa phng rõ ràng. Trung ng ra lut, qun lý v mô đ bo đãm tính tp
trung thng nht; đa phng đc phân cp, qun lý c th, trc tip.
Chính sách khuyn khích u đãi đu t vào KCX và KCN (v đt đai,
thu, ) c bn là nh nhau, ch khác là trong KCX đc min thu xut nhp khu.
16
Do đó, vic qun lý nhà nc đi vi KCX ch yu là kim soát hi quan đi vi
hàng ra, vào KCX, còn các vn đ khác tin hành nh đi vi xí nghip ngoài KCX.
Thi gian cho thuê đt ti đa là 99 nm. Chính quyn các Bang đc giao
nhim v qun lý các KCX này. Không đt nng vai trò ca c quan qun lý ti
tng KCN, mà thành lp c quan qun lý KCN tm quc gia, gm các thành viên là
các b trng, mi tun hp mt ln đ gii quyt tt c các vn đ liên quan mt
cách nhanh chóng, mà không phi ch xin ý kin nhiu ni.
Ngun vn xây dng c s h tng các KCN và KCX ch yu t ngun vn
ca các bang hoc vay ngân sách ca liên bang. Chính ph đã h tr ngun vn tt
thông qua s dng vn ca chính quyn đa phng và vn vay ca Trung ng.
1.3.2 Kinh nghim xây dng các KCN Vit Nam:
1.3.2.1 ng Nai:
n nay, tnh ng Nai có 30 KCN đã đc thành lp vi tng din tích
9.573,77 ha. Ti 30 KCN ng Nai đã có 35 quc gia và vùng lãnh th đu t vi
tng s 1.129 d án, trong đó có 820 d án có vn đu t nc ngoài (FDI) vi tng
vn đu t 13.016 triu USD và 309 d án trong nc vi tng vn đu t
31.625,41 t đng.
Hin nay, tng s lao đng làm vic ti 30 KCN ng Nai là 377.967 lao
đng, trong đó có 5.092 lao đng nc ngoài. Theo ý kin ca nhiu DN, công tác
tuyn dng lao đng đang gp nhiu khó khn, DN có nhu cu tuyn ngi nhiu
v trí t cán b qun lý cao cp, hành chính vn phòng cho đn công nhân sn xut,
lao đng ph thông, nhng không tìm đc ngi phù hp hoc s lng không
đáp ng nhu cu; đc bit theo các DN tình trng “khan him lao đng” và “vic
ch ngi” trong nhng nm gn đây tr thành thông l trên th trng lao đng ti
các KCN. Trc tình hình này, Ban Qun lý các KCN đã ch đng tìm kim thêm
ngun lao đng ti mt s tnh/thành. Trong nm 2010, Ban Qun lý các KCN đã
làm vic vi các tnh Lâm ng, Bn Tre, Kiên Giang đ yêu cu liên kt cung cp
lao đng cho các KCN ng Nai. Bên cnh đó, Trung tâm ào to – Cung ng lao
đng KT thuc Ban Qun lý cng đã tích cc xúc tin công tác đào to nhân s và