1
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
oOo
PHM TH TUYT MAI
CU TRÚC TÀI CHÍNH CÁC CÔNG TY
C PHN DC PHM VIT NAM
Chuyên ngành: Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã ngành: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc: PGS-TS. NGUYN NGC NH
TP. H CHÍ MINH – NM 2011
113
MC LC
LI CAM OAN.
LI CM N.
NHNG KT QU T C CA LUN VN.
DANH MC CÁC KÝ HIU VÀ CÁC T VIT TT 1
DANH MC CÁC BNG BIU 3
DANH MC CÁC TH 5
DANH MUC PH LC 6
CÁCH TRÌNH BÀY S LIU 7
LI M U 8
Tính cp thit ca đ tài 8
Mc đích và phng pháp nghiên c
u 9
Phm vi nghiên cu 9
Chng 1. TNG QUAN V CU TRÚC TÀI CHÍNH CA CTCP 11
1.1 Cu trúc tài chính ca CTCP 11
1.1.1 Khái nim 11
1.1.2 Thành phn ca cu trúc tài chính. 12
1.1.3 Các ch tiêu phn nh cu trúc tài chính. 14
1.1.4 Nguyên tc c bn hach đnh cu trúc tài chính 15
1.1.5 Lý thuyt ca MM v cu trúc vn 17
1.2 òn by tài chính tác đng đn t sut sinh li 18
1.2.1 T sut sinh li trên tài sn (ROA) 19
1.2.2 T sut sinh l
i trên vn c phn (ROE) 19
1.3 Xây dng cu trúc tài chính bng ng dng mô hình kinh t lng 20
1.3.1 Các nhân t nh hng đn cu trúc tài chính 20
1.3.1.1 T sut sinh li trên tài sn (ROA) 20
1.3.1.2 Tài sn c đnh hu hình (FA) 20
114
1.3.1.3 Thu thu nhp doanh nghip (TAX) 20
1.3.1.4 Kh nng thanh tóan hin hành (Rc). 21
1.3.1.5. T l tng trng (GRO) 21
1.3.1.6 c đim riêng ca tài sn (RD) 22
1.3.1.7 S phát trin ca th trng chng khóan hay th trng vn 22
1.3.1.8 Các nhân t khác. 22
1.3.2 Phân tích tng quan và thng kê mô t các bin 23
1.3.2.1 Thng kê mô t các bin 23
1.3.2.2 H s tng quan gia các bin 23
1.3.3 c lng các tham s () ca mô hình. 24
1.3.4 Ý ngha mô hình 26
1.4 Kinh nghim xây d
ng cu trúc tài chính ca các công ty c phn mt s
quc gia trên th gii 26
Kt lun chng 1. 29
Chng 2. CU TRÚC TÀI CHÍNH CA CÁC CTCP DC PHM VIT
NAM. 30
2.1 Tng quan ngành dc phm Vit Nam 30
2.1.1 Các giai đan phát trin ngành dc phm Vit Nam 30
2.1.2 Hat đng và thành tu ngành dc đt đc 31
2.1.3 Trin vng phát trin ngành dc phm 35
2.2 C ch chính sách tác đng đn ho
t đng ngành dc phm 38
2.2.1 Thành lp Cc qun lý dc 38
2.2.2 nh hng phát trin ngành dc 39
2.2.3 Chính sách thu 39
2.2.4 Chính sách tài chính tín dng 39
2.3.5 Chính sách thu hút đu t nc ngòai 39
2.2.6 Chính sách v nghiên cu, chuyn giao và ng dng khoa hc công ngh 39
2.2.7 Chính sách phát trin và đào to ngun nhân lc 40
115
2.2.8 Hành lang pháp lý cho ngành Dc phm 40
2.2.9 C ch qun lý giá dc phm 41
2.3 Phân tích hiu qu sn xut kinh doanh ca các CTCP Dc 41
2.3.1 Doanh thu 41
2.3.2. Li nhun trc thu và lãi vay (EBIT) 43
2.3.3 T sut sinh li trên tng tài sn (ROA) 44
2.3.4 T sut sinh li trên vn ch s hu (ROE). 45
2.3.5 Kh nng thanh toán hin hành (Rc) 46
2.3.6 T l TSCHH trên tng tài sn (FA) 47
2.4 Thc trng cu trúc vn và cu trúc tài chính các CTCP dc phm 48
2.4.1 Cu trúc v
n. 48
2.4.1.1 N dài hn 48
2.4.1.2 Vn ch s hu 49
2.4.1.3 Nhn xét cu trúc vn 50
2.4.2 Cu trúc tài chính. 51
2.4.2.1 N ngn hn 51
2.4.2.2 Thc trng c cu n CTCP dc 52
2.4.2.3 Thc trng cu trúc tài chính CTCP dc 53
2.4.3 Chi phí s dng vn 55
2.4.4 ánh giá cu trúc tài chính CTCP dc 55
2.4.5 Tác đng ca đòn by tài chính đn t sut sinh li 56
2.4.6 Hn ch ch
yu trong cu trúc tài chính 57
2.4.7 Nguyên nhân ca nhng hn ch trong cu trúc tài chính 57
2.4.7.1 Nguyên nhân khách quan 57
-Tình hình kinh t th gii 57
-Chính sách n đnh kinh t v mô ca nhà nc 57
-S phát trin ca th trng chng khóan 58
-Hn ch trong hot đng ca h thng ngân hàng 60
-Th trng trái phiu cha hp dn 61
116
-Tín dng thuê mua còn mi m 62
2.4.7.2 Nguyên nhân ch quan. 64
-c đim riêng ca ngành dc 64 5
-T l vn chim dng còn khá cao. 64
- Kh nng thanh toán hin hành cao 65
-T l tài sn c đnh hu hình thp 65
-Tính kh thi và hiu qu kinh t ca d án cha cao 66
-Tình trng thông tin bt cân xng khá ph bin 66
-Cha chú trng đúng mc công tác qun tr tài chính 66
Kt lun chng 2 68
Chng 3. XÂY DNG MÔ HÌNH CU TRÚC TÀI CHÍNH CÁC CTCP
DC VIT NAM 69
3.1 Xây dng mô hình cu trúc tài chính cho các CTCP Dc phm 69
3.1.1 Thit lp mô hình. 69
3.1.2 Thng kê mô t các bin và phân tích tng quan . 70
3.1.2.1 Thng kê mô t các bin. 70
3.1.2.2 Phân tích tng quan gia các bin. 72
3.1.3 c lng các tham s () ca mô hình 73
3.1.3.1 Mô hình h s tng n trên vn ch s hu (Y1 = DE). 73
3.1.3.2 Mô hình h s n ngn hn trên v
n ch s hu (Y2 =D
S
E). 77
3.1.3.3 Mô hình t sut sinh li trên vn ch s hu (Y3 = ROE) 83
3.2 Kim chng mô hình trong thc t. 88
3.2.1 Kim chng s liu 2009 88
3.2.1.1 Kim chng mô hình h s tng n trên vn ch s hu (Y1 = DE) 88
3.2.1.2 Kim chng mô hình h s n dài hn trên vn ch s hu (Y2 =D
S
E) 89
3.2.1.3 Kim chng mô hình t sut sinh li trên vn ch s hu (Y3 = ROE). 90
3.2.2 Kim chng s liu 2010 92
3.2.2.1 Kim chng mô hình h s tng n trên vn ch s hu (Y1 = DE) 93
117
3.2.2.2 Kim chng mô hình h s n dài hn trên vn ch s hu (Y2 =D
S
E) 93
3.2.2.3 Kim chng mô hình t sut sinh li trên vn ch s hu (Y3 = ROE). 94
3.3 Hn ch ca mô hình. 95
3.4 Gii pháp đ hoàn thin và h tr xây dng mô hình 96
3.4.1 Gii pháp v mô 96
3.4.2 Gii pháp vi mô 97
3.4.2.1 Xây dng mt chin lc s dng vn hiu qu 97
3.4.2.2 Kim sóat dòng tin đ thanh tóan đúng hn cho nhà cung cp 98
3.4.2.3 Kim sóat công n phi thu, kim sóat hàng tn kho 98
3.4.2.4 Tng cng vic đ
u t TSC 99
3.4.2.5 Xây dng đi ng cán b làm d án chuyên nghip, hiu qu 99
3.4.2.6 Minh bch thông tin 99
3.4.2.7 Chú trng công tác qun tr tài chính 100
3.4.2.8 Nâng cao hiu qu s dng vn 100
3.4.2.9 Sn xut thuc có giá tr cao 101
3.4.2.10 Thu hút nhân lc gii ngành dc 102
3.4.2.11 a dng hóa kênh huy đng vn 102
3.4.2.12 Qun lý giá thuc 103
91
Kt lun chng 3. 107
KT LUN 107
PH LC.
TÀI LIU THAM KHO.
2
LI CAM OAN
Tôi cam đoan đ tài này là công trình nghiên cu ca cá nhân và cha tng đc
công b. S liu đc s dng trong mô hình là s liu thc t tng hp t các báo
cáo tài chính ca các công ty Dc phm ln Vit Nam. Ni dung ca lun vn
đm bo không sao chép ca bt c công trình nào khác.
Phm Th Tuyt Mai
3
LI CM N
hòan thành lun vn tt nghip này tôi đã nhn đc rt nhiu s giúp đ, đng
viên ca Thy Cô, Gia đình và Bè bn. Không bit nói gì hn, Tôi xin chân thành
cm n:
- PGS. TS Nguyn Ngc nh: Ging viên trc tip hng dn Tôi hòan thành
đ tài “Mô hình cu trúc tài chính các Công Ty C Phn Dc Phm Vit
Nam”. Thy đã dành nhiu thi gian, công sc đ góp ý và truyn đt nh
ng
kinh nghim quí báu làm cho đ tài thêm sâu sc.
- Tp th Thy cô trng i hc Kinh T TP. HCM và đc bit là Ging viên
Khoa Tài Chính Doanh Nghip cùng các bn hc viên cao hc đã giúp đ
và to điu kin thun li đ tôi hòan thành lun vn này.
- Ba M và Gia đình bé nh ca tôi, chc chn Tôi s không th hòan thành
cun lun vn này nu không nhn đc s ng h
, đng viên khuyn khích
ca nhng ngi đã dành cho tôi nhiu tình cm thng yêu nht.
Trân trng!
TP. HCM Ngày 31 tháng 3 nm 2011
Phm Th Tuyt Mai
4
NHNG KT QU T C CA LUN VN.
Chng 1: Lý lun chung v cu trúc tài chính ca CTCP.
Chng 1 nêu nhng lý lun nn tng và nhng nguyên tc c bn v cu trúc tài
chính ca CTCP. T nn tng lý lun và nguyên tc c bn đó các CTCP Vit nam
nói chung và CTCP ngành dc phm nói riêng có th tip cn và ng dng trong
công tác qun tr tài chính ti đn v mình đ xây d
ng mt cu trúc tài chính hiu
qu nht.
Chng 2: Thc trng cu trúc tài chính các CTCP dc phm Vit nam
Chng 2 nghiên cu thc trng v cu trúc tài chính ca mt s Công ty đang
chim th phn chính trong ngành dc phm Vit Nam. Qua thc trng đó, s
phân tích cu trúc tài chính mà CTCP dc đang áp dng. Nhng tn ti và hn ch
ca cu trúc tài chính đó. T
thc trng đó xây dng nên mt mô hình cu trúc tài
chính hiu qu cho ngành dc phm Vit Nam
Chng 3: Xây dng mô hình d báo cu trúc tài chính ca các CTCP Dc
phm Vit Nam bng mô hình kinh t lng.
Mô hình 1: H s tng n trên vn ch s hu (Y1 = DE)
Mô hình 2: Hê s n ngn hn trên vn ch s hu (Y2 = D
S
E), mô hình n dài hn
trên vn ch s hu (D
L
E)
Mô hình 3: T sut sinh li trên tng vn s hu (Y3 = ROE)
Kim chng mô hình bng ng dng SPSS (Statistical Package for the Social
Sciences), qua đó xác đnh các yu t nh hng ch yu đn cu trúc tài chính
ngành Dc phm, mc tác đng và khuynh hng tác đng ca chúng ra sao. T
đó, d báo đc cu trúc tài chính ti u trong tng lai. ây cng chính là giá tr
thc tin mà lun vn đt đ
c.
5
Hn ch ca đ tài
Bên cnh nhng kt qu đt đc, lun vn vn còn nhiu hn ch.
Trc ht, tác đng ca các yu t v mô cha đc xem xét đy đ khi xây dng
mô hình cu trúc tài chính.
Th hai, s liu thu thp ch yu ly t các báo cáo tài chính ca các công ty ln
đang niêm yt trên th trng chng khóan Vit Nam, tuy nhiên do thông tin b
t cân
xng nên điu này cng nh hng đn kt qu mô hình.
Th ba, do nhiu yu t khách quan và ch quan tác đng nên kt qu mô hình
không phi là bt bin trong mt thi gian dài mà cn thay đi theo tng giai đan
phát trin ca CTCP.
6
DANH MC CÁC KÝ HIU VÀ CÁC T VIT TT
Ký hiu/T vit tt
Ý ngha
BQ
Bình quân
CTCP
Công ty c phn
DE
H s tng n trên vn ch s hu
D
L
E
H s n dài hn trên vn ch s hu
DN
Doanh nghip
D
S
E
H s n ngn hn trên vn ch s hu
vt
n v tính
EBIT (Earn before interest and tax)
Li nhun trc thu và lãi vay
FA (Fixed assets)
T l tài sn c đnh hu hình trên tng tài sn
Generic
Thuc ht hn quyn s hu trí tu
GLP ( Good Laboratory Practice)
Thc hành tt kim nghim thuc.
GMP (Good Manufacturing
Practice)
Thc hành tt sn xut thuc.
GMP-WHO
Tiêu chun ca WTO v cht lng sn xut thuc
GRO (GROWTH)
T l tng trng tài sn
GSP ( Good Storage Practice)
Thc hành tt bo qun thuc.
OTC
Thuc không kê toa/ không kê đn
Patent
Bn quyn thuc
Rc
Kh nng thanh toán hin hành
R
D
Chi phí s dng n
7
ROA (Return on total assets)
T sut sinh li trên vn tng tài sn
ROE (Return on common equity)
T sut sinh li trên vn ch s hu
SXKD
Sn xut kinh doanh
TAX
T l thu thu nhp trên li nhun trc thu và lãi
vay
TSC/TSCHH
Tài sn c đnh /Tài sn c đnh hu hình
8
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1 Các đc trng ca n so vi vn ch s hu
Bng 1.2 Cu trúc tài chính mt s quc gia nm 2004
Bng 1.3 Cu trúc tài chính mt s ngành công nghip M nm 2004
Bng 2.1 Doanh thu và tc đ tng trng ngành dc nm 2001-2010
Bng 2.2 Th phn tiêu th thuc ngành dc nm 2001-2010
Bng 2.3 Doanh thu BQ ngành dc nm 2006-2010
Bng 2.4 EBIT BQ ngành d
c nm 2006-2010
Bng 2.5 T sut sinh li trên tng tài sn BQ ngành dc nm 2006-2010
Bng 2.6 T sut sinh li trên vn ch s hu BQ ngành dc nm 2006-2010
Bng 2.7 Kh nng thanh tóan hin hành BQ ngành dc nm 2006-2010
Bng 2.8 T l TSC trên tng tài sn BQ ngành dc nm 2006-2010
Bng 2.9 N dài hn BQ ngành dc nm 2006-2010
Bng 2.10 Vn ch s hu BQ ngành dc nm 2006–2010
Bng 2.11 C
cu vn ch s hu BQ ngành dc nm 2006–2010
Bng 2.12 Cu trúc vn BQ ngành dc nm 2006-2010
Bng 2.13 N ngn hn BQ ngành dc nm 2006-2010
Bng 2.14 C cu n BQ ngành dc nm 2006-2010
Bng 2.15 Cu trúc tài chính BQ ngành dc nm 2006-2010
Bng 2.16 Chi phí s dng vn BQ ngành dc nm 2006-2010
Bng 2.17 Cu trúc tài chính ngành dc nm 2006 - 2010
Bng 2.18 Tác đng ca đòn by tài chính đn t sut sinh l
i
ngành dc BQ nm 2006 -2010
Bng 3.1 Thng kê mô t các bin
Bng 3.2 Ma trn h s tng quan các bin
Bng 3.3 Kt qu hi quy v tác đng ca các bin đc lp
đn h s tng n trên vn ch s hu (Y1 = DE)
9
Bng 3.4 Kt qu hi quy v tác đng ca các bin đc lp
đn h s n ngn hn trên vn ch s hu (Y1 = D
S
E)
Bng 3.5 H s ca mô hình n dài hn trên vn ch s hu Y1 = D
L
S
Bng 3.6 Kt qu hi quy v tác đng ca các bin đc lp
đn t sut sinh li trên vn ch s hu (Y3 = ROE).
Bng 3.7 Bng so sánh s liu DE thc t nm 2010 so vi mô hình
Bng 3.8 So sánh s liu D
S
E thc t nm 2010 vi mô hình
Bng 3.9 So sánh s liu ROE thc t nm 2010 vi mô hình
Bng 3.10 T l điu chnh tái cu trúc n nm 2010
Bng 3.11 Bng so sánh s liu DE thc t nm 2010 so vi mô hình
Bng 3.12 So sánh s liu D
S
E thc t nm 2010 vi mô hình
Bng 3.13 So sánh s liu ROE thc t nm 2010 vi mô hình
Bng 3.14 H s n DVD và OPC
10
DANH MC TH
th 1.1 Cu trúc tài chính ca mt s quc gia trên th gii
th 2.1 Doanh thu và tc đ tng trng ngành dc
th 2.2 Tng trng tin thuc BQ đu ngi
th 2.3 Th phn tiêu th thuc
th 2.4 Doanh thu BQ ngành dc nm 2006-2010
th 2.5 Tc đ tng trng BQ ngành dc nm 2006-2010
th 2.6 EBIT BQ ngành dc nm 2006-2010
th
2.7 Tc đ tng trng EBIT BQ ngành dc nm 2006-2010
th 2.8 T sut sinh li trên tài sn BQ ngành dc nm 2006-2010
th 2.9 T sut sinh li trên vn ch s hu BQ ngành dc t 2006-2010
th 2.10 Kh nng thanh toán hin hành BQ ngành dc nm 2006-2010
th 2.11 T l TSCHH trên tng tài sn BQ ngành dc nm 2006-2010
th 2.12 C cu n dài hn BQ ngành dc nm 2006-2010
th 2.13 C cu vn ch s hu BQ ngành dc nm 2006-2010
th 2.14 Cu trúc vn BQ ngành dc nm 2006-2010
th 2.15 C cu n ngn hn BQ ngành dc nm 2006-2010
th 2.16 C cu n BQ ngành dc nm 2006-2010
th 2.17 Cu trúc tài chính BQ ngành dc nm 2006-2010
11
DANH MC PH LC
Ph lc 1 Danh sách công ty dc niêm yt trên
Ph lc 2 Danh sách công ty dc đt chun GDP
Ph lc 3 Giá tr tin thuc s dng
Ph lc 4 C cu vn ch s hu BQ ngành dc
Ph lc 5 C cu n BQ ngành dc
Ph lc 6 Chi phí s dng n vay sau thu BQ ngành dc
Ph lc 7 Chi phí s dng vn BQ ngành d
c
Ph lc 8 Ch tiêu đo lng cu trúc tài chính ngành dc 2009
Ph lc 9 Ch tiêu đo lng cu trúc tài chính ngành dc 2010
Ph lc 10 Lãi sut c bn
12
CÁCH TRÌNH BÀY S LIU
1. Du phy (,) th hin phân cách phn thp phân.
Ví d: 10,5 đng đc đc là mi phy nm đng.
2. Du chm (.) th hin phân cách phn ngàn.
Ví d 1.600 đng đc đc là mt ngàn sáu trm đng
13
LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài.
Cuc khng hang kinh t toàn cu bt đu t nm 2007 và kéo dài cho đn thi
đim hin nay đã đ li nhiu h ly xu cho nn kinh t th gii. Nhiu nc đang
phi đi mt vi nhng khó khn v kinh t, trong đó có Vit Nam. Vic tái cu trúc
tài chính
đ vt qua nhng khó khn trc mt và có th tn ti đang là vn đ
sng còn ca các DN. Vì vy, vic nghiên cu đ xây dng mt cu trúc tài chính
hp lý ca mt ngành s giúp DN tit kim chi phí, ti đa hóa li nhun và gim
thiu ri ro trong quá trình sn xut kinh doanh.
Hi nhp vi nn kinh t th gii, Vit Nam cng đang chuyn mình đ phát tri
n.
Khi đi sng, xã hi ngày càng đc nâng cao thì vn đ chm lo cho sc khe
ngày càng đc nhiu ngi quan tâm. Nu nh trc đây, ch tn ti các bnh
vin, trung tâm y t ca nhà nc thì trong nhng nm gn đây, xã hi hóa ngành y
t đang phát trin mnh m. Ngòai các bnh vin công lp thì rt nhiu bnh vin t
ra đi đáp ng phn nào yêu cu khám ch
a bnh ca nhân dân. ó là tin đ đ
ngành dc phm phát trin mnh m. Trong Hi ngh đnh hng đu t trong lnh
vc dc giai đon ti nm 2020 di s ch trì ca Phó th tng Chính ph
Nguyn Thin Nhân, B trng B Y t Nguyn Quc Triu nhn đnh, ngành
dc đã có nhng bc phát trin không ngng, góp ph
n đc bit quan trng trong
s nghip chm sóc, bo v sc khe nhân dân. Nm 2009, tng giá tr tin thuc
sn xut trong nc đt 831,250 triu USD, tng 16,18% so vi nm 2008, đáp ng
đc 50% nhu cu s dng thuc ca ngi dân. Tin thuc BQ đu ngi nm
2009 đt trên 16 USD, tng 3,06 USD so vi nm 2008 và tng hn 300% so vi
nm 2001. Ngòai ra, DN trong nc còn đy m
nh xut khu thuc. Nm 2009 xut
khu đc 39,96 triu USD tin thuc bao gm c tân dc và dc liu (tng 20%
so vi 2008).
14
Vì vy, sn xut và kinh doanh dc phm đc xem là mt ngành “C hi nhiu
hn thách thc” mt nc đang trên đà phát trin nh Vit Nam. nm bt c
hi này, rt nhiu công ty sn xut và phân phi dc phm đã và đang cnh tranh
nhau gay gt đ tn ti và phát trin. Thêm vào đó, do tác đng ca cuc khng
hang kinh t th gii, vic nâng cao nng lc tài chính; linh hot và ch đng trong
vic huy đng vn, đng thi s dng ngun vn có hiu qu là bc chun b quan
trng đi vi các DN dc phm Vit Nam trong tin trình hi nhp vào nn kinh t
th gii. Vì vy, xây dng mô hình “Cu trúc tài chính các công ty c phn Dc
phm Vit Nam” tr nên cp thit hn bao gi ht. Qua mô hình này s giúp DN
trong ngành có cái nhìn tng quát v thc trng cu trúc tài chính mà h đang s
dng, xác đnh nhng nhân t ch yu tác đng đn cu trúc tài chính ngành và t
đó CTCP dc có th vn dng đ qun tr ngun vn cho mình da trên nhng ch
tiêu kinh t sn có. iu này ht sc có ý ngha bi l mt cu trúc tài chính phù
hp s giúp DN tit kim đc chi phí, góp phn làm gia tng giá tr DN.
2. Mc đích và phng pháp nghiên cu
Tác gi s dng phng pháp duy vt bin chng kt hp nhng kin thc c bn
ca tài chính DN đ xây dng nên c s lý lun chung v cu trúc tài chính DN.
S dng phng pháp thng kê mô t và so sánh, tác gi tin hành đánh giá thc
trng cu trúc tài chính ca các CTCP dc ph
m giai đon 2006 – 2010.
Mô hình cu trúc tài chính cho các CTCP dc đc xây dng trên c s lý lun và
thc tin kt hp s tính toán ca phn mm SPSS 16.0 bng mô hình hi quy đa
bin trong kinh t lng. mô hình thêm hiu qu, tác gi đa ra nhng gii pháp
nhm hoàn thin hn na cu trúc tài chính giúp các DN nhn din nhng nhân t
tác đng đáng k đn cu trúc tài chính ca ngành và d báo cu trúc tài chính trong
t
ng lai. Và đây cng chính là mc đích nghiên cu ca đ tài.
15
3. i tng và phm vi nghiên cu
tài nghiên cu v cu trúc tài chính ca các CTCP dc phm Vit Nam bng
cách s dng s liu t báo cáo tài chính ca các CTCP hot đng trong giai đon
t 2006 – 2010. Danh sách các công ty s dng trong đ tài. (Ph lc 1)
)
4. Kt cu ca đ tài
Ngoài li m đu, các danh mc, kt lun và ph lc, đ tài đc kt cu gm 3
chng nh sau:
Chng 1. C s lý lun chung v cu trúc tài chính ca DN
Chng 2. Thc trng cu trúc tài chính ca các CTCP dc phm Vit Nam.
Chng 3. Xây dng mô hình cu trúc tài chính các CTCP dc phm Vit Nam.
16
CHNG 1
TNG QUAN V CU TRÚC TÀI CHÍNH CA DN.
1.1 Cu trúc tài chính DN
1.1.1 Khái nim
Cu trúc tài chính là mt khái nim đ cp đn vic DN s dng nhiu ngun vn
khác nhau đ tài tr cho tài sn ca DN. Cu trúc tài chính phn nh cu trúc tài
sn, cu trúc ngun vn và mi quan h gia chúng. Ch tiêu phn nh cu trúc tài
chính là t sut n. ó là s kt hp gia n ngn hn, n dài hn và v
n c phn
đc dùng đ tài tr cho các quyt đnh đu t mt DN[15]. Trong khi đó, cu
trúc vn là s kt hp gia n dài hn và vn c phn[15]. Nh vy, cu trúc vn
ch là mt phn ca cu trúc tài chính, tiêu biu cho các ngun dài hn tài tr cho
mt DN.
Theo đó, cu trúc tài chính tr đi n ngn hn s
cho ta cu trúc vn ca DN. Hay
nói khác đi, t nghiên cu cu trúc vn và n ngn hn ta có th đánh giá đc
cu trúc tài chính ca DN.
Mt cu trúc tài chính có chi phí s dng vn ti thiu là cu trúc tài chính ti u vì
giá tr ca DN đc ti đa hóa ti thi đim này. Trong khi đó,
cu trúc tài chính
hp lý phi đm bo s hài hòa gia vn ch s h
u và vn vay, đ
ng thi chi phí
s dng vn phi thp và phù hp vi điu kin kinh doanh c th ca doanh
nghip.
Bng cân đi k toán
Ngun vn
N ngn hn
N dài hn
Tài sn
Vn ch s hu
Cu trúc
tài chính
Cu trúc
vn
17
1.1.2 Thành phn ca cu trúc tài chính.
T khái nim trên, cu trúc tài chính gm có hai thành phn: N (n ngn hn + N
dài hn) và vn ch s hu. Trong khi đó cu trúc vn cng gm hai thành phn:
N dài hn và vn ch s hu.
N: vn vay có v trí đc bit quan trng trong hat đng SXKD ca DN. Vn vay
đc hình thành do vay mn (vay ngân hàng, phát hành trái phiu…) các khon
mua ch
u hàng hóa, dch v ca nhà cung cp, các khon n tích ly khác nh các
khon phi tr công nhân viên, các khon phi np nhà nc…
- Vay tín dng ngân hàng
: DN thng vay ngân hàng đ đm bo cho ngun tài
chính cho các hat đng SXKD, đc bit là cho các d án đu t chiu sâu ca DN.
Vn vay ngân hàng thng phân thành:
Vay ngn hn: thi hn cho vay di 1 nm.
Vay trung hn: thi hn cho vay t 1 đn 3 nm.
Vay dài hn: t 3 nm tr lên.
- Vay tín dng thng mi
: ây là vn chim dng ca nhà cung cp do DN tr
chm hay n tin hàng. Vic chim dng này có th giúp DN gii quyt nhanh
chóng, tc thi nhu cu vn trc mt cho DN. Trong thc t, do có s khác nhau
v chu k sn xut kinh doanh gia các ngành khác nhau nên vic thiu vn
ngành này, tha vn ngành khác là rt ph bin.
Vn ch s hu: là vn thuc s
hu ca DN. Khi DN mi thành lp thì vn ch
s hu do các thành viên đóng góp. Trong quá trình hat đng vn đc b sung
thêm t ngun li nhun gi li dùng đ tái đu t, t phát hành c phiu u đãi hay
c phiu thng, ngun kinh phí và các qu ca DN
Vn ca DN gm ba b phn ch yu:
-Vn góp ban đu
: Theo quy đnh ca pháp lut, bt k DN nào khi mi thành lp
phi có mt s vn hat đng ban đu do các thành viên đóng góp.
Cu trúc tài chính = N (ngn hn + dài hn) + Vn ch s hu
Cu trúc vn =
N dài hn + vn ch s hu
18
-Vn t li nhun gi li: Qui mô vn là yu t quan trng, trong quá trình hat
đng SXKD, vn thng đc tng lên theo qui mô phát trin ca DN. Nu DN
hat đng hiu qu thì ngun li nhun s đc s dng đ tái đu t, m rng qui
mô SXKD ca DN.
-Phát hành c phiu
: phát hành c phiu là hat đng tài tr dài hn ca DN, đây là
cách thc ph bin đ tng qui mô vn cho DN các CTCP khi công ty mun phát
trin m rng sn xut hoc đu t cho mt d án mi.
Bng 1.1 Các đc trng ca n so vi vn ch s hu
[15]
c trng N Vn ch s hu
áo hn
N luôn có tính cht đáo
hn vì n phi đc chi tr
vào thi gian quy đnh
trong tho thun gia DN
và ch n.
Không có tính cht đáo hn. Mt
ch s hu mun ly li tin đã đu
t thì phi hoc là tìm mt ngi
khác mua li c phn ca mình
hoc khi thanh lý DN.
Trái quyn đi
vi li nhun
-Ch n đc u tiên hn
ch s hu.
-DN tr lãi đnh k cho
khon n.
-Chi tr lãi vay đc gii
hn vào mt s lng nht
đnh không ph thuc kt
qu kinh doanh
-Ch s hu nhn đc c tc sau
ch n.
-C tc chia cho các c
đông tu
thuc vào quyt đnh ca hi đng
qun tr
-Có th thay đi theo li nhun mà
DN thu đc.
Quyn có ting
nói trong điu
hành
Ch n không có ting nói
trc tip trong vic điu
hành DN.
Các ch s hu (nht là c đông
thng) có ting nói trc tip trong
vic điu hành DN.
19
Thu thu nhp
DN
Lãi vay đc tính vào chi
phí khi xác đnh thu
TNDN.
C tc chia cho c phn u đãi và
c phn thng không đc tính
vào chi phí khi xác đnh thu
TNDN.
Chi phí s dng
vn
Chi phí s dng n vay r
hn vn c phn bi vì:
- Ri ro đi vi ch n
thp hn theo u tiên trái
quyn trc ch s hu.
- Lãi vay to ra cho DN
tm chn thu nên gánh
nng thu TNDN ca DN
gim bt đi
Chi phí s dng vn ch s hu
cao hn n b
i vì ch s hu ri ro
hn ch n, c th:
- Ch s hu đc chia c tc sau
khi DN chi tr lãi vay và np thu.
- Nu DN phá sn, ch s hu s
đc phân chia tài sn sau cùng
(sau ch n và chính ph)
Trái quyn là quyn dành cho mt bên (đc gi là bên có quyn hay ch n) đc
yêu cu mt bên khác (đc gi là bên có ngha v hay con n) phi thc hin mt
ngha v lut đnh hay mt ngha v c đnh nào đó. Ngha v này có th là ngha
v chuyn hu, ngha v phi làm hay ngha v không đc làm.
Ví d:
- Ngi mua phi tr tin mua theo giá đã tha thun, ngi bán phi giao vt bán
(ngha v c đnh, ngha v do hai bên tha thun).
- Ngi gây thit hi phi bi thng tn hi cho ngi b hi (ngha v lut đnh).
1.1.3 Các ch tiêu phn nh cu trúc tài chính
1.1.3.1 T s n trên tài sn (Debt ratio): T s này cho bit bao nhiêu phn trm
tài s
n công ty đc tài tr bng vn vay
T s n =
Tng n
Tng tài sn
20
1.1.3.2 T s n trên vn c phn (Debt to equity ratio): T s này phn ánh mt
đng vn “gánh” bao nhiêu đng n. Nu t s này ln hn 1 ngha là cu trúc tài
chính nghiêng v thâm dng n và ngc li, nh hn 1 là thâm dng vn.
1.1.3.3 T s n dài hn trên vn c phn: Cho thy mc đ tài tr vn vay mt
cách thng xuyên, qua đó th
y đc ri ro v mt tài chính mà công ty phi chu.
1.1.3.4 T s tng tài sn trên vn c phn (equity multiplier ratio): T s này
phn ánh tình hình vay n ca công ty và cho bit mt đng vn “gánh” bao nhiêu
đng n. T s này càng ln càng làm gia tng ri ro tài chính.
1.1.3.5 Kh nng thanh tóan lãi vay (times interest earned ratio): T s này
dùng đ đo mc đ mà li nhun phát sinh do s dng vn vay đ đ
m bo tr lãi
vay hàng nm. T s này càng cao th hin kh nng đm bo chi tr lãi vay càng
cao.
Các ch tiêu trên giúp chúng ta đo lng s đóng góp ca n và vn ch s hu vào
tng ngun vn ca DN. Nu vn ch s hu đóng góp nhiu hn n thì kh nng
t tài tr vn ca DN cao. Ngc li, nu n
đóng góp nhiu hn vn ch s hu s
T s n
trên vn c phn
=
Tng n
Vn c phn
T s n dài hn
trên vn c phn
=
N dài hn
Vn c
p
hn
T s tng tài sn
trên vn c phn
=
Tng tài sn
Vn c phn
Kh nng thanh
tóan lãi vay
=
Lãi t
r
c thu và lãi va
y
(
EBIT
)
Lãi vay